- پیشگفتار 1
- فصل اوّل تحلیلی پیرامون مثالهای قرآن 5
- رابطه ماه مبارک رمضان با قرآن 6
- چرا قرآن «مثال» زده است؟ 7
- مثلهای عملی و لسانی 8
- هدف از مثَلَها، از زبان قرآن 10
- اهمّیّت پیام مثل 11
- شرح و تفسیر آیه 12
- اشتباه منافقان 14
- جاذبه قرآن و نجات مسلمانان 15
- نمونه دیگری از تأثیر قرآن 16
- پیامهای آیه 17
- 2- دو حجاب بزرگ: کثرت نعمت و عادت به آن 18
- 3- هدایت و ضلالت در قرآن 19
- معنای هدایت و ضلالت 20
- فصل دوّم اوّلین مثال: مثال منافقان 23
- شرح و تفسیر آیه شریفه 24
- 2- صورتهای نفاق 26
- پیامهای آیه 26
- 3- نشانههای نفاق 27
- 4- تاریخچه منافقان 27
- چهره منافقان در قرآن 28
- خطر منافقان از دیدگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 29
- 6- «نور» و «ظلمات» 30
- 5- تعبیر به «نار» در قرآن 30
- 7- تفسیر آیه 18 «صُمٌ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ» 31
- 8- منشأ «نفاق» 34
- فصل سوّم: دوّمین مثال: تشبیهی دیگر برای منافقین 38
- تنوّع مثالهای قرآن 38
- شرح و تفسیر آیات 41
- پیامهای آیه 43
- 2- تفاوت این دو مَثَل 44
- 3- جهان منافق یا نفاق جهانی 45
- 4- پیدایش منافقان در اسلام 46
- اوّل- استهزا و شوخی گرفتن دین 47
- مراحل مبارزات دشمنان اسلام با اسلام 47
- اشاره 47
- سوّم- محاصره اقتصادی و قطع ارتباطات 48
- دوّم- نسبت «سحر» و «شعر» 48
- چهارم- نفشه سوء قصد به جان پیامبر صلی الله علیه و آله 49
- پنجم- جنگهای متوالی با مسلمانان 50
- ششم- توسّل به خطرناکترین سلاح: «نفاق» 53
- نتایج مَثَلها 54
- سعید بن جبیر به هنگام مرگ 56
- فصل چهارم سوّمین مثال: قساوت قلب 58
- داستان گاو بنی اسرائیل 59
- شرح و تفسیر آیه شریفه 60
- قلب مصنوعی آینهای برای عظمت قلب انسان 62
- تعبیر قرآن از دلهای بنی اسرائیل: «سختتر از سنگ» 65
- تسبیح تمام موجودات جهان 66
- قساوت 67
- علم و عاطفه وجه تمایز انسان از حیوان 69
- دنیای بی عاطفهها 69
- دین و مذهب، تقویت کننده عواطف 70
- عوامل قساوت در قرآن 71
- قساوت در روایات اسلامی 73
- فصل پنجم چهارمین مثال: مثال کفّار 78
- مانع بزرگ در دعوت پیامبران: «تقلید کورکورانه» 78
- شرح و تفسیر آیه شریفه 171 سوره بقره 80
- پیامهای آیه 81
- اشاره 83
- تقلید در قرآن 83
- اقسام تقلید 83
- فصل ششم: پنجمین مثال: انفاق 86
- راههای درمان فقر 87
- راه حلّ اسلام 88
- «انفاق» راهی برای فقرزدایی 89
- پیامهای آیه 91
- 2- منظور از «حبّه» در آیه شریفه 93
- 3- منظور از «یُضاعفُ» در آیه شریفه 94
- عالیترین نمونه انفاق در قرآن 95
- 4- بررسی «مشبّه» در آیه انفاق 99
- پرورش مال انفاق شده در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله 102
- «انفاق» در تعبیرات زیبای قرآن 104
- فصل هفتم: ششمین مثال: انفاقهای همراه با اذیّت و آزار 108
- شرح و تفسیر آیه 109
- پیامهای آیه 111
- سیره امامان در انفاق و بخشش 114
- صدقه بازدارنده مرگهای بد 116
- فصل هشتم: هفتمین مثال: «انفاق» های شایسته 118
- شرح و تفسیر آیه 118
- پیامهای آیه 120
- راههای انفاق و کمک به دیگران 123
- زهی سعادت که نصیب انسان شده است! 126
- آداب انفاق 128
- فصل نهم: هشتمین مثال: عاقبت امور 134
- مفسّران در تفسیر آیه مثل اقوالی دارند: 135
- عاقبت این شخص ختم به شر شد! 139
- پیام آیه مَثَل: «احباط و تکفیر» 140
- استدلالی بر وجود احباط و تکفیر 141
- فصل دهم: نهمین مثال: رباخواران 143
- رابطه این آیه با آیات قبل 144
- شرح و تفسیر 145
- پیامهای آیه 147
- 2- تناسب جرمها و مجازاتها 148
- فلسفه تحریم ربا 149
- رابطه «اخلاق» و «اقتصاد» در اسلام 149
- اسوه اخلاق در ارزشهای اخلاقی 152
- علی علیه السلام و هدیه شبانه 154
- مباحث تکمیلی آیه 156
- 2- آیا فعّالیّت بانکها بدون رباخواری ممکن است؟ 157
- 3- حکم سپردهها و وامها 158
- 4- آیاتی دیگر درباره ربا 160
- شرح و تفسیر 163
- فصل یازدهم دهمین مثال: خلقت شگرف حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام 163
- قدرت خداوند در کلام امیر المؤمنین علیه السلام 164
- داستان پیدایش انسان 166
- نظر قرآن درباره پیدایش انسان 167
- شرح و تفسیر 169
- فصل دوازدهم یازدهمین مثال: انفاقهای کفّار 169
- پیامهای آیه 171
- عبرت بگیرید 176
- شأن نزول آیه 178
- فصل سیزدهم دوازدهمین مثال: مثال کفر و ایمان 178
- «حیات و زندگی» چیست؟ 180
- اقسام حیات و زندگی 182
- منظور از حیات در آیه مثل 182
- چرا عرب جاهلی را مرده میپندارند؟ 183
- آثار و برکات نور 184
- اشاره 184
- نور فرقان 185
- زیبا جلوه کردن اعمال زشت در نظر کفّار 186
- تقوا ثمره روزه و فرقان میوه تقوا 186
- فصل چهاردهم: سیزدهمین مثال: شرح صدر 187
- پیامهای آیه 188
- شرح و تفسیر 188
- 2- اعجاز علمی قرآن در آیه مَثَل 190
- 3- شرح صدر 191
- پیامبر صلی الله علیه و آله و همسایه یهودی 192
- فصل پانزدهم: چهاردهمین مثال: مبدأ و معاد 194
- جسمانی و روحانی بودن معاد 196
- شرح و تفسیر آیه 198
- میوههای مختلف از آب و هوا و زمین واحد! 199
- آثار معاد 200
- فصل شانزدهم: پانزدهمین مثال: بلد طیّب 202
- شرح و تفسیر مثال پانزدهم 204
- پیامهای آیه 205
- این مثل برای چه کسانی است؟ 205
- 2- قرآن و وحی برای کفّار نتیجه معکوس میدهد! 206
- مردم سه دستهاند 207
- قابلیّت، اکتسابی یا جبری؟ 209
- فصل هفدهم: شانزدهمین مثال: عالم منحرف 212
- شأن نزول آیه 213
- شرح و تفسیر 214
- پیام آیه خطر دانشمندان منحرف 217
- عالم و دانشمند دینی از دیدگاه امام حسن عسگری علیه السلام 218
- فصل هجدهم: هفدهمین مثال: مسجد ضرار 221
- شرح و تفسیر 223
- ابو عامر نصرانی، دشمن کینه توز اسلام 224
- فرمان تخریب مسجد ضرار 226
- پیامهای آیه 227
- فصل نوزدهم: هجدهمین مثال: زندگی زودگذر دنیا 229
- شرح و تفسیر 230
- فلسفه مثل 233
- پیامهای آیه 236
- فصل بیستم: نوزدهمین مثال: مَثَل کافر و مؤمن 239
- شرح حال مؤمنان 240
- شرح حال کافران 240
- شرح و تفسیر آیه مثل 242
- اشاره 242
- چشم، یکی از بزرگترین آیات الهی 243
- گوش آیتِ دیگر خداوند 244
- کفّار فاقد ابزار شناخت هستند 245
- چگونه حجابها را از خود برهانیم؟ 247
- علامتهای مؤمن 247
- فصل بیست و یکم: بیستمین مثال: توسّل به ما سوی اللَّه 249
- برق آسمانی و ابرهای بارانزا 250
- «رعد آسمانی» نشانهای از عظمت خدا 251
- چگونه «برقِ» آسمان سبب نزول باران میشود؟ 251
- شرح و تفسیر آیه مثل 254
- پیامهای آیه 256
- 2- أشکال مختلف بتپرستی. 258
- دعا از دیدگاه قرآن و روایات 260
- دعا برترین عبادت 261
- دعا در آئینه روایات 263
- راز اهمیّت دعا در اسلام 264
- رابطه «دعا» و «تربیت» 265
- موانع و شرایط استجابت دعا 268
- اجابت برخی از دعاها به مصلحت انسان نیست! 275
- دو سؤال مهم درباره دعا 276
- فصل بیست و دوم: بیست و یکمین مثال: مثال حقّ و باطل 279
- شرح و تفسیر 280
- پیامهای آیه 281
- 1- تعریف حق و باطل 281
- اشاره 281
- 3- وسعت حق و باطل 283
- 2- نشانههای حق و باطل 283
- 4- سرانجام مبارزه حق و باطل 284
- 5- مبارزه حق و باطل همیشگی است 284
- 6- چگونگی پیدایش باطل 285
- مصادیق حق چیست و کیست؟ 286
- حق و باطل از نگاه آیات و روایات 286
- عمر کوتاه «باطل» و دولت پایدار «حق» 288
- حق تلخ و باطل شیرین است! 289
- باطل همواره در لباس حق جلوه میکند 290
- علی علیه السلام محور حق 291
- شرح و تفسیر آیه 293
- فصل بیست و سوم: بیست و دومین مثال: تقوا برات بهشت 293
- مراحل چهارگانه قبل از ولادت 294
- عجایبی از عالم جنین 295
- مراحل چهارگانه کمال انسان 296
- پیام مهم آیه 299
- شرح و تفسیر آیه مثل 299
- فصل بیست و چهارم: بیست و سومین مثال: اعمال کافران 301
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 301
- شرح و تفسیر: 302
- فواید خاکستر 303
- پیامهای آیه 305
- چرا ایمان و ولایت شرط صحّت اعمال است؟ 307
- 2- دومین پیام این است که آدمهای بیایمان، انگیزههای معنوی ندارند؛ 309
- إحباط در قرآن 310
- حبط در جهان طبیعت 312
- فصل بیست و پنجم: بیست و چهارمین و بیست و پنجمین مثال: کلمه «طیّبه» و «خبیثه» 315
- ارتباط آیات مَثَل با آیات پیشین 316
- شرح و تفسیر 317
- نکته مهم خداشناسی 319
- «کلمه طیّبه» چیست؟ 321
- کلمه طیّبهای از امام حسن مجتبی علیه السلام 322
- فصل بیست و ششم: بیست و ششمین مثال: مثال والایی برای خداوند 324
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 328
- چرا عرب جاهلیّت دختران خود را میکشت؟ 328
- دختر دسته گل است 330
- ارتباط آیه مثل با آیات قبل 333
- فصل بیست و هفتم: بیست و هفتمین مثال: بتپرستان و خداپرستان 333
- انگیزه پرستش 334
- پیامهای آیه 336
- 2- بردگیهای مدرن 339
- حضرت یوسف علیه السلام انسانی آزاده 340
- علی علیه السلام آزادمردی دیگر 341
- شرح و تفسیر 344
- فصل بیست و هشتم: بیست و هشتمین مثال: مشرک و مؤمن 344
- پیام آیه: شرک و بتپرستی در قرن بیستم. 347
- فصل بیست و نهم: بیست و نهمین مثال: تازهمسلمانان سست ایمان 353
- شرح و تفسیر 354
- پیامهای آیه شریفه 355
- اهمیّت وفای به عهد و پیمان 357
- فصل سی ام: سیامین مثال: کفران نعمت 360
- شرح و تفسیر 361
- پیامهای آیه 365
- 2- آیا «قریه» در مَثَل وجود خارجی داشته است؟ 367
- 4 مشرک از خود ارادهای ندارد. 368
- پیامهای آیه 368
- 3 این همه روایات در مذمّت دنیا چرا؟ 368
- دورنمای بحث 368
- 2 منظور از «ریح» در آیه، شیطان سرکش است. 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 هدف از آفرینش 368
- اراده، عامل اصلی افعال و کردار! 368
- 2 منظور از «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» چیست؟ 368
- دورنمای بحث 368
- مثال پنجاه و ششم: استقامت همسر فرعون 368
- چرا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله را شاعر میخواندند؟ 368
- دورنمای بحث 368
- 3 دقّت در انتخاب دوست 368
- ب: کار شکنی منافقین در حدیبیّه 368
- پیامهای آیات هیجده گانه 368
- روشهای مبارزه با بت پرستی 368
- معرّفی اجمالی سوره حجرات 368
- مثال سی و ششم: بت پرستی 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- 2 بی اعتباری دنیا 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- مثال چهلم: پستترین انسانها 368
- 2 اتّحاد رمز پیروزی 368
- آثار ایمان به نزدیکی خداوند 368
- دور نمای بحث 368
- مثال چهل و نهم: مثالی دیگر برای زندگی دنیا 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه: 368
- علی علیه السلام مصداق کامل آیه مثل 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 نکته تعبیر به «اسفار» نه «کتاب» 368
- 3 رابطه «گناه» و «قطع روزی» 368
- توصیف اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در تورات 368
- شرح و تفسیر 368
- منظور از نور خدا چیست؟ 368
- پیام تربیتی آیات مذکور 368
- الف: داستان إفک! 368
- بررسی اجمالی سوره تحریم 368
- مثل اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در انجیل 368
- دور نمای بحث 368
- مثال پنجاه و نهم: افراد بخیل 368
- 3 برنامهریزی در کارهای تبلیغی 368
- دور نمای بحث 368
- 4 هدایت، قابلیّت لازم دارد. 368
- شرح و تفسیر 368
- دور نمای بحث 368
- مؤمن کیست؟ 368
- مباحث تکمیلی 368
- دورنمای بحث 368
- تاریخ یهود در مدینه 368
- مثال سی و هشتم: سراب زندگی 368
- شرح و تفسیر 368
- برده داری از دیدگاه اسلام 368
- نگاهی به آیات قبل از آیه مثل 368
- 2 «ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ» اشاره به چیست؟ 368
- 5 آیه مثل شامل هر عالم بی عملی میگردد! 368
- 1 از کمی نفرات نترسید 368
- اشاره 368
- بحث تکمیلی 368
- شرح و تفسیر 368
- مثال پنجاهم و پنجاه و یکم: یهود 368
- 4 توحید حاکمیّت 368
- دور نمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- مباحث تکمیلی 368
- مثال سی و سوم: زندگی دنیا 368
- پیام آیه 368
- ترسیم چهره عالمان بی عمل در روایات 368
- قصّه ایمان آوردن آسیه 368
- پیامهای آیات فوق 368
- 2 نشانه ایمان 368
- شکستن ارزشهای کاذب از اهداف انبیاست 368
- مثال پنجاه و دوم: جاذبه فوق العاده قرآن 368
- توحید خمیرمایه اصول و فروع دین 368
- شرح و تفسیر 368
- اشاره 368
- از تاریخ عبرت بگیریم 368
- 2 سخنی از امام کاظم علیه السلام 368
- اشاره 368
- داستان تحریم 368
- پیامهای آیه: 368
- دور نمای بحث 368
- تحلیل روایات 368
- مثال پنجاه و هشتم: تصویری از مؤمنان و کافران 368
- ارتباط آیات مثل با آیات پیشین 368
- شرح و تفسیر 368
- مباحث تکمیلی 368
- عزّت در سایه ایمان 368
- شرح و تفسیر 368
- پیشگفتار 368
- دور نمای بحث 368
- ماهیّت بت پرستی 368
- 3 غیبت در لباس تقدّس! 368
- دورنمای بحث 368
- اشاره 368
- 2 دنیا از دیدگاه روایات 368
- پیامهای آیه 368
- 5 شیطان و منافقین در یک مسیر حرکت میکنند! 368
- اشاره 368
- مثال پنجاه و چهارم: ویژگیهای منافقان 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- مثال سی و پنجم: توحید و شرک 368
- مثال سی و دوم: مستکبران و مستضعفان 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 توحید افعالی 368
- 2 چرا «حمار»؟ 368
- 3 مشرک آرامش ندارد. 368
- ج: ترور نافرجام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله توسّط منافقان! 368
- این آیه مشتمل بر دو مثال است 368
- 2- آیا مگس موجود کوچکی است؟ 368
- 2 اسلام، دین کیفیّت است نه کمّیّت 368
- مراتب ایمان! 368
- غوغاسالاری نشانه جاهلیّت 368
- اوصاف منافقین 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- مشکلات و معایب حرکت خزندگان 368
- جاذبه شگفتانگیز قرآن 368
- سیری در آیات قبل از آیه مثل 368
- 3- ایجاد قدرت و حرکت 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 توحید صفات 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- شأن نزول آیه مثل 368
- دور نمای بحث 368
- شأن نزول آیات فوق 368
- الف- تفسیر فلسفی آیه نور 368
- 2 خود مان را فریب ندهیم! 368
- پیام آیه 368
- پیامهای آیه 368
- قبح و زشتی فوق العاده غیبت 368
- 4 ارزش علم و دانش 368
- 2 مثال مذکور شامل همه اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله نمیشود! 368
- 2 خطرات منافقین 368
- عاقبت انسان مغرور 368
- تفاوت این آیه و آیه 24 سوره یونس 368
- 3 اسباب تذکّر 368
- زندگی دنیا به چه چیز تشبیه شده است؟ 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- پیامهای آیه 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- 4 تاریخ گذشتگان چراغ راه آیندگان 368
- مثال پنجاه و سوم: عالمان بی عمل 368
- 3 جبر یا اختیار؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 تکیه بر منافقان خطاست! 368
- مثال چهل و پنجم: عیسای مسیح علیه السلام 368
- اشاره 368
- پلی به سوی توحید در ماه توحید 368
- اهمّیّت توحید 368
- 4 لجاجت یا باز گشت؟ 368
- مثال چهل و یکم: تکیه بر غیر خدا 368
- آیا مثال زدن برای ذات خداوند جایز است؟ 368
- آیا تکیه بر غیر خدا، تکیه بر تار عنکبوت نیست؟ 368
- دور نمای بحث 368
- مباحث تکمیلی 368
- معنای «مثال» در استعمالات قرآن 368
- مباحث تکمیلی: 368
- هیبت و عظمت قرآن 368
- مثال سی و نهم: اعمال مشرکان 368
- اسلحه منکران خدا 368
- پیامهای آیه 368
- مرض غرور را از دو راه میتوان درمان کرد: 368
- دور نمای بحث 368
- مثال سی و یکم: مثالهای کافران 368
- پیام آیه 368
- ب- تفسیر روایی آیه نور 368
- مثال سی و هفتم: ذات بیمانند خدا 368
- 4- رفع موانع حیات 368
- پیام آیه 368
- مثال چهل و ششم: اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 368
- 3 شکنجه عامل تکامل یا وسیله شکست! 368
- 4 ولیّ مؤمنان کیست؟ 368
- پیام آیه 368
- دورنمای بحث 368
- عبرت بگیرید! 368
- مثال چهل و هشتم: نزدیکی خدا به انسان 368
- پیامهای آیه 368
- حجاب مستور چیست؟ 368
- مثال سی و چهارم: تنوّع مثالهای قرآن 368
- پیامهای آیه: 368
- چراغ در طول تاریخ 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- 3- تقوی و پرهیز کاری 368
- مثال چهل و چهارم: شرک و توحید 368
- پیام آیه 368
- مباحث تکمیلی 368
- 2 «باقیات صالحات» چیست؟ 368
- ایمان سرچشمه همه خوبیها 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 ندای حق را باید گوش داد! 368
- 2 ممنوعیّت جدال 368
- شأن نزول 368
- شاخههای توحید 368
- مثال پنجاه و هفتم: مریم بنت عمران 368
- علی علیه السلام نمونه کامل ویژگیهای پنجگانه 368
- 2 تار عنکبوت یکی از آیات بزرگ الهی 368
- 1- آیا در آیه مثل تشبیهی وجود دارد؟ 368
- مسحور یعنی چه؟ 368
- مثال چهل و هفتم: غیبت 368
- دورنمای بحث 368
- د: اجتماع منافقان در سقیفه! 368
- تفاوت این مثال با مثالهای قبل 368
- پیامهای آیه 368
- رابطه «تسبیح» و «توبه» 368
- اهمّیّت توحید 368
- شرح و تفسیر 368
- پیام آیه 368
- 1- اثر هدایت 368
- 3 فلسفه مثال به حیوانی ضعیف 368
- دور نمای بحث 368
- اشاره 368
- مثال چهل و سوم: پیروزی اقلّیّت و شکست اکثریّت 368
- 2- اثر تربیت 368
- چگونه ایمان خود را تقویت کنیم؟ 368
- 2 هدف از بلاها و عذابها 368
- شرح و تفسیر 368
- پیام آیه 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- مثال پنجاه و پنجم: میزان، ضابطه است نه رابطه! 368
- 2- دقّت در اسرار آفرینش 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- 5 توحید مالکیّت 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- مثال چهل و دوم: توحید مالکیّت 368
- 2 سرچشمه اختلاف جهل و نادانی است. 368
- اشاره 368
- 1- آشنایی با قرآن 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- چیزهایی که به نور تشبیه شده است 368
- مباحث تکمیلی 368
- آیا آیه فوق از امثال القرآن است؟ 368
- معیار سنجش نفاق 368
- پیامهای آیه: 368
- مثال شصتم: موضعگیری در مقابل سخن حق 368
- واقعیّتهای نهفته در برچسبها 368
- آیا آیه مورد بحث جزء امثال القرآن است؟ 368
- چرا آسیه تقیّه نکرد؟ 368
- 4- توسّلات و دعا 368
- 1 توحید ذات 368
فراوان بر خواستهاش- که به مصلحت او نبود- پافشاری کرد و اجابت آن باعث بیایمانی و اعتراض به برخی قوانین الهی شد، درس بزرگی برای همگان است. «1»
گاهی جوانی به خواستگاری دختری میرود و جواب منفی میشنود، او التماس و درخواست زیادی میکند؛ لیکن با دعاهای فراوان هم ازدواج او صورت نمیگیرد. دلشکسته و ناراحت به زندگی ادامه میدهد. بعد از مدّتی متوجّه میشود که خداوند چه لطف بزرگی به او کرده که دعایش را اجابت نکرده است، زیرا شاید ثمره آن ازدواج چیزی جز فرزندان فلج نبوده است.
بنابراین، از اجابت نشدن برخی از دعاهایمان نگران نباشیم، زیرا امکان دارد دعای مورد نظر از همین قبیل باشد و علاوه بر آن، بنابر روایات معصومان علیهم السلام:
«دعاهایی که در دنیا مستجاب نمیشود، خداوند در آخرت معادل آن را به دعاکننده عطا میکند». «2»
دو سؤال مهم درباره دعا
سؤال اول: در دعاهایی که از ائمّه معصومان علیهم السلام به ما رسیده است، دعاهایی میبینیم که هرگز مستجاب نخواهد شد. چرا ائمه علیهم السلام دستور دادهاند که چنین دعاهایی را بخوانیم؟ مثلًا در دعاهای ماه رمضان- که به عنوان تعقیب نماز خوانده میشود- آمده است: «اللَّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدْینٍ؛ پروردگارا! بدهی تمام بدهکاران و وام تمام وام گیرندگان را عطا بفرما» در حالی که این خواسته تحقق نمییابد مخصوصاً، در عصر و زمانی که ما زندگی میکنیم؛ زیرا زندگی دنیای
______________________________
(1)- شرح این داستان در بحثهای گذشته به طور مفصّل مطرح شد.
(2)- در این مورد روایات فراوانی وارد شده است که دعا بدون اثر نیست، به میزان الحکمه، باب 1209 مراجعه کنید.