إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ ما تَخْرُجُ مِنْ ثَمَراتٍ مِنْ أَكْمامِها وَ ما تَحْمِلُ مِنْ أُنْثيٰ وَ لا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَ يَوْمَ يُنادِيهِمْ أَيْنَ شُرَكائِي قالُوا آذَنَّاكَ ما مِنَّا مِنْ شَهِيدٍ

علم قيامت به خدا راجع است، هيچ ميوه‌اى از غلافش خارج نمى‌شود و هيچ مؤنثى بار بر نمى‌دارد و نمى‌گذارد مگر با علم او، روز قيامت ندايشان كند كجاست شريكان من؟ گويند: اعلام كرديم كه كسى از ما بر شريك داشتن تو گواه نيست.

وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ وَ ظَنُّوا ما لَهُمْ مِنْ مَحِيصٍ

آنچه از پيش مى‌خواندند از آنها گم مى‌شود و مى‌دانند كه راه فرارى ندارند.

لا يَسْأَمُ الْإِنْسانُ مِنْ دُعاءِ الْخَيْرِ وَ إِنْ مَسَّهُ الشَّرُّ فَيَئُوسٌ قَنُوطٌ

انسان از خواستن خير خسته نمى‌شود و اگر شرى به او رسد نااميد و مأيوس است.

وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هٰذا لِي وَ ما أَظُنُّ السَّاعَةَ قائِمَةً وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِليٰ رَبِّي إِنَّ لِي عِنْدَهُ لَلْحُسْنيٰ فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِما عَمِلُوا وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ

و اگر بعد از رسيدن ضرر، رحمتى به او بچشانيم گويد: اين براى من است، گمان ندارم قيامت بر پا شود و اگر به طرف پروردگارم برگردم براى من پيش او منزلت بهترى هست، كافران را از آنچه كرده‌اند خبر مى‌دهيم و از عذابى غليظ بر آنها مى‌چشانيم.

وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَي الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأيٰ بِجانِبِهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَرِيضٍ

چون به انسان نعمتى داديم از خدا اعراض كرده و كنار مى‌كشد و چون ضررى بر او رسد داراى تضرع مفصلى است.

قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُمْ بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِي شِقاقٍ بَعِيدٍ

بگو: خبرم دهيد اگر قرآن از جانب خدا باشد و به آن كافر شويد، كيست گمراهتر از آنكه در اختلاف بزرگى است.

سَنُرِيهِمْ آياتِنا فِي الْآفاقِ وَ فِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّي يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَ وَ لَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ

حتما آيات خويش را در اطرافشان و در وجودشان به آنها نشان خواهيم داد تا بدانند كه او حق است، آيا بس نيست كه خدايت به هر چيز شاهد است.

أَلا إِنَّهُمْ فِي مِرْيَةٍ مِنْ لِقاءِ رَبِّهِمْ أَلا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطٌ

بدان كه آنها از لقاء خدايشان در شكند و بدان كه خدا به هر چيز محيط است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ حم

بنام خداى رحمان رحيم؛ حاء ميم.

عسق

عین سین قاف.

كَذٰلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَ إِلَي الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

خداى عزيز و حكيم، اين چنين به تو و پيامبران پيشين وحى مى‌كند.

لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

خدايى كه هر چه در آسمانها و زمين هست مال اوست و او والا مقام و بزرگ است.

تَكادُ السَّماواتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْ فَوْقِهِنَّ وَ الْمَلائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَلا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

نزديك است آسمانها از بالا شكافته شوند، ملائكه خدايشان را تسبيح و حمد مى‌كنند و براى اهل زمين مغفرت مى‌طلبند، بدانيد كه خدا آمرزنده و مهربان است.

وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيْهِمْ وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ

آنان كه جز خدا سرپرستان گرفته‌اند، خدا بر آنها حافظ است، تو بر آنها وكيل نيستى.

وَ كَذٰلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ قُرْآناً عَرَبِيًّا لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُريٰ وَ مَنْ حَوْلَها وَ تُنْذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَ فَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ

اين چنين قرآنى روشن را بر تو وحى كرده‌ايم، تا اهل مكه و كسانى را كه در اطراف آنند انذار كنى، و انذار كنى از روز جمع شدن كه در آن شكى نيست، گروهى در بهشت و گروهى در آتشند.

وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لٰكِنْ يُدْخِلُ مَنْ يَشاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَ الظَّالِمُونَ ما لَهُمْ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ

اگر خدا مى‌خواست همه‌اش را يك امت مى‌گردانيد ليكن هر كه را بخواهد در رحمت خويش داخل كند، ظالمان را سرپرستى و يارى نيست.

أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَ هُوَ يُحْيِ الْمَوْتيٰ وَ هُوَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

بلكه جز او سرپرستانى گرفته‌اند، الله فقط اوست سرپرست، فقط او مردگان را زنده‌ مى‌كند و او بر هر چيز تواناست.

وَ مَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِنْ شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَي اللَّهِ ذٰلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ أُنِيبُ

در هر چه اختلاف كرديد حكمش با خداست پروردگار من آن خداست، بر او توكل كرده و به او بر مى‌گردم.

فاطِرُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً وَ مِنَ الْأَنْعامِ أَزْواجاً يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ

او آفريننده آسمانها و زمين است از خودتان بر شما زوجهايى قرار داده و از چهارپايان زوجهايى آفريده، شما را در آن مى‌آفريند، چيزى مانند او نيست و فقط اوست شنوا و بينا.

لَهُ مَقالِيدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

خزائن آسمانها و زمين خاص اوست، روزى را به هر كه خواهد وسعت دهد و تنگ گيرد او به هر چيز داناست.

شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّيٰ بِهِ نُوحاً وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهِيمَ وَ مُوسيٰ وَ عِيسيٰ أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَي الْمُشْرِكِينَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ يُنِيبُ

شريعت قرار داد براى شما آنچه را كه به نوح سفارش كرده و آنچه را كه بر تو وحى كرده‌ايم و آنچه را كه به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش نموده‌ايم، اينكه بر پا داريد دين را و در آن اختلاف نكنيد، سنگين است بر مشركان آنچه به سوى آن مى‌خوانى، خدا هر كه را خواهد به سوى آن جمع مى‌كند و هر كه اهل انابه باشد به سوى آن هدايت مى‌نمايد.

وَ ما تَفَرَّقُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْياً بَيْنَهُمْ وَ لَوْلا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ إِليٰ أَجَلٍ مُسَمًّي لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّ الَّذِينَ أُورِثُوا الْكِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِي شَكٍّ مِنْهُ مُرِيبٍ

در دين اختلاف نكردند مگر بعد از آمدن علم (به حق بودن آن) روى حسدى كه داشتند اگر وعده مهلت نبود كه از طرف خدايت گذشته است، حتما ميان آنها حكم مى‌شد وارثان كتاب بعد از آنها، در شك سخت از كتابند.

فَلِذٰلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ

بدين جهت به دين دعوت كن، خود نيز در آن پايدار باش چنان كه مأمور شده‌اى، از هواهاى كفار تبعيت مكن، بگو: ايمان آوردم به هر كتابى كه خدا نازل فرموده، امر شده‌ام ميان شما عدالت كنم، الله پروردگار ما و شماست، اعمال ما براى ما و اعمال شما براى شماست، خصومتى در بين نيست، خدا ميان ما را جمع خواهد كرد بازگشت به سوى اوست.

وَ الَّذِينَ يُحَاجُّونَ فِي اللَّهِ مِنْ بَعْدِ ما اسْتُجِيبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ داحِضَةٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ عَلَيْهِمْ غَضَبٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ شَدِيدٌ

كسانى كه درباره خدا محاجه مى‌كنند پس از آنكه خدا مورد اجابت واقع شده، حجت آنها پيش خدا باطل است، آنها راست غضب خدا و عذاب شديد.

اللَّهُ الَّذِي أَنْزَلَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ وَ الْمِيزانَ وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ

خدا اين كتاب و ميزان را به حق نازل كرده است، چه مى‌دانى شايد قيامت نزديك است؟

يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِها وَ الَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْها وَ يَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلا إِنَّ الَّذِينَ يُمارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفِي ضَلالٍ بَعِيدٍ

آنان كه ايمان نمى‌آورند آن را به عجله مى‌خواهند ولى اهل ايمان از آن مى‌ترسند و مى‌دانند كه آن حق است، بدانيد آنان كه درباره قيامت مجادله مى‌كنند در گمراهى دورى هستند.

اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبادِهِ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ وَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ

خدا به بندگانش، مهربان است، هر كه را بخواهد روزى مى‌دهد، او نيرومند و تواناست.

مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَ مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ

هر كه كشت آخرت را مى‌خواهد بر كشت او مى‌افزائيم و هر كه كشت دنيا را مى خواهد از آن به او مى‌دهيم اما در آخرت نصيبى ندارد.

أَمْ لَهُمْ شُرَكاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّينِ ما لَمْ يَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ وَ لَوْلا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ

يا براى آنها شريكانى هست كه دينى را كه خدا نمى‌داند برايشان آورده‌اند؟ اگر وعده مهلت نبود، ميانشان حكم مى‌شد ظالمان را عذاب دردناكى هست.

تَرَي الظَّالِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا وَ هُوَ واقِعٌ بِهِمْ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فِي رَوْضاتِ الْجَنَّاتِ لَهُمْ ما يَشاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذٰلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ

خواهى ديد كه ظالمان از آنچه كرده‌اند مى‌ترسند، آن به آنها خواهد رسيد، كسانى كه ايمان آورده، عمل خوب كرده‌اند. در باغات بهشت خواهند بود، آنها راست نزد خدايشان آنچه مى‌خواهند، فضل بزرگ همانست.

ذٰلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبيٰ وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيها حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ

همان بهشت است كه خدا به بندگان خود كه ايمان آورده و عمل خوب كرده‌اند مژده مى‌دهد، بگو بر رسالتم از شما پاداشى نمى‌خواهم مگر مودت قرابتم را هر كه حسنه‌اى به دست آورد ثوابش را افزون مى‌كنيم، خدا آمرزنده و پاداش دهنده است.

أَمْ يَقُولُونَ افْتَريٰ عَلَي اللَّهِ كَذِباً فَإِنْ يَشَإِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَليٰ قَلْبِكَ وَ يَمْحُ اللَّهُ الْباطِلَ وَ يُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ

يا مى‌گويند بر خدا دروغ بسته است، اگر خدا بخواهد بر قلب تو مهر مى‌نهد، خدا باطل را محو و حق را با سخنان خويش ثابت مى‌كند، او به مكنونات سينه‌ها آگاه است.

وَ هُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ وَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ

او همانست كه توبه را از بندگان خويش قبول مى‌كند و از گناهان مى‌گذرد و مى‌داند آنچه را كه مى‌كند.

وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ الْكافِرُونَ لَهُمْ عَذابٌ شَدِيدٌ

و قبول مى‌كند از كسانى كه ايمان آورده‌اند و از كرم خويش بر آنها افزون مى‌كند كافران را عذاب شديدى هست.

وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَ لٰكِنْ يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما يَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ

اگر خدا روزى را بر بندگانش بسط مى‌داد، در زمين طغيان مى‌كردند، ليكن به آن اندازه كه مى‌خواهد نازل مى‌كند، او به بندگانش دانا و بيناست.

وَ هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا وَ يَنْشُرُ رَحْمَتَهُ وَ هُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ

اوست كه باران را بعد از نااميد شدن مى‌فرستد و رحمتش را گسترش مى‌دهد، او سرپرست پسنديده است.

وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ وَ هُوَ عَليٰ جَمْعِهِمْ إِذا يَشاءُ قَدِيرٌ

از جمله آيات خدا آفريدن آسمانها و زمين است و آنچه از جنبنده در آن دو منتشر كرده و او بر جمع آورى آنها، وقتى كه بخواهد تواناست.

وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ

آنچه از مصيبت به شما مى‌رسد به علت گناهانى است كه دستهايتان كسب كرده، خدا از بسيارى عفو مى‌كند.

وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ

شما عاجز كننده خدا در زمين نيستيد و جز خدا سرپرست و يارى نداريد.

وَ مِنْ آياتِهِ الْجَوارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ

از جمله آيات خدا نهرهاى جارى شونده است مانند مرزها.

إِنْ يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَواكِدَ عَليٰ ظَهْرِهِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ

اگر بخواهد باد را آرام مى‌كند، آن گاه در پشت دريا راكد مى‌ماند در اين سخن آياتى است بر هر بردبار شكور.

أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِما كَسَبُوا وَ يَعْفُ عَنْ كَثِيرٍ

يا در اثر گناه مردم آنها را متوقف مى‌كند و از بسيارى (از گناه) عفو مى‌كند.

وَ يَعْلَمَ الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِنا ما لَهُمْ مِنْ مَحِيصٍ

تا مجادله كنندگان در آيات ما بدانند كه راه فرارى ندارند.

فَما أُوتِيتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَمَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقيٰ لِلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَليٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

آنچه داده شده‌ايد، متاع زندگى دنياست و آنچه نزد خداست بهتر و باقى‌تر است براى آنان كه ايمان آورده و بر خدا توكل مى‌كنند.

وَ الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ

و آنان كه از گناهان بزرگ و كارهاى زشت‌تر اجتناب كرده و چون خشم آورند عفو مى‌كنند.

وَ الَّذِينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُوريٰ بَيْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ

و آنان كه پروردگار خويش را اجابت كرده و نماز را بر پا داشته و كارشان به مشورت‌ است و از آنچه روزيشان داده‌ايم انفاق مى‌كنند.

وَ الَّذِينَ إِذا أَصابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنْتَصِرُونَ

و آنان كه چون مظلوم شدند، انتقام مى‌كشند.

وَ جَزاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَي اللَّهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ

سزاى بدى مانند آن يك بدى است، هر كه عفو و اصلاح كند، اجر او بر عهده خداست خدا ظالمان را دوست ندارد.

وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِكَ ما عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ

هر كه بعد از مظلوم شدن انتقام گيرد، بر عليه آنها راهى نيست.

إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَي الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ

راه انتقام فقط بر عليه كسانى است كه بر مردم بى‌جهت تجاوز مى‌كنند، آنها راست عذابى دردناك.

وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذٰلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ

البته هر كه صبر و اغماض كند، آن از كارهاى اهم است.

وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ وَلِيٍّ مِنْ بَعْدِهِ وَ تَرَي الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ يَقُولُونَ هَلْ إِليٰ مَرَدٍّ مِنْ سَبِيلٍ

هر كه خدا اضلالش كند او را بعد از خدا كارسازى نيست، مى‌بينى ظالمان را وقتى كه عذاب را ديدند مى‌گويند: آيا ببرگشتن ما راهى هست؟

وَ تَراهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْها خاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِيٍّ وَ قالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذابٍ مُقِيمٍ

مى‌بينى آنها را كه بر آتش عرضه مى‌شوند، از ذلت ساكتند، با نگاه جزئى به آتش مى‌نگرند، اهل ايمان گويند: زيانكاران آنهايند كه نفس و اهل خويش را به زيان انداخته‌اند، بدانيد كه ظالمان در عذاب پايدارى خواهند بود.

وَ ما كانَ لَهُمْ مِنْ أَوْلِياءَ يَنْصُرُونَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ سَبِيلٍ

آنها را سرپرستانى جز خدا نبود كه ياريشان كنند، هر كه را خدا گمراه كند راهى به هدايت ندارد.

اسْتَجِيبُوا لِرَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ ما لَكُمْ مِنْ مَلْجَإٍ يَوْمَئِذٍ وَ ما لَكُمْ مِنْ نَكِيرٍ

اجابت كنيد دعوت پروردگارتان را پيش از آمدن روزى كه از جانب خدا برگشتى ندارد، در آن روز پناهگاهى و انكارى نداريد.

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا الْبَلاغُ وَ إِنَّا إِذا أَذَقْنَا الْإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسانَ كَفُورٌ

اگر اعراض كردند، ما تو را بر آنها نگهبان نكرده‌ايم، وظيفه تو فقط تبليغ است، ما چون به انسان رحمت چشانديم به آن شاد مى‌شود و اگر در اثر آنچه كرده است به او بدى برسد، بسيار ناسپاس است.

لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَخْلُقُ ما يَشاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ إِناثاً وَ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ الذُّكُورَ

حكومت آسمانها و زمين خاص خداست آنچه بخواهد مى‌آفريند، به هر كه خواهد دختران و به هر كه خواهد پسران ميدهد.

أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْراناً وَ إِناثاً وَ يَجْعَلُ مَنْ يَشاءُ عَقِيماً إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ

يا پسران و دختران را براى آنها جمع مى‌كند و هر كه را بخواهد نازا مى‌گرداند.

وَ ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْياً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولاً فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ ما يَشاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ

نبوده براى هيچ انسانى كه خدا با او سخن گويد مگر با وحى يا از پس پرده‌اى و يا ملكى بفرستد و او آنچه خدا بخواهد وحى كند، خدا والا مقام و حكيم است.

وَ كَذٰلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ وَ لٰكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا وَ إِنَّكَ لَتَهْدِي إِليٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ

اين چنين قرآنى بر تو از امر خود وحى كرديم، نمى‌دانستى اين كتاب و اين ايمان كدام است، ليكن آن را نورى گردانديم كه هر كه را از بندگان بخواهيم با آن هدايت مى‌كنيم و تو به راه راست هدايت مى‌كنى.

صِراطِ اللَّهِ الَّذِي لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ أَلا إِلَي اللَّهِ تَصِيرُ الْأُمُورُ

به راه خدايى كه همه چيز آسمانها و زمين خاص اوست، بدان كه كارها به خدا برمى‌گردد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ حم

بنام خداى رحمان رحيم؛ حاء ميم.

وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ

قسم به كتاب روشنگر.

إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

كه ما آن را قرآن عربى گردانده‌ايم تا بفهميد.

وَ إِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْنا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ

و آن در اصل كتاب نزد ما، والا و حكيم است.

أَ فَنَضْرِبُ عَنْكُمُ الذِّكْرَ صَفْحاً أَنْ كُنْتُمْ قَوْماً مُسْرِفِينَ

آيا قرآن را از شما برگردانيم و از هدايت شما اعراض كنيم كه چون اسرافكاريد؟!

وَ كَمْ أَرْسَلْنا مِنْ نَبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ

چه قدر پيامبرى در ميان گذشتگان فرستاديم؟

وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ

هيچ پيامبرى بر آنها نمى‌آمد مگر آنكه مسخره‌اش مى‌كردند.

فَأَهْلَكْنا أَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشاً وَ مَضيٰ مَثَلُ الْأَوَّلِينَ

اقوام نيرومندتر از اهل مكه را هلاك كرديم، حكايت پيشينيان گذشت.

وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ

اگر از آنها بپرسى آسمانها و زمين را چه كسى آفريده است؟ حتما خواهند گفت: خداى توانا و دانا.

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْداً وَ جَعَلَ لَكُمْ فِيها سُبُلاً لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

خدايى كه زمين را براى شما آماده كرده و در آن راهها قرار داده تا هدايت شويد.

وَ الَّذِي نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ ماءً بِقَدَرٍ فَأَنْشَرْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ

و خدايى كه از آسمان آبى به اندازه نازل كرد با آن، ديار مرده را زنده كرديم، اين چنين (از قبرها) خارج مى‌شويد.

وَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْواجَ كُلَّها وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْفُلْكِ وَ الْأَنْعامِ ما تَرْكَبُونَ

و خدايى كه اصناف حيوانات را آفريد و براى شما از كشتيها و چهارپايان آنچه سوار مى‌شويد آفريد.

لِتَسْتَوُوا عَليٰ ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَ تَقُولُوا سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنا هٰذا وَ ما كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ

تا بر پشت آنها استقرار يافته سپس نعمت خدا را ياد كنيد چون بر آنها استقرار يافتيد، و بگوئيد: منزه است خدايى كه اين را براى ما مسخر كرد، ما به تسخير آن توانا نبوديم.

وَ إِنَّا إِليٰ رَبِّنا لَمُنْقَلِبُونَ

و ما به طرف پروردگارمان رجوع كننده‌ايم.

وَ جَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبادِهِ جُزْءاً إِنَّ الْإِنْسانَ لَكَفُورٌ مُبِينٌ

براى خدا از بندگانش فرزند قرار دادند انسان كافر آشكارى است.

أَمِ اتَّخَذَ مِمَّا يَخْلُقُ بَناتٍ وَ أَصْفاكُمْ بِالْبَنِينَ

آيا از آنچه مى‌آفريند دخترانى گرفته و مخصوص كرده شما را با پسران؟

وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِما ضَرَبَ لِلرَّحْمنِ مَثَلاً ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ

و چون به يكى مژده دهند آنچه (دختر) را كه به خدا نسبت مى‌دهد چهره‌اش سياه و پر از خشم مى‌شود.

أَ وَ مَنْ يُنَشَّؤُا فِي الْحِلْيَةِ وَ هُوَ فِي الْخِصامِ غَيْرُ مُبِينٍ

آيا كسى را كه در زيور تربيت مى‌شود و در محاجه روشنگر نيست (عاجز است)؟!

وَ جَعَلُوا الْمَلائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبادُ الرَّحْمٰنِ إِناثاً أَ شَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُكْتَبُ شَهادَتُهُمْ وَ يُسْئَلُونَ

ملائكه را كه بندگان خدايند، زنان گفتند، آيا آفرينش آنها را ديده‌اند؟ اين گفته‌ بر آنها نوشته مى‌شود و مسئول مى‌گردند.

وَ قالُوا لَوْ شاءَ الرَّحْمٰنُ ما عَبَدْناهُمْ ما لَهُمْ بِذٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ

گفتند: اگر خدا مى‌خواست، ملائكه را عبادت نمى‌كرديم به اين گفته علمى ندارند فقط حدس مى‌زنند.

أَمْ آتَيْناهُمْ كِتاباً مِنْ قَبْلِهِ فَهُمْ بِهِ مُسْتَمْسِكُونَ

آيا پيش از قرآن به آنها كتابى داده‌ايم كه (در اثبات مدعا) به آن چنگ مى‌زنند؟

بَلْ قالُوا إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَليٰ أُمَّةٍ وَ إِنَّا عَليٰ آثارِهِمْ مُهْتَدُونَ

بلكه گفتند: ما پدرانمان را بر دينى يافته‌ايم و ما بر اعمال آنها ثابتيم و هدايت يافته‌ايم.

وَ كَذٰلِكَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قالَ مُتْرَفُوها إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَليٰ أُمَّةٍ وَ إِنَّا عَليٰ آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ

بدين سان در هيچ محلى پيامبرى نفرستاديم مگر آنكه ثروتمندان طاغى آن گفتند: ما پدران خويش را در دينى يافتيم و ما بر اعمالشان تابعيم،

قالَ أَ وَ لَوْ جِئْتُكُمْ بِأَهْديٰ مِمَّا وَجَدْتُمْ عَلَيْهِ آباءَكُمْ قالُوا إِنَّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ كافِرُونَ

پيامبر گفت: هر چند كه دين هدايت كننده‌تر آورده‌ام، از آنچه پدران خويش را در آن يافته‌ايد؟ گفتند: ما به آنچه فرستاده شده‌ايد كافريم.

فَانْتَقَمْنا مِنْهُمْ فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

از آنها انتقام كشيديم بنگر عاقبت مكذبين چه شد.

وَ إِذْ قالَ إِبْراهِيمُ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ إِنَّنِي بَراءٌ مِمَّا تَعْبُدُونَ

ياد آر كه ابراهيم به پدر و قومش گفت: من از آنچه به آن پرستش مى‌كنيد بيزارم.

إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ

ليكن خدايى كه مرا آفريده هدايتم مى‌كند.

وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

برائت را در نسل خويش باقى گذاشت تا به توحيد برگردند.

بَلْ مَتَّعْتُ هٰؤُلاءِ وَ آباءَهُمْ حَتَّي جاءَهُمُ الْحَقُّ وَ رَسُولٌ مُبِينٌ

بلكه اهل مكه و پدرانشان را متاع دادم تا دين حق و پيامبر روشنگر به سوى آنها آمد.

وَ لَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ قالُوا هٰذا سِحْرٌ وَ إِنَّا بِهِ كافِرُونَ

و چون دين حق به آنها آمد گفتند: اين جا دوست و ما بآن كافريم.

وَ قالُوا لَوْلا نُزِّلَ هٰذَا الْقُرْآنُ عَليٰ رَجُلٍ مِنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ

و گفتند: چرا اين قرآن بمرد بزرگى از اهل مكه يا طائف نازل نشده است؟؟

أَ هُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِيًّا وَ رَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ

آيا آنها رحمت پروردگارت را تقسيم مى‌كنند حال آنكه ما معيشت آنها را در زندگى دنيا قسمت كرده و بعضى را بر بعضى درجاتى تفوق داده‌ايم تا بعضى بعض ديگر را به كار گيرند، و ثواب خدايت بهتر است از آنچه مردم جمع مى‌كنند.

وَ لَوْلا أَنْ يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً لَجَعَلْنا لِمَنْ يَكْفُرُ بِالرَّحْمٰنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ مَعارِجَ عَلَيْها يَظْهَرُونَ

و اگر اين نبود كه مردم همه يك امت كافره شوند، براى خانه‌هاى كافران سقفهايى از نقره و نردبانهايى از نقره قرار مى‌داديم كه بر آنها بالا روند.

وَ لِبُيُوتِهِمْ أَبْواباً وَ سُرُراً عَلَيْها يَتَّكِئُونَ

و براى خانه‌هايشان درهايى از نقره و تختهايى از نقره قرار مى‌داديم كه بر آنها بنشينند.

وَ زُخْرُفاً وَ إِنْ كُلُّ ذٰلِكَ لَمَّا مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ

و بر ايشان طلا قرار مى‌داديم. همه اينها جز زندگى دنيا نيست، زندگى آخرت نزد پروردگارت براى اهل تقوى بهتر است.

وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمٰنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ

هر كه از ياد خدا اعراض كند، براى او شيطانى آماده مى‌كنيم كه قرين اوست.

وَ إِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ

شياطين آنها را از راه حق باز مى‌دارند. و گمان مى‌كنند كه هدايت يافته‌اند.

حَتَّي إِذا جاءَنا قالَ يا لَيْتَ بَيْنِي وَ بَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ

تا وقتى كه اضلال شده، پيش ما آيد به شيطان خويش گويد: اى كاش ميان من و تو مانند مشرق و مغرب فاصله بود.

وَ لَنْ يَنْفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذْ ظَلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِي الْعَذابِ مُشْتَرِكُونَ

اعتذار امروز به علت ظالم بودن، به شما فائده نمى‌دهد، همه در عذاب مشتركيد.

أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْيَ وَ مَنْ كانَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ

آيا تو مى‌توانى كرها را بشنوانى يا نابينايان و كسى را كه در گمراهى است هدايت كنى؟!

فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنْهُمْ مُنْتَقِمُونَ

اگر تو را ببريم ما حتما از مشركان انتقام خواهيم كشيد.

أَوْ نُرِيَنَّكَ الَّذِي وَعَدْناهُمْ فَإِنَّا عَلَيْهِمْ مُقْتَدِرُونَ

يا اگر عذابى را كه وعده‌شان داده‌ايم به تو بنمايانيم ما بر آنها تواناييم.

فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَليٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ

به آنچه به تو وحى شده است چنگ بزن كه تو بر راه راستى.

وَ إِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَ لِقَوْمِكَ وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ

قرآن براى تو و قومت بيدارى است به زودى از آن مسئول خواهيد بود.

وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رُسُلِنا أَ جَعَلْنا مِنْ دُونِ الرَّحْمٰنِ آلِهَةً يُعْبَدُونَ

بپرس از كسانى كه پيش از تو فرستاده‌ايم آيا جز خدا، خدايانى قرار داده‌ايم كه عبادت شوند؟

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسيٰ بِآياتِنا إِليٰ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ فَقالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ الْعالَمِينَ

موسى را با دلائل خود به سوى فرعون و قومش فرستاديم، گفت: من فرستاده رب العالمينم.

فَلَمَّا جاءَهُمْ بِآياتِنا إِذا هُمْ مِنْها يَضْحَكُونَ

چون آيات ما را به آنها آورد، آن گاه آنها به آيات مى‌خنديدند (مسخره مى‌كردند)

وَ ما نُرِيهِمْ مِنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِها وَ أَخَذْناهُمْ بِالْعَذابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

به آنها معجزه‌اى نشان نمى‌داديم مگر آنكه از نظيرش بزرگتر بود ... تا از شرك برگردند.

وَ قالُوا يا أَيُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنا رَبَّكَ بِما عَهِدَ عِنْدَكَ إِنَّنا لَمُهْتَدُونَ

گفتند: اى جادوگر خدايت را طبق وعده‌اى كه به تو داده است بخوان كه ما هدايت پذيريم.

فَلَمَّا كَشَفْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِذا هُمْ يَنْكُثُونَ

چون عذاب را از آنها زايل كرديم، آن وقت گفته خويش را مى‌شكستند.

وَ ناديٰ فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قالَ يا قَوْمِ أَ لَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَ هذِهِ الْأَنْهارُ تَجْرِي مِنْ تَحْتِي أَ فَلا تُبْصِرُونَ

فرعون با صداى رسا در ميان قوم خويش گفت: آيا حكومت مصر مال من نيست؟ آيا اين نهرها از زير كاخ من روان نيست ...؟

أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِنْ هٰذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَ لا يَكادُ يُبِينُ

بلكه من بهترم از اين، كه حقير است و نزديك نيست كه كلام خويش را روشن كند

فَلَوْلا أُلْقِيَ عَلَيْهِ أَسْوِرَةٌ مِنْ ذَهَبٍ أَوْ جاءَ مَعَهُ الْمَلائِكَةُ مُقْتَرِنِينَ

چرا بر او بازو بندهايى از طلا، انداخته نشده يا چرا ملائكه با او با هم نيامده‌اند؟!

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ

عقل قوم خويش را سبك كرد از او اطاعت كردند زيرا كه قومى فاسق بودند.

فَلَمَّا آسَفُونا انْتَقَمْنا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْناهُمْ أَجْمَعِينَ

چون ما را بخشم آوردند از آنها انتقام كشيده و همه را غرق كرديم.

فَجَعَلْناهُمْ سَلَفاً وَ مَثَلاً لِلْآخِرِينَ

آنها را مقدم بر آتش و موعظه براى آيندگان گردانديم.

وَ لَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلاً إِذا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ

چون پسر مريم براى قدرت خدا مثل زده شد، آن وقت قوم تو از آن اعراض مى‌كردند.

وَ قالُوا أَ آلِهَتُنا خَيْرٌ أَمْ هُوَ ما ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلاً بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ

گفتند: آيا خدايان ما بهتر است يا عيسى؟ اين گفته را جز براى مخاصمه نگفته‌اند؟ بلكه اساسا آنها مردمى مخاصمه گرند.

إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنا عَلَيْهِ وَ جَعَلْناهُ مَثَلاً لِبَنِي إِسْرائِيلَ

عيسى نيست مگر بنده‌اى كه به او نعمت داديم و او را براى بنى اسرائيل مثل گردانديم،

وَ لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْنا مِنْكُمْ مَلائِكَةً فِي الْأَرْضِ يَخْلُفُونَ

و اگر مى‌خواستيم ملائكه‌اى از شما در زمين قرار مى‌داديم كه جانشين ديگران شوند.

وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسَّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بِها وَ اتَّبِعُونِ هٰذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ

عيسى براى قيامت علامت است در آن شك نكن، مرا پيروى كنيد كه راه راست همين است.

وَ لا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ

شيطان شما را از پيروى من مانع نشود كه او براى شما دشمن آشكارى است.

وَ لَمَّا جاءَ عِيسيٰ بِالْبَيِّناتِ قالَ قَدْ جِئْتُكُمْ بِالْحِكْمَةِ وَ لِأُبَيِّنَ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ

چون عيسى معجزات را آورد، گفت: براى شما حكمت را آورده‌ام و تا شما را بيان كنم بعضى از آنچه را كه در آن اختلاف مى‌كنيد، از خدا بترسيد و از من اطاعت كنيد.

إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّي وَ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هٰذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ

الله پروردگار من و شماست، او را عبادت كنيد، راه راست همين است.

فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ مِنْ بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ عَذابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ

احزاب از بين يهود به اختلاف برخاستند. واى به ظالمان از عذاب روز دردناك.

هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ

آيا منتظر هستند جز آن را كه قيامت به طور ناگهان بر آنها بيايد در حالى كه نمى‌دانند؟

الْأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ

دوستان در آن روز بعضى به بعضى دشمنند مگر متقى‌ها.

يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ

اى بندگان من ترسى بر شما نيست و محزون نمى‌شويد.

الَّذِينَ آمَنُوا بِآياتِنا وَ كانُوا مُسْلِمِينَ

كسانى كه به آيات ما ايمان آورده و تسليم بودند.

ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ تُحْبَرُونَ

داخل بهشت شويد شما و زنانتان، در حال شادمان.

يُطافُ عَلَيْهِمْ بِصِحافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ أَكْوابٍ وَ فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَ أَنْتُمْ فِيها خالِدُونَ

كاسه‌هايى از طلا و بطريها در اطراف آنها گردانده شود، در بهشت است آنچه نفسها مى‌خواهد و آنچه چشمها لذت مى‌برند، شما در آن جاودانيد.

وَ تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوها بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

اين بهشت همانست كه به وسيله اعمالتان به ارث برده‌ايد.

لَكُمْ فِيها فاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِنْها تَأْكُلُونَ

شما راست در آن ميوه بيشتر و از آن مى‌خوريد.

إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذابِ جَهَنَّمَ خالِدُونَ

گناهكاران در عذاب جهنم پيوسته‌اند.

لا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَ هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ

عذاب از آنها تخفيف داده نمى‌شود و در آن، نااميد هستند.

وَ ما ظَلَمْناهُمْ وَ لٰكِنْ كانُوا هُمُ الظَّالِمِينَ

ما به آنها ستم نكرده‌ايم بلكه آنها خود ستمكار بودند.

وَ نادَوْا يا مالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنا رَبُّكَ قالَ إِنَّكُمْ ماكِثُونَ

فرياد برآورند: اى مالك خدايت ما را بميراند، گويد: شما ماندنى هستيد.

لَقَدْ جِئْناكُمْ بِالْحَقِّ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَكُمْ لِلْحَقِّ كارِهُونَ

به شما دين حق را آورديم ليكن بيشترتان حق را ناپسند مى‌داريد.

أَمْ أَبْرَمُوا أَمْراً فَإِنَّا مُبْرِمُونَ

بلكه محكم كرده‌اند كار حيله را ما نيز محكم كننده‌ايم.

أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ بَليٰ وَ رُسُلُنا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ

يا گمان دارند كه ما مكنونات و خلوت آنها را نمى‌دانيم، بلى و فرستادگان ما در نزد آنهايند مى‌نويسند.

قُلْ إِنْ كانَ لِلرَّحْمنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعابِدِينَ

بگو: اگر براى خدا فرزندى باشد من اولين عبادت كنندگانم.

سُبْحانَ رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ

منزه است پروردگار آسمانها و زمين و پروردگار عرش، از آنچه توصيف مى‌كنند.

فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَ يَلْعَبُوا حَتَّي يُلاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ

بگذار آنها را در باطل وارد شوند و بازى كنند، تا روز موعودشان را به‌بينند.

وَ هُوَ الَّذِي فِي السَّماءِ إِلهٌ وَ فِي الْأَرْضِ إِلهٌ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ

خدا همانست كه: در آسمان معبود است و در زمين معبود است و فقط اوست حكيم و عليم.

وَ تَبارَكَ الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُما وَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

دائم الخير است خدايى كه حكومت آسمانها و زمين خاص اوست، علم قيامت نزد اوست و به سوى او برمى‌گرديد.

وَ لا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ

معبودهايى كه جز خدا مى‌خوانند، مالك شفاعت نيستند لكن آنهايى كه به توحيد اعتراف كرده‌اند مالك شفاعتند، و مى‌دانند به چه كسى شفاعت كنند.

وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنّيٰ يُؤْفَكُونَ

و چون از آنها بپرسى چه كسى آنها را آفريده است؟ گويند: الله پس به كجا برمى‌گردند؟

وَ قِيلِهِ يا رَبِّ إِنَّ هٰؤُلاءِ قَوْمٌ لا يُؤْمِنُونَ

خدا مى‌داند گفتار آن حضرت را كه گفت: خدايا اينان قومى هستند ايمان نمى‌آورند.

فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ

از دعوتشان صرف نظر كن، بگو: سلام. به زودى خواهند دانست.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ حم

بنام خداى رحمان رحيم؛ حاء، ميم.

وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ

قسم به اين كتاب روشنگر.

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ

كه ما قرآن را در شبى مبارك نازل كرده‌ايم كه ما انذار كنندگانيم.

فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ

در آن شب هر چيز با حكمت از هم جدا مى‌شود.

أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ

قرآن امرى است از جانب ما كه ارسال كنندگانيم.

رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

قرآن رحمتى است از طرف پروردگارت كه او شنوا و داناست.

رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُما إِنْ كُنْتُمْ مُوقِنِينَ

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است اگر جويندگان يقين باشيد.

لا إِلهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَ يُمِيتُ رَبُّكُمْ وَ رَبُّ آبائِكُمُ الْأَوَّلِينَ

معبودى جز او نيست حيات مى‌دهد و مى‌ميراند پروردگار شما و پروردگار پدران گذشته شماست.

بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ

بلكه آنها در شكى مشغول زندگى هستند.

فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّماءُ بِدُخانٍ مُبِينٍ

منتظر باش روزى را كه آسمان دودى آشكارا مى‌آورد.

يَغْشَي النَّاسَ هٰذا عَذابٌ أَلِيمٌ

مردم را احاطه مى‌كند، اين عذاب دردناكى است.

رَبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ

پروردگار ما اين عذاب را از ما بردار كه مؤمنانيم.

أَنَّي لَهُمُ الذِّكْريٰ وَ قَدْ جاءَهُمْ رَسُولٌ مُبِينٌ

اين ياد كردن كجا فائده مى‌دهد با آنكه پيامبرى روشنگر بر آنها آمد.

ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ قالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ

آن گاه از وى اعراض كرده گفتند: تعليم داده شد و ديوانه است.

إِنَّا كاشِفُوا الْعَذابِ قَلِيلاً إِنَّكُمْ عائِدُونَ

ما عذاب را كمى برخواهيم داشت و شما به كفر برخواهيد گشت.

يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْريٰ إِنَّا مُنْتَقِمُونَ

يا دآر روزى را كه مى‌گيريم گرفتن بزرگتر، كه ما انتقام كشندگانيم.

وَ لَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَ جاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ

پيش از اهل مكه، قوم فرعون را امتحان كرديم و پيامبرى بزرگوار به سوى آنها آمد.

أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

كه بندگان خدا را به من بدهيد من براى شما پيامبر امينى هستم.

وَ أَنْ لا تَعْلُوا عَلَي اللَّهِ إِنِّي آتِيكُمْ بِسُلْطانٍ مُبِينٍ

و بر خدا برترى نجوئيد من به شما حجت آشكار آورده‌ام.

وَ إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَ رَبِّكُمْ أَنْ تَرْجُمُونِ

و من به پروردگارم و پروردگار شما پناه برده‌ام از اينكه سنگسارم كنيد.

وَ إِنْ لَمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ

و اگر به من ايمان نمى‌آوريد از من كنار بكشيد.

فَدَعا رَبَّهُ أَنَّ هٰؤُلاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ

پروردگارش را خواند كه اينان قومى مجرمند.

فَأَسْرِ بِعِبادِي لَيْلاً إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ

بندگان مرا شب هنگام ببر كه شما تعقيب شونده‌ايد.

وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ

دريا را باز بگذار كه آنها لشكر غرق شونده‌اند.

كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ

چقدر ترك كردند از باغات و چشمه‌ها.

وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ

و كشتها و مجالس دلپذير.

وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ

و عيش گسترده‌اى كه در آن متنعم بودند.

كَذٰلِكَ وَ أَوْرَثْناها قَوْماً آخَرِينَ

جريان چنين بود، آنها را به قومى ديگر ارث گذاشتم.

فَما بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ وَ ما كانُوا مُنْظَرِينَ

آسمان و زمين بر آنها گريه نكرد و مهلت شدگان نبودند.

وَ لَقَدْ نَجَّيْنا بَنِي إِسْرائِيلَ مِنَ الْعَذابِ الْمُهِينِ

بنى اسرائيل را از آن عذاب خوار كننده نجات داديم.

مِنْ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ كانَ عالِياً مِنَ الْمُسْرِفِينَ

از فرعون كه متكبر و از اسرافكاران بود.

وَ لَقَدِ اخْتَرْناهُمْ عَليٰ عِلْمٍ عَلَي الْعالَمِينَ

آنها را روى علم بخصوص، بر جهانيان اختيار كرديم.

وَ آتَيْناهُمْ مِنَ الْآياتِ ما فِيهِ بَلٰؤُا مُبِينٌ

و آياتى را كه در آنها امتحان بارزى بود به آنها داديم.

إِنَّ هٰؤُلاءِ لَيَقُولُونَ

اين مشركان مى‌گويند.

إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُوليٰ وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ

عاقبت امر ما نيست مگر يك بار مردن و ما زنده شدگان نيستيم.

فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

اگر راست مى‌گوئيد پدران ما را زنده كنيد.

أَ هُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ أَهْلَكْناهُمْ إِنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ

آيا آنها بهتر هستند يا قوم «تبع» و كسانى كه از پيش بودند كه هلاكشان كرديم.

وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما لاعِبِينَ

آسمانها و زمين و آنچه را كه در ميان آنهاست عبث نيافريده‌ايم.

ما خَلَقْناهُما إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ

آن دو را جز به حق نيافريده‌ايم ليكن بيشترشان نمى‌دانند.

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقاتُهُمْ أَجْمَعِينَ

روز داورى وعده وقتدار همگان است.

يَوْمَ لا يُغْنِي مَوْلًي عَنْ مَوْلًي شَيْئاً وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ

روزى كه سرپرستى از سر سپرده‌اى هيچ چيز كفايت نمى‌كند، و يارى نمى‌شوند.

إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

مگر كسى كه خدايش رحم كرده او عزيز و حكيم است.

إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ

درخت زقوم.

طَعامُ الْأَثِيمِ

طعام گناهكار است.

كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ

همچون فلز مذاب در شكمها مى‌جوشد،

كَغَلْيِ الْحَمِيمِ

مانند جوشيدن آب جوشان.

خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِليٰ سَواءِ الْجَحِيمِ

او را بگيريد و به وسط آتش بكشيد.

ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذابِ الْحَمِيمِ

سپس آب جوشان از بالا سرش بريزيد.

ذُقْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ

بچش كه تويى عزيز و كريم.

إِنَّ هٰذا ما كُنْتُمْ بِهِ تَمْتَرُونَ

اين آتش همانست كه در آن ترديد داشتيد.

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقامٍ أَمِينٍ

متقين در جايگاه امنى هستند.

فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ

در بهشتهايى و چشمه‌هايى‌

يَلْبَسُونَ مِنْ سُندُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ مُتَقابِلِينَ

مى‌پوشند از حرير نازك و ضخيم براق و مقابل هم مى‌نشينند.

كَذٰلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ

جريان چنين است، حور عين را به آنها داده‌ايم.

يَدْعُونَ فِيها بِكُلِّ فاكِهَةٍ آمِنِينَ

هر ميوه‌اى را با ايمنى مى‌خواهند.

لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُوليٰ وَ وَقاهُمْ عَذابَ الْجَحِيمِ

در آنجا مرگى نمى‌بينند مگر مرگ اولى را، خدا از عذاب آتش حفظشان كرده است.

فَضْلاً مِنْ رَبِّكَ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

تفضلى است از خدايت، آن فوز بزرگى است.

فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

فهم قرآن را با زبان تو آسان كرديم تا متذكر شوند.

فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ

منتظر باش كه آنها منتظرانند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ حم

بنام خداى رحمان رحيم؛ حاء، ميم.

تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

اين كتاب از جانب خداى توانا و مصلحتكار نازل شده است.

إِنَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ

حقا كه در آسمانها و زمين مؤمنان را دلائلى هست.

وَ فِي خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آياتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ

و در آفرينش شما و آنچه از جنبنده در زمين منتشر مى‌كند آياتى است يقين جويندگان را.

وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ تَصْرِيفِ الرِّياحِ آياتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

پى در پى بودن شب و روز و آنچه خدا از آسمان آب فرستاده و زمين را بعد از مردنش زنده كرده و حركت دادن بادها، آياتى است به آنان كه تعقل مى‌كنند.

تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَ آياتِهِ يُؤْمِنُونَ

اينهاست آيات خدا كه بر تو مى‌خوانيم پس به كدام سخن بعد از خدا و آياتش ايمان مى‌آورند؟!

وَيْلٌ لِكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ

واى بر هر دروغگوى گناهكار.

يَسْمَعُ آياتِ اللَّهِ تُتْليٰ عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِراً كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْها فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِيمٍ

كه آيات خدا را مى‌شنود، كه بر او تلاوت مى‌گردد، سپس متكبرانه در كفر اصرار مى‌ورزد، او را به عذابى دردناك بشارت ده.

وَ إِذا عَلِمَ مِنْ آياتِنا شَيْئاً اتَّخَذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ

و چون چيزى از آيات ما را بداند، آنها را مسخره مى‌گيرد، آنها راست عذاب خوار كننده.

مِنْ وَرائِهِمْ جَهَنَّمُ وَ لا يُغْنِي عَنْهُمْ ما كَسَبُوا شَيْئاً وَ لا مَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِياءَ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ

از پس آنها جهنم است آنچه به دست آورده‌اند و آنچه براى خود سرپرست گرفته‌اند چيزى از آنها را كفايت نمى‌كند.

هٰذا هُديً وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِيمٌ

قرآن هدايت است، كسانى كه آيات خدا را انكار كرده‌اند عذاب دردناكى دارند.

اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

خدا همانست كه دريا را براى شما مسخر كرد تا كشتى‌ها به فرمان خدا در آن حركت كنند و تا از فضل خدا بطلبيد و تا شكر كنيد.

وَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً مِنْهُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

همه آنچه را كه در آسمانها و زمين است براى شما مسخر كرده است در آنچه گفته شد دلائلى است براى مردمى كه فكر مى‌كنند.

قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْماً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ

به مؤمنان بگو: كسانى را كه روزهاى خدا را اميد ندارند، ناديده بگيرند تا خدا آن قوم را با آنچه مى‌كنند سزا دهد.

مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَيْها ثُمَّ إِليٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ

هر كه كار نيكى انجام دهد. براى خويش است و هر كه كار بد كند بر ضررش است ...

وَ لَقَدْ آتَيْنا بَنِي إِسْرائِيلَ الْكِتابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلَي الْعالَمِينَ

به بنى اسرائيل كتاب و حكم و نبوت داديم و از پاكيزه‌ها رزق عطا كرديم، و آنها را بر جهانيان برترى داديم.

وَ آتَيْناهُمْ بَيِّناتٍ مِنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْياً بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

آيات روشنگرى از امر دين در اختيارشان گذاشتيم، اختلاف نكردند مگر بعد از دانستن و از روى حسد، خدايت روز قيامت در آنچه اختلاف مى‌كنند ميانشان‌ قضاوت خواهد كرد.

ثُمَّ جَعَلْناكَ عَليٰ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ

سپس تو را بر راهى از امر دين قرار داديم از آن تبعيت كن و از هواهاى آنان كه جاهلند پيروى مكن.

إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ

كه آنها از خدا هيچ چيزى از تو كفايت نكنند، ظالمان بعضى سرپرست بعضى و خدا سرپرست متقيان است.

هٰذا بَصائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُديً وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ

اين گفته براى مردم بصيرتها و براى اهل يقين هدايت و رحمت است.

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَواءً مَحْياهُمْ وَ مَماتُهُمْ ساءَ ما يَحْكُمُونَ

مگر گناهكاران گمان كرده‌اند كه آنها را مانند اهل ايمان و عمل قرار مى‌دهيم كه حيات و مماتشان برابر باشد؟!! بد قضاوت مى‌كنند.

وَ خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ لِتُجْزيٰ كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ

خدا آسمانها و زمين را به حق آفريده و تا هر كس با عمل خويش مجازات شود، آنها مظلوم نمى‌شوند.

أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَليٰ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَليٰ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَليٰ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ

آيا ديدى آنكه را كه معبودش را هوايش قرار داده و خدا او را با آنكه مى‌داند گمراه كرده و بر گوش و قلبش مهر نهاده و بر چشمش پرده به خصوصى قرار داده است ...؟!!

وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ

مشركان گفتند: حياتى نيست مگر اين حيات دنيايى ما، مى‌ميريم و زنده مى‌شويم ما را هلاك نمى‌كند مگر گذشت ايام ...

وَ إِذا تُتْليٰ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ ما كانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا ائْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

و چون آيات ما بر آنها خوانده شود، نيست دليل آنها مگر آنكه بگويند: اگر راست مى‌گوئيد پدران ما را زنده كنيد؟

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِليٰ يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ

بگو: خدا شما را به وجود مى‌آورد سپس مى‌ميراند و سپس تا روز قيامت كه در آن شكى نيست شما را جمع مى‌كند اما بيشتر مردم نمى‌دانند.

وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ

حكومت آسمانها و زمين خاص خداست روزى كه قيامت قائم شود در آن روز اهل باطل به خسران مى‌افتند.

وَ تَريٰ كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعيٰ إِليٰ كِتابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

هر امت را به زانو در آمده مى‌بينى، همه امتها به سوى كتاب خويش خوانده شوند امروز مجازات مى‌شويد آنچه را كه مى‌كرديد.

هٰذا كِتابُنا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

اين كتاب ماست كه بر شما به حق سخن مى‌گويد ما آنچه را كه مى‌كرديد نسخه بردارى مى‌نموديم.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ

اما كسانى كه ايمان آورده و اعمال شايسته كرده‌اند، خدايشان به رحمت خويش داخل كند، نجات آشكار همان است.

وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَ فَلَمْ تَكُنْ آياتِي تُتْليٰ عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَ كُنْتُمْ قَوْماً مُجْرِمِينَ

و اما كسانى كه كافر شده‌اند آيا آيات من بر شما تلاوت نمى‌شد پس تكبر كرديد و قومى گناهكار بوديد.

وَ إِذا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ السَّاعَةُ لا رَيْبَ فِيها قُلْتُمْ ما نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَ ما نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ

و چون گفته مى‌شد: وعده خدا حق است و آخرت خواهد آمد مى‌گفتيد: نمى‌دانيم آخرت چيست فقط گمان مى‌كنيم، يقين نداريم.