وَ مَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ مِنۢ بَعۡدِهِۦ مِن جُندٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَ مَا كُنَّا مُنزِلِينَ

و ما بعد از او بر قومش هيچ لشكرى از آسمان نفرستاديم، و هرگز سنت ما بر اين نبود؛

إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ خَٰمِدُونَ

(بلكه) فقط يك صيحه آسمانى بود، ناگهان همگى خاموش شدند!

يَٰحَسۡرَةً عَلَى ٱلۡعِبَادِ مَا يَأۡتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

افسوس بر اين بندگان كه هيچ پيامبرى براى هدايت آنان نيامد مگر اينكه او را استهزا مى‌كردند!

أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ أَنَّهُمۡ إِلَيۡهِمۡ لَا يَرۡجِعُونَ

آيا نديدند چقدر از اقوام پيش از آنان را (بخاطر گناهانشان) هلاك كرديم، آنها هرگز به سوى ايشان بازنمى‌گردند (و زنده نمى‌شوند)!

وَ إِن كُلّٞ لَّمَّا جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ

و همه آنان (روز قيامت) نزد ما احضار مى‌شوند!

وَ ءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلۡأَرۡضُ ٱلۡمَيۡتَةُ أَحۡيَيۡنَٰهَا وَ أَخۡرَجۡنَا مِنۡهَا حَبّٗا فَمِنۡهُ يَأۡكُلُونَ

زمين مرده براى آنها آيتى است، ما آن را زنده كرديم و دانه‌هاى (غذايى) از آن خارج ساختيم كه از آن مى‌خورند؛

وَ جَعَلۡنَا فِيهَا جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَ أَعۡنَٰبٖ وَ فَجَّرۡنَا فِيهَا مِنَ ٱلۡعُيُونِ

و در آن باغهايى از نخلها و انگورها قرار داديم و چشمه‌هايى از آن جارى ساختيم،

لِيَأۡكُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦ وَ مَا عَمِلَتۡهُ أَيۡدِيهِمۡ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ

تا از ميوه آن بخورند در حالى كه دست آنان هيچ دخالتى در ساختن آن نداشته است! آيا شكر خدا را بجا نمى‌آورند؟!

سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ وَ مِنۡ أَنفُسِهِمۡ وَ مِمَّا لَا يَعۡلَمُونَ

منزه است كسى كه تمام زوجها را آفريد، از آنچه زمين مى‌روياند، و از خودشان، و از آنچه نمى‌دانند!

وَ ءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلَّيۡلُ نَسۡلَخُ مِنۡهُ ٱلنَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظۡلِمُونَ

شب (نيز) براى آنها نشانه‌اى است (از عظمت خدا)؛ ما روز را از آن برمى‌گيريم، ناگهان تاريكى آنان را فرا مى‌گيرد!

وَ ٱلشَّمۡسُ تَجۡرِي لِمُسۡتَقَرّٖ لَّهَا ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ

و خورشيد (نيز براى آنها آيتى است) كه پيوسته بسوى قرارگاهش در حركت است؛ اين تقدير خداوند قادر و داناست.

وَ ٱلۡقَمَرَ قَدَّرۡنَٰهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَٱلۡعُرۡجُونِ ٱلۡقَدِيمِ

و براى ماه منزلگاه‌هايى قرار داديم، (و هنگامى كه اين منازل را طى كرد) سرانجام بصورت «شاخه كهنه قوسى شكل و زرد رنگ خرما» در مى‌آيد.

لَا ٱلشَّمۡسُ يَنۢبَغِي لَهَآ أَن تُدۡرِكَ ٱلۡقَمَرَ وَ لَا ٱلَّيۡلُ سَابِقُ ٱلنَّهَارِ وَ كُلّٞ فِي فَلَكٖ يَسۡبَحُونَ

نه خورشيد را سزاست كه به ماه رسد، و نه شب بر روز پيشى مى‌گيرد؛ و هر كدام در مسير خود شناورند.

وَ ءَايَةٞ لَّهُمۡ أَنَّا حَمَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

نشانه‌اى (ديگر از عظمت پروردگار) براى آنان است كه ما فرزندانشان را در كشتيهايى پر (از وسايل و بارها) حمل كرديم.

وَ خَلَقۡنَا لَهُم مِّن مِّثۡلِهِۦ مَا يَرۡكَبُونَ

و براى آنها مركبهاى ديگرى همانند آن آفريديم.

وَ إِن نَّشَأۡ نُغۡرِقۡهُمۡ فَلَا صَرِيخَ لَهُمۡ وَ لَا هُمۡ يُنقَذُونَ

و اگر بخواهيم آنها را غرق مى‌كنيم بطورى كه نه فريادرسى داشته باشند و نه نجات داده شوند!

إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَ مَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٖ

مگر اينكه رحمت ما شامل حال آنان شود، و تا زمان معينى از اين زندگى بهره گيرند!

وَ إِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّقُواْ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيكُمۡ وَ مَا خَلۡفَكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ

و هر گاه به آنها گفته شود: «از آنچه پيش رو و پشت سر شماست [از عذابهاى الهى‌] بترسيد تا مشمول رحمت الهى شويد!» (اعتنا نمى‌كنند).

وَ مَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ

و هيچ آيه‌اى از آيات پروردگارشان براى آنها نمى‌آيد مگر اينكه از آن روى‌گردان مى شوند.

وَ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنُطۡعِمُ مَن لَّوۡ يَشَآءُ ٱللَّهُ أَطۡعَمَهُۥٓ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ

و هنگامى كه به آنان گفته شود: «از آنچه خدا به شما روزى كرده انفاق كنيد!»، كافران به مؤمنان مى‌گويند: «آيا ما كسى را اطعام كنيم كه اگر خدا مى‌خواست او را اطعام مى‌كرد؟! (پس خدا خواسته است او گرسنه باشد)، شما فقط در گمراهى آشكاريد»!

وَ يَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

آنها مى‌گويند: «اگر راست مى‌گوييد، اين وعده (قيامت) كى خواهد بود؟!

مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ تَأۡخُذُهُمۡ وَ هُمۡ يَخِصِّمُونَ

(اما) جز اين انتظار نمى‌كشند كه يك صيحه عظيم (آسمانى) آنها را فراگيرد، در حالى كه مشغول جدال (در امور دنيا) هستند.

فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ تَوۡصِيَةٗ وَ لَآ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمۡ يَرۡجِعُونَ

(چنان غافلگير مى‌شوند كه حتى) نمى‌توانند وصيتى كنند يا به سوى خانواده خود بازگردند!

وَ نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يَنسِلُونَ

(بار ديگر) در «صور» دميده مى‌شود، ناگهان آنها از قبرها، شتابان به سوى (دادگاه) پروردگارشان مى‌روند!

قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرۡقَدِنَا هَٰذَا مَا وَعَدَ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَ صَدَقَ ٱلۡمُرۡسَلُونَ

مى‌گويند: «اى واى بر ما! چه كسى ما را از خوابگاهمان برانگيخت؟! (آرى) اين همان است كه خداوند رحمان وعده داده، و فرستادگان (او) راست گفتند!»

إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ

صيحه واحدى بيش نيست، (فريادى عظيم برمى‌خيزد) ناگهان همگى نزد ما احضار مى‌شوند!

فَٱلۡيَوۡمَ لَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَيۡ‍ٔٗا وَ لَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

(و به آنها گفته مى‌شود:) امروز به هيچ كس ذره‌اى ستم نمى‌شود، و جز آنچه را عمل مى‌كرديد جزا داده نمى‌شويد!

إِنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ ٱلۡيَوۡمَ فِي شُغُلٖ فَٰكِهُونَ

بهشتيان، امروز به نعمتهاى خدا مشغول و مسرورند.

هُمۡ وَ أَزۡوَٰجُهُمۡ فِي ظِلَٰلٍ عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ مُتَّكِ‍ُٔونَ

آنها و همسرانشان در سايه‌هاى (قصرها و درختان بهشتى) بر تختها تكيه زده‌اند.

لَهُمۡ فِيهَا فَٰكِهَةٞ وَ لَهُم مَّا يَدَّعُونَ

براى آنها در بهشت ميوه بسيار لذت‌بخشى است، و هر چه بخواهند در اختيار آنان خواهد بود!

سَلَٰمٞ قَوۡلٗا مِّن رَّبّٖ رَّحِيمٖ

بر آنها سلام (و درود الهى) است؛ اين سخنى است از سوى پروردگارى مهربان!

وَ ٱمۡتَٰزُواْ ٱلۡيَوۡمَ أَيُّهَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ

(و به آنها مى‌گويند:) جدا شويد امروز اى گنهكاران!

أَلَمۡ أَعۡهَدۡ إِلَيۡكُمۡ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ أَن لَّا تَعۡبُدُواْ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ

آيا با شما عهد نكردم اى فرزندان آدم كه شيطان را نپرستيد، كه او براى شما دشمن آشكارى است؟!

وَ أَنِ ٱعۡبُدُونِي هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ

و اينكه مرا بپرستيد كه راه مستقيم اين است؟!

وَ لَقَدۡ أَضَلَّ مِنكُمۡ جِبِلّٗا كَثِيرًا أَفَلَمۡ تَكُونُواْ تَعۡقِلُونَ

او گروه زيادى از شما را گمراه كرد، آيا انديشه نكرديد؟!

هَٰذِهِۦ جَهَنَّمُ ٱلَّتِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ

اين همان دوزخى است كه به شما وعده داده مى‌شد!

ٱصۡلَوۡهَا ٱلۡيَوۡمَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ

امروز وارد آن شويد و به خاطر كفرى كه داشتيد به آتش آن بسوزيد!

ٱلۡيَوۡمَ نَخۡتِمُ عَلَىٰٓ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَ تُكَلِّمُنَآ أَيۡدِيهِمۡ وَ تَشۡهَدُ أَرۡجُلُهُم بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

امروز بر دهانشان مهر مى‌نهيم، و دستهايشان با ما سخن مى‌گويند و پاهايشان كارهايى را كه انجام مى‌دادند شهادت مى‌دهند!

وَ لَوۡ نَشَآءُ لَطَمَسۡنَا عَلَىٰٓ أَعۡيُنِهِمۡ فَٱسۡتَبَقُواْ ٱلصِّرَٰطَ فَأَنَّىٰ يُبۡصِرُونَ

و اگر بخواهيم چشمانشان را محو كنيم؛ سپس براى عبور از راه، مى‌خواهند بر يكديگر پيشى بگيرند، اما چگونه مى‌توانند ببينند؟!

وَ لَوۡ نَشَآءُ لَمَسَخۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ مَكَانَتِهِمۡ فَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ مُضِيّٗا وَ لَا يَرۡجِعُونَ

و اگر بخواهيم آنها را در جاى خود مسخ مى‌كنيم (و به مجسمه‌هايى بى‌روح مبدل مى‌سازيم) تا نتوانند راه خود را ادامه دهند يا به عقب برگردند!

وَ مَن نُّعَمِّرۡهُ نُنَكِّسۡهُ فِي ٱلۡخَلۡقِ أَفَلَا يَعۡقِلُونَ

هر كس را طول عمر دهيم، در آفرينش واژگونه‌اش مى‌كنيم (و به ناتوانى كودكى باز مى‌گردانيم)؛ آيا انديشه نمى‌كنند؟!

وَ مَا عَلَّمۡنَٰهُ ٱلشِّعۡرَ وَ مَا يَنۢبَغِي لَهُۥٓ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ وَ قُرۡءَانٞ مُّبِينٞ

ما هرگز شعر به او [پيامبر] نياموختيم، و شايسته او نيست (شاعر باشد)؛ اين (كتاب آسمانى) فقط ذكر و قرآن مبين است!

لِّيُنذِرَ مَن كَانَ حَيّٗا وَ يَحِقَّ ٱلۡقَوۡلُ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ

تا افرادى را كه زنده‌اند بيم دهد (و بر كافران اتمام حجت شود) و فرمان عذاب بر آنان مسلم گردد!

أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا خَلَقۡنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتۡ أَيۡدِينَآ أَنۡعَٰمٗا فَهُمۡ لَهَا مَٰلِكُونَ

آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم كه آنان مالك آن هستند؟!

وَ ذَلَّلۡنَٰهَا لَهُمۡ فَمِنۡهَا رَكُوبُهُمۡ وَ مِنۡهَا يَأۡكُلُونَ

و آنها را رام ايشان ساختيم، هم مركب آنان از آن است و هم از آن تغذيه مى‌كنند؛

وَ لَهُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَ مَشَارِبُ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ

و براى آنان بهره‌هاى ديگرى در آن (حيوانات) است و نوشيدنيهايى گوارا؛ آيا با اين حال شكرگزارى نمى‌كنند؟!

وَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ ءَالِهَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يُنصَرُونَ

آنان غير از خدا معبودانى براى خويش برگزيدند به اين اميد كه يارى شوند!

لَا يَسۡتَطِيعُونَ نَصۡرَهُمۡ وَ هُمۡ لَهُمۡ جُندٞ مُّحۡضَرُونَ

ولى آنها قادر به يارى ايشان نيستند، و اين (عبادت‌كنندگان در قيامت) لشكرى براى آنها خواهند بود كه در آتش دوزخ احضار مى‌شوند!

فَلَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّا نَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعۡلِنُونَ

پس سخنانشان تو را غمگين نسازد، ما آنچه را پنهان مى‌دارند و آنچه را آشكار مى‌كنند مى‌دانيم!

أَ وَ لَمۡ يَرَ ٱلۡإِنسَٰنُ أَنَّا خَلَقۡنَٰهُ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٞ مُّبِينٞ

آيا انسان نمى‌داند كه ما او را از نطفه‌اى بى‌ارزش آفريديم؟! و او (چنان صاحب قدرت و شعور و نطق شد كه) به مخاصمه آشكار (با ما) برخاست!

وَ ضَرَبَ لَنَا مَثَلٗا وَ نَسِيَ خَلۡقَهُۥ قَالَ مَن يُحۡيِ ٱلۡعِظَٰمَ وَ هِيَ رَمِيمٞ

و براى ما مثالى زد و آفرينش خود را فراموش كرد و گفت: «چه كسى اين استخوانها را زنده مى‌كند در حالى كه پوسيده است؟!»

قُلۡ يُحۡيِيهَا ٱلَّذِيٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَ هُوَ بِكُلِّ خَلۡقٍ عَلِيمٌ

بگو: «همان كسى آن را زنده مى‌كند كه نخستين بار آن را آفريد؛ و او به هر مخلوقى داناست!

ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلشَّجَرِ ٱلۡأَخۡضَرِ نَارٗا فَإِذَآ أَنتُم مِّنۡهُ تُوقِدُونَ

همان كسى كه براى شما از درخت سبز، آتش آفريد و شما بوسيله آن، آتش مى‌افروزيد!»

أَ وَ لَيۡسَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يَخۡلُقَ مِثۡلَهُم بَلَىٰ وَ هُوَ ٱلۡخَلَّٰقُ ٱلۡعَلِيمُ

آيا كسى كه آسمانها و زمين را آفريد، نمى‌تواند همانند آنان [انسانهاى خاك شده‌] را بيافريند؟! آرى (مى‌تواند)، و او آفريدگار داناست!

إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَيۡ‍ًٔا أَن يَقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ

فرمان او چنين است كه هر گاه چيزى را اراده كند، تنها به آن مى‌گويد: «موجود باش!»، آن نيز بى‌درنگ موجود مى‌شود!

فَسُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

پس منزه است خداوندى كه مالكيت و حاكميت همه چيز در دست اوست؛ و شما را به سوى او بازمى‌گردانند!

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ سوگند به (فرشتگان) صف‌كشيده (و منظم)

فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجۡرٗا

و به نهى كنندگان و (بازدارندگان)

فَٱلتَّٰلِيَٰتِ ذِكۡرًا

و تلاوت‌كنندگان پياپى آيات الهى ...

إِنَّ إِلَٰهَكُمۡ لَوَٰحِدٞ

كه معبود شما يگانه است؛

رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا وَ رَبُّ ٱلۡمَشَٰرِقِ

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آنهاست، و پروردگار مشرقها!

إِنَّا زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِزِينَةٍ ٱلۡكَوَاكِبِ

ما آسمان نزديك [پايين‌] را با ستارگان آراستيم،

وَ حِفۡظٗا مِّن كُلِّ شَيۡطَٰنٖ مَّارِدٖ

تا آن را از هر شيطان خبيثى حفظ كنيم!

لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَ يُقۡذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٖ

آنها نمى‌توانند به (سخنان) فرشتگان عالم بالا گوش فرادهند، (و هر گاه چنين كنند) از هر سو هدف قرار مى‌گيرند!

دُحُورٗا وَ لَهُمۡ عَذَابٞ وَاصِبٌ

آنها به شدت به عقب رانده مى‌شوند؛ و براى آنان مجازاتى دائم است!

إِلَّا مَنۡ خَطِفَ ٱلۡخَطۡفَةَ فَأَتۡبَعَهُۥ شِهَابٞ ثَاقِبٞ

مگر آنها كه در لحظه‌اى كوتاه براى استراق سمع به آسمان نزديك شوند، كه «شهاب ثاقب» آنها را تعقيب مى‌كند!

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَهُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَم مَّنۡ خَلَقۡنَآ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّن طِينٖ لَّازِبِۢ

از آنان بپرس: «آيا آفرينش (و معاد) آنان سخت‌تر است يا آفرينش فرشتگان (و آسمانها و زمين)؟! ما آنان را از گل چسبنده‌اى آفريديم!

بَلۡ عَجِبۡتَ وَ يَسۡخَرُونَ

تو از انكارشان تعجب مى‌كنى، ولى آنها مسخره مى‌كنند!

وَ إِذَا ذُكِّرُواْ لَا يَذۡكُرُونَ

و هنگامى كه به آنان تذكر داده شود، هرگز متذكر نمى‌شوند!

وَ إِذَا رَأَوۡاْ ءَايَةٗ يَسۡتَسۡخِرُونَ

و هنگامى كه معجزه‌اى را ببينند، ديگران را نيز به استهزا دعوت مى‌كنند!

وَ قَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٌ

و مى‌گويند: «اين فقط سحرى آشكار است!

أَءِذَا مِتۡنَا وَ كُنَّا تُرَابٗا وَ عِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ

آيا هنگامى كه ما مرديم و به خاك و استخوان مبدل شديم، بار ديگر برانگيخته خواهيم شد؟!

أَ وَ ءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ

يا پدران نخستين ما (بازمى‌گردند)؟!»

قُلۡ نَعَمۡ وَ أَنتُمۡ دَٰخِرُونَ

بگو: «آرى، همه شما زنده مى‌شويد در حالى كه خوار و كوچك خواهيد بود!

فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ فَإِذَا هُمۡ يَنظُرُونَ

تنها يك صيحه عظيم واقع مى‌شود، ناگهان همه (از قبرها برمى‌خيزند و) نگاه مى‌كنند!

وَ قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا هَٰذَا يَوۡمُ ٱلدِّينِ

و مى‌گويند: «اى واى بر ما، اين روز جزاست!»

هَٰذَا يَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ

(آرى) اين همان روز جدايى (حق از باطل) است كه شما آن را تكذيب مى‌كرديد!

ٱحۡشُرُواْ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَ أَزۡوَٰجَهُمۡ وَ مَا كَانُواْ يَعۡبُدُونَ

(در اين هنگام به فرشتگان دستور داده مى‌شود:) ظالمان و همرديفانشان و آنچه را مى‌پرستيدند ...

مِن دُونِ ٱللَّهِ فَٱهۡدُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡجَحِيمِ

(آرى آنچه را) جز خدا مى‌پرستيدند جمع كنيد و بسوى راه دوزخ هدايتشان كنيد!

وَ قِفُوهُمۡ إِنَّهُم مَّسۡ‍ُٔولُونَ

آنها را نگهداريد كه بايد بازپرسى شوند!

مَا لَكُمۡ لَا تَنَاصَرُونَ

شما را چه شده كه از هم يارى نمى‌طلبيد؟!

بَلۡ هُمُ ٱلۡيَوۡمَ مُسۡتَسۡلِمُونَ

ولى آنان در آن روز تسليم قدرت خداوندند!

وَ أَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ

(و در اين حال) رو به يكديگر كرده و از هم مى‌پرسند ...

قَالُوٓاْ إِنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَأۡتُونَنَا عَنِ ٱلۡيَمِينِ

گروهى (مى‌گويند: «شما رهبران گمراهى بوديد كه به ظاهر) از طريق خيرخواهى و نيكى وارد شديد اما جز فريب چيزى در كارتان نبود)!»

قَالُواْ بَل لَّمۡ تَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ

(آنها در جواب) مى‌گويند: «شما خودتان اهل ايمان نبوديد (تقصير ما چيست)؟!

وَ مَا كَانَ لَنَا عَلَيۡكُم مِّن سُلۡطَٰنِۢ بَلۡ كُنتُمۡ قَوۡمٗا طَٰغِينَ

ما هيچ گونه سلطه‌اى بر شما نداشتيم، بلكه شما خود قومى طغيانگر بوديد!

فَحَقَّ عَلَيۡنَا قَوۡلُ رَبِّنَآ إِنَّا لَذَآئِقُونَ

اكنون فرمان پروردگارمان بر همه ما مسلم شده، و همگى از عذاب او مى‌چشيم!

فَأَغۡوَيۡنَٰكُمۡ إِنَّا كُنَّا غَٰوِينَ

ما شما را گمراه كرديم، همان گونه كه خود گمراه بوديم!

فَإِنَّهُمۡ يَوۡمَئِذٖ فِي ٱلۡعَذَابِ مُشۡتَرِكُونَ

(آرى) همه آنها [پيشوايان و پيروان گمراه‌] در آن روز در عذاب الهى مشتركند!

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِينَ

ما اين گونه با مجرمان رفتار مى‌كنيم!

إِنَّهُمۡ كَانُوٓاْ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ يَسۡتَكۡبِرُونَ

چرا كه وقتى به آنها گفته مى‌شد: «معبودى جز خدا وجود ندارد»، تكبر و سركشى مى‌كردند ...

وَ يَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوٓاْ ءَالِهَتِنَا لِشَاعِرٖ مَّجۡنُونِۢ

و پيوسته مى‌گفتند: «آيا ما معبودان خود را بخاطر شاعرى ديوانه رها كنيم؟!»

بَلۡ جَآءَ بِٱلۡحَقِّ وَ صَدَّقَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

چنين نيست، او حق را آورده و پيامبران پيشين را تصديق كرده است!

إِنَّكُمۡ لَذَآئِقُواْ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡأَلِيمِ

اما شما (مستكبران كوردل) بطور مسلم عذاب دردناك (الهى) را خواهيد چشيد!

وَ مَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

و جز به آنچه انجام مى‌داديد كيفر داده نمى‌شويد،

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

جز بندگان مخلص خدا (كه از اين كيفرها بركنارند)!

أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ رِزۡقٞ مَّعۡلُومٞ

براى آنان [بندگان مخلص‌] روزى معين و ويژه‌اى است،

فَوَٰكِهُ وَ هُم مُّكۡرَمُونَ

ميوه‌ها (ى گوناگون پر ارزش)، و آنها گرامى داشته مى‌شوند ...

فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ

در باغهاى پر نعمت بهشت؛

عَلَىٰ سُرُرٖ مُّتَقَٰبِلِينَ

در حالى كه بر تختها رو به روى يكديگر تكيه زده‌اند،

يُطَافُ عَلَيۡهِم بِكَأۡسٖ مِّن مَّعِينِۢ

و گرداگردشان قدحهاى لبريز از شراب طهور را مى‌گردانند؛

بَيۡضَآءَ لَذَّةٖ لِّلشَّٰرِبِينَ

شرابى سفيد و درخشنده، و لذتبخش براى نوشندگان؛

لَا فِيهَا غَوۡلٞ وَ لَا هُمۡ عَنۡهَا يُنزَفُونَ

شرابى كه نه در آن مايه تباهى عقل است و نه از آن مست مى‌شوند!

وَ عِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ عِينٞ

و نزد آنها همسرانى زيبا چشم است كه جز به شوهران خود عشق نمى‌ورزند.

كَأَنَّهُنَّ بَيۡضٞ مَّكۡنُونٞ

گويى از (لطافت و سفيدى) همچون تخم‌مرغهايى هستند كه (در زير بال و پر مرغ) پنهان مانده (و دست انسانى هرگز آن را لمس نكرده است)!

فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ

(در حالى كه آنها غرق گفتگو هستند) بعضى رو به بعضى ديگر كرده مى‌پرسند ...

قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٞ

كسى از آنها مى‌گويد: «من همنشينى داشتم ...

يَقُولُ أَءِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُصَدِّقِينَ

كه پيوسته مى‌گفت: آيا (به راستى) تو اين سخن را باور كرده‌اى ...

أَءِذَا مِتۡنَا وَ كُنَّا تُرَابٗا وَ عِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَدِينُونَ

كه وقتى ما مرديم و به خاك و استخوان مبدل شديم، (بار ديگر) زنده مى‌شويم و جزا داده خواهيم شد؟!»

قَالَ هَلۡ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ

(سپس) مى‌گويد: «آيا شما مى‌توانيد از او خبرى بگيريد؟»

فَٱطَّلَعَ فَرَءَاهُ فِي سَوَآءِ ٱلۡجَحِيمِ

اينجاست كه نگاهى مى‌كند، ناگهان او را در ميان دوزخ مى‌بيند.

قَالَ تَٱللَّهِ إِن كِدتَّ لَتُرۡدِينِ

مى‌گويد: «به خدا سوگند نزديك بود مرا (نيز) به هلاكت بكشانى!

وَ لَوۡلَا نِعۡمَةُ رَبِّي لَكُنتُ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِينَ

و اگر نعمت پروردگارم نبود، من نيز از احضارشدگان (در دوزخ) بودم!

أَفَمَا نَحۡنُ بِمَيِّتِينَ

(سپس به ياران خود مى‌گويد: اى دوستان!) آيا ما هرگز نمى‌ميريم (و در بهشت جاودانه خواهيم بود)،

إِلَّا مَوۡتَتَنَا ٱلۡأُولَىٰ وَ مَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ

و جز همان مرگ اول، مرگى به سراغ ما نخواهد آمد، و ما هرگز عذاب نخواهيم شد.

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ

راستى اين همان پيروزى بزرگ است!

لِمِثۡلِ هَٰذَا فَلۡيَعۡمَلِ ٱلۡعَٰمِلُونَ

آرى، براى مثل اين، بايد عمل‌كنندگان عمل كنند!

أَذَٰلِكَ خَيۡرٞ نُّزُلًا أَمۡ شَجَرَةُ ٱلزَّقُّومِ

آيا اين (نعمتهاى جاويدان بهشتى) بهتر است يا درخت (نفرت‌انگيز) زقوم؟!

إِنَّا جَعَلۡنَٰهَا فِتۡنَةٗ لِّلظَّٰلِمِينَ

ما آن را مايه درد و رنج ظالمان قرار داديم!

إِنَّهَا شَجَرَةٞ تَخۡرُجُ فِيٓ أَصۡلِ ٱلۡجَحِيمِ

آن درختى است كه از قعر جهنم مى‌رويد!

طَلۡعُهَا كَأَنَّهُۥ رُءُوسُ ٱلشَّيَٰطِينِ

شكوفه آن مانند سرهاى شياطين است!

فَإِنَّهُمۡ لَأٓكِلُونَ مِنۡهَا فَمَالِ‍ُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ

آنها [مجرمان‌] از آن مى‌خورند و شكمها را از آن پر مى‌كنند!

ثُمَّ إِنَّ لَهُمۡ عَلَيۡهَا لَشَوۡبٗا مِّنۡ حَمِيمٖ

سپس روى آن آب داغ متعفنى مى‌نوشند!

ثُمَّ إِنَّ مَرۡجِعَهُمۡ لَإِلَى ٱلۡجَحِيمِ

سپس بازگشت آنها به سوى جهنم است!

إِنَّهُمۡ أَلۡفَوۡاْ ءَابَآءَهُمۡ ضَآلِّينَ

چرا كه آنها پدران خود را گمراه يافتند،

فَهُمۡ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ يُهۡرَعُونَ

با اين حال به سرعت بدنبال آنان كشانده مى‌شوند!

وَ لَقَدۡ ضَلَّ قَبۡلَهُمۡ أَكۡثَرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

و قبل از آنها بيشتر پيشينيان (نيز) گمراه شدند!

وَ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا فِيهِم مُّنذِرِينَ

ما در ميان آنها انذاركنندگانى فرستاديم،

فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِينَ

ولى بنگر عاقبت انذارشوندگان چگونه بود!

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

مگر بندگان مخلص خدا!

وَ لَقَدۡ نَادَىٰنَا نُوحٞ فَلَنِعۡمَ ٱلۡمُجِيبُونَ

و نوح، ما را خواند (و ما دعاى او را اجابت كرديم)؛ و چه خوب اجابت كننده‌اى هستيم!

وَ نَجَّيۡنَٰهُ وَ أَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ

و او و خاندانش را از اندوه بزرگ رهايى بخشيديم،

وَ جَعَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُۥ هُمُ ٱلۡبَاقِينَ

و فرزندانش را همان بازماندگان (روى زمين) قرار داديم،

وَ تَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

و نام نيك او را در ميان امتهاى بعد باقى نهاديم.

سَلَٰمٌ عَلَىٰ نُوحٖ فِي ٱلۡعَٰلَمِينَ

سلام بر نوح در ميان جهانيان باد!

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

ما اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم!

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

چرا كه او از بندگان باايمان ما بود!

ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

سپس ديگران [دشمنان او] را غرق كرديم!

وَ إِنَّ مِن شِيعَتِهِۦ لَإِبۡرَٰهِيمَ

و از پيروان او ابراهيم بود؛

إِذۡ جَآءَ رَبَّهُۥ بِقَلۡبٖ سَلِيمٍ

(به خاطر بياور) هنگامى را كه با قلب سليم به پيشگاه پروردگارش آمد؛

إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَ قَوۡمِهِۦ مَاذَا تَعۡبُدُونَ

هنگامى كه به پدر و قومش گفت: «اينها چيست كه مى‌پرستيد؟!

أَئِفۡكًا ءَالِهَةٗ دُونَ ٱللَّهِ تُرِيدُونَ

آيا غير از خدا به سراغ اين معبودان دروغين مى‌رويد؟!

فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

شما درباره پروردگار عالميان چه گمان مى‌بريد؟!

فَنَظَرَ نَظۡرَةٗ فِي ٱلنُّجُومِ

(سپس) نگاهى به ستارگان افكند ...

فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٞ

و گفت: «من بيمارم (و با شما به مراسم جشن نمى‌آيم)!»

فَتَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ مُدۡبِرِينَ

آنها از او روى برتافته و به او پشت كردند (و بسرعت دور شدند.)

فَرَاغَ إِلَىٰٓ ءَالِهَتِهِمۡ فَقَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ

(او وارد بتخانه شد) مخفيانه نگاهى به معبودانشان كرد و از روى تمسخر گفت: «چرا (از اين غذاها) نمى‌خوريد؟!

مَا لَكُمۡ لَا تَنطِقُونَ

(اصلا) چرا سخن نمى‌گوييد؟!»

فَرَاغَ عَلَيۡهِمۡ ضَرۡبَۢا بِٱلۡيَمِينِ

سپس بسوى آنها رفت و ضربه‌اى محكم با دست راست بر پيكر آنها فرود آورد (و جز بت بزرگ، همه را درهم شكست).

فَأَقۡبَلُوٓاْ إِلَيۡهِ يَزِفُّونَ

آنها با سرعت به او روى آوردند.

قَالَ أَتَعۡبُدُونَ مَا تَنۡحِتُونَ

گفت: «آيا چيزى را مى‌پرستيد كه با دست خود مى‌تراشيد؟!

وَ ٱللَّهُ خَلَقَكُمۡ وَ مَا تَعۡمَلُونَ

با اينكه خداوند هم شما را آفريده و هم بتهايى كه مى‌سازيد!»

قَالُواْ ٱبۡنُواْ لَهُۥ بُنۡيَٰنٗا فَأَلۡقُوهُ فِي ٱلۡجَحِيمِ

(بت‌پرستان) گفتند: «بناى مرتفعى براى او بسازيد و او را در جهنمى از آتش بيفكنيد!»

فَأَرَادُواْ بِهِۦ كَيۡدٗا فَجَعَلۡنَٰهُمُ ٱلۡأَسۡفَلِينَ

آنها طرحى براى نابودى ابراهيم ريخته بودند، ولى ما آنان را پست و مغلوب ساختيم!

وَ قَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّي سَيَهۡدِينِ

(او از اين مهلكه بسلامت بيرون آمد) و گفت: «من به سوى پروردگارم مى‌روم، او مرا هدايت خواهد كرد!

رَبِّ هَبۡ لِي مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

پروردگارا! به من از صالحان [فرزندان صالح‌] ببخش!»

فَبَشَّرۡنَٰهُ بِغُلَٰمٍ حَلِيمٖ

ما او [ابراهيم‌] را به نوجوانى بردبار و صبور بشارت داديم!

فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡيَ قَالَ يَٰبُنَيَّ إِنِّيٓ أَرَىٰ فِي ٱلۡمَنَامِ أَنِّيٓ أَذۡبَحُكَ فَٱنظُرۡ مَاذَا تَرَىٰ قَالَ يَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰبِرِينَ

هنگامى كه با او به مقام سعى و كوشش رسيد، گفت: «پسرم! من در خواب ديدم كه تو را ذبح مى‌كنم، نظر تو چيست؟» گفت «پدرم! هر چه دستور دارى اجرا كن، به خواست خدا مرا از صابران خواهى يافت!»

فَلَمَّآ أَسۡلَمَا وَ تَلَّهُۥ لِلۡجَبِينِ

هنگامى كه هر دو تسليم شدند و ابراهيم جبين او را بر خاك نهاد ...

وَ نَٰدَيۡنَٰهُ أَن يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ

او را ندا داديم كه: «اى ابراهيم!

قَدۡ صَدَّقۡتَ ٱلرُّءۡيَآ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

آن رؤيا را تحقق بخشيدى (و به مأموريت خود عمل كردى)!» ما اين گونه، نيكوكاران را جزا مى‌دهيم!

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡبَلَٰٓؤُاْ ٱلۡمُبِينُ

اين مسلما همان امتحان آشكار است!

وَ فَدَيۡنَٰهُ بِذِبۡحٍ عَظِيمٖ

ما ذبح عظيمى را فداى او كرديم،

وَ تَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

و نام نيك او را در امتهاى بعد باقى نهاديم!

سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ

سلام بر ابراهيم!

كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم!

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

او از بندگان باايمان ما است!

وَ بَشَّرۡنَٰهُ بِإِسۡحَٰقَ نَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

ما او را به اسحاق- پيامبرى از شايستگان- بشارت داديم!

وَ بَٰرَكۡنَا عَلَيۡهِ وَ عَلَىٰٓ إِسۡحَٰقَ وَ مِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحۡسِنٞ وَ ظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ مُبِينٞ

ما به او و اسحاق بركت داديم؛ و از دودمان آن دو، افرادى بودند نيكوكار و افرادى آشكارا به خود ستم كردند!

وَ لَقَدۡ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَ هَٰرُونَ

ما به موسى و هارون نعمت بخشيديم!

وَ نَجَّيۡنَٰهُمَا وَ قَوۡمَهُمَا مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ

و آن دو و قومشان را از اندوه بزرگ نجات داديم!

وَ نَصَرۡنَٰهُمۡ فَكَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِينَ

و آنها را يارى كرديم تا بر دشمنان خود پيروز شدند!

وَ ءَاتَيۡنَٰهُمَا ٱلۡكِتَٰبَ ٱلۡمُسۡتَبِينَ

ما به آن دو، كتاب روشنگر داديم،

وَ هَدَيۡنَٰهُمَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ

و آن دو را به راه راست هدايت نموديم!

وَ تَرَكۡنَا عَلَيۡهِمَا فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

و نام نيكشان را در اقوام بعد باقى گذارديم!

سَلَٰمٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَ هَٰرُونَ

سلام بر موسى و هارون!

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

ما اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم!

إِنَّهُمَا مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

آن دو از بندگان مؤمن ما بودند!

وَ إِنَّ إِلۡيَاسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و الياس از رسولان (ما) بود!

إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَلَا تَتَّقُونَ

به خاطر بياور هنگامى را كه به قومش گفت: «آيا تقوا پيشه نمى‌كنيد؟!

أَتَدۡعُونَ بَعۡلٗا وَ تَذَرُونَ أَحۡسَنَ ٱلۡخَٰلِقِينَ

آيا بت «بعل» را مى‌خوانيد و بهترين آفريدگارها را رها مى‌سازيد؟!

ٱللَّهَ رَبَّكُمۡ وَ رَبَّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ

خدايى كه پروردگار شما و پروردگار نياكان شماست!»

فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ

اما آنها او را تكذيب كردند؛ ولى به يقين همگى (در دادگاه عدل الهى) احضار مى‌شوند!

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

مگر بندگان مخلص خدا!

وَ تَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

ما نام نيك او را در ميان امتهاى بعد باقى گذارديم!

سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِلۡ‏يَاسِينَ

سلام بر الياسين!

إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ

ما اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم!

إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

او از بندگان مؤمن ما است!

وَ إِنَّ لُوطٗا لَّمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و لوط از رسولان (ما) است!

إِذۡ نَجَّيۡنَٰهُ وَ أَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ

و به خاطر بياور زمانى را كه او و خاندانش را همگى نجات داديم،

إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ

مگر پير زنى كه از بازماندگان بود (و به سرنوشت آنان گرفتار شد)!

ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ

سپس بقيه را نابود كرديم!

وَ إِنَّكُمۡ لَتَمُرُّونَ عَلَيۡهِم مُّصۡبِحِينَ

و شما پيوسته صبحگاهان از كنار (ويرانه‌هاى شهرهاى) آنها مى‌گذريد ...

وَ بِٱلَّيۡلِ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ

و (همچنين) شبانگاه؛ آيا نمى‌انديشيد؟!

وَ إِنَّ يُونُسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و يونس از رسولان (ما) است!

إِذۡ أَبَقَ إِلَى ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ

به خاطر بياور زمانى را كه به سوى كشتى پر (از جمعيت و بار) فرار كرد.

فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِينَ

ا آنها قرعه افكند، (و قرعه به نام او افتاد و) مغلوب شد!

فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ وَ هُوَ مُلِيمٞ

(او را به دريا افكندند) و ماهى عظيمى او را بلعيد، در حالى كه مستحق سرزنش بود!

فَلَوۡلَآ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِينَ

و اگر او از تسبيح‌كنندگان نبود ...

لَلَبِثَ فِي بَطۡنِهِۦٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

تا روز قيامت در شكم ماهى مى‌ماند!

فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآءِ وَ هُوَ سَقِيمٞ

(به هر حال ما او را رهايى بخشيديم و) او را در يك سرزمين خشك خالى از گياه افكنديم در حالى كه بيمار بود!

وَ أَنۢبَتۡنَا عَلَيۡهِ شَجَرَةٗ مِّن يَقۡطِينٖ

و بوته كدويى بر او رويانديم (تا در سايه برگهاى پهن و مرطوبش آرامش يابد)!

وَ أَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ مِاْئَةِ أَلۡفٍ أَوۡ يَزِيدُونَ

و او را به سوى جمعيت يكصد هزار نفرى- يا بيشتر- فرستاديم!

فَ‍َٔامَنُواْ فَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ

آنها ايمان آوردند، از اين رو تا مدت معلومى آنان را از مواهب زندگى بهره‌مند ساختيم!

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَلِرَبِّكَ ٱلۡبَنَاتُ وَ لَهُمُ ٱلۡبَنُونَ

از آنان بپرس: آيا پروردگارت دخترانى دارد و پسران از آن آنهاست؟!

أَمۡ خَلَقۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ إِنَٰثٗا وَ هُمۡ شَٰهِدُونَ

آيا ما فرشتگان را مؤنث آفريديم و آنها ناظر بودند؟!

أَلَآ إِنَّهُم مِّنۡ إِفۡكِهِمۡ لَيَقُولُونَ

دانيد آنها با اين تهمت بزرگشان مى‌گويند:

وَلَدَ ٱللَّهُ وَ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

«خداوند فرزند آورده!» ولى آنها به يقين دروغ مى‌گويند!

أَصۡطَفَى ٱلۡبَنَاتِ عَلَى ٱلۡبَنِينَ

آيا دختران را بر پسران ترجيح داده است؟!

مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ

شما را چه شده است؟! چگونه حكم مى‌كنيد؟! (هيچ مى‌فهميد چه مى‌گوييد؟!)

أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

آيا متذكر نمى‌شويد؟!

أَمۡ لَكُمۡ سُلۡطَٰنٞ مُّبِينٞ

يا شما دليل روشنى در اين باره داريد؟

فَأۡتُواْ بِكِتَٰبِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

كتابتان را بياوريد اگر راست مى‌گوييد!

وَ جَعَلُواْ بَيۡنَهُۥ وَ بَيۡنَ ٱلۡجِنَّةِ نَسَبٗا وَ لَقَدۡ عَلِمَتِ ٱلۡجِنَّةُ إِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ

آنها [مشركان‌] ميان او [خداوند] و جن، (خويشاوندى و) نسبتى قائل شدند؛ در حالى كه جنيان بخوبى مى‌دانند كه اين بت‌پرستان در دادگاه الهى احضار مى‌شوند!

سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ

منزه است خداوند از آنچه توصيف مى‌كنند،

إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

مگر بندگان مخلص خدا!

فَإِنَّكُمۡ وَ مَا تَعۡبُدُونَ

شما و آنچه را پرستش مى‌كنيد،

مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ بِفَٰتِنِينَ

هرگز نمى‌توانيد كسى را (با آن) فريب دهيد،

إِلَّا مَنۡ هُوَ صَالِ ٱلۡجَحِيمِ

مگر آنها كه در آتش دوزخ وارد مى‌شوند!

وَ مَا مِنَّآ إِلَّا لَهُۥ مَقَامٞ مَّعۡلُومٞ

و هيچ يك از ما نيست جز آنكه مقام معلومى دارد؛

وَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلصَّآفُّونَ

و ما همگى (براى اطاعت فرمان خداوند) به صف ايستاده‌ايم؛

وَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡمُسَبِّحُونَ

و ما همه تسبيح‌گوى او هستيم!

وَ إِن كَانُواْ لَيَقُولُونَ

آنها پيوسته مى‌گفتند:

لَوۡ أَنَّ عِندَنَا ذِكۡرٗا مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ

«اگر يكى از كتابهاى پيشينيان نزد ما بود،

لَكُنَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

به يقين، ما بندگان مخلص خدا بوديم!»

فَكَفَرُواْ بِهِۦ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ

(اما هنگامى كه اين كتاب بزرگ آسمانى بر آنها نازل شد،) به آن كافر شدند؛ ولى بزودى (نتيجه كار خود را) خواهند دانست!

وَ لَقَدۡ سَبَقَتۡ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا ٱلۡمُرۡسَلِينَ

وعده قطعى ما براى بندگان فرستاده ما از پيش مسلم شده ...

إِنَّهُمۡ لَهُمُ ٱلۡمَنصُورُونَ

كه آنان يارى شدگانند،

وَ إِنَّ جُندَنَا لَهُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ

و لشكر ما پيروزند!

فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِينٖ

از آنها [كافران‌] روى بگردان تا زمان معينى (كه فرمان جهاد فرارسد)!

وَ أَبۡصِرۡهُمۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ

و وضع آنها را بنگر (چه بى‌محتواست) اما بزودى (نتيجه اعمال خود را) مى‌بينند!

أَفَبِعَذَابِنَا يَسۡتَعۡجِلُونَ

آيا آنها براى عذاب ما شتاب مى‌كنند؟!

فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمۡ فَسَآءَ صَبَاحُ ٱلۡمُنذَرِينَ

اما هنگامى كه عذاب ما در آستانه خانه‌هايشان فرود آيد، انذارشدگان صبحگاه بدى خواهند داشت!

وَ تَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِينٖ

از آنان روى بگردان تا زمان معينى!

وَ أَبۡصِرۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ

و وضع كارشان را ببين؛ آنها نيز به زودى (نتيجه اعمال خود را) مى‌بينند!

سُبۡحَٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ

منزه است پروردگار تو، پروردگار عزت (و قدرت) از آنچه آنان توصيف مى‌كنند.

وَ سَلَٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِينَ

و سلام بر رسولان!

وَ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

حمد و ستايش مخصوص خداوندى است كه پروردگار جهانيان است!

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ صٓ وَ ٱلۡقُرۡءَانِ ذِي ٱلذِّكۡرِ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ ص، سوگند به قرآنى كه داراى ذكر است (كه اين كتاب، معجزه الهى است).

بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي عِزَّةٖ وَ شِقَاقٖ

ولى كافران گرفتار غرور اختلافند!

كَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ فَنَادَواْ وَّ لَاتَ حِينَ مَنَاصٖ

چه بسيار اقوامى را كه پيش از آنها هلاك كرديم؛ و به هنگام نزول عذاب فرياد مى‌زدند (و كمك مى‌خواستند) ولى وقت نجات گذشته بود!

وَ عَجِبُوٓاْ أَن جَآءَهُم مُّنذِرٞ مِّنۡهُمۡ وَ قَالَ ٱلۡكَٰفِرُونَ هَٰذَا سَٰحِرٞ كَذَّابٌ

آنها تعجب كردند كه پيامبر بيم‌دهنده‌اى از ميان آنان به سويشان آمده؛ و كافران گفتند: اين ساحر بسيار دروغگويى است!

أَجَعَلَ ٱلۡأٓلِهَةَ إِلَٰهٗا وَٰحِدًا إِنَّ هَٰذَا لَشَيۡءٌ عُجَابٞ

آيا او بجاى اينهمه خدايان، خداى واحدى قرار داده؟! اين براستى چيز عجيبى است!»

وَ ٱنطَلَقَ ٱلۡمَلَأُ مِنۡهُمۡ أَنِ ٱمۡشُواْ وَ ٱصۡبِرُواْ عَلَىٰٓ ءَالِهَتِكُمۡ إِنَّ هَٰذَا لَشَيۡءٞ يُرَادُ

سركردگان آنها بيرون آمدند و گفتند: «برويد و خدايانتان را محكم بچسبيد، اين چيزى است كه خواسته‌اند (شما را گمراه كنند)!

مَا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِي ٱلۡمِلَّةِ ٱلۡأٓخِرَةِ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا ٱخۡتِلَٰقٌ

ما هرگز چنين چيزى در آيين ديگرى نشنيده‌ايم؛ اين تنها يك آئين ساختگى است!

أَءُنزِلَ عَلَيۡهِ ٱلذِّكۡرُ مِنۢ بَيۡنِنَا بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ مِّن ذِكۡرِي بَل لَّمَّا يَذُوقُواْ عَذَابِ

آيا از ميان همه ما، قرآن تنها بر او [محمد] نازل شده؟!» آنها در حقيقت در اصل وحى من ترديد دارند، بلكه آنان هنوز عذاب الهى را نچشيده‌اند (كه اين چنين گستاخانه سخن مى‌گويند)!

أَمۡ عِندَهُمۡ خَزَآئِنُ رَحۡمَةِ رَبِّكَ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡوَهَّابِ

مگر خزاين رحمت پروردگار توانا و بخشنده‌ات نزد آنهاست (تا به هر كس ميل دارند بدهند)؟!

أَمۡ لَهُم مُّلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا فَلۡيَرۡتَقُواْ فِي ٱلۡأَسۡبَٰبِ

يا اينكه مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين و آنچه ميان اين دو است از آن آنهاست؟! (اگر چنين است) با هر وسيله ممكن به آسمانها بروند (و جلو نزول وحى را بر قلب پاك محمد بگيرند)!

جُندٞ مَّا هُنَالِكَ مَهۡزُومٞ مِّنَ ٱلۡأَحۡزَابِ

(آرى) اينها لشكر كوچك شكست‌خورده‌اى از احزابند!

كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَ عَادٞ وَ فِرۡعَوۡنُ ذُو ٱلۡأَوۡتَادِ

پيش از آنان قوم نوح و عاد و فرعون صاحب قدرت (پيامبران ما را) تكذيب كردند!

وَ ثَمُودُ وَ قَوۡمُ لُوطٖ وَ أَصۡحَٰبُ لۡ‍َٔيۡكَةِ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلۡأَحۡزَابُ

و (نيز) قوم ثمود و لوط و اصحاب الأيكه [قوم شعيب‌]، اينها احزابى بودند (كه به تكذيب پيامبران برخاستند)!

إِن كُلٌّ إِلَّا كَذَّبَ ٱلرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ

هر يك (از اين گروه‌ها) رسولان را تكذيب كردند، و عذاب الهى درباره آنان تحقق يافت!

وَ مَا يَنظُرُ هَٰٓؤُلَآءِ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ مَّا لَهَا مِن فَوَاقٖ

اينها (با اين اعمالشان) جز يك صيحه آسمانى را انتظار نمى‌كشند كه هيچ مهلت و بازگشتى براى آن وجود ندارد (و همگى را نابود مى‌سازد)!

وَ قَالُواْ رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبۡلَ يَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ

آنها (از روى خيره‌سرى) گفتند: «پروردگارا! بهره ما را از عذاب هر چه زودتر قبل از روز حساب به ما ده!»

ٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَ ٱذۡكُرۡ عَبۡدَنَا دَاوُۥدَ ذَا ٱلۡأَيۡدِ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ

در برابر آنچه مى‌گويند شكيبا باش، و به خاطر بياور بنده ما داوود صاحب قدرت را، كه او بسيار توبه‌كننده بود!

إِنَّا سَخَّرۡنَا ٱلۡجِبَالَ مَعَهُۥ يُسَبِّحۡنَ بِٱلۡعَشِيِّ وَ ٱلۡإِشۡرَاقِ

ما كوه‌ها را مسخر او ساختيم كه هر شامگاه و صبحگاه با او تسبيح مى‌گفتند!

وَ ٱلطَّيۡرَ مَحۡشُورَةٗ كُلّٞ لَّهُۥٓ أَوَّابٞ

پرندگان را نيز دسته جمعى مسخر او كرديم (تا همراه او تسبيح خدا گويند)؛ و همه اينها بازگشت‌كننده به سوى او بودند!

وَ شَدَدۡنَا مُلۡكَهُۥ وَ ءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ فَصۡلَ ٱلۡخِطَابِ

و حكومت او را استحكام بخشيديم، (هم) دانش به او داديم و (هم) داورى عادلانه!

وَ هَلۡ أَتَىٰكَ نَبَؤُاْ ٱلۡخَصۡمِ إِذۡ تَسَوَّرُواْ ٱلۡمِحۡرَابَ

آيا داستان شاكيان هنگامى كه از محراب (داوود) بالا رفتند به تو رسيده است؟!

إِذۡ دَخَلُواْ عَلَىٰ دَاوُۥدَ فَفَزِعَ مِنۡهُمۡ قَالُواْ لَا تَخَفۡ خَصۡمَانِ بَغَىٰ بَعۡضُنَا عَلَىٰ بَعۡضٖ فَٱحۡكُم بَيۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَ لَا تُشۡطِطۡ وَ ٱهۡدِنَآ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلصِّرَٰطِ

در آن هنگام كه (بى‌مقدمه) بر او وارد شدند و او از ديدن آنها وحشت كرد؛ گفتند: «نترس، دو نفر شاكى هستيم كه يكى از ما بر ديگرى ستم كرده؛ اكنون در ميان ما بحق داورى كن و ستم روا مدار و ما را به راه راست هدايت كن!

إِنَّ هَٰذَآ أَخِي لَهُۥ تِسۡعٞ وَ تِسۡعُونَ نَعۡجَةٗ وَ لِيَ نَعۡجَةٞ وَٰحِدَةٞ فَقَالَ أَكۡفِلۡنِيهَا وَ عَزَّنِي فِي ٱلۡخِطَابِ

اين برادر من است؛ و او نود و نه ميش دارد و من يكى بيش ندارم اما او اصرار مى‌كند كه: اين يكى را هم به من واگذار؛ و در سخن بر من غلبه كرده است!»

قَالَ لَقَدۡ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعۡجَتِكَ إِلَىٰ نِعَاجِهِۦ وَ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡخُلَطَآءِ لَيَبۡغِي بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٍ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَ قَلِيلٞ مَّا هُمۡ وَ ظَنَّ دَاوُۥدُ أَنَّمَا فَتَنَّٰهُ فَٱسۡتَغۡفَرَ رَبَّهُۥ وَ خَرَّ رَاكِعٗا وَ أَنَابَ

(داوود) گفت: «مسلما او با درخواست يك ميش تو براى افزودن آن به ميشهايش، بر تو ستم نموده؛ و بسيارى از شريكان (و دوستان) به يكديگر ستم مى‌كنند، مگر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند؛ اما عده آنان كم است!» داوود دانست كه ما او را (با اين ماجرا) آزموده‌ايم، از اين رو از پروردگارش طلب آمرزش نمود و به سجده افتاد و توبه كرد.

فَغَفَرۡنَا لَهُۥ ذَٰلِكَ وَ إِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلۡفَىٰ وَ حُسۡنَ مَ‍َٔابٖ

ما اين عمل را بر او بخشيديم؛ و او نزد ما داراى مقامى والا و سرانجامى نيكوست!

يَٰدَاوُۥدُ إِنَّا جَعَلۡنَٰكَ خَلِيفَةٗ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱحۡكُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَقِّ وَ لَا تَتَّبِعِ ٱلۡهَوَىٰ فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا نَسُواْ يَوۡمَ ٱلۡحِسَابِ

اى داوود! ما تو را خليفه و (نماينده خود) در زمين قرار داديم؛ پس در ميان مردم بحق داورى كن، و از هواى نفس پيروى مكن كه تو را از راه خدا منحرف سازد؛ كسانى كه از راه خدا گمراه شوند، عذاب شديدى بخاطر فراموش كردن روز حساب دارند!

وَ مَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَآءَ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ مَا بَيۡنَهُمَا بَٰطِلٗا ذَٰلِكَ ظَنُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنَ ٱلنَّارِ

ما آسمان و زمين و آنچه را ميان آنهاست بيهوده نيافريديم؛ اين گمان كافران است؛ واى بر كافران از آتش (دوزخ)!

أَمۡ نَجۡعَلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ كَٱلۡمُفۡسِدِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَمۡ نَجۡعَلُ ٱلۡمُتَّقِينَ كَٱلۡفُجَّارِ

آيا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند همچون مفسدان در زمين قرار مى‌دهيم، يا پرهيزگاران را همچون فاجران؟!

كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ إِلَيۡكَ مُبَٰرَكٞ لِّيَدَّبَّرُوٓاْ ءَايَٰتِهِۦ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ

اين كتابى است پربركت كه بر تو نازل كرده‌ايم تا در آيات آن تدبر كنند و خردمندان متذكر شوند!

وَ وَهَبۡنَا لِدَاوُۥدَ سُلَيۡمَٰنَ نِعۡمَ ٱلۡعَبۡدُ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ

ما سليمان را به داوود بخشيديم؛ چه بنده خوبى! زيرا همواره به سوى خدا بازگشت مى‌كرد (و به ياد او بود)!

إِذۡ عُرِضَ عَلَيۡهِ بِٱلۡعَشِيِّ ٱلصَّٰفِنَٰتُ ٱلۡجِيَادُ

به خاطر بياور هنگامى را كه عصرگاهان اسبان چابك تندرو را بر او عرضه داشتند،

فَقَالَ إِنِّيٓ أَحۡبَبۡتُ حُبَّ ٱلۡخَيۡرِ عَن ذِكۡرِ رَبِّي حَتَّىٰ تَوَارَتۡ بِٱلۡحِجَابِ

گفت: «من اين اسبان را بخاطر پروردگارم دوست دارم (و مى‌خواهم از آنها در جهاد استفاده كنم»، او هم چنان به آنها نگاه مى‌كرد) تا از ديدگانش پنهان شدند.

رُدُّوهَا عَلَيَّ فَطَفِقَ مَسۡحَۢا بِٱلسُّوقِ وَ ٱلۡأَعۡنَاقِ

(آنها به قدرى جالب بودند كه گفت:) بار ديگر آنها را نزد من بازگردانيد! و دست به ساقها و گردنهاى آنها كشيد (و آنها را نوازش داد).

وَ لَقَدۡ فَتَنَّا سُلَيۡمَٰنَ وَ أَلۡقَيۡنَا عَلَىٰ كُرۡسِيِّهِۦ جَسَدٗا ثُمَّ أَنَابَ

ما سليمان را آزموديم و بر تخت او جسدى افكنديم؛ سپس او به درگاه خداوند توبه كرد.

قَالَ رَبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَ هَبۡ لِي مُلۡكٗا لَّا يَنۢبَغِي لِأَحَدٖ مِّنۢ بَعۡدِيٓ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ

گفت: پروردگارا! مرا ببخش و حكومتى به من عطا كن كه بعد از من سزاوار هيچ كس نباشد، كه تو بسيار بخشنده‌اى!

فَسَخَّرۡنَا لَهُ ٱلرِّيحَ تَجۡرِي بِأَمۡرِهِۦ رُخَآءً حَيۡثُ أَصَابَ

پس ما باد را مسخر او ساختيم تا به فرمانش بنرمى حركت كند و به هر جا او مى‌خواهد برود!

وَ ٱلشَّيَٰطِينَ كُلَّ بَنَّآءٖ وَ غَوَّاصٖ

و شياطين را مسخر او كرديم، هر بنا و غواصى از آنها را!

وَ ءَاخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي ٱلۡأَصۡفَادِ

و گروه ديگرى (از شياطين) را در غل و زنجير (تحت سلطه او) قرار داديم،

هَٰذَا عَطَآؤُنَا فَٱمۡنُنۡ أَوۡ أَمۡسِكۡ بِغَيۡرِ حِسَابٖ

(و به او گفتيم:) اين عطاى ما است، به هر كس مى‌خواهى (و صلاح مى‌بينى) ببخش، و از هر كس مى‌خواهى امساك كن، و حسابى بر تو نيست (تو امين هستى)!

وَ إِنَّ لَهُۥ عِندَنَا لَزُلۡفَىٰ وَ حُسۡنَ مَ‍َٔابٖ

و براى او [سليمان‌] نزد ما مقامى ارجمند و سرانجامى نيكوست!

وَ ٱذۡكُرۡ عَبۡدَنَآ أَيُّوبَ إِذۡ نَادَىٰ رَبَّهُۥٓ أَنِّي مَسَّنِيَ ٱلشَّيۡطَٰنُ بِنُصۡبٖ وَ عَذَابٍ

و به خاطر بياور بنده ما ايوب را، هنگامى كه پروردگارش را خواند (و گفت: پروردگارا!) شيطان مرا به رنج و عذاب افكنده است.

ٱرۡكُضۡ بِرِجۡلِكَ هَٰذَا مُغۡتَسَلُۢ بَارِدٞ وَ شَرَابٞ

(به او گفتيم:) پاى خود را بر زمين بكوب! اين چشمه آبى خنك براى شستشو و نوشيدن است!

وَ وَهَبۡنَا لَهُۥٓ أَهۡلَهُۥ وَ مِثۡلَهُم مَّعَهُمۡ رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَ ذِكۡرَىٰ لِأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ

و خانواده‌اش را به او بخشيديم، و همانند آنها را بر آنان افزوديم، تا رحمتى از سوى ما باشد و تذكرى براى انديشمندان.

وَ خُذۡ بِيَدِكَ ضِغۡثٗا فَٱضۡرِب بِّهِۦ وَ لَا تَحۡنَثۡ إِنَّا وَجَدۡنَٰهُ صَابِرٗا نِّعۡمَ ٱلۡعَبۡدُ إِنَّهُۥٓ أَوَّابٞ

(و به او گفتيم:) بسته‌اى از ساقه‌هاى گندم (يا مانند آن) را برگير و با آن (همسرت را) بزن و سوگند خود را مشكن! ما او را شكيبا يافتيم؛ چه بنده خوبى كه بسيار بازگشت‌كننده (به سوى خدا) بود!

وَ ٱذۡكُرۡ عِبَٰدَنَآ إِبۡرَٰهِيمَ وَ إِسۡحَٰقَ وَ يَعۡقُوبَ أُوْلِي ٱلۡأَيۡدِي وَ ٱلۡأَبۡصَٰرِ

و به خاطر بياور بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب را، صاحبان دستها (ى نيرومند) و چشمها (ى بينا)!

إِنَّآ أَخۡلَصۡنَٰهُم بِخَالِصَةٖ ذِكۡرَى ٱلدَّارِ

ما آنها را با خلوص ويژه‌اى خالص كرديم، و آن يادآورى سراى آخرت بود!

وَ إِنَّهُمۡ عِندَنَا لَمِنَ ٱلۡمُصۡطَفَيۡنَ ٱلۡأَخۡيَارِ

و آنها نزد ما از برگزيدگان و نيكانند!

وَ ٱذۡكُرۡ إِسۡمَٰعِيلَ وَ ٱلۡيَسَعَ وَ ذَا ٱلۡكِفۡلِ وَ كُلّٞ مِّنَ ٱلۡأَخۡيَارِ

و به خاطر بياور «اسماعيل» و «اليسع» و «ذا الكفل» را كه همه از نيكان بودند!

هَٰذَا ذِكۡرٞ وَ إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ لَحُسۡنَ مَ‍َٔابٖ

اين يك يادآورى است، و براى پرهيزكاران فرجام نيكويى است:

جَنَّٰتِ عَدۡنٖ مُّفَتَّحَةٗ لَّهُمُ ٱلۡأَبۡوَٰبُ

باغهاى جاويدان بهشتى كه درهايش به روى آنان گشوده است،

مُتَّكِ‍ِٔينَ فِيهَا يَدۡعُونَ فِيهَا بِفَٰكِهَةٖ كَثِيرَةٖ وَ شَرَابٖ

در حالى كه در آن بر تختها تكيه كرده‌اند و ميوه‌هاى بسيار و نوشيدنيها در اختيار آنان است!

وَ عِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ أَتۡرَابٌ

و نزد آنان همسرانى است كه تنها چشم به شوهرانشان دوخته‌اند، و همسن و سالند!

هَٰذَا مَا تُوعَدُونَ لِيَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ

اين همان است كه براى روز حساب به شما وعده داده مى‌شود (وعده‌اى تخلف ناپذير)!

إِنَّ هَٰذَا لَرِزۡقُنَا مَا لَهُۥ مِن نَّفَادٍ

اين روزى ما است كه هرگز آن را پايانى نيست!

هَٰذَا وَ إِنَّ لِلطَّٰغِينَ لَشَرَّ مَ‍َٔابٖ

اين (پاداش پرهيزگاران است)، و براى طغيانگران بدترين محل بازگشت است:

جَهَنَّمَ يَصۡلَوۡنَهَا فَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ

دوزخ، كه در آن وارد مى‌شوند؛ و چه بستر بدى است!

هَٰذَا فَلۡيَذُوقُوهُ حَمِيمٞ وَ غَسَّاقٞ

اين نوشابه «حميم» و «غساق» است [دو مايع سوزان و تيره رنگ‌] كه بايد از آن بچشند!

وَ ءَاخَرُ مِن شَكۡلِهِۦٓ أَزۡوَٰجٌ

و جز اينها كيفرهاى ديگرى همانند آن دارند!

هَٰذَا فَوۡجٞ مُّقۡتَحِمٞ مَّعَكُمۡ لَا مَرۡحَبَۢا بِهِمۡ إِنَّهُمۡ صَالُواْ ٱلنَّارِ

(به آنان گفته مى‌شود:) اين گروهى است كه همراه شما وارد دوزخ مى‌شوند (اينها همان سران گمراهيند)؛ خوشامد بر آنها مباد، همگى در آتش خواهند سوخت!

قَالُواْ بَلۡ أَنتُمۡ لَا مَرۡحَبَۢا بِكُمۡ أَنتُمۡ قَدَّمۡتُمُوهُ لَنَا فَبِئۡسَ ٱلۡقَرَارُ

آنها (به رؤساى خود) مى‌گويند: «بلكه خوشامد بر شما مباد كه اين عذاب را شما براى ما فراهم ساختيد! چه بد قرارگاهى است اينجا!»

قَالُواْ رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَٰذَا فَزِدۡهُ عَذَابٗا ضِعۡفٗا فِي ٱلنَّارِ

(سپس) مى‌گويند: «پروردگارا! هر كس اين عذاب را براى ما فراهم ساخته، عذابى مضاعف در آتش بر او بيفزا!»

وَ قَالُواْ مَا لَنَا لَا نَرَىٰ رِجَالٗا كُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ ٱلۡأَشۡرَارِ

آنها مى‌گويند: «چرا مردانى را كه ما از اشرار مى‌شمرديم (در اينجا، در آتش دوزخ) نمى‌بينيم؟!

أَتَّخَذۡنَٰهُمۡ سِخۡرِيًّا أَمۡ زَاغَتۡ عَنۡهُمُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ

آيا ما آنان را به مسخره گرفتيم يا (به اندازه‌اى حقيرند كه) چشمها آنها را نمى‌بيند؟!

إِنَّ ذَٰلِكَ لَحَقّٞ تَخَاصُمُ أَهۡلِ ٱلنَّارِ

اين يك واقعيت است گفتگوهاى خصمانه دوزخيان!

قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ مُنذِرٞ وَ مَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ

بگو: «من تنها يك بيم‌دهنده‌ام؛ و هيچ معبودى جز خداوند يگانه قهار نيست!

رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡغَفَّٰرُ

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است، پروردگار عزيز و غفار!»

قُلۡ هُوَ نَبَؤٌاْ عَظِيمٌ

بگو: «اين خبرى بزرگ است،

أَنتُمۡ عَنۡهُ مُعۡرِضُونَ

كه شما از آن روى‌گردانيد!

مَا كَانَ لِيَ مِنۡ عِلۡمِۢ بِٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰٓ إِذۡ يَخۡتَصِمُونَ

من از ملأ اعلى (و فرشتگان عالم بالا) به هنگامى كه (درباره آفرينش آدم) مخاصمه مى‌كردند خبر ندارم!

إِن يُوحَىٰٓ إِلَيَّ إِلَّآ أَنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٞ مُّبِينٌ

تنها چيزى كه به من وحى مى‌شود اين است كه من انذاركننده آشكارى هستم!»

إِذۡ قَالَ رَبُّكَ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّي خَٰلِقُۢ بَشَرٗا مِّن طِينٖ

و به خاطر بياور هنگامى را كه پروردگارت به فرشتگان گفت: «من بشرى را از گل مى‌آفرينم!

فَإِذَا سَوَّيۡتُهُۥ وَ نَفَخۡتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُواْ لَهُۥ سَٰجِدِينَ

هنگامى كه آن را نظام بخشيدم و از روح خود در آن دميدم، براى او به سجده افتيد!»

فَسَجَدَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ كُلُّهُمۡ أَجۡمَعُونَ

در آن هنگام همه فرشتگان سجده كردند،

إِلَّآ إِبۡلِيسَ ٱسۡتَكۡبَرَ وَ كَانَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ

جز ابليس كه تكبر ورزيد و از كافران بود!

قَالَ يَٰٓإِبۡلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسۡجُدَ لِمَا خَلَقۡتُ بِيَدَيَّ أَسۡتَكۡبَرۡتَ أَمۡ كُنتَ مِنَ ٱلۡعَالِينَ

گفت: «اى ابليس! چه چيز مانع تو شد كه بر مخلوقى كه با قدرت خود او را آفريدم سجده كنى؟! آيا تكبر كردى يا از برترينها بودى؟! (برتر از اينكه فرمان سجود به تو داده شود!)»

قَالَ أَنَا۠ خَيۡرٞ مِّنۡهُ خَلَقۡتَنِي مِن نَّارٖ وَ خَلَقۡتَهُۥ مِن طِينٖ

گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفريده‌اى و او را از گل!»

قَالَ فَٱخۡرُجۡ مِنۡهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٞ

فرمود: «از آسمانها (و صفوف ملائكه) خارج شو، كه تو رانده درگاه منى!

وَ إِنَّ عَلَيۡكَ لَعۡنَتِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلدِّينِ

و مسلما لعنت من بر تو تا روز قيامت خواهد بود!

قَالَ رَبِّ فَأَنظِرۡنِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ

گفت: «پروردگارا! مرا تا روزى كه انسانها برانگيخته مى‌شوند مهلت ده!»

قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِينَ

فرمود: «تو از مهلت داده‌شدگانى،

إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ

ولى تا روز و زمان معين!»

قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغۡوِيَنَّهُمۡ أَجۡمَعِينَ

گفت: «به عزتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم كرد،

إِلَّا عِبَادَكَ مِنۡهُمُ ٱلۡمُخۡلَصِينَ

مگر بندگان خالص تو، از ميان آنها!»

قَالَ فَٱلۡحَقُّ وَ ٱلۡحَقَّ أَقُولُ

فرمود: «به حق سوگند، و حق مى‌گويم،

لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَ مِمَّن تَبِعَكَ مِنۡهُمۡ أَجۡمَعِينَ

كه جهنم را از تو و هر كدام از آنان كه از تو پيروى كند، پر خواهم كرد!»

قُلۡ مَآ أَسۡ‍َٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٖ وَ مَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُتَكَلِّفِينَ

(اى پيامبر!) بگو: «من براى دعوت نبوت هيچ پاداشى از شما نمى‌طلبم، و من از متكلفين نيستم! (سخنانم روشن و همراه با دليل است!)»

إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ

اين (قرآن) تذكرى براى همه جهانيان است؛

وَ لَتَعۡلَمُنَّ نَبَأَهُۥ بَعۡدَ حِينِۢ

و خبر آن را بعد از مدتى مى‌شنويد!

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ اين كتابى است كه از سوى خداوند عزيز و حكيم نازل شده است.

إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ فَٱعۡبُدِ ٱللَّهَ مُخۡلِصٗا لَّهُ ٱلدِّينَ

ما اين كتاب را بحق بر تو نازل كرديم؛ پس خدا را پرستش كن و دين خود را براى او خالص گردان!

أَلَا لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلۡخَالِصُ وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ مَا نَعۡبُدُهُمۡ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَآ إِلَى ٱللَّهِ زُلۡفَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡ فِي مَا هُمۡ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ كَٰذِبٞ كَفَّارٞ

آگاه باشيد كه دين خالص از آن خداست، و آنها كه غير خدا را اولياى خود قرار دادند و دليلشان اين بود كه: «اينها را نمى‌پرستيم مگر بخاطر اينكه ما را به خداوند نزديك كنند»، خداوند روز قيامت ميان آنان در آنچه اختلاف داشتند داورى مى‌كند؛ خداوند آن كس را كه دروغگو و كفران‌كننده است هرگز هدايت نمى‌كند!

لَّوۡ أَرَادَ ٱللَّهُ أَن يَتَّخِذَ وَلَدٗا لَّٱصۡطَفَىٰ مِمَّا يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ سُبۡحَٰنَهُۥ هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ

اگر (بفرض محال) خدا مى‌خواست فرزندى انتخاب كند، از ميان مخلوقاتش آنچه را مى‌خواست برميگزيد؛ منزه است (از اينكه فرزندى داشته باشد)! او خداوند يكتاى پيروز است!

خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ يُكَوِّرُ ٱلَّيۡلَ عَلَى ٱلنَّهَارِ وَ يُكَوِّرُ ٱلنَّهَارَ عَلَى ٱلَّيۡلِ وَ سَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَ ٱلۡقَمَرَ كُلّٞ يَجۡرِي لِأَجَلٖ مُّسَمًّى أَلَا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡغَفَّٰرُ

آسمانها و زمين را بحق آفريد؛ شب را بر روز مى‌پيچد و روز را بر شب؛ و خورشيد و ماه را مسخر فرمان خويش قرار داد؛ هر كدام تا سرآمد معينى به حركت خود ادامه مى‌دهند؛ آگاه باشيد كه او قادر و آمرزنده است!

خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ ثُمَّ جَعَلَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَ أَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖ يَخۡلُقُكُمۡ فِي بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡ خَلۡقٗا مِّنۢ بَعۡدِ خَلۡقٖ فِي ظُلُمَٰتٖ ثَلَٰثٖ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ لَهُ ٱلۡمُلۡكُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ

او شما را از يك نفس آفريد، و همسرش را از (باقيمانده گل) او خلق كرد؛ و براى شما هشت زوج از چهارپايان ايجاد كرد؛ او شما را در شكم مادرانتان آفرينشى بعد از آفرينش ديگر، در ميان تاريكيهاى سه گانه، مى‌بخشد! اين است خداوند، پروردگار شما كه حكومت (عالم هستى) از آن اوست؛ هيچ معبودى جز او نيست؛ پس چگونه از راه حق منحرف مى‌شويد؟!

إِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنكُمۡ وَ لَا يَرۡضَىٰ لِعِبَادِهِ ٱلۡكُفۡرَ وَ إِن تَشۡكُرُواْ يَرۡضَهُ لَكُمۡ وَ لَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

اگر كفران كنيد، خداوند از شما بى‌نياز است و هرگز كفران را براى بندگانش نمى پسندد؛ و اگر شكر او را بجا آوريد آن را براى شما مى‌پسندد! و هيچ گنهكارى گناه ديگرى را بر دوش نمى‌كشد! سپس بازگشت همه شما به سوى پروردگارتان است، و شما را از آنچه انجام مى‌داديد آگاه مى‌سازد؛ چرا كه او به آنچه در سينه‌هاست آگاه است!

وَ إِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ضُرّٞ دَعَا رَبَّهُۥ مُنِيبًا إِلَيۡهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُۥ نِعۡمَةٗ مِّنۡهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدۡعُوٓاْ إِلَيۡهِ مِن قَبۡلُ وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَندَادٗا لِّيُضِلَّ عَن سَبِيلِهِۦ قُلۡ تَمَتَّعۡ بِكُفۡرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ

هنگامى كه انسان را زيانى رسد، پروردگار خود را مى‌خواند و بسوى او باز مى گردد؛ اما هنگامى كه نعمتى از خود به او عطا كند، آنچه را به خاطر آن قبلا خدا را مى خواند از ياد مى‌برد و براى خداوند همتايانى قرار مى‌دهد تا مردم را از راه او منحرف سازد؛ بگو: «چند روزى از كفرت بهره‌گير كه از دوزخيانى!»

أَمَّنۡ هُوَ قَٰنِتٌ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ سَاجِدٗا وَ قَآئِمٗا يَحۡذَرُ ٱلۡأٓخِرَةَ وَ يَرۡجُواْ رَحۡمَةَ رَبِّهِۦ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُونَ وَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ

(آيا چنين كسى با ارزش است) يا كسى كه در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قيام، از عذاب آخرت مى‌ترسد و به رحمت پروردگارش اميدوار است؟! بگو: «آيا كسانى كه مى‌دانند با كسانى كه نمى‌دانند يكسانند؟! تنها خردمندان متذكر مى‌شوند!»

قُلۡ يَٰعِبَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۡ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٞ وَ أَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى ٱلصَّٰبِرُونَ أَجۡرَهُم بِغَيۡرِ حِسَابٖ

بگو: «اى بندگان من كه ايمان آورده‌ايد! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهيزيد! براى كسانى كه در اين دنيا نيكى كرده‌اند پاداش نيكى است! و زمين خدا وسيع است، (اگر تحت فشار سران كفر بوديد مهاجرت كنيد) كه صابران اجر و پاداش خود را بى‌حساب دريافت مى‌دارند!

قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱللَّهَ مُخۡلِصٗا لَّهُ ٱلدِّينَ

بگو: «من مأمورم كه خدا را پرستش كنم در حالى كه دينم را براى او خالص كرده باشم،

وَ أُمِرۡتُ لِأَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ

و مأمورم كه نخستين مسلمان باشم!

قُلۡ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

بگو: «من اگر نافرمانى پروردگارم كنم، از عذاب روز بزرگ (قيامت) مى‌ترسم!»

قُلِ ٱللَّهَ أَعۡبُدُ مُخۡلِصٗا لَّهُۥ دِينِي

بگو: «من تنها خدا را مى‌پرستم در حالى كه دينم را براى او خالص مى‌كنم.

فَٱعۡبُدُواْ مَا شِئۡتُم مِّن دُونِهِۦ قُلۡ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَ أَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَلَا ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِينُ

شما هر چه را جز او مى‌خواهيد بپرستيد!» بگو: «زيانكاران واقعى آنانند كه سرمايه وجود خويش و بستگانشان را در روز قيامت از دست داده‌اند! آگاه باشيد زيان آشكار همين است!»

لَهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ ظُلَلٞ مِّنَ ٱلنَّارِ وَ مِن تَحۡتِهِمۡ ظُلَلٞ ذَٰلِكَ يُخَوِّفُ ٱللَّهُ بِهِۦ عِبَادَهُۥ يَٰعِبَادِ فَٱتَّقُونِ

براى آنان از بالاى سرشان سايبانهايى از آتش، و در زير پايشان نيز سايبانهايى از آتش است؛ اين چيزى است كه خداوند با آن بندگانش را مى‌ترساند! اى بندگان من! از نافرمانى من بپرهيزيد!

وَ ٱلَّذِينَ ٱجۡتَنَبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ أَن يَعۡبُدُوهَا وَ أَنَابُوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فَبَشِّرۡ عِبَادِ

و كسانى كه از عبادت طاغوت پرهيز كردند و به سوى خداوند بازگشتند، بشارت از آن آنهاست؛ پس بندگان مرا بشارت ده!

ٱلَّذِينَ يَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقَوۡلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحۡسَنَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ

همان كسانى كه سخنان را مى‌شنوند و از نيكوترين آنها پيروى مى‌كنند؛ آنان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده، و آنها خردمندانند.

أَفَمَنۡ حَقَّ عَلَيۡهِ كَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِي ٱلنَّارِ

آيا تو مى‌توانى كسى را كه فرمان عذاب درباره او قطعى شده رهايى بخشى؟! آيا تو ميتوانى كسى را كه در درون آتش است برگيرى و نجات دهى؟!

لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ غُرَفٞ مِّن فَوۡقِهَا غُرَفٞ مَّبۡنِيَّةٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَعۡدَ ٱللَّهِ لَا يُخۡلِفُ ٱللَّهُ ٱلۡمِيعَادَ

ولى آنها كه تقواى الهى پيشه كردند، غرفه‌هايى در بهشت دارند كه بر فراز آنها غرفه‌هاى ديگرى بنا شده و از زير آنها نهرها جارى است اين وعده الهى است، و خداوند در وعده خود تخلف نمى‌كند!

أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَسَلَكَهُۥ يَنَٰبِيعَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ يُخۡرِجُ بِهِۦ زَرۡعٗا مُّخۡتَلِفًا أَلۡوَٰنُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصۡفَرّٗا ثُمَّ يَجۡعَلُهُۥ حُطَٰمًا إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَذِكۡرَىٰ لِأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ

آيا نديدى كه خداوند از آسمان آبى فرستاد و آن را بصورت چشمه‌هايى در زمين وارد نمود، سپس با آن زراعتى را خارج مى‌سازد كه رنگهاى مختلف دارد؛ بعد آن گياه خشك مى‌شود، بگونه‌اى كه آن را زرد و بى‌روح مى‌بينى؛ سپس آن را در هم مى‌شكند و خرد مى‌كند؛ در اين مثال تذكرى است براى خردمندان (از ناپايدارى دنيا)!

أَفَمَن شَرَحَ ٱللَّهُ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٖ مِّن رَّبِّهِۦ فَوَيۡلٞ لِّلۡقَٰسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكۡرِ ٱللَّهِ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ

آيا كسى كه خدا سينه‌اش را براى اسلام گشاده است و بر فراز مركبى از نور الهى قرار گرفته (همچون كوردلان گمراه است؟!) واى بر آنان كه قلبهايى سخت در برابر ذكر خدا دارند! آنها در گمراهى آشكارى هستند!

ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحۡسَنَ ٱلۡحَدِيثِ كِتَٰبٗا مُّتَشَٰبِهٗا مَّثَانِيَ تَقۡشَعِرُّ مِنۡهُ جُلُودُ ٱلَّذِينَ يَخۡشَوۡنَ رَبَّهُمۡ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمۡ وَ قُلُوبُهُمۡ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُ وَ مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٍ

خداوند بهترين سخن را نازل كرده، كتابى كه آياتش (در لطف و زيبايى و عمق و محتوا) همانند يكديگر است؛ آياتى مكرر دارد (با تكرارى شوق‌انگيز) كه از شنيدن آياتش لرزه بر اندام كسانى كه از پروردگارشان مى‌ترسند مى‌افتد؛ سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذكر خدا مى‌شود؛ اين هدايت الهى است كه هر كس را بخواهد با آن راهنمايى مى‌كند؛ و هر كس را خداوند گمراه سازد، راهنمايى براى او نخواهد بود!

أَفَمَن يَتَّقِي بِوَجۡهِهِۦ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ قِيلَ لِلظَّٰلِمِينَ ذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ

آيا كسى كه با صورت خود عذاب دردناك (الهى) را در روز قيامت دور مى‌سازد (همانند كسى است كه هرگز آتش دوزخ به او نمى‌رسد)؟! و به ظالمان گفته مى شود: «بچشيد آنچه را به دست مى‌آورديد (و انجام مى‌داديد)!»

كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَأَتَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ

كسانى كه قبل از آنها بودند نيز (آيات ما را) تكذيب نمودند، و عذاب (الهى) از جايى كه فكر نمى‌كردند به سراغشان آمد!

فَأَذَاقَهُمُ ٱللَّهُ ٱلۡخِزۡيَ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ لَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

پس خداوند خوارى را در زندگى اين دنيا به آنها چشانيد، و عذاب آخرت شديدتر است اگر مى‌دانستند.

وَ لَقَدۡ ضَرَبۡنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٖ لَّعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ

ما براى مردم در اين قرآن از هر نوع مثلى زديم، شايد متذكر شوند.

قُرۡءَانًا عَرَبِيًّا غَيۡرَ ذِي عِوَجٖ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ

قرآنى است فصيح و خالى از هر گونه كجى و نادرستى، شايد آنان پرهيزگارى پيشه كنند!

ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا رَّجُلٗا فِيهِ شُرَكَآءُ مُتَشَٰكِسُونَ وَ رَجُلٗا سَلَمٗا لِّرَجُلٍ هَلۡ يَسۡتَوِيَانِ مَثَلًا ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ

خداوند مثالى زده است: مردى را كه مملوك شريكانى است كه درباره او پيوسته با هم به مشاجره مشغولند، و مردى كه تنها تسليم يك نفر است؛ آيا اين دو يكسانند؟! حمد، مخصوص خداست، ولى بيشتر آنان نمى‌دانند.

إِنَّكَ مَيِّتٞ وَ إِنَّهُم مَّيِّتُونَ

تو مى‌ميرى و آنها نيز خواهند مرد!

ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عِندَ رَبِّكُمۡ تَخۡتَصِمُونَ

سپس شما روز قيامت نزد پروردگارتان مخاصمه مى‌كنيد.