مثالهای زیبای قرآن: (امثال القرآن) صفحه 99

حدّ اقل واجب معیشت نیازمندان را برآورده می‌سازد. ولی نقش انفاق، توسعه زندگی مساکین و نیازمندان و رسانیدن آنان به سطحی از زندگی نسبتاً مرفه و آبرومند است.

نتیجه این که: با در نظر گرفتن میزان و نوع فقر در جامعه خود، می‌توان دریافت که چه مقدار به جامعه مطلوب اسلامی نزدیک شده‌ایم.

4- بررسی «مشبّه» در آیه انفاق‌

اشاره

در تشبیهی که در آیه 261 سوره بقره آمده است، شناخت مشبّه، مورد بحث مفسّران بوده است. بعضی مال انفاق شده را به دانه‌های پربرکت تشبیه می‌کنند که هفت صد برابر می‌شود و برخی دیگر، شخص انفاق کننده را که رشد و تکامل می‌یابد.

بیشتر مفسّران معتقدند که مشبّه، مال انفاق شده است و با این استدلال، در آیه شریفه جمله حذف شده‌ای را در تقدیر فرض کرده‌اند و معتقدند که آیه در حقیقت چنین است: «مَثَلُ امْوالِ الَّذینَ یُنْفِقُونَ ...» و بر این اساس، مَثَل اموال انفاق شده مانند آن دانه پربرکت است.

ما معتقدیم که این آیه شریفه، احتیاج به «تقدیر»، جمله فرضی محذوب، ندارد و برابر ظاهر آیه، مشبّه شخص انفاق کننده است که شخصیّت، کمال، ویژگی‌های معنوی و ارزش‌های انسانی او تا هفت صد برابر رشد و نموّ می‌کند.

مصداق این اعتقاد، آیات و روایاتی است که دلالت می‌کند بر این که انسان همچون گیاه رشد و نموّ می‌کند.

اوّل- خداوند متعال در آیات 17 و 18 سوره نوح می‌فرماید: «وَ اللّهُ انْبَتَکُمْ مِنْ الْارْضِ نَباتاً ثُمَّ یُعیدُکُم فِیها وَ یُخْرِجُکُمْ اخْراجاً» [حضرت نوح علیه السلام خطاب به قومش می‌گوید:] خداوند شما را همچون گیاهی از زمین رویانید سپس شما را به