مثالهای زیبای قرآن: (امثال القرآن) صفحه 41

می‌کنند. «1» امیدواریم که در نسل جوان حوزه علمیّه و دانشجویان دانشگاهها، ساده‌گویی یک هنر و ارزش و پیچیده‌گویی یک ضدّ ارزش معرّفی و شناخته شود.

شرح و تفسیر آیات‌

در این آیات شریفه «2» نیز سخن از منافقان و خطر نفاق به میان آمده است و شاید این آیه و مَثَل قبلی ناظر به حال عدّه‌ای از منافقان، و این آیات ناظر بر عدّه دیگری از این ریاکاران دو چهره باشد. طبق این آیات شریفه حال منافقان مانند حال مسافری است که در دل شب تاریک در بیابانی راه را گم کرده است در حالی که باران شدیدی می‌بارد. نه پناهگاهی دارد و نه رفیقی، نه راه را می‌شناسد و نه روشنایی وجود دارد. پرده‌های ظلمانی ابر هم آسمان را پوشانیده است و مختصر نور ستارگان هم به او نمی‌رسد و اینها همه در حالی است که رعد و برق شدید هم می‌آید، البتّه روشن است که این رعد و برق وحشت دو چندانی در این شخص گمشده ایجاد می‌کند؛ چون صدای رعد مخصوصاً در بیابانها شدیدتر است و برق هم در این وضع و حال خیره‌کننده‌تر است. چنان که گویی می‌خواهد چشم را کور کند. با این خطرات مسافر گمشده بر اثر ترس از رعد انگشتانش را در گوش فرو می‌برد و از بیم جان به خود می‌لرزد که مبادا صاعقه او را به کام خود کشد. وضعیّت منافق همانند موقعیّت چنین مسافر راه گم کرده است.

«... وَ اللّهُ مُحیطٌ بِالکافِرین و خداوند بر کافران احاطه دارد. محیط را در این آیه به دو مفهوم تفسیر کرده‌اند: اوّل- احاطه علمی خداوند. دوّم- احاطه قدرت

______________________________
(1)- خداوند در آیه 4 سوره ابراهیم می‌فرماید: «وَ ما ارسَلْنا مِنْ رَسُولٍ الّا بِلِسانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ» هیچ پیامبری را جز به زبان مردمش نفرستادیم تا بتواند پیام خدا را برایشان بیان کند ... و نیز پیامبر گرامی اسلام به کرّات فرموده‌اند: «امِرْنا انْ نُکَلِّمَ النّاسَ عَلی قَدْرِ عُقُولِهِمْ» ما (پیامبران) موظّفیم به میزان فهم مردم حرف بزنیم (بحار الانوار، جلد 1، صفحه 85).
(2)- آیات 19 و 20 سوره بقره.