پرهيز از دنيا پرستى
فَإِنَّمَا مَثَلُكُمْ وَ مَثَلُهَا كَسَفْرٍ
شما و دنيا به مسافرانى مانيد
فَلَا تَنَافَسُوا فِي عِزِّ الدُّنْيَا وَ فَخْرِهَا
پس در عزّت و ناز دنيا بر يكديگر پيشى نگيريد،
خطبه 99: پرهيز از دنيا پرستى
و من خطبة له (عليه السلام) في التزهيد من الدنيا
از خطبههاى آن حضرت است در گريز از دنيا، (زيد بن وهب، از اصحاب امام است، نقل مى كند كه اين خطبه در روز جمعه در شهر كوفه ايراد شد) خدا را بر نعمت هايى كه عطا فرمود ستايش مى كنيم
وَ نَسْأَلُهُ الْمُعَافَاةَ فِي الْأَدْيَانِ
از او سلامت در دين را خواهانيم
كَمَا نَسْأَلُهُ الْمُعَافَاةَ فِي الْأَبْدَانِ
آنگونه كه تندرستى بدن را از او درخواست داريم.
عِبَادَ اللَّهِ
اى بندگان خدا،
نَحْمَدُهُ عَلَى مَا كَانَ وَ نَسْتَعِينُهُ مِنْ أَمْرِنَا عَلَى مَا يَكُونُ
و در كارهاى خود از او يارى مى جوييم.
أُوصِيكُمْ بِالرَّفْضِ لِهَذِهِ الدُّنْيَا التَّارِكَةِ لَكُمْ وَ إِنْ لَمْ تُحِبُّوا تَرْكَهَا
شما را به ترك دنيايى سفارش مى كنم كه شما را رها مى سازد، گر چه شما جدايى از آن را دوست نداريد،
وَ الْمُبْلِيَةِ لِأَجْسَامِكُمْ وَ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ تَجْدِيدَهَا
دنيايى كه بدن هاى شما را كهنه و فرسوده مى كند با اينكه دوست داريد همواره تازه و پاكيزه بمانيد.
سَلَكُوا سَبِيلًا فَكَأَنَّهُمْ قَدْ قَطَعُوهُ
كه تا گام در آن نهند، احساس دارند كه به پايان راه رسيده اند،
وَ أَمُّوا عَلَماً فَكَأَنَّهُمْ قَدْ بَلَغُوهُ
و تا قصد رسيدن به نشانى كرده اند، گويا بدان دست يافتند،
وَ كَمْ عَسَى الْمُجْرِي إِلَى الْغَايَةِ أَنْ يَجْرِيَ إِلَيْهَا حَتَّى يَبْلُغَهَا
در حالى كه تا رسيدن به هدف نهايى هنوز فاصله هاى زيادى است.
وَ مَا عَسَى أَنْ يَكُونَ بَقَاءُ مَنْ لَهُ يَوْمٌ لَا يَعْدُوهُ
چگونه مى تواند به مقصد رسد كسى كه روز معيّنى در پيش دارد و از آن تجاوز نخواهد كرد
وَ طَالِبٌ حَثِيثٌ مِنَ الْمَوْتِ يَحْدُوهُ وَ مُزْعِجٌ فِي الدُّنْيَا حَتَّى يُفَارِقَهَا رَغْماً
مرگ به سرعت او را مى راند، و عوامل مختلف او را بر خلاف خواسته خود از دنيا جدا مى سازد.
وَ لَا تَعْجَبُوا بِزِينَتِهَا وَ نَعِيمِهَا
و فريب زينت ها و نعمت ها را نخوريد و مغرور نشويد
وَ لَا تَجْزَعُوا مِنْ ضَرَّائِهَا وَ بُؤْسِهَا
و از رنج و سختى آن نناليد و ناشكيبا نباشيد،
فَإِنَّ عِزَّهَا وَ فَخْرَهَا إِلَى انْقِطَاعٍ
زيرا عزّت و افتخارات دنيا پايان مى پذيرد،
وَ إِنَّ زِينَتَهَا وَ نَعِيمَهَا إِلَى زَوَالٍ
و زينت و نعمت هايش نابود مى گردد،
وَ ضَرَّاءَهَا وَ بُؤْسَهَا إِلَى نَفَادٍ
و رنج و سختى آن تمام مى شود،
وَ كُلُّ مُدَّةٍ فِيهَا إِلَى انْتِهَاءٍ
و هر مدّت و مهلتى در آن به پايان مى رسد،
وَ كُلُّ حَيٍّ فِيهَا إِلَى فَنَاءٍ
و هر موجود زنده اى به سوى مرگ مى رود.
أَ وَ لَيْسَ لَكُمْ فِي آثَارِ الْأَوَّلِينَ مُزْدَجَرٌ
آيا نشانه هايى از زندگى گذشتگان كه بر جا مانده شما را از دنيا پرستى باز نمى دارد
وَ فِي آبَائِكُمُ الْمَاضِينَ تَبْصِرَةٌ وَ مُعْتَبَرٌ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ
و اگر خردمنديد آيا در زندگانى پدرانتان آگاهى و عبرت آموزى نيست
أَ وَ لَمْ تَرَوْا إِلَى الْمَاضِينَ مِنْكُمْ لَا يَرْجِعُونَ
مگر نمى بينيد كه گذشتگان شما باز نمى گردند
وَ إِلَى الْخَلَفِ الْبَاقِينَ لَا يَبْقَوْنَ
و فرزندان شما باقى نمى مانند
أَ وَ لَسْتُمْ تَرَوْنَ أَهْلَ الدُّنْيَا يُصْبِحُونَ وَ يُمْسُونَ عَلَى أَحْوَالٍ شَتَّى
مگر مردم دنيا را نمى نگريد كه در گذشت شب و روز حالات گوناگونى دارند:
فَمَيِّتٌ يُبْكَى
يكى مى ميرد و بر او مى گريند،
وَ آخَرُ يُعَزَّى
و ديگرى باقى مانده به او تسليت مى گويند،
وَ صَرِيعٌ مُبْتَلًى
يكى ديگر بر بستر بيمارى افتاده
وَ عَائِدٌ يَعُودُ
ديگرى به عيادت او مى آيد،
وَ آخَرُ بِنَفْسِهِ يَجُودُ
و ديگرى در حال جان كندن است،
وَ طَالِبٌ لِلدُّنْيَا وَ الْمَوْتُ يَطْلُبُهُ
و دنيا طلبى در جستجوى دنياست كه مرگ او را در مى يابد،
وَ غَافِلٌ وَ لَيْسَ بِمَغْفُولٍ عَنْهُ
و غفلت زده اى كه مرگ او را فراموش نكرده است،
وَ عَلَى أَثَرِ الْمَاضِي مَا يَمْضِي الْبَاقِي
و آيندگان نيز راه گذشتگان را مى پويند.
أَلَا فَاذْكُرُوا هَاذِمَ اللَّذَّاتِ
بهوش باشيد مرگ را كه نابود كننده لذّت ها
وَ مُنَغِّصَ الشَّهَوَاتِ
و شكننده شهوت ها
وَ قَاطِعَ الْأُمْنِيَاتِ عِنْدَ الْمُسَاوَرَةِ لِلْأَعْمَالِ الْقَبِيحَةِ
و قطع كننده آرزوهاست، به هنگام تصميم بر كارهاى زشت، به ياد آوريد،
وَ اسْتَعِينُوا اللَّهَ عَلَى أَدَاءِ وَاجِبِ حَقِّهِ وَ مَا لَا يُحْصَى مِنْ أَعْدَادِ نِعَمِهِ وَ إِحْسَانِهِ
و براى انجام واجبات، و شكر در برابر نعمت ها و احسان بى شمار الهى، از خدا يارى خواهيد.
