مثالهای زیبای قرآن: (امثال القرآن) صفحه 167

تفاوت بین «نظریّه» و «قانون»

در مباحث علمی، آن دسته از مسایلی که در آزمایش می‌گنجد، بعد از آن که مسیر آزمایش را طی کرد، تبدیل به یک قانون عملی می‌شود؛ مثلًا به وسیله آزمایش ثابت شده است که سرعت نور در هر ثانیه 300 هزار کیلومتر است. امّا آن دسته از مسایلی که در علوم تجربی نمی‌گنجد و قابل آزمایش نیست و برای اثبات آن از روی عقل به قرائن و شواهد موجود تمسّک می‌جویند، «فرضیّه» نامیده می‌شود.

از این رو، «تبدّل انواع» فرضیّه است، نه قانون. یکی از ویژگی‌های فرضیّه، احتمال عوض شدن و باطل شدن آن است. به عنوان نمونه، دانشمندان فرضیّه‌ای را مطرح کردند که انسان‌های چهل هزار سال قبل، غیر از انسان‌های امروز بودند؛ ولی باستان‌شناسان جمجمه‌هایی از دو میلیون سال پیش یافتند که کاملًا شبیه به انسان امروزی است. بدین ترتیب فرضیّه قبل، باطل می‌گردد.

نظر قرآن درباره پیدایش انسان‌

آنچه از ظاهر آیات قرآن استفاده می‌گردد، این است که قرآن مجید نظر اوّل (تنوّع انواع) را تأیید می‌کند و باید به نظر دوّم از روی مطالعه نگریست و نمی‌توان آن را قانون به حساب آورد.

در هر حال، چه نظر اوّل صحیح باشد و چه دوّم، در تفسیر آیه مثل تغییری ایجاد نمی‌شود؛ زیرا اگر به تبدّل انواع هم قائل شویم، باز خواهیم گفت:

همان خدایی که موجودات تک سلولی را بدون پدر و مادر آفرید، قادر است حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام را نیز خلق کند. علاوه بر این که دانشمندان بر حیواناتی دست یافتند که بدون جفت‌گیری بچّه‌دار می‌شوند، که از آن به