وصف روز بيعت

خطبه 54 : وصف روز بيعت

و من خطبة له (عليه السلام) و فيها يصف أصحابه بصفين حين طال منعهم له من قتال أهل الشام

(از سخنان آن حضرت است در مسأله بيعت‏ که در سال 37 هجرى به هنگام شروع جنگ صفّين اين سخنرانى را ايراد فرمود)

فَتَدَاكُّوا عَلَيَّ تَدَاكَّ الْإِبِلِ الْهِيمِ يَوْمَ وِرْدِهَا

مردم همانند شتران تشنه اى كه به آب نزديك شده،

وَ قَدْ أَرْسَلَهَا رَاعِيهَا

و ساربان رهاشان كرده،

وَ خُلِعَتْ مَثَانِيهَا

و عقال (پاى بند) از آنها گرفته، بر من هجوم آوردند و به يكديگر پهلو مى زدند، فشار مى آوردند،

حَتَّى ظَنَنْتُ أَنَّهُمْ قَاتِلِيَّ

چنان كه گمان كردم مرا خواهند كشت،

أَوْ بَعْضُهُمْ قَاتِلُ بَعْضٍ لَدَيَّ

يا بعضى به وسيله بعض ديگر مى ميرند و پايمال مى گردند.

وَ قَدْ قَلَّبْتُ هَذَا الْأَمْرَ بَطْنَهُ وَ ظَهْرَهُ حَتَّى مَنَعَنِي النَّوْمَ

پس از بيعت عمومى مردم، مسئله جنگ با معاويه را ارزيابى كردم، همه جهات آن را سنجيدم تا آن كه مانع خواب من شد،

فَمَا وَجَدْتُنِي يَسَعُنِي إِلَّا قِتَالُهُمْ

ديدم چاره اى جز يكى از اين دو راه ندارم: يا با آنان مبارزه كنم،

أَوِ الْجُحُودُ بِمَا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ (صلى الله عليه وسلم)

و يا آن چه را كه محمّد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم آورده، انكار مى نمايم،

فَكَانَتْ مُعَالَجَةُ الْقِتَالِ أَهْوَنَ عَلَيَّ مِنْ مُعَالَجَةِ الْعِقَابِ

پس به اين نتيجه رسيدم كه، تن به جنگ دادن آسانتر از تن به كيفر پروردگار دادن است،

وَ مَوْتَاتُ الدُّنْيَا أَهْوَنَ عَلَيَّ مِنْ مَوْتَاتِ الْآخِرَةِ

و از دست دادن دنيا آسان تر از رها كردن آخرت است.