سوره الحجر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ وَ قُرْآنٍ مُبِينٍ
1بنام خداوند بخشاينده مهربان؛ اين است آيتهاى كتاب و قرآنى آشكار
رُبَما يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ كانُوا مُسْلِمِينَ
2بسا دوست دارند آنان كه كفر ورزيدند كاش مىبودند مسلمانان
ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَ يَتَمَتَّعُوا وَ يُلْهِهِمُ الْأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ
3بگذارشان بخورند و كام روا دارند و سرگرمشان سازد آرزو پس زود است بدانند
وَ ما أَهْلَكْنا مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا وَ لَها كِتابٌ مَعْلُومٌ
4و نابود نكرديم شهرى را جز آنكه بود آن را كتابى دانسته
ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَها وَ ما يَسْتَأْخِرُونَ
5نه پيشى گيرد امتى سرآمد خويش را و نه پس افتد
وَ قالُوا يا أَيُّهَا الَّذِي نُزِّلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ إِنَّكَ لَمَجْنُونٌ
6و گفتند اى آنكه فرود آورده شده است بر او قرآن همانا تويى ديوانه
لَوْما تَأْتِينا بِالْمَلائِكَةِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
7چرا نياورى ما را به فرشتگان اگر هستى از راستگويان
ما نُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ ما كانُوا إِذاً مُنْظَرِينَ
8نمىفرستيم فرشتگان را جز به حق و نيستند در آن هنگام مهلتدادگان
إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ
9همانا ما فرستاديم قرآن را و همانا مائيم مر آن را نگهدارندگان
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ فِي شِيَعِ الْأَوَّلِينَ
10و همانا فرستاديم پيش از تو در تودههاى پيشينيان
وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ
11و نيامدشان فرستادهاى جز آنكه بودند بدو استهزاءكنندگان
كَذٰلِكَ نَسْلُكُهُ فِي قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ
12بدينسان بميرانيمش در دلهاى گنهكاران
لا يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ قَدْ خَلَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ
13ايمان نيارند بدان حالى كه گذشت آئين پيشينيان
وَ لَوْ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ باباً مِنَ السَّماءِ فَظَلُّوا فِيهِ يَعْرُجُونَ
14و اگر بگشائيم بر ايشان درى را از آسمان پس آغاز كنند در آن بالا روند
لَقالُوا إِنَّما سُكِّرَتْ أَبْصارُنا بَلْ نَحْنُ قَوْمٌ مَسْحُورُونَ
15هر آينه گويند جز اين نيست كه چشمبند شديم بلكه مائيم گروهى جادوشدگان
وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ زَيَّنَّاها لِلنَّاظِرِينَ
16و همانا نهاديم در آسمان برجهايى و آراستيم آنها را براى بينندگان
وَ حَفِظْناها مِنْ كُلِّ شَيْطانٍ رَجِيمٍ
17و حفظ كرديم آنها را از هر شيطانى راندهشده
إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ مُبِينٌ
18مگر آنكه بدزدد شنيدن را (دزدكى شنود) كه در پيش افتد شهابى آشكار
وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَيْنا فِيها رَواسِيَ وَ أَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَوْزُونٍ
19و زمين را گسترانيديم و افكنديم در آن لنگرهايى و رويانيديم در آن از هر چيزى زيبا
وَ جَعَلْنا لَكُمْ فِيها مَعايِشَ وَ مَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرازِقِينَ
20و قرار داديم براى شما در آن روزيهايى (زندگيهايى) و آن كس را كه نيستيد مرا او را روزىدهندگان
وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ
21و نيست چيزى جز آنكه نزد ما است گنجهايش و نفرستيمش مگر به اندازه دانسته
وَ أَرْسَلْنَا الرِّياحَ لَواقِحَ فَأَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَسْقَيْناكُمُوهُ وَ ما أَنْتُمْ لَهُ بِخازِنِينَ
22و فرستاديم بادها را آبستنكنندگان پس فرود آورديم از آسمان آبى پس نوشانيديمش به شما و نبوديد آن را اندوزندگان
وَ إِنَّا لَنَحْنُ نُحْيِي وَ نُمِيتُ وَ نَحْنُ الْوارِثُونَ
23و همانا ما زنده كنيم و بميرانيم و مائيم ارثبرندگان
وَ لَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَقْدِمِينَ مِنْكُمْ وَ لَقَدْ عَلِمْنَا الْمُسْتَأْخِرِينَ
24و همانا دانستيم پيشينيان را از شما و دانستيم پس آيندگان را
وَ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَحْشُرُهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ
25و همانا پروردگار تو برانگيزاندشان همانا او است حكيم دانا
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ
26و همانا آفريديم انسان را از گل خشك از گلى تيره ريختهشده
وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ
27و جن را بيافريديم از پيش از آتشى كه بوى او است كشنده
وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي خالِقٌ بَشَراً مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ
28و هنگامى كه گفت پروردگار تو به فرشتگان كه همانا منم آفريننده بشرى از گل خشك از گلى تيرهرنگ ريختهشده
فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِينَ
29پس گاهى كه آراستمش و دميدم در او از روح خويش پس بيفتيد برايش سجدهكنان
فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ
30پس سجده كردند فرشتگان همگى با هم
إِلَّا إِبْلِيسَ أَبيٰ أَنْ يَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ
31جز ابليس كه سرپيچيد از آنكه باشد با سجده كنندگان
قالَ يا إِبْلِيسُ ما لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ
32گفت اى ابليس چه شدت كه نبودى با سجده كنندگان
قالَ لَمْ أَكُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ
33گفت نيستم من كه سجده كنم براى بشرى كه آفريدى او را از گلى خشك از گل تيره ريختهشده
قالَ فَاخْرُجْ مِنْها فَإِنَّكَ رَجِيمٌ
34گفت پس برون شو از آن كه تويى رانده شده
وَ إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِليٰ يَوْمِ الدِّينِ
35و همانا بر تو است لعنت من تا روز دين
قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِليٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ
36گفت پروردگارا مهلتم ده تا روزى كه برانگيخته شوند
قالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ
37گفت همانا تويى از مهلتدادگان
إِليٰ يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ
38تا روز هنگام دانسته
قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ
39گفت پروردگارا بدانكه گمراهم كردى همانا آرايش دهم براى ايشان در زمين و هر آينه گمراهشان كنم همگى
إِلَّا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ
40جز بندگان تو از ايشان آن ناآلودگان (پاكشدگان)
قالَ هٰذا صِراطٌ عَلَيَّ مُسْتَقِيمٌ
41گفت اين است راهى بر من راست
إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ
42كه بندگانم را نباشدت بر ايشان فرمانروائيى مگر آنكه پيرويت كند از گمراهان
وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ
43و همانا دوزخ است وعدهگاه آنان همگى
لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ لِكُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ
44براى آن است هفت در هر درى را است از ايشان بخشى جداگانه
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ
45همانا پرهيزكارانند در باغها و چشمهسارهايى
ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنِينَ
46درآئيدش به سلامت بر آسودگان
وَ نَزَعْنا ما فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَليٰ سُرُرٍ مُتَقابِلِينَ
47و برافكنديم آنچه در سينههاى ايشان است از كينه برادرانند بر تختهايى روى بروى
لا يَمَسُّهُمْ فِيها نَصَبٌ وَ ما هُمْ مِنْها بِمُخْرَجِينَ
48نزديك بديشان نشود رنجى و نباشند از آن برونراندگان
نَبِّئْ عِبادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
49آگهى ده بندگانم را كه منم آمرزنده مهربان
وَ أَنَّ عَذابِي هُوَ الْعَذابُ الْأَلِيمُ
50و آنكه عذاب من است آن عذاب دردناك
وَ نَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ
51و آگهيشان ده از ميهمانان ابراهيم
إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقالُوا سَلاماً قالَ إِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُونَ
52هنگامى كه درآمدند بر او پس گفتند سلامى گفت همانا مائيم از شما هراسان
قالُوا لا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ عَلِيمٍ
53گفتند بيم مدار همانا نويديت دهيم به فرزندى دانا
قالَ أَ بَشَّرْتُمُونِي عَليٰ أَنْ مَسَّنِيَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ
54گفت آيا نويد دهيدم با آنكه مرا رسيده است پيرى پس به چه نويدم دهيد
قالُوا بَشَّرْناكَ بِالْحَقِّ فَلا تَكُنْ مِنَ الْقانِطِينَ
55گفتند بشارت آورديمت به حق پس نباش از نوميدان
قالَ وَ مَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ
56گفت كيست كه نوميد شود از رحمت پروردگار خويش مگر گمراهان
قالَ فَما خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ
57گفت پس چيست كار شما اى فرستادگان
قالُوا إِنَّا أُرْسِلْنا إِليٰ قَوْمٍ مُجْرِمِينَ
58گفتند همانا فرستاده شديم بسوى قومى گنهكار
إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ
59مگر خاندان لوط كه نجات دهندهايم ايشان را همگى
إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنا إِنَّها لَمِنَ الْغابِرِينَ
60مگر زنش مقدر كرديم كه او است از گذشتگان
فَلَمَّا جاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ
61پس گاهى كه آمدند خاندان لوط را فرستادگان
قالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ
62گفت همانا شمائيد گروهى ناشناختگان
قالُوا بَلْ جِئْناكَ بِما كانُوا فِيهِ يَمْتَرُونَ
63گفتند بلكه آورديمت بدانچه بودند در آن شك مىآوردند
وَ أَتَيْناكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ
64و آورديمت حق را و همانا مائيم راستگويان
فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَ اتَّبِعْ أَدْبارَهُمْ وَ لا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ وَ امْضُوا حَيْثُ تُؤْمَرُونَ
65پس رهسپار شو با خاندان خويش در پارهاى از شب و پيروى كن پشتهاى ايشان را و برنگردد از شما كسى و بگذريد آنجا كه فرمان داده شويد
وَ قَضَيْنا إِلَيْهِ ذٰلِكَ الْأَمْرَ أَنَّ دابِرَ هٰؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِينَ
66و بگذرانديم بسويش اين امر را كه دنباله آنان است بريده به بامداد درآيندگان
وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدِينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ
67و آمدند مردم شهر شادمانىكنان
قالَ إِنَّ هٰؤُلاءِ ضَيْفِي فَلا تَفْضَحُونِ
68گفت همانا اينان ميهمانان منند پس رسوايم نكنيد
وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لا تُخْزُونِ
69و بترسيد خدا را و خوارم نسازيد
قالُوا أَ وَ لَمْ نَنْهَكَ عَنِ الْعالَمِينَ
70گفتند آيا نهى نكرديم تو را از جهانيان
قالَ هٰؤُلاءِ بَناتِي إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ
71گفت اينك دختران من اگر هستيد كنندگان
لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ
72به جان تو اينانند در مستى خويش فروروندگان
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ
73پس بگرفتشان خروش حالى كه خورشيد بود تابنده بر ايشان
فَجَعَلْنا عالِيَها سافِلَها وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ حِجارَةً مِنْ سِجِّيلٍ
74پس گردانيديم زيرش را رويش و باريديم بر ايشان سنگى از سجيل
إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِلْمُتَوَسِّمِينَ
75همانا در اين است آيتهايى براى هوشمندان
وَ إِنَّها لَبِسَبِيلٍ مُقِيمٍ
76و همانا آن به راهى است استوار (پايدار)
إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِلْمُؤْمِنِينَ
77همانا در اين است آيتى براى مؤمنان
وَ إِنْ كانَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ لَظالِمِينَ
78و هر چند بودند ياران ايكه همانا ستمگران
فَانْتَقَمْنا مِنْهُمْ وَ إِنَّهُما لَبِإِمامٍ مُبِينٍ
79پس كين كشيديم از ايشان و همانا آنانند پيشوايى آشكار
وَ لَقَدْ كَذَّبَ أَصْحابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلِينَ
80و همانا تكذيب كردند ياران حجر فرستادگان را
وَ آتَيْناهُمْ آياتِنا فَكانُوا عَنْها مُعْرِضِينَ
81و آورديمشان آيتهاى خويش را پس بودند از آنها روىگردانان
وَ كانُوا يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً آمِنِينَ
82و بودند مىتراشيدند از كوهها خانههايى بر آسودگان
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُصْبِحِينَ
83پس بگرفتشان خروش گاهى كه بودند بامدادكنندگان
فَما أَغْنيٰ عَنْهُمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ
84پس بىنياز نكرد از ايشان چيزى آنچه بودند فراهم مىآوردند
وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلَّا بِالْحَقِّ وَ إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيلَ
85و نيافريديم آسمانها و زمين را و آنچه ميان آنها است جز به حق و همانا ساعت است آينده پس بگذر گذشتى نكو
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلِيمُ
86همانا پروردگار تو است آفريننده دانا
وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِي وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ
87و همانا آورديم تو را هفت تا از بندها و قرآنى بزرگ
لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِليٰ ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ
88باز مكن (برمكش) ديدگان خويش را بسوى آنچه بهره داديم مردانى از ايشان را و اندوهگين نباش بر آنان و بخوابان بال خويش را براى مؤمنان
وَ قُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ
89و بگو منم همانا آن بيمدهنده آشكار
كَما أَنْزَلْنا عَلَي الْمُقْتَسِمِينَ
90بدانسان كه فرستاديم بر بخشكنندگان
الَّذِينَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِينَ
91آنان كه گردانيدند قرآن را بخشهايى
فَوَ رَبِّكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ
92پس سوگند به پروردگارت همانا بپرسيمشان همگى
عَمَّا كانُوا يَعْمَلُونَ
93از آنچه بودند مىكردند
فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ
94پس بانگ درده بدانچه مأمور شوى و روى برگردان از شركورزان
إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ
95همانا ما نگهداشتيمت از استهزاءكنندگان
الَّذِينَ يَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ
96آنان كه قرار دهند با خدا خداوند ديگرى پس زود است بدانند
وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ
97و همانا مىدانيم تو را تنگ همىآيد سينه بدانچه گويند
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ كُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ
98پس تسبيح كن به سپاس پروردگار خويش و باش از سجده كنندگان
وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّي يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ
99و پرستش كن پروردگار خويش را تا بيايدت يقين
سوره النحل
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ أَتيٰ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَ تَعاليٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ
1بنام خداوند بخشاينده مهربان؛ آمد امر خدا پس شتاب نجوئيدش منزه و برتر است او از آنچه شرك مىورزند
يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَليٰ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ
2فرود آورد فرشتگان را با روح از امر خود بر هر كه خواهد از بندگان خويش كه بترسانيد آنكه نيست خدايى جز من پس پرهيزكارى كنيد
خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعاليٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ
3بيافريده است آسمانها و زمين را به حق برتر است از آنچه شرك ورزند
خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ
4بيافريد انسان را از چكه آبى كه ناگهان او است دشمنى آشكار
وَ الْأَنْعامَ خَلَقَها لَكُمْ فِيها دِفْءٌ وَ مَنافِعُ وَ مِنْها تَأْكُلُونَ
5و دامها را بيافريد براى شما در آنها است پوشاكى گرم و سودهايى و از آنها مىخوريد
وَ لَكُمْ فِيها جَمالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَ حِينَ تَسْرَحُونَ
6و شما را است در آنها زيبى گاهى كه شب كنيد و گاهى كه سردهيد
وَ تَحْمِلُ أَثْقالَكُمْ إِليٰ بَلَدٍ لَمْ تَكُونُوا بالِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ إِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ
7و مىكشند بارهاى شما را بسوى شهرى كه نرسيد بدان جز با رنج كسان همانا پروردگار شما است نوازنده مهربان
وَ الْخَيْلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوها وَ زِينَةً وَ يَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُونَ
8و اسبان و استرها و خرها تا سوار آنها شويد و زيبى را و مىآفريند آنچه را نمىدانيد
وَ عَلَي اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَ مِنْها جائِرٌ وَ لَوْ شاءَ لَهَداكُمْ أَجْمَعِينَ
9و بر خداست رهنمايى به راه راست و از آن است كجرونده و اگر مىخواست هدايت مىكرد شما را همگى
هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَكُمْ مِنْهُ شَرابٌ وَ مِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ
10او است آنكه فرستاد از آسمان آبى براى شما از آن است نوشابه و از آن است درختى كه در آن مىچرانيد
يُنْبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّيْتُونَ وَ النَّخِيلَ وَ الْأَعْنابَ وَ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
11مىروياند براى شما بدان كشت و زيتون و خرمابنها و انگورها را و از همه ميوهها همانا در اين است آيتى براى گروهى كه بيانديشند
وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
12و رام كرد براى شما شب و روز و مهر و ماه را و ستارگان فرمانبردارند به فرمانش همانا در اين است آيتهايى براى گروهى كه بخرد يابند
وَ ما ذَرَأَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُخْتَلِفاً أَلْوانُهُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ
13و آنچه آفريد براى شما در زمين رنگارنگ همانا در اين است آيتى براى گروهى كه يادآور شوند
وَ هُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْماً طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَها وَ تَرَي الْفُلْكَ مَواخِرَ فِيهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
14و او است آنكه رام كرد دريا را تا بخوريد از آن گوشتى تازه و برون آريد از آن زيورى كه بپوشيدش و بينى كشتيها را در آن شكافندگان آب و تا بجوئيد از فضلش و شايد شما سپاس گزاريد
وَ أَلْقيٰ فِي الْأَرْضِ رَواسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَ أَنْهاراً وَ سُبُلاً لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ
15و افكند در زمين لنگرهايى نبادا كج شود به شما و رودهايى و راههايى شايد هدايت يابيد
وَ عَلاماتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ
16و نشانهايى و با ستاره ايشان هدايت شوند
أَ فَمَنْ يَخْلُقُ كَمَنْ لا يَخْلُقُ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ
17پس آيا آنكه مىآفرد مانند آن است كه نمىآفرد پس آيا يادآور نمىشويد
وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ
18و اگر بشمريد نعمت خداى را شمار آن نتوانيد همانا خداوند است آمرزنده مهربان
وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُسِرُّونَ وَ ما تُعْلِنُونَ
19و خدا مىداند آنچه نهان كنيد و آنچه آشكار كنيد
وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا يَخْلُقُونَ شَيْئاً وَ هُمْ يُخْلَقُونَ
20و آنان را كه مىخوانند جز خدا نيافرند چيزى را و خود آفريده شوند
أَمْواتٌ غَيْرُ أَحْياءٍ وَ ما يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ
21مردگانند نه زندگان و درنيابند كه چه وقت برانگيخته مىشوند
إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَالَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْكِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَكْبِرُونَ
22خداوند شما خداى يكتا است پس آنان كه ايمان ندارند به آخرت دلهاى ايشان است انكاركننده و ايشانند كبرورزندگان
لا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ
23لا جرم خدا مىداند آنچه را نهان كنند و آنچه را آشكار كنند همانا او دوست ندارد گردنكشان را
وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ
24و هر گاه گفته شود به ايشان چه فرستاده است پروردگار شما گويند داستانهاى باستان
لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ كامِلَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مِنْ أَوْزارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلا ساءَ ما يَزِرُونَ
25تا بردارند بارهاى خويش را تمامى روز قيامت و از گناهان آنان كه گمراهشان كنند به نادانى چه زشت است آنچه گنهبار مىشوند
قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَي اللَّهُ بُنْيانَهُمْ مِنَ الْقَواعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ أَتاهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَيْثُ لا يَشْعُرُونَ
26همانا مكر كردند آنان كه پيش از ايشان بودند پس واژگون ساخت خدا بنياد ايشان را از پايهها پس فرود آمد بر ايشان بام از فراز ايشان و بيامدشان عذاب از آنجا كه ندانستند
ثُمَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُخْزِيهِمْ وَ يَقُولُ أَيْنَ شُرَكائِيَ الَّذِينَ كُنْتُمْ تُشَاقُّونَ فِيهِمْ قالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَي الْكافِرِينَ
27سپس روز قيامت خوارشان سازد و گويد كجايند شريكان من آنان كه بوديد ستيزه مىكرديد در ايشان گويند آنان كه داده شدند دانش را همانا خوارى در امروز و بدى است بر كافران
الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمِي أَنْفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ ما كُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ بَليٰ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
28آنان كه دريابندشان فرشتگان ستمگران بر خويشتن پس بيفكندند آشتى را كه ما نكرديم بديى نه چنين است بلكه خدا دانا است بدانچه بوديد مىكرديد
فَادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها فَلَبِئْسَ مَثْوَي الْمُتَكَبِّرِينَ
29پس درآئيد درهاى دوزخ را جاودانان در آن پس چه زشت است جايگاه گردنكشان
وَ قِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا خَيْراً لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِينَ
30و گفته شد بدانان كه پرهيزكارى كردند چه فرستاده است پروردگار شما گفتند نكو را آنان را كه نكويى كردند در اين دنيا است نكويى و همانا خانه آخرت است بهتر و چه خوب است سراى پرهيزكاران
جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَها تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ لَهُمْ فِيها ما يَشاؤُنَ كَذٰلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ
31بهشتهاى جاودان درآيند در آنها روان است زير آنها جويها ايشان را است در آنجا آنچه خواهند بدينسان پاداش دهد خدا به پرهيزكاران
الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمْ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
32آنان كه يابندشان فرشتگان پاك گويند سلام بر شما درآئيد بهشت را بدانچه بوديد مىكرديد
هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِيَهُمُ الْمَلائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ أَمْرُ رَبِّكَ كَذٰلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ ما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَ لٰكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
33آيا چشم به راهند جز آنكه بيايدشان فرشتگان يا بيايد امر پروردگار تو چنين كردند آنان كه پيش از ايشان بودند و ستم نكرد بر ايشان خدا و ليكن بودند خويشتن را ستم مىكردند
فَأَصابَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ
34پس رسيد بديشان بديهاى آنچه كردند و فرود آمد بديشان آنچه بودند بدان استهزاء مىكردند
وَ قالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ نَحْنُ وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ كَذٰلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَي الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبِينُ
35و گفتند آنان كه شرك ورزيدند اگر مىخواست خدا همانا نمىپرستيديم جز از وى چيزى را نه ما و نه پدران ما و نه حرام (محترم) مىشمرديم جز او چيزى را چنين كردند آنان كه پيش از ايشان بودند پس آيا هست بر فرستادگان جز پيام آشكار
وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَي اللَّهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ
36و همانا برانگيختيم در هر ملتى پيمبرى را كه پرستش كنيد خدا را و دورى گزينيد از سركش پس از ايشان است آنكه رهبريش كرد خدا و از ايشان است آنكه فرود آمد بر او گمراهى پس بگرديد در زمين و بنگريد چگونه بود فرجام تكذيبكنندگان
إِنْ تَحْرِصْ عَليٰ هُداهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي مَنْ يُضِلُّ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرِينَ
37اگر حريص باشى بر هدايت ايشان همانا خدا هدايت نكند آن را كه گمراه مىكند و نيست ايشان را ياورانى
وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ بَليٰ وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ
38و سوگند آوردند به خدا سختترين سوگندهاى خويش كه نيانگيزد خدا آن را كه مىميرد نه چنين است بلكه وعدهاى است بر او حق و ليكن بيشتر مردم نمىدانند
لِيُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي يَخْتَلِفُونَ فِيهِ وَ لِيَعْلَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ كانُوا كاذِبِينَ
39تا بيان كند براى ايشان آنچه را كه اختلاف مىكنند در آن و تا بدانند آنان كه كفر ورزيدند كه بودند ايشان دروغگويان
إِنَّما قَوْلُنا لِشَيْءٍ إِذا أَرَدْناهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
40نيست گفتار ما براى چيزى گاهى كه بخواهيمش جز آنكه گوئيمش بشو پس مىشود
وَ الَّذِينَ هاجَرُوا فِي اللَّهِ مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ لَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ
41و آنان كه هجرت كردند در راه خدا پس از آنكه ستم شدند البته جايشان دهيم در دنيا جايگاهى نكو و هر آينه پاداش آخرت است بزرگتر اگر باشند كه بدانند
الَّذِينَ صَبَرُوا وَ عَليٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
42آنان كه شكيبا شدند و بر پروردگار خويش توكل كنند
وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجالاً نُوحِي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ
43و نفرستاديم پيش از تو مگر مردانى را كه وحى مىفرستاديم بديشان پس بپرسيد اهل كتاب را اگر شما نمىدانيد
بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
44با نشانيها و نامهها و فرستاديم بسوى تو نامه را تا بيان كنى براى مردم آنچه را فرستاده شده است بسوى ايشان و شايد بيانديشند
أَ فَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئاتِ أَنْ يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَيْثُ لا يَشْعُرُونَ
45آيا ايمن شدند آنان كه مكر كردند بديها را كه فروبردشان زمين يا بيايدشان عذاب از جايى كه نمىدانند
أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَما هُمْ بِمُعْجِزِينَ
46يا بگيردشان در گردش (رفت و شد) ايشان پس نباشند به عجزآورندگان
أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَليٰ تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ
47يا بگيردشان بر بيمناكى (يا آهسته و اندكاندك) همانا پروردگار تو است نوازنده مهربان
أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِليٰ ما خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ يَتَفَيَّؤُا ظِلالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَ الشَّمائِلِ سُجَّداً لِلَّهِ وَ هُمْ داخِرُونَ
48آيا ننگريستند بدانچه بيافريد خدا از چيزى كه سايهافكن گردد سايههاى آن از راست و چپ سجدهكنان براى خدا حالى كه آنانند فروتنان
وَ لِلَّهِ يَسْجُدُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ دابَّةٍ وَ الْمَلائِكَةُ وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ
49و براى خدا سجده كنند آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از جنبنده فرشتگان و ايشان سرنپيچند
يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ
50بترسند پروردگار خويش را از فراز خويش و كنند آنچه فرمان داده شوند
وَ قالَ اللَّهُ لا تَتَّخِذُوا إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ
51و گفت خدا نگيريد خدايانى دوگانه جز اين نيست كه او است خداوند يگانه پس مرا بترسيد
وَ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَهُ الدِّينُ واصِباً أَ فَغَيْرَ اللَّهِ تَتَّقُونَ
52و براى او است آنچه در آسمانها و زمين است و براى او است دين پيوسته پس آيا جز خداى را مىپرهيزيد
وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ثُمَّ إِذا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فَإِلَيْهِ تَجْئَرُونَ
53و آنچه بر شما است از نعمت از خدا است سپس گاهى كه مىرسد شما را رنج پس بسوى او زارى كنيد
ثُمَّ إِذا كَشَفَ الضُّرَّ عَنْكُمْ إِذا فَرِيقٌ مِنْكُمْ بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ
54تا گاهى كه بگشايد از شما رنج را ناگاه گروهى از شما به پروردگار خويش شرك ورزند
لِيَكْفُرُوا بِما آتَيْناهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ
55تا ناسپاسى كنند بدانچه آورديمشان پس كامياب شويد كه زود است بدانيد
وَ يَجْعَلُونَ لِما لا يَعْلَمُونَ نَصِيباً مِمَّا رَزَقْناهُمْ تَاللَّهِ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَفْتَرُونَ
56و قرار دهند براى آنچه نمىدانند بهرهاى از آنچه روزيشان داديم به خدا پرسش شويد البته از آنچه بوديد دروغ مىبستيد
وَ يَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَناتِ سُبْحانَهُ وَ لَهُمْ ما يَشْتَهُونَ
57و قرار دهند براى خدا دختران منزه است و براى خويش آنچه هوس كنند
وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثيٰ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ
58و گاهى كه مژده داده شود يكيشان به مادينه بگردد روى او سياه حالى كه او است خشمخورنده
يَتَواريٰ مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ ما بُشِّرَ بِهِ أَ يُمْسِكُهُ عَليٰ هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرابِ أَلا ساءَ ما يَحْكُمُونَ
59نهان كند خويش را از قوم از زشتى آنچه مژده داده شده است بدان كه آيا نگهداردش بر زبونى (خوارى) يا فروكندش در خاك همانا زشت است آنچه حكم كنند
لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ وَ لِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْليٰ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
60آنان را كه ايمان نمىآورند به آخرت مثل زشت است و براى خدا است مثل برتر و او است عزتمند حكيم
وَ لَوْ يُؤاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ ما تَرَكَ عَلَيْها مِنْ دَابَّةٍ وَ لٰكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِليٰ أَجَلٍ مُسَمًّي فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ لا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا يَسْتَقْدِمُونَ
61و اگر بگيرد خدا مردم را به ستمگريشان نگذارد بر آن جنبندهاى و ليكن پس مىاندازدشان تا سرآمدى نامبرده و گاهى كه بيايد سرآمد ايشان نه پس افتند ساعتى و نه پيش افتند
وَ يَجْعَلُونَ لِلَّهِ ما يَكْرَهُونَ وَ تَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنيٰ لا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ النَّارَ وَ أَنَّهُمْ مُفْرَطُونَ
62و قرار دهند براى خدا آنچه را ناخوش دارند و مىستايد زبانهاى ايشان دروغ را كه ايشان را است نيكى لا جرم ايشان را است آتش و ايشانند پيش راندگان
تَاللَّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِليٰ أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ فَهُوَ وَلِيُّهُمُ الْيَوْمَ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ
63به خدا سوگند كه فرستاديم بسوى مللى پيش از تو پس بياراست براى ايشان شيطان كردار ايشان را پس او است دوست ايشان آن روز و براى ايشان است عذابى دردناك
وَ ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ هُديً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
64و نفرستاديم بر تو كتاب را مگر تا بيان كنى براى ايشان آنچه را اختلاف كردند در آن و هدايت و رحمتى براى گروهى كه ايمان آرند
وَ اللَّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ
65خدا فرستاد از آسمان آبى پس زنده ساخت بدان زمين را پس از مردنش همانا در اين است آيتى براى قومى كه مىشنوند
وَ إِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعامِ لَعِبْرَةً نُسْقِيكُمْ مِمَّا فِي بُطُونِهِ مِنْ بَيْنِ فَرْثٍ وَ دَمٍ لَبَناً خالِصاً سائِغاً لِلشَّارِبِينَ
66و همانا شما را هست در دامها عبرتى بنوشانيمتان از آنچه در شكمهاى آنها است از ميان سرگين و خون شيرى نيالوده گوارا براى نوشندگان
وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِيلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً وَ رِزْقاً حَسَناً إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
67و از ميوههاى خرمابنها و تاكها برمىگزيند گيريد از آن سكرى و روزيى نكو همانا در اين است آيتى براى قومى كه بخرد يابند
وَ أَوْحيٰ رَبُّكَ إِلَي النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا يَعْرِشُونَ
68و وحى نمود پروردگار تو بسوى زنبور (مگس عسل) كه برگير از كوهها خانههايى و از درخت و از آنچه برافرازند
ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلاً يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فِيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
69سپس بخور از همه ميوهها پس روان شو به راههاى پروردگار خويش هموار برون شود از شكمهاى آنها نوشابهاى به رنگهاى گوناگون در آن است درمانى براى مردم همانا در اين است آيتى براى قومى كه بينديشند
وَ اللَّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِليٰ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ قَدِيرٌ
70دا بيافريدتان و سپس بميراندتان و از شما است آنكه گردانيده شود بسوى پستترين عمر تا نداند پس از دانست چيزى را همانا خدا است داناى توانا
وَ اللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَليٰ بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرَادِّي رِزْقِهِمْ عَليٰ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَواءٌ أَ فَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ
71و خدا برترى داد گروهى از شما را بر گروهى در روزى پس نيستند آنان كه برتر شدند برگرداننده روزى خويش بر آنچه دارا است يمينهاى ايشان (بندگانشان) كه باشند ايشان در آن يكسان پس آيا نعمت خدا را ناديده گيرند
وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَنِينَ وَ حَفَدَةً وَ رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ أَ فَبِالْباطِلِ يُؤْمِنُونَ وَ بِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ
72و خدا قرار داد براى شما از خود شما جفتهايى و قرار داد براى شما از جفتهاى شما پسرانى و نبيرگانى و روزيتان داد از پاكيزهها پس آيا به باطل ايمان آرند و به نعمت خدا كفر ورزند
وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقاً مِنَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ شَيْئاً وَ لا يَسْتَطِيعُونَ
73و مىپرستند جز خدا آنچه را دارا نيست براى ايشان روزيى از آسمانها و زمين چيزى را و نمىتوانند
فَلا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثالَ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ
74پس نزنيد براى خدا مثلها را و همانا خدا مىداند و شما نمىدانيد
ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً عَبْداً مَمْلُوكاً لا يَقْدِرُ عَليٰ شَيْءٍ وَ مَنْ رَزَقْناهُ مِنَّا رِزْقاً حَسَناً فَهُوَ يُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَ جَهْراً هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ
75زده است خدا مثلى بندهاى مملوك كه توانايى ندارد بر چيزى و آنكه روزيش داديم از خود روزيى نكو پس او انفاق مىكند از آن نهان و آشكارا آيا يكسانند سپاس خداى را بلكه بيشترشان نمىدانند
وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً رَجُلَيْنِ أَحَدُهُما أَبْكَمُ لا يَقْدِرُ عَليٰ شَيْءٍ وَ هُوَ كَلٌّ عَليٰ مَوْلاهُ أَيْنَما يُوَجِّهْهُ لا يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَ مَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ هُوَ عَليٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ
76و زده است خدا مثلى دو مرد كه يكيشان گنگ است توانايى ندارد بر چيزى و او است بارى بر مهتر خويش به هر سويش گرداند نيارد به خيرى آيا يكسان است او با آنكه امر كند به داد و او است بر راهى راست
وَ لِلَّهِ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
77و از آن خدا است ناپيداى آسمانها و زمين و نيست امر ساعت جز مانند بهم زدن چشم يا نزديكتر همانا خدا است بر همه چيز توانا
وَ اللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَيْئاً وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
78و خدا برون آورد شما را از شكمهاى مادرهاى خويش نمىدانستيد چيزى را و نهاد براى شما گوش و ديدگان و دلها را شايد سپاس گزاريد
أَ لَمْ يَرَوْا إِلَي الطَّيْرِ مُسَخَّراتٍ فِي جَوِّ السَّماءِ ما يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
79آيا ننگريستند بسوى پرندگان كه فرمانبردارانند در فضاى (پهنه) آسمان نگه نداردشان جز خدا همانا در اين است آيتهايى براى قومى كه ايمان آرند
وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَناً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُيُوتاً تَسْتَخِفُّونَها يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَ يَوْمَ إِقامَتِكُمْ وَ مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثاً وَ مَتاعاً إِليٰ حِينٍ
80و خدا قرار داد براى شما از خانههاى شما آرامشگاهى و قرار داد براى شما از پوست دامها خانه هايى كه آسان برگيريد آنها را روز كوچيدن شما و روز ماندن شما و از پشمهاى آنها و از كركهاى آنها و مويهاى آنها ابزار و كالايى (بهرهاى) تا هنگامى
وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلالاً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْجِبالِ أَكْناناً وَ جَعَلَ لَكُمْ سَرابِيلَ تَقِيكُمُ الْحَرَّ وَ سَرابِيلَ تَقِيكُمْ بَأْسَكُمْ كَذٰلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ
81و خدا قرار داد براى شما از آنچه بيافريد سايههايى و قرار داد براى شما از كوهها پناهگاههايى و قرار داد براى شما جامههايى كه نگهدارد شما را از گرما و جامههايى كه نگاهتان دارد از خشم خويش بدينسان انجام رساند نعمت خود را بر شما شايد اسلام آوريد
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ الْمُبِينُ
82و اگر پشت كردند پس جز اين نيست كه بر تو است رسانيدن آشكار
يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها وَ أَكْثَرُهُمُ الْكافِرُونَ
83مىشناسند نعمت خدا را پس انكارش مىكنند و بيشتر ايشانند كافران
وَ يَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً ثُمَّ لا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ
84و روزى كه برانگيزيم از هر ملتى گواهى پس اذن داده نشود به كافران و نه عتاب از ايشان خواسته شود
وَ إِذا رَأَي الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذابَ فَلا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ
85و هنگامى كه بينند ستمگران عذاب را پس نه از ايشان كاسته شود و نه مهلت داده شوند
وَ إِذا رَأَي الَّذِينَ أَشْرَكُوا شُرَكاءَهُمْ قالُوا رَبَّنا هٰؤُلاءِ شُرَكاؤُنَا الَّذِينَ كُنَّا نَدْعُوا مِنْ دُونِكَ فَأَلْقَوْا إِلَيْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكاذِبُونَ
86و هنگامى كه ببينند مشركان شريكان خود را گويند پروردگارا اينانند شريكان ما كه بوديم مىخوانديم جز تو پس افكندند بسوى ايشان سخن را كه شمائيد همانا دروغگويان
وَ أَلْقَوْا إِلَي اللَّهِ يَوْمَئِذٍ السَّلَمَ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ
87و افكندند بسوى خدا در آن روز آشتى را و گم شد از ايشان آنچه بودند دروغ مىبستند
الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ زِدْناهُمْ عَذاباً فَوْقَ الْعَذابِ بِما كانُوا يُفْسِدُونَ
88آنان كه كفر ورزيدند و بازداشتند از راه خدا بيفزوديمشان عذابى بر روى عذاب بدانچه بودند فساد مىكردند
وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهِيداً عَليٰ هٰؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ وَ هُديً وَ رَحْمَةً وَ بُشْريٰ لِلْمُسْلِمِينَ
89و روزى كه برانگيزانيم از هر ملتى گواهى را بر ايشان از خود ايشان و بياريم تو را بر اينان گواه و فرستاديم بر تو كتاب را بيانى براى همه چيز و هدايت و رحمت و بشارتى براى مسلمين
إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِيتاءِ ذِي الْقُرْبيٰ وَ يَنْهيٰ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ
90همانا خدا امر مىكند به داد و نيكى و دادن خويشاوندان و نهى مىكند از فحشاء و ناشايست و ستم اندرز دهد شما را شايد يادآور شويد
وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الْأَيْمانَ بَعْدَ تَوْكِيدِها وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلاً إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ
91و وفا كنيد به عهد خدا گاهى كه عهد بنديد و نشكنيد سوگندها را بعد از استوار كردن آنها حالى كه قرار داديد خدا را بر خويش نگهبان همانا خدا مىداند آنچه را مىكنيد
وَ لا تَكُونُوا كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكاثاً تَتَّخِذُونَ أَيْمانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ أَنْ تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبيٰ مِنْ أُمَّةٍ إِنَّما يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ ما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ
92و نباشيد مانند آن زن كه واتابيد رشته خود را پس از استوارشدن تارهايى گسيخته كه برگيريد سوگندهاى خويش را نيرنگى ميان خويش تا بشود گروهى فزودهتر از گروهى جز اين نيست كه بيازمايد شما را خدا بدان و بيان مىكند براى شما روز قيامت آنچه را بوديد در آن اختلاف مىكرديد
وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لٰكِنْ يُضِلُّ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ وَ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
93و اگر مىخواست خدا هر آينه مىگردانيد شما را يك ملت و ليكن گمراه كند هر كه را خواهد و رهبرى كند هر كه را خواهد و هر آينه پرسيده شويد البته از آنچه بوديد مىكرديد
وَ لا تَتَّخِذُوا أَيْمانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها وَ تَذُوقُوا السُّوءَ بِما صَدَدْتُمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَكُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ
94و نگيريد سوگندهاى خود را نيرنگى ميان خود تا بلغزد قدمى پس از استواريش و بچشيد زشتى را بدانچه بازداشتيد از راه خدا و براى شما است عذابى بزرگ
وَ لا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِيلاً إِنَّما عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ
95و نفروشيد پيمان خدا را به بهايى كم همانا آنچه نزد خدا است بهتر است براى شما اگر باشيد كه بدانيد
ما عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ باقٍ وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ
96آنچه نزد شما است پايان يابد و آنچه نزد خدا است پاينده است و هر آينه پاداش دهيم آنان را كه صبر ورزيدند مزدشان را به نكوترين چيزى كه بودند مىكردند
مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثيٰ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ
97آن كو كردار شايسته كند از نر يا ماده حالى كه مؤمن باشد هر آينه زنده داريمش زندگيى پاكيزه و همانا پاداششان دهيم مزدشان را به بهتر چيزى كه بودند مىكردند
فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ
98و هنگامى كه مىخوانى قرآن را پناه بر به خدا از شيطان راندهشده
إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَي الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَليٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
99همانا نيست او را فرمانروايى بر آنان كه ايمان آورند و بر پروردگار خويش توكل كنند
إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَي الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذِينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ
100جز اين نيست كه فرمانروايى او بر آنان است كه دوست دارندش و آنان كه بدو شرك مىورزند
وَ إِذا بَدَّلْنا آيَةً مَكانَ آيَةٍ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُنَزِّلُ قالُوا إِنَّما أَنْتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ
101و هر گاه تبديل كنيم آيتى را به جاى آيتى و خدا داناتر است بدانچه مىفرستد گويند جز اين نيست كه تويى دروغآورنده بلكه بيشتر ايشان نمىدانند
قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ هُديً وَ بُشْريٰ لِلْمُسْلِمِينَ
102بگو فرود آورد آن را روح القدس (روان پاك) از پروردگار تو به حق تا استوار گرداند آنان را كه ايمان آوردند و هدايت و بشارتى براى مسلمانان
وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّما يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَ هٰذا لِسانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ
103و همانا دانيم كه ايشان گويند جز اين نيست كه مىآموزدش بشرى زبان آنكه بدو اين سخن را بندند عجمى (نارسا) است و اين زبانى است عربى (رسا) آشكار
إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِآياتِ اللَّهِ لا يَهْدِيهِمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ
104همانا آنان كه ايمان نيارند به آيتهاى خدا رهبريشان نكند خدا و براى ايشان است عذابى دردناك
إِنَّما يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْكاذِبُونَ
105جز اين نيست كه دروغ را آنان بندند كه ايمان نيارند به آيتهاى خدا و ايشانند دروغگويان
مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمانِ وَ لٰكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ
106آنكه كفر ورزد به خدا پس از ايمانش مگر آنكه وادار شود بناخواه حالى كه دلش آرميده است به ايمان و ليكن آن كو گشاده باشد به كفر سينه او پس بر ايشان است خشمى از خدا و ايشان را است عذابى بزرگ
ذٰلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَياةَ الدُّنْيا عَلَي الْآخِرَةِ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ
107اين بدان است كه ايشان برگزيدند زندگانى دنيا را بر آخرت و آنكه خدا هدايت نكند گروه كافران را
أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَليٰ قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ
108آنانند كه مهر نهاد خدا بر دلهاشان و گوششان و ديدگانشان و آنانند ناآگهان
لا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْخاسِرُونَ
109ناگزير ايشانند در آخرت زيانكاران
ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هاجَرُوا مِنْ بَعْدِ ما فُتِنُوا ثُمَّ جاهَدُوا وَ صَبَرُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِها لَغَفُورٌ رَحِيمٌ
110همانا پروردگار تو براى آنان كه هجرت كردند (آواره شدند) پس از آنكه آزرده شدند سپس جهاد كردند و شكيبا شدند همانا پروردگار تو است پس از آن آمرزنده مهربان
يَوْمَ تَأْتِي كُلُّ نَفْسٍ تُجادِلُ عَنْ نَفْسِها وَ تُوَفَّي كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ
111روزى كه آيد هر كس بستيزد از جانب خويشتن و داده شود به هر كه آنچه كرده است و ستم نشوند
وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيها رِزْقُها رَغَداً مِنْ كُلِّ مَكانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذاقَهَا اللَّهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما كانُوا يَصْنَعُونَ
112و برزده است خدا مثلى شهرى كه بود آسوده و آرام مىآمدش روزيش فراوان از هر سوى پس كفر ورزيد به نعمتهاى خدا پس چشانيدش خداوند جامه گرسنگى و ترس را بدانچه بودند مىكردند
وَ لَقَدْ جاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذابُ وَ هُمْ ظالِمُونَ
113و هر آينه بيامدشان پيمبرى از ايشان پس تكذيبش كردند پس گرفت ايشان را عذاب حالى كه بودند ستمگران
فَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلالاً طَيِّباً وَ اشْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ
114پس بخوريد از آنچه روزى داد شما را خدا حلال پاكيزه و سپاس گزاريد نعمت خدا را اگر هستيد وى را پرستندگان
إِنَّما حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزِيرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
115جز اين نيست كه حرام كرد بر شما مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را نام جز خدا به آن برده شود پس آنكه ناچار گردد نه ستمگر و نه تجاوزكننده همانا خدا است آمرزنده مهربان
وَ لا تَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هٰذا حَلالٌ وَ هٰذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَي اللَّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَي اللَّهِ الْكَذِبَ لا يُفْلِحُونَ
116و نگوئيد بدانچه مىستايد زبانهاى شما به دروغ اين است حلال و اين است حرام تا ببنديد بر خدا دروغ را همانا آنان كه بندند بر خدا دروغ را رستگار نشوند
مَتاعٌ قَلِيلٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ
117كاميابى است اندك و ايشان را است عذابى دردناك
وَ عَلَي الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا ما قَصَصْنا عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ وَ ما ظَلَمْناهُمْ وَ لٰكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
118و بر آنان كه جهود شدند حرام كرديم آنچه را فروخوانديم بر تو از پيش و ستم نكرديم بر ايشان ليكن بودند خويش را ستم مىكردند
ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ تابُوا مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ وَ أَصْلَحُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِها لَغَفُورٌ رَحِيمٌ
119سپس پروردگار تو براى آنان كه انجام دادند بدى را به نادانى پس توبه كردند پس از آن و شايستگى گزيدند همانا پروردگار تو است از پس آن آمرزنده مهربان
إِنَّ إِبْراهِيمَ كانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنِيفاً وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
120همانا ابراهيم بوده است پيشوايى فروتن براى خدا يكتاپرست و نبوده است از شركورزندگان
شاكِراً لِأَنْعُمِهِ اجْتَباهُ وَ هَداهُ إِليٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ
121سپاسگزارنده نعمتهاى او برگزيدش و رهبريش كرد بسوى راهى راست
وَ آتَيْناهُ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ
122و داديمش در دنيا نيكى و همانا او است در آخرت از شايستگان
ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
123سپس وحى كرديم بسوى تو كه پيروى كن آئين ابراهيم يكتاپرست را و نبود از شركورزان
إِنَّما جُعِلَ السَّبْتُ عَلَي الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَيَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ
124جز اين نيست كه نهاده شد شنبه بر آنان كه اختلاف كردند در آن و همانا پروردگار تو حكم كند ميان ايشان روز قيامت در آنچه بودند در آن اختلاف مىكردند
ادْعُ إِليٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ
125بخوان بسوى راه پروردگار خويش با حكمت و پند نيكو و در ستيز با ايشان بدانچه آن است نكوتر همانا پروردگار تو داناتر است بدانكه گم شده است از راه او و او است داناتر به هدايتشدگان
وَ إِنْ عاقَبْتُمْ فَعاقِبُوا بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ بِهِ وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ
126و اگر شكنجه كنيد پس شكنجه كنيد همانند آنچه شكنجه شديد و اگر بردبارى گزينيد همانا آن بهتر است براى بردباران
وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ
127و صبركن و نيست صبرت جز به خدا و اندوهگين نباش بر ايشان و نباش در تنگنايى از آنچه نيرنگ كنند
إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ
128همانا خدا با آنانى است كه پرهيز مىكنند و آنان كه ايشانند نكوكاران