- پیشگفتار 1
- فصل اوّل تحلیلی پیرامون مثالهای قرآن 5
- رابطه ماه مبارک رمضان با قرآن 6
- چرا قرآن «مثال» زده است؟ 7
- مثلهای عملی و لسانی 8
- هدف از مثَلَها، از زبان قرآن 10
- اهمّیّت پیام مثل 11
- شرح و تفسیر آیه 12
- اشتباه منافقان 14
- جاذبه قرآن و نجات مسلمانان 15
- نمونه دیگری از تأثیر قرآن 16
- پیامهای آیه 17
- 2- دو حجاب بزرگ: کثرت نعمت و عادت به آن 18
- 3- هدایت و ضلالت در قرآن 19
- معنای هدایت و ضلالت 20
- فصل دوّم اوّلین مثال: مثال منافقان 23
- شرح و تفسیر آیه شریفه 24
- 2- صورتهای نفاق 26
- پیامهای آیه 26
- 3- نشانههای نفاق 27
- 4- تاریخچه منافقان 27
- چهره منافقان در قرآن 28
- خطر منافقان از دیدگاه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 29
- 6- «نور» و «ظلمات» 30
- 5- تعبیر به «نار» در قرآن 30
- 7- تفسیر آیه 18 «صُمٌ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُونَ» 31
- 8- منشأ «نفاق» 34
- فصل سوّم: دوّمین مثال: تشبیهی دیگر برای منافقین 38
- تنوّع مثالهای قرآن 38
- شرح و تفسیر آیات 41
- پیامهای آیه 43
- 2- تفاوت این دو مَثَل 44
- 3- جهان منافق یا نفاق جهانی 45
- 4- پیدایش منافقان در اسلام 46
- اشاره 47
- اوّل- استهزا و شوخی گرفتن دین 47
- مراحل مبارزات دشمنان اسلام با اسلام 47
- دوّم- نسبت «سحر» و «شعر» 48
- سوّم- محاصره اقتصادی و قطع ارتباطات 48
- چهارم- نفشه سوء قصد به جان پیامبر صلی الله علیه و آله 49
- پنجم- جنگهای متوالی با مسلمانان 50
- ششم- توسّل به خطرناکترین سلاح: «نفاق» 53
- نتایج مَثَلها 54
- سعید بن جبیر به هنگام مرگ 56
- فصل چهارم سوّمین مثال: قساوت قلب 58
- داستان گاو بنی اسرائیل 59
- شرح و تفسیر آیه شریفه 60
- قلب مصنوعی آینهای برای عظمت قلب انسان 62
- تعبیر قرآن از دلهای بنی اسرائیل: «سختتر از سنگ» 65
- تسبیح تمام موجودات جهان 66
- قساوت 67
- علم و عاطفه وجه تمایز انسان از حیوان 69
- دنیای بی عاطفهها 69
- دین و مذهب، تقویت کننده عواطف 70
- عوامل قساوت در قرآن 71
- قساوت در روایات اسلامی 73
- فصل پنجم چهارمین مثال: مثال کفّار 78
- مانع بزرگ در دعوت پیامبران: «تقلید کورکورانه» 78
- شرح و تفسیر آیه شریفه 171 سوره بقره 80
- پیامهای آیه 81
- اشاره 83
- اقسام تقلید 83
- تقلید در قرآن 83
- فصل ششم: پنجمین مثال: انفاق 86
- راههای درمان فقر 87
- راه حلّ اسلام 88
- «انفاق» راهی برای فقرزدایی 89
- پیامهای آیه 91
- 2- منظور از «حبّه» در آیه شریفه 93
- 3- منظور از «یُضاعفُ» در آیه شریفه 94
- عالیترین نمونه انفاق در قرآن 95
- 4- بررسی «مشبّه» در آیه انفاق 99
- پرورش مال انفاق شده در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله 102
- «انفاق» در تعبیرات زیبای قرآن 104
- فصل هفتم: ششمین مثال: انفاقهای همراه با اذیّت و آزار 108
- شرح و تفسیر آیه 109
- پیامهای آیه 111
- سیره امامان در انفاق و بخشش 114
- صدقه بازدارنده مرگهای بد 116
- فصل هشتم: هفتمین مثال: «انفاق» های شایسته 118
- شرح و تفسیر آیه 118
- پیامهای آیه 120
- راههای انفاق و کمک به دیگران 123
- زهی سعادت که نصیب انسان شده است! 126
- آداب انفاق 128
- فصل نهم: هشتمین مثال: عاقبت امور 134
- مفسّران در تفسیر آیه مثل اقوالی دارند: 135
- عاقبت این شخص ختم به شر شد! 139
- پیام آیه مَثَل: «احباط و تکفیر» 140
- استدلالی بر وجود احباط و تکفیر 141
- فصل دهم: نهمین مثال: رباخواران 143
- رابطه این آیه با آیات قبل 144
- شرح و تفسیر 145
- پیامهای آیه 147
- 2- تناسب جرمها و مجازاتها 148
- فلسفه تحریم ربا 149
- رابطه «اخلاق» و «اقتصاد» در اسلام 149
- اسوه اخلاق در ارزشهای اخلاقی 152
- علی علیه السلام و هدیه شبانه 154
- مباحث تکمیلی آیه 156
- 2- آیا فعّالیّت بانکها بدون رباخواری ممکن است؟ 157
- 3- حکم سپردهها و وامها 158
- 4- آیاتی دیگر درباره ربا 160
- شرح و تفسیر 163
- فصل یازدهم دهمین مثال: خلقت شگرف حضرت عیسی بن مریم علیهما السلام 163
- قدرت خداوند در کلام امیر المؤمنین علیه السلام 164
- داستان پیدایش انسان 166
- نظر قرآن درباره پیدایش انسان 167
- فصل دوازدهم یازدهمین مثال: انفاقهای کفّار 169
- شرح و تفسیر 169
- پیامهای آیه 171
- عبرت بگیرید 176
- شأن نزول آیه 178
- فصل سیزدهم دوازدهمین مثال: مثال کفر و ایمان 178
- «حیات و زندگی» چیست؟ 180
- اقسام حیات و زندگی 182
- منظور از حیات در آیه مثل 182
- چرا عرب جاهلی را مرده میپندارند؟ 183
- آثار و برکات نور 184
- اشاره 184
- نور فرقان 185
- زیبا جلوه کردن اعمال زشت در نظر کفّار 186
- تقوا ثمره روزه و فرقان میوه تقوا 186
- فصل چهاردهم: سیزدهمین مثال: شرح صدر 187
- پیامهای آیه 188
- شرح و تفسیر 188
- 2- اعجاز علمی قرآن در آیه مَثَل 190
- 3- شرح صدر 191
- پیامبر صلی الله علیه و آله و همسایه یهودی 192
- فصل پانزدهم: چهاردهمین مثال: مبدأ و معاد 194
- جسمانی و روحانی بودن معاد 196
- شرح و تفسیر آیه 198
- میوههای مختلف از آب و هوا و زمین واحد! 199
- آثار معاد 200
- فصل شانزدهم: پانزدهمین مثال: بلد طیّب 202
- شرح و تفسیر مثال پانزدهم 204
- پیامهای آیه 205
- این مثل برای چه کسانی است؟ 205
- 2- قرآن و وحی برای کفّار نتیجه معکوس میدهد! 206
- مردم سه دستهاند 207
- قابلیّت، اکتسابی یا جبری؟ 209
- فصل هفدهم: شانزدهمین مثال: عالم منحرف 212
- شأن نزول آیه 213
- شرح و تفسیر 214
- پیام آیه خطر دانشمندان منحرف 217
- عالم و دانشمند دینی از دیدگاه امام حسن عسگری علیه السلام 218
- فصل هجدهم: هفدهمین مثال: مسجد ضرار 221
- شرح و تفسیر 223
- ابو عامر نصرانی، دشمن کینه توز اسلام 224
- فرمان تخریب مسجد ضرار 226
- پیامهای آیه 227
- فصل نوزدهم: هجدهمین مثال: زندگی زودگذر دنیا 229
- شرح و تفسیر 230
- فلسفه مثل 233
- پیامهای آیه 236
- فصل بیستم: نوزدهمین مثال: مَثَل کافر و مؤمن 239
- شرح حال مؤمنان 240
- شرح حال کافران 240
- شرح و تفسیر آیه مثل 242
- اشاره 242
- چشم، یکی از بزرگترین آیات الهی 243
- گوش آیتِ دیگر خداوند 244
- کفّار فاقد ابزار شناخت هستند 245
- چگونه حجابها را از خود برهانیم؟ 247
- علامتهای مؤمن 247
- فصل بیست و یکم: بیستمین مثال: توسّل به ما سوی اللَّه 249
- برق آسمانی و ابرهای بارانزا 250
- چگونه «برقِ» آسمان سبب نزول باران میشود؟ 251
- «رعد آسمانی» نشانهای از عظمت خدا 251
- شرح و تفسیر آیه مثل 254
- پیامهای آیه 256
- 2- أشکال مختلف بتپرستی. 258
- دعا از دیدگاه قرآن و روایات 260
- دعا برترین عبادت 261
- دعا در آئینه روایات 263
- راز اهمیّت دعا در اسلام 264
- رابطه «دعا» و «تربیت» 265
- موانع و شرایط استجابت دعا 268
- اجابت برخی از دعاها به مصلحت انسان نیست! 275
- دو سؤال مهم درباره دعا 276
- فصل بیست و دوم: بیست و یکمین مثال: مثال حقّ و باطل 279
- شرح و تفسیر 280
- اشاره 281
- پیامهای آیه 281
- 1- تعریف حق و باطل 281
- 2- نشانههای حق و باطل 283
- 3- وسعت حق و باطل 283
- 5- مبارزه حق و باطل همیشگی است 284
- 4- سرانجام مبارزه حق و باطل 284
- 6- چگونگی پیدایش باطل 285
- حق و باطل از نگاه آیات و روایات 286
- مصادیق حق چیست و کیست؟ 286
- عمر کوتاه «باطل» و دولت پایدار «حق» 288
- حق تلخ و باطل شیرین است! 289
- باطل همواره در لباس حق جلوه میکند 290
- علی علیه السلام محور حق 291
- فصل بیست و سوم: بیست و دومین مثال: تقوا برات بهشت 293
- شرح و تفسیر آیه 293
- مراحل چهارگانه قبل از ولادت 294
- عجایبی از عالم جنین 295
- مراحل چهارگانه کمال انسان 296
- شرح و تفسیر آیه مثل 299
- پیام مهم آیه 299
- فصل بیست و چهارم: بیست و سومین مثال: اعمال کافران 301
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 301
- شرح و تفسیر: 302
- فواید خاکستر 303
- پیامهای آیه 305
- چرا ایمان و ولایت شرط صحّت اعمال است؟ 307
- 2- دومین پیام این است که آدمهای بیایمان، انگیزههای معنوی ندارند؛ 309
- إحباط در قرآن 310
- حبط در جهان طبیعت 312
- فصل بیست و پنجم: بیست و چهارمین و بیست و پنجمین مثال: کلمه «طیّبه» و «خبیثه» 315
- ارتباط آیات مَثَل با آیات پیشین 316
- شرح و تفسیر 317
- نکته مهم خداشناسی 319
- «کلمه طیّبه» چیست؟ 321
- کلمه طیّبهای از امام حسن مجتبی علیه السلام 322
- فصل بیست و ششم: بیست و ششمین مثال: مثال والایی برای خداوند 324
- چرا عرب جاهلیّت دختران خود را میکشت؟ 328
- ارتباط آیه مَثَل با آیات قبل 328
- دختر دسته گل است 330
- ارتباط آیه مثل با آیات قبل 333
- فصل بیست و هفتم: بیست و هفتمین مثال: بتپرستان و خداپرستان 333
- انگیزه پرستش 334
- پیامهای آیه 336
- 2- بردگیهای مدرن 339
- حضرت یوسف علیه السلام انسانی آزاده 340
- علی علیه السلام آزادمردی دیگر 341
- شرح و تفسیر 344
- فصل بیست و هشتم: بیست و هشتمین مثال: مشرک و مؤمن 344
- پیام آیه: شرک و بتپرستی در قرن بیستم. 347
- فصل بیست و نهم: بیست و نهمین مثال: تازهمسلمانان سست ایمان 353
- شرح و تفسیر 354
- پیامهای آیه شریفه 355
- اهمیّت وفای به عهد و پیمان 357
- فصل سی ام: سیامین مثال: کفران نعمت 360
- شرح و تفسیر 361
- پیامهای آیه 365
- 2- آیا «قریه» در مَثَل وجود خارجی داشته است؟ 367
- پیامهای آیه 368
- 4 مشرک از خود ارادهای ندارد. 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 منظور از «ریح» در آیه، شیطان سرکش است. 368
- 3 این همه روایات در مذمّت دنیا چرا؟ 368
- 2 هدف از آفرینش 368
- 3 دقّت در انتخاب دوست 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- 2 منظور از «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» چیست؟ 368
- 2 بی اعتباری دنیا 368
- دورنمای بحث 368
- مثال پنجاه و ششم: استقامت همسر فرعون 368
- ب: کار شکنی منافقین در حدیبیّه 368
- مثال چهل و نهم: مثالی دیگر برای زندگی دنیا 368
- اراده، عامل اصلی افعال و کردار! 368
- معرّفی اجمالی سوره حجرات 368
- روشهای مبارزه با بت پرستی 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- مثال سی و ششم: بت پرستی 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 برنامهریزی در کارهای تبلیغی 368
- چرا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله را شاعر میخواندند؟ 368
- مثال چهلم: پستترین انسانها 368
- اشاره 368
- تاریخ یهود در مدینه 368
- دور نمای بحث 368
- 2 اتّحاد رمز پیروزی 368
- دور نمای بحث 368
- اشاره 368
- پیامهای آیات هیجده گانه 368
- شرح و تفسیر 368
- علی علیه السلام مصداق کامل آیه مثل 368
- مثال سی و سوم: زندگی دنیا 368
- توصیف اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در تورات 368
- 3 نکته تعبیر به «اسفار» نه «کتاب» 368
- منظور از نور خدا چیست؟ 368
- بررسی اجمالی سوره تحریم 368
- دور نمای بحث 368
- مثل اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله در انجیل 368
- الف: داستان إفک! 368
- دور نمای بحث 368
- مثال پنجاه و نهم: افراد بخیل 368
- مؤمن کیست؟ 368
- دور نمای بحث 368
- نگاهی به آیات قبل از آیه مثل 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 «ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ» اشاره به چیست؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- 4 توحید حاکمیّت 368
- دورنمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- مثال سی و هشتم: سراب زندگی 368
- پیامهای آیات فوق 368
- آثار ایمان به نزدیکی خداوند 368
- 2 نشانه ایمان 368
- برده داری از دیدگاه اسلام 368
- اشاره 368
- 1 از کمی نفرات نترسید 368
- مباحث تکمیلی 368
- بحث تکمیلی 368
- اشاره 368
- پیامهای آیه: 368
- مثال سی و پنجم: توحید و شرک 368
- مثال پنجاهم و پنجاه و یکم: یهود 368
- 2- آیا مگس موجود کوچکی است؟ 368
- مباحث تکمیلی 368
- جاذبه شگفتانگیز قرآن 368
- پیام آیه 368
- 2 توحید صفات 368
- 3 رابطه «گناه» و «قطع روزی» 368
- دور نمای بحث 368
- قصّه ایمان آوردن آسیه 368
- پیام آیه 368
- مثال پنجاه و دوم: جاذبه فوق العاده قرآن 368
- 2 مثال مذکور شامل همه اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله نمیشود! 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 اسباب تذکّر 368
- پیام تربیتی آیات مذکور 368
- شرح و تفسیر 368
- از تاریخ عبرت بگیریم 368
- 3 جبر یا اختیار؟ 368
- پیامهای آیه: 368
- اشاره 368
- تحلیل روایات 368
- مثال چهل و یکم: تکیه بر غیر خدا 368
- دور نمای بحث 368
- مباحث تکمیلی 368
- ارتباط آیات مثل با آیات پیشین 368
- مثال سی و نهم: اعمال مشرکان 368
- شرح و تفسیر 368
- دور نمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- مثال سی و هفتم: ذات بیمانند خدا 368
- 4 هدایت، قابلیّت لازم دارد. 368
- 3 شکنجه عامل تکامل یا وسیله شکست! 368
- 3 غیبت در لباس تقدّس! 368
- عبرت بگیرید! 368
- پیامهای آیه 368
- مثال سی و چهارم: تنوّع مثالهای قرآن 368
- اشاره 368
- شرح و تفسیر 368
- مباحث تکمیلی 368
- پیام آیه 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- شاخههای توحید 368
- 2 چرا «حمار»؟ 368
- 1- آیا در آیه مثل تشبیهی وجود دارد؟ 368
- شرح و تفسیر 368
- دورنمای بحث 368
- ج: ترور نافرجام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله توسّط منافقان! 368
- تفاوت این مثال با مثالهای قبل 368
- مراتب ایمان! 368
- رابطه «تسبیح» و «توبه» 368
- اوصاف منافقین 368
- شرح و تفسیر 368
- 5 آیه مثل شامل هر عالم بی عملی میگردد! 368
- 1- اثر هدایت 368
- شرح و تفسیر 368
- دور نمای بحث 368
- سیری در آیات قبل از آیه مثل 368
- 3- ایجاد قدرت و حرکت 368
- شرح و تفسیر 368
- شرح و تفسیر 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- دورنمای بحث 368
- شأن نزول آیه مثل 368
- شأن نزول آیات فوق 368
- الف- تفسیر فلسفی آیه نور 368
- ترسیم چهره عالمان بی عمل در روایات 368
- 2 خود مان را فریب ندهیم! 368
- پیامهای آیه 368
- قبح و زشتی فوق العاده غیبت 368
- شکستن ارزشهای کاذب از اهداف انبیاست 368
- 4 ارزش علم و دانش 368
- 2 خطرات منافقین 368
- عاقبت انسان مغرور 368
- توحید خمیرمایه اصول و فروع دین 368
- تفاوت این آیه و آیه 24 سوره یونس 368
- زندگی دنیا به چه چیز تشبیه شده است؟ 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- اشاره 368
- پیامهای آیه 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- 4 تاریخ گذشتگان چراغ راه آیندگان 368
- 2 سخنی از امام کاظم علیه السلام 368
- مثال پنجاه و سوم: عالمان بی عمل 368
- شرح و تفسیر 368
- 3 تکیه بر منافقان خطاست! 368
- داستان تحریم 368
- مثال چهل و پنجم: عیسای مسیح علیه السلام 368
- پلی به سوی توحید در ماه توحید 368
- اهمّیّت توحید 368
- دور نمای بحث 368
- 4 لجاجت یا باز گشت؟ 368
- آیا مثال زدن برای ذات خداوند جایز است؟ 368
- آیا تکیه بر غیر خدا، تکیه بر تار عنکبوت نیست؟ 368
- مثال پنجاه و هشتم: تصویری از مؤمنان و کافران 368
- دور نمای بحث 368
- معنای «مثال» در استعمالات قرآن 368
- مباحث تکمیلی: 368
- شرح و تفسیر 368
- هیبت و عظمت قرآن 368
- اسلحه منکران خدا 368
- پیامهای آیه 368
- عزّت در سایه ایمان 368
- مرض غرور را از دو راه میتوان درمان کرد: 368
- مثال سی و یکم: مثالهای کافران 368
- پیام آیه 368
- پیشگفتار 368
- ب- تفسیر روایی آیه نور 368
- 4- رفع موانع حیات 368
- پیام آیه 368
- ماهیّت بت پرستی 368
- مثال چهل و ششم: اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم 368
- 4 ولیّ مؤمنان کیست؟ 368
- پیام آیه 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- 2 دنیا از دیدگاه روایات 368
- پیامهای آیه 368
- 5 شیطان و منافقین در یک مسیر حرکت میکنند! 368
- مثال چهل و هشتم: نزدیکی خدا به انسان 368
- مثال پنجاه و چهارم: ویژگیهای منافقان 368
- چراغ در طول تاریخ 368
- شرح و تفسیر آیه مثل 368
- حجاب مستور چیست؟ 368
- مثال سی و دوم: مستکبران و مستضعفان 368
- 3- تقوی و پرهیز کاری 368
- 3 توحید افعالی 368
- پیامهای آیه: 368
- 3 مشرک آرامش ندارد. 368
- 2 «باقیات صالحات» چیست؟ 368
- این آیه مشتمل بر دو مثال است 368
- شرح و تفسیر 368
- 2 اسلام، دین کیفیّت است نه کمّیّت 368
- 2 ممنوعیّت جدال 368
- غوغاسالاری نشانه جاهلیّت 368
- شرح و تفسیر 368
- دور نمای بحث 368
- علی علیه السلام نمونه کامل ویژگیهای پنجگانه 368
- مشکلات و معایب حرکت خزندگان 368
- مثال چهل و چهارم: شرک و توحید 368
- مثال چهل و هفتم: غیبت 368
- مباحث تکمیلی 368
- د: اجتماع منافقان در سقیفه! 368
- ایمان سرچشمه همه خوبیها 368
- پیامهای آیه 368
- 2 ندای حق را باید گوش داد! 368
- اهمّیّت توحید 368
- شأن نزول 368
- پیام آیه 368
- مثال پنجاه و هفتم: مریم بنت عمران 368
- 3 فلسفه مثال به حیوانی ضعیف 368
- 2 تار عنکبوت یکی از آیات بزرگ الهی 368
- اشاره 368
- مسحور یعنی چه؟ 368
- مثال چهل و سوم: پیروزی اقلّیّت و شکست اکثریّت 368
- 2- اثر تربیت 368
- چگونه ایمان خود را تقویت کنیم؟ 368
- 2 هدف از بلاها و عذابها 368
- شرح و تفسیر 368
- پیام آیه 368
- دورنمای بحث 368
- دورنمای بحث 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- مثال پنجاه و پنجم: میزان، ضابطه است نه رابطه! 368
- 2- دقّت در اسرار آفرینش 368
- شرح و تفسیر 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- شرح و تفسیر 368
- 5 توحید مالکیّت 368
- دور نمای بحث 368
- پیامهای آیه 368
- مثال چهل و دوم: توحید مالکیّت 368
- 2 سرچشمه اختلاف جهل و نادانی است. 368
- اشاره 368
- 1- آشنایی با قرآن 368
- پیامهای آیه 368
- دور نمای بحث 368
- چیزهایی که به نور تشبیه شده است 368
- مباحث تکمیلی 368
- آیا آیه فوق از امثال القرآن است؟ 368
- معیار سنجش نفاق 368
- پیامهای آیه: 368
- مثال شصتم: موضعگیری در مقابل سخن حق 368
- واقعیّتهای نهفته در برچسبها 368
- آیا آیه مورد بحث جزء امثال القرآن است؟ 368
- چرا آسیه تقیّه نکرد؟ 368
- 4- توسّلات و دعا 368
- 1 توحید ذات 368
توحید و یکتا پرستی است- هرگز مشرک نخواهد شد. بنابراین، آیه هشداری است برای دیگران.
حبط در جهان طبیعت
آیا حبط و نابودی اعمال نیک فراوان، با یک گناه و لغزش عادلانه است؟ به دیگر عبارت، آیا این کار موافق با قوانین جهان طبیعت است؟
در پاسخ باید گفت: مسئله حبط هم در جهان طبیعت و عالم تکوین وجود دارد و هم در عالم تشریع و قوانین دینی، و هم در کارهای عادی روزمره انسانها.
باغبانی که سالیان درازی زحمت کشیده و با تلاش و کوشش فراوان و شبزندهداریهای بسیار باغی بزرگ و پرمیوه آماده کرده است، بر اثر غفلت و سهلانگاری در گوشهای از باغ آتشی روشن میکند؛ این آتش به باغ سرایت نموده، ظرف مدّت کوتاهی تمام دسترنج باغبان بیچاره را طعمه حریق قرار میدهد.
انسان سالم و نیرومندی که سلامت او مرهون دهها سال زندگی صحیح با رعایت اصول بهداشتی است، با روی آوردن به موادّ مخدّر، پس از چند صباحی تمام قدرت، نیرو، شادابی، صبر، حوصله، همه و همه را از دست میدهد؛ بنابراین آن آتش، باغ باغبان و این موادّ مخدّر، سلامت این انسان را حبط و نابود میکند.
مثال سومی نیز میتوان زد و آن این که تعدادی از مهندسین و کارگران سالیان درازی با زحمت فراوان سدّی عظیم بنا میکنند. با بارش باران سیلاب پشت سد جمع میشود؛ ولی بر اثر یک غفلت و باز نکردن پنجرههای مخصوص به هنگام زیاد شدن آب پشت سد، فشار زیاد سیلاب، زحمات چندین ساله آنها را از بین میبرد و سدّ عظیم را میشکند!
بنابراین، مسئله حبط اختصاص به مسایل دینی و اعتقادی ندارد، بلکه در جهات تکوین و کارهای روزمره انسان نیز جریان دارد و هیچ منافاتی با عدالت الهی ندارد. باید دانست که علّت و عامل اصلی حبط کارهای خود انسان است؛