قالَ فَما خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ

(ابراهيم) گفت: «مأموريت شما چيست اى فرستادگان (خدا)؟»

قالُوا إِنَّا أُرْسِلْنا إِليٰ قَوْمٍ مُجْرِمِينَ

گفتند: «ما به سوى قوم مجرمى فرستاده شده‌ايم ...

لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجارَةً مِنْ طِينٍ

تا بارانى از «سنگ- گل» بر آنها بفرستيم؛

مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ

سنگهايى كه از ناحيه پروردگارت براى اسرافكاران نشان گذاشته شده است!»

فَأَخْرَجْنا مَنْ كانَ فِيها مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

ما مؤمنانى را كه در آن شهرها (ى قوم لوط) زندگى مى‌كردند (قبل از نزول عذاب) خارج كرديم،

فَما وَجَدْنا فِيها غَيْرَ بَيْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ

ولى جز يك خانواده باايمان در تمام آنها نيافتيم!

وَ تَرَكْنا فِيها آيَةً لِلَّذِينَ يَخافُونَ الْعَذابَ الْأَلِيمَ

و در آن (شهرهاى بلا ديده) نشانه‌اى روشن براى كسانى كه از عذاب دردناك مى‌ترسند به جاى گذارديم.

وَ فِي مُوسيٰ إِذْ أَرْسَلْناهُ إِليٰ فِرْعَوْنَ بِسُلْطانٍ مُبِينٍ

و در (زندگى) موسى نيز (نشانه و درس عبرتى بود) هنگامى كه او را با دليلى آشكار به سوى فرعون فرستاديم؛

فَتَوَلَّيٰ بِرُكْنِهِ وَ قالَ ساحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ

اما او با تمام وجودش از وى روى برتافت و گفت: «اين مرد يا ساحر است يا ديوانه!»

فَأَخَذْناهُ وَ جُنُودَهُ فَنَبَذْناهُمْ فِي الْيَمِّ وَ هُوَ مُلِيمٌ

از اين رو ما او و لشكريانش را گرفتيم و به دريا افكنديم در حالى كه در خور سرزنش بود!

وَ فِي عادٍ إِذْ أَرْسَلْنا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ

و (همچنين) در سرگذشت «عاد» (آيتى است) در آن هنگام كه تندبادى بى‌باران بر آنها فرستاديم،

ما تَذَرُ مِنْ شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَالرَّمِيمِ

كه بر هيچ چيز نمى‌گذشت مگر اينكه آن را همچون استخوانهاى پوسيده مى‌ساخت.

وَ فِي ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتَّي حِينٍ

و نيز در سرگذشت قوم «ثمود» عبرتى است در آن هنگام كه به آنان گفته شد: «مدتى كوتاه بهره‌مند باشيد (و سپس منتظر عذاب)!»

فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَ هُمْ يَنْظُرُونَ

آنها از فرمان پروردگارشان سرباز زدند، و صاعقه آنان را فراگرفت در حالى كه (خيره خيره) نگاه مى‌كردند (بى‌آنكه قدرت دفاع داشته باشند)!

فَمَا اسْتَطاعُوا مِنْ قِيامٍ وَ ما كانُوا مُنْتَصِرِينَ

چنان بر زمين افتادند كه توان برخاستن نداشتند و نتوانستند از كسى يارى طلبند!

وَ قَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ

همچنين قوم نوح را پيش از آنها هلاك كرديم، چرا كه قوم فاسقى بودند!

وَ السَّماءَ بَنَيْناها بِأَيْدٍ وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ

و ما آسمان را با قدرت بنا كرديم، و همواره آن را وسعت مى‌بخشيم!

وَ الْأَرْضَ فَرَشْناها فَنِعْمَ الْماهِدُونَ

و زمين را گسترديم، و چه خوب گستراننده‌اى هستيم!

وَ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

و از هر چيز دو جفت آفريديم، شايد متذكر شويد!

فَفِرُّوا إِلَي اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ

پس به سوى خدا بگريزيد، كه من از سوى او براى شما بيم‌دهنده‌اى آشكارم!

وَ لا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ

و با خدا معبود ديگرى قرار ندهيد، كه من براى شما از سوى او بيم‌دهنده‌اى آشكارم!

كَذٰلِكَ ما أَتَي الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا قالُوا ساحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ

اين گونه است كه هيچ پيامبرى قبل از اينها بسوى قومى فرستاده نشد مگر اينكه گفتند: «او ساحر است يا ديوانه!»

أَ تَواصَوْا بِهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طاغُونَ

آيا يكديگر را به آن سفارش مى‌كردند (كه همه چنين تهمتى بزنند)؟! نه، بلكه آنها قومى طغيانگرند.

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَما أَنْتَ بِمَلُومٍ

حال كه چنين است از آنها روى بگردان كه هرگز در خور ملامت نخواهى بود؛

وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْريٰ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ

و پيوسته تذكر ده، زيرا تذكر مؤمنان را سود مى‌بخشد.

وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ

من جن و انس را نيافريدم جز براى اينكه عبادتم كنند (و از اين راه تكامل يابند و به من نزديك شوند)!

ما أُرِيدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَ ما أُرِيدُ أَنْ يُطْعِمُونِ

هرگز از آنها روزى نمى‌خواهم، و نمى‌خواهم مرا اطعام كنند!

إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ

خداوند روزى‌دهنده و صاحب قوت و قدرت است!

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوباً مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحابِهِمْ فَلا يَسْتَعْجِلُونِ

و براى كسانى كه ستم كردند، سهم بزرگى از عذاب است همانند سهم يارانشان (از اقوام ستمگر پيشين)؛ بنا بر اين عجله نكنند!

فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ

پس واى بر كسانى كه كافر شدند از روزى كه به آنها وعده داده مى‌شود!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ الطُّورِ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ سوگند به كوه طور،

وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ

و كتابى كه نوشته شده،

فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ

در صفحه‌اى گسترده،

وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ

و سوگند به «بيت المعمور»،

وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ

و سقف برافراشته،

وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ

و درياى مملو و برافروخته،

إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ

كه عذاب پروردگارت واقع مى‌شود،

ما لَهُ مِنْ دافِعٍ

و چيزى از آن مانع نخواهد بود!

يَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً

(اين عذاب الهى) در آن روزى است كه آسمان به شدت به حركت درمى‌آيد،

وَ تَسِيرُ الْجِبالُ سَيْراً

و كوه‌ها از جا كنده و متحرك مى‌شوند!

فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ

واى در آن روز بر تكذيب‌كنندگان،

الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ

همانها كه در سخنان باطل به بازى مشغولند!

يَوْمَ يُدَعُّونَ إِليٰ نارِ جَهَنَّمَ دَعًّا

در آن روز كه آنها را بزور به سوى آتش دوزخ مى‌رانند!

هذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنْتُمْ بِها تُكَذِّبُونَ

(به آنها مى‌گويند:) اين همان آتشى است كه آن را انكار مى‌كرديد.

أَ فَسِحْرٌ هٰذا أَمْ أَنْتُمْ لا تُبْصِرُونَ

آيا اين سحر است يا شما نمى‌بينيد؟!

اصْلَوْها فَاصْبِرُوا أَوْ لا تَصْبِرُوا سَواءٌ عَلَيْكُمْ إِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

در آن وارد شويد و بسوزيد؛ مى‌خواهيد صبر كنيد يا نكنيد، براى شما يكسان است؛ چرا كه تنها به اعمالتان جزا داده مى‌شويد!

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ نَعِيمٍ

ولى پرهيزگاران در ميان باغهاى بهشت و نعمتهاى فراوان جاى دارند،

فاكِهِينَ بِما آتاهُمْ رَبُّهُمْ وَ وَقاهُمْ رَبُّهُمْ عَذابَ الْجَحِيمِ

و از آنچه پروردگارشان به آنها داده و آنان را از عذاب دوزخ نگاه داشته است شاد و مسرورند!

كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

(به آنها گفته مى‌شود:) بخوريد و بياشاميد گوارا؛ اينها در برابر اعمالى است كه انجام مى‌داديد!

مُتَّكِئِينَ عَليٰ سُرُرٍ مَصْفُوفَةٍ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ

اين در حالى كه بر تختهاى صف‌كشيده در كنار هم تكيه مى‌زنند، و «حور العين» را به همسرى آنها درمى‌آوريم!

وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِما كَسَبَ رَهِينٌ

كسانى كه ايمان آوردند و فرزندانشان به پيروى از آنان ايمان اختيار كردند، فرزندانشان را (در بهشت) به آنان ملحق مى‌كنيم؛ و از (پاداش) عملشان چيزى نمى‌كاهيم؛ و هر كس در گرو اعمال خويش است!

وَ أَمْدَدْناهُمْ بِفاكِهَةٍ وَ لَحْمٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ

و همواره از انواع ميوه‌ها و گوشتها- از هر نوع كه بخواهند- در اختيارشان مى‌گذاريم!

يَتَنازَعُونَ فِيها كَأْساً لا لَغْوٌ فِيها وَ لا تَأْثِيمٌ

آنها در بهشت جامهاى پر از شراب طهور را كه نه بيهوده‌گويى در آن است و نه گناه، از يكديگر مى‌گيرند!

وَ يَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمانٌ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَكْنُونٌ

و پيوسته بر گردشان نوجوانانى براى (خدمت) آنان گردش مى‌كنند كه همچون مرواريدهاى درون صدفند!

وَ أَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَليٰ بَعْضٍ يَتَساءَلُونَ

در اين هنگام رو به يكديگر كرده (از گذشته) سؤال مى‌نمايند؛

قالُوا إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنا مُشْفِقِينَ

مى‌گويند: «ما در ميان خانواده خود ترسان بوديم (مبادا گناهان آنها دامن ما را بگيرد)!

فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنا وَ وَقانا عَذابَ السَّمُومِ

اما خداوند بر ما منت نهاد و از عذاب كشنده ما را حفظ كرد!

إِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ

ما از پيش او را مى‌خوانديم (و مى‌پرستيديم)، كه اوست نيكوكار و مهربان!»

فَذَكِّرْ فَما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِكاهِنٍ وَ لا مَجْنُونٍ

پس تذكر ده، كه به لطف پروردگارت تو كاهن و مجنون نيستى!

أَمْ يَقُولُونَ شاعِرٌ نَتَرَبَّصُ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ

بلكه آنها مى‌گويند: «او شاعرى است كه ما انتظار مرگش را مى‌كشيم!»

قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُتَرَبِّصِينَ

بگو: «انتظار بكشيد كه من هم با (شما انتظار مى‌كشم شما انتظار مرگ مرا، و من انتظار نابودى شما را با عذاب الهى)!»

أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلامُهُمْ بِهٰذا أَمْ هُمْ قَوْمٌ طاغُونَ

آيا عقلهايشان آنها را به اين اعمال دستور مى‌دهد، يا قومى طغيانگرند؟

أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَلْ لا يُؤْمِنُونَ

يا مى‌گويند: «قرآن را به خدا افترا بسته»، ولى آنان ايمان ندارند.

فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِثْلِهِ إِنْ كانُوا صادِقِينَ

اگر راست مى‌گويند سخنى همانند آن بياورند!

أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخالِقُونَ

يا آنها بى هيچ آفريده شده‌اند، يا خود خالق خويشند؟!

أَمْ خَلَقُوا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بَلْ لا يُوقِنُونَ

آيا آنها آسمانها و زمين را آفريده‌اند؟! بلكه آنها جوياى يقين نيستند!

أَمْ عِنْدَهُمْ خَزائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ

آيا خزاين پروردگارت نزد آنهاست؟! يا بر همه چيز عالم سيطره دارند؟!

أَمْ لَهُمْ سُلَّمٌ يَسْتَمِعُونَ فِيهِ فَلْيَأْتِ مُسْتَمِعُهُمْ بِسُلْطانٍ مُبِينٍ

آيا نردبانى دارند (كه به آسمان بالا مى‌روند) و بوسيله آن اسرار وحى را مى‌شنوند؟! كسى كه از آنها اين ادعا را دارد دليل روشنى بياورد!

أَمْ لَهُ الْبَناتُ وَ لَكُمُ الْبَنُونَ

آيا سهم خدا دختران است و سهم شما پسران (كه فرشتگان را دختران خدا مى‌ناميد)؟!

أَمْ تَسْئَلُهُمْ أَجْراً فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ

آيا تو از آنها پاداشى مى‌طلبى كه در زير بار گران آن قرار دارند؟!

أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ

آيا اسرار غيب نزد آنهاست و از روى آن مى‌نويسند؟!

أَمْ يُرِيدُونَ كَيْداً فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ

آيا مى‌خواهند نقشه شيطانى براى تو بكشند؟! ولى بدانند خود كافران در دام اين نقشه‌ها گرفتار مى‌شوند!

أَمْ لَهُمْ إِلهٌ غَيْرُ اللَّهِ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ

يا معبودى غير خداوند دارند (كه قول يارى به آنها داده)؟! منزه است خدا از آنچه همتاى او قرار مى‌دهند!

وَ إِنْ يَرَوْا كِسْفاً مِنَ السَّماءِ ساقِطاً يَقُولُوا سَحابٌ مَرْكُومٌ

آنها (چنان لجوجند كه) اگر ببينند قطعه سنگى از آسمان (براى عذابشان) سقوط مى‌كند مى‌گويند: «اين ابر متراكمى است!»

فَذَرْهُمْ حَتَّي يُلاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ

حال كه چنين است آنها را رها كن تا روز مرگ خود را ملاقات كنند؛

يَوْمَ لا يُغْنِي عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئاً وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ

روزى كه نقشه‌هاى آنان سودى به حالشان نخواهد داشت و (از هيچ سو) يارى نمى‌شوند!

وَ إِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذاباً دُونَ ذٰلِكَ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ

و براى ستمگران عذابى قبل از آن است (در همين جهان)؛ ولى بيشترشان نمى‌دانند!

وَ اصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنا وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ

در راه ابلاغ حكم پروردگارت صبر و استقامت كن، چرا كه تو در حفاظت كامل ما قرار دارى! و هنگامى كه برمى‌خيزى پروردگارت را تسبيح و حمد گوى!

وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ إِدْبارَ النُّجُومِ

(همچنين) به هنگام شب او را تسبيح كن و به هنگام پشت كردن ستارگان (و طلوع صبح)!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ النَّجْمِ إِذا هَويٰ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ سوگند به ستاره هنگامى كه افول مى‌كند،

ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَويٰ

كه هرگز دوست شما [محمد «ص»] منحرف نشده و مقصد را گم نكرده است،

وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَويٰ

و هرگز از روى هواى نفس سخن نمى‌گويد!

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحيٰ

آنچه مى‌گويد چيزى جز وحى كه بر او نازل شده نيست!

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُويٰ

آن كس كه قدرت عظيمى دارد [جبرئيل امين‌] او را تعليم داده است؛

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَويٰ

همان كس كه توانايى فوق العاده دارد؛ او سلطه يافت ...

وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْليٰ

در حالى كه در افق اعلى قرار داشت!

ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّيٰ

سپس نزديكتر و نزديكتر شد ...

فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنيٰ

تا آنكه فاصله او (با پيامبر) به اندازه فاصله دو كمان يا كمتر بود؛

فَأَوْحيٰ إِليٰ عَبْدِهِ ما أَوْحيٰ

در اينجا خداوند آنچه را وحى كردنى بود به بنده‌اش وحى نمود.

ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأيٰ

قلب (پاك او) در آنچه ديد هرگز دروغ نگفت.

أَ فَتُمارُونَهُ عَليٰ ما يَري

آيا با او درباره آنچه (با چشم خود) ديده مجادله مى‌كنيد؟!

وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْريٰ

و بار ديگر نيز او را مشاهده كرد،

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهيٰ

نزد «سدرة المنتهى»،

عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْويٰ

كه «جنت المأوى» در آنجاست!

إِذْ يَغْشَي السِّدْرَةَ ما يَغْشيٰ

در آن هنگام كه چيزى [نور خيره‌كننده‌اى‌] سدرة المنتهى را پوشانده بود،

ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغيٰ

چشم او هرگز منحرف نشد و طغيان نكرد (آنچه ديد واقعيت بود)!

لَقَدْ رَأيٰ مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْريٰ

او پاره‌اى از آيات و نشانه‌هاى بزرگ پروردگارش را ديد!

أَ فَرَأَيْتُمُ اللاَّتَ وَ الْعُزَّي

به من خبر دهيد آيا بتهاى «لات» و «عزى» ...

وَ مَناةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْريٰ

و «منات» كه سومين آنهاست (دختران خدا هستند)؟!

أَ لَكُمُ الذَّكَرُ وَ لَهُ الْأُنْثيٰ

آيا سهم شما پسر است و سهم او دختر؟! (در حالى كه بزعم شما دختران كم ارزش‌ترند!)

تِلْكَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِيزيٰ

در اين صورت اين تقسيمى ناعادلانه است!

إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ ما تَهْوَي الْأَنْفُسُ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُديٰ

اينها فقط نامهايى است كه شما و پدرانتان بر آنها گذاشته‌ايد (نامهايى بى‌محتوا و اسمهايى بى مسمى)، و هرگز خداوند دليل و حجتى بر آن نازل نكرده؛ آنان فقط از گمانهاى بى‌اساس و هواى نفس پيروى مى‌كنند در حالى كه هدايت از سوى پروردگارشان براى آنها آمده است!

أَمْ لِلْإِنْسانِ ما تَمَنَّيٰ

يا آنچه انسان تمنا دارد به آن مى‌رسد؟!

فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَ الْأُوليٰ

در حالى كه آخرت و دنيا از آن خداست!

وَ كَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّماواتِ لا تُغْنِي شَفاعَتُهُمْ شَيْئاً إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَرْضيٰ

و چه بسيار فرشتگان آسمانها كه شفاعت آنها سودى نمى‌بخشد مگر پس از آنكه خدا براى هر كس بخواهد و راضى باشد اجازه (شفاعت) دهد!

إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنْثيٰ

كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، فرشتگان را دختر (خدا) نامگذارى مى‌كنند!

وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً

آنها هرگز به اين سخن دانشى ندارند، تنها از گمان بى‌پايه پيروى مى‌كنند با اينكه «گمان» هرگز انسان را از حق بى‌نياز نمى‌كند!

فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّيٰ عَنْ ذِكْرِنا وَ لَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَياةَ الدُّنْيا

حال كه چنين است از كسى كه از ياد ما روى مى‌گرداند و جز زندگى مادى دنيا را نمى‌طلبد، اعراض كن!

ذٰلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَديٰ

اين آخرين حد آگاهى آنهاست؛ پروردگار تو كسانى را كه از راه او گمراه شده‌اند بهتر مى‌شناسد، و (همچنين) هدايت‌يافتگان را از همه بهتر مى‌شناسد!

وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَساءُوا بِما عَمِلُوا وَ يَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَي

و براى خداست آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است تا بدكاران را به كيفر كارهاى بدشان برساند و نيكوكاران را در برابر اعمال نيكشان پاداش دهد!

الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقيٰ

همانها كه از گناهان بزرگ و اعمال زشت دورى مى‌كنند، جز گناهان صغيره (كه گاه آلوده آن مى‌شوند)؛ آمرزش پروردگار تو گسترده است؛ او نسبت به شما از همه آگاهتر است از آن هنگام كه شما را از زمين آفريد و در آن موقع كه بصورت جنينهايى در شكم مادرانتان بوديد؛ پس خودستايى نكنيد، او پرهيزگاران را بهتر مى‌شناسد!

أَ فَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّيٰ

آيا ديدى آن كس را كه (از اسلام- يا انفاق-) روى گردان شد؟!

وَ أَعْطيٰ قَلِيلاً وَ أَكْديٰ

و كمى عطا كرد، و از بيشتر امساك نمود!

أَ عِنْدَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَريٰ

آيا نزد او علم غيب است و مى‌بيند (كه ديگران مى‌توانند گناهان او را بر دوش گيرند)؟!

أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِما فِي صُحُفِ مُوسيٰ

يا از آنچه در كتب موسى نازل گرديده با خبر نشده است؟!

وَ إِبْراهِيمَ الَّذِي وَفَّي

و در كتب ابراهيم، همان كسى كه وظيفه خود را بطور كامل ادا كرد،

أَلَّا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْريٰ

كه هيچ كس بار گناه ديگرى را بر دوش نمى‌گيرد،

وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعيٰ

و اينكه براى انسان بهره‌اى جز سعى و كوشش او نيست،

وَ أَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُريٰ

و اينكه تلاش او بزودى ديده مى‌شود،

ثُمَّ يُجْزاهُ الْجَزاءَ الْأَوْفيٰ

سپس به او جزاى كافى داده خواهد شد!

وَ أَنَّ إِليٰ رَبِّكَ الْمُنْتَهيٰ

(و آيا از كتب پيشين انبيا به او نرسيده است) كه همه امور به پروردگارت منتهى مى‌گردد؟!

وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَ أَبْكيٰ

و اينكه اوست كه خنداند و گرياند،

وَ أَنَّهُ هُوَ أَماتَ وَ أَحْيا

و اوست كه ميراند و زنده كرد،

وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثيٰ

و اوست كه دو زوج نر و ماده را آفريد ...

مِنْ نُطْفَةٍ إِذا تُمْنيٰ

از نطفه‌اى هنگامى كه خارج مى‌شود (و در رحم مى‌ريزد)،

وَ أَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْريٰ

و اينكه بر خداست ايجاد عالم ديگر (تا عدالت اجرا گردد)،

وَ أَنَّهُ هُوَ أَغْنيٰ وَ أَقْنيٰ

و اينكه اوست كه بى‌نياز كرد و سرمايه باقى بخشيد،

وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْريٰ

و اينكه اوست پروردگار ستاره «شعرا»!

وَ أَنَّهُ أَهْلَكَ عاداً الْأُوليٰ

(و آيا به انسان نرسيده است كه در كتب انبياى پيشين آمده) كه خداوند قوم «عاد نخستين» را هلاك كرد؟!

وَ ثَمُودَ فَما أَبْقيٰ

و همچنين قوم «ثمود» را، و كسى از آنان را باقى نگذارد!

وَ قَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَ أَطْغيٰ

و نيز قوم نوح را پيش از آنها، چرا كه آنان از همه ظالمتر و طغيانگرتر بودند!

وَ الْمُؤْتَفِكَةَ أَهْويٰ

و نيز شهرهاى زير و رو شده (قوم لوط) را فرو كوبيد،

فَغَشَّاها ما غَشَّيٰ

سپس آنها را با عذاب سنگين پوشانيد!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَماريٰ

(بگو:) در كدام يك از نعمتهاى پروردگارت ترديد دارى؟!

هٰذا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُوليٰ

اين (پيامبر) بيم‌دهنده‌اى از بيم‌دهندگان پيشين است!

أَزِفَتِ الْآزِفَةُ

آنچه بايد نزديك شود، نزديك شده است (و قيامت فرامى‌رسد)،

لَيْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ كاشِفَةٌ

و هيچ كس جز خدا نمى‌تواند سختيهاى آن را برطرف سازد!

أَ فَمِنْ هٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ

آيا از اين سخن تعجب مى‌كنيد،

وَ تَضْحَكُونَ وَ لا تَبْكُونَ

و مى‌خنديد و نمى‌گرييد،

وَ أَنْتُمْ سامِدُونَ

و پيوسته در غفلت و هوسرانى به سر مى‌بريد؟!

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا

حال كه چنين است همه براى خدا سجده كنيد و او را بپرستيد!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَ انْشَقَّ الْقَمَرُ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ قيامت نزديك شد و ماه از هم شكافت!

وَ إِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَ يَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ

و هر گاه نشانه و معجزه‌اى را ببينند روى گردانده، مى‌گويند: «اين سحرى مستمر است»!

وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ

آنها (آيات خدا را) تكذيب كردند و از هواى نفسشان پيروى نمودند؛ و هر امرى قرارگاهى دارد!

وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنَ الْأَنْباءِ ما فِيهِ مُزْدَجَرٌ

به اندازه كافى براى بازداشتن از بديها اخبار (انبيا و امتهاى پيشين) به آنان رسيده است!

حِكْمَةٌ بالِغَةٌ فَما تُغْنِ النُّذُرُ

اين آيات، حكمت بالغه الهى است؛ اما انذارها (براى افراد لجوج) فايده نمى‌دهد!

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِليٰ شَيْءٍ نُكُرٍ

بنا بر اين از آنها روى بگردان، و روزى را به ياد آور كه دعوت كننده الهى مردم را به امر وحشتناكى دعوت مى‌كند (دعوت به حساب اعمال)!

خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ

آنان در حالى كه چشمهايشان از شدت وحشت به زير افتاده، همچون ملخهاى پراكنده از قبرها خارج مى‌شوند،

مُهْطِعِينَ إِلَي الدَّاعِ يَقُولُ الْكافِرُونَ هٰذا يَوْمٌ عَسِرٌ

در حالى كه (بر اثر وحشت و اضطراب) بسوى اين دعوت كننده گردن مى‌كشند؛ كافران مى‌گويند: «امروز روز سخت و دردناكى است!»

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنا وَ قالُوا مَجْنُونٌ وَ ازْدُجِرَ

پيش از آنها قوم نوح تكذيب كردند، (آرى) بنده ما (نوح) را تكذيب كرده و گفتند: «او ديوانه است!» و (با انواع آزارها از ادامه رسالتش) بازداشته شد.

فَدَعا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ

او به درگاه پروردگار عرضه داشت: «من مغلوب (اين قوم طغيانگر) شده‌ام، انتقام مرا از آنها بگير!»

فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ بِماءٍ مُنْهَمِرٍ

در اين هنگام درهاى آسمان را با آبى فراوان و پى در پى گشوديم؛

وَ فَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُوناً فَالْتَقَي الْماءُ عَليٰ أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ

و زمين را شكافتيم و چشمه‌هاى زيادى بيرون فرستاديم؛ و اين دو آب به اندازه مقدر با هم درآميختند (و درياى وحشتناكى شد)!

وَ حَمَلْناهُ عَليٰ ذاتِ أَلْواحٍ وَ دُسُرٍ

و او را بر مركبى از الواح و ميخهايى ساخته شده سوار كرديم؛

تَجْرِي بِأَعْيُنِنا جَزاءً لِمَنْ كانَ كُفِرَ

مركبى كه زير نظر ما حركت مى‌كرد! اين كيفرى بود براى كسانى كه (به او) كافر شده بودند!

وَ لَقَدْ تَرَكْناها آيَةً فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ

ما اين ماجرا را بعنوان نشانه‌اى در ميان امتها باقى گذارديم؛ آيا كسى هست كه پند گيرد؟!

فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ

(اكنون بنگريد) عذاب و انذارهاى من چگونه بود!

وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ

ما قرآن را براى تذكر آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكر شود؟!

كَذَّبَتْ عادٌ فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ

قوم عاد (نيز پيامبر خود را) تكذيب كردند؛ پس (ببينيد) عذاب و انذارهاى من چگونه بود!

إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً صَرْصَراً فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ

ما تندباد وحشتناك و سردى را در يك روز شوم مستمر بر آنان فرستاديم ...

تَنْزِعُ النَّاسَ كَأَنَّهُمْ أَعْجازُ نَخْلٍ مُنْقَعِرٍ

كه مردم را همچون تنه‌هاى نخل ريشه‌كن شده از جا برمى‌كند!

فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ

پس (ببينيد) عذاب و انذارهاى من چگونه بود!

وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ

ما قرآن را براى تذكر آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكر شود!

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِالنُّذُرِ

طايفه ثمود (نيز) انذارهاى الهى را تكذيب كردند،

فَقالُوا أَ بَشَراً مِنَّا واحِداً نَتَّبِعُهُ إِنَّا إِذاً لَفِي ضَلالٍ وَ سُعُرٍ

و گفتند: «آيا ما از بشرى از جنس خود پيروى كنيم؟! اگر چنين كنيم در گمراهى و جنون خواهيم بود!

أَ أُلْقِيَ الذِّكْرُ عَلَيْهِ مِنْ بَيْنِنا بَلْ هُوَ كَذَّابٌ أَشِرٌ

آيا از ميان ما تنها بر او وحى نازل شده؟! نه، او آدم بسيار دروغگوى هوسبازى است!

سَيَعْلَمُونَ غَداً مَنِ الْكَذَّابُ الْأَشِرُ

ولى فردا مى‌فهمند چه كسى دروغگوى هوسباز است!

إِنَّا مُرْسِلُوا النَّاقَةِ فِتْنَةً لَهُمْ فَارْتَقِبْهُمْ وَ اصْطَبِرْ

ما «ناقه» را براى آزمايش آنها مى‌فرستيم؛ در انتظار پايان كار آنان باش و صبر كن!

وَ نَبِّئْهُمْ أَنَّ الْماءَ قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ كُلُّ شِرْبٍ مُحْتَضَرٌ

و به آنها خبر ده كه آب (قريه) بايد در ميانشان تقسيم شود، (يك روز سهم ناقه، و يك روز براى آنها) و هر يك در نوبت خود بايد حاضر شوند!

فَنادَوْا صاحِبَهُمْ فَتَعاطيٰ فَعَقَرَ

آنها يكى از ياران خود را صدا زدند، او به سراغ اين كار آمد و (ناقه را) پى كرد!

فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ

پس (بنگريد) عذاب و انذارهاى من چگونه بود!

إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ صَيْحَةً واحِدَةً فَكانُوا كَهَشِيمِ الْمُحْتَظِرِ

ما فقط يك صيحه [صاعقه عظيم‌] بر آنها فرستاديم و بدنبال آن همگى بصورت گياه خشكى درآمدند كه صاحب چهارپايان (در آغل) جمع‌آورى مى‌كند!

وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ

ما قرآن را براى يادآورى آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكر شود؟!

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ

قوم لوط انذارها (ى پى در پى پيامبرشان) را تكذيب كردند؛

إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ حاصِباً إِلَّا آلَ لُوطٍ نَجَّيْناهُمْ بِسَحَرٍ

ما بر آنها تندبادى كه ريگها را به حركت درمى‌آورد فرستاديم (و همه را هلاك كرديم)، جز خاندان لوط را كه سحرگاهان نجاتشان داديم!

نِعْمَةً مِنْ عِنْدِنا كَذٰلِكَ نَجْزِي مَنْ شَكَرَ

اين نعمتى بود از ناحيه ما؛ اين گونه هر كسى را كه شكر كند پاداش مى‌دهيم!

وَ لَقَدْ أَنْذَرَهُمْ بَطْشَتَنا فَتَمارَوْا بِالنُّذُرِ

او آنها را از مجازات ما بيم داد، ولى بر آنها اصرار بر مجادله و القاى شك داشتند!

وَ لَقَدْ راوَدُوهُ عَنْ ضَيْفِهِ فَطَمَسْنا أَعْيُنَهُمْ فَذُوقُوا عَذابِي وَ نُذُرِ

آنها از لوط خواستند ميهمانانش را در اختيارشان بگذارد؛ ولى ما چشمانشان را نابينا و محو كرديم (و گفتيم:) بچشيد عذاب و انذارهاى مرا!

وَ لَقَدْ صَبَّحَهُمْ بُكْرَةً عَذابٌ مُسْتَقِرٌّ

سرانجام صبحگاهان و در اول روز عذابى پايدار و ثابت به سراغشان آمد!

فَذُوقُوا عَذابِي وَ نُذُرِ

(و گفتيم:) پس بچشيد عذاب و انذارهاى مرا!

وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ

ما قرآن را براى يادآورى آسان ساختيم؛ آيا كسى هست كه متذكر شود؟!

وَ لَقَدْ جاءَ آلَ فِرْعَوْنَ النُّذُرُ

و (همچنين) انذارها و هشدارها (يكى پس از ديگرى) به سراغ آل فرعون آمد،

كَذَّبُوا بِآياتِنا كُلِّها فَأَخَذْناهُمْ أَخْذَ عَزِيزٍ مُقْتَدِرٍ

اما آنها همه آيات ما را تكذيب كردند، و ما آنها را گرفتيم و مجازات كرديم، گرفتن شخصى قدرتمند و توانا!

أَ كُفَّارُكُمْ خَيْرٌ مِنْ أُولئِكُمْ أَمْ لَكُمْ بَراءَةٌ فِي الزُّبُرِ

آيا كفار شما بهتر از آنانند يا براى شما امان‌نامه‌اى در كتب آسمانى نازل شده است؟!

أَمْ يَقُولُونَ نَحْنُ جَمِيعٌ مُنْتَصِرٌ

يا مى‌گويند: «ما جماعتى متحد و نيرومند و پيروزيم»؟!

سَيُهْزَمُ الْجَمْعُ وَ يُوَلُّونَ الدُّبُرَ

(ولى بدانند) كه بزودى جمعشان شكست مى‌خورد و پا به فرارمى‌گذارند!

بَلِ السَّاعَةُ مَوْعِدُهُمْ وَ السَّاعَةُ أَدْهيٰ وَ أَمَرُّ

(علاوه بر اين) رستاخيز موعد آنهاست، و مجازات قيامت هولناكتر و تلختر است!

إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي ضَلالٍ وَ سُعُرٍ

مجرمان در گمراهى و شعله‌هاى آتشند،

يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي النَّارِ عَليٰ وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ

در آن روز كه در آتش دوزخ به صورتشان كشيده مى‌شوند (و به آنها گفته مى‌شود:) بچشيد آتش دوزخ را!

إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ

ته ما هر چيز را به اندازه آفريديم!

وَ ما أَمْرُنا إِلَّا واحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ

و فرمان ما يك امر بيش نيست، همچون يك چشم بر هم زدن!

وَ لَقَدْ أَهْلَكْنا أَشْياعَكُمْ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ

ما كسانى را كه در گذشته شبيه شما بودند هلاك كرديم؛ آيا كسى هست كه پند گيرد؟!

وَ كُلُّ شَيْءٍ فَعَلُوهُ فِي الزُّبُرِ

و هر كارى را انجام دادند در نامه‌هاى اعمالشان ثبت است،

وَ كُلُّ صَغِيرٍ وَ كَبِيرٍ مُسْتَطَرٌ

و هر كار كوچك و بزرگى نوشته شده است.

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ

يقينا پرهيزگاران در باغها و نهرهاى بهشتى جاى دارند،

فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ

در جايگاه صدق نزد خداوند مالك مقتدر!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الرَّحْمٰنُ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ خداوند رحمان،

عَلَّمَ الْقُرْآنَ

قرآن را تعليم فرمود،

خَلَقَ الْإِنْسانَ

انسان را آفريد،

عَلَّمَهُ الْبَيانَ

و به او «بيان» را آموخت.

الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ

خورشيد و ماه با حساب منظمى مى‌گردند،

وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ يَسْجُدانِ

و گياه و درخت براى او سجده مى‌كنند!

وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمِيزانَ

و آسمان را برافراشت، و ميزان و قانون (در آن) گذاشت،

أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزانِ

تا در ميزان طغيان نكنيد (و از مسير عدالت منحرف نشويد)،

وَ أَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَ لا تُخْسِرُوا الْمِيزانَ

و وزن را بر اساس عدل برپا داريد و ميزان را كم نگذاريد!

وَ الْأَرْضَ وَضَعَها لِلْأَنامِ

زمين را براى خلايق آفريد،

فِيها فاكِهَةٌ وَ النَّخْلُ ذاتُ الْأَكْمامِ

كه در آن ميوه‌ها و نخلهاى پرشكوفه است،

وَ الْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَ الرَّيْحانُ

و دانه‌هايى كه همراه با ساقه و برگى است كه بصورت كاه درمى‌آيد، و گياهان خوشبو!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را تكذيب مى‌كنيد (شما اى گروه جن و انس)؟!

خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ كَالْفَخَّارِ

انسان را از گل خشكيده‌اى همچون سفال آفريد،

وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ

و جن را از شعله‌هاى مختلط و متحرك آتش خلق كرد!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ

او پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب است!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيانِ

دو درياى مختلف (شور و شيرين، گرم و سرد) را در كنار هم قرار داد، در حالى كه با هم تماس دارند؛

بَيْنَهُما بَرْزَخٌ لا يَبْغِيانِ

در ميان آن دو برزخى است كه يكى بر ديگرى غلبه نمى‌كند (و به هم نمى‌آميزند)!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ

از آن دو، لؤلؤ و مرجان خارج مى‌شود.

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

وَ لَهُ الْجَوارِ الْمُنْشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ

و براى اوست كشتيهاى ساخته شده كه در دريا به حركت درمى‌آيند و همچون كوهى هستند!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ

همه كسانى كه روى آن [زمين‌] هستند فانى مى‌شوند،

وَ يَبْقيٰ وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ

و تنها ذات ذو الجلال و گرامى پروردگارت باقى مى‌ماند!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

يَسْئَلُهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ

تمام كسانى كه در آسمانها و زمين هستند از او تقاضا مى‌كنند، و او هر روز در شأن و كارى است!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

سَنَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَ الثَّقَلانِ

بزودى به حساب شما مى‌پردازيم اى دو گروه انس و جن!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطارِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطانٍ

اى گروه جن و انس! اگر مى‌توانيد از مرزهاى آسمانها و زمين بگذريد، پس بگذريد، ولى هرگز نمى‌توانيد، مگر با نيرويى (فوق العاده)!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

يُرْسَلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٌ فَلا تَنْتَصِرانِ

شعله‌هايى از آتش بى‌دود، و دودهايى متراكم بر شما فرستاده مى‌شود؛ و نمى‌توانيد از كسى يارى بطلبيد!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

فَإِذَا انْشَقَّتِ السَّماءُ فَكانَتْ وَرْدَةً كَالدِّهانِ

در آن هنگام كه آسمان شكافته شود و همچون روغن مذاب گلگون گردد (حوادث هولناكى رخ مى‌دهد كه تاب تحمل آن را نخواهيد داشت)!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

فَيَوْمَئِذٍ لا يُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَ لا جَانٌّ

در آن روز هيچ كس از انس و جن از گناهش سؤال نمى‌شود (و همه چيز روشن است)!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيماهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّواصِي وَ الْأَقْدامِ

مجرمان از چهره‌هايشان شناخته مى‌شوند؛ و آن گاه آنها را از موهاى پيش سر، و پاهايشان مى‌گيرند (و به دوزخ مى‌افكنند)!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ

اين همان دوزخى است كه مجرمان آن را انكار مى‌كردند!

يَطُوفُونَ بَيْنَها وَ بَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ

امروز در ميان آن و آب سوزان در رفت و آمدند!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ

و براى كسى كه از مقام پروردگارش بترسد، دو باغ بهشتى است!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

ذَواتا أَفْنانٍ

(آن دو باغ بهشتى) داراى انواع نعمتها و درختان پرطراوت است!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

فِيهِما عَيْنانِ تَجْرِيانِ

در آنها دو چشمه هميشه جارى است!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

فِيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ

در آن دو، از هر ميوه‌اى دو نوع وجود دارد (هر يك از ديگرى بهتر)!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

مُتَّكِئِينَ عَليٰ فُرُشٍ بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَ جَنَي الْجَنَّتَيْنِ دانٍ

اين در حالى است كه آنها بر فرشهايى تكيه كرده‌اند با آسترهايى از ديبا و ابريشم، و ميوه‌هاى رسيده آن دو باغ بهشتى در دسترس است!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

فِيهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ

در آن باغهاى بهشتى زنانى هستند كه جز به همسران خود عشق نمى‌ورزند؛ و هيچ انس و جن پيش از اينها با آنان تماس نگرفته است.

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

كَأَنَّهُنَّ الْياقُوتُ وَ الْمَرْجانُ

آنها همچون ياقوت و مرجانند!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلَّا الْإِحْسانُ

آيا جزاى نيكى جز نيكى است؟!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ

و پايين تر از آنها، دو باغ بهشتى ديگر است.

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

مُدْهامَّتانِ

هر دو خرم و سرسبزند!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

فِيهِما عَيْنانِ نَضَّاخَتانِ

در آنها دو چشمه جوشنده است!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

فِيهِما فاكِهَةٌ وَ نَخْلٌ وَ رُمَّانٌ

در آنها ميوه‌هاى فراوان و درخت خرما و انار است!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

فِيهِنَّ خَيْراتٌ حِسانٌ

و در آن باغهاى بهشتى زنانى نيكو خلق و زيبايند!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِي الْخِيامِ

حوريانى كه در خيمه‌هاى بهشتى مستورند!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ

هيچ انس و جن پيش از ايشان با آنها تماس نگرفته (و دوشيزه‌اند)!

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

مُتَّكِئِينَ عَليٰ رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَ عَبْقَرِيٍّ حِسانٍ

اين در حالى است كه بهشتيان بر تختهايى تكيه زده‌اند كه با بهترين و زيباترين پارچه‌هاى سبز رنگ پوشانده شده است.

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ

پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟!

تَبارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ

پربركت و زوال‌ناپذير است نام پروردگار صاحب جلال و بزرگوار تو!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ هنگامى كه واقعه عظيم (قيامت) واقع شود،

لَيْسَ لِوَقْعَتِها كاذِبَةٌ

هيچ كس نمى‌تواند آن را انكار كند!

خافِضَةٌ رافِعَةٌ

(اين واقعه) گروهى را پايين مى‌آورد و گروهى را بالا مى‌برد!

إِذا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا

در آن هنگام كه زمين بشدت به لرزه درمى‌آيد،

وَ بُسَّتِ الْجِبالُ بَسًّا

و كوه‌ها در هم كوبيده مى‌شود،

فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثًّا

و بصورت غبار پراكنده درمى‌آيد،

وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً

و شما سه گروه خواهيد بود!

فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ

(نخست) سعادتمندان و خجستگان (هستند)؛ چه سعادتمندان و خجستگانى!

وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ

گروه ديگر شقاوتمندان و شومانند، چه شقاوتمندان و شومانى!

وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ

و (سومين گروه) پيشگامان پيشگامند،

أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ

آنها مقربانند!

فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ

در باغهاى پرنعمت بهشت (جاى دارند)!

ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ

گروه زيادى (از آنها) از امتهاى نخستينند،

وَ قَلِيلٌ مِنَ الْآخِرِينَ

و اندكى از امت آخرين!

عَليٰ سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ

آنها [مقربان‌] بر تختهايى كه صف‌كشيده و به هم پيوسته است قرار دارند،

مُتَّكِئِينَ عَلَيْها مُتَقابِلِينَ

در حالى كه بر آن تكيه زده و رو به روى يكديگرند!

يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدانٌ مُخَلَّدُونَ

نوجوانانى جاودان (در شكوه و طراوت) پيوسته گرداگرد آنان مى‌گردند،

بِأَكْوابٍ وَ أَبارِيقَ وَ كَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ

با قدحها و كوزه‌ها و جامهايى از نهرهاى جارى بهشتى (و شراب طهور)!

لا يُصَدَّعُونَ عَنْها وَ لا يُنْزِفُونَ

اما شرابى كه از آن درد سر نمى‌گيرند و نه مست مى‌شوند!

وَ فاكِهَةٍ مِمَّا يَتَخَيَّرُونَ

و ميوه‌هايى از هر نوع كه انتخاب كنند،

وَ لَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ

و گوشت پرنده از هر نوع كه مايل باشند!

وَ حُورٌ عِينٌ

و همسرانى از حور العين دارند،

كَأَمْثالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ

همچون مرواريد در صدف پنهان!

جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ

اينها پاداشى است در برابر اعمالى كه انجام مى‌دادند!

لا يَسْمَعُونَ فِيها لَغْواً وَ لا تَأْثِيماً

در آن (باغهاى بهشتى) نه لغو و بيهوده‌اى مى‌شنوند نه سخنان گناه آلود؛

إِلَّا قِيلاً سَلاماً سَلاماً

تنها چيزى كه مى‌شنوند «سلام» است «سلام»!

وَ أَصْحابُ الْيَمِينِ ما أَصْحابُ الْيَمِينِ

و اصحاب يمين و خجستگان، چه اصحاب يمين و خجستگانى!

فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ

آنها در سايه درختان «سدر» بى‌خار قرار دارند،

وَ طَلْحٍ مَنْضُودٍ

و در سايه درخت «طلح» پربرگ [درختى خوشرنگ و خوشبو]،

وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ

و سايه كشيده و گسترده،

وَ ماءٍ مَسْكُوبٍ

و در كنار آبشارها،

وَ فاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ

و ميوه‌هاى فراوان،

لا مَقْطُوعَةٍ وَ لا مَمْنُوعَةٍ

كه هرگز قطع و ممنوع نمى‌شود،

وَ فُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ

و همسرانى بلندمرتبه!

إِنَّا أَنْشَأْناهُنَّ إِنْشاءً

ما آنها را آفرينش نوينى بخشيديم،

فَجَعَلْناهُنَّ أَبْكاراً

و همه را دوشيزه قرار داديم،

عُرُباً أَتْراباً

زنانى كه تنها به همسرشان عشق مى‌ورزند و خوش زبان و فصيح و هم سن و سالند!

لِأَصْحابِ الْيَمِينِ

اينها همه براى اصحاب يمين است،

ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ

كه گروهى از امتهاى نخستينند،

وَ ثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِينَ

و گروهى از امتهاى آخرين!

وَ أَصْحابُ الشِّمالِ ما أَصْحابُ الشِّمالِ

و اصحاب شمال، چه اصحاب شمالى (كه نامه اعمالشان به نشانه جرمشان به دست چپ آنها داده مى‌شود)!

فِي سَمُومٍ وَ حَمِيمٍ

آنها در ميان بادهاى كشنده و آب سوزان قرار دارند،

وَ ظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ

و در سايه دودهاى متراكم و آتشزا!

لا بارِدٍ وَ لا كَرِيمٍ

سايه‌اى كه نه خنك است و نه آرامبخش!

إِنَّهُمْ كانُوا قَبْلَ ذٰلِكَ مُتْرَفِينَ

آنها پيش از اين (در عالم دنيا) مست و مغرور نعمت بودند،

وَ كانُوا يُصِرُّونَ عَلَي الْحِنْثِ الْعَظِيمِ

و بر گناهان بزرگ اصرار مى‌ورزيدند،

وَ كانُوا يَقُولُونَ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ

و مى‌گفتند: «هنگامى كه ما مرديم و خاك و استخوان شديم، آيا برانگيخته خواهيم شد؟!

أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ

يا نياكان نخستين ما (برانگيخته مى‌شوند)؟!»

قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ

بگو: «اولين و آخرين،

لَمَجْمُوعُونَ إِليٰ مِيقاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ

همگى در موعد روز معينى گردآورى مى‌شوند،

ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ

سپس شما اى گمراهان تكذيب‌كننده!

لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ

قطعا از درخت زقوم مى‌خوريد،

فَمالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ

و شكمها را از آن پر مى‌كنيد،

فَشارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ

و روى آن از آب سوزان مى‌نوشيد،

فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ

و همچون شتران مبتلا به بيمارى عطش، از آن مى‌آشاميد!

هٰذا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ

اين است وسيله پذيرايى از آنها در قيامت!

نَحْنُ خَلَقْناكُمْ فَلَوْلا تُصَدِّقُونَ

» ما شما را آفريديم؛ پس چرا (آفرينش مجدد را) تصديق نمى‌كنيد؟!

أَ فَرَأَيْتُمْ ما تُمْنُونَ

آيا از نطفه‌اى كه در رحم مى‌ريزيد آگاهيد؟!

أَ أَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخالِقُونَ

آيا شما آن را (در دوران جنينى) آفرينش (پى در پى) مى‌دهيد يا ما آفريدگاريم؟!

نَحْنُ قَدَّرْنا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَ ما نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ

ما در ميان شما مرگ را مقدر ساختيم؛ و هرگز كسى بر ما پيشى نمى‌گيرد!

عَليٰ أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثالَكُمْ وَ نُنْشِئَكُمْ فِي ما لا تَعْلَمُونَ

تا گروهى را به جاى گروه ديگرى بياوريم و شما را در جهانى كه نمى‌دانيد آفرينش تازه‌اى بخشيم!

وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُوليٰ فَلَوْلا تَذَكَّرُونَ

شما عالم نخستين را دانستيد؛ چگونه متذكر نمى‌شويد (كه جهانى بعد از آن است)؟!

أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ

آيا هيچ درباره آنچه كشت مى‌كنيد انديشيده‌ايد؟!

أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ

آيا شما آن را مى‌رويانيد يا ما مى‌رويانيم؟!

لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْناهُ حُطاماً فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ

هر گاه بخواهيم آن را مبدل به كاه در هم كوبيده مى‌كنيم كه تعجب كنيد!

إِنَّا لَمُغْرَمُونَ

(بگونه‌اى كه بگوييد:) براستى ما زيان كرده‌ايم،

بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ

بلكه ما بكلى محروميم!

أَ فَرَأَيْتُمُ الْماءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ

آيا به آبى كه مى‌نوشيد انديشيده‌ايد؟!

أَ أَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ

آيا شما آن را از ابر نازل كرده‌ايد يا ما نازل مى‌كنيم؟!

لَوْ نَشاءُ جَعَلْناهُ أُجاجاً فَلَوْلا تَشْكُرُونَ

هر گاه بخواهيم، اين آب گوارا را تلخ و شور قرار مى‌دهيم؛ پس چرا شكر نمى‌كنيد؟!

أَ فَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ

آيا درباره آتشى كه مى‌افروزيد فكر كرده‌ايد؟!

أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِئُونَ

آيا شما درخت آن را آفريده‌ايد يا ما آفريده‌ايم؟!

نَحْنُ جَعَلْناها تَذْكِرَةً وَ مَتاعاً لِلْمُقْوِينَ

ما آن را وسيله يادآورى (براى همگان) و وسيله زندگى براى مسافران قرار داده‌ايم!

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ

حال كه چنين است به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن (و او را پاك و منزه بشمار)!

فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ

سوگند به جايگاه ستارگان (و محل طلوع و غروب آنها)!

وَ إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ

و اين سوگندى است بسيار بزرگ، اگر بدانيد!

إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ

كه آن، قرآن كريمى است،

فِي كِتابٍ مَكْنُونٍ

كه در كتاب محفوظى جاى دارد،

لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ

و جز پاكان نمى‌توانند به آن دست زنند [دست يابند].

تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ

آن از سوى پروردگار عالميان نازل شده؛

أَ فَبِهٰذَا الْحَدِيثِ أَنْتُمْ مُدْهِنُونَ

آيا اين سخن را [اين قرآن را با اوصافى كه گفته شد] سست و كوچك مى‌شمريد،

وَ تَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ

و به جاى شكر روزيهايى كه به شما داده شده آن را تكذيب مى‌كنيد؟!

فَلَوْلا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ

پس چرا هنگامى كه جان به گلوگاه مى‌رسد (توانايى بازگرداندن آن را نداريد)؟!

وَ أَنْتُمْ حِينَئِذٍ تَنْظُرُونَ

و شما در اين حال نظاره مى‌كنيد (و كارى از دستتان ساخته نيست)؛

وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَ لٰكِنْ لا تُبْصِرُونَ

و ما از شما به او نزديكتريم ولى نمى‌بينيد!

فَلَوْلا إِنْ كُنْتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ

اگر هرگز در برابر اعمالتان جزا داده نمى‌شويد،

تَرْجِعُونَها إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

پس آن (روح) را بازگردانيد اگر راست مى‌گوييد!

فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ

پس اگر او از مقربان باشد،

فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ

در روح و ريحان و بهشت پرنعمت است!

وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ

اما اگر از اصحاب يمين باشد،

فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ

(به او گفته مى‌شود:) سلام بر تو از سوى دوستانت كه از اصحاب يمينند!

وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ

اما اگر او از تكذيب‌كنندگان گمراه باشد،

فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ

با آب جوشان دوزخ از او پذيرايى مى‌شويد!

وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ

و سرنوشت او ورود در آتش جهنم است،

إِنَّ هٰذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ

اين مطلب حق و يقين است!

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ

پس به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن (و او را منزه بشمار)!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ آنچه در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح مى‌گويند؛ و او عزيز و حكيم است.

لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

مالكيت (و حاكميت) آسمانها و زمين از آن اوست؛ زنده مى‌كند و مى‌ميراند؛ و او بر هر چيز توانا است!

هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

اول و آخر و پيدا و پنهان اوست؛ و او به هر چيز داناست.

هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَويٰ عَلَي الْعَرْشِ يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ ما يَخْرُجُ مِنْها وَ ما يَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما يَعْرُجُ فِيها وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَما كُنْتُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

او كسى است كه آسمانها و زمين را در شش روز [شش دوران‌] آفريد؛ سپس بر تخت قدرت قرار گرفت (و به تدبير جهان پرداخت)؛ آنچه را در زمين فرو مى‌رود مى‌داند، و آنچه را از آن خارج مى‌شود و آنچه از آسمان نازل مى‌گردد و آنچه به آسمان بالا مى‌رود؛ و هر جا باشيد او با شما است، و خداوند نسبت به آنچه انجام مى‌دهيد بيناست!

لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَي اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ

مالكيت آسمانها و زمين از آن اوست؛ و همه كارها به سوى او بازمى‌گردد.

يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهارِ وَ يُولِجُ النَّهارَ فِي اللَّيْلِ وَ هُوَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ

شب را در روز مى‌كند و روز را در شب؛ و او به آنچه در دل سينه‌ها وجود دارد داناست.

آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ أَنْفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُمْ مُسْتَخْلَفِينَ فِيهِ فَالَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ أَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ

به خدا و رسولش ايمان بياوريد و از آنچه شما را جانشين و نماينده (خود) در آن قرار داده انفاق كنيد؛ (زيرا) كسانى كه از شما ايمان بياورند و انفاق كنند، اجر بزرگى دارند!

وَ ما لَكُمْ لا تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا بِرَبِّكُمْ وَ قَدْ أَخَذَ مِيثاقَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

چرا به خدا ايمان نياوريد در حالى كه رسول (او) شما را مى‌خواند كه به پروردگارتان ايمان بياوريد، و از شما پيمان گرفته است (پيمانى از طريق فطرت و خرد)، اگر آماده ايمان‌آوردنيد.

هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَليٰ عَبْدِهِ آياتٍ بَيِّناتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَي النُّورِ وَ إِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ

او كسى است كه آيات روشنى بر بنده‌اش [محمد] نازل مى‌كند تا شما را از تاريكيها به سوى نور برد؛ و خداوند نسبت به شما مهربان و رحيم است.

وَ ما لَكُمْ أَلَّا تُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا يَسْتَوِي مِنْكُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ أُولئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلُوا وَ كُلاًّ وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنيٰ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

چرا در راه خدا انفاق نكنيد در حالى كه ميراث آسمانها و زمين همه از آن خداست (و كسى چيزى را با خود نمى‌برد)! كسانى كه قبل از پيروزى انفاق كردند و جنگيدند (با كسانى كه پس از پيروزى انفاق كردند) يكسان نيستند؛ آنها بلندمقامتر از كسانى هستند كه بعد از فتح انفاق نمودند و جهاد كردند؛ و خداوند به هر دو وعده نيك داده؛ و خدا به آنچه انجام مى‌دهيد آگاه است.

مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ

كيست كه به خدا وام نيكو دهد (و از اموالى كه به او ارزانى داشته انفاق كند) تا خداوند آن را براى او چندين برابر كند؟ و براى او پاداش پرارزشى است!

يَوْمَ تَرَي الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ يَسْعيٰ نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ بُشْراكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

(اين پاداش بزرگ) در روزى است كه مردان و زنان باايمان را مى‌نگرى كه نورشان پيش‌رو و در سمت راستشان بسرعت حركت مى‌كند (و به آنها مى‌گويند:) بشارت باد بر شما امروز به باغهايى از بهشت كه نهرها زير (درختان) آن جارى است؛ جاودانه در آن خواهيد ماند! و اين همان رستگارى بزرگ است!

يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ

روزى كه مردان و زنان منافق به مؤمنان مى‌گويند: «نظرى به ما بيفكنيد تا از نور شما پرتوى برگيريم!» به آنها گفته مى‌شود: «به پشت سر خود بازگرديد و كسب نور كنيد!» در اين هنگام ديوارى ميان آنها زده مى‌شود كه درى دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب!

يُنادُونَهُمْ أَ لَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ قالُوا بَليٰ وَ لٰكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ وَ تَرَبَّصْتُمْ وَ ارْتَبْتُمْ وَ غَرَّتْكُمُ الْأَمانِيُّ حَتَّي جاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَ غَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ

آنها را صدا مى‌زنند: «مگر ما با شما نبوديم؟!» مى‌گويند: «آرى، ولى شما خود را به هلاكت افكنديد و انتظار (مرگ پيامبر را) كشيديد، و (در همه چيز) شك و ترديد داشتيد، و آرزوهاى دور و دراز شما را فريب داد تا فرمان خدا فرا رسيد، و شيطان فريبكار شما را در برابر (فرمان) خداوند فريب داد!

فَالْيَوْمَ لا يُؤْخَذُ مِنْكُمْ فِدْيَةٌ وَ لا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْواكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلاكُمْ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ

پس امروز نه از شما فديه‌اى پذيرفته مى‌شود، و نه از كافران؛ و جايگاهتان آتش است و همان سرپرستتان مى‌باشد؛ و چه بد جايگاهى است!

أَ لَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَ لا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلُ فَطالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ

آيا وقت آن نرسيده است كه دلهاى مؤمنان در برابر ذكر خدا و آنچه از حق نازل كرده است خاشع گردد؟! و مانند كسانى نباشند كه در گذشته به آنها كتاب آسمانى داده شد، سپس زمانى طولانى بر آنها گذشت و قلبهايشان قساوت پيدا كرد؛ و بسيارى از آنها گنهكارند!

اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

بدانيد خداوند زمين را بعد از مرگ آن زنده مى‌كند! ما آيات (خود) را براى شما بيان كرديم، شايد انديشه كنيد!

إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَ الْمُصَّدِّقاتِ وَ أَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً يُضاعَفُ لَهُمْ وَ لَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ

مردان و زنان انفاق كننده، و آنها كه (از اين راه) به خدا «قرض الحسنه» دهند، (اين قرض الحسنه) براى آنان مضاعف مى‌شود و پاداش پرارزشى دارند!

وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَحِيمِ

كسانى كه به خدا و رسولانش ايمان آوردند، آنها صديقين و شهدا نزد پروردگارشانند؛ براى آنان است پاداش (اعمال) شان و نور (ايمان) شان؛ و كسانى كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند، آنها دوزخيانند.

اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطاماً وَ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِيدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ

بدانيد زندگى دنيا تنها بازى و سرگرمى و تجمل پرستى و فخرفروشى در ميان شما و افزون طلبى در اموال و فرزندان است، همانند بارانى كه محصولش كشاورزان را در شگفتى فرو مى‌برد، سپس خشك مى‌شود بگونه‌اى كه آن را زردرنگ مى‌بينى؛ سپس تبديل به كاه مى‌شود! و در آخرت، عذاب شديد است يا مغفرت و رضاى الهى؛ و (به هر حال) زندگى دنيا چيزى جز متاع فريب نيست!

سابِقُوا إِليٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها كَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ ذٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ

به پيش تازيد براى رسيدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتى كه پهنه آن مانند پهنه آسمان و زمين است و براى كسانى كه به خدا و رسولانش ايمان آورده‌اند؛ آماده شده است، اين فضل خداوند است كه به هر كس بخواهد مى‌دهد؛ و خداوند صاحب فضل عظيم است!

ما أَصابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها إِنَّ ذٰلِكَ عَلَي اللَّهِ يَسِيرٌ

هيچ مصيبتى (ناخواسته) در زمين و نه در وجود شما روى نمى‌دهد مگر اينكه همه آنها قبل از آنكه زمين را بيافرينيم در لوح محفوظ ثبت است؛ و اين امر براى خدا آسان است!

لِكَيْلا تَأْسَوْا عَليٰ ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ

اين بخاطر آن است كه براى آنچه از دست داده‌ايد تأسف نخوريد، و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمان نباشيد؛ و خداوند هيچ متكبر فخرفروشى را دوست ندارد!

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَ مَنْ يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ

همانها كه بخل مى‌ورزند و مردم را به بخل دعوت مى‌كنند؛ و هر كس (از اين فرمان) روى‌گردان شود، (به خود زيان مى‌رساند نه به خدا)، چرا كه خداوند بى‌نياز و شايسته ستايش است!

لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ

ما رسولان خود را با دلايل روشن فرستاديم، و با آنها كتاب (آسمانى) و ميزان (شناسايى حق از باطل و قوانين عادلانه) نازل كرديم تا مردم قيام به عدالت كنند؛ و آهن را نازل كرديم كه در آن نيروى شديد و منافعى براى مردم است، تا خداوند بداند چه كسى او و رسولانش را يارى مى‌كند بى‌آنكه او را ببينند؛ خداوند قوى و شكست‌ناپذير است!

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً وَ إِبْراهِيمَ وَ جَعَلْنا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْكِتابَ فَمِنْهُمْ مُهْتَدٍ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ

ما نوح و ابراهيم را فرستاديم، و در دودمان آن دو نبوت و كتاب قرار داديم؛ بعضى از آنها هدايت يافته‌اند و بسيارى از آنها گنهكارند.

ثُمَّ قَفَّيْنا عَليٰ آثارِهِمْ بِرُسُلِنا وَ قَفَّيْنا بِعِيسَي ابْنِ مَرْيَمَ وَ آتَيْناهُ الْإِنْجِيلَ وَ جَعَلْنا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَ رَحْمَةً وَ رَهْبانِيَّةً ابْتَدَعُوها ما كَتَبْناها عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللَّهِ فَما رَعَوْها حَقَّ رِعايَتِها فَآتَيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ

سپس در پى آنان رسولان ديگر خود را فرستاديم، و بعد از آنان عيسى بن مريم را مبعوث كرديم و به او انجيل عطا كرديم، و در دل كسانى كه از او پيروى كردند رأفت و رحمت قرار داديم؛ و رهبانيتى را كه ابداع كرده بودند، ما بر آنان مقرر نداشته بوديم؛ گرچه هدفشان جلب خشنودى خدا بود، ولى حق آن را رعايت نكردند؛ از اين رو ما به كسانى از آنها كه ايمان آوردند پاداششان را داديم؛ و بسيارى از آنها فاسقند!

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! تقواى الهى پيشه كنيد و به رسولش ايمان بياوريد تا دو سهم از رحمتش به شما ببخشد و براى شما نورى قرار دهد كه با آن (در ميان مردم و در مسير زندگى خود) راه برويد و گناهان شما را ببخشد؛ و خداوند غفور و رحيم است.