- پیشگفتار 1
- فصل اوّل تحلیلی پیرامون مثالهای قرآن 5
- رابطه ماه مبارک رمضان با قرآن 6
- چرا قرآن «مثال» زده است؟ 7
- مثلهای عملی و لسانی 8
- هدف از مثَلَها، از زبان قرآن 10
- اهمّیّت پیام مثل 11
- شرح و تفسیر آیه 12
- اشتباه منافقان 14
- جاذبه قرآن و نجات مسلمانان 15
- نمونه دیگری از تأثیر قرآن 16
- پیامهای آیه 17
- 2- دو حجاب بزرگ: کثرت نعمت و عادت به آن 18
- 3- هدایت و ضلالت در قرآن 19
- معنای هدایت و ضلالت 20
- فصل دوّم اوّلین مثال: مثال منافقان 23
- شرح و تفسیر آیه شریفه 24
- 2- صورتهای نفاق 26
- پیامهای آیه 26
- 3- نشانههای نفاق 27
- 4- تاریخچه منافقان 27
- چهره منافقان در قرآن 28
- خطر منافقان از دیدگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 29
- 6- «نور» و «ظلمات» 30
- 5- تعبیر به «نار» در قرآن 30
- 7- تفسیر آیه 18 «صُمٌ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ» 31
- 8- منشأ «نفاق» 34
- فصل سوّم: دوّمین مثال: تشبیهی دیگر برای منافقین 38
- تنوّع مثالهای قرآن 38
- شرح و تفسیر آیات 41
- پیامهای آیه 43
- 2- تفاوت این دو مَثَل 44
- 3- جهان منافق یا نفاق جهانی 45
- 4- پیدایش منافقان در اسلام 46
- اوّل- استهزا و شوخی گرفتن دین 47
- مراحل مبارزات دشمنان اسلام با اسلام 47
- اشاره 47
- سوّم- محاصره اقتصادی و قطع ارتباطات 48
- دوّم- نسبت «سحر» و «شعر» 48
- چهارم- نفشه سوء قصد به جان پیامبر صلی الله علیه و آله 49
- پنجم- جنگهای متوالی با مسلمانان 50
- ششم- توسّل به خطرناکترین سلاح: «نفاق» 53
- نتایج مَثَلها 54
- سعید بن جبیر به هنگام مرگ 56
- فصل چهارم سوّمین مثال: قساوت قلب 58
- داستان گاو بنی اسرائیل 59
- شرح و تفسیر آیه شریفه 60
- قلب مصنوعی آینهای برای عظمت قلب انسان 62
- تعبیر قرآن از دلهای بنی اسرائیل: «سختتر از سنگ» 65
- تسبیح تمام موجودات جهان 66
- قساوت 67
- علم و عاطفه وجه تمایز انسان از حیوان 69
- دنیای بی عاطفهها 69
- دین و مذهب، تقویت کننده عواطف 70
- عوامل قساوت در قرآن 71
- قساوت در روایات اسلامی 73
- فصل پنجم چهارمین مثال: مثال کفّار 78
- مانع بزرگ در دعوت پیامبران: «تقلید کورکورانه» 78
- شرح و تفسیر آیه شریفه 171 سوره بقره 80
- پیامهای آیه 81
- اشاره 83
- تقلید در قرآن 83
- اقسام تقلید 83
- فصل ششم: پنجمین مثال: انفاق 86
- راههای درمان فقر 87
- راه حلّ اسلام 88
- «انفاق» راهی برای فقرزدایی 89
- پیامهای آیه 91
- 2- منظور از «حبّه» در آیه شریفه 93
- 3- منظور از «یُضاعفُ» در آیه شریفه 94
- عالیترین نمونه انفاق در قرآن 95
- 4- بررسی «مشبّه» در آیه انفاق 99
- پرورش مال انفاق شده در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله 102
- «انفاق» در تعبیرات زیبای قرآن 104
- فصل هفتم: ششمین مثال: انفاقهای همراه با اذیّت و آزار 108
- شرح و تفسیر آیه 109
- پیامهای آیه 111
- سیره امامان در انفاق و بخشش 114
- صدقه بازدارنده مرگهای بد 116
- فصل هشتم: هفتمین مثال: «انفاق» های شایسته 118
- شرح و تفسیر آیه 118
- پیامهای آیه 120
- راههای انفاق و کمک به دیگران 123
- زهی سعادت که نصیب انسان شده است! 126
- آداب انفاق 128
- فصل نهم: هشتمین مثال: عاقبت امور 134
- مفسّران در تفسیر آیه مثل اقوالی دارند: 135
- عاقبت این شخص ختم به شر شد! 139
- پیام آیه مَثَل: «احباط و تکفیر» 140
- استدلالی بر وجود احباط و تکفیر 141
- فصل دهم: نهمین مثال: رباخواران 143
- رابطه این آیه با آیات قبل 144
- شرح و تفسیر 145
- پیامهای آیه 147
- 2- تناسب جرمها و مجازاتها 148
- فلسفه تحریم ربا 149
- رابطه «اخلاق» و «اقتصاد» در اسلام 149
- اسوه اخلاق در ارزشهای اخلاقی 152
- علی علیه السلام و هدیه شبانه 154
- مباحث تکمیلی آیه 156
- 2- آیا فعّالیّت بانکها بدون رباخواری ممکن است؟ 157
- 3- حکم سپردهها و وامها 158
- 4- آیاتی دیگر درباره ربا 160
- شرح و تفسیر 163
- فصل یازدهم دهمین مثال: خلقت شگرف حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام 163
- قدرت خداوند در کلام امیر المؤمنین علیه السلام 164
- داستان پیدایش انسان 166
- نظر قرآن درباره پیدایش انسان 167
- فصل دوازدهم یازدهمین مثال: انفاقهای کفّار 169
- شرح و تفسیر 169
- پیامهای آیه 171
- عبرت بگیرید 176
- شأن نزول آیه 178
- فصل سیزدهم دوازدهمین مثال: مثال کفر و ایمان 178
- «حیات و زندگی» چیست؟ 180
- اقسام حیات و زندگی 182
- منظور از حیات در آیه مثل 182
- چرا عرب جاهلی را مرده میپندارند؟ 183
- آثار و برکات نور 184
- اشاره 184
- نور فرقان 185
- تقوا ثمره روزه و فرقان میوه تقوا 186
- زیبا جلوه کردن اعمال زشت در نظر کفّار 186
- فصل چهاردهم: سیزدهمین مثال: شرح صدر 187
- پیامهای آیه 188
- شرح و تفسیر 188
- 2- اعجاز علمی قرآن در آیه مَثَل 190
- 3- شرح صدر 191
- پیامبر صلی الله علیه و آله و همسایه یهودی 192
- فصل پانزدهم: چهاردهمین مثال: مبدأ و معاد 194
- جسمانی و روحانی بودن معاد 196
- شرح و تفسیر آیه 198
- میوههای مختلف از آب و هوا و زمین واحد! 199
- آثار معاد 200
- فصل شانزدهم: پانزدهمین مثال: بلد طیّب 202
- شرح و تفسیر مثال پانزدهم 204
- پیامهای آیه 205
- این مثل برای چه کسانی است؟ 205
- 2- قرآن و وحی برای کفّار نتیجه معکوس میدهد! 206
- مردم سه دستهاند 207
- قابلیّت، اکتسابی یا جبری؟ 209
- فصل هفدهم: شانزدهمین مثال: عالم منحرف 212
- شأن نزول آیه 213
- شرح و تفسیر 214
- پیام آیه خطر دانشمندان منحرف 217
- عالم و دانشمند دینی از دیدگاه امام حسن عسگری علیه السلام 218
- فصل هجدهم: هفدهمین مثال: مسجد ضرار 221
- شرح و تفسیر 223
- ابو عامر نصرانی، دشمن کینه توز اسلام 224
- فرمان تخریب مسجد ضرار 226
- پیامهای آیه 227
- فصل نوزدهم: هجدهمین مثال: زندگی زودگذر دنیا 229
- شرح و تفسیر 230
- فلسفه مثل 233
- پیامهای آیه 236
- فصل بیستم: نوزدهمین مثال: مَثَل کافر و مؤمن 239
- شرح حال مؤمنان 240
- شرح حال کافران 240
- شرح و تفسیر آیه مثل 242
- اشاره 242
- چشم، یکی از بزرگترین آیات الهی 243
- گوش آیتِ دیگر خداوند 244
- کفّار فاقد ابزار شناخت هستند 245
- چگونه حجابها را از خود برهانیم؟ 247
- علامتهای مؤمن 247
- فصل بیست و یکم: بیستمین مثال: توسّل به ما سوی اللَّه 249
- برق آسمانی و ابرهای بارانزا 250
- «رعد آسمانی» نشانهای از عظمت خدا 251
- چگونه «برقِ» آسمان سبب نزول باران میشود؟ 251
- شرح و تفسیر آیه مثل 254
- پیامهای آیه 256
- 2- أشکال مختلف بتپرستی. 258
- دعا از دیدگاه قرآن و روایات 260
- دعا برترین عبادت 261
- دعا در آئینه روایات 263
- راز اهمیّت دعا در اسلام 264
- رابطه «دعا» و «تربیت» 265
- موانع و شرایط استجابت دعا 268
- اجابت برخی از دعاها به مصلحت انسان نیست! 275
- دو سؤال مهم درباره دعا 276
- فصل بیست و دوم: بیست و یکمین مثال: مثال حقّ و باطل 279
- شرح و تفسیر 280
- اشاره 281
- پیامهای آیه 281
- 1- تعریف حق و باطل 281
- 3- وسعت حق و باطل 283
- 2- نشانههای حق و باطل 283
- 4- سرانجام مبارزه حق و باطل 284
- 5- مبارزه حق و باطل همیشگی است 284
- 6- چگونگی پیدایش باطل 285
- مصادیق حق چیست و کیست؟ 286
- حق و باطل از نگاه آیات و روایات 286
- عمر کوتاه «باطل» و دولت پایدار «حق» 288
- حق تلخ و باطل شیرین است! 289
- باطل همواره در لباس حق جلوه میکند 290
- علی علیه السلام محور حق 291
- شرح و تفسیر آیه 293
- فصل بیست و سوم: بیست و دومین مثال: تقوا برات بهشت 293
- مراحل چهارگانه قبل از ولادت 294
- عجایبی از عالم جنین 295
- مراحل چهارگانه کمال انسان 296
- شرح و تفسیر آیه مثل 299
- پیام مهم آیه 299
- فصل بیست و چهارم: بیست و سومین مثال: اعمال کافران 301
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 301
- شرح و تفسیر: 302
- فواید خاکستر 303
- پیامهای آیه 305
- چرا ایمان و ولایت شرط صحّت اعمال است؟ 307
- 2- دومین پیام این است که آدمهای بیایمان، انگیزههای معنوی ندارند؛ 309
- إحباط در قرآن 310
- حبط در جهان طبیعت 312
- فصل بیست و پنجم: بیست و چهارمین و بیست و پنجمین مثال: کلمه «طیّبه» و «خبیثه» 315
- ارتباط آیات مَثَل با آیات پیشین 316
- شرح و تفسیر 317
- نکته مهم خداشناسی 319
- «کلمه طیّبه» چیست؟ 321
- کلمه طیّبهای از امام حسن مجتبی علیه السلام 322
- فصل بیست و ششم: بیست و ششمین مثال: مثال والایی برای خداوند 324
- چرا عرب جاهلیّت دختران خود را میکشت؟ 328
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 328
- دختر دسته گل است 330
- ارتباط آیه مثل با آیات قبل 333
- فصل بیست و هفتم: بیست و هفتمین مثال: بتپرستان و خداپرستان 333
- انگیزه پرستش 334
- پیامهای آیه 336
- 2- بردگیهای مدرن 339
- حضرت یوسف علیه السلام انسانی آزاده 340
- علی علیه السلام آزادمردی دیگر 341
- شرح و تفسیر 344
- فصل بیست و هشتم: بیست و هشتمین مثال: مشرک و مؤمن 344
- پیام آیه: شرک و بتپرستی در قرن بیستم. 347
- فصل بیست و نهم: بیست و نهمین مثال: تازهمسلمانان سست ایمان 353
- شرح و تفسیر 354
- پیامهای آیه شریفه 355
- اهمیّت وفای به عهد و پیمان 357
- فصل سی ام: سیامین مثال: کفران نعمت 360
- شرح و تفسیر 361
- پیامهای آیه 365
- 2- آیا «قریه» در مَثَل وجود خارجی داشته است؟ 367
- پیامهای آیه 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 این همه روایات در مذمّت دنیا چرا؟ 368
- 4 مشرک از خود ارادهای ندارد. 368
- 2 منظور از «ریح» در آیه، شیطان سرکش است. 368
- 3 دقّت در انتخاب دوست 368
- 2 هدف از آفرینش 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- 2 بی اعتباری دنیا 368
- مثال پنجاه و ششم: استقامت همسر فرعون 368
- 2 منظور از «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» چیست؟ 368
- دورنمای بحث 368
- مثال چهل و نهم: مثالی دیگر برای زندگی دنیا 368
- ب: کار شکنی منافقین در حدیبیّه 368
- اراده، عامل اصلی افعال و کردار! 368
- معرّفی اجمالی سوره حجرات 368
- شرح و تفسیر 368
- مثال سی و ششم: بت پرستی 368
- روشهای مبارزه با بت پرستی 368
- پیامهای آیه 368
- 3 برنامهریزی در کارهای تبلیغی 368
- شرح و تفسیر 368
- چرا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله را شاعر میخواندند؟ 368
- مثال چهلم: پستترین انسانها 368
- تاریخ یهود در مدینه 368
- 2 اتّحاد رمز پیروزی 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیات هیجده گانه 368
- شرح و تفسیر 368
- مثال سی و سوم: زندگی دنیا 368
- 3 نکته تعبیر به «اسفار» نه «کتاب» 368
- علی علیه السلام مصداق کامل آیه مثل 368
- توصیف اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در تورات 368
- دور نمای بحث 368
- منظور از نور خدا چیست؟ 368
- الف: داستان إفک! 368
- بررسی اجمالی سوره تحریم 368
- شرح و تفسیر 368
- مثل اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در انجیل 368
- شرح و تفسیر 368
- مثال پنجاه و نهم: افراد بخیل 368
- آثار ایمان به نزدیکی خداوند 368
- دور نمای بحث 368
- برده داری از دیدگاه اسلام 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه: 368
- مؤمن کیست؟ 368
- مثال پنجاهم و پنجاه و یکم: یهود 368
- دورنمای بحث 368
- 3 رابطه «گناه» و «قطع روزی» 368
- مثال سی و هشتم: سراب زندگی 368
- قصّه ایمان آوردن آسیه 368
- نگاهی به آیات قبل از آیه مثل 368
- پیام تربیتی آیات مذکور 368
- 2 «ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ» اشاره به چیست؟ 368
- از تاریخ عبرت بگیریم 368
- 1 از کمی نفرات نترسید 368
- دور نمای بحث 368
- بحث تکمیلی 368
- ارتباط آیات مثل با آیات پیشین 368
- 4 توحید حاکمیّت 368
- 4 هدایت، قابلیّت لازم دارد. 368
- دور نمای بحث 368
- 3 غیبت در لباس تقدّس! 368
- مباحث تکمیلی 368
- مباحث تکمیلی 368
- پیام آیه 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیات فوق 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 نشانه ایمان 368
- ج: ترور نافرجام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله توسّط منافقان! 368
- مثال پنجاه و دوم: جاذبه فوق العاده قرآن 368
- 5 آیه مثل شامل هر عالم بی عملی میگردد! 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه: 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- دورنمای بحث 368
- تحلیل روایات 368
- شأن نزول آیه مثل 368
- پیامهای آیه 368
- ترسیم چهره عالمان بی عمل در روایات 368
- مباحث تکمیلی 368
- 2 خود مان را فریب ندهیم! 368
- شرح و تفسیر 368
- شکستن ارزشهای کاذب از اهداف انبیاست 368
- دور نمای بحث 368
- 4 ارزش علم و دانش 368
- مراتب ایمان! 368
- توحید خمیرمایه اصول و فروع دین 368
- اشاره 368
- تفاوت این آیه و آیه 24 سوره یونس 368
- سیری در آیات قبل از آیه مثل 368
- اشاره 368
- اشاره 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- 2 سخنی از امام کاظم علیه السلام 368
- مثال سی و پنجم: توحید و شرک 368
- مثال پنجاه و سوم: عالمان بی عمل 368
- شأن نزول آیات فوق 368
- داستان تحریم 368
- 2 چرا «حمار»؟ 368
- مثال چهل و پنجم: عیسای مسیح علیه السلام 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- 2- آیا مگس موجود کوچکی است؟ 368
- 4 لجاجت یا باز گشت؟ 368
- 2 خطرات منافقین 368
- مثال پنجاه و هشتم: تصویری از مؤمنان و کافران 368
- اوصاف منافقین 368
- دور نمای بحث 368
- زندگی دنیا به چه چیز تشبیه شده است؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- جاذبه شگفتانگیز قرآن 368
- هیبت و عظمت قرآن 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- عزّت در سایه ایمان 368
- 3- ایجاد قدرت و حرکت 368
- مرض غرور را از دو راه میتوان درمان کرد: 368
- شرح و تفسیر 368
- پیشگفتار 368
- 2 توحید صفات 368
- ب- تفسیر روایی آیه نور 368
- پلی به سوی توحید در ماه توحید 368
- ماهیّت بت پرستی 368
- پیامهای آیه 368
- مثال چهل و ششم: اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 368
- آیا مثال زدن برای ذات خداوند جایز است؟ 368
- دورنمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- معنای «مثال» در استعمالات قرآن 368
- 2 دنیا از دیدگاه روایات 368
- الف- تفسیر فلسفی آیه نور 368
- مثال چهل و هشتم: نزدیکی خدا به انسان 368
- اسلحه منکران خدا 368
- 5 شیطان و منافقین در یک مسیر حرکت میکنند! 368
- پیام آیه 368
- حجاب مستور چیست؟ 368
- مثال سی و یکم: مثالهای کافران 368
- مثال پنجاه و چهارم: ویژگیهای منافقان 368
- قبح و زشتی فوق العاده غیبت 368
- پیامهای آیه: 368
- 4- رفع موانع حیات 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- 2 مثال مذکور شامل همه اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله نمیشود! 368
- شرح و تفسیر 368
- 4 ولیّ مؤمنان کیست؟ 368
- مثال سی و دوم: مستکبران و مستضعفان 368
- عاقبت انسان مغرور 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 اسباب تذکّر 368
- 3 توحید افعالی 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- مثال چهل و چهارم: شرک و توحید 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 مشرک آرامش ندارد. 368
- 4 تاریخ گذشتگان چراغ راه آیندگان 368
- مباحث تکمیلی 368
- 3 جبر یا اختیار؟ 368
- این آیه مشتمل بر دو مثال است 368
- 3 تکیه بر منافقان خطاست! 368
- ایمان سرچشمه همه خوبیها 368
- اشاره 368
- 2 اسلام، دین کیفیّت است نه کمّیّت 368
- اهمّیّت توحید 368
- 2 ندای حق را باید گوش داد! 368
- مثال چهل و یکم: تکیه بر غیر خدا 368
- غوغاسالاری نشانه جاهلیّت 368
- آیا تکیه بر غیر خدا، تکیه بر تار عنکبوت نیست؟ 368
- شأن نزول 368
- مباحث تکمیلی 368
- دور نمای بحث 368
- مباحث تکمیلی: 368
- مثال پنجاه و هفتم: مریم بنت عمران 368
- مثال سی و نهم: اعمال مشرکان 368
- مشکلات و معایب حرکت خزندگان 368
- پیامهای آیه 368
- 2 تار عنکبوت یکی از آیات بزرگ الهی 368
- دور نمای بحث 368
- مسحور یعنی چه؟ 368
- پیام آیه 368
- مثال سی و هفتم: ذات بیمانند خدا 368
- پیام آیه 368
- 3 شکنجه عامل تکامل یا وسیله شکست! 368
- پیام آیه 368
- عبرت بگیرید! 368
- پیامهای آیه 368
- مثال سی و چهارم: تنوّع مثالهای قرآن 368
- چراغ در طول تاریخ 368
- شرح و تفسیر 368
- 3- تقوی و پرهیز کاری 368
- پیام آیه 368
- 2 «باقیات صالحات» چیست؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 ممنوعیّت جدال 368
- شاخههای توحید 368
- علی علیه السلام نمونه کامل ویژگیهای پنجگانه 368
- 1- آیا در آیه مثل تشبیهی وجود دارد؟ 368
- مثال چهل و هفتم: غیبت 368
- دورنمای بحث 368
- د: اجتماع منافقان در سقیفه! 368
- تفاوت این مثال با مثالهای قبل 368
- پیامهای آیه 368
- رابطه «تسبیح» و «توبه» 368
- اهمّیّت توحید 368
- شرح و تفسیر 368
- پیام آیه 368
- 1- اثر هدایت 368
- 3 فلسفه مثال به حیوانی ضعیف 368
- دور نمای بحث 368
- اشاره 368
- مثال چهل و سوم: پیروزی اقلّیّت و شکست اکثریّت 368
- 2- اثر تربیت 368
- چگونه ایمان خود را تقویت کنیم؟ 368
- 2 هدف از بلاها و عذابها 368
- شرح و تفسیر 368
- پیام آیه 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- مثال پنجاه و پنجم: میزان، ضابطه است نه رابطه! 368
- 2- دقّت در اسرار آفرینش 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- 5 توحید مالکیّت 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- مثال چهل و دوم: توحید مالکیّت 368
- 2 سرچشمه اختلاف جهل و نادانی است. 368
- اشاره 368
- 1- آشنایی با قرآن 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- چیزهایی که به نور تشبیه شده است 368
- مباحث تکمیلی 368
- آیا آیه فوق از امثال القرآن است؟ 368
- معیار سنجش نفاق 368
- پیامهای آیه: 368
- مثال شصتم: موضعگیری در مقابل سخن حق 368
- واقعیّتهای نهفته در برچسبها 368
- آیا آیه مورد بحث جزء امثال القرآن است؟ 368
- چرا آسیه تقیّه نکرد؟ 368
- 4- توسّلات و دعا 368
- 1 توحید ذات 368
«کَذلِکَ نُخْرِجُ الْمَوْتی لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ» خداوند مردگان را در روز قیامت همانند سرزمینهای مرده، زنده میگرداند. در پایان آیه، خداوند فلسفه مثل را، تذکّر و بیداری انسانها میشناسد و میفرماید: «ما این مثلها را میزنیم، شاید باعث تذکّر، تفکّر و بیداری شما شود».
میوههای مختلف از آب و هوا و زمین واحد!
همان گونه که قبلًا اشاره شد، یکی از حجابهای معرفت برای انسان حجاب عادت است. وقتی انسان به چیزی عادت کرد، به عمق و ماهیّت آن نمیاندیشد و این یک حجاب بزرگ است! از این رو، رویش انواع گیاهان، گلها و میوهها از یک زمین و یک آب و هوا، از شگفتیهای طبیعت است! این مهم، واقعاً از قدرت بی بدیل و بی نظیر خداوند است که از یک زمین و یک آب و هوا، گلهایی را با رنگها و برگهای متفاوت و میوههایی را با طعم و مزّههای مختلفی میرویاند و این خلقت شگفت به انسان میآموزد که از حیات مجدّد در روز قیامت تعجّب نکند؛ چه این که از همین در روز قیامت، انواع و اقسام انسانهای نیک، از قبیل: پیامبران، صالحان، امامان و شهدا و انسانهای پست از قبیل فرعونها، نمرودها، معاویهها، صدامها و ... مبعوث میگردد. انسان هر ساله صحنه معاد را در روی زمین میبیند و به تعداد سالهای عمرش تکرار صحنه معاد را شاهد است، شگفت آن که در روز قیامت وقتی انسانها میخواهند از قبرها برانگیخته شوند، بارانی بر زمین میبارد؛ سپس انسانها زنده میشوند! «1»
قانون کلّی که از آیه شریفه استفاده میگردد این است که اصول کلّی حیات و مرگ در تمام جانداران یکسان است. بنابراین، همان گونه که در عالم گیاهان و
______________________________
(1)- بحار الانوار، چاپ بیروت، جلد 6، صفحه 329، حدیث 13، و جلد 7، صفحه 39.