وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا غَنِمۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُۥ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ وَ ٱلۡمَسَٰكِينِ وَ ٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ وَ مَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ عَبۡدِنَا يَوۡمَ ٱلۡفُرۡقَانِ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ

بدانيد: هر چه فائده برديد پنج يك آن مال خداست و مال رسول و خويشان رسول و يتيمان و مسكينان و درمانده است، (چنين كنيد) اگر به خدا و به آنچه در روز جدايى، روزى كه دو گروه يكديگر را ملاقات كرد، بر بنده‌مان نازل كرده‌ايم، ايمان داريد. خدا بر همه چيز تواناست.

إِذۡ أَنتُم بِٱلۡعُدۡوَةِ ٱلدُّنۡيَا وَ هُم بِٱلۡعُدۡوَةِ ٱلۡقُصۡوَىٰ وَ ٱلرَّكۡبُ أَسۡفَلَ مِنكُمۡ وَ لَوۡ تَوَاعَدتُّمۡ لَٱخۡتَلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡمِيعَٰدِ وَ لَٰكِن لِّيَقۡضِيَ ٱللَّهُ أَمۡرٗا كَانَ مَفۡعُولٗا لِّيَهۡلِكَ مَنۡ هَلَكَ عَنۢ بَيِّنَةٖ وَ يَحۡيَىٰ مَنۡ حَيَّ عَنۢ بَيِّنَةٖ وَ إِنَّ ٱللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ

وقتى كه شما در كناره نزديكتر بوديد و آنها در كناره دورتر بودند و كاروان پائين‌تر از شما بود. اگر در چنين روبرو شدن وعده مى‌كرديد حتما در وعده اختلاف مى‌كرديد، ولى چنين شد تا خدا كارى را كه شدنى بود انجام دهد، تا هر كه‌ گمراه مى‌شود از روى حجت گمراه شود و هر كه هدايت مى‌شود از روى دليل هدايت شود، خدا شنوا و داناست.

إِذۡ يُرِيكَهُمُ ٱللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلٗا وَ لَوۡ أَرَىٰكَهُمۡ كَثِيرٗا لَّفَشِلۡتُمۡ وَ لَتَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَ لَٰكِنَّ ٱللَّهَ سَلَّمَ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

آن دم كه خدا در خوابت آنها را كم مى‌نمود و اگر به تو بسيارشان نموده بود سست مى‌شديد و در كار جنگ اختلاف مى‌كرديد ولى خدا از سستى و اختلاف نگاه داشت كه خدا به آنچه در سينه‌هاست آگاه است.

وَ إِذۡ يُرِيكُمُوهُمۡ إِذِ ٱلۡتَقَيۡتُمۡ فِيٓ أَعۡيُنِكُمۡ قَلِيلٗا وَ يُقَلِّلُكُمۡ فِيٓ أَعۡيُنِهِمۡ لِيَقۡضِيَ ٱللَّهُ أَمۡرٗا كَانَ مَفۡعُولٗا وَ إِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ

و آن دم وقتى كه تلاقى كرديد در ديدگان شما آنها را كم مى‌نمود و شما را در ديدگان آنها كم مى‌نمود تا خدا كارى را كه شدنى بود انجام دهد و كارها به سوى خدا باز مى‌گردد.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا لَقِيتُمۡ فِئَةٗ فَٱثۡبُتُواْ وَ ٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد اگر با گروهى برخورد كرديد پايدار بمانيد و خدا را بسيار ياد كنيد تا رستگار شويد.

وَ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ وَ لَا تَنَٰزَعُواْ فَتَفۡشَلُواْ وَ تَذۡهَبَ رِيحُكُمۡ وَ ٱصۡبِرُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ

خدا و رسولش را اطاعت كنيد، اختلاف نكنيد كه سست شويد و نيرويتان برود، استقامت كنيد كه خدا با استقامت كنندگان است.

وَ لَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بَطَرٗا وَ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ

مانند آن كسان مباشيد كه از ديار خود از روى طغيان و خودنمايى خارج شدند و از راه خدا باز مى‌دارند، خدا به آنچه مى‌كنند احاطه دارد.

وَ إِذۡ زَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ وَ قَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ ٱلۡيَوۡمَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَ إِنِّي جَارٞ لَّكُمۡ فَلَمَّا تَرَآءَتِ ٱلۡفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ وَ قَالَ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّنكُمۡ إِنِّيٓ أَرَىٰ مَا لَا تَرَوۡنَ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَ وَ ٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ

و چون شيطان اعمال آنها را در نظرشان مزين كرد و گفت: امروز كسى از اين مردم بر شما پيروز شونده نيست كه من مدافع شمايم، چون دو گروه به هم ديده شدند، به عقب برگشت و گفت: من از شما بيزارم، من كسانى را مى‌بينم كه شما نمى‌بينيد من از خدا مى‌ترسم كه عذاب خدا سخت است.

إِذۡ يَقُولُ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَ ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَٰٓؤُلَآءِ دِينُهُمۡ وَ مَن يَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ

آن دم كه منافقان و آنان كه بيمار دل بودند مى‌گفتند: مسلمانان را دينشان فريب داده (ولى اشتباه مى‌كنند) هر كه به خدا اعتماد كند، خدا توانا و حكمتكردار است (مى‌تواند او را پيروز گرداند).

وَ لَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ يَتَوَفَّى ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَضۡرِبُونَ وُجُوهَهُمۡ وَ أَدۡبَٰرَهُمۡ وَ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ

اى كاش به بينى آن دم كه ملائكه كافران را قبض روح مى‌كنند از رويها و پشتهاى آنها مى‌زنند و مى‌گويند: بچشيد عذاب سوزان را.

ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَ أَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ

اين عذاب به علت اعمالى است كه دستهايتان از پيش كرده، و گرنه خدا به بندگان ستم نمى‌كند.

كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ كَفَرُواْ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِيّٞ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ

عذاب اينها همچون جريان آل فرعون و كافران پيشين است كه آيه‌هاى خدا را انكار كردند، خدا آنها را به گناهانشان گرفت، خدا توانا و سنگين عذاب است.

ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ لَمۡ يَكُ مُغَيِّرٗا نِّعۡمَةً أَنۡعَمَهَا عَلَىٰ قَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡ وَ أَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ

تغيير نعمت و خذلان كفار بدان سبب است كه خدا نعمتى را كه به گروهى داده تغيير نمى‌دهد مگر اينكه آنها لياقت خويش را تغيير دهند، خدا شنوا و داناست.

كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ كَذَّبُواْ بِ‍َٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَ أَغۡرَقۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ وَ كُلّٞ كَانُواْ ظَٰلِمِينَ

نظير جريان آل فرعون و كفار پيشين كه آيه پروردگارشان را تكذيب كردند، آنها را به سبب گناهانشان هلاك كرديم، آل فرعون را غرق نموديم، همه ظالمان بودند.

إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ

بدترين جنبندگان نزد خدا كسانى هستند كه كافر شده‌اند و ايمان نمى‌آورند.

ٱلَّذِينَ عَٰهَدتَّ مِنۡهُمۡ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهۡدَهُمۡ فِي كُلِّ مَرَّةٖ وَ هُمۡ لَا يَتَّقُونَ

كسانى از كفار كه با آنها پيمان بسته‌اى و هر دفعه پيمانشان را مى‌شكنند و از نقض پيمان پرهيز نمى‌كنند.

فَإِمَّا تَثۡقَفَنَّهُمۡ فِي ٱلۡحَرۡبِ فَشَرِّدۡ بِهِم مَّنۡ خَلۡفَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ

اگر در جنگ با آنها مصادف شدى (چنان سخت‌گير) كه با آنها دشمنانى را كه در پس آنها هستند بترسانى كه بيدار شوند و عهد شكنى نكنند.

وَ إِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوۡمٍ خِيَانَةٗ فَٱنۢبِذۡ إِلَيۡهِمۡ عَلَىٰ سَوَآءٍ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡخَآئِنِينَ

و اگر از خيانت و عهد شكنى قومى بترسى، عهد را عادلانه به سوى آنها بيانداز كه خدا خائنان را دوست ندارد.

وَ لَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ سَبَقُوٓاْ إِنَّهُمۡ لَا يُعۡجِزُونَ

گمان مبر آنان كه كافر شده‌اند، بر خدا غالب و پيشى گرفته‌اند، آنها خدا را عاجز نتوانند كرد.

وَ أَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن قُوَّةٖ وَ مِن رِّبَاطِ ٱلۡخَيۡلِ تُرۡهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَ عَدُوَّكُمۡ وَ ءَاخَرِينَ مِن دُونِهِمۡ لَا تَعۡلَمُونَهُمُ ٱللَّهُ يَعۡلَمُهُمۡ وَ مَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يُوَفَّ إِلَيۡكُمۡ وَ أَنتُمۡ لَا تُظۡلَمُونَ

براى مقابله با دشمنان آنچه مى‌توانيد از نيرو و ذخيره اسبان، آماده كنيد، تا با آن، دشمنان خدا و دشمنان خود و دشمنان ديگرى را كه شما نمى‌دانيد ولى خدا مى‌داند بترسانيد و آنچه در راه خدا خرج مى‌كنيد به طور كامل به شما مى‌رسد و در گرفتن اجر به شما ظلم نمى‌رسد.

وَ إِن جَنَحُواْ لِلسَّلۡمِ فَٱجۡنَحۡ لَهَا وَ تَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

و اگر به صلح و سازش مايل شدند تو هم به مسالمت مايل باش و بر خدا اعتماد كن كه خدا شنوا و داناست.

وَ إِن يُرِيدُوٓاْ أَن يَخۡدَعُوكَ فَإِنَّ حَسۡبَكَ ٱللَّهُ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَيَّدَكَ بِنَصۡرِهِۦ وَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ

و اگر بخواهند تو را حيله كنند، خدا براى تو بس است، خدا همانست كه تو را با نصرت خود و مؤمنان، نيرومند گردانيده است.

وَ أَلَّفَ بَيۡنَ قُلُوبِهِمۡ لَوۡ أَنفَقۡتَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مَّآ أَلَّفۡتَ بَيۡنَ قُلُوبِهِمۡ وَ لَٰكِنَّ ٱللَّهَ أَلَّفَ بَيۡنَهُمۡ إِنَّهُۥ عَزِيزٌ حَكِيمٞ

و ميان قلوب آنها الفت داد كه اگر همه آنچه را كه در روى زمين هست خرج مى‌كردى ميان قلوبشان الفت نتوانستى، ليكن خدا ميان آنها الفت داد كه او توانا و حكمت كردار است.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ حَسۡبُكَ ٱللَّهُ وَ مَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

اى پيامبر، خدا و پيروانت از مؤمنان براى تو بس است.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ حَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَلَى ٱلۡقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمۡ عِشۡرُونَ صَٰبِرُونَ يَغۡلِبُواْ مِاْئَتَيۡنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُم مِّاْئَةٞ يَغۡلِبُوٓاْ أَلۡفٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَفۡقَهُونَ

اى پيامبر مؤمنان را بر جنگ تشويق كن، اگر از شما بيست نفر با استقامت باشد به دويست نفر پيروز مى‌شوند و اگر از شما صد نفر باشند، به هزار نفر از كافران غالب مى‌شوند به علت آنكه گروهى نمى‌فهمند.

ٱلۡـَٰٔنَ خَفَّفَ ٱللَّهُ عَنكُمۡ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمۡ ضَعۡفٗا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّاْئَةٞ صَابِرَةٞ يَغۡلِبُواْ مِاْئَتَيۡنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمۡ أَلۡفٞ يَغۡلِبُوٓاْ أَلۡفَيۡنِ بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ

اكنون خدا بر شما تخفيف داد و دانست كه در شما ضعف روحى هست، پس اگر از شما صد نفر با استقامت باشند به دويست نفر غالب مى‌شوند و اگر از شما هزار نفر باشند به دو هزار نفر به اذن خدا غالب مى‌شوند، خدا با صابران است.

مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُۥٓ أَسۡرَىٰ حَتَّىٰ يُثۡخِنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ ٱلدُّنۡيَا وَ ٱللَّهُ يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَ وَ ٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ

براى هيچ پيامبرى نبوده كه براى او اسيران باشد تا در زمين خود را نيرومند كند، شما متاع دنيا را مى‌خواهيد ولى خدا آخرت را مى‌خواهد خدا توانا و حكيم است.

لَّوۡلَا كِتَٰبٞ مِّنَ ٱللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمۡ فِيمَآ أَخَذۡتُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ

اگر عهدى از خدا نبود كه گذشته است حتما شما را در آنچه اخذ كرديد عذاب بزرگى مى‌گرفت.

فَكُلُواْ مِمَّا غَنِمۡتُمۡ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

از آنچه به غنيمت برده‌ايد به طور حلال و پاكيزه بخوريد كه خدا آمرزنده و مهربان است.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ قُل لِّمَن فِيٓ أَيۡدِيكُم مِّنَ ٱلۡأَسۡرَىٰٓ إِن يَعۡلَمِ ٱللَّهُ فِي قُلُوبِكُمۡ خَيۡرٗا يُؤۡتِكُمۡ خَيۡرٗا مِّمَّآ أُخِذَ مِنكُمۡ وَ يَغۡفِرۡ لَكُمۡ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

اى پيامبر به اسيرانى كه در دست شماست بگو: اگر خدا در قلوب شما ايمان بداند بهتر از آنچه گرفته شده به شما مى‌دهد و شما را مى‌بخشايد، خدا آمرزنده و مهربان است.

وَ إِن يُرِيدُواْ خِيَانَتَكَ فَقَدۡ خَانُواْ ٱللَّهَ مِن قَبۡلُ فَأَمۡكَنَ مِنۡهُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

و اگر بخواهند به تو خيانت كنند، از پيش خدا را خيانت كرده‌اند كه خدا بر آنها تسلط يافت كه خدا دانا و حكيم است.

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَٰهَدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱلَّذِينَ ءَاوَواْ وَّ نَصَرُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ لَمۡ يُهَاجِرُواْ مَا لَكُم مِّن وَلَٰيَتِهِم مِّن شَيۡءٍ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْ وَ إِنِ ٱسۡتَنصَرُوكُمۡ فِي ٱلدِّينِ فَعَلَيۡكُمُ ٱلنَّصۡرُ إِلَّا عَلَىٰ قَوۡمِۢ بَيۡنَكُمۡ وَ بَيۡنَهُم مِّيثَٰقٞ وَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ

كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و با اموال و جانهايشان در راه خدا جهاد كرده‌اند و كسانى كه به آنها مكان داده و يارى كرده‌اند، آنها بعضى اولياء بعض ديگر هستند كسانى كه ايمان آورده و مهاجرت نكرده‌اند شما را از ولايت آنان چيزى نيست و اگر از شما در راه دين يارى خواستند يارى‌شان بر عهده شماست مگر بر عليه قومى كه ميان شما و آنها پيمان هست، خدا به آنچه مى‌كنيد بيناست.

وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٍ إِلَّا تَفۡعَلُوهُ تَكُن فِتۡنَةٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ فَسَادٞ كَبِيرٞ

كسانى كه كافر هستند بعضى اولياء بعض ديگر مى‌باشند، اگر به دستور عمل نكنيد، در زمين، كفر و فساد بزرگى به وجود خواهد آمد.

وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَٰهَدُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱلَّذِينَ ءَاوَواْ وَّ نَصَرُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ حَقّٗا لَّهُم مَّغۡفِرَةٞ وَ رِزۡقٞ كَرِيمٞ

كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و در راه خدا جهاد كرده‌اند و كسانى كه به آنها مكان‌ داده و يارى‌شان كرده‌اند، آنها مؤمنان حقيقى مى‌باشند براى آنهاست آمرزش و روزى خوشايند.

وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنۢ بَعۡدُ وَ هَاجَرُواْ وَ جَٰهَدُواْ مَعَكُمۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ مِنكُمۡ وَ أُوْلُواْ ٱلۡأَرۡحَامِ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلَىٰ بِبَعۡضٖ فِي كِتَٰبِ ٱللَّهِ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمُۢ

و كسانى كه بعد از شما ايمان آورده و در كنار شما جهاد كرده‌اند، آنها با شما هستند، و صاحبان قرابت در كتاب خدا بعضى از بعضى (به ارث بردن) سزاوارتر مى‌باشند خدا به هر چيز داناست.

بَرَآءَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ

اين، بيزارى است از خدا و رسولش به مشركانى كه با آنها پيمان بسته‌ايد.

فَسِيحُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ غَيۡرُ مُعۡجِزِي ٱللَّهِ وَ أَنَّ ٱللَّهَ مُخۡزِي ٱلۡكَٰفِرِينَ

چهار ماه در زمين بگرديد (و آزاديد) و بدانيد كه شما بر خدا غالب نيستيد، حقا كه خدا خوار كننده كافران است.

وَ أَذَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلنَّاسِ يَوۡمَ ٱلۡحَجِّ ٱلۡأَكۡبَرِ أَنَّ ٱللَّهَ بَرِيٓءٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ وَ رَسُولُهُۥ فَإِن تُبۡتُمۡ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡ وَ إِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ غَيۡرُ مُعۡجِزِي ٱللَّهِ وَ بَشِّرِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

اين اعلانى است از خدا و رسولش به مردم در روز حج اكبر، كه خدا و رسولش از مشركان بيزار است، پس اگر توبه كرديد آن براى شما بهتر است و اگر سرپيچى كنيد بدانيد كه شما عاجز كننده خدا نيستيد، به كسانى كه كافر شده‌اند عذاب دردناكى را مژده بده.

إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ثُمَّ لَمۡ يَنقُصُوكُمۡ شَيۡ‍ٔٗا وَ لَمۡ يُظَٰهِرُواْ عَلَيۡكُمۡ أَحَدٗا فَأَتِمُّوٓاْ إِلَيۡهِمۡ عَهۡدَهُمۡ إِلَىٰ مُدَّتِهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ

مگر كسانى كه از مشركان كه با آنها پيمان بسته‌ايد و چيزى از پيمان كم نكرده و بر ضد شما كسى را يارى نكرده‌اند، عهد آنها را تمام كنيد تا مدتشان، كه خدا پرهيزكاران را دوست مى‌دارد.

فَإِذَا ٱنسَلَخَ ٱلۡأَشۡهُرُ ٱلۡحُرُمُ فَٱقۡتُلُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡ وَ خُذُوهُمۡ وَ ٱحۡصُرُوهُمۡ وَ ٱقۡعُدُواْ لَهُمۡ كُلَّ مَرۡصَدٖ فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَخَلُّواْ سَبِيلَهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

وقتى كه ماههاى محترم تمام شد مشركان را هر جا كه يافتيد بكشيد، آنها را بگيريد و حبس كنيد و براى آنها در هر كمينى بنشينيد اگر توبه كردند و نماز خواندند و زكاة دادند، راه‌شان را باز كنيد كه خدا آمرزنده و مهربان است.

وَ إِنۡ أَحَدٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ٱسۡتَجَارَكَ فَأَجِرۡهُ حَتَّىٰ يَسۡمَعَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ أَبۡلِغۡهُ مَأۡمَنَهُۥ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡلَمُونَ

اگر يكى از مشركان از تو امان بخواهد به او امان بده تا كلام خدا را بشنود سپس او را به محل امن خود برسان كه آنها قومى نادانند.

كَيۡفَ يَكُونُ لِلۡمُشۡرِكِينَ عَهۡدٌ عِندَ ٱللَّهِ وَ عِندَ رَسُولِهِۦٓ إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّمۡ عِندَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ فَمَا ٱسۡتَقَٰمُواْ لَكُمۡ فَٱسۡتَقِيمُواْ لَهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ

براى مشركان چه عهدى مى‌تواند نزد خدا و رسول باشد، مگر آنان كه با آنها در كنار مسجد حرام پيمان بسته‌ايد مادامى كه به نفع شما پايدارند در عهد آنها پايدار بمانيد كه خدا متقيان را دوست دارد.

كَيۡفَ وَ إِن يَظۡهَرُواْ عَلَيۡكُمۡ لَا يَرۡقُبُواْ فِيكُمۡ إِلّٗا وَ لَا ذِمَّةٗ يُرۡضُونَكُم بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَ تَأۡبَىٰ قُلُوبُهُمۡ وَ أَكۡثَرُهُمۡ فَٰسِقُونَ

چه عمدى دارند؟ حال آنكه اگر بر شما غالب شوند نه قرابتى را مراعات مى‌كنند و نه پيمانى را. شما را با دهانشان راضى مى‌كنند ولى قلوبشان امتناع مى‌كند و بيشترشان فاسق هستند.

ٱشۡتَرَوۡاْ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلٗا فَصَدُّواْ عَن سَبِيلِهِۦٓ إِنَّهُمۡ سَآءَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

آيات خدا را به بهاى اندكى فروخته و از راه خدا اعراض كرده‌اند بد كارى است كه مى‌كنند.

لَا يَرۡقُبُونَ فِي مُؤۡمِنٍ إِلّٗا وَ لَا ذِمَّةٗ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُعۡتَدُونَ

درباره هيچ مؤمنى، قرابتى و پيمانى مراعات نمى‌كنند، آنها متجاوزانند.

فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَإِخۡوَٰنُكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ

پس اگر توبه كردند و نماز را برپا داشته و زكاة را دادند، آن وقت برادران شما در دين هستند، اين آيات را براى قومى كه مى‌فهمند بيان مى‌كنيم.

وَ إِن نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُم مِّنۢ بَعۡدِ عَهۡدِهِمۡ وَ طَعَنُواْ فِي دِينِكُمۡ فَقَٰتِلُوٓاْ أَئِمَّةَ ٱلۡكُفۡرِ إِنَّهُمۡ لَآ أَيۡمَٰنَ لَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَنتَهُونَ

و اگر پس از عهد بستن عهدشان را شكستند و به دين شما عيب گرفتند، با امامان كفر بجنگيد كه پيمان ندارند تا از اين كار دست بردارند.

أَلَا تُقَٰتِلُونَ قَوۡمٗا نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُمۡ وَ هَمُّواْ بِإِخۡرَاجِ ٱلرَّسُولِ وَ هُم بَدَءُوكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخۡشَوۡنَهُمۡ فَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخۡشَوۡهُ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ

آيا نمى‌جنگيد با كسانى كه پيمان خود را شكسته و قصد اخراج رسول از مكه را كرده‌اند؟ آنها اين كار را اول بار با شما آغاز كرده‌اند آيا از آنها مى‌ترسيد؟ خدا سزاوارتر است كه از او بترسيد اگر مؤمن هستيد.

قَٰتِلُوهُمۡ يُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ بِأَيۡدِيكُمۡ وَ يُخۡزِهِمۡ وَ يَنصُرۡكُمۡ عَلَيۡهِمۡ وَ يَشۡفِ صُدُورَ قَوۡمٖ مُّؤۡمِنِينَ

با آنها بجنگيد تا خدا به دست شما معذب و خوارشان كند و شما را بر آنها پيروز گرداند و سينه‌هاى مؤمنان را شفا بخشد.

وَ يُذۡهِبۡ غَيۡظَ قُلُوبِهِمۡ وَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

و خشم قلوبشان را ببرد، خدا بر هر كه بخواهد توبه مى‌كند كه خدا دانا و حكيم است.

أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تُتۡرَكُواْ وَ لَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَ لَمۡ يَتَّخِذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَ لَا رَسُولِهِۦ وَ لَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَلِيجَةٗ وَ ٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ

آيا گمان برديد كه رها كرده مى‌شويد با آنكه خدا هنوز آشكار نكرده كسانى را كه از شما جهاد كرده و جز خدا و رسول و مؤمنان را همراز نگرفته‌اند، خدا به آنچه مى‌كنيد داناست.

مَا كَانَ لِلۡمُشۡرِكِينَ أَن يَعۡمُرُواْ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ شَٰهِدِينَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِم بِٱلۡكُفۡرِ أُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ وَ فِي ٱلنَّارِ هُمۡ خَٰلِدُونَ

بر مشركين كه به كفر خويش گواه هستند نرسد كه مسجدهاى خدا را عمارت كنند، آنها اعمالشان باطل شده و خودشان نيز در آتش جاودانانند.

إِنَّمَا يَعۡمُرُ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ أَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَ لَمۡ يَخۡشَ إِلَّا ٱللَّهَ فَعَسَىٰٓ أُوْلَٰٓئِكَ أَن يَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ

مسجدهاى خدا را فقط كسى عمارت مى‌كند كه به خدا و روز آخرت ايمان دارد و نماز خوانده و زكاة داده و جز خدا از كسى نترسيده است، اميد است كه آنها از هدايت يافتگان باشند.

أَجَعَلۡتُمۡ سِقَايَةَ ٱلۡحَآجِّ وَ عِمَارَةَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ كَمَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ جَٰهَدَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا يَسۡتَوُۥنَ عِندَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ

آيا آب دادن حاجيان و عمارت كردن مسجد الحرام را مانند كسى مى‌دانيد كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده و در راه خدا جنگيده است، اين دو گروه نزد خدا برابر نيستند، خدا قوم ظالم را هدايت نمى‌كند.

ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَٰهَدُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ أَعۡظَمُ دَرَجَةً عِندَ ٱللَّهِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ

كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و در راه خدا با اموال و جانهايشان جنگيده‌اند از نظر مرتبه در نزد خدا بزرگتر هستند و فقط آنها رستگارانند.

يُبَشِّرُهُمۡ رَبُّهُم بِرَحۡمَةٖ مِّنۡهُ وَ رِضۡوَٰنٖ وَ جَنَّٰتٖ لَّهُمۡ فِيهَا نَعِيمٞ مُّقِيمٌ

پروردگارشان به رحمت و رضايت خويش نويدشان مى‌دهد و بهشتهايى كه در آنها بر ايشان نعمت وسيع و دائم است.

خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًا إِنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ

در آن بهشتها پيوسته هستند كه خدا نزد وى پاداش بزرگى است.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُوٓاْ ءَابَآءَكُمۡ وَ إِخۡوَٰنَكُمۡ أَوۡلِيَآءَ إِنِ ٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡكُفۡرَ عَلَى ٱلۡإِيمَٰنِ وَ مَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد پدران و برادران خويش را اگر كفر را بر ايمان ترجيح دهند، سرپرست مگيريد هر كه آنها را سرپرست گيرد آنها ظالمانند.

قُلۡ إِن كَانَ ءَابَآؤُكُمۡ وَ أَبۡنَآؤُكُمۡ وَ إِخۡوَٰنُكُمۡ وَ أَزۡوَٰجُكُمۡ وَ عَشِيرَتُكُمۡ وَ أَمۡوَٰلٌ ٱقۡتَرَفۡتُمُوهَا وَ تِجَٰرَةٞ تَخۡشَوۡنَ كَسَادَهَا وَ مَسَٰكِنُ تَرۡضَوۡنَهَآ أَحَبَّ إِلَيۡكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ جِهَادٖ فِي سَبِيلِهِۦ فَتَرَبَّصُواْ حَتَّىٰ يَأۡتِيَ ٱللَّهُ بِأَمۡرِهِۦ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ

اى پيامبر بگو: اگر پدران و پسران و برادران و همسران و خانواده و اموالى كه كسب كرده‌ايد و تجارتى كه از كساد آن مى‌ترسيد و مسكنهايى كه از آنها خوشنوديد، به شما از خدا و رسول و جهاد در راه خدا محبوبتر باشد، منتظر باشيد تا خدا امر خويش را بياورد، خدا قوم فاسقان را هدايت نمى‌كند.

لَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٖ وَ يَوۡمَ حُنَيۡنٍ إِذۡ أَعۡجَبَتۡكُمۡ كَثۡرَتُكُمۡ فَلَمۡ تُغۡنِ عَنكُمۡ شَيۡ‍ٔٗا وَ ضَاقَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ ثُمَّ وَلَّيۡتُم مُّدۡبِرِينَ

خدا در مواضع بسيارى شما را يارى كرده از جمله روز حنين كه كثرت افراد شما را مغرور و مسرور كرد، ولى آن كثرت به شما هيچ كفايت نكرد و زمين با آن همه وسعت بر شما تنگ شد سپس برگشتيد كه به چيزى توجه نمى‌كرديد.

ثُمَّ أَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ أَنزَلَ جُنُودٗا لَّمۡ تَرَوۡهَا وَ عَذَّبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡكَٰفِرِينَ

سپس خدا اطمينان و آرامش خود را بر پيامبرش و بر مؤمنين نازل كرد و قشونهايى فرستاد كه آنها را نديديد و كفار را معذب كرد، سزاى كافران همين است.

ثُمَّ يَتُوبُ ٱللَّهُ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

سپس خدا بعد از آن واقعه، بهر كه خواهد توبه مى‌كند كه خدا آمرزنده و مهربان است.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡمُشۡرِكُونَ نَجَسٞ فَلَا يَقۡرَبُواْ ٱلۡمَسۡجِدَ ٱلۡحَرَامَ بَعۡدَ عَامِهِمۡ هَٰذَا وَ إِنۡ خِفۡتُمۡ عَيۡلَةٗ فَسَوۡفَ يُغۡنِيكُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦٓ إِن شَآءَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٞ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد مشركان فقط يكپارچه پليدند بعد از اين سال، به مسجد الحرام نزديك نشوند و اگر از فقر بترسيد بزودى خدا از فضل خود شما را بى نياز خواهد كرد اگر بخواهد، كه خدا دانا و حكمت كردار است.

قَٰتِلُواْ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ لَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ لَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ وَ لَا يَدِينُونَ دِينَ ٱلۡحَقِّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حَتَّىٰ يُعۡطُواْ ٱلۡجِزۡيَةَ عَن يَدٖ وَ هُمۡ صَٰغِرُونَ

بجنگيد با آنان كه به خدا و روز قيامت ايمان نمى‌آورند و آنچه را كه خدا و رسول حرام كرده، حرام نمى‌دانند، و به دين حق گردن نمى‌نهند، از كسانى كه به آنها كتاب داده شده تا جزيه معين را با دست بدهند در حالى كه به حكومت اسلامى خاضع هستند.

وَ قَالَتِ ٱلۡيَهُودُ عُزَيۡرٌ ٱبۡنُ ٱللَّهِ وَ قَالَتِ ٱلنَّصَٰرَى ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ قَوۡلُهُم بِأَفۡوَٰهِهِمۡ يُضَٰهِ‍ُٔونَ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَبۡلُ قَٰتَلَهُمُ ٱللَّهُ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ

يهود گفتند: عزير پسر خداست، نصارى گفتند: مسيح پسر خداست، اين گفته دهان آنهاست، مشابهند به گفته كسانى كه از پيش كافر شده‌اند، خدايشان لعنت كند به كجا بر مى‌گردند.

ٱتَّخَذُوٓاْ أَحۡبَارَهُمۡ وَ رُهۡبَٰنَهُمۡ أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَ ٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَ مَآ أُمِرُوٓاْ إِلَّا لِيَعۡبُدُوٓاْ إِلَٰهٗا وَٰحِدٗا لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ سُبۡحَٰنَهُۥ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

علماء و راهبان خود را و همچنين مسيح را خدايان گرفتند با آنكه به جز پرستيدن يك معبود كه غير او معبودى نيست مأمور نبودند، منزه است خدا از آنچه با او شريك مى‌دانند.

يُرِيدُونَ أَن يُطۡفِ‍ُٔواْ نُورَ ٱللَّهِ بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَ يَأۡبَى ٱللَّهُ إِلَّآ أَن يُتِمَّ نُورَهُۥ وَ لَوۡ كَرِهَ ٱلۡكَٰفِرُونَ

مى‌خواهند نور خدا را بدهانهاى خويش خاموش كنند و خدا نمى‌خواهد جز آنكه نور خويش را كامل كند گرچه كافران مكروه مى‌دارند.

هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَ دِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَ لَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ

اوست كه پيغمبر خويش را با هدايت و دين حق فرستاد تا آن را بر همه اديان غالب گرداند هر چند مشركان را خوش نيايد.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡأَحۡبَارِ وَ ٱلرُّهۡبَانِ لَيَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱلَّذِينَ يَكۡنِزُونَ ٱلذَّهَبَ وَ ٱلۡفِضَّةَ وَ لَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٖ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد بسيارى از احبار و راهبان اموال مردم را به ناحق مى‌خورند و از دين خدا باز مى‌دارند، و كسانى كه طلا و نقره را گنج كرده و در راه خدا خرج نمى‌كنند به عذابى دردناك بشارتشان ده.

يَوۡمَ يُحۡمَىٰ عَلَيۡهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكۡوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمۡ وَ جُنُوبُهُمۡ وَ ظُهُورُهُمۡ هَٰذَا مَا كَنَزۡتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡنِزُونَ

روزى كه آنها را در آتش جهنم سرخ كنند و پيشانيهايشان و پهلوهايشان و پشتهايشان را با آنها داغ كنند، اين همان است كه براى خود گنج كرديد بچشيد آنچه را كه گنج مى‌كرديد. به دين حق. نمى‌گروند.

إِنَّ عِدَّةَ ٱلشُّهُورِ عِندَ ٱللَّهِ ٱثۡنَا عَشَرَ شَهۡرٗا فِي كِتَٰبِ ٱللَّهِ يَوۡمَ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ مِنۡهَآ أَرۡبَعَةٌ حُرُمٞ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلۡقَيِّمُ فَلَا تَظۡلِمُواْ فِيهِنَّ أَنفُسَكُمۡ وَ قَٰتِلُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ كَآفَّةٗ كَمَا يُقَٰتِلُونَكُمۡ كَآفَّةٗ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ

شماره ماهها نزد خدا دوازده ماه است در كتاب خدا آن روز كه آسمانها و زمين را آفريد از آن جمله چهار ماه حرام است، دين درست همين است در آن چهار ماه به خويشتن ظلم نكنيد، همگى با مشركان بجنگيد چنان كه آنها همگى با شما مى‌جنگند، بدانيد خدا با پرهيزكاران است.

إِنَّمَا ٱلنَّسِيٓءُ زِيَادَةٞ فِي ٱلۡكُفۡرِ يُضَلُّ بِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُحِلُّونَهُۥ عَامٗا وَ يُحَرِّمُونَهُۥ عَامٗا لِّيُوَاطِ‍ُٔواْ عِدَّةَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ فَيُحِلُّواْ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ زُيِّنَ لَهُمۡ سُوٓءُ أَعۡمَٰلِهِمۡ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

تأخير ماه حرام افزودن در كفر است، كسانى كه كافر شده‌اند با آن گمراه مى‌شوند كه در يك سال آن را حلال مى‌كنند و در يك سال حرام مى‌كنند تا با عده ماههايى كه خدا حرام كرده برابر كنند، در نتيجه حرام خدا را حلال مى‌كنند: اعمال بدشان بر ايشان آراسته شده، خدا قوم كافر را هدايت نمى‌كند.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَا لَكُمۡ إِذَا قِيلَ لَكُمُ ٱنفِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱثَّاقَلۡتُمۡ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ أَرَضِيتُم بِٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مِنَ ٱلۡأٓخِرَةِ فَمَا مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد شما را چه شده وقتى كه گويند در راه خدا بيرون شويد به زمين سنگينى مى‌كنيد آيا به عوض آخرت به زندگى دنيا راضى شده‌ايد؟ با آنكه متاع دنيا در قبال آخرت جز اندكى نيست.

إِلَّا تَنفِرُواْ يُعَذِّبۡكُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا وَ يَسۡتَبۡدِلۡ قَوۡمًا غَيۡرَكُمۡ وَ لَا تَضُرُّوهُ شَيۡ‍ٔٗا وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ

اگر به جهاد بيرون نشويد خدا به عذاب دردناكى عذابتان كند، و گروهى غير شما را به جاى شما عوض مى‌گيرد به خدا هيچ ضررى نمى‌زنيد، خدا بر همه چيز تواناست.

إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدۡ نَصَرَهُ ٱللَّهُ إِذۡ أَخۡرَجَهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ثَانِيَ ٱثۡنَيۡنِ إِذۡ هُمَا فِي ٱلۡغَارِ إِذۡ يَقُولُ لِصَٰحِبِهِۦ لَا تَحۡزَنۡ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَيۡهِ وَ أَيَّدَهُۥ بِجُنُودٖ لَّمۡ تَرَوۡهَا وَ جَعَلَ كَلِمَةَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلسُّفۡلَىٰ وَ كَلِمَةُ ٱللَّهِ هِيَ ٱلۡعُلۡيَا وَ ٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

اگر او را يارى نكنيد خدا ياريش كرده آن دم كه كافران او را از مكه بيرون كردند كه دوم دو نفر بود آن گاه كه در آن غار بودند آن دم كه به رفيقش مى‌گفت غم مخور خدا با ماست، خدا آرامش خويش را به او نازل كرد و او را با لشكريانى كه نديديد نيرومند كرد و كلمه كافران را زبون كرد، كلمه خدا والا است، خدا توانا و حكيم است.

ٱنفِرُواْ خِفَافٗا وَ ثِقَالٗا وَ جَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَ أَنفُسِكُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

بكوچيد سبكباران و سنگين باران و جهاد كنيد در راه خدا با مالها و جانهايتان، اگر بدانيد اين براى شما بهتر است.

لَوۡ كَانَ عَرَضٗا قَرِيبٗا وَ سَفَرٗا قَاصِدٗا لَّٱتَّبَعُوكَ وَ لَٰكِنۢ بَعُدَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلشُّقَّةُ وَ سَيَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَوِ ٱسۡتَطَعۡنَا لَخَرَجۡنَا مَعَكُمۡ يُهۡلِكُونَ أَنفُسَهُمۡ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

اگر غنيمت زود رس و مسافرت آسانى بود حتما از تو پيروى مى‌كردند، ليكن مسافت بر آنها دور آمد، بخدا قسم خواهند خورد كه اگر مى‌توانستيم با شما بيرون مى‌شديم، خويشتن را هلاك مى‌كنند و خدا مى‌داند كه دروغگويانند.

عَفَا ٱللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمۡ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْ وَ تَعۡلَمَ ٱلۡكَٰذِبِينَ

خدايت ببخشد، چرا اجازه‌شان دادى تا براى تو آنان كه راست گفته‌اند معلوم شود و دروغگويان را بشناسى.

لَا يَسۡتَ‍ٔۡذِنُكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُتَّقِينَ

كسانى كه به خدا و روز قيامت ايمان دارند از تو اجازه نمى‌خواهند كه با مالها و جانهاى خويش جهاد كنند، خدا به پرهيزكاران داناست.

إِنَّمَا يَسۡتَ‍ٔۡذِنُكَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ ٱرۡتَابَتۡ قُلُوبُهُمۡ فَهُمۡ فِي رَيۡبِهِمۡ يَتَرَدَّدُونَ

فقط كسانى كه به خدا و روز قيامت ايمان ندارد اجازه مى‌خواهند، قلوبشان بشك افتاده و در شك خويش سرگردانند.

وَ لَوۡ أَرَادُواْ ٱلۡخُرُوجَ لَأَعَدُّواْ لَهُۥ عُدَّةٗ وَ لَٰكِن كَرِهَ ٱللَّهُ ٱنۢبِعَاثَهُمۡ فَثَبَّطَهُمۡ وَ قِيلَ ٱقۡعُدُواْ مَعَ ٱلۡقَٰعِدِينَ

اگر فكر بيرون شدن داشتند براى آن وسيله‌اى آماده مى‌كردند ولى خدا حركتشان را مكروه داشت و بازشان داشت و گفته شد: با نشستگان بنشينيد.

لَوۡ خَرَجُواْ فِيكُم مَّا زَادُوكُمۡ إِلَّا خَبَالٗا وَ لَأَوۡضَعُواْ خِلَٰلَكُمۡ يَبۡغُونَكُمُ ٱلۡفِتۡنَةَ وَ فِيكُمۡ سَمَّٰعُونَ لَهُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ

اگر با شما بيرون مى‌شدند به شما جز تباهى نمى‌افزودند و ميان شما تفرقه مى‌انداختند و مى‌خواستند كه به فتنه بيافتيد، و ميان شما عده‌اى هستند كه از آنها مى‌پذيرند خدا به ظالمان آگاه است.

لَقَدِ ٱبۡتَغَوُاْ ٱلۡفِتۡنَةَ مِن قَبۡلُ وَ قَلَّبُواْ لَكَ ٱلۡأُمُورَ حَتَّىٰ جَآءَ ٱلۡحَقُّ وَ ظَهَرَ أَمۡرُ ٱللَّهِ وَ هُمۡ كَٰرِهُونَ

از پيش نيز طالب فتنه بوده و كارها را بر تو آشفتند تا حق آمد و دين خدا غالب شد و آنها كراهت داشتند.

وَ مِنۡهُم مَّن يَقُولُ ٱئۡذَن لِّي وَ لَا تَفۡتِنِّيٓ أَلَا فِي ٱلۡفِتۡنَةِ سَقَطُواْ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةُۢ بِٱلۡكَٰفِرِينَ

بعضى از آنها مى‌گويد: به من اجازه بده (كه بمانم) و به فتنه‌ام ميانداز بدانيد كه در فتنه افتادند و جهنم به كافران احاطه كرده است.

إِن تُصِبۡكَ حَسَنَةٞ تَسُؤۡهُمۡ وَ إِن تُصِبۡكَ مُصِيبَةٞ يَقُولُواْ قَدۡ أَخَذۡنَآ أَمۡرَنَا مِن قَبۡلُ وَ يَتَوَلَّواْ وَّ هُمۡ فَرِحُونَ

اگر به تو خوبى رسد غمگينشان مى‌كند و اگر به تو مصيبتى رسد مى‌گويند ما تصميم خود را از اول گرفتيم، آن گاه شادمان و بى اعتنا بر مى‌گردند.

قُل لَّن يُصِيبَنَآ إِلَّا مَا كَتَبَ ٱللَّهُ لَنَا هُوَ مَوۡلَىٰنَا وَ عَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ

بگو: هرگز بما نمى‌رسد مگر آنچه خدا براى ما نوشته است او سرپرست ماست، مؤمنان بر خدا توكل كنند.

قُلۡ هَلۡ تَرَبَّصُونَ بِنَآ إِلَّآ إِحۡدَى ٱلۡحُسۡنَيَيۡنِ وَ نَحۡنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمۡ أَن يُصِيبَكُمُ ٱللَّهُ بِعَذَابٖ مِّنۡ عِندِهِۦٓ أَوۡ بِأَيۡدِينَا فَتَرَبَّصُوٓاْ إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ

بگو آيا براى ما جز يكى از دو خوبى را انتظار مى‌داريد؟ ولى ما منتظريم كه خدا به شما عذابى از جانب خود و يا به دست ما برساند پس منتظر بمانيد كه ما با شما منتظرانيم.

قُلۡ أَنفِقُواْ طَوۡعًا أَوۡ كَرۡهٗا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمۡ إِنَّكُمۡ كُنتُمۡ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ

بگو انفاق كنيد به رغبت يا اكراه، هرگز از شما پذيرفته نيست كه قومى فاسق هستيد

وَ مَا مَنَعَهُمۡ أَن تُقۡبَلَ مِنۡهُمۡ نَفَقَٰتُهُمۡ إِلَّآ أَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ بِرَسُولِهِۦ وَ لَا يَأۡتُونَ ٱلصَّلَوٰةَ إِلَّا وَ هُمۡ كُسَالَىٰ وَ لَا يُنفِقُونَ إِلَّا وَ هُمۡ كَٰرِهُونَ

باز نداشت آنها را از قبول شدن انفاقشان، مگر آنكه به خدا و رسولش كافر شده‌اند، به نماز فقط در بيحالى و سستى مى‌آيند و انفاق را فقط از روى اكراه مى‌كنند.

فَلَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَ لَآ أَوۡلَٰدُهُمۡ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ تَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَ هُمۡ كَٰفِرُونَ

اموال و اولاد آنها تو را به اعجاب واندارد، خدا مى‌خواهد كه آنها را با اموال و اولاد در زندگى دنيا به عذاب و رنج دركشد و در حال كفر روحشان از قالب تن بيرون رود.

وَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنَّهُمۡ لَمِنكُمۡ وَ مَا هُم مِّنكُمۡ وَ لَٰكِنَّهُمۡ قَوۡمٞ يَفۡرَقُونَ

به خدا سوگند مى‌خورند كه از شما هستند از شما نيستند ليكن قومى ترسو هستند.

لَوۡ يَجِدُونَ مَلۡجَ‍ًٔا أَوۡ مَغَٰرَٰتٍ أَوۡ مُدَّخَلٗا لَّوَلَّوۡاْ إِلَيۡهِ وَ هُمۡ يَجۡمَحُونَ

اگر پناهگاه، يا غارها و يا راه فرارى مى‌يافتند شتابان به سوى آن برمى‌گشتند.

وَ مِنۡهُم مَّن يَلۡمِزُكَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ فَإِنۡ أُعۡطُواْ مِنۡهَا رَضُواْ وَ إِن لَّمۡ يُعۡطَوۡاْ مِنۡهَآ إِذَا هُمۡ يَسۡخَطُونَ

بعضى از آنها در تقسيم زكاة بر تو خرده مى‌گيرند اگر از آن داده شوند راضى شوند و اگر از آن داده نشوند آن وقت خشمگين مى‌شوند.

وَ لَوۡ أَنَّهُمۡ رَضُواْ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ وَ قَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ سَيُؤۡتِينَا ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَ رَسُولُهُۥٓ إِنَّآ إِلَى ٱللَّهِ رَٰغِبُونَ

اگر به آنچه خدا و رسولش به آنها داده راضى مى‌شدند و مى‌گفتند: خداى براى ما بس است، به زودى خدا از كرم خود به ما عطا كند و رسول او نيز، ما به خدا مايليم.

إِنَّمَا ٱلصَّدَقَٰتُ لِلۡفُقَرَآءِ وَ ٱلۡمَسَٰكِينِ وَ ٱلۡعَٰمِلِينَ عَلَيۡهَا وَ ٱلۡمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمۡ وَ فِي ٱلرِّقَابِ وَ ٱلۡغَٰرِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ

زكاتها فقط مال فقراء و مساكين و عاملان آن و آنهايى كه قلوبشان جلب مى‌شود و در آزادى بردگان و قرضداران و در راه خدا و درماندگان است، فريضه‌اى است از جانب خدا، خدا دانا و حكيم است.

وَ مِنۡهُمُ ٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ ٱلنَّبِيَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٞ قُلۡ أُذُنُ خَيۡرٖ لَّكُمۡ يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ يُؤۡمِنُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ وَ رَحۡمَةٞ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَ ٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ رَسُولَ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ

بعضى از منافقان پيامبر را اذيت مى‌كنند و مى‌گويند او زود باور است بگو اذن خوبى است براى شما كه به خدا و به گفته اشخاص باور مى‌كند براى مؤمنان و رحمت است براى آنان كه از شما ايمان آورده‌اند، آنان كه رسول خدا را اذيت مى‌كنند عذاب دردناكى دارند.

يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمۡ لِيُرۡضُوكُمۡ وَ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥٓ أَحَقُّ أَن يُرۡضُوهُ إِن كَانُواْ مُؤۡمِنِينَ

به خدا سوگند مى‌خورند كه شما را راضى كنند، ولى خدا و رسول سزاوارتر است كه او را راضى كنند اگر مؤمن هستند.

أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّهُۥ مَن يُحَادِدِ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ فَأَنَّ لَهُۥ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدٗا فِيهَا ذَٰلِكَ ٱلۡخِزۡيُ ٱلۡعَظِيمُ

آيا ندانسته‌اند كه هر كه خدا و رسول را دشمن بدارد، آتش جهنم به طور پيوسته براى آنهاست و آن خوارى بزرگى است.

يَحۡذَرُ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيۡهِمۡ سُورَةٞ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمۡ قُلِ ٱسۡتَهۡزِءُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ مُخۡرِجٞ مَّا تَحۡذَرُونَ

منافقان مى‌ترسند كه سوره‌اى نازل شود و از آنچه در دل دارند به آنها خبر بدهد بگو: مسخره كنيد كه آنچه مى‌ترسيد ظاهر خواهد كرد.

وَ لَئِن سَأَلۡتَهُمۡ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلۡعَبُ قُلۡ أَبِٱللَّهِ وَ ءَايَٰتِهِۦ وَ رَسُولِهِۦ كُنتُمۡ تَسۡتَهۡزِءُونَ

اگر از آنها بپرسى مى‌گويند حرف مى‌زديم و شوخى مى‌كرديم بگو آيا به خدا و آيات خدا و رسول خدا مسخره مى‌كرديد؟!!

لَا تَعۡتَذِرُواْ قَدۡ كَفَرۡتُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ إِن نَّعۡفُ عَن طَآئِفَةٖ مِّنكُمۡ نُعَذِّبۡ طَآئِفَةَۢ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ مُجۡرِمِينَ

اعتذار نكنيد حقا كه پس از ايمان آوردن كافر شده‌ايد، اگر از گروهى از شما عفو كنيم گروهى را عذاب مى‌كنيم زيرا كه مجرمانند.

ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقَٰتُ بَعۡضُهُم مِّنۢ بَعۡضٖ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمُنكَرِ وَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمَعۡرُوفِ وَ يَقۡبِضُونَ أَيۡدِيَهُمۡ نَسُواْ ٱللَّهَ فَنَسِيَهُمۡ إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ

مردان منافق و زنان منافق بعضى از بعضى ديگرند، به منكر واميدارند و از معروف بازمى‌دارند و دستهاى خويش را از بخشش مى‌بندند، خدا را فراموش كرده‌اند خدا نيز آنها را به فراموشى گذاشته است، منافقان همانا از دين بيرون رفتگانند.

وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقَٰتِ وَ ٱلۡكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسۡبُهُمۡ وَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ وَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّقِيمٞ

خدا به مردان منافق و زنان منافق آتش جهنم را وعده كرده است، در آن جاودانانند، آن برايشان بس است، خدا لعنتشان كرده و عذاب دائم دارند.

كَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ كَانُوٓاْ أَشَدَّ مِنكُمۡ قُوَّةٗ وَ أَكۡثَرَ أَمۡوَٰلٗا وَ أَوۡلَٰدٗا فَٱسۡتَمۡتَعُواْ بِخَلَٰقِهِمۡ فَٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِخَلَٰقِكُمۡ كَمَا ٱسۡتَمۡتَعَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُم بِخَلَٰقِهِمۡ وَ خُضۡتُمۡ كَٱلَّذِي خَاضُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ

چون آن كسان كه پيش از شما بودند، از شما نيرومندتر بودند و اموال و اولادشان بيشتر بود، از نصيب خويش برخوردار شدند، شما نيز از نصيب خود برخوردار شديد، چنان كه كسانى كه پيش از شما بودند از نصيب خود بهره‌مند شدند و مانند آنها در باطل فرو رفتيد، آنها اعمالشان در دنيا و آخرت باطل شد، آنها زيانكارانند.

أَلَمۡ يَأۡتِهِمۡ نَبَأُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ قَوۡمِ نُوحٖ وَ عَادٖ وَ ثَمُودَ وَ قَوۡمِ إِبۡرَٰهِيمَ وَ أَصۡحَٰبِ مَدۡيَنَ وَ ٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتِ أَتَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظۡلِمَهُمۡ وَ لَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ

آيا خبر آنهايى را كه پيش از ايشان بودند نشنيده‌اند، قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهيم و اهل مدين و قريه‌هاى زير و رو شده كه پيغمبرانشان با حجتها به سوى آنها آمدند. چنين نبود كه خدا ظلمشان كند بلكه آنها به خودشان ظلم مى‌كردند.

وَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ يُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَ يُطِيعُونَ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ سَيَرۡحَمُهُمُ ٱللَّهُ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ

مردان مؤمن و زنان مؤمن بعضى سرپرست و مسئول بعض ديگر هستند؛ به معروف وامى‌دارند و از منكر باز مى‌دارند و نماز مى‌خوانند و زكاة مى‌دهند و به خدا و رسول اطاعت مى‌كنند، آنها را زود خدا رحمتشان خواهد كرد كه خدا توانا و حكيم است.

وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَ مَسَٰكِنَ طَيِّبَةٗ فِي جَنَّٰتِ عَدۡنٖ وَ رِضۡوَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِ أَكۡبَرُ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ

خدا به مردان مؤمن و زنان مؤمن بهشتهايى وعده كرده كه از زير آنها نهرها روان است در آنها جاودانانند با مسكنهاى خوشايند در بهشتهاى هميشگى، آن همان رستگارى بزرگ است.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ جَٰهِدِ ٱلۡكُفَّارَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَ ٱغۡلُظۡ عَلَيۡهِمۡ وَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَ بِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ

اى پيغمبر با كفار و منافقان (محارب) پيكار كن و بر آنها سخت بگير، جايگاه آنها جهنم است كه بد بازگشتگاهى است.

يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ مَا قَالُواْ وَ لَقَدۡ قَالُواْ كَلِمَةَ ٱلۡكُفۡرِ وَ كَفَرُواْ بَعۡدَ إِسۡلَٰمِهِمۡ وَ هَمُّواْ بِمَا لَمۡ يَنَالُواْ وَ مَا نَقَمُوٓاْ إِلَّآ أَنۡ أَغۡنَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ مِن فَضۡلِهِۦ فَإِن يَتُوبُواْ يَكُ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَ إِن يَتَوَلَّوۡاْ يُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ عَذَابًا أَلِيمٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ مَا لَهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مِن وَلِيّٖ وَ لَا نَصِيرٖ

به خدا قسم مى‌خورند كه چيزى درباره تو نگفته‌اند ولى حتما كلمه كفر گفته و پس از اسلام آوردن كافر شده‌اند مكروه نداشتند مگر آن را كه خدا و رسولش آنها را از كرم خود، بى نياز كرد اگر توبه كنند براى آنها بهتر است و اگر روگردان شوند خدا با عذاب دردناكى در دنيا و آخرت عذابشان خواهد كرد و در روى زمين سرپرستى و يارى نخواهند داشت.

وَ مِنۡهُم مَّنۡ عَٰهَدَ ٱللَّهَ لَئِنۡ ءَاتَىٰنَا مِن فَضۡلِهِۦ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

بعضى از آنها با خدا عهد كرده‌اند كه اگر از كرم خود به ما عطا فرمايد حتما زكاة مى‌دهيم و از نيكوكاران مى‌شويم.

فَلَمَّآ ءَاتَىٰهُم مِّن فَضۡلِهِۦ بَخِلُواْ بِهِۦ وَ تَوَلَّواْ وَّ هُم مُّعۡرِضُونَ

چون خدا از فضل خويش به آنها عطا كرد به عهد خود بخل كردند و با بى اعتنايى از آن اعراض نمودند.

فَأَعۡقَبَهُمۡ نِفَاقٗا فِي قُلُوبِهِمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ يَلۡقَوۡنَهُۥ بِمَآ أَخۡلَفُواْ ٱللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَ بِمَا كَانُواْ يَكۡذِبُونَ

عهدشكنى در قلوب آنها نفاق را اثر گذاشت تا روزى كه خدا را ملاقات كنند اين در اثر آن بود كه در وعده خود با خدا خلف كردند و دروغ مى‌گفتند.

أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ سِرَّهُمۡ وَ نَجۡوَىٰهُمۡ وَ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ

آيا ندانسته‌اند كه خدا اسرار باطنى و راز آنها را مى‌داند و خدا داناى غيبهاست.

ٱلَّذِينَ يَلۡمِزُونَ ٱلۡمُطَّوِّعِينَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ وَ ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهۡدَهُمۡ فَيَسۡخَرُونَ مِنۡهُمۡ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنۡهُمۡ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ

منافقان خرده مى‌گيرند به مؤمنان كه از روى رغبت زكاة مى‌دهند و نيز كسانى را كه نمى‌يابند مگر به قدر طاقت خود آنها را مسخره مى‌كنند، خدا آنها را مسخره مى‌كند و آنها راست عذابى دردناك.

ٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ أَوۡ لَا تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ إِن تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ سَبۡعِينَ مَرَّةٗ فَلَن يَغۡفِرَ ٱللَّهُ لَهُمۡ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ

براى آنها طلب آمرزش كن يا طلب آمرزش نكن، اگر هفتاد مرتبه هم طلب آمرزش كنى، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشود زيرا كه آنها به خدا و رسولش كافر شده‌اند خدا قوم فاسقان را هدايت نمى‌كند.

فَرِحَ ٱلۡمُخَلَّفُونَ بِمَقۡعَدِهِمۡ خِلَٰفَ رَسُولِ ٱللَّهِ وَ كَرِهُوٓاْ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ قَالُواْ لَا تَنفِرُواْ فِي ٱلۡحَرِّ قُلۡ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّٗا لَّوۡ كَانُواْ يَفۡقَهُونَ

ماندگان شاد شدند كه بر خلاف رسول خدا نشستند (و نرفتند) و ناخوش داشتند كه با اموال و جانها در راه خدا بجنگند و گفتند: در اين گرما به جنگ خارج نشويد بگو: آتش جهنم پر حرارت‌تر است اى كاش مى‌فهميدند.

فَلۡيَضۡحَكُواْ قَلِيلٗا وَ لۡيَبۡكُواْ كَثِيرٗا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

پس كم بخندند و بسيار گريه كنند، سزايى است در مقابل آنچه مى‌كردند.

فَإِن رَّجَعَكَ ٱللَّهُ إِلَىٰ طَآئِفَةٖ مِّنۡهُمۡ فَٱسۡتَ‍ٔۡذَنُوكَ لِلۡخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخۡرُجُواْ مَعِيَ أَبَدٗا وَ لَن تُقَٰتِلُواْ مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمۡ رَضِيتُم بِٱلۡقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٖ فَٱقۡعُدُواْ مَعَ ٱلۡخَٰلِفِينَ

اگر خدا تو را به سوى گروهى از آنها برگردانيد و از تو براى خارج شدن به جنگ ديگرى اذن خواستند بگو: هرگز با من خارج نخواهيد شد و هرگز در معيت من با خصمى جنگ نخواهيد كرد، شما از اول بماندن راضى شديد پس با ماندگان بمانيد.

وَ لَا تُصَلِّ عَلَىٰٓ أَحَدٖ مِّنۡهُم مَّاتَ أَبَدٗا وَ لَا تَقُمۡ عَلَىٰ قَبۡرِهِۦٓ إِنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ مَاتُواْ وَ هُمۡ فَٰسِقُونَ

بر هيچ يك از آنها كه بميرد نماز مخوان و بر سر قبرش نايست، زيرا آنها به خدا و رسولش كافر شده‌اند و در حال فسق از دنيا رفته‌اند.

وَ لَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَ أَوۡلَٰدُهُمۡ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ تَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَ هُمۡ كَٰفِرُونَ

اموال و اولاد آنها تو را به تعجب نياورد، خدا مى‌خواهد آنها را در دنيا با اموال و اولاد عذاب كند و بميرند در حالى كه كافر هستند.

وَ إِذَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٌ أَنۡ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَ جَٰهِدُواْ مَعَ رَسُولِهِ ٱسۡتَ‍ٔۡذَنَكَ أُوْلُواْ ٱلطَّوۡلِ مِنۡهُمۡ وَ قَالُواْ ذَرۡنَا نَكُن مَّعَ ٱلۡقَٰعِدِينَ

چون سوره‌اى نازل شود كه به خدا ايمان آوريد و در معيت پيامبرش جهاد كنيد، قدرتمندان آنها از تو اجازه خواسته و گويند: بگذار بازنشستگان باشيم.

رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ ٱلۡخَوَالِفِ وَ طُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَهُمۡ لَا يَفۡقَهُونَ

راضى شده‌اند كه با ماندگان باشند، خدا به قلوبشان مهر نهاده است بدان جهت نمى‌فهمند.

لَٰكِنِ ٱلرَّسُولُ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ جَٰهَدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ وَ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلۡخَيۡرَٰتُ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

اما اين پيغمبر و كسانى كه با او به خدا ايمان آورده‌اند با اموال و جانهاى خود جهاد كرده‌اند، خيرات براى آنهاست و فقط آنها راستگارانند.

أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ

خدا براى آنها بهشتهايى آماده كرده كه از زير آنها نهرها روان است، در آنها جاودانانند آن نجات بزرگى است.

وَ جَآءَ ٱلۡمُعَذِّرُونَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ لِيُؤۡذَنَ لَهُمۡ وَ قَعَدَ ٱلَّذِينَ كَذَبُواْ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ

عذر آورندگان باديه‌نشين آمدند تا به آنها اذن داده شود و آنان كه به خدا و رسولش دروغ گفته‌اند، نشستند، حتما به كسانى كه از آنها كافر شده‌اند عذاب دردناكى خواهد رسيد.

لَّيۡسَ عَلَى ٱلضُّعَفَآءِ وَ لَا عَلَى ٱلۡمَرۡضَىٰ وَ لَا عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُواْ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِۦ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ مِن سَبِيلٖ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

بر ناتوانان و مريضان و بر كسانى كه خرجى پيدا نمى‌كنند گناهى نيست (كه به جنگ نروند) اگر عمل خود را براى خدا و رسولش خالص كنند، بر نيكوكاران راهى نيست، خدا آمرزنده و مهربان است.

وَ لَا عَلَى ٱلَّذِينَ إِذَا مَآ أَتَوۡكَ لِتَحۡمِلَهُمۡ قُلۡتَ لَآ أَجِدُ مَآ أَحۡمِلُكُمۡ عَلَيۡهِ تَوَلَّواْ وَّ أَعۡيُنُهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُواْ مَا يُنفِقُونَ

و گناهى نيست بر كسانى كه پيش تو آيند تا آنها را سوار كنى، بگويى مركبى كه بر آن سوارتان كنم به دست نمى‌آورم، اشكريزان بر مى‌گردند. به جهت اندوه از آنكه خرجى براى رفتن نمى‌يابند.