بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ عَمَّ يَتَساءَلُونَ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ از چه چيزند پرسش‌كنان

عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ

از داستان (آگهى) بزرگ

الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ

آنكه آنانند در آن اختلاف‌كنان

كَلاَّ سَيَعْلَمُونَ

نه چنين است زود است بدانند

ثُمَّ كَلاَّ سَيَعْلَمُونَ

پس نه چنين است زود است بدانند

أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهاداً

آيا نگردانيديم زمين را آرامگاهى

وَ الْجِبالَ أَوْتاداً

و كوه‌ها را ميخهايى

وَ خَلَقْناكُمْ أَزْواجاً

و آفريديم شما را جفتهايى

وَ جَعَلْنا نَوْمَكُمْ سُباتاً

و گردانيديم خواب شما را بيهشى (يا آسايشى)

وَ جَعَلْنَا اللَّيْلَ لِباساً

و گردانيديم شب را پوشاكى

وَ جَعَلْنَا النَّهارَ مَعاشاً

و گردانيديم روز را روزى‌گهى

وَ بَنَيْنا فَوْقَكُمْ سَبْعاً شِداداً

و بنياد نهاديم فراز شما هفتگانه‌اى استوار

وَ جَعَلْنا سِراجاً وَهَّاجاً

و نهاديم چراغى درخشان

وَ أَنْزَلْنا مِنَ الْمُعْصِراتِ ماءً ثَجَّاجاً

و فرستاديم از فشرده‌ها آبى ريزان

لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَ نَباتاً

تا برون آريم بدان دانه و رستنى

وَ جَنَّاتٍ أَلْفافاً

و باغستانى پيچاپيچ

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كانَ مِيقاتاً

همانا روز جدا شدن است وعده‌گاهى

يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْواجاً

روزى كه دميده شود در صور پس آيند گروه‌هايى

وَ فُتِحَتِ السَّماءُ فَكانَتْ أَبْواباً

و گشوده شود آسمان پس بگردد درهايى

وَ سُيِّرَتِ الْجِبالُ فَكانَتْ سَراباً

و رانده شوند كوه‌ها پس شوند سرابى

إِنَّ جَهَنَّمَ كانَتْ مِرْصاداً

همانا دوزخ است كمينگاهى

لِلطَّاغِينَ مَآباً

براى سركشان بازگشتگاهى

لابِثِينَ فِيها أَحْقاباً

ماندگانند در آن سالهايى

لا يَذُوقُونَ فِيها بَرْداً وَ لا شَراباً

نچشند در آن خنكى و نه نوشابه‌اى

إِلَّا حَمِيماً وَ غَسَّاقاً

مگر آبى جوشان و چركى

جَزاءً وِفاقاً

كيفرى برابر

إِنَّهُمْ كانُوا لا يَرْجُونَ حِساباً

كه بودند ايشان اميد نداشتند حسابى

وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا كِذَّاباً

و تكذيب كردند آيتهاى ما را تكذيبى

وَ كُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ كِتاباً

و هر چيزى را فراآورديم در نامه‌اى

فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِيدَكُمْ إِلَّا عَذاباً

پس بچشيد كه هرگز نيفزائيم شما را جز عذابى

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفازاً

همانا براى پرهيزكاران است برخوردارگاهى

حَدائِقَ وَ أَعْناباً

باغچه‌هايى و تاكهايى

وَ كَواعِبَ أَتْراباً

و آنان پستان برآمده همسالانى

وَ كَأْساً دِهاقاً

و جامى لبريز

لا يَسْمَعُونَ فِيها لَغْواً وَ لا كِذَّاباً

نشنوند در آن ياوه و نه تكذيبى

جَزاءً مِنْ رَبِّكَ عَطاءً حِساباً

پاداشى از پروردگارت بخششى به شمار

رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُمَا الرَّحْمٰنِ لا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطاباً

پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آنها است خداوند مهربان كه دارا نيستند از او خطابى (سخن‌گفتنى)

يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ صَفًّا لا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمٰنُ وَ قالَ صَواباً

روزى كه بپاى ايستند روح و فرشتگان به صفى سخن نگويند جز آن كو دستورى دهدش خداوند مهربان و گويد درستى

ذٰلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِليٰ رَبِّهِ مَآباً

آن است روز حق تا هر كه خواهد برگيرد بسوى پروردگار خويش بازگشتگاهى

إِنَّا أَنْذَرْناكُمْ عَذاباً قَرِيباً يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ يَداهُ وَ يَقُولُ الْكافِرُ يا لَيْتَنِي كُنْتُ تُراباً

همانا بيم داديم شما را از عذابى نزديك روزى كه بنگرد مرد آنچه را پيش فرستاده است دو دستش و گويد كافر كاش مى‌بودم خاكى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ النَّازِعاتِ غَرْقاً

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ سوگند به بركنندگان به قوت

وَ النَّاشِطاتِ نَشْطاً

و به كشندگان كشيدنى (يا جهندگاه جهشى)

وَ السَّابِحاتِ سَبْحاً

و به شناورى‌كنان شناوريى

فَالسَّابِقاتِ سَبْقاً

پس پيشى‌گيرندگان پيشى‌گرفتنى

فَالْمُدَبِّراتِ أَمْراً

پس كارپردازان كارى

يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ

روزى كه بلرزد لرزنده

تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ

از پيش آيد پى درآينده

قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ واجِفَةٌ

دلهايى است در آن روز هراسان

أَبْصارُها خاشِعَةٌ

ديدگان آنها است سرافكنده

يَقُولُونَ أَ إِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحافِرَةِ

گويند آيا مائيم بازگردانيده در گور (يا در حال نخستين)

أَ إِذا كُنَّا عِظاماً نَخِرَةً

آيا گاهى كه گرديديم استخوانهايى پوسيده

قالُوا تِلْكَ إِذاً كَرَّةٌ خاسِرَةٌ

گويند آن است آن هنگام بازگشتى زيانمند

فَإِنَّما هِيَ زَجْرَةٌ واحِدَةٌ

پس جز اين نيست كه خروشى است يگانه

فَإِذا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ

ناگهان ايشانند به روى زمين

هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسيٰ

آيا بيامدت داستان موسى

إِذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُويً

گاهى كه بانگ دادش پروردگارش بر دره مقدس طوى

اذْهَبْ إِليٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغيٰ

برو بسوى فرعون كه او سركشى كرد

فَقُلْ هَلْ لَكَ إِليٰ أَنْ تَزَكَّيٰ

پس بگو آيا تو را است بسوى آنكه پاكى جويى

وَ أَهْدِيَكَ إِليٰ رَبِّكَ فَتَخْشيٰ

و رهبريت كنم بسوى پروردگارت پس بترسى

فَأَراهُ الْآيَةَ الْكُبْريٰ

پس نماياندش آيت بزرگ را

فَكَذَّبَ وَ عَصيٰ

پس تكذيب كرد و سرپيچيد

ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعيٰ

سپس پشت كرد مى‌دويد

فَحَشَرَ فَناديٰ

پس گردآورد پس برخواند

فَقالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْليٰ

پس گفت منم پروردگار بزرگتر شما

فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكالَ الْآخِرَةِ وَ الْأُوليٰ

پس گرفتش خدا به كيفر انجام و آغاز

إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشيٰ

همانا در اين است عبرتى براى آنكه بترسد

أَ أَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمِ السَّماءُ بَناها

آيا شما سخت‌تريد در آفرينش يا آسمان كه ساختش

رَفَعَ سَمْكَها فَسَوَّاها

برافراشت پوشش را پس بياراستش

وَ أَغْطَشَ لَيْلَها وَ أَخْرَجَ ضُحاها

و تاريك ساخت شبش را و برآورد روزش

وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذٰلِكَ دَحاها

و زمين را از آن پس گسترانيدش

أَخْرَجَ مِنْها ماءَها وَ مَرْعاها

برون آورد از آن آبش را و چراگاهش

وَ الْجِبالَ أَرْساها

و كوه‌ها را لنگر گردانيدش

مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُمْ

بهره‌منديى براى شما و براى دامهاى شما

فَإِذا جاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْريٰ

پس گاهى كه آيد فرودآينده‌اى بزرگتر

يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ ما سَعيٰ

روزى كه ياد آورد انسان آنچه را كوشيده است

وَ بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَنْ يَريٰ

و آشكار گردد دوزخ براى هر كه بيند

فَأَمَّا مَنْ طَغيٰ

پس اما آنكه سرپيچيد

وَ آثَرَ الْحَياةَ الدُّنْيا

و زندگانى دنيا را برگزيد

فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْويٰ

همانا دوزخ است جايگاهش

وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَي النَّفْسَ عَنِ الْهَويٰ

و اما آنكه بترسد جايگاه پروردگار خويش را و بازدارد خويشتن را از هوسها

فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْويٰ

همانا بهشت است جايگاهش

يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها

پرسندت از ساعت كى است لنگرگاهش

فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْراها

در چيستى تو از ياد آوردنش

إِليٰ رَبِّكَ مُنْتَهاها

بسوى پروردگار تو است پايانش

إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشاها

جز اين نيست كه تويى ترساننده آنكه بترسدش

كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَها لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحاها

گوئيا ايشان روزى كه بينندش نماندند جز شبى يا روزش

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ عَبَسَ وَ تَوَلَّيٰ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ روى درهم كشيد و پشت كرد

أَنْ جاءَهُ الْأَعْميٰ

كه آمدش كور

وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّيٰ

و چه دانستت شايد او پاكى جويد

أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْريٰ

يا يادآور شود پس سود دهدش ياد آوردن

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنيٰ

اما آنكه بى‌نيازى جست

فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّيٰ

پس تواش پذيرفتى

وَ ما عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّيٰ

و نيست بر تو كه او پاكى نجويد

وَ أَمَّا مَنْ جاءَكَ يَسْعيٰ

و اما آنكه بيامدت مى‌دويد

وَ هُوَ يَخْشيٰ

و او مى‌ترسيد

فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّيٰ

پس تو از او سرگرمى جستى

كَلاَّ إِنَّها تَذْكِرَةٌ

نه چنين است همانا آن است يادآوريى

فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ

كه هر كه خواهد ياد آوردش

فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ

در نامه‌هايى گرامى

مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ

برافراشته پاك‌شده

بِأَيْدِي سَفَرَةٍ

به دستهاى پيام‌آورانى

كِرامٍ بَرَرَةٍ

گراميانى نيكانى

قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ

كشته باد انسان چه ناسپاس است

مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ

از چه چيز آفريدش

مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ

از نطفه بيافريدش پس مقدر داشتش (اندازه نهادش)

ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ

سپس راه را آماده ساختش

ثُمَّ أَماتَهُ فَأَقْبَرَهُ

پس ميرانيدش و به گور بردش

ثُمَّ إِذا شاءَ أَنْشَرَهُ

سپس هر گاه خواست برون آردش

كَلاَّ لَمَّا يَقْضِ ما أَمَرَهُ

نه چنين است هنوز نگذارد آنچه فرمودش

فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِليٰ طَعامِهِ

پس بنگرد انسان بسوى خوراكش

أَنَّا صَبَبْنَا الْماءَ صَبًّا

كه ريختيم ما آب را ريزشى

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا

پس شكافتيم زمين را شكافتنى

فَأَنْبَتْنا فِيها حَبًّا

پس رويانيديم در آن دانه

وَ عِنَباً وَ قَضْباً

و انگورى و خرمايى

وَ زَيْتُوناً وَ نَخْلاً

و زيتونى و خرمابنى

وَ حَدائِقَ غُلْباً

و باغچه‌هايى پيچيده

وَ فاكِهَةً وَ أَبًّا

و ميوه‌اى و چمنى

مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُمْ

بهره‌اى براى شما و براى دامهاى شما

فَإِذا جاءَتِ الصَّاخَّةُ

پس گاهى كه آيد خروش كرسازنده

يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ

روزى كه گريزد مرد از برادرش

وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ

و مادرش و پدرش

وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ

و همسرش و فرزندانش

لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ

هر مردى از ايشان را است در آن روز كارى كه به خود واداردش

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ

چهره‌هايى است در آن روز گشوده

ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ

خندان شادان

وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ

و چهره‌هايى در آن روز بر آنها است گردى

تَرْهَقُها قَتَرَةٌ

دستخوش سازدش پريشانى

أُولئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ

آنانند كافران پرده‌دران

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ گاهى كه خورشيد بى‌فروغ گردد

وَ إِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ

و گاهى كه ستارگان تيره شوند

وَ إِذَا الْجِبالُ سُيِّرَتْ

و گاهى كه كوه‌ها رانده شوند

وَ إِذَا الْعِشارُ عُطِّلَتْ

و گاهى كه اشتران آبستن (يا آبستنان) رها كرده شوند

وَ إِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ

و گاهى كه وحشيان گردآورده شوند

وَ إِذَا الْبِحارُ سُجِّرَتْ

و گاهى كه درياها به هم آميخته شوند

وَ إِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ

و گاهى كه نفوس جفت كرده شوند

وَ إِذَا الْمَوْؤُدَةُ سُئِلَتْ

و گاهى كه گورشده پرسيده شود

بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ

به كدام گناه كشته شد

وَ إِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ

و گاهى كه نامه‌ها گشوده شود

وَ إِذَا السَّماءُ كُشِطَتْ

و گاهى كه آسمان بركنده شود

وَ إِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ

و گاهى كه دوزخ افروخته شود

وَ إِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ

و گاهى كه بهشت آماده (يا نزديك) شود

عَلِمَتْ نَفْسٌ ما أَحْضَرَتْ

بداند هر كسى آنچه احضار كرده است

فَلا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ

پس سوگند نيارم به فروروندگان

الْجَوارِ الْكُنَّسِ

روندگان نهان‌شدگان

وَ اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ

و شب‌گاهى كه تيرگيش پشت كند

وَ الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ

و بامدادگاهى كه بدرخشد

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ

كه آن است همانا گفتار فرستاده گرامى

ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ

توانگرى نزد خداوند عرش ارجمند (يا سخن روايى)

مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ

فرمانروايى آنجا امينى

وَ ما صاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍ

و نيست يار شما ديوانه

وَ لَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ

و هر آينه بديدش در افقى آشكار

وَ ما هُوَ عَلَي الْغَيْبِ بِضَنِينٍ

و نيست او بر ناپيدا بخيل

وَ ما هُوَ بِقَوْلِ شَيْطانٍ رَجِيمٍ

و نيست آن سخن شيطان رانده‌شده

فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ

پس كجا مى‌رويد

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعالَمِينَ

نيست آن جز يادآوريى براى جهانيان

لِمَنْ شاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ

براى آنكه خواهد از شما كه راستى گزيند (يا پايدارى كند)

وَ ما تَشاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ

و نخواهيد جز آنكه بخواهد خدا پروردگار جهانيان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ گاهى كه آسمان بشكافد

وَ إِذَا الْكَواكِبُ انْتَثَرَتْ

و گاهى كه ستارگان بپاشد (يا بريزد)

وَ إِذَا الْبِحارُ فُجِّرَتْ

و گاهى كه درياها شكافته شود

وَ إِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ

و گاهى كه گورها برانگيخته شود

عَلِمَتْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ وَ أَخَّرَتْ

داند كسى چه پيش فرستاده است و چه پس آورده است

يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ

اى انسان چه چيزت فريفت (يا چه فريفته تو را) به پروردگار كريمت

الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ

آنكه آفريدت پس راست آوردت پس معتدلت ساخت

فِي أَيِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ

به هر پيكرى كه خواست تو را پرداخت

كَلاَّ بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ

نه چنين است بلكه تكذيب كنيد به دين

وَ إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحافِظِينَ

مانا بر شما است نگهبانانى

كِراماً كاتِبِينَ

گراميانى نويسندگانى

يَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ

دانند آنچه كنيد

إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ

همانا نيكانند در نعمتها

وَ إِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ

و همانا گنهكارانند در دوزخ

يَصْلَوْنَها يَوْمَ الدِّينِ

چشندش روز دين

وَ ما هُمْ عَنْها بِغائِبِينَ

و نيستند ايشان از آن ناپديدان

وَ ما أَدْراكَ ما يَوْمُ الدِّينِ

و ندانى تو چيست روز دين

ثُمَّ ما أَدْراكَ ما يَوْمُ الدِّينِ

پس ندانى تو چيست روز دين

يَوْمَ لا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئاً وَ الْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ

روزى كه دارا نيست كسى براى كسى چيزى و كار در آن روز خدا را است

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ واى بر كم‌فروشان

الَّذِينَ إِذَا اكْتالُوا عَلَي النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ

آنان كه هر گاه پيمايند بر مردم تمام بردارند

وَ إِذا كالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ

و هر گاه پيمايندشان يا سنجندشان كم دهند

أَ لا يَظُنُّ أُولئِكَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ

آيا نپندارند كه ايشان برانگيختگانند

لِيَوْمٍ عَظِيمٍ

براى روزى بزرگ

يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِينَ

روزى كه بپاى خيزند مردم براى پروردگار جهانيان

كَلاَّ إِنَّ كِتابَ الفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ

نه چنين است همانا نامه گنهكاران است در سجين

وَ ما أَدْراكَ ما سِجِّينٌ

و چه دانستت چيست سجين

كِتابٌ مَرْقُومٌ

نامه‌اى است نوشته

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ

واى در آن روز بر تكذيب‌كنندگان

الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ

آنان كه تكذيب كنند به روز دين

وَ ما يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ

و تكذيب نكند بدان جز هر تجاوزگرى گنهكار

إِذا تُتْليٰ عَلَيْهِ آياتُنا قالَ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ

كه هر گاه خوانده شود بر او آيتهاى ما گويد اين است افسانه‌هاى پيشينيان

كَلاَّ بَلْ رانَ عَليٰ قُلُوبِهِمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ

نه چنين است بلكه چيره گشت بر دلهاى آنها بودند فراهم مى‌كردند

كَلاَّ إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ

نه چنين است همانا ايشانند از پروردگارشان آن روز راندگان

ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصالُوا الْجَحِيمِ

سپس ايشانند همانا چشندگان دوزخ

ثُمَّ يُقالُ هٰذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ

پس گفته شود اين است آنچه بوديد بدان تكذيب مى‌كرديد

كَلاَّ إِنَّ كِتابَ الْأَبْرارِ لَفِي عِلِّيِّينَ

نه چنين است همانا نامه نيكان است در عليين

وَ ما أَدْراكَ ما عِلِّيُّونَ

و چه دانستت چيست عليون

كِتابٌ مَرْقُومٌ

نامه نوشته

يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ

كه گواهيش دهند نزديكان

إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ

همانا نيكانند در نعمتها

عَلَي الْأَرائِكِ يَنْظُرُونَ

بر بالشها (يا تختها) نگران

تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِيمِ

بشناسى در چهره‌شان خرمى نعمتها

يُسْقَوْنَ مِنْ رَحِيقٍ مَخْتُومٍ

نوشاينده شوند از جامى مهرزده

خِتامُهُ مِسْكٌ وَ فِي ذٰلِكَ فَلْيَتَنافَسِ الْمُتَنافِسُونَ

مهر آن است مشك و بدين پس بايد بگروند گروندگان

وَ مِزاجُهُ مِنْ تَسْنِيمٍ

و آميزش آن است از تسنيم

عَيْناً يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ

چشمه‌اى كه نوشند از آن نزديكان

إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كانُوا مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ

همانا آنان كه گنهكاراند بودند بر آنان كه ايمان آوردند خنده‌زنان

وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغامَزُونَ

و هر گاه مى‌گذشتند بر آنان به چشم طعن و استهزاء بنگرند

وَ إِذَا انْقَلَبُوا إِليٰ أَهْلِهِمُ انْقَلَبُوا فَكِهِينَ

و هر گاه بازمى‌گشتند بسوى خاندان خويش بازمى‌گشتند لبخندزنان

وَ إِذا رَأَوْهُمْ قالُوا إِنَّ هٰؤُلاءِ لَضالُّونَ

و هر گاه مى‌ديدندشان مى‌گفتند همانا اينانند گمراهان

وَ ما أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حافِظِينَ

و فرستاده نبودند بر ايشان نگهبانان

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ

پس امروز آنان كه ايمان آوردند به كافرانند خنده‌زنان

عَلَي الْأَرائِكِ يَنْظُرُونَ

بر بالشهايند نگران

هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ ما كانُوا يَفْعَلُونَ

آيا پاداش داده شدند كفار آنچه را بودند مى‌كردند

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ إِذَا السَّماءُ انْشَقَّتْ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ گاهى كه آسمان بشكافت

وَ أَذِنَتْ لِرَبِّها وَ حُقَّتْ

و فرمان برد براى پروردگار خويش و سزاوار شد

وَ إِذَا الْأَرْضُ مُدَّتْ

و گاهى كه زمين كشيده (پهن) شد

وَ أَلْقَتْ ما فِيها وَ تَخَلَّتْ

و افكند آنچه در آن است و تهى شد

وَ أَذِنَتْ لِرَبِّها وَ حُقَّتْ

و فرمان برد پروردگار خويش را و سزاوار شد

يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّكَ كادِحٌ إِليٰ رَبِّكَ كَدْحاً فَمُلاقِيهِ

اى انسان همانا تويى رنج‌برنده بسوى پروردگار خويش رنجى را پس رسنده‌اى بدان

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ

اما آنكه داده شود نامه خويش را به راستش

فَسَوْفَ يُحاسَبُ حِساباً يَسِيراً

پس زود است حساب شود حسابى آسان

وَ يَنْقَلِبُ إِليٰ أَهْلِهِ مَسْرُوراً

و بازگردد بسوى خاندان خويش شادان

وَ أَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ وَراءَ ظَهْرِهِ

و اما آنكه داده شود نامه خويش را از پشت سرش

فَسَوْفَ يَدْعُوا ثُبُوراً

پس زود است بخواند مرگ را

وَ يَصْليٰ سَعِيراً

و بچشد آتش را

إِنَّهُ كانَ فِي أَهْلِهِ مَسْرُوراً

كه بود او همانا در خاندان خود شادان

إِنَّهُ ظَنَّ أَنْ لَنْ يَحُورَ

او همانا پنداشت كه هرگز بازنگردد

بَليٰ إِنَّ رَبَّهُ كانَ بِهِ بَصِيراً

بلكه پروردگار او است بدو بينا

فَلا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ

پس سوگند نيارم به خورگاه (شفق)

وَ اللَّيْلِ وَ ما وَسَقَ

و به شب و آنچه فراگيرد

وَ الْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ

و به ماه گاهى كه تمام شود

لَتَرْكَبُنَّ طَبَقاً عَنْ طَبَقٍ

كه هر آينه سوار گرديد پشتى بر پشتى (طبقه‌اى پس از طبقه‌اى)

فَما لَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ

پس چه شودشان كه ايمان نيارند

وَ إِذا قُرِئَ عَلَيْهِمُ الْقُرْآنُ لا يَسْجُدُونَ

و گاهى كه خوانده شود بر ايشان قرآن سجده نكنند

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ

بلكه آنان كه كفر ورزيدند تكذيب كنند

وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُوعُونَ

و خدا دانا است بدانچه در خويشتن نهان دارند

فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِيمٍ

پس مژده ده ايشان را به عذابى دردناك

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ

مگر آنان كه ايمان آوردند و كردار شايسته كردند كه ايشان را است مزدى بى‌پايان (يا بى‌منت)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوجِ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ سوگند به آسمان دارنده برجها

وَ الْيَوْمِ الْمَوْعُودِ

و به روز وعده‌شده

وَ شاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ

و به گواه و گواهى‌شده

قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ

كشته شوند ياران حفره‌ها

النَّارِ ذاتِ الْوَقُودِ

آن آتش فروزان (يا دارنده) سوخت

إِذْ هُمْ عَلَيْها قُعُودٌ

گاهى كه ايشانند بر آن نشستگان

وَ هُمْ عَليٰ ما يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ

و آنانند بر آنچه به مؤمنان كنند گواهان

وَ ما نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ

و خشم نگرفتند بر ايشان جز از آن رو كه ايمان آوردند به خداى عزتمند ستوده

الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ

آنكه وى را است پادشاهى آسمانها و زمين و خدا است بر همه چيز گواه

إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذابُ جَهَنَّمَ وَ لَهُمْ عَذابُ الْحَرِيقِ

همانا آنان كه فريب دادند مردان و زنان مؤمن را سپس توبه نكردند ايشان را است عذاب دوزخ و ايشان را است عذاب سوزان

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ذٰلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ

همانا آنان كه ايمان آوردند و كردار شايسته كردند ايشان را است باغهايى كه روان است زير آنها جويها اين است رستگارى بزرگ

إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ

همانا خشم‌آورى پروردگار تو است سخت

إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَ يُعِيدُ

همانا او پديد آرد و بازگرداند

وَ هُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ

و او است آمرزگار دوست‌دار

ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ

دارنده عرش گرامى

فَعَّالٌ لِما يُرِيدُ

كننده هر آنچه خواهد

هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ

آيا بيامدت داستان لشكرها

فِرْعَوْنَ وَ ثَمُودَ

فرعون و ثمود

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ

بلكه آنان كه كفر ورزيدند در تكذيبند

وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحِيطٌ

و خدا است از پشت سرشان فراگيرنده

بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ

بلكه آن قرآنى است گرامى

فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ

در لوحى نگهداشته

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ السَّماءِ وَ الطَّارِقِ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ سوگند به آسمان و به شب درآينده

وَ ما أَدْراكَ مَا الطَّارِقُ

و چه دانستت چيست شب درآينده

النَّجْمُ الثَّاقِبُ

آن ستاره تابنده

إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْها حافِظٌ

نيست كسى جز بر او است نگهبانى

فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ مِمَّ خُلِقَ

پس بنگرد انسان از چه شد آفريده

خُلِقَ مِنْ ماءٍ دافِقٍ

آفريده شد از آبى جهنده

يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَ التَّرائِبِ

كه برون آيد از ميان كمر و استخوانهاى سينه

إِنَّهُ عَليٰ رَجْعِهِ لَقادِرٌ

همانا او است بر بازگردانيدنش توانا

يَوْمَ تُبْلَي السَّرائِرُ

روزى كه فاش شوند رازهاى درون

فَما لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَ لا ناصِرٍ

پس نيستش نيرويى و نه ياورى

وَ السَّماءِ ذاتِ الرَّجْعِ

سوگند به آسمان داراى برگشت يا باران

وَ الْأَرْضِ ذاتِ الصَّدْعِ

و به زمين داراى شكاف

إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ

كه آن است همانا گفتارى جداسازنده

وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ

و نيست آن ياوه (شوخى)

إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْداً

همانا ايشان نيرنگ آرند نيرنگى

وَ أَكِيدُ كَيْداً

و نيرنگ آرم نيرنگى

فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْداً

پس مهلت ده كافران را مهلتشان ده اندكى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَي

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ تسبيح گوى نام پروردگار خويش را آن برتر

الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّيٰ

آنكه آفريد پس راست كرد

وَ الَّذِي قَدَّرَ فَهَديٰ

و آنكه تقدير كرد پس هدايت كرد

وَ الَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعيٰ

و آن كو برون آورد چراگاه را

فَجَعَلَهُ غُثاءً أَحْويٰ

پس گردانيدش خشك سياه

سَنُقْرِئُكَ فَلا تَنْسيٰ

زود است بخوانيم بر تو (خوانا گردانيمت) تا فراموش نكنى

إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَ ما يَخْفيٰ

مگر آنچه خواهد خدا كه او مى‌داند آشكار را و آنچه نهان شود

وَ نُيَسِّرُكَ لِلْيُسْريٰ

و روان گردانيمت بسوى آسانى

فَذَكِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْريٰ

پس يادآورى كن اگر سود دهد ياد آوردن

سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشيٰ

زود است ياد آورد آنكه مى‌ترسد

وَ يَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَي

و دورى گزيندش بدبخت‌ترى

الَّذِي يَصْلَي النَّارَ الْكُبْريٰ

كه مى‌چشد آتش بزرگتر را

ثُمَّ لا يَمُوتُ فِيها وَ لا يَحْييٰ

پس نميرد در آن و نه زنده شود

قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّيٰ

همانا رستگار شد آنكه پاكى جست

وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّيٰ

و ياد كرد نام پروردگارش را پس نماز گزارد

بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَياةَ الدُّنْيا

بلكه برمى‌گزينيد زندگانى دنيا را

وَ الْآخِرَةُ خَيْرٌ وَ أَبْقي

و آخرت بهتر است و پايدارتر

إِنَّ هٰذا لَفِي الصُّحُفِ الْأُوليٰ

همانا اين است در نامه‌هاى نخستين

صُحُفِ إِبْراهِيمَ وَ مُوسيٰ

نامه‌هاى ابراهيم و موسى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ الْغاشِيَةِ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ آيا بيامدت داستان فراگيرنده

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ

رويهايى است در آن روز سرافكنده

عامِلَةٌ ناصِبَةٌ

كاركننده‌اند رنجبرنده

تَصْليٰ ناراً حامِيَةً

چشند آتشى سوزان

تُسْقيٰ مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ

نوشانيده شوند از چشمه جوشان

لَيْسَ لَهُمْ طَعامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ

نيستشان خوراكى جز از خار

لا يُسْمِنُ وَ لا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ

نه فربه سازد و نه بى‌نياز كند از گرسنگى

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناعِمَةٌ

رويهايى است در آن روز شاداب

لِسَعْيِها راضِيَةٌ

از كوشش خويشند خوشنود

فِي جَنَّةٍ عالِيَةٍ

در بهشتى فرازنده

لا تَسْمَعُ فِيها لاغِيَةً

نشنوند در آن ياوه‌اى

فِيها عَيْنٌ جارِيَةٌ

در آن است چشمه روان

فِيها سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ

در آن است تختهايى افراشته

وَ أَكْوابٌ مَوْضُوعَةٌ

و جامهايى نهاده

وَ نَمارِقُ مَصْفُوفَةٌ

و بالشهايى چيده (صف آورده)

وَ زَرابِيُّ مَبْثُوثَةٌ

و پرده‌هاى گسترده

أَ فَلا يَنْظُرُونَ إِلَي الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ

آيا ننگرند بسوى اشتر چگونه آفريده شد

وَ إِلَي السَّماءِ كَيْفَ رُفِعَتْ

و بسوى آسمان چگونه افراشته شد

وَ إِلَي الْجِبالِ كَيْفَ نُصِبَتْ

و بسوى كوه‌ها چگونه نشانده شد

وَ إِلَي الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ

و بسوى زمين چگونه گسترده شد

فَذَكِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ

پس يادآورى كن جز اين نيست تويى ياد آورنده

لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ

نيستى بر ايشان فرمانده

إِلَّا مَنْ تَوَلَّيٰ وَ كَفَرَ

مگر آنكه روى برتافت و كفر ورزيد

فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذابَ الْأَكْبَرَ

كه عذاب كندش خدا آن عذاب بزرگتر

إِنَّ إِلَيْنا إِيابَهُمْ

همانا بسوى ماست بازگشتشان

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا حِسابَهُمْ

سپس همانا بر ماست حسابشان

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ الْفَجْرِ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ سوگند به بامداد

وَ لَيالٍ عَشْرٍ

و شبهاى ده‌گانه

وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ

و جفت و تك

وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ

و به شب گاهى كه برود

هَلْ فِي ذٰلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ

آيا هست در اين سوگندى براى خردمند

أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعادٍ

آيا نديدى چه كرد پروردگار تو به عاد

إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ

ارم داراى ستون

الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُها فِي الْبِلادِ

آنى كه آفريده نشد مانندش در شهرها

وَ ثَمُودَ الَّذِينَ جابُوا الصَّخْرَ بِالْوادِ

و ثمودى كه بريدند سنگ را به دره

وَ فِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتادِ

و فرعون دارنده ستونها (يا ميخها)

الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلادِ

آنان كه سركشى كردند در شهرها

فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسادَ

پس فراوان كردند در آنها تبهكارى را

فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذابٍ

پس بريخت بر آنان پروردگار تو تازيانه عذاب

إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ

همانا پروردگار تو است در كمينگاه

فَأَمَّا الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ

اما انسان هر گاه بيازمايدش پروردگارش پس گراميش دارد و نعمتش دهد گويد پروردگارم گراميم داشت

وَ أَمَّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهانَنِ

و اما هر گاه بيازمايدش پس تنگ گيرد بر او روزيش را گويد پروردگارم خوارم ساخت

كَلاَّ بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ

نه چنين است بلكه گرامى نداريد يتيم را

وَ لا تَحَاضُّونَ عَليٰ طَعامِ الْمِسْكِينِ

و ترغيب نكنيد بر خورانيدن بينوا

وَ تَأْكُلُونَ التُّراثَ أَكْلاً لَمًّا

و خوريد ميراث را خوردنى گوارا (يا انبوه)

وَ تُحِبُّونَ الْمالَ حُبًّا جَمًّا

و دوست داريد مال را دوستى فراوان

كَلاَّ إِذا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا

نه چنين است هر گاه كوبيده شود زمين كوبيدنى كوبيدنى

وَ جاءَ رَبُّكَ وَ الْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا

و بيايد پروردگار تو با فرشتگان صفى صفى

وَ جِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ وَ أَنَّي لَهُ الذِّكْريٰ

و آورده شود آن روز دوزخ در آن روز يادآور شود انسان و كجاستش يادآورى

يَقُولُ يا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَياتِي

گويد كاش پيش مى‌فرستادم براى زندگانى خويش

فَيَوْمَئِذٍ لا يُعَذِّبُ عَذابَهُ أَحَدٌ

پس در آن روز عذاب نشود چون عذاب او كسى

وَ لا يُوثِقُ وَثاقَهُ أَحَدٌ

و بسته نشود چون بستن او كسى

يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ

اى روان آسوده (يا اى نفس آرميده)

ارْجِعِي إِليٰ رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً

بازگرد بسوى پروردگار خويش خشنود خشنودشده

فَادْخُلِي فِي عِبادِي

پس درآى در بندگانم

وَ ادْخُلِي جَنَّتِي

و درآى در بهشتم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ لا أُقْسِمُ بِهٰذَا الْبَلَدِ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ سوگند نيارم بدين شهر

وَ أَنْتَ حِلٌّ بِهٰذَا الْبَلَدِ

و تويى جاى گزين در اين شهر

وَ والِدٍ وَ ما وَلَدَ

و پدرى و آنچه فرزند نهاد

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي كَبَدٍ

كه آفريديم انسان را در رنج

أَ يَحْسَبُ أَنْ لَنْ يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ

آيا پندارد كه توانايى ندارد هرگز بر او كسى

يَقُولُ أَهْلَكْتُ مالاً لُبَداً

گويد تباه كردم مالى انبوه را

أَ يَحْسَبُ أَنْ لَمْ يَرَهُ أَحَدٌ

آيا پندارد كه نديدش كسى

أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ

آيا ننهاديم برايش ديدگانى

وَ لِساناً وَ شَفَتَيْنِ

و زبانى و لبانى

وَ هَدَيْناهُ النَّجْدَيْنِ

و رهبريش كرديم بدان دو پشته

فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ

پس برنيامد (يا نگذشت) بر آن پشته

وَ ما أَدْراكَ مَا الْعَقَبَةُ

و چه دانستت چيست آن پشته

فَكُّ رَقَبَةٍ

آزادكردن يك بنده

أَوْ إِطْعامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ

يا خورانيدنى در روز پريشانى (يا روزى دارنده گرسنگى)

يَتِيماً ذا مَقْرَبَةٍ

به يتيمى خويشاوند

أَوْ مِسْكِيناً ذا مَتْرَبَةٍ

يا بينوايى خاكسار (يا نيازمند)

ثُمَّ كانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ

سپس گشت از آنان كه ايمان آوردند و سفارش كردند به شكيبايى و سفارش كردند به مهربانى كردن

أُولئِكَ أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ

آنانند ياران راست

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِنا هُمْ أَصْحابُ الْمَشْأَمَةِ

و آنان كه كفر ورزيدند به آيتهاى ما آنانند ياران چپ (يا شومى)

عَلَيْهِمْ نارٌ مُؤْصَدَةٌ

بر ايشان است آتش افروخته (يا انبوه يا پوشيده)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ سوگند به خورشيد و پرتوش (يا آفتابش)

وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها

و به ماه گاهى كه از پيش آيد

وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها

و به روز گاهى كه تابناكش سازد

وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشاها

و به شب گاهى كه بپوشدش

وَ السَّماءِ وَ ما بَناها

و به آسمان و آنچه (يا آنكه) بساختش

وَ الْأَرْضِ وَ ما طَحاها

و به زمين و آنچه گستردش

وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها

و به روان و آنچه راست آوردش

فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها

پس سروشش فرستاد گنهكاريش و پرهيزش

قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها

همانا رستگار شد آنكه پاك ساختش

وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها

و همانا آيان كرد آنكه بفريفتش (يا نهان داشتش)

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْواها

تكذيب كرد ثمود به سركشيش

إِذِ انْبَعَثَ أَشْقاها

گاهى كه برانگيخت بدنهادتر (يا تيره‌بخت‌ترش)

فَقالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ ناقَةَ اللَّهِ وَ سُقْياها

پس گفت بديشان پيمبر خدا اشتر خدا را و آبشخورش

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاها

پس تكذيبش كردندش پس پى كردند پس برآشفت بر ايشان پروردگارشان به گناهشان پس يكسانش كرد

وَ لا يَخافُ عُقْباها

و نهراسد از فرجامش

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشيٰ

بنام خداوند بخشاينده مهربان‌؛ سوگند به شب گاهى كه فراگيرد

وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّي

و روز گاهى كه برتابد

وَ ما خَلَقَ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثيٰ

و آنچه (يا آنكه) آفريد نر و ماده را

إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّي

كه كوشش شما است همانا گوناگون

فَأَمَّا مَنْ أَعْطيٰ وَ اتَّقيٰ

پس اما آنكه بخشيد و پرهيزكارى كرد

وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنيٰ

تصديق به نكوكارى كرد

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْريٰ

زود است رهنمونش شويم بسوى گشايش

وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنيٰ

و اما آنكه بخل ورزيد و بى‌نيازى گرفت

وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنيٰ

و تكذيب به نيكوكارى كرد

فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْريٰ

پس زود است برانيمش بسوى دشوارى

وَ ما يُغْنِي عَنْهُ مالُهُ إِذا تَرَدَّي

و بى‌نياز نكند از او مالش گاهى كه تباه شود