فرهنگ غدیر صفحه 524

می روند.اکنون این مسجد در بغداد قرار گرفته و در قدیم بیرون شهر بوده است.سابقه ای کهن و تاریخچه ای مفصّل دارد.حضرت علی علیه السّلام در بازگشت از جنگ با خوارج نهروان در سال 37 ق در این محلّ نماز خوانده است و به معجزه و کرامت آن حضرت،چاه آبی پدید آمده است.بنای این مسجد به عصر عباسیان بازمی گردد.فضیلت و اعمال خاصّی دارد. (1)

مسجد ردّ الشّمس

مسجدی در جنوب شرقی مدینه،بین قبا و العوالی که به نام مسجد شمس هم معروف است،نیز مسجد نخل و مسجد بوعی هم گفته می شود و عدّه ای مسجد ردّ الشمس و مسجد فضیخ را یکی دانسته اند.گویا مسجد در محلّی بنا شده که روزی سر پیامبر بر دامن علی علیه السّلام بود و وحی نازل می شد و وقت نماز عصر گذشت و چون علی علیه السّلام نماز عصر نخوانده بود،به پیشنهاد پیامبر دعا کرد تا خورشید برگردد و چنان شد.و این یکی از فضایل معروف امیر المؤمنین است که در روایات بسیاری نقل شده است. (2)بنای مسجد به قرن اول هجری می رسد و در زمانهای بعد،بازسازیهای متعددی انجام گرفته است. (3)

-ردّ الشمس.

مسجد غدیر

مسجدی که در محلّ واقعۀ«غدیر خم»،نزدیکی میقات جحفه بوده است،جایی که پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله،حضرت علی علیه السّلام را به ولایت و امامت نصب کرد و فرمود:«من کنت مولاه فهذا علیّ مولاه». (4)امام صادق علیه السّلام هنگام عبور از آنجا از حادثۀ غدیر یاد کرد و با اشاره به سمت چپ مسجد،فرمود:آنجا جای قدم رسول خداست،آنگاه که فرمود:«من کنت مولاه...».امام کاظم علیه السّلام و امام صادق علیه السّلام در حدیثی فضیلت و ثواب نماز در آن را بیان

1- 1) .دربارۀ آن و اعمال این مسجد به«مفاتیح الجنان»مراجعه شود.
2- 2) .دربارۀ مباحث مبسوط پیرامون واقعه،ر.ک:«الغدیر»،ج 3 ص 127.
3- 3) .ر.ک:«عرشیان»،جعفر شهیدی،ص 119،«سیری در اماکن سرزمین وحی»،حج و زیارت،ص 63،«آثار اسلامی مکه و مدینه»،جعفریان،ص 85.
4- 4) .تفسیر نور الثقلین،ج 5 ص 399.