بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ عَمَّ يَتَساءَلُونَ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ درباره چه چيز از يكديگر مى‌پرسند؟

عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ

از آن خبر بزرگ [قيامت كبرى‌]

الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ

كه همواره درباره آن با يكديگر اختلاف دارند [كه واقع مى‌شود يا نه؟]

كَلاَّ سَيَعْلَمُونَ

نه چنين است [كه مى‌پندارند] به زودى [به حتمى بودن وقوع آن‌] آگاه خواهند شد.

ثُمَّ كَلاَّ سَيَعْلَمُونَ

باز هم نه چنين است [كه مى‌پندارند] به زودى [به حتمى بودن وقوع آن‌] آگاه خواهند شد.

أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهاداً

آيا زمين را بستر آرامش قرار نداديم؟

وَ الْجِبالَ أَوْتاداً

و كوه‌ها را ميخ‌هايى [براى استوارى آن؟]

وَ خَلَقْناكُمْ أَزْواجاً

و شما را جفت‌هايى [به صورت نر و ماده‌] آفريديم،

وَ جَعَلْنا نَوْمَكُمْ سُباتاً

و خوابتان را مايه استراحت و آرامش [و تمدد اعصاب‌] قرار داديم،

وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِباساً

و شب راپوششى

وَ جَعَلْنَا النَّهارَ مَعاشاً

و روز را وسيله معاش مقرر كرديم؛

وَ بَنَيْنا فَوْقَكُمْ سَبْعاً شِداداً

و بر فرازتان هفت آسمان‌استوار بنا نهاديم،

وَ جَعَلْنا سِراجاً وَهَّاجاً

و چراغى روشن و حرارت‌زا پديد آورديم،

وَ أَنْزَلْنا مِنَ الْمُعْصِراتِ ماءً ثَجَّاجاً

و از ابرهاى متراكم و باران‌زا آبى ريزان نازل كرديم

لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَ نَباتاً

تا به وسيله آن دانه و گياه برويانيم،

وَ جَنَّاتٍ أَلْفافاً

و باغ‌هايى از درختان به هم پيچيده و انبوه بيرون آوريم.

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كانَ مِيقاتاً

بى‌ترديد روز داورى وعده‌گاه است.

يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْواجاً

روزى كه در صور مى‌دمند و شما گروه گروه به عرصه محشر مى‌آييد،

وَ فُتِحَتِ السَّماءُ فَكانَتْ أَبْواباً

و آسمان گشوده مى‌شود، پس به صورت درهايى درمى‌آيد.

وَ سُيِّرَتِ الْجِبالُ فَكانَتْ سَراباً

و كوه‌ها را [از جاى خود] روان كنند و سرابى شوند!

إِنَّ جَهَنَّمَ كانَتْ مِرْصاداً

بى‌ترديد دوزخ كمين‌گاه است.

لِلطَّاغِينَ مَآباً

براى سركشان و طاغيان جاى بازگشت است.

لابِثِينَ فِيها أَحْقاباً

روزگارى دراز در آن بمانند.

لا يَذُوقُونَ فِيها بَرْداً وَ لا شَراباً

در آنجا نه خنكى هوا مى‌چشند و نه آشاميدنى [باب طبع‌]

إِلَّا حَمِيماً وَ غَسَّاقاً

مگر آب جوشان و چركاب و خونابه‌اى [از بدن دوزخيان‌]

جَزاءً وِفاقاً

پاداشى است مناسب [اعمالشان.]

إِنَّهُمْ كانُوا لا يَرْجُونَ حِساباً

اينان بودند كه به [روز] حساب اميدى نداشتند،

وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا كِذَّاباً

و آيات ما را به شدت و با همه وجود انكار مى‌كردند

وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ كِتاباً

و [ما] همه چيز را [از خوبى و بدى آنان‌] برشمرده و در نامه اعمالشان ثبت كرده‌ايم.

فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِيدَكُمْ إِلَّا عَذاباً

[در قيامت به آنان مى‌گوييم:] پس بچشيد كه هرگز جز عذاب بر شما نيفزاييم.

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفازاً

بى‌ترديد براى پرهيزكاران پيروزى و كاميابى است.

حَدائِقَ وَ أَعْناباً

باغ‌هايى [سرسبز و خرم‌] و انواع انگورها

وَ كَواعِبَ أَتْراباً

و دخترانى نو رسيده و هم سن

وَ كَأْساً دِهاقاً

و جام‌هايى لبريز [از باده طهور]

لا يَسْمَعُونَ فِيها لَغْواً وَ لا كِذَّاباً

در آنجا نه سخن بيهوده‌اى مى‌شنوند و نه دروغ و تكذيبى.

جَزاءً مِنْ رَبِّكَ عَطاءً حِساباً

[اين‌] پاداشى كافى و به اندازه از سوى پروردگار توست.

رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُمَا الرَّحْمٰنِ لا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطاباً

همان پروردگار آسمان ها و زمين و آنچه ميان آنهاست، آن مهربانى كه هيچ كس را اختيار چون و چراى با او نيست.

يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ صَفًّا لا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمٰنُ وَ قالَ صَواباً

روزى كه روح و فرشتگان در يك صف مى‌ايستند و سخن نمى‌گويند مگر كسى كه [خداى‌] رحمان به او اجازه دهد و سخن حق و درست گويد.

ذٰلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِليٰ رَبِّهِ مَآباً

آن [روز] روز حق است، پس هركه بخواهد راه بازگشتى به سوى پروردگارش برگزيند؛

إِنَّا أَنْذَرْناكُمْ عَذاباً قَرِيباً يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ يَداهُ وَ يَقُولُ الْكافِرُ يا لَيْتَنِي كُنْتُ تُراباً

ما شما را از عذابى نزديك هشدار داديم، روزى كه آدم آنچه را [از خير و شر] پيش فرستاده است بنگرد و كافر گويد: اى كاش من خاك بودم [و موجودى مكلف آفريده نمى‌شدم تا چنين روز سختى را ببينم!]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ النَّازِعاتِ غَرْقاً

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ سوگند به فرشتگانى كه [روح بدكاران را به شدت از بدن‌هايشان‌] بر مى‌كنند،

وَ النَّاشِطاتِ نَشْطاً

و سوگند به فرشتگانى كه [روح نيكوكاران را به نرمى و ملايمت از بدن‌هايشان‌] بيرون مى‌آورند؛

وَ السَّابِحاتِ سَبْحاً

و سوگند به فرشتگانى كه [براى اجراى فرمان‌هاى حق‌] به سرعت نازل مى‌شوند،

فَالسَّابِقاتِ سَبْقاً

و سوگند به فرشتگانى كه [در ايمان، عبادت، پرستش و اطاعت‌] بر يكديگر [به صورتى ويژه‌] سبقت مى‌گيرند،

فَالْمُدَبِّراتِ أَمْراً

و سوگند به فرشتگانى كه [به اذن خدا امور آفرينش را] تدبير مى‌كنند؛

يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ

[كه همه براى رسيدن به پاداش و كيفر برانگيخته مى‌شوند در] روزى كه لرزاننده همه چيز را به شدت بلرزاند؛

تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ

در حالى كه لرزاننده ديگرى از پى آن در آيد.

قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ واجِفَةٌ

دل‌هايى در آن روز مضطرب و هراسان‌اند

أَبْصارُها خاشِعَةٌ

ديدگانشان [از ترس و هول قيامت‌] فرو افتاده است.

يَقُولُونَ أَ إِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحافِرَةِ

مى‌گويند: آيا ما [پس از مرگ‌] به همان حالت اول [كه در دنيا بوديم‌] باز گردانده مى‌شويم؟

أَ إِذا كُنَّا عِظاماً نَخِرَةً

[شگفتا!] آيا زمانى كه ما استخوان‌هاى پوسيده و ريز ريز شديم [بازمى‌گرديم؟!]

قالُوا تِلْكَ إِذاً كَرَّةٌ خاسِرَةٌ

[و] گويند: [اگر قيامتى در كار باشد] بازگشت به حيات دوباره در آن زمان بازگشتى زيانبار است.

فَإِنَّما هِيَ زَجْرَةٌ واحِدَةٌ

جز اين نيست آن بازگشت فقط با يك بانگ عظيم است [و بس‌]

فَإِذا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ

كه ناگاه همه بر يك زمين صاف و هموار حاضر شوند.

هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسيٰ

آيا سرگذشت موسى به تو رسيده است؟

إِذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُويً

هنگامى كه پروردگارش او را در وادى مقدس طوى ندا داد

اذْهَبْ إِليٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغيٰ

كه: به سوى فرعون برو؛ زيرا كه طغيان كرده است.

فَقُلْ هَلْ لَكَ إِليٰ أَنْ تَزَكَّيٰ

پس به او بگو: مى‌خواهى [از آلودگى شرك و طغيان‌] پاك و پاكيزه شوى؟

وَ أَهْدِيَكَ إِليٰ رَبِّكَ فَتَخْشيٰ

من تو را به سوى پروردگارت راهنمايى مى‌كنم تا از او بترسى [و از طغيان دست بردارى.]

فَأَراهُ الْآيَةَ الْكُبْريٰ

پس آن معجزه بزرگ‌تر را به او نشان داد.

فَكَذَّبَ وَ عَصيٰ

ولى [او آن را] تكذيب كرد و سرپيچى نمود.

ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعيٰ

سپس [به حق‌] پشت كرد [و براى نابودى موسى‌] به تلاش برخاست!

فَحَشَرَ فَناديٰ

پس [قومش را] گرد آورد، و ندا داد

فَقالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْليٰ

و گفت: من پروردگار بزرگ‌تر شما هستم.

فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكالَ الْآخِرَةِ وَ الْأُوليٰ

پس خدا هم [به كيفر اين ادعاى نابجا] او را به عذاب آخرت و دنيا دچار ساخت.

إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشيٰ

بى‌ترديد در اين سرگذشت براى كسى كه [از عذاب خدا] بترسد عبرتى است.

أَ أَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمِ السَّماءُ بَناها

آيا آفريدن شما [پس از مرگ‌] دشوارتر است يا آسمان كه او آن را بنا كرد؟

رَفَعَ سَمْكَها فَسَوَّاها

سقفش را برافراشت، پس آن را درست و نيكو قرار داد،

وَ أَغْطَشَ لَيْلَها وَ أَخْرَجَ ضُحاها

و شبش را تاريك‌و روزش را روشن ساخت،

وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذٰلِكَ دَحاها

و زمين را پس از آن گسترانيد،

أَخْرَجَ مِنْها ماءَها وَ مَرْعاها

و از آن آب‌و چراگاهش را بيرون آورد،

وَ الْجِبالَ أَرْساها

و كوه‌ها را محكم و استوار نمود

مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُمْ

تا مايه بهره‌ورى‌شما و دام‌هايتان باشد.

فَإِذا جاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْريٰ

پس زمانى كه آن حادثه بزرگ‌تر [و غير قابل دفع‌] در رسد،

يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ ما سَعيٰ

در آن روز انسان آنچه تلاش و كوشش كرده به ياد آورد

وَ بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَنْ يَريٰ

و دوزخ رابراى هر بيننده‌اى آشكار سازند،

فَأَمَّا مَنْ طَغيٰ

و اما كسى كه طغيان و سركشى كرده

وَ آثَرَ الْحَياةَ الدُّنْيا

و زندگى دنيا را [بر زندگى ابد و جاويد آخرت‌] ترجيح داده،

فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْويٰ

پس بى‌ترديد جايگاهش دوزخ است؛

وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَي النَّفْسَ عَنِ الْهَويٰ

و اما كسى كه از مقام و منزلت پروردگارش ترسيده و نفس را از هوا و هوس بازداشته است؛

فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْويٰ

پس بى‌ترديد جايگاهش بهشت است.

يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها

همواره ازتو درباره قيامت مى‌پرسند كه در چه زمانى واقع مى‌شود؟

فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْراها

تو از بسيار ياد كردنش [و سخن گفتن درباره آن‌] چه به دست مى‌آورى؟

إِليٰ رَبِّكَ مُنْتَهاها

نهايتش به سوى پروردگار توست [كيفيت برپا شدن و زمان وقوع و اوصافش را كسى جز خدا نمى‌داند.]

إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشاها

وظيفه تو فقط بيم دادن كسانى است كه همواره از آن مى‌ترسند.

كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَها لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحاها

گويى آنان روزى كه قيامت را مى‌بينند چنين مى‌پندارند كه در برزخ جز شامگاهى يا صبح گاه آن درنگ نكرده‌اند!

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ عَبَسَ وَ تَوَلَّيٰ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ چهره در هم كشيد و روى گردانيد،

أَنْ جاءَهُ الْأَعْميٰ

از اينكه آن مرد نابينا نزد او آمد!

وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّيٰ

تو چه مى‌دانى شايد او [در پرتو تعاليم اسلام از آلودگى‌] پاك و پاكيزه شود

أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْريٰ

يا متذكر [حقايق‌] گردد و آن تذكر او را سود دهد؛

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنيٰ

اما كسى كه خود را ثروتمند نشان مى‌دهد

فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّيٰ

تو به او روى مى‌آورى [و نسبت به وى اهتمام مى‌ورزى‌]

وَ ما عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّيٰ

در حالى كه اگر او نخواهد خود را [از آلودگى‌هاى باطنى و عملى‌] پاك كند تكليفى بر عهده تو [نسبت به او] نيست؛

وَ أَمَّا مَنْ جاءَكَ يَسْعيٰ

و اما آنكه شتابان نزد تو آمد

وَ هُوَ يَخْشيٰ

در حالى كه [از پروردگارش‌] مى‌ترسد،

فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّيٰ

تو [با روى گردانى‌] از او به ديگران مى‌پردازى.

كَلاَّ إِنَّها تَذْكِرَةٌ

اين چنين [برخوردى شايسته‌] نيست، بى‌ترديد اين آيات قرآن مايه پند است.

فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ

پس هركه خواست از آن پند گيرد،

فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ

در صحيفه‌هايى است ارزشمند

مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ

بلند مرتبه و پاكيزه

بِأَيْدِي سَفَرَةٍ

در دست سفيرانى

كِرامٍ بَرَرَةٍ

بزرگوار و نيكوكار.

قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ

مرگ بر انسان، چه كافر و ناسپاس است!

مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ

[خدا] او را از چه چيز آفريده؟

مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ

از نطفه‌اى [ناچيز و بى‌مقدار] آفريده است، پس او را [در ذات، صفات و اندام‌] اندازه لازم عطا كرد.

ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ

آن گاه راه [هدايت، سعادت، خير و طاعت‌] را برايش آسان ساخت.

ثُمَّ أَماتَهُ فَأَقْبَرَهُ

سپس او را ميراند و در گور نهاد،

ثُمَّ إِذا شاءَ أَنْشَرَهُ

و سپس چون بخواهد او را زنده مى‌كند.

كَلاَّ لَمَّا يَقْضِ ما أَمَرَهُ

اين چنين نيست [كه وظيفه‌اش را انجام داده باشد] هنوز آنچه را به او دستور داده به جا نياورده است.

فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِليٰ طَعامِهِ

پس انسان بايد به خوراكش با تأمل بنگرد

أَنَّا صَبَبْنَا الْماءَ صَبًّا

كه ما [از آسمان‌] آب فراوانى فرو ريختيم.

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا

سپس زمين را [به صورتى سودمند] از هم شكافتيم.

فَأَنْبَتْنا فِيها حَبًّا

پس در آن دانه‌هاى فراوانى رويانديم،

وَ عِنَباً وَ قَضْباً

و انگور و سبزيجات

وَ زَيْتُوناً وَ نَخْلاً

و زيتون و درخت خرما

وَ حَدائِقَ غُلْباً

و بوستان‌هاى پر از درخت تناور و بزرگ

وَ فاكِهَةً وَ أَبًّا

و ميوه و چراگاه

مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُمْ

تا مايه برخوردارى شما و دام‌هايتان باشد.

فَإِذا جاءَتِ الصَّاخَّةُ

پس زمانى كه آن بانگ هولناك و مهيب در رسد،

يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ

روزى كه آدمى فرار مى‌كند، از برادرش

وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ

و از مادر و پدرش

وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ

و از همسر و فرزندانش

لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ

در آن روز هركسى از آنان را كارى است كه او را به خود مشغول مى‌كند [تا جايى كه نمى‌گذارد به چيز ديگرى بپردازد.]

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ

در آن روز چهره‌هايى درخشان و نورانى است

ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ

خندان و خوشحال

وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ

و در آن روز چهره‌هايى است كه بر آنان غبار نشسته

تَرْهَقُها قَتَرَةٌ

[و] سياهى و تاريكى آنان را فرا گرفته است؛

أُولئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ

آنان همان كافران بد كارند.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ هنگامى كه خورشيد را به هم درپيچند

وَ إِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ

و هنگامى كه ستارگان تيره و بى‌نور شوند

وَ إِذَا الْجِبالُ سُيِّرَتْ

و هنگامى كه كوه‌ها را به حركت آرند و از جا بركنند

وَ إِذَا الْعِشارُ عُطِّلَتْ

و هنگامى كه اموال نفيس و با ارزش رها و بى‌صاحب شود

وَ إِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ

و هنگامى كه همه حيوانات وحشى محشور شوند

وَ إِذَا الْبِحارُ سُجِّرَتْ

و هنگامى كه درياها مشتعل و برافروخته گردند

وَ إِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ

و هنگامى كه هركس [با همسان خود] قرين و جفت شوند [خوبان با خوبان و بدان با بدان‌]

وَ إِذَا الْمَوْؤُدَةُ سُئِلَتْ

و هنگامى كه از [دختر] زنده به گور بپرسند

بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ

به كدام گناه كشته شده؟

وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ

و هنگامى كه نامه‌هاى اعمال را بگشايند

وَ إِذَا السَّماءُ كُشِطَتْ

و هنگامى كه آسمان را به شدت بركنند و برچينند

وَ إِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ

و هنگامى كه دوزخ افروخته شود

وَ إِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ

و هنگامى كه بهشت را نزديك آرند

عَلِمَتْ نَفْسٌ ما أَحْضَرَتْ

[در چنين موقعيت و زمانى است كه‌] هر كس هر عملى را [از خير و شر] حاضر كرده است، بداند.

فَلا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ

پس سوگند به ستارگانى كه باز مى‌گردند،

الْجَوارِ الْكُنَّسِ

ستارگانى كه به سرعت مى‌روند و پنهان مى‌شوند،

وَ اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ

و سوگند به شب هنگامى كه [روى مى‌آورد، و زمانى كه‌] مى‌رود،

وَ الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ

و سوگند به صبح هنگامى كه مى‌دمد [و با گستردن نورش تاريكى را مى‌زدايد]

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ

كه قرآن كلام فرستاده‌اى ارجمند و بزرگوار است.

ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ

نيرومندى كه نزد صاحب عرش داراى مقام و منزلت است؛

مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ

آنجا مورد اطاعت [فرشتگان‌] و امين است

وَ ما صاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍ

فيق و يار شما ديوانه نيست.

وَ لَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ

بى‌ترديد امين وحى را در افق روشن ديده است،

وَ ما هُوَ عَلَي الْغَيْبِ بِضَنِينٍ

و او نسبت به [ابلاغ و تعليم‌] آنچه به او وحى مى‌شود، بخيل نيست

وَ ما هُوَ بِقَوْلِ شَيْطانٍ رَجِيمٍ

و قرآن، كلام شيطان رانده شده نيست؛

فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ

پس [با انكار قرآن و روى گرداندن از آن‌] كجا مى‌رويد؟

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ

قرآن فقط وسيله يادآورى و پند براى جهانيان است؛

لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ

براى هركس از شما كه بخواهد [در همه شئون زندگى مادى و معنوى‌] راه مستقيم بپيمايد

وَ ما تَشاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ

و شما [طى راه مستقيم را] نخواهيد خواست مگر آنكه خدا پروردگار جهانيان بخواهد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ هنگامى كه آسمان بشكافد

وَ إِذَا الْكَواكِبُ انْتَثَرَتْ

و هنگامى كه ستارگان پراكنده شوند

وَ إِذَا الْبِحارُ فُجِّرَتْ

و هنگامى كه درياها شكافته شوند [و به هم بپيوندند]

وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ

و هنگامى كه قبرها زير و رو شوند،

عَلِمَتْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ وَ أَخَّرَتْ

هركسى آنچه را [از خير و شر] پيش فرستاده و باز پس نهاده بداند.

يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ

اى انسان! چه چيزى تو را به پروردگار بزرگوارت مغرور كرده است؟

الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ

همان كسى كه تو را آفريد و اندامت را درست و نيكو ساخت و متعادل و متناسب قرار داد،

فِي أَيِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ

و تو را در هر نقش و صورتى كه خواست تركيب كرد.

كَلاَّ بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ

اين چنين نيست [كه سبب ارتكاب گناهانتان مغرور بودنتان به بزرگوارى پروردگار باشد]، بلكه روز جزا را تكذيب مى‌كنيد [و با اين تكذيب، راه گناه را به روى خود باز مى‌نماييد،]

وَ إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحافِظِينَ

و بى‌ترديد بر شما نگهبانانى گماشته‌اند

كِراماً كاتِبِينَ

بزرگوارانى نويسنده

يَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ

كه آنچه را [از خير و شر] انجام مى‌دهيد، مى‌دانند [و ضبط مى‌كنند.]

إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ

به يقين نيكان در نعمت فراوانى قرار دارند

وَ إِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ

و مسلما گناهكاران در دوزخ‌اند

يَصْلَوْنَها يَوْمَ الدِّينِ

[كه‌] روز پاداش در آن درآيند،

وَ ما هُمْ عَنْها بِغائِبِينَ

و آنان از دوزخ غايب نمى‌شوند

وَ ما أَدْراكَ ما يَوْمُ الدِّينِ

و تو چه مى‌دانى روز جزا چيست؟

ثُمَّ ما أَدْراكَ ما يَوْمُ الدِّينِ

باز چه مى‌دانى روز جزا چيست؟

يَوْمَ لا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئاً وَ الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ

روزى كه كسى از كسى چيزى از عذاب را دفع نمى‌كند، و در آن روز فرمان و حكم ويژه خدا است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ واى بر كم‌فروشان!

الَّذِينَ إِذَا اكْتالُوا عَلَي النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ

آنان كه چون از مردم كالايى را با پيمانه و وزن‌مى‌ستانند تمام و كامل مى‌ستانند،

وَ إِذا كالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ

و چون براى آنان پيمانه و وزن كنند، كم مى‌دهند.

أَ لا يَظُنُّ أُولئِكَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ

آيا اينان يقين ندارند كه حتما بر انگيخته مى‌شوند؟

لِيَوْمٍ عَظِيمٍ

براى روزى بزرگ،

يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِينَ

روزى كه مردم در برابر پروردگار جهانيان به پا مى‌ايستند.

كَلاَّ إِنَّ كِتابَ الفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ

اين چنين نيست كه مى‌پندارند [در آن روز] يقينا پرونده بدكاران در سجين است.

وَ ما أَدْراكَ ما سِجِّينٌ

و تو چه مى‌دانى كه سجين چيست؟

كِتابٌ مَرْقُومٌ

قضا و سرنوشتى حتمى [براى خائنان‌] است.

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ

واى در آن روز بر تكذيب كنندگان.

الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ

آنان كه همواره روز جزا را تكذيب مى‌كنند.

وَ ما يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ

و آن را جز هر متجاوز گناه‌پيشه تكذيب نكند،

إِذا تُتْليٰ عَلَيْهِ آياتُنا قالَ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ

[كه‌] هرگاه آيات ما را بر او خوانند مى‌گويد: افسانه‌هاى پيشينيان است.

كَلاَّ بَلْ رانَ عَليٰ قُلُوبِهِمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ

اين چنين نيست كه مى‌گويند، بلكه گناهانى كه همواره مرتكب شده‌اند بر دل‌هايشان چرك و زنگار بسته است [كه حقايق را افسانه مى‌پندارند.]

كَلاَّ إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ

اين چنين نيست كه آنان مى‌پندارند، بلكه اينان در آن روز از پروردگارشان محجوب‌اند.

ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصالُوا الْجَحِيمِ

سپس آنان بى‌ترديد وارد دوزخ مى‌شوند.

ثُمَّ يُقالُ هٰذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ

[به آنان‌] گويند: اين است آن دوزخى كه همواره تكذيبش مى‌كرديد.

كَلاَّ إِنَّ كِتابَ الْأَبْرارِ لَفِي عِلِّيِّينَ

اين چنين نيست [كه اين سبك مغزان درباره نيكان مى‌پندارند] بلكه پرونده نيكان در عليين است

وَ ما أَدْراكَ ما عِلِّيُّونَ

تو چه مى‌دانى عليين چيست؟

كِتابٌ مَرْقُومٌ

قضا و سرنوشتى حتمى [براى نيكان‌] است.

يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ

مقربان آن را مشاهده مى‌كنند.

إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ

بى‌ترديد نيكان در نعمتى فراوانند

عَلَي الْأَرائِكِ يَنْظُرُونَ

بر تخت‌ها [ى آراسته و پرارزش تكيه زده و مناظر زيباى بهشت را با چشم سر و جمال محبوب را با چشم دل‌] مى‌نگرند.

تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِيمِ

در چهره‌هايشان شادابى و طراوت نعمت را مى‌يابى.

يُسْقَوْنَ مِنْ رَحِيقٍ مَخْتُومٍ

آنان را از باده ناب و طهورى كه سربسته و مهر و موم شده است، مى‌نوشانند.

خِتامُهُ مِسْكٌ وَ فِي ذٰلِكَ فَلْيَتَنافَسِ الْمُتَنافِسُونَ

مهر و مومش مشك است، و رقابت كنندگان و مسابقه‌گران بايد به سوى اين نعمت ها بر يكديگر پيشى گيرند،

وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنِيمٍ

و [اين باده ناب مهر و موم شده‌] آميخته‌اى از «تسنيم» است

عَيْناً يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ

[آن‌] چشمه‌اى كه همواره مقربان از آن مى‌نوشند.

إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ

بدكاران همواره [در دنيا از روى ريشخند و استهزا] به مؤمنان مى‌خنديدند

وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغامَزُونَ

و هنگامى كه بر آنان مى‌گذشتند آنان را با اشاره چشم وابرو به مسخره مى‌گرفتند،

وَ إِذَا انْقَلَبُوا إِليٰ أَهْلِهِمُ انْقَلَبُوا فَكِهِينَ

و چون به خانواده خود بازمى‌گشتند [به سبب تمسخر مؤمنان‌] خوشحال و شادمان باز مى‌گشتند،

وَ إِذا رَأَوْهُمْ قالُوا إِنَّ هٰؤُلاءِ لَضالُّونَ

و هنگامى كه مؤمنان را مى‌ديدند، مى‌گفتند: بى‌ترديد اينان گمراه‌اند؛

وَ ما أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حافِظِينَ

و حال آنكه كافران را بر مؤمنان نگهبان و مراقب نفرستاده بودند [كه مراقب هدايت و گمراهى آنان باشند.]

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ

پس امروز همواره مؤمنان به كافران مى‌خندند.

عَلَي الْأَرائِكِ يَنْظُرُونَ

بر تخت‌ها [ى آراسته و پرارزش تكيه زده‌] مى‌نگرند

هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ ما كانُوا يَفْعَلُونَ

كه آيا كافران را در برابر آنچه همواره انجام مى‌دادند كيفر داده‌اند؟

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِذَا السَّماءُ انْشَقَّتْ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ هنگامى كه آسمان بشكافد

وَ أَذِنَتْ لِرَبِّها وَ حُقَّتْ

و فرمان پروردگارش را اطاعت كند، و [به اين اطاعت از فرمان،] سزاوارتر گردد

وَ إِذَا الْأَرْضُ مُدَّتْ

و هنگامى كه زمين گسترده شود

وَ أَلْقَتْ ما فِيها وَ تَخَلَّتْ

و آنچه را در درون دارد بيرون افكند، و تهى گردد

وَ أَذِنَتْ لِرَبِّها وَ حُقَّتْ

و فرمان پروردگارش را اطاعت كند، و [به اين اطاعت از فرمان،] سزاوارتر گردد،

يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّكَ كادِحٌ إِليٰ رَبِّكَ كَدْحاً فَمُلاقِيهِ

اى انسان! يقينا تو با كوشش و تلاشى سخت به سوى پروردگارت در حركتى، پس او را [در حالى كه مقام فرمانروايى مطلق و حكومت بر همه چيز ويژه اوست و هيچ حكومتى در برابرش وجود ندارد] ديدار مى‌كنى،

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ

اما كسى كه نامه اعمالش را به دست راستش دهند،

فَسَوْفَ يُحاسَبُ حِساباً يَسِيراً

به زودى با حسابى آسان به حسابش رسيدگى‌شود،

وَ يَنْقَلِبُ إِليٰ أَهْلِهِ مَسْرُوراً

و خوشحال و شادمان به سوى خانواده‌اش [در بهشت‌] باز گردد،

وَ أَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ وَراءَ ظَهْرِهِ

و اما كسى كه نامه اعمالش را از پشت سرش دهند،

فَسَوْفَ يَدْعُوا ثُبُوراً

به زودى با فريادى حسرت بار، هلاكت و نابودى خود را خواهد،

وَ يَصْليٰ سَعِيراً

و در آتش افروخته در آيد.

إِنَّهُ كانَ فِي أَهْلِهِ مَسْرُوراً

او همواره در ميان خانواده‌اش [به ثروت و مال و مقام‌] خوشحال و شادمان بود.

إِنَّهُ ظَنَّ أَنْ لَنْ يَحُورَ

او مى‌پنداشت كه هرگز پس از مرگ [به حيات دوباره‌] باز نخواهد گشت.

بَليٰ إِنَّ رَبَّهُ كانَ بِهِ بَصِيراً

آرى، بى‌ترديد پروردگارش نسبت به [همه امور] او بينا بود [از اين جهت تمام اعمال و دست‌آوردش را براى پاداش و كيفر ثبت كرد.]

فَلا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ

سوگند به سرخى كنار افق به هنگام غروب خورشيد

وَ اللَّيْلِ وَ ما وَسَقَ

و سوگند به شب و آنچه را [از موجودات پراكنده شده در روز، در خانه‌ها و لانه‌ها] جمع مى‌كند

وَ الْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ

و سوگند به ماه هنگامى كه بدر كامل مى‌شود

لَتَرْكَبُنَّ طَبَقاً عَنْ طَبَقٍ

كه شما حالى را پس از حالى [كه مراحل مختلف زندگى است و در سختى و زحمت مطابق يكديگرند] طى مى‌كنيد [تا به ديدار پروردگارتان نايل آييد.]

فَما لَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ

پس اينان را چه مى‌شود كه ايمان نمى‌آورند؟!

وَ إِذا قُرِئَ عَلَيْهِمُ الْقُرْآنُ لا يَسْجُدُونَ

و هرگاه قرآن را بر آنان خوانند، خاضع و تسليم نمى‌شوند؟!

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ

بلكه كافران همواره انكار هم مى‌كنند!

وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُوعُونَ

و خدا به آنچه [از انكار، كفر، نفاق، حسد و... در دل خود جمع مى‌كنند، داناتر است.

فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِيمٍ

پس آنان را به عذابى دردناك بشارت ده.

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ

مگر آنان را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، كه آنان را پاداشى جاودان و بى‌منت است.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوجِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ سوگند به آسمان كه داراى برج‌هاست

وَ الْيَوْمِ الْمَوْعُودِ

و سوگند به روزى كه [برپا شدنش را براى داورى ميان مردم‌] وعده داده‌اند

وَ شاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ

و سوگند به شاهد [كه پيامبر هر امت است‌] و مورد مشاهده [كه اعمال هر امت است؛]

قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ

مرده باد صاحبان آن خندق [كه مؤمنان را در آن سوزاندند.]

النَّارِ ذاتِ الْوَقُودِ

آن آتشى كه آتش گيرانه‌اش فراوان و بسيار بود،

إِذْ هُمْ عَلَيْها قُعُودٌ

هنگامى كه آنان پيرامونش [به تماشا] نشسته بودند

وَ هُمْ عَليٰ ما يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ

و آنچه را از شكنجه و آسيب درباره مؤمنان انجام مى‌دادند تماشاگر و ناظر بودند

وَ ما نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ

و از مؤمنان چيزى را منفور و ناپسند نمى‌داشتند مگر ايمانشان را به خداى تواناى شكست‌ناپذير و ستوده؛

الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ

خدايى كه مالكيت و فرمانروايى آسمان ها و زمين در سيطره اوست و خدا بر همه چيز گواه است.

إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذابُ جَهَنَّمَ وَ لَهُمْ عَذابُ الْحَرِيقِ

كسانى كه مردان و زنان مؤمن را مورد شكنجه و آزار قرار دادند، سپس توبه نكردند، پس عذاب دوزخ و عذاب سوزان براى آنان است.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ذٰلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ

بى‌ترديد كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند بهشت‌هايى كه از زير [درختان‌] آن نهرها جارى است، ويژه آنان است، اين است كاميابى بزرگ.

إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ

بى‌ترديد به قهر گرفتن و مجازات پروردگارت بسيار سخت است.

إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَ يُعِيدُ

اوست كه [مخلوقات را] مى‌آفريند، و [پس از مرگ‌] باز مى‌گرداند

وَ هُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ

و او بسيار آمرزنده و دوستدار [مؤمنان‌] است.

ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ

صاحب عرش و ارجمند [و عالى صفات‌] است.

فَعَّالٌ لِما يُرِيدُ

آنچه را بخواهد [بى‌آنكه بازدارنده‌اى در برابرش باشد] انجام مى‌دهد.

هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ

آيا خبر آن سپاهيان به تو رسيده است؟

فِرْعَوْنَ وَ ثَمُودَ

[سپاهيان‌] فرعون و ثمود [كه به سبب تكذيبشان به عذابى دردناك دچار شدند؛]

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ

[فقط آنان تكذيب‌گر نبودند] بلكه كافران [قوم تو] در تكذيبى سخت‌ترند

وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحِيطٌ

و خدا از همه سو بر آنان احاطه دارد.

بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ

[چنين نيست كه درباره قرآن مى‌پندارند] بلكه آن، قرآنى باعظمت و بلند مرتبه است

فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ

كه در لوح محفوظ است [به همين خاطر از دستبرد هر تحريف‌گرى مصون است.]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ السَّماءِ وَ الطَّارِقِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ سوگند به آسمان و به چيزى كه در شب پديدار مى‌شود؛

وَ ما أَدْراكَ مَا الطَّارِقُ

و تو چه مى‌دانى چيزى كه در شب پديدار مى‌شود، چيست؟

النَّجْمُ الثَّاقِبُ

همان ستاره درخشانى است كه پرده ظلمت را مى‌شكافد.

إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْها حافِظٌ

هيچ كس نيست مگر اينكه بر او نگهبانى است.

فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ مِمَّ خُلِقَ

پس انسان بايد با تأمل بنگرد كه از چه چيز آفريده شده است؟

خُلِقَ مِنْ ماءٍ دافِقٍ

از آبى جهنده آفريده شده است؛

يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَ التَّرائِبِ

[آبى كه‌] از صلب مرد و از ميان استخوان‌هاى سينه زن بيرون مى‌آيد.

إِنَّهُ عَليٰ رَجْعِهِ لَقادِرٌ

بى‌ترديد خدا بر بازگرداندن انسان [پس از مرگش‌] تواناست،

يَوْمَ تُبْلَي السَّرائِرُ

روزى كه رازها فاش مى‌شود.

فَما لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَ لا ناصِرٍ

پس انسان را [در آن روز در برابر عذاب‌] نه نيرويى است و نه ياورى.

وَ السَّماءِ ذاتِ الرَّجْعِ

سوگند به آسمان كه داراى باران فراوان و پرريزش است.

وَ الْأَرْضِ ذاتِ الصَّدْعِ

و سوگند به زمين كه [براى جوشيدن چشمه‌ها و كشت و زرع و روييدن نباتات‌] داراى شكاف است.

إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ

بى‌ترديد كه اين قرآن، سخنى جداكننده [ميان حق و باطل‌] است

وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ

و آن هرگز شوخى نيست.

إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْداً

آنان همواره [براى خاموش كردن نور حق‌] حيله مى‌كنند

وَ أَكِيدُ كَيْداً

و من [هم در برابر آنان‌] چاره و تدبيرى [مناسب‌] مى‌كنم.

فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْداً

پس كافران را مهلت ده و مدت اندكى آنان را در اين حالى كه هستند، واگذار.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَي

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ نام پروردگار برتر و بلند مرتبه‌ات را [از هرچه رنگ شرك خفى و جلى دارد] منزه و پاك بدار.

الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّيٰ

آنكه آفريد، پس درست و نيكو گردانيد.

وَ الَّذِي قَدَّرَ فَهَديٰ

و آنكه اندازه قرار داد و هدايت كرد،

وَ الَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعيٰ

و آنكه‌چراگاه را رويانيد،

فَجَعَلَهُ غُثاءً أَحْويٰ

و آن را خاشاكى سياه گردانيد،

سَنُقْرِئُكَ فَلا تَنْسيٰ

به زودى قرآن را بر تو مى‌خوانيم، پس‌هرگز فراموش نخواهى كرد،

إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَ ما يَخْفيٰ

جز آنچه را خدا بخواهد، كه او آشكار و آنچه را پنهان است مى‌داند.

وَ نُيَسِّرُكَ لِلْيُسْريٰ

و تو را براى آسان‌ترين راه [كه شريعت سمحه و سهله است‌] آماده مى‌كنيم.

فَذَكِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْريٰ

پس [مردم را] اندرز ده، اگر اندرز سودمند افتد.

سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشيٰ

كسى كه از خدا مى‌ترسد، به زودى متذكر مى‌شود.

وَ يَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَي

و كسى كه از همه بدبخت‌تر است از آن كناره مى‌گيرد.

الَّذِي يَصْلَي النَّارَ الْكُبْريٰ

همان كسى كه در آتش بزرگ‌تر در مى‌آيد.

ثُمَّ لا يَمُوتُ فِيها وَ لا يَحْييٰ

آن گاه در آنجا نه مى‌ميرد و نه به خوشى زندگى مى‌كند.

قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّيٰ

بى‌ترديد كسى كه خود را [از زشتى‌هاى باطن و ظاهر] پاك كرد، رستگار شد.

وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّيٰ

و نام پروردگارش را ياد كرد، پس نماز خواند.

بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَياةَ الدُّنْيا

[ولى شما منكران لجوج به سوى راه رستگارى نمى‌رويد] بلكه زندگى دنيا را [بر آن‌] ترجيح مى‌دهيد.

وَ الْآخِرَةُ خَيْرٌ وَ أَبْقي

در حالى كه آخرت بهتر و پايدارتر است.

إِنَّ هٰذا لَفِي الصُّحُفِ الْأُوليٰ

همانا اين [حقايق‌] در كتاب‌هاى آسمانى پيشين هست.

صُحُفِ إِبْراهِيمَ وَ مُوسيٰ

[در] كتاب‌هاى ابراهيم وموسى.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ الْغاشِيَةِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ آيا خبر حادثه هولناكى كه [همه انسان‌ها را از هر سو] فرا مى‌گيرد، به تو رسيده است؟

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ

در آن روز چهره‌هايى زبون و شرمسارند؛

عامِلَةٌ ناصِبَةٌ

[آنان كه همواره در دنيا] كوشيده‌اند و خسته شده‌اند [و سرانجام سودى نيافته‌اند]

تَصْليٰ ناراً حامِيَةً

در آتشى سوزان درآيند.

تُسْقيٰ مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ

آنان را از چشمه‌اى بسيار داغ مى‌نوشانند؛

لَيْسَ لَهُمْ طَعامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ

براى آنان طعامى جز خار خشك و زهرآگين وجود ندارد

لا يُسْمِنُ وَ لا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ

كه نه فربه مى‌كند و نه از گرسنگى بى‌نياز مى‌نمايد.

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناعِمَةٌ

در آن روز چهره‌هايى شاداب و باطراوت‌اند

لِسَعْيِها راضِيَةٌ

از تلاش و كوشش خود خشنودند

فِي جَنَّةٍ عالِيَةٍ

در بهشتى برين‌اند

لا تَسْمَعُ فِيها لاغِيَةً

در آنجا سخن لغو وبيهوده نشنوند

فِيها عَيْنٌ جارِيَةٌ

در آن چشمه‌اى روان است

فِيها سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ

[و] در آنجا تخت‌هايى بلند و با ارزش قرار دارد

وَ أَكْوابٌ مَوْضُوعَةٌ

و [در كنار چشمه‌هايش‌] قدح‌ها نهاده شده است

وَ نَمارِقُ مَصْفُوفَةٌ

و [ديگر از نعمت هايش‌] بالش‌هايى پهلوى هم چيده [براى تكيه زدن بهشتى‌ها] است

وَ زَرابِيُّ مَبْثُوثَةٌ

و فرش‌هايى زربفت و گسترده [كه روى آن مى‌نشينند.]

أَ فَلا يَنْظُرُونَ إِلَي الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ

آيا با تأمل به شتر نمى‌نگرند كه چگونه آفريده شده؟

وَ إِلَي السَّماءِ كَيْفَ رُفِعَتْ

و به آسمان كه چگونه بر افراشته شده؟

وَ إِلَي الْجِبالِ كَيْفَ نُصِبَتْ

و به كوه‌ها كه چگونه در جاى خود نصب شده؟

وَ إِلَي الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ

و به زمين كه چگونه گسترده شده؟

فَذَكِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ

پس تذكر ده، كه تو فقط تذكر دهنده‌اى؛

لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ

تو بر آنان مسلط نيستى [كه به قبول ايمان مجبورشان كنى،]

إِلَّا مَنْ تَوَلَّيٰ وَ كَفَرَ

ولى كسى كه [به دنبال تذكر پى در پى‌] روى گردانيد و كفر ورزيد.

فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذابَ الْأَكْبَرَ

پس خدا او را به عذاب بزرگ‌تر عذاب خواهد كرد.

إِنَّ إِلَيْنا إِيابَهُمْ

قطعا بازگشت آنان به سوى ماست.

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا حِسابَهُمْ

آن گاه بى‌ترديد حسابشان بر عهده ماست.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ الْفَجْرِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ سوگند به سپيده دم

وَ لَيالٍ عَشْرٍ

و به شب‌هاى ده‌گانه

وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ

و به زوج و فرد

وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ

و به شب هنگامى كه مى‌گذرد.

هَلْ فِي ذٰلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ

آيا در آنچه گفته شد، سوگندى براى خردمند هست؟

أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ

آيا ندانسته‌اى كه پروردگارت با قوم عاد چه كرد؟

إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ

و [با آن شهر] ارم كه داراى كاخ‌هاى باعظمت و ساختمان‌هاى بلند بود؟

الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُها فِي الْبِلادِ

همان كه مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟

وَ ثَمُودَ الَّذِينَ جابُوا الصَّخْرَ بِالْوادِ

و با قوم ثمود آنان كه در آن وادى [براى ساختن بناهاى استوار و محكم‌] تخته‌سنگ‌ها را مى‌بريدند؟

وَ فِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتادِ

و با فرعون نيرومند كه داراى ميخ‌هاى شكنجه بود؟

الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلادِ

همانان كه در شهرها طغيان وسركشى كردند؟

فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسادَ

و در آنها فساد وتباه‌كارى فراوانى به بار آوردند؟

فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذابٍ

پس پروردگارت تازيانه عذاب‌هاى گوناگون را بر آنان فرو ريخت.

إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ

بى‌ترديد پروردگارت در كمين‌گاه است؛

فَأَمَّا الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ

اما انسان، هنگامى كه پروردگارش او را بيازمايد و گرامى داردش و نعمتش بخشد، مى‌گويد: پروردگارم [چون شايسته و سزاوار بودم‌] مرا گرامى داشت،

وَ أَمَّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهانَنِ

و اما چون او را بيازمايد، پس روزى‌اش را بر او تنگ گيرد، گويد: پروردگارم مرا خوار و زبون كرد.

كَلاَّ بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ

اين چنين نيست كه مى‌پنداريد، بلكه [زبونى، خوارى و دور شدن شما از رحمت خدا براى اين است كه‌] يتيم را گرامى نمى‌داريد

وَ لا تَحَاضُّونَ عَليٰ طَعامِ الْمِسْكِينِ

و يكديگر را بر طعام دادن به مستمند تشويق نمى‌كنيد

وَ تَأْكُلُونَ التُّراثَ أَكْلاً لَمًّا

و ميراث خود را [با ميراث ديگران بى‌توجه به حلال وحرام بودنش‌] يك‌جا و كامل مى‌خوريد

وَ تُحِبُّونَ الْمالَ حُبًّا جَمًّا

وثروت را بسيار دوست داريد.

كَلاَّ إِذا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا

اين چنين نيست كه مى‌پنداريد، هنگامى كه زمين را به شدت درهم كوبند

وَ جاءَ رَبُّكَ وَ الْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا

و [فرمان‌] پروردگارت برسد، وفرشتگان صف اندر صف حاضر شوند،

وَ جِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ وَ أَنَّي لَهُ الذِّكْريٰ

در آن روز دوزخ را بياورند، در آن روز انسان متذكر شود و كجا اين تذكر براى او سودمند افتد؟!

يَقُولُ يا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَياتِي

مى‌گويد: اى كاش براى اين زندگى‌ام [عبادت خالصانه و كار نيك‌] پيش فرستاده بودم.

فَيَوْمَئِذٍ لا يُعَذِّبُ عَذابَهُ أَحَدٌ

پس در آن روز هيچ كس چون عذاب كردن او عذاب نكند،

وَ لا يُوثِقُ وَثاقَهُ أَحَدٌ

و هيچ‌كس چون به بند كشيدن او به بند نكشد.

يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ

اى جان آرام گرفته و اطمينان يافته!

ارْجِعِي إِليٰ رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً

به سوى پروردگارت در حالى كه از او خشنودى و او هم از تو خشنود است، باز گرد.

فَادْخُلِي فِي عِبادِي

پس در ميان بندگانم درآى

وَ ادْخُلِي جَنَّتِي

و در بهشتم وارد شو.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ لا أُقْسِمُ بِهٰذَا الْبَلَدِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ قسم مى‌خورم به اين شهر،

وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهٰذَا الْبَلَدِ

در حالى كه تو در آن جاى دارى

وَ والِدٍ وَ ما وَلَدَ

و سوگند به پدر و آنچه زاده است؛

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي كَبَدٍ

همانا ما انسان را در رنج و زحمت آفريديم.

أَ يَحْسَبُ أَنْ لَنْ يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ

آيا گمان مى‌كند كه هرگز كسى بر او دست نيابد؟!

يَقُولُ أَهْلَكْتُ مالاً لُبَداً

مى‌گويد: ثروت فراوانى را [براى مبارزه با پيامبر و اسلام‌] تباه كرده‌ام!

أَ يَحْسَبُ أَنْ لَمْ يَرَهُ أَحَدٌ

آيا گمان مى‌كند كه هيچ كس او را نديده است [كه همه اعمال و كردارش را ثبت كند؟]

أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ

آيا براى او دو چشم قرار نداديم؟

وَ لِساناً وَ شَفَتَيْنِ

و يك زبان و دو لب؟

وَ هَدَيْناهُ النَّجْدَيْنِ

و او را به راه خير و شر هدايت نكرديم [تا راه خير را بگزيند و راه شر را واگذارد؟]

فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ

پس شتابان و با شدت به آن گردنه سخت وارد نشد؛

وَ ما أَدْراكَ مَا الْعَقَبَةُ

و تو چه مى‌دانى آن گردنه سخت چيست؟

فَكُّ رَقَبَةٍ

آزاد كردن برده،

أَوْ إِطْعامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ

يا طعام دادن در روز گرسنگى و قحطى،

يَتِيماً ذا مَقْرَبَةٍ

به يتيمى خويشاوند،

أَوْ مِسْكِيناً ذا مَتْرَبَةٍ

يا مستمندى خاك‌نشين؛

ثُمَّ كانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ

علاوه بر [انجام‌] اين [تكاليف‌]، از كسانى باشد كه ايمان آورده‌اند و يكديگر را به صبر و مهربانى سفارش كرده‌اند؛

أُولئِكَ أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ

اينان سعادتمندان‌اند؛

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِنا هُمْ أَصْحابُ الْمَشْأَمَةِ

و كسانى كه به آيات ما كفر ورزيدند، آنان شقاوتمندان‌اند

عَلَيْهِمْ نارٌ مُؤْصَدَةٌ

بر آنان آتشى سرپوشيده احاطه دارد [كه هيچ راه گريزى از آن ندارند.]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ سوگند به خورشيد و گسترش روشنى‌اش

وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها

و به ماه هنگامى كه از پى آن برآيد

وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها

و به روزچون خورشيد را به خوبى آشكار كند

وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشاها

و به شب هنگامى كه خورشيد را فرو پوشد

وَ السَّماءِ وَ ما بَناها

و به آسمان و آنكه آن را بنا كرد

وَ الْأَرْضِ وَ ما طَحاها

و به زمين و آنكه آن را گستراند

وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها

و به نفس و آنكه آن را درست و نيكو نمود،

فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها

پس بزه‌كارى و پرهيزكارى‌اش را به او الهام كرد.

قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها

بى‌ترديد كسى كه نفس را [از آلودگى پاك كرد و] رشد داد، رستگار شد.

وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها

و كسى كه آن را [به آلودگى‌ها و امور بازدارنده از رشد] بيالود [از رحمت حق‌] نوميد شد.

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْواها

قوم ثمود به سبب سركشى و طغيانش [پيامبرشان را] تكذيب كرد،

إِذِ انْبَعَثَ أَشْقاها

زمانى كه بدبخت‌ترينشان به‌پا خاست.

فَقالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ ناقَةَ اللَّهِ وَ سُقْياها

پس فرستاده خدا به آنان گفت: ناقه خدا و آبشخورش را [واگذاريد]

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاها

ولى به تكذيب او برخاستند و ناقه را پى كردند، و در نتيجه پروردگارشان به خاطر گناهشان عذاب سختى بر آنان فرو ريخت و همه قوم را با خاك يكسان و برابر ساخت؛

وَ لا يَخافُ عُقْباها

و خدا از سرانجام آن كار [كه نابودى ستمكاران است‌] پروايى ندارد.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشيٰ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ سوگند به شب هنگامى كه فرو پوشد

وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّي

و به روز هنگامى كه آشكار شود

وَ ما خَلَقَ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثيٰ

و به آنكه نر و ماده آفريد؛

إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّي

همانا تلاشتان گوناگون و پراكنده است؛

فَأَمَّا مَنْ أَعْطيٰ وَ اتَّقيٰ

اما كسى كه [ثروتش را در راه خدا] انفاق كرد و پرهيزكارى پيشه ساخت

وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنيٰ

و وعده نيكوتر را [كه وعده خدا نسبت به پاداش انفاق و پرهيزكارى است‌] باور كرد؛

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْريٰ

پس به زودى او را براى راه آسانى [كه انجام همه اعمال نيك به توفيق خداست‌] آماده مى‌كنيم

وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنيٰ

و اما كسى كه [از انفاق ثروت‌] بخل ورزيد و خود را بى‌نياز نشان داد

وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنيٰ

و وعده نيكوتر را تكذيب كرد،

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْريٰ

پس او را براى راه سخت و دشوارى [كه سلب هرگونه توفيق از اوست‌] آماده مى‌كنيم،

وَ ما يُغْنِي عَنْهُ مالُهُ إِذا تَرَدَّي

و هنگامى كه [به چاه هلاكت و گودال گور] سقوط كند ثروتش [چيزى از عذاب خدا] را از او دفع نمى‌كند.