- پیشگفتار 1
- فصل اوّل تحلیلی پیرامون مثالهای قرآن 5
- رابطه ماه مبارک رمضان با قرآن 6
- چرا قرآن «مثال» زده است؟ 7
- مثلهای عملی و لسانی 8
- هدف از مثَلَها، از زبان قرآن 10
- اهمّیّت پیام مثل 11
- شرح و تفسیر آیه 12
- اشتباه منافقان 14
- جاذبه قرآن و نجات مسلمانان 15
- نمونه دیگری از تأثیر قرآن 16
- پیامهای آیه 17
- 2- دو حجاب بزرگ: کثرت نعمت و عادت به آن 18
- 3- هدایت و ضلالت در قرآن 19
- معنای هدایت و ضلالت 20
- فصل دوّم اوّلین مثال: مثال منافقان 23
- شرح و تفسیر آیه شریفه 24
- 2- صورتهای نفاق 26
- پیامهای آیه 26
- 3- نشانههای نفاق 27
- 4- تاریخچه منافقان 27
- چهره منافقان در قرآن 28
- خطر منافقان از دیدگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 29
- 6- «نور» و «ظلمات» 30
- 5- تعبیر به «نار» در قرآن 30
- 7- تفسیر آیه 18 «صُمٌ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ» 31
- 8- منشأ «نفاق» 34
- فصل سوّم: دوّمین مثال: تشبیهی دیگر برای منافقین 38
- تنوّع مثالهای قرآن 38
- شرح و تفسیر آیات 41
- پیامهای آیه 43
- 2- تفاوت این دو مَثَل 44
- 3- جهان منافق یا نفاق جهانی 45
- 4- پیدایش منافقان در اسلام 46
- اوّل- استهزا و شوخی گرفتن دین 47
- اشاره 47
- مراحل مبارزات دشمنان اسلام با اسلام 47
- سوّم- محاصره اقتصادی و قطع ارتباطات 48
- دوّم- نسبت «سحر» و «شعر» 48
- چهارم- نفشه سوء قصد به جان پیامبر صلی الله علیه و آله 49
- پنجم- جنگهای متوالی با مسلمانان 50
- ششم- توسّل به خطرناکترین سلاح: «نفاق» 53
- نتایج مَثَلها 54
- سعید بن جبیر به هنگام مرگ 56
- فصل چهارم سوّمین مثال: قساوت قلب 58
- داستان گاو بنی اسرائیل 59
- شرح و تفسیر آیه شریفه 60
- قلب مصنوعی آینهای برای عظمت قلب انسان 62
- تعبیر قرآن از دلهای بنی اسرائیل: «سختتر از سنگ» 65
- تسبیح تمام موجودات جهان 66
- قساوت 67
- دنیای بی عاطفهها 69
- علم و عاطفه وجه تمایز انسان از حیوان 69
- دین و مذهب، تقویت کننده عواطف 70
- عوامل قساوت در قرآن 71
- قساوت در روایات اسلامی 73
- فصل پنجم چهارمین مثال: مثال کفّار 78
- مانع بزرگ در دعوت پیامبران: «تقلید کورکورانه» 78
- شرح و تفسیر آیه شریفه 171 سوره بقره 80
- پیامهای آیه 81
- اشاره 83
- اقسام تقلید 83
- تقلید در قرآن 83
- فصل ششم: پنجمین مثال: انفاق 86
- راههای درمان فقر 87
- راه حلّ اسلام 88
- «انفاق» راهی برای فقرزدایی 89
- پیامهای آیه 91
- 2- منظور از «حبّه» در آیه شریفه 93
- 3- منظور از «یُضاعفُ» در آیه شریفه 94
- عالیترین نمونه انفاق در قرآن 95
- 4- بررسی «مشبّه» در آیه انفاق 99
- پرورش مال انفاق شده در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله 102
- «انفاق» در تعبیرات زیبای قرآن 104
- فصل هفتم: ششمین مثال: انفاقهای همراه با اذیّت و آزار 108
- شرح و تفسیر آیه 109
- پیامهای آیه 111
- سیره امامان در انفاق و بخشش 114
- صدقه بازدارنده مرگهای بد 116
- فصل هشتم: هفتمین مثال: «انفاق» های شایسته 118
- شرح و تفسیر آیه 118
- پیامهای آیه 120
- راههای انفاق و کمک به دیگران 123
- زهی سعادت که نصیب انسان شده است! 126
- آداب انفاق 128
- فصل نهم: هشتمین مثال: عاقبت امور 134
- مفسّران در تفسیر آیه مثل اقوالی دارند: 135
- عاقبت این شخص ختم به شر شد! 139
- پیام آیه مَثَل: «احباط و تکفیر» 140
- استدلالی بر وجود احباط و تکفیر 141
- فصل دهم: نهمین مثال: رباخواران 143
- رابطه این آیه با آیات قبل 144
- شرح و تفسیر 145
- پیامهای آیه 147
- 2- تناسب جرمها و مجازاتها 148
- فلسفه تحریم ربا 149
- رابطه «اخلاق» و «اقتصاد» در اسلام 149
- اسوه اخلاق در ارزشهای اخلاقی 152
- علی علیه السلام و هدیه شبانه 154
- مباحث تکمیلی آیه 156
- 2- آیا فعّالیّت بانکها بدون رباخواری ممکن است؟ 157
- 3- حکم سپردهها و وامها 158
- 4- آیاتی دیگر درباره ربا 160
- فصل یازدهم دهمین مثال: خلقت شگرف حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام 163
- شرح و تفسیر 163
- قدرت خداوند در کلام امیر المؤمنین علیه السلام 164
- داستان پیدایش انسان 166
- نظر قرآن درباره پیدایش انسان 167
- شرح و تفسیر 169
- فصل دوازدهم یازدهمین مثال: انفاقهای کفّار 169
- پیامهای آیه 171
- عبرت بگیرید 176
- شأن نزول آیه 178
- فصل سیزدهم دوازدهمین مثال: مثال کفر و ایمان 178
- «حیات و زندگی» چیست؟ 180
- اقسام حیات و زندگی 182
- منظور از حیات در آیه مثل 182
- چرا عرب جاهلی را مرده میپندارند؟ 183
- آثار و برکات نور 184
- اشاره 184
- نور فرقان 185
- تقوا ثمره روزه و فرقان میوه تقوا 186
- زیبا جلوه کردن اعمال زشت در نظر کفّار 186
- فصل چهاردهم: سیزدهمین مثال: شرح صدر 187
- پیامهای آیه 188
- شرح و تفسیر 188
- 2- اعجاز علمی قرآن در آیه مَثَل 190
- 3- شرح صدر 191
- پیامبر صلی الله علیه و آله و همسایه یهودی 192
- فصل پانزدهم: چهاردهمین مثال: مبدأ و معاد 194
- جسمانی و روحانی بودن معاد 196
- شرح و تفسیر آیه 198
- میوههای مختلف از آب و هوا و زمین واحد! 199
- آثار معاد 200
- فصل شانزدهم: پانزدهمین مثال: بلد طیّب 202
- شرح و تفسیر مثال پانزدهم 204
- پیامهای آیه 205
- این مثل برای چه کسانی است؟ 205
- 2- قرآن و وحی برای کفّار نتیجه معکوس میدهد! 206
- مردم سه دستهاند 207
- قابلیّت، اکتسابی یا جبری؟ 209
- فصل هفدهم: شانزدهمین مثال: عالم منحرف 212
- شأن نزول آیه 213
- شرح و تفسیر 214
- پیام آیه خطر دانشمندان منحرف 217
- عالم و دانشمند دینی از دیدگاه امام حسن عسگری علیه السلام 218
- فصل هجدهم: هفدهمین مثال: مسجد ضرار 221
- شرح و تفسیر 223
- ابو عامر نصرانی، دشمن کینه توز اسلام 224
- فرمان تخریب مسجد ضرار 226
- پیامهای آیه 227
- فصل نوزدهم: هجدهمین مثال: زندگی زودگذر دنیا 229
- شرح و تفسیر 230
- فلسفه مثل 233
- پیامهای آیه 236
- فصل بیستم: نوزدهمین مثال: مَثَل کافر و مؤمن 239
- شرح حال مؤمنان 240
- شرح حال کافران 240
- شرح و تفسیر آیه مثل 242
- اشاره 242
- چشم، یکی از بزرگترین آیات الهی 243
- گوش آیتِ دیگر خداوند 244
- کفّار فاقد ابزار شناخت هستند 245
- چگونه حجابها را از خود برهانیم؟ 247
- علامتهای مؤمن 247
- فصل بیست و یکم: بیستمین مثال: توسّل به ما سوی اللَّه 249
- برق آسمانی و ابرهای بارانزا 250
- «رعد آسمانی» نشانهای از عظمت خدا 251
- چگونه «برقِ» آسمان سبب نزول باران میشود؟ 251
- شرح و تفسیر آیه مثل 254
- پیامهای آیه 256
- 2- أشکال مختلف بتپرستی. 258
- دعا از دیدگاه قرآن و روایات 260
- دعا برترین عبادت 261
- دعا در آئینه روایات 263
- راز اهمیّت دعا در اسلام 264
- رابطه «دعا» و «تربیت» 265
- موانع و شرایط استجابت دعا 268
- اجابت برخی از دعاها به مصلحت انسان نیست! 275
- دو سؤال مهم درباره دعا 276
- فصل بیست و دوم: بیست و یکمین مثال: مثال حقّ و باطل 279
- شرح و تفسیر 280
- 1- تعریف حق و باطل 281
- اشاره 281
- پیامهای آیه 281
- 3- وسعت حق و باطل 283
- 2- نشانههای حق و باطل 283
- 4- سرانجام مبارزه حق و باطل 284
- 5- مبارزه حق و باطل همیشگی است 284
- 6- چگونگی پیدایش باطل 285
- حق و باطل از نگاه آیات و روایات 286
- مصادیق حق چیست و کیست؟ 286
- عمر کوتاه «باطل» و دولت پایدار «حق» 288
- حق تلخ و باطل شیرین است! 289
- باطل همواره در لباس حق جلوه میکند 290
- علی علیه السلام محور حق 291
- شرح و تفسیر آیه 293
- فصل بیست و سوم: بیست و دومین مثال: تقوا برات بهشت 293
- مراحل چهارگانه قبل از ولادت 294
- عجایبی از عالم جنین 295
- مراحل چهارگانه کمال انسان 296
- شرح و تفسیر آیه مثل 299
- پیام مهم آیه 299
- فصل بیست و چهارم: بیست و سومین مثال: اعمال کافران 301
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 301
- شرح و تفسیر: 302
- فواید خاکستر 303
- پیامهای آیه 305
- چرا ایمان و ولایت شرط صحّت اعمال است؟ 307
- 2- دومین پیام این است که آدمهای بیایمان، انگیزههای معنوی ندارند؛ 309
- إحباط در قرآن 310
- حبط در جهان طبیعت 312
- فصل بیست و پنجم: بیست و چهارمین و بیست و پنجمین مثال: کلمه «طیّبه» و «خبیثه» 315
- ارتباط آیات مَثَل با آیات پیشین 316
- شرح و تفسیر 317
- نکته مهم خداشناسی 319
- «کلمه طیّبه» چیست؟ 321
- کلمه طیّبهای از امام حسن مجتبی علیه السلام 322
- فصل بیست و ششم: بیست و ششمین مثال: مثال والایی برای خداوند 324
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 328
- چرا عرب جاهلیّت دختران خود را میکشت؟ 328
- دختر دسته گل است 330
- ارتباط آیه مثل با آیات قبل 333
- فصل بیست و هفتم: بیست و هفتمین مثال: بتپرستان و خداپرستان 333
- انگیزه پرستش 334
- پیامهای آیه 336
- 2- بردگیهای مدرن 339
- حضرت یوسف علیه السلام انسانی آزاده 340
- علی علیه السلام آزادمردی دیگر 341
- شرح و تفسیر 344
- فصل بیست و هشتم: بیست و هشتمین مثال: مشرک و مؤمن 344
- پیام آیه: شرک و بتپرستی در قرن بیستم. 347
- فصل بیست و نهم: بیست و نهمین مثال: تازهمسلمانان سست ایمان 353
- شرح و تفسیر 354
- پیامهای آیه شریفه 355
- اهمیّت وفای به عهد و پیمان 357
- فصل سی ام: سیامین مثال: کفران نعمت 360
- شرح و تفسیر 361
- پیامهای آیه 365
- 2- آیا «قریه» در مَثَل وجود خارجی داشته است؟ 367
- 4 مشرک از خود ارادهای ندارد. 368
- 2 منظور از «ریح» در آیه، شیطان سرکش است. 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 این همه روایات در مذمّت دنیا چرا؟ 368
- پیامهای آیه 368
- 2 هدف از آفرینش 368
- 3 دقّت در انتخاب دوست 368
- دورنمای بحث 368
- 2 منظور از «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» چیست؟ 368
- دورنمای بحث 368
- 2 بی اعتباری دنیا 368
- مثال پنجاه و ششم: استقامت همسر فرعون 368
- دورنمای بحث 368
- ب: کار شکنی منافقین در حدیبیّه 368
- مثال چهل و نهم: مثالی دیگر برای زندگی دنیا 368
- اراده، عامل اصلی افعال و کردار! 368
- روشهای مبارزه با بت پرستی 368
- پیامهای آیه 368
- شرح و تفسیر 368
- مثال سی و ششم: بت پرستی 368
- معرّفی اجمالی سوره حجرات 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 برنامهریزی در کارهای تبلیغی 368
- چرا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله را شاعر میخواندند؟ 368
- اشاره 368
- دور نمای بحث 368
- تاریخ یهود در مدینه 368
- 2 اتّحاد رمز پیروزی 368
- مثال چهلم: پستترین انسانها 368
- دور نمای بحث 368
- اشاره 368
- پیامهای آیات هیجده گانه 368
- علی علیه السلام مصداق کامل آیه مثل 368
- توصیف اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در تورات 368
- مثال سی و سوم: زندگی دنیا 368
- 3 نکته تعبیر به «اسفار» نه «کتاب» 368
- شرح و تفسیر 368
- منظور از نور خدا چیست؟ 368
- الف: داستان إفک! 368
- دور نمای بحث 368
- بررسی اجمالی سوره تحریم 368
- مثال پنجاه و نهم: افراد بخیل 368
- شرح و تفسیر 368
- مثل اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در انجیل 368
- دور نمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- برده داری از دیدگاه اسلام 368
- شرح و تفسیر 368
- نگاهی به آیات قبل از آیه مثل 368
- دورنمای بحث 368
- مثال پنجاهم و پنجاه و یکم: یهود 368
- مؤمن کیست؟ 368
- 4 توحید حاکمیّت 368
- مثال سی و هشتم: سراب زندگی 368
- قصّه ایمان آوردن آسیه 368
- آثار ایمان به نزدیکی خداوند 368
- پیامهای آیات فوق 368
- 1 از کمی نفرات نترسید 368
- از تاریخ عبرت بگیریم 368
- 2 «ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ» اشاره به چیست؟ 368
- ارتباط آیات مثل با آیات پیشین 368
- بحث تکمیلی 368
- 3 غیبت در لباس تقدّس! 368
- پیامهای آیه: 368
- شرح و تفسیر 368
- مباحث تکمیلی 368
- ج: ترور نافرجام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله توسّط منافقان! 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- پیام آیه 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 رابطه «گناه» و «قطع روزی» 368
- شأن نزول آیه مثل 368
- مثال پنجاه و دوم: جاذبه فوق العاده قرآن 368
- 2 خود مان را فریب ندهیم! 368
- 2 نشانه ایمان 368
- 4 ارزش علم و دانش 368
- شرح و تفسیر 368
- تفاوت این آیه و آیه 24 سوره یونس 368
- پیام تربیتی آیات مذکور 368
- پیامهای آیه 368
- پیامهای آیه: 368
- مثال پنجاه و سوم: عالمان بی عمل 368
- اشاره 368
- مثال چهل و پنجم: عیسای مسیح علیه السلام 368
- تحلیل روایات 368
- 4 لجاجت یا باز گشت؟ 368
- دور نمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- هیبت و عظمت قرآن 368
- مباحث تکمیلی 368
- مرض غرور را از دو راه میتوان درمان کرد: 368
- دور نمای بحث 368
- ب- تفسیر روایی آیه نور 368
- 4 هدایت، قابلیّت لازم دارد. 368
- مثال چهل و ششم: اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 368
- پیامهای آیه 368
- دورنمای بحث 368
- اشاره 368
- مثال چهل و هشتم: نزدیکی خدا به انسان 368
- اشاره 368
- حجاب مستور چیست؟ 368
- مباحث تکمیلی 368
- پیامهای آیه: 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- مثال سی و پنجم: توحید و شرک 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 چرا «حمار»؟ 368
- مثال چهل و چهارم: شرک و توحید 368
- شرح و تفسیر 368
- مباحث تکمیلی 368
- مراتب ایمان! 368
- ایمان سرچشمه همه خوبیها 368
- 2- آیا مگس موجود کوچکی است؟ 368
- 2 ندای حق را باید گوش داد! 368
- اوصاف منافقین 368
- شأن نزول 368
- 5 آیه مثل شامل هر عالم بی عملی میگردد! 368
- مثال پنجاه و هفتم: مریم بنت عمران 368
- سیری در آیات قبل از آیه مثل 368
- 2 تار عنکبوت یکی از آیات بزرگ الهی 368
- جاذبه شگفتانگیز قرآن 368
- مسحور یعنی چه؟ 368
- 3- ایجاد قدرت و حرکت 368
- شرح و تفسیر 368
- دور نمای بحث 368
- 2 توحید صفات 368
- پیامهای آیه 368
- دورنمای بحث 368
- شأن نزول آیات فوق 368
- دور نمای بحث 368
- الف- تفسیر فلسفی آیه نور 368
- ترسیم چهره عالمان بی عمل در روایات 368
- پیامهای آیه 368
- پیام آیه 368
- قبح و زشتی فوق العاده غیبت 368
- شکستن ارزشهای کاذب از اهداف انبیاست 368
- 2 خطرات منافقین 368
- 2 مثال مذکور شامل همه اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله نمیشود! 368
- عاقبت انسان مغرور 368
- توحید خمیرمایه اصول و فروع دین 368
- زندگی دنیا به چه چیز تشبیه شده است؟ 368
- 3 اسباب تذکّر 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- شرح و تفسیر 368
- 4 تاریخ گذشتگان چراغ راه آیندگان 368
- 2 سخنی از امام کاظم علیه السلام 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 جبر یا اختیار؟ 368
- 3 تکیه بر منافقان خطاست! 368
- داستان تحریم 368
- پلی به سوی توحید در ماه توحید 368
- اشاره 368
- اهمّیّت توحید 368
- دور نمای بحث 368
- آیا مثال زدن برای ذات خداوند جایز است؟ 368
- مثال چهل و یکم: تکیه بر غیر خدا 368
- آیا تکیه بر غیر خدا، تکیه بر تار عنکبوت نیست؟ 368
- مثال پنجاه و هشتم: تصویری از مؤمنان و کافران 368
- معنای «مثال» در استعمالات قرآن 368
- مباحث تکمیلی 368
- مباحث تکمیلی: 368
- شرح و تفسیر 368
- اسلحه منکران خدا 368
- مثال سی و نهم: اعمال مشرکان 368
- پیامهای آیه 368
- عزّت در سایه ایمان 368
- مثال سی و یکم: مثالهای کافران 368
- دور نمای بحث 368
- پیام آیه 368
- پیشگفتار 368
- 4- رفع موانع حیات 368
- مثال سی و هفتم: ذات بیمانند خدا 368
- پیام آیه 368
- ماهیّت بت پرستی 368
- 4 ولیّ مؤمنان کیست؟ 368
- 3 شکنجه عامل تکامل یا وسیله شکست! 368
- پیام آیه 368
- دورنمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- عبرت بگیرید! 368
- چراغ در طول تاریخ 368
- 2 دنیا از دیدگاه روایات 368
- 3- تقوی و پرهیز کاری 368
- مثال سی و چهارم: تنوّع مثالهای قرآن 368
- 2 «باقیات صالحات» چیست؟ 368
- 5 شیطان و منافقین در یک مسیر حرکت میکنند! 368
- 2 ممنوعیّت جدال 368
- شرح و تفسیر 368
- علی علیه السلام نمونه کامل ویژگیهای پنجگانه 368
- مثال پنجاه و چهارم: ویژگیهای منافقان 368
- مثال چهل و هفتم: غیبت 368
- پیام آیه 368
- د: اجتماع منافقان در سقیفه! 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- پیامهای آیه 368
- شرح و تفسیر 368
- اهمّیّت توحید 368
- مثال سی و دوم: مستکبران و مستضعفان 368
- پیام آیه 368
- شاخههای توحید 368
- 3 فلسفه مثال به حیوانی ضعیف 368
- 3 توحید افعالی 368
- اشاره 368
- 1- آیا در آیه مثل تشبیهی وجود دارد؟ 368
- مثال چهل و سوم: پیروزی اقلّیّت و شکست اکثریّت 368
- 3 مشرک آرامش ندارد. 368
- 2- اثر تربیت 368
- دورنمای بحث 368
- چگونه ایمان خود را تقویت کنیم؟ 368
- این آیه مشتمل بر دو مثال است 368
- 2 هدف از بلاها و عذابها 368
- تفاوت این مثال با مثالهای قبل 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 اسلام، دین کیفیّت است نه کمّیّت 368
- پیام آیه 368
- رابطه «تسبیح» و «توبه» 368
- دورنمای بحث 368
- غوغاسالاری نشانه جاهلیّت 368
- دورنمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- دور نمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- 1- اثر هدایت 368
- مثال پنجاه و پنجم: میزان، ضابطه است نه رابطه! 368
- مشکلات و معایب حرکت خزندگان 368
- 2- دقّت در اسرار آفرینش 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- 5 توحید مالکیّت 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- مثال چهل و دوم: توحید مالکیّت 368
- 2 سرچشمه اختلاف جهل و نادانی است. 368
- اشاره 368
- 1- آشنایی با قرآن 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- چیزهایی که به نور تشبیه شده است 368
- مباحث تکمیلی 368
- آیا آیه فوق از امثال القرآن است؟ 368
- معیار سنجش نفاق 368
- پیامهای آیه: 368
- مثال شصتم: موضعگیری در مقابل سخن حق 368
- واقعیّتهای نهفته در برچسبها 368
- آیا آیه مورد بحث جزء امثال القرآن است؟ 368
- چرا آسیه تقیّه نکرد؟ 368
- 4- توسّلات و دعا 368
- 1 توحید ذات 368
فرمان تخریب مسجد ضرار
از این رو، نه تنها پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در آن مسجد نماز نخواند و آن را افتتاح نکرد، بلکه دستور به آتش کشیدن آن را صادر کرد؛ و پس از آن که مسلمانان آن را به آتش کشیدند، پیامبر صلی الله علیه و آله دستور فرمودند تا دیوارهای آن را خراب کنند و زمین آن را برای انبوه سازی زباله مهیّا سازند.
«افَمَنْ اسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی تَقْوی مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٍ خَیْرٌ امْ مَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی شَفا جُرُفٍ هارٍ»؛ یا رسول اللَّه! آیا مسجد قبایی که بنیان و شالوده آن بر تقوای الهی و خشنودی و رضایت حضرت حق، نهاده شده بهتر است، یا مسجد ضراری که شالوده آن بر «شَفا جُرُفٍ هارٍ» بنا شده و در نتیجه در آتش جهنّم سقوط خواهد کرد؟
شَفا: به معنی لبه هر چیزی است و عرب لبهای انسان را بدین جهت «شَفَه» میگوید که در لبه دهان قرار گرفته است.
جُرُفْ: کناره هر چیزی را جُرُف میگویند و از این رو، کناره رودخانه را- که به آب منتهی میشود- جرف نامیدهاند.
هارٍ: به چیزی که در حال سقوط است، هار گویند. آب رودخانه کنارههای رودخانه را از درون خالی میکند. این لبه از بیرون سالم و بیخطر جلوه میکند، به گونهای که اگر انسانی ناآگاهانه پایش را بر روی این لبه قرار دهد ناگهان لبه رودخانه که از درون تهی گردیده است فرو میریزد و آن انسان بیخبر را به داخل رودخانه و قعر آبها کشانده، او را غرق میکند.
خداوند متعال در این آیه شریفه، بنای مسجد ضرار را به ساختن چیزی بر روی لبه چنین رودخانهای تشبیه کرده است؛ آن هم نه در جایی که مُشرِف به رودخانه باشد که اگر آشنای به شنا باشد نجات یابد، بلکه در جایی که مشرف بر جهنّم است. و روشن است که در چنین جایی سقوط همان است و نابودی همان،