مثالهای زیبای قرآن: (امثال القرآن) صفحه 18

تفسیر باارزش خود در ذیل آیه شریفه مذکور حدیثی از امام صادق علیه السلام نقل می‌کند که امام فرمودند: «علّت این که خداوند به پشه مثال زده است، این است که پشه علی رغم جسم کوچکش تمام اعضا و جوارح حیوان بزرگی چون فیل را داراست و علاوه بر آن، دو عضو دیگر دارد که فیل فاقد آن است». «1»

در حقیقت خداوند با این مثل می‌خواهد ظرافت آفرینش را بیان کند که تفکّر در مورد این حیوان به ظاهر ضعیف- که خدا آن را شبیه بزرگترین حیوانات خشکی آفریده است- انسان را متوجّه عظمت خدا می‌سازد.

توضیح این که: در جثّه حقیر یک پشه ضعیف و ناچیز، دقیقاً اندامهای یک فیل عظیم الجثّه دیده می‌شود. اندامهای تغذیه، خرطومی ظریف با سوراخ باریک، اندامهای حرکتی، اندامهای تولید مثل و ... علاوه بر آن، پشه دو شاخک شبیه آنتنهای امروزی برای برقراری تماس با اطراف دارد و نیز بالهای ظریف که فیل فاقد آنهاست.

2- دو حجاب بزرگ: کثرت نعمت و عادت به آن‌

علّت این که ما انسانها از این نعمت‌های بزرگ خداوند غافلیم و بر این ظرافتهای خلقت اندیشه و تفکّر نمی‌کنیم دو چیز است: اوّل، حجاب کثرت نعمت. فراوانی نعمتها باعث می‌شود که هیچ نعمتی به چشم انسان نیاید و به آن نیندیشد. امّا اگر به عنوان مثال همین پشه- که همگان آن را موجود بی‌ارزش و مزاحمی می‌دانند- به تعدادی کم و اندک وجود می‌داشت و به دست دانشمندان می‌افتاد، آن وقت آن را موجودی ارزشمند و شایسته مطالعات علمی می‌شناختند. دوّم، حجاب عادت. مثلًا چشم یکی از نشانه‌های بزرگ خلقت و