علل نكوهش كوفيان

وَ أَتْعَسَ جُدُودَكُمْ

و بهره شما را اندك شمارد،

خطبه 69: علل نكوهش كوفيان

و من كلام له (عليه السلام) في توبيخ بعض أصحابه

(در سال 39 هجرى پس از شنيدن غارتگرى هاى فرماندهان معاويه در «عين التّمر» در نكوهش كوفيان فرمود)

كَمْ أُدَارِيكُمْ كَمَا تُدَارَى الْبِكَارُ الْعَمِدَةُ

چه مقدار با شما كوفيان مدارا كنم چونان مدارا كردن با شتران نو بارى كه از سنگينى بار، پشتشان زخم شده است،

وَ الثِّيَابُ الْمُتَدَاعِيَةُ كُلَّمَا حِيصَتْ مِنْ جَانِبٍ تَهَتَّكَتْ مِنْ آخَرَ

و مانند وصله زدن جامه فرسوده اى كه هر گاه از جانبى آن را بدوزند، از سوى ديگر پاره مى گردد

كُلَّمَا أَطَلَّ عَلَيْكُمْ مَنْسِرٌ مِنْ مَنَاسِرِ أَهْلِ الشَّامِ أَغْلَقَ كُلُّ رَجُلٍ مِنْكُمْ بَابَهُ

هر گاه دسته اى از مهاجمان شام به شما يورش آوردند، هر كدام از شما به خانه رفته، درب خانه را مى بنديد،

وَ انْجَحَرَ انْجِحَارَ الضَّبَّةِ فِي جُحْرِهَا

و چون سوسمار در سوراخ خود مى خزيد،

وَ الضَّبُعِ فِي وِجَارِهَا

و چون كفتار در لانه مى آرميد.

الذَّلِيلُ وَ اللَّهِ مَنْ نَصَرْتُمُوهُ

سوگند به خدا ذليل است آن كس كه شما يارى دهندگان او باشيد،

وَ مَنْ رُمِيَ بِكُمْ فَقَدْ رُمِيَ بِأَفْوَقَ نَاصِلٍ

كسى كه با شما تير اندازى كند گويا تيرى بدون پيكان رها ساخته است.

إِنَّكُمْ وَ اللَّهِ لَكَثِيرٌ فِي الْبَاحَاتِ

به خدا سوگند، شما در خانه ها فراوان،

قَلِيلٌ تَحْتَ الرَّايَاتِ

و زير پرچم هاى ميدان نبرد اندكيد،

وَ إِنِّي لَعَالِمٌ بِمَا يُصْلِحُكُمْ

و من مى دانم كه چگونه بايد شما را اصلاح

وَ يُقِيمُ أَوَدَكُمْ

و كجى هاى شما را راست كرد،

وَ لَكِنِّي لَا أَرَى إِصْلَاحَكُمْ بِإِفْسَادِ نَفْسِي

امّا اصلاح شما را با فاسد كردن روح خويش جايز نمى دانم.

أَضْرَعَ اللَّهُ خُدُودَكُمْ

خدا بر پيشانى شما داغ ذلّت بگذارد،

لَا تَعْرِفُونَ الْحَقَّ كَمَعْرِفَتِكُمُ الْبَاطِلَ

شما آنگونه كه باطل را مى شناسيد از حق آگاهى نداريد،

وَ لَا تُبْطِلُونَ الْبَاطِلَ كَإِبْطَالِكُمُ الْحَقَّ

و در نابودى باطل تلاش نمى كنيد آن سان كه در نابودى حق كوشش داريد.