وَ لا تُجادِلُوا أَهْلَ الْكِتابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ وَ قُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْنا وَ أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَ إِلهُنا وَ إِلهُكُمْ واحِدٌ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

با اهل كتاب جز به طريق احسن مجادله نكنيد، مگر با ظالمان آنها، بگوئيد ايمان آورده‌ايم بآنچه بر ما نازل گشته و بر شما نازل گشته، معبود ما و معبود شما يكى است ما به آن معبود تسليم هستيم.

وَ كَذٰلِكَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ فَالَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مِنْ هٰؤُلاءِ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ وَ ما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الْكافِرُونَ

اين چنين بر تو كتاب را نازل كرديم، آنان كه به آنها كتاب داده‌ايم به قرآن ايمان مى‌آورند از اهل مكه نيز بعضى ايمان مى‌آورند، آيات ما را فقط كافران انكار مى‌كنند.

وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذاً لَارْتابَ الْمُبْطِلُونَ

تو پيش از نزول قرآن كتابى نمى‌خواندى و با دست خود چيزى نمى‌نوشتى، آن گاه اهل باطل (در كتاب تو) شك مى‌كردند.

بَلْ هُوَ آياتٌ بَيِّناتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ ما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الظَّالِمُونَ

بلكه قرآن آيات بيناتى است در سينه‌هاى آنان كه به آنها علم داده شده است آيات ما را جز ظالمان انكار نمى‌كنند.

وَ قالُوا لَوْلا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آياتٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ وَ إِنَّما أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ

گفتند: چرا براى او معجزات از خدايش نازل نمى‌شود بگو: معجزات نزد خداست من فقط انذاز كننده آشكارى هستم.

أَ وَ لَمْ يَكْفِهِمْ أَنَّا أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ يُتْليٰ عَلَيْهِمْ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَرَحْمَةً وَ ذِكْريٰ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

آيا بر آنها كفايت نكرده كه كتابى بر تو نازل كرده‌ايم و بر آنها خوانده مى‌شود؟ در آن كتاب رحمت و بيدارى هست به قومى كه ايمان مى‌آورند.

قُلْ كَفيٰ بِاللَّهِ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ شَهِيداً يَعْلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِالْباطِلِ وَ كَفَرُوا بِاللَّهِ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ

بگو: بس است خدا در گواه بودن ميان من و شما خدا مى‌داند آنچه را كه در آسمان و زمين است كسانى كه به باطل ايمان آورده و به خدا كافر شده‌اند فقط زيانكارانند

وَ يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذابِ وَ لَوْلا أَجَلٌ مُسَمًّي لَجاءَهُمُ الْعَذابُ وَ لَيَأْتِيَنَّهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ

عذاب را با عجله از تو مى‌خواهند اگر نبود مدتى معين حتما عذاب به آنها مى‌آمد، و حتما بطور ناگهان در حالى كه نمى‌دانند خواهد آمد.

يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذابِ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكافِرِينَ

عذاب را با عجله از تو مى‌خواهند با آنكه جهنم به كافران احاطه كرده است.

يَوْمَ يَغْشاهُمُ الْعَذابُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَ يَقُولُ ذُوقُوا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

ياد آر روزى را كه عذاب آنها را از بالا و از پائين‌شان احاطه مى‌كند، خدا فرمايد: بچشيد آنچه را كه مى‌كرديد.

يا عِبادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِي واسِعَةٌ فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ

اى بندگان من، كه ايمان آورده‌ايد، زمين من وسيع است، مرا بندگى كنيد.

كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنا تُرْجَعُونَ

هر انسان طعم مرگ را خواهد كشيد، سپس به سوى ما بر مى‌گرديد.

وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ مِنَ الْجَنَّةِ غُرَفاً تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِينَ

آنان كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند در غرفه‌هايى از بهشت نازلشان مى‌كنيم كه از زير آنها نهرها روان است، پيوسته‌اند در آنها، پاداش اهل عمل نيك است.

الَّذِينَ صَبَرُوا وَ عَليٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

كسانى كه صبر كرده و بر پروردگارشان توكل مى‌كنند.

وَ كَأَيِّنْ مِنْ دَابَّةٍ لا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ يَرْزُقُها وَ إِيَّاكُمْ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

اى بسا جنبنده‌اى كه روزى خود را ذخيره نمى‌كند، خدا او را و شما را روزى مى‌دهد خدا شنوا و داناست.

وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنّيٰ يُؤْفَكُونَ

اگر از مشركان بپرسى: آسمانها و زمين را چه كس آفريده و آفتاب و ماه را رام كرده است؟ گويند: الله پس به كجا بر مى‌گردند؟

اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ يَقْدِرُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

خداست كه روزى را به هر كه از بندگانش بخواهد گسترش مى‌دهد و تنگ مى‌گيرد و خدا به هر چيز داناست.

وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِها لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ

و اگر از آنها بپرسى چه كس از آسمان آبى فرستاد و زمين را بعد از مردنش زنده كرده است؟ گويند: الله، بگو حمد خدا را بلكه بيشترشان نمى‌فهمند.

وَ ما هذِهِ الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوانُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ

اين زندگى دنيا نيست مگر مشغوليت و بازى، دار آخرت، آن زندگى حقيقى است اى كاش مى‌دانستند.

فَإِذا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَي الْبَرِّ إِذا هُمْ يُشْرِكُونَ

چون به كشتى سوار شوند، خدا را مى‌خوانند حال آنكه بندگى را براى او خالص كرده‌اند، و چون به خشكى نجاتشان داد آن گاه مشرك مى‌شوند.

لِيَكْفُرُوا بِما آتَيْناهُمْ وَ لِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ

كفران كنند به آنچه به آنها داده‌ايم و لذت ببرند، به زودى خواهند دانست.

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنا حَرَماً آمِناً وَ يُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ أَ فَبِالْباطِلِ يُؤْمِنُونَ وَ بِنِعْمَةِ اللَّهِ يَكْفُرُونَ

آيا نمى‌دانند كه ما (مكه) را حرم امنى قرار داده‌ايم، و مردم از اطراف آنها ربوده مى‌شوند؟ آيا به باطل ايمان مى‌آورند و نعمت خدا را كفران مى‌كنند؟!!

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَريٰ عَلَي اللَّهِ كَذِباً أَوْ كَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُ أَ لَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْويً لِلْكافِرِينَ

كيست ظالمتر از آنكه به خدا دروغ بندد و يا آيات او را تكذيب كند وقتى كه به سوى او آيد، آيا در جهنم كافران را اقامتگاه نيست.

وَ الَّذِينَ جاهَدُوا فِينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ

كسانى كه درباره ما تلاش كنند حتما به راههاى خودمان هدايتش مى‌كنيم، خدا با نيكوكاران است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الم

بنام خداى رحمان رحيم؛ الف، لام، ميم.

غُلِبَتِ الرُّومُ

مغلوب شد روم.

فِي أَدْنَي الْأَرْضِ وَ هُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ

در نزديكترين محل از حجاز (ولى) آنها بعد از مغلوب شدن حتما غالب مى‌شوند.

فِي بِضْعِ سِنِينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ وَ يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ

در سه تا نه سال، كار خاص خداست پيش از مغلوب شدن روم و بعد از مغلوب شدن آنها، در آن روز مؤمنان شاد مى‌شوند.

بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشاءُ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

با يارى خدا، خدا هر كه را بخواهد يارى مى‌كند فقط اوست توانا و مهربان واقعى.

وَعْدَ اللَّهِ لا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ

وعده خداست، خدا در وعده‌اش تخلف نمى‌كند، ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند.

يَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ

ظاهر ناچيزى از زندگى دنيا را مى‌دانند، و آنها از آخرت غافلند.

أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ ما خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلَّا بِالْحَقِّ وَ أَجَلٍ مُسَمًّي وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ لَكافِرُونَ

آيا در ضمير خويش فكر نكرده‌اند، كه خدا آسمانها و زمين و ما بينهما را جز به حق و اجل معين نيافريده است؟ حقا كه بسيارى از مردم به ملاقات پروردگارشان كافرند.

أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ أَثارُوا الْأَرْضَ وَ عَمَرُوها أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوها وَ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَما كانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لٰكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

آيا در زمين سفر نكرده‌اند تا بدانند عاقبت گذشتگان چه شد؟ آنها از اهل مكه قويتر بودند، زمين را زير و رو كردند، و بيشتر از اهل مكه، آباد نمودند، پيامبرانشان دليلهاى روشن براى آنها آوردند، خدا به آنها ظالم نبود ليكن به خودشان ظلم مى‌كردند.

ثُمَّ كانَ عاقِبَةَ الَّذِينَ أَساءُوا السُّوايٰ أَنْ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ وَ كانُوا بِها يَسْتَهْزِؤُنَ

سپس عاقبت آنان كه گناه كردند، عقوبت شد، زيرا كه آيات خدا را تكذيب كرده و به آنها مسخره مى‌نمودند.

اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

خدا خلقت مخلوق را شروع مى‌كند سپس آن را از سر مى‌گيرد، سپس به سوى او بر مى‌گرديد.

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ

روزى كه قيامت قيام مى‌كند، گناهكاران (از رحمت خدا) مأيوس مى‌گردند.

وَ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ مِنْ شُرَكائِهِمْ شُفَعاءُ وَ كانُوا بِشُرَكائِهِمْ كافِرِينَ

از شركائشان شفاعتگرانى نبوده و به شركائشان كافر مى‌شوند.

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ

روزى كه قيامت قيام مى‌كند، در آن روز متفرق مى‌شوند.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ

اما آنهايى كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند در بهشت بخصوص خرامان مى‌شوند.

وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ لِقاءِ الْآخِرَةِ فَأُولئِكَ فِي الْعَذابِ مُحْضَرُونَ

و اما آنان كه كفر ورزيده و آيات ما و لقاء آخرت را انكار كرده‌اند، آنها در عذاب حاضر شدگانند.

فَسُبْحانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ

پس پاك است خدا وقتى كه وارد شب مى‌شويد و وقتى كه صبح مى‌كنيد.

وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ

و او راست حمد در آسمانها و زمين و در عصر و وقتى كه وارد ظهر مى‌شويد.

يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ كَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ

زنده را از مرده خارج مى‌كند و مرده را از زنده بيرون مى‌آورد، و زمين را بعد از مردنش زنده مى‌كند، اين چنين از قبرها خارج مى‌شويد.

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ إِذا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ

از جمله آيات وجود و قدرت خدا آنكه شما را از خاكى آفريد، آن گاه بشر شديد كه گسترش مى‌يابيد.

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

از جمله آيات تدبير خدا آنكه براى شما از جنس خودتان زنانى آفريد تا به آنها ميل كنيد و در ميان شما دوستى و مهربانى قرار داد، در اينها دلائلى هست بر آنان كه تفكر مى‌كنند.

وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِلْعالِمِينَ

از جمله آيات خدا آفريدن آسمانها و زمين و اختلاف لغات و اشكال شماست در اينها آياتى است بر دانايان.

وَ مِنْ آياتِهِ مَنامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ

از جمله دلائل تدبير خدا خوابيدن شما در شب و روزى جستن شما از فضل او در روز است، در اينها دلائلى هست بر قومى كه شنوا هستند.

وَ مِنْ آياتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

از جمله آيات تدبير خدا آنكه برق را براى خوف و طمع به شما مى‌نماياند و از آسمان آبى نازل مى‌كند و با آن زمين را بعد از مردنش زنده مى‌نمايد در اينكه گفته شد آياتى است به قومى كه تعقل مى‌كنند.

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذا دَعاكُمْ دَعْوَةً مِنَ الْأَرْضِ إِذا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ

از جمله آيات خدا آنكه آسمان و زمين به فرمان او ايستاده است و چون شما را به طرز مخصوصى از زمين بخواند آن گاه خارج مى‌شويد.

وَ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ كُلٌّ لَهُ قانِتُونَ

هر كه در آسمانها و زمين هست خاص اوست و همه براى او خاضع هستند.

وَ هُوَ الَّذِي يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَ هُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْليٰ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

اوست كه خلق را مى‌آفريند و سپس از سر مى‌گيرد، اعاده بر او آسانتر است، مطلق صفت برتر در آسمانها و زمين خاص اوست، و اوست توانا و حكيم‌

ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلاً مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ شُرَكاءَ فِي ما رَزَقْناكُمْ فَأَنْتُمْ فِيهِ سَواءٌ تَخافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

براى شما از خودتان مثل زده آيا براى شما از بردگانتان شريكانى هست در آنچه روزيتان داده‌ايم و شما در آن رزق برابريد و از آنها مى‌ترسيد آن طور كه از خودتان مى‌ترسيد؟ آيات خويش را براى قومى كه تعقل كنند اين چنين بيان مى‌كنيم.

بَلِ اتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَهْواءَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَمَنْ يَهْدِي مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرِينَ

ليكن ظالمان، بدون دليل از هواهاى خود پيروى كردند چه كسى هدايت مى‌كند كسى را كه اضلالش نموده، آنها را يارانى نيست.

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ

توجهت را به اين دين پيوسته كن، آن فطرت خداست كه مردم را در آن فطرت آفريده است، فطرت خدا را تغييرى نيست دين استوار همانست، ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند.

مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَ اتَّقُوهُ وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ لا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ

در حالى كه انابه‌گران به خدا هستند، از خدا بترسيد، نماز را بپا داريد، و از مشركان نباشيد.

مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَ كانُوا شِيَعاً كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ

از آنهايى كه دين خويش جدا جدا كرده و گروه‌ها شده‌اند، هر گروه به آنچه پيش خود دارد شادمان است.

وَ إِذا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُمْ مُنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذا أَذاقَهُمْ مِنْهُ رَحْمَةً إِذا فَرِيقٌ مِنْهُمْ بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ

چون به مردم ضررى برسد، پروردگارشان را در حال انابه مى‌خوانند، سپس چون رحمتى از خويش به آنها چشاند، آن گاه به پروردگارشان مشرك مى‌شوند.

لِيَكْفُرُوا بِما آتَيْناهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ

كفران بكنند به آنچه به آنها داده‌ايم، لذت ببريد بزودى مى‌دانند.

أَمْ أَنْزَلْنا عَلَيْهِمْ سُلْطاناً فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِما كانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ

يا بر آنها حجتى نازل كرده‌ايم كه آن به نفع شركشان سخن مى‌گويد.

وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذا هُمْ يَقْنَطُونَ

چون به مردم رحمتى چشانديم به آن شادمان مى‌شوند و اگر ناخوشايندى به آنها برسد در اثر عملشان، آن گاه مأيوس مى‌گردند.

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

آيا ندانسته‌اند كه خدا روزى را به هر كه خواهد بسط مى‌دهد و تنگ مى‌گيرد؟ در اينكه گفته شد آياتى هست براى قومى كه ايمان مى‌آورند.

فَآتِ ذَا الْقُرْبيٰ حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ ذٰلِكَ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پس حق خويش و مسكين و درمانده را بده، آن بهتر است براى كسانى كه ثواب خدا را مى‌خواهند، و آنها هستند راستگاران.

وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ

آنچه از ربا داده‌ايد تا در اموال مردم زياد شود در نزد خدا زياد نمى‌شود و آنچه از زكاة داده‌ايد كه رضاى خدا را اراده مى‌كنيد آنها هستند صاحبان زيادت.

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ ثُمَّ رَزَقَكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَفْعَلُ مِنْ ذٰلِكُمْ مِنْ شَيْءٍ سُبْحانَهُ وَ تَعاليٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ

خدا اوست كه شما را آفريده و سپس روزى داده، سپس مى‌ميراند و سپس زنده مى‌كند. آيا كسى از معبودهاى شما چيزى از اينها را مى‌كند؟ خدا پاك و برتر است از آنچه شرك قرار مى‌دهند.

ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

فساد در خشكى و دريا پديد آمد به علت آنچه آدميان كردند، تا خدا بعضى از آنچه كه كرده‌اند بر آنها بچشاند تا به طرف حق برگردند.

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلُ كانَ أَكْثَرُهُمْ مُشْرِكِينَ

بگو: در روى زمين بگرديد و بنگريد عاقبت گذشتگان چطور شد، كه اكثرشان مشرك بودند.

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ

توجهت را براى دين استوار، پيوسته كن، پيش از آنكه بيايد روزى كه از طرف خدا برگشتى ندارد، آن روز مردم متفرق مى‌شوند.

مَنْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ

هر كه كافر شود، كفرش بر عليه اوست و هر كه عمل شايسته انجام دهد براى خويش آماده مى‌كنند.

لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْكافِرِينَ

تا خدا پاداش بدهد كسانى را كه ايمان آورده و اعمال خوب انجام داده‌اند از كرم خويش، او كافران را دوست نمى‌دارد.

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِيُذِيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

از جمله دلائل توحيد خدا آنست كه: بادهاى بشارت ده را مى‌فرستد و تا از رحمت خويش به شما بچشاند و تا كشتيها به فرمان او جارى شوند و تا از فضل او بطلبيد و تا شكرگزار باشيد.

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ رُسُلاً إِليٰ قَوْمِهِمْ فَجاءُوهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ

پيش از تو پيامبرانى به سوى قومشان فرستاديم، به دلائل روشن آوردند، آن گاه از كسانى كه مجرم شدند انتقام گرفتيم، يارى مؤمنان حقى است بر عهده ما

اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّياحَ فَتُثِيرُ سَحاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشاءُ وَ يَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَي الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ فَإِذا أَصابَ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ

خدا اوست كه بادها را مى‌فرستد، بادها ابر را حركت مى‌دهند، خدا ابر را هر طور كه خواهد در آسمان مى‌گسترد و آن را قطعه قطعه مى‌گرداند، پس مى‌بينى كه باران از خلال آن خارج مى‌شود، چون آن را به هر كه از بندگانش بخواهد، رسانيد آن گاه خوشنود مى‌شوند.

وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ

حقا كه پيش از آمدن باران بر آنها، از رسيدن آن مأيوس بودند.

فَانْظُرْ إِليٰ آثارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِ الْمَوْتيٰ وَ هُوَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

بنگر بآثار رحمت خدا، چگونه زمين را بعد از مردنش زنده مى‌كند آن خدا زنده كننده مردگان است و بر هر چيز توانا مى‌باشد.

وَ لَئِنْ أَرْسَلْنا رِيحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ

و اگر باد سردى بفرستيم، مزرعه را خزان شده ببينند، بعد از شادى كافر مى‌شوند.

فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتيٰ وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ

تو نمى‌توانى مردگان را شنوا كنى و نمى‌توانى دعوت خود را به گوش كرها برسانى آن گاه كه پشت‌كنان برگردند.

وَ ما أَنْتَ بِهادِ الْعُمْيِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلَّا مَنْ يُؤْمِنُ بِآياتِنا فَهُمْ مُسْلِمُونَ

تو هدايت كننده كوران از گمراهيشان نيستى فقط كسانى را شنوا مى‌كند كه به دلائل ما ايمان مى‌آورند و آنها مسلم مى‌باشند.

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَيْبَةً يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ هُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ

خدا همان است كه شما را ضعيف آفريده سپس بعد از ضعف نيرومندى و جوانى قرار داده آن گاه بعد از نيرومندى ناتوانى و پيرى قرار داده، آنچه مى‌خواهد مى‌آفريند.

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ ما لَبِثُوا غَيْرَ ساعَةٍ كَذٰلِكَ كانُوا يُؤْفَكُونَ

ياد آر روزى كه قيامت واقع مى‌شود گناهكاران قسم مى‌خورند كه جز زمان اندكى توقف نكرده‌اند اين چنين از حق منحرف مى‌شدند.

وَ قالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الْإِيمانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتابِ اللَّهِ إِليٰ يَوْمِ الْبَعْثِ فَهٰذا يَوْمُ الْبَعْثِ وَ لٰكِنَّكُمْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ

آنان كه علم و ايمان دارند گويند: حقا كه در قضاء خدا تا روز بعث توقف كرده‌ايد اين روز بعث است و ليكن شما نمى‌دانستيد.

فَيَوْمَئِذٍ لا يَنْفَعُ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

در آن روز ستمكاران را معذرتشان سودى ندهد و از آنها راضى كردن خدا خواسته نمى‌شود.

وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فِي هٰذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآيَةٍ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ

در اين قرآن براى مردم از هر مثل آورديم و اگر به آنها آيه‌اى بياورى ظالمان گويند: شما فقط اهل باطليد.

كَذٰلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَليٰ قُلُوبِ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ

خدا اين چنين بر قلوب كسانى كه جاهل هستند مهر مى‌زند.

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لا يُوقِنُونَ

خويشتن دار باش، وعده خدا حق است كسانى كه ايمان نمى‌آورند تو را سبك نكنند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الم

بنام خداى رحمان رحيم؛ الف، لام، ميم.

تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ

اين است آيات كتاب حكيم و مصلحتدار.

هُديً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ

هدايت و رحمت است نيكوكاران را.

الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ

كسانى كه نماز را بر پا مى‌دارند و زكاة را مى‌دهند و به آخرت ايمان مى‌آورند.

أُولئِكَ عَليٰ هُديً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

آنها از خدايشان بر هدايتند و آنهايند راستگاران.

وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ

بعضى از مردم هست كه سخت باطل را مى‌خرد تا مردم را از راه خدا گمراه كند و آن را به سخره گيرد، آنها راست عذابى خوار كننده.

وَ إِذا تُتْليٰ عَلَيْهِ آياتُنا وَلَّيٰ مُسْتَكْبِراً كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْها كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْراً فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِيمٍ

و چون آيات ما بر او خوانده شود متكبرانه اعراض مى‌كند، گويى آنها را نشنيده است و گويى دو گوشش كر است او را به عذابى دردناك بشارت ده.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ

آنان كه ايمان آورده و اعمال شايسته كرده‌اند. جنات پر نعمت براى آنهاست.

خالِدِينَ فِيها وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

هميشه‌اند در آن جنات وعده خدا حق است و فقط اوست توانا و مصلحتكار.

خَلَقَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها وَ أَلْقيٰ فِي الْأَرْضِ رَواسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَ بَثَّ فِيها مِنْ كُلِّ دابَّةٍ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ

آسمانها را بدون ستونهاى مرئى آفريد، در زمين كوه‌هاى ثابت قرار داد مبادا كه شما را حركت دهد و در آن از هر جنبنده بگسترانيد و از آسمان آبى نازل كرديم و در آن از هر صفت خوشايند برويانديم.

هٰذا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي ما ذا خَلَقَ الَّذِينَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ

اين است مخلوق خدا، نشان دهيد آنها كه جز خدايند، چه چيز آفريده‌اند بلكه ظالمان در گمراهى آشكار هستند.

وَ لَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ

به لقمان بينش داديم كه خدا را شكر كند، هر كس شكر كند به نفع خويش مى‌كند و هر كه كفران نمايد خدا بى نياز و پسنديده است.

وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لِابْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَّ لا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ

و چون لقمان به پسرش در حال موعظه گفت: اى پسر عزيزم به خدا شرك مياور كه شرك ظلم بزرگى است.

وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَليٰ وَهْنٍ وَ فِصالُهُ فِي عامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَ لِوالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ

به انسان درباره پدر و مادرش وصيت كرديم مادرش او را در ضعف بعد از ضعف حمل كرده، از شير بريدنش در دو سال است كه براى من و پدر و مادرت شكر كن برگشت به سوى من است.

وَ إِنْ جاهَداكَ عَليٰ أَنْ تُشْرِكَ بِي ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِي الدُّنْيا مَعْرُوفاً وَ اتَّبِعْ سَبِيلَ مَنْ أَنابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

اگر با اصرار از تو بخواهند كه بر من شريك قرار بدهى آنچه را كه علم به آن ندارى، اطاعتشان مكن، در امر دنيا با آن دو به نيكى رفتار كن پيروى كن از راه آنكه به سوى من برگشته است، برگشت شما بر من است از آنچه مى‌كنيد به شما خبر خواهم داد.

يا بُنَيَّ إِنَّها إِنْ تَكُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّماواتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ

اى پسر عزيز اگر عمل انسان به قدر دانه خردل باشد در ميان سنگى باشد يا در آسمانها يا در زمين، خدا آن را مى‌آورد كه خدا لطيف و داناست.

يا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ اصْبِرْ عَليٰ ما أَصابَكَ إِنَّ ذٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ

اى پسر عزيزم: نماز را بپا دار امر به معروف و نهى از منكر كن، بر آنچه به تو مى‌رسد، خويشتن دار باش كه اينها از كارهاى جدى است.

وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَ لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ

رخسارت را از مردم بر مگردان. در زمين به تكبر راه مرو كه خدا متكبر و افتخار كنندگان را دوست نمى‌دارد.

وَ اقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ

در راه رفتنت متوسط باش، صدايت را آرام كن، كه ناخوشايندترين صداها صداى الاغهاست.

أَ لَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُجادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لا هُديً وَ لا كِتابٍ مُنِيرٍ

آيا ندانسته‌ايد كه خدا آنچه در آسمانها و زمين هست براى شما رام كرده و نعمتهاى ظاهرى و باطنى خويش را براى شما فراوان فرموده است؟ بعضى از مردم در باره خدا مجادله مى‌كنند بى آنكه دليلى يا الهامى و يا كتاب روشنگرى داشته باشند.

وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ كانَ الشَّيْطانُ يَدْعُوهُمْ إِليٰ عَذابِ السَّعِيرِ

و چون به آنها گفته شود: پيروى كنيد از آنچه خدا نازل كرده است گويند: بلكه پيروى مى‌كنيم از آنچه پدران خود را در آن يافته‌ايم، اگر و هر چند شيطان آنها را به عذاب آتش دعوت مى‌كند.

وَ مَنْ يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَي اللَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقيٰ وَ إِلَي اللَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ

هر كه چهره خويش را تسليم خدا كند و نيكوكار باشد، حقا كه به دستگيره محكمى دست زده است، عاقبت كارها به سوى خداست،

وَ مَنْ كَفَرَ فَلا يَحْزُنْكَ كُفْرُهُ إِلَيْنا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُمْ بِما عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ

و هر كه كافر شود، كفر او تو را محزون نكند كه رجوع آنها به طرف ماست، از آنچه كرده‌اند اطلاعشان مى‌دهيم، خدا بمكنونات سينه‌ها داناست.

نُمَتِّعُهُمْ قَلِيلاً ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِليٰ عَذابٍ غَلِيظٍ

اندكى متاعشان مى‌دهيم، سپس به عذابى سخت مجبورشان مى‌كنيم.

وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ

اگر از آنها بپرسى آسمانها و زمين را كه آفريد؟ حتما و يقينا خواهند گفت: خدا بگو حمد خدا را، بلكه بيشترشان نمى‌دانند.

لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ

آنچه در آسمانها و زمين هست خاص خداست خدا فقط اوست بى نياز و پسنديده.

وَ لَوْ أَنَّ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ كَلِماتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

اگر آنچه در زمين از درخت هست قلمها مى‌بود و دريا و بعد از آن هفت دريا به قلمها مدد مى‌كرد، كلمات خدا تمام نمى‌شد حقا كه خدا توانا و مصلحتكار است.

ما خَلْقُكُمْ وَ لا بَعْثُكُمْ إِلَّا كَنَفْسٍ واحِدَةٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ

آفرينش و بعثت شما نيست مگر مانند آفرينش و بعثت يك انسان، حقا كه خدا شنوا و داناست.

أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهارِ وَ يُولِجُ النَّهارَ فِي اللَّيْلِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي إِليٰ أَجَلٍ مُسَمًّي وَ أَنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

آيا ندانسته‌اى كه خدا شب را به روز و روز را به شب داخل مى‌كند و آفتاب و ماه را مسخر كرده و همه تا مدتى معين جارى هستند و خدا به آنچه مى‌كنيد داناست؟

ذٰلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ ما يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْباطِلُ وَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ

اين براى آنست كه خدا فقط اوست حق و آنچه جز او مى‌خوانند باطل است و خدا فقط اوست برتر و بزرگ.

أَ لَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِيُرِيَكُمْ مِنْ آياتِهِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ

آيا ندانسته‌اى كه كشتيها در دريا با نعمت خدا جارى است تا بعضى از آيات خويش را نشانتان بدهد؟ در اينها آياتى است به هر صبار شكور.

وَ إِذا غَشِيَهُمْ مَوْجٌ كَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَي الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ ما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا كُلُّ خَتَّارٍ كَفُورٍ

و چون موجى مانند سايبانها آنها را بپوشاند خدا را با اخلاص بندگى مى‌خوانند و چون به سوى خشكى نجاتشان بدهد، بعضى از آنها مستقيمند، آيات ما را جز دغلها و كفار انكار نمى‌كنند.

يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَ اخْشَوْا يَوْماً لا يَجْزِي والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جازٍ عَنْ والِدِهِ شَيْئاً إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ لا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ

اى مردم از پروردگار خويش بترسيد و بيم داشته باشيد از روزى كه پدرى از فرزندى كفايت نمى‌كند و فرزندى از پدرى هيچ چيز را كافى نيست، وعده خدا حق است، زندگى دنيا مغرورتان نكند. شيطان شما را به خدا جرى نسازد.

إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ يُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَ يَعْلَمُ ما فِي الْأَرْحامِ وَ ما تَدْرِي نَفْسٌ ماذا تَكْسِبُ غَداً وَ ما تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ

علم قيامت نزد خداست، او باران نازل مى‌كند و مى‌داند آنچه را كه در رحمهاست.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الم

بنام خداى رحمان رحيم؛ الف، لام، ميم.

تَنْزِيلُ الْكِتابِ لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ

اين كتاب نازل شده، بى شك از جانب رب العالمين است.

أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ لِتُنْذِرَ قَوْماً ما أَتاهُمْ مِنْ نَذِيرٍ مِنْ قَبْلِكَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ

بلكه مى‌گويند: آن را جعل كرده است (نه) بلكه آن حق و از طرف پروردگار توست تا قومى را كه پيش از تو انذار كننده به آنها نيامده است انذار كنى تا هدايت يابند.

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَويٰ عَلَي الْعَرْشِ ما لَكُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا شَفِيعٍ أَ فَلا تَتَذَكَّرُونَ

خدا آنست كه: آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دوست در شش روز بيافريد، آن گاه به تدبير پرداخت، جز او سرپرستى و شفيعى نداريد آيا متذكر نمى‌شويد؟!

يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّماءِ إِلَي الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ

كار را از آسمان به زمين پى در پى مى‌فرستد سپس در روزى كه به اندازه هزار سال است به سوى او برمى‌گردد، از سالهايى كه مى‌شماريد.

ذٰلِكَ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

آنست داناى نهان و آشكار، توانا و مهربان.

الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِينٍ

آنكه نيكو آفريد هر چيزى كه آفريد، خلقت انسان را از گل شروع نمود.

ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ ماءٍ مَهِينٍ

سپس نسل او را از چكيده‌اى از آبى حقير قرار داد.

ثُمَّ سَوَّاهُ وَ نَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِيلاً ما تَشْكُرُونَ

سپس آن را ساخت و در آن از روح خود دميد و براى شما گوشها، چشمها و قلبها قرار داد، بسيار كم شكر مى‌كنيد.

وَ قالُوا أَ إِذا ضَلَلْنا فِي الْأَرْضِ أَ إِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ بَلْ هُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ كافِرُونَ

مشركان گفتند: وقتى كه در زمين گم گشتيم آيا در خلقت جديدى خواهيم بود؟ بلكه آنها به ملاقات خدايشان كافرند.

قُلْ يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِليٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ

بگو: ملك الموت شما را تحويل مى‌گيرد كه موكل به مرگ شماست سپس به طرف پروردگارتان بر مى‌گرديد.

وَ لَوْ تَريٰ إِذِ الْمُجْرِمُونَ ناكِسُوا رُءُوسِهِمُ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً إِنَّا مُوقِنُونَ

اى كاش به بينى وقتى كه گناهكاران نزد پروردگارشان سر به زير افكندگانند، مى‌گويند پروردگارا ديديم و شنيديم، ما را برگردان تا عمل صالح انجام دهيم كه اهل يقين هستيم.

وَ لَوْ شِئْنا لَآتَيْنا كُلَّ نَفْسٍ هُداها وَ لٰكِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّي لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ

اگر مى‌خواستيم به هر انسان هدايتش را مى‌داديم و ليكن وعده من حتمى شده كه حتما و يقينا جهنم را از همه جن و مردم پر خواهم كرد.

فَذُوقُوا بِما نَسِيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هٰذا إِنَّا نَسِيناكُمْ وَ ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

پس بچشيد عذاب را به علت اينكه به ملاقات اين روز بى اعتنا بوديد، ما شما را فراموش كرده‌ايم، بچشيد عذاب ابدى را به علت اعمالتان.

إِنَّما يُؤْمِنُ بِآياتِنَا الَّذِينَ إِذا ذُكِّرُوا بِها خَرُّوا سُجَّداً وَ سَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ

به آيات ما فقط كسانى ايمان مى‌آورند كه چون به آن آيات تذكر داده شوند مى‌افتند سجده‌كنان و خدايشان را تسبيح و حمد مى‌كنند و تكبر نمى‌نمايند.

تَتَجافيٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ

پهلوهايشان از خوابگاه‌ها كنار مى‌شود خدايشان را با خوف و طمع مى‌خوانند و از آنچه روزيشان كرده‌ايم انفاق مى‌كنند.

فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ

هيچ كس نمى‌داند براى آنها از موهبتها چه چيز ذخيره شده است، پاداش براى آنچه مى‌كردند.

أَ فَمَنْ كانَ مُؤْمِناً كَمَنْ كانَ فاسِقاً لا يَسْتَوُونَ

آيا آنكه مؤمن است مانند كسى است كه كافر است برابر نيستند.

أَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْويٰ نُزُلاً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ

اما كسانى كه ايمان آورده و اعمال شايسته كرده‌اند جنات مأوى براى آنهاست، عطيه ايست به آنچه مى‌كردند.

وَ أَمَّا الَّذِينَ فَسَقُوا فَمَأْواهُمُ النَّارُ كُلَّما أَرادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْها أُعِيدُوا فِيها وَ قِيلَ لَهُمْ ذُوقُوا عَذابَ النَّارِ الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ

و اما كسانى كه فاسق شده‌اند جايگاه آنها آتش است هر وقت بخواهند از آن خارج شوند در آن برگردانده مى‌شوند، گفته شود: بچشيد عذاب آتش را كه تكذيب مى‌كرديد.

وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذابِ الْأَدْنيٰ دُونَ الْعَذابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

حتما از عذاب نزديكتر مى‌چشانيمشان پيش از عذاب اكبر تا به راه خدا برگردند.

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآياتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْها إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ مُنْتَقِمُونَ

كيست ظالمتر از آنكه آيات پروردگارش را تذكر داده شود و از آنها اعراض نمايد ما از مجرمان انتقام خواهيم گرفت.

وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَي الْكِتابَ فَلا تَكُنْ فِي مِرْيَةٍ مِنْ لِقائِهِ وَ جَعَلْناهُ هُديً لِبَنِي إِسْرائِيلَ

به موسى تورات را داديم، از لقاء الله در شك مباش و آن را براى بنى اسرائيل مايه هدايت نموديم.

وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ كانُوا بِآياتِنا يُوقِنُونَ

از بنى اسرائيل پيشوايانى قرار داديم كه مردم را بامر ما هدايت مى‌كردند (آن) زمانى بود كه استقامت نمودند و به آيات ما يقين مى‌آوردند.

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

پروردگار تو، روز قيامت ميان آنها در آنچه اختلاف مى‌كردند داورى خواهد نمود.

أَ وَ لَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَساكِنِهِمْ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ أَ فَلا يَسْمَعُونَ

آيا بر آنها معلوم نشد كه چقدر از مردمان پيش از آنها هلاك كرديم، كه اهل مكه در خرابه‌هاى آنها راه مى‌روند، در اينها عبرتهايى هست آيا نمى‌شنوند؟!

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْماءَ إِلَي الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعاً تَأْكُلُ مِنْهُ أَنْعامُهُمْ وَ أَنْفُسُهُمْ أَ فَلا يُبْصِرُونَ

آيا ندانسته‌اند كه ما آب را به زمين بى علف سوق مى‌دهيم و با آن كشتى را كه خود و چهارپايانشان مى‌خورند، مى‌رويانيم، آيا نمى‌بينند؟!!

وَ يَقُولُونَ مَتيٰ هٰذَا الْفَتْحُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

مى‌گويند اين پيروزى كى خواهد بود اگر راست مى‌گوئيد؟

قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لا يَنْفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمانُهُمْ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ

بگو: در روز پيروزى، ايمان آوردن به كفار نفعى نمى‌دهد و آنها مهلت داده نمى‌شوند.

فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ انْتَظِرْ إِنَّهُمْ مُنْتَظِرُونَ

از آنها روى بگردان و منتظر باش چنان كه آنها منتظرند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ يا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ الْمُنافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً حَكِيماً

بنام خداى رحمان رحيم؛ اى پيامبر بترس از خدا و اطاعت نكن از كافران و منافقان كه خدا دانا و حكيم است.

وَ اتَّبِعْ ما يُوحيٰ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيراً

به آنچه از پروردگارت وحى مى‌شود مطيع باش كه خدا به آنچه مى‌كنيد داناست.

وَ تَوَكَّلْ عَلَي اللَّهِ وَ كَفيٰ بِاللَّهِ وَكِيلاً

و اعتماد كن بر خدا و اكتفاء كن بر كار ساز بودن خدا.

ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَ ما جَعَلَ أَزْواجَكُمُ اللاَّئِي تُظاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهاتِكُمْ وَ ما جَعَلَ أَدْعِياءَكُمْ أَبْناءَكُمْ ذٰلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْواهِكُمْ وَ اللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ

خدا براى هيچ شخص دو قلب در درونش قرار نداده است، و زنانتان را كه با آنها ظهار مى‌كنيد مادران شما نكرده است و پسر خوانده‌هايتان را پسران شما قرار نداده است، اين حرف شماست در دهانتان خدا حق را مى‌گويد و به راه حق هدايت مى‌كند.

ادْعُوهُمْ لِآبائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آباءَهُمْ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ مَوالِيكُمْ وَ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ فِيما أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَ لٰكِنْ ما تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً

آنها را براى پدرانشان بخوانيد. آن در نزد خدا با عدالتتر است، اگر پدرانشان را ندانستيد برادران شما هستند در دين دوستان شما مى‌باشند در آنچه اشتباه كرده‌ايد گناهى نيست اما آنچه قلوبتان قصد كرده گناه است.

النَّبِيُّ أَوْليٰ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْليٰ بِبَعْضٍ فِي كِتابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُهاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِليٰ أَوْلِيائِكُمْ مَعْرُوفاً كانَ ذٰلِكَ فِي الْكِتابِ مَسْطُوراً

پيامبر به مؤمنان از خودشان مقدمتر است، زنان او مادران مؤمنانند قرابتهاى نسبى بعضى بر بعضى در كتاب خدا سزاوارتر مى‌باشند از مؤمنان و مهاجران ليكن براى شماست كه به دوستان خود نيكى بكنيد، اين در كتاب خدا نوشته شده است.

وَ إِذْ أَخَذْنا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثاقَهُمْ وَ مِنْكَ وَ مِنْ نُوحٍ وَ إِبْراهِيمَ وَ مُوسيٰ وَ عِيسَي ابْنِ مَرْيَمَ وَ أَخَذْنا مِنْهُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً

(ياد آر) كه از پيامبران پيمان گرفتيم و از تو و از نوح و ابراهيم و موسى و عيسى پسر مريم و از آنها پيمان محكمى گرفتيم.

لِيَسْئَلَ الصَّادِقِينَ عَنْ صِدْقِهِمْ وَ أَعَدَّ لِلْكافِرِينَ عَذاباً أَلِيماً

تا خدا از صدق راستگويان سؤال كند و كافران را عذاب دردناكى آماده كرده است.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ كانَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيراً

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد: ياد آريد نعمت خدا را وقتى كه لشكريانى به طرف شما آمدند، بر آنها طوفانى فرستاديم و ملائكه‌اى كه آنها را نديديد، خدا به آنچه مى‌كرديد بينا بود.

إِذْ جاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَ مِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَ إِذْ زاغَتِ الْأَبْصارُ وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَناجِرَ وَ تَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا

وقتى كه از بالاى شما و از پائين شهر شما آمدند و ياد آريد وقتى كه چشمها خيره شد و قلبها به حلقومها رسيد، و به خدا گمانهايى مى‌كرديد.

هُنالِكَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزالاً شَدِيداً

در آنجا مؤمنان آزمايش شدند و به شدت مضطرب گرديدند.

وَ إِذْ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ إِلَّا غُرُوراً

و ياد آر وقتى كه منافقان و مريض القلبها مى‌گفتند: خدا و رسولش جز فريب به ما وعده نكرده‌اند.

وَ إِذْ قالَتْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ يا أَهْلَ يَثْرِبَ لا مُقامَ لَكُمْ فَارْجِعُوا وَ يَسْتَأْذِنُ فَرِيقٌ مِنْهُمُ النَّبِيَّ يَقُولُونَ إِنَّ بُيُوتَنا عَوْرَةٌ وَ ما هِيَ بِعَوْرَةٍ إِنْ يُرِيدُونَ إِلَّا فِراراً

ياد آر كه گروهى از آنها گفتند: اى اهل يثرب توقف در اينجا بى‌فائده است، برگرديد، گروهى از آنها از پيامبر براى برگشتن اجازه مى‌خواستند كه خانه‌هاى ما بى‌حفاظ است، خانه‌هايشان بى‌حفاظ نيست، فقط مى‌خواهند فرار كنند.

وَ لَوْ دُخِلَتْ عَلَيْهِمْ مِنْ أَقْطارِها ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْها وَ ما تَلَبَّثُوا بِها إِلَّا يَسِيراً

اگر از اطراف يثرب به خانه‌هاى آنها داخل مى‌شدند و سپس از آنها برگشتن از اسلام مى‌خواستند، آن خواسته را مى‌آوردند و جز كمى توقف نمى‌كردند.

وَ لَقَدْ كانُوا عاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لا يُوَلُّونَ الْأَدْبارَ وَ كانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولاً

قبلا با خدا عهد كرده بودند كه در جنگ پشت نكنند، عهد خدا مورد سؤال است.

قُلْ لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْفِرارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ وَ إِذاً لا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِيلاً

بگو: فرار اصلا به شما نفعى ندارد خواه از مرگ فرار كنيد يا از قتل، آن وقت در دنيا جز اندكى لذت نمى‌بريد.

قُلْ مَنْ ذَا الَّذِي يَعْصِمُكُمْ مِنَ اللَّهِ إِنْ أَرادَ بِكُمْ سُوءاً أَوْ أَرادَ بِكُمْ رَحْمَةً وَ لا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً

بگو: چه كسى شما را از خدا باز مى‌دارد اگر به شما بدى يا رحمت اراده نمايد، جز خدا سرپرستى و يارى براى خود پيدا نمى‌كنند.

قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِينَ مِنْكُمْ وَ الْقائِلِينَ لِإِخْوانِهِمْ هَلُمَّ إِلَيْنا وَ لا يَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِيلاً

خدا آگاه است از آنان كه مردم را از رفتن به جنگ باز مى‌دارند، و به امثال خويش‌ مى‌گويند به طرف ما بيائيد و خود جز اندكى به جنگ نمى‌آيند.

أَشِحَّةً عَلَيْكُمْ فَإِذا جاءَ الْخَوْفُ رَأَيْتَهُمْ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ كَالَّذِي يُغْشيٰ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُمْ بِأَلْسِنَةٍ حِدادٍ أَشِحَّةً عَلَي الْخَيْرِ أُولئِكَ لَمْ يُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمالَهُمْ وَ كانَ ذٰلِكَ عَلَي اللَّهِ يَسِيراً

با كمك جانى بر شما بخيل هستند چون ترس بيايد مى‌بينى به تو نگاه مى‌كنند و چشمشان به دوران افتاده مانند كسى كه از مرگ بيهوش شده و چون ترس برود، با زبانهاى تند به علت بخل به غنيمت شما را مى‌آزارند، آنها ايمان نياورده‌اند، خدا اعمالشان را باطل كرده، آن بر خدا آسان است.

يَحْسَبُونَ الْأَحْزابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَ إِنْ يَأْتِ الْأَحْزابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بادُونَ فِي الْأَعْرابِ يَسْئَلُونَ عَنْ أَنْبائِكُمْ وَ لَوْ كانُوا فِيكُمْ ما قاتَلُوا إِلَّا قَلِيلاً

گمان مى‌كنند كه احزاب نرفته‌اند و اگر احزاب بيايند دوست مى‌دارند كه اى كاش در باديه بودند و از جريان شما مى‌پرسيدند و اگر در ميان شما مى‌بودند جز اندكى نمى‌جنگيدند.

لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثِيراً

براى شما در رسول خدا سرمشق خوبى هست براى كسى كه خدا و روز آخرت را اميد مى‌دارد و خدا را بسيار ياد مى‌كند.

وَ لَمَّا رَأَ الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزابَ قالُوا هٰذا ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ ما زادَهُمْ إِلَّا إِيماناً وَ تَسْلِيماً

و چون مؤمنان احزاب را ديدند گفتند: اين آنست كه خدا به ما وعده كرده، خدا و رسول راست گفته‌اند، اين كار بر آنان جز ايمان و تسليم نيافزود.

مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضيٰ نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِيلاً

از مؤمنان مردانى هست كه عهدشان را با خدا تحقق بخشيده‌اند، بعضى نذرشان را ادا كرده و بعضى منتظراند و اصلا عهد خود را عوض نكرده‌اند.

لِيَجْزِيَ اللَّهُ الصَّادِقِينَ بِصِدْقِهِمْ وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقِينَ إِنْ شاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً

تا خدا راستگويان را با راستشان پاداش دهد و منافقان را اگر بخواهد عذاب كند يا بر آنان توبه نمايد، كه خدا آمرزنده و مهربان است.

وَ رَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنالُوا خَيْراً وَ كَفَي اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتالَ وَ كانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزاً

خدا كافران را با غصه و غضب برگردانيد، فائده‌اى به دست نياورند خدا از جنگ بر مؤمنان كفايت كرد كه خدا توانا و قدرتمند است.

وَ أَنْزَلَ الَّذِينَ ظاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مِنْ صَياصِيهِمْ وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقاً تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِيقاً

و پائين آوردن كسانى از اهل كتاب را از قلعه‌هايشان كه به احزاب كمك كرده بودند و به قلوب آنها رعب انداخت، جمعى را مقتول و جمعى را اسير مى‌كرديد.

وَ أَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِيارَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ وَ أَرْضاً لَمْ تَطَئُوها وَ كانَ اللَّهُ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيراً

و زمين و ديار و اموالشان را براى شما ارث گذاشت، چنان كه زمين بنى نضير را ارث گذاشت كه به آن قدم ننهاده بوديد، خدا به هر چيز تواناست.

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَياةَ الدُّنْيا وَ زِينَتَها فَتَعالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَ أُسَرِّحْكُنَّ سَراحاً جَمِيلاً

اى پيامبر به زنان خود بگو: اگر زندگى دنيا و زيور آن را مى‌خواهيد بيائيد به شما متاع بدهم و به خوبى طلاقتان گويم.

وَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِناتِ مِنْكُنَّ أَجْراً عَظِيماً

و اگر خدا و رسولش و قيامت را مى‌خواهيد، خدا براى نيكوكاران شما پاداش بزرگى آماده كرده است.

يا نِساءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ ضِعْفَيْنِ وَ كانَ ذٰلِكَ عَلَي اللَّهِ يَسِيراً

اى زنان پيامبر هر كه از شما گناه آشكارى بكند، عذاب، دو برابر براى او اضافه مى‌شود و اين بر خدا آسان است.