بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ عَمَّ يَتَسَآءَلُونَ

به نام خداى رحمان و رحيم.؛ مردم از چه خبر مهمى پرسش و گفتگو مى‌كنند؟.

عَنِ ٱلنَّبَإِ ٱلۡعَظِيمِ

از خبر بزرگ قيامت.

ٱلَّذِي هُمۡ فِيهِ مُخۡتَلِفُونَ

كه در آن با هم به جدل و اختلاف كلمه برخاستند (چون پيغمبر (ص) به نزول قرآن سخن از خدا و قيامت آغاز فرمود مؤمن و كافر در صدق و كذبش به مجادله پرداختند اين آيات نازل شد).

كَلَّا سَيَعۡلَمُونَ

چنين نيست كه منكران پنداشته‌اند به زودى (وقت مرگ را) خواهند دانست.

ثُمَّ كَلَّا سَيَعۡلَمُونَ

و البته (بر خطاى خود) به زودى آگاه مى‌شوند.

أَلَمۡ نَجۡعَلِ ٱلۡأَرۡضَ مِهَٰدٗا

آيا ما زمين را مهد آسايش خلق نگردانيديم؟.

وَ ٱلۡجِبَالَ أَوۡتَادٗا

و كوه‌ها را ميخ‌هايى در آن نساختيم؟.

وَ خَلَقۡنَٰكُمۡ أَزۡوَٰجٗا

و شما را جفت (زن و مرد) آفريديم (تا انس و نشاط و فرزند صالح و بقاى نوع بازيابيد).

وَ جَعَلۡنَا نَوۡمَكُمۡ سُبَاتٗا

و خواب را براى شما مايه قوام حيات و استراحت قرار داديم.

وَ جَعَلۡنَا ٱلَّيۡلَ لِبَاسٗا

و پرده سياه شب را ساتر (احوال خلق) گردانيديم.

وَ جَعَلۡنَا ٱلنَّهَارَ مَعَاشٗا

و روز روشن را براى تحصيل معاش آنان مقرر داشتيم.

وَ بَنَيۡنَا فَوۡقَكُمۡ سَبۡعٗا شِدَادٗا

و بر فراز آنها هفت آسمان محكم بنا كرديم.

وَ جَعَلۡنَا سِرَاجٗا وَهَّاجٗا

و چراغى (چون خورشيد) رخشان بر افروختيم.

وَ أَنزَلۡنَا مِنَ ٱلۡمُعۡصِرَٰتِ مَآءٗ ثَجَّاجٗا

و از فشار و تراكم ابرها آب باران فرو ريختيم.

لِّنُخۡرِجَ بِهِۦ حَبّٗا وَ نَبَاتٗا

تا بدان آب و دانه و گياه برويانيم.

وَ جَنَّٰتٍ أَلۡفَافًا

و باغهاى پر درخت (و انواع ميوه‌ها) پديد آورديم.

إِنَّ يَوۡمَ ٱلۡفَصۡلِ كَانَ مِيقَٰتٗا

همانا روز فصل (يعنى روز قيامت كه در آن فصل خصومتها شود) وعده‌گاه خلق است.

يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِ فَتَأۡتُونَ أَفۡوَاجٗا

آن روزى كه در صور دميده مى‌شود تا شما فوج فوج به محشر وارد شويد.

وَ فُتِحَتِ ٱلسَّمَآءُ فَكَانَتۡ أَبۡوَٰبٗا

و آسمان گشوده شود پس درهاى متعددى از آن باز شود (تا هر فوجى از درى شتابند).

وَ سُيِّرَتِ ٱلۡجِبَالُ فَكَانَتۡ سَرَابًا

و كوه‌ها به حركت در آيد و مانند سراب گردد.

إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتۡ مِرۡصَادٗا

همانا دوزخ در انتظار بدكاران است.

لِّلطَّٰغِينَ مَ‍َٔابٗا

آن دوزخ جايگاه مردم سركش و ستمكار است.

لَّٰبِثِينَ فِيهَآ أَحۡقَابٗا

كه در آن دوران‌هاى متمادى عذاب كشند.

لَّا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرۡدٗا وَ لَا شَرَابًا

هرگز در آنجا قطره‌اى آب سرد و شراب طهور نياشامند (چنان كه در دنيا از علوم انبيا بهره نيافتند).

إِلَّا حَمِيمٗا وَ غَسَّاقٗا

مگر آبى پليد سوزان كه از چرك و خون جهنم است به آنها دهند.

جَزَآءٗ وِفَاقًا

كه با كيفر اعمال آنها موافق است.

إِنَّهُمۡ كَانُواْ لَا يَرۡجُونَ حِسَابٗا

زيرا آنها به روز حساب اميد نداشتند.

وَ كَذَّبُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَا كِذَّابٗا

و آيات ما را از فرط جهالت سخت تكذيب كردند.

وَ كُلَّ شَيۡءٍ أَحۡصَيۡنَٰهُ كِتَٰبٗا

و حال آنكه هر چيز را ما در كتابى به احصاء و شماره رقم كرده‌ايم.

فَذُوقُواْ فَلَن نَّزِيدَكُمۡ إِلَّا عَذَابًا

پس بچشيد (كيفر تكذيب و بدكارى را) كه هرگز بر شما چيزى جز رنج و عذاب دوزخ نيفزاييم (چنان كه شما در دنيا هيچ متنبه نشده و جز بر بدى نيفزوديد).

إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ مَفَازًا

براى متقيان در آن جهان رستگارى و آسايش است.

حَدَآئِقَ وَ أَعۡنَٰبٗا

باغهايى سرسبز و انواعى از انگورها.

وَ كَوَاعِبَ أَتۡرَابٗا

و دختران (زيباى دلربا) كه همه در خوبى و جوانى مانند يكديگرند.

وَ كَأۡسٗا دِهَاقٗا

و جامهايى پر (از شراب طهور).

لَّا يَسۡمَعُونَ فِيهَا لَغۡوٗا وَ لَا كِذَّٰبٗا

هرگز سخن بيهوده و دروغ نشنوند.

جَزَآءٗ مِّن رَّبِّكَ عَطَآءً حِسَابٗا

اين (نعمتهاى ابدى) مزدى به عطا و حساب پروردگار تو است.

رَّبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا ٱلرَّحۡمَٰنِ لَا يَمۡلِكُونَ مِنۡهُ خِطَابٗا

خدايى كه آسمانها و زمين و همه مخلوقاتى كه در بين آسمان و زمين است بيافريده خدايى مهربان است كه در عين مهربانى كسى از قهر و سطوتش با او به گفتگو لب نتواند گشود.

يَوۡمَ يَقُومُ ٱلرُّوحُ وَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ صَفّٗا لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنۡ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَ قَالَ صَوَابٗا

روزى كه آن فرشته بزرگ روح القدس با همه فرشتگان صف زده و به نظم برخيزند و هيچ كس سخن نگويد جز آن كس كه خداى مهربانش اذن دهد و او سخن به صواب گويد.

ذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمُ ٱلۡحَقُّ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ مَ‍َٔابًا

چنين روز محقق خواهد شد پس هر كه مى‌خواهد، نزد خداى خود (در آن روز) مقام و منزلتى يابد (در راه ايمان و اطاعت بكوشد).

إِنَّآ أَنذَرۡنَٰكُمۡ عَذَابٗا قَرِيبٗا يَوۡمَ يَنظُرُ ٱلۡمَرۡءُ مَا قَدَّمَتۡ يَدَاهُ وَ يَقُولُ ٱلۡكَافِرُ يَٰلَيۡتَنِي كُنتُ تُرَٰبَۢا

ما شما را از روز عذاب كه نزديك است ترسانيده و آگاه ساختيم روزى كه هر كس هر چه (از نيك و بد) كرده در پيش روى خود حاضر بيند و كافر در آن روز (از فرط عذاب) آرزو مى‌كند كه اى كاش خاك‌ بود (تا چنين به آتش كفر خود نمى‌سوخت).

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرۡقٗا

به نام خداوند بخشنده مهربان.؛ به فرشتگانى سوگند كه ارواح مجرمان را به شدت از بدنهايشان بر مى‌كشند.

وَ ٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشۡطٗا

و فرشتگانى كه ارواح مؤمنان را با مدارا و نشاط جدا مى‌سازند.

وَ ٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبۡحٗا

و سوگند به فرشتگانى كه در سراسر عالم شناورند.

فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا

پس به خاطر زودتر به ماموريت رسيدن از يكديگر سبقت مى‌گيرند.

فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا

و سپس به آنهايى سوگند كه امور را تدبير مى‌كنند.

يَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ

(كه به طور يقين مبعوث خواهيد شد) در آن روزى كه زلزله‌هاى وحشتناك همه چيز را به لرزه درمى‌آورد.

تَتۡبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ

و از پس آن حادثه دومين (صيحه عظيم) رخ مى‌دهد.

قُلُوبٞ يَوۡمَئِذٖ وَاجِفَةٌ

دلهايى در آن روز سخت هراسان است.

أَبۡصَٰرُهَا خَٰشِعَةٞ

ديدگان صاحب آن دلها از شرم افتاده باشد.

يَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرۡدُودُونَ فِي ٱلۡحَافِرَةِ

گويند چگونه ما را به حال اول با زمان مى‌آورند؟.

أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا نَّخِرَةٗ

بعد از آنكه استخوانهايى پوسيده شديم.

قَالُواْ تِلۡكَ إِذٗا كَرَّةٌ خَاسِرَةٞ

و نيز گويند حقا اين بازگشتى زيان‌آميز است.

فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ

آرى اين بازگشت تنها با يك صيحه عظيم واقع مى‌شود.

فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ

كه ناگهان همه مردگان، روى زمين قرار مى‌گيرند.

هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ

آيا داستان موسى به تو رسيد؟.

إِذۡ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوًى

وقتى پروردگارش از وادى مقدس طوى ندايش داد و گفت:.

ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ

به سوى فرعون برو كه طغيان كرده است.

فَقُلۡ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ

بگو آيا مى‌خواهى پاك شوى؟.

وَ أَهۡدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخۡشَىٰ

و من تو را به سوى پروردگارت هدايت كنم تا از او بترسى.

فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓيَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰ

موسى معجزه بزرگتر را نشانش داد.

فَكَذَّبَ وَ عَصَىٰ

ولى او تكذيب و سرپيچى كرد.

ثُمَّ أَدۡبَرَ يَسۡعَىٰ

و سپس برگشت تا عليه موسى تلاش كند.

فَحَشَرَ فَنَادَىٰ

منادى فرستاد تا همه جمع شدند.

فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ

آن گاه گفت من پروردگار بزرگ شما هستم.

فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ ٱلۡأُولَىٰٓ

در نتيجه اين بلندپروازى، خداى تعالى او را به عذاب دنيا و آخرت بگرفت.

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰٓ

و در اين سرگذشت عبرتى است براى مآل‌انديشى كه از سوء عاقبت ترسان است.

ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُ بَنَىٰهَا

آيا خلقت شما سخت‌تر است يا آفرينش آسمان كه خدا بنايش كرده؟!.

رَفَعَ سَمۡكَهَا فَسَوَّىٰهَا

و سقف آن را بالا برده و آن را منظم ساخته؟.

وَ أَغۡطَشَ لَيۡلَهَا وَ أَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا

شبش را تاريك و روزش را روشن كرده.

وَ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ

و زمين را بعد از آن گسترده.

أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَ مَرۡعَىٰهَا

آب و چراگاه در آن بيرون كرده.

وَ ٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا

و كوه‌ها را ريشه‌دار ساخته.

مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَ لِأَنۡعَٰمِكُمۡ

كه همه اينها مايه برخوردارى شما و حيوانات شما است.

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡكُبۡرَىٰ

پس وقتى آن حادثه بزرگ رخ دهد.

يَوۡمَ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ

در آن روزى كه انسان هر چه كرده به ياد مى‌آورد.

وَ بُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ

و جهنم براى هر صاحب چشمى ظاهر مى‌شود (چه خواهيد كرد).

فَأَمَّا مَن طَغَىٰ

(در آن روز مردم دو طايفه‌اند) اما كسى كه طغيان كرده.

وَ ءَاثَرَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا

و زندگى دنيا را ترجيح داد.

فَإِنَّ ٱلۡجَحِيمَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ

دوزخ جايش است.

وَ أَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَ نَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ

و اما كسى كه از موقعيت پروردگارش ترسيده و از هواى نفس جلوگيرى كرده.

فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ

بهشت جايگاه او است.

يَسۡ‍َٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَا

از تو از رستاخيز مى‌پرسند كه وقت وقوع آن كى است؟.

فِيمَ أَنتَ مِن ذِكۡرَىٰهَآ

تو از بسيار سخن گفتن از آن چه به دست مى‌آورى؟.

إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ

هيچ، براى اينكه انتهاى آن- وقت معينش- نزد پروردگار تو است.

إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخۡشَىٰهَا

اصلا وظيفه تو تنها انذار كسى است كه از آن روز دلواپسى دارد.

كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَهَا لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِيَّةً أَوۡ ضُحَىٰهَا

روزى كه وقتى آن را مى‌بينند چنين به نظر مى‌رسد كه گويا بيش از شبى يا بامدادى با زندگى دنيا فاصله نداشته‌اند.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ عَبَسَ وَ تَوَلَّىٰٓ

به نام خداوند بخشنده مهربان‌؛ چهره درهم كشيد و روى بگردانيد.

أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ

كه چرا آن كور نزد وى آمد.

وَ مَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ

تو چه دانى شايد او در پى پاك شدن باشد.

أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ

و يا در برخورد ناگهان متذكر شده در پى پاك شدن بيفتد.

أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ

اما آنكه توانگرى را به رخ مردم مى‌كشد.

فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ

تو به او روى خوش نشان مى‌دهى.

وَ مَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ

فكر مى‌كنى اگر هم پاك نشود مسئول نيستى.

وَ أَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ

و اما آنكه شتابان نزد تو آمده.

وَ هُوَ يَخۡشَىٰ

در حالى كه از خدا مى‌ترسد.

فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ

تو از او تغافل مى‌كنى.

كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ

چنين مكن كه اين قرآن يك تذكر و يادآورى است.

فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ

هر كس بخواهد از آن پند گيرد.

فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ

تذكارى است در صحيفه‌هايى ارجمند.

مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۢ

والا و پاكيزه است.

بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ

كه بدست سفيرانى نوشته شده.

كِرَامِۢ بَرَرَةٖ

گرامى و نيكو.

قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ

خدا بكشد انسان را كه چقدر كفرانگر است.

مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ

مگر خدا او را از چه خلق كرده كه به خود اجازه كفران مى‌دهد.

مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ

مبدأ خلقتش نطفه‌اى بوده كه بعدا او را در ذات و صفات و افعال تقدير نمود.

ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ

و سپس راه سعادتش را آسان و فراهم كرد.

ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ

آن گاه دچار مرگ و سپس داخل قبرش ساخت.

ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ

و سپس هر وقت بخواهد دوباره زنده‌اش مى‌كند.

كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ

آيا انسانى كه خلقت و تدبير و هدايت و مردن و زنده شدنش به دست خدا است شكر او را به جاى آورد؟ نه هرگز بلكه كفر و عصيان ورزيد.

فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ

پس انسان بايد به غذاى خود بنگرد.

أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا

اين ما بوديم كه آب را به كيفيتى كه انسانها خبر ندارند از آسمان فرستاديم.

ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا

و سپس زمين را باز به كيفيتى ناگفتنى و به وسيله دانه‌ها شكافتيم.

فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا

و در آن دانه‌ها رويانديم.

وَ عِنَبٗا وَ قَضۡبٗا

و انگور و سبزيجاتى.

وَ زَيۡتُونٗا وَ نَخۡلٗا

و زيتون و نخلى.

وَ حَدَآئِقَ غُلۡبٗا

و باغهاى پر درخت سر به هم كرده‌اى.

وَ فَٰكِهَةٗ وَ أَبّٗا

و ميوه و چراگاه.

مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَ لِأَنۡعَٰمِكُمۡ

تا وسيله زندگى شما و حيوانات شما باشد.

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ

پس وقتى آن صيحه شديد آسمانى بيايد.

يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ

و روزى رسد كه هر كس از برادرش هم فرار مى‌كند.

وَ أُمِّهِۦ وَ أَبِيهِ

و از مادر و پدرش.

وَ صَٰحِبَتِهِۦ وَ بَنِيهِ

و از همسر و فرزندانش.

لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ

در آن روز هر كس آن قدر گرفتار است كه به ياد غير خودش نمى‌افتد.

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ

در آن روز چهره‌ها دو جورند چهره‌هايى نورانى.

ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ

خندان و خوشحال.

وَ وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ

و چهره‌هايى غبارآلود و اندوهبار.

تَرۡهَقُهَا قَتَرَةٌ

كه ظلمت و كدورت از آن مى‌بارد.

أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَفَرَةُ ٱلۡفَجَرَةُ

آنان همين كافران فاجرند.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ إِذَا ٱلشَّمۡسُ كُوِّرَتۡ

به نام خداوند بخشنده بخشايشگر.؛ زمانى كه آفتاب درهم پيچيده مى‌شود.

وَ إِذَا ٱلنُّجُومُ ٱنكَدَرَتۡ

و آن روز كه ستارگان سقوط مى‌كنند.

وَ إِذَا ٱلۡجِبَالُ سُيِّرَتۡ

و وقتى كه كوه‌ها از شدت زلزله به راه مى‌افتند.

وَ إِذَا ٱلۡعِشَارُ عُطِّلَتۡ

و هنگامى كه نفيس‌ترين اموال بى‌صاحب مى‌ماند.

وَ إِذَا ٱلۡوُحُوشُ حُشِرَتۡ

و روزگارى كه وحشى‌ها هم مانند انسانها زنده مى‌شوند.

وَ إِذَا ٱلۡبِحَارُ سُجِّرَتۡ

و زمانى كه درياها افروخته گردند.

وَ إِذَا ٱلنُّفُوسُ زُوِّجَتۡ

و آن وقت كه نفوس هر يك به جفت مناسب و لايق خود مى‌رسد.

وَ إِذَا ٱلۡمَوۡءُۥدَةُ سُئِلَتۡ

و روزى كه از دختران زنده به گور شده سؤال شود.

بِأَيِّ ذَنۢبٖ قُتِلَتۡ

كه به كدامين گناه كشته شدند؟.

وَ إِذَا ٱلصُّحُفُ نُشِرَتۡ

و روزى كه نامه‌هاى اعمال براى حساب باز مى‌شود.

وَ إِذَا ٱلسَّمَآءُ كُشِطَتۡ

و روزى كه آسمان چون طومار پيچيده مى‌شود.

وَ إِذَا ٱلۡجَحِيمُ سُعِّرَتۡ

و روزى كه دوزخ را مى‌افروزند.

وَ إِذَا ٱلۡجَنَّةُ أُزۡلِفَتۡ

و زمانى كه بهشت را به اهلش نزديك مى‌سازند.

عَلِمَتۡ نَفۡسٞ مَّآ أَحۡضَرَتۡ

در چنين روزى هر كس مى‌فهمد كه چه كرده است.

فَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلۡخُنَّسِ

گر چه سوگند به ستارگان كه در روز پنهان مى‌شوند.

ٱلۡجَوَارِ ٱلۡكُنَّسِ

و آنها كه سيارند و در مغرب خود غروب مى‌كنند.

وَ ٱلَّيۡلِ إِذَا عَسۡعَسَ

و سوگند مى‌خورم به شب هنگامى كه تاريك مى‌شود.

وَ ٱلصُّبۡحِ إِذَا تَنَفَّسَ

و به روز وقتى كه مى‌دمد.

إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ كَرِيمٖ

كه قرآن گفتار فرستاده بزرگوار خداست (جبرئيل امين).

ذِي قُوَّةٍ عِندَ ذِي ٱلۡعَرۡشِ مَكِينٖ

فرشته‌اى ارجمند كه نزد صاحب عرش مقامى دارد.

مُّطَاعٖ ثَمَّ أَمِينٖ

و فرمانش براى ساير فرشتگان مطاع است.

وَ مَا صَاحِبُكُم بِمَجۡنُونٖ

و اينكه رفيق شما (محمد) ديوانه نيست.

وَ لَقَدۡ رَءَاهُ بِٱلۡأُفُقِ ٱلۡمُبِينِ

او وى را در افق مبين ديده است.

وَ مَا هُوَ عَلَى ٱلۡغَيۡبِ بِضَنِينٖ

و در موارد غيبى كه بدو وحى مى‌شود بخيل نيست.

وَ مَا هُوَ بِقَوۡلِ شَيۡطَٰنٖ رَّجِيمٖ

و اينكه قرآن كلام شيطان رجيم نمى‌باشد.

فَأَيۡنَ تَذۡهَبُونَ

پس با اين حال به كجا مى‌رويد.

إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ

كه اين بجز روشنگرى مردم عالم غرضى ندارد.

لِمَن شَآءَ مِنكُمۡ أَن يَسۡتَقِيمَ

تا هر كس مى‌خواهد مستقيم شود.

وَ مَا تَشَآءُونَ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

ولى از شما كسى نمى‌خواهد مگر وقتى خداى تعالى كه رب عالميان است خواسته باشد.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنفَطَرَتۡ

به نام خداى رحمان و رحيم.؛ وقتى كه آسمان بشكافد.

وَ إِذَا ٱلۡكَوَاكِبُ ٱنتَثَرَتۡ

و وقتى كه ستارگان پراكنده شود.

وَ إِذَا ٱلۡبِحَارُ فُجِّرَتۡ

و وقتى كه درياها به هم متصل گردد.

وَ إِذَا ٱلۡقُبُورُ بُعۡثِرَتۡ

و زمانى كه گورها زير و رو شود و مردگان از آن بيرون شوند.

عَلِمَتۡ نَفۡسٞ مَّا قَدَّمَتۡ وَ أَخَّرَتۡ

در آن روز هر كس داند كه چه كرده و چه نكرده.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ ٱلۡكَرِيمِ

اى انسان چيست كه تو را به پروردگار كريمت مغرور كرده است؟.

ٱلَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّىٰكَ فَعَدَلَكَ

پروردگارى كه تو را آفريده و پرداخته و تناسب داده.

فِيٓ أَيِّ صُورَةٖ مَّا شَآءَ رَكَّبَكَ

و به هر صورتى كه خواسته تركيب كرده است.

كَلَّا بَلۡ تُكَذِّبُونَ بِٱلدِّينِ

اصلا شما روز جزا را دروغ مى‌شماريد.

وَ إِنَّ عَلَيۡكُمۡ لَحَٰفِظِينَ

و گر نه او بر شما نگهبانان گماشته.

كِرَامٗا كَٰتِبِينَ

كه نويسندگانى ارجمندند.

يَعۡلَمُونَ مَا تَفۡعَلُونَ

و هر چه بكنيد مى‌دانند.

إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ لَفِي نَعِيمٖ

و در روز قيامت آنها كه نيكوكارند در نعيمند.

وَ إِنَّ ٱلۡفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٖ

و آنها كه بدكارند در جهنمند.

يَصۡلَوۡنَهَا يَوۡمَ ٱلدِّينِ

روز جزا وارد آن شوند.

وَ مَا هُمۡ عَنۡهَا بِغَآئِبِينَ

و از آن غائب نگردند.

وَ مَآ أَدۡرَىٰكَ مَا يَوۡمُ ٱلدِّينِ

تو چه دانى كه روز جزا چيست؟.

ثُمَّ مَآ أَدۡرَىٰكَ مَا يَوۡمُ ٱلدِّينِ

و باز چه دانى كه روز جزا چيست.

يَوۡمَ لَا تَمۡلِكُ نَفۡسٞ لِّنَفۡسٖ شَيۡ‍ٔٗا وَ ٱلۡأَمۡرُ يَوۡمَئِذٖ لِّلَّهِ

روزى است كه كسى درباره كسى اختيارى ندارد و آن روز فرمان خاص خداست.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَيۡلٞ لِّلۡمُطَفِّفِينَ

به نام خداوند رحمان و رحيم.؛ واى بر كم‌فروشان.

ٱلَّذِينَ إِذَا ٱكۡتَالُواْ عَلَى ٱلنَّاسِ يَسۡتَوۡفُونَ

كسانى كه وقتى از مردم پيمانه مى‌گيرند تمام مى‌گيرند.

وَ إِذَا كَالُوهُمۡ أَو وَّزَنُوهُمۡ يُخۡسِرُونَ

و چون پيمانه به مردم دهند يا براى ايشان وزن كنند بكاهند.

أَلَا يَظُنُّ أُوْلَٰٓئِكَ أَنَّهُم مَّبۡعُوثُونَ

آيا آنها نمى‌دانند كه در روزى بس بزرگ مبعوث خواهند شد.

لِيَوۡمٍ عَظِيمٖ

آيا آنها نمى‌دانند كه در روزى بس بزرگ مبعوث خواهند شد.

يَوۡمَ يَقُومُ ٱلنَّاسُ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

روزى كه مردم به فرمان پروردگار جهانيان مى‌ايستند.

كَلَّآ إِنَّ كِتَٰبَ ٱلۡفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٖ

در آن روز همه يك جور سرنوشت ندارند بلكه نامه بدكاران در سجين است.

وَ مَآ أَدۡرَىٰكَ مَا سِجِّينٞ

و تو چه دانى كه سجين چيست؟.

كِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ

كتابى است نوشته شده.

وَيۡلٞ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُكَذِّبِينَ

در آن روز واى بر تكذيب‌گران.

ٱلَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوۡمِ ٱلدِّينِ

همانها كه روز جزا را تكذيب مى‌كنند.

وَ مَا يُكَذِّبُ بِهِۦٓ إِلَّا كُلُّ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

و جز ستمگر گنه‌كار آن را تكذيب نكند.

إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

و چون آيات ما را بر او بخوانند گويد افسانه‌هاى گذشتگان است.

كَلَّا بَلۡ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

نه، اين حرفها بهانه است، علت اصلى تكذيبشان اين است كه در اثر اعمال زشتشان دلهايشان زنگار بسته.

كَلَّآ إِنَّهُمۡ عَن رَّبِّهِمۡ يَوۡمَئِذٖ لَّمَحۡجُوبُونَ

نه، چنين كسانى با نيكان سرنوشت مشتركى ندارند اينان آن روز از قرب پروردگارشان دورند.

ثُمَّ إِنَّهُمۡ لَصَالُواْ ٱلۡجَحِيمِ

آن گاه وارد جهنم شوند.

ثُمَّ يُقَالُ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ

سپس به ايشان گفته شود كه اين همان چيزى است كه آن را تكذيب مى‌كرديد.

كَلَّآ إِنَّ كِتَٰبَ ٱلۡأَبۡرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ

نه، نامه نيكان در عليين است.

وَ مَآ أَدۡرَىٰكَ مَا عِلِّيُّونَ

و تو چه دانى كه عليين چيست؟.

كِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ

كتابى است نوشته شده.

يَشۡهَدُهُ ٱلۡمُقَرَّبُونَ

كه مقربان شاهد آنند.

إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ لَفِي نَعِيمٍ

محققا ابرار غرق در نعمتند.

عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ

بر اريكه‌ها تكيه زده تماشا مى‌كنند.

تَعۡرِفُ فِي وُجُوهِهِمۡ نَضۡرَةَ ٱلنَّعِيمِ

در سيمايشان طراوت تنعم مشاهده مى‌شود.

يُسۡقَوۡنَ مِن رَّحِيقٖ مَّخۡتُومٍ

از شراب بى‌غش و صافى به ايشان مى‌نوشانند.

خِتَٰمُهُۥ مِسۡكٞ وَ فِي ذَٰلِكَ فَلۡيَتَنَافَسِ ٱلۡمُتَنَٰفِسُونَ

شرابى كه مهر و مومش مشك است و شايسته است كه مردم نسبت به چنين زندگى مسابقه بگذارند.

وَ مِزَاجُهُۥ مِن تَسۡنِيمٍ

شرابى كه ممزوج با چشمه تسنيم است.

عَيۡنٗا يَشۡرَبُ بِهَا ٱلۡمُقَرَّبُونَ

منظور چشمه‌اى است خاص مقربين كه جز از آن نمى‌نوشند.

إِنَّ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ كَانُواْ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَضۡحَكُونَ

امروز مجرمين همواره به كسانى كه ايمان آورده‌اند مى‌خندند.

وَ إِذَا مَرُّواْ بِهِمۡ يَتَغَامَزُونَ

و وقتى به آنان برمى‌خورند با اشاره چشم به استهزاى ايشان مى‌پردازند.

وَ إِذَا ٱنقَلَبُوٓاْ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمُ ٱنقَلَبُواْ فَكِهِينَ

و چون به همفكران خود مى‌رسند خوشحالانه برمى‌خورند.

وَ إِذَا رَأَوۡهُمۡ قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَضَآلُّونَ

و چون به مؤمنين برمى‌خورند به يكديگر مى‌گويند اينها گمراهانند.

وَ مَآ أُرۡسِلُواْ عَلَيۡهِمۡ حَٰفِظِينَ

و خداى تعالى اين مجرمين را نگهبان و مسئول مؤمنين نكرده.

فَٱلۡيَوۡمَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنَ ٱلۡكُفَّارِ يَضۡحَكُونَ

و چون در دنيا چنين بودند امروز مؤمنين به كفار مى‌خندند.

عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ

و بر اريكه‌هاى خود تكيه زده تماشا مى‌كنند.

هَلۡ ثُوِّبَ ٱلۡكُفَّارُ مَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ

ببينند آيا كفار در برابر كرده‌هايشان چه جزايى مى‌بينند.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ إِذَا ٱلسَّمَآءُ ٱنشَقَّتۡ

به نام خدا صاحب رحمت محدود و رحمت نامحدود.؛ وقتى آسمان بشكافد.

وَ أَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَ حُقَّتۡ

و فرمان پروردگارش را گوش مى‌دهد و سزاوار شنيدن و امين پروردگارش مى‌شود.

وَ إِذَا ٱلۡأَرۡضُ مُدَّتۡ

و زمانى كه زمين با از بين رفتن پستى و بلندى‌ها فراخ مى‌گردد.

وَ أَلۡقَتۡ مَا فِيهَا وَ تَخَلَّتۡ

و آنچه در جوف دارد بيرون انداخته، خود را تهى مى‌سازد.

وَ أَذِنَتۡ لِرَبِّهَا وَ حُقَّتۡ

و تسليم فرمان پروردگارش مى‌گردد و سزاوار خطاب و امين او مى‌گردد.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدۡحٗا فَمُلَٰقِيهِ

هان اى انسان! تو در راه پروردگارت تلاش مى‌كنى و بالأخره او را ديدار خواهى كرد.

فَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ

در آن روز كسى كه نامه‌اش را به دست راستش دهند.

فَسَوۡفَ يُحَاسَبُ حِسَابٗا يَسِيرٗا

به زودى خواهد ديد كه حسابى آسان از او مى‌كشند.

وَ يَنقَلِبُ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورٗا

و خوشحال و خندان به سوى همفكرانش برمى‌گردد.

وَ أَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ وَرَآءَ ظَهۡرِهِۦ

و اما كسى كه نامه اعمالش را از پشت سرش بدهند.

فَسَوۡفَ يَدۡعُواْ ثُبُورٗا

به زودى فرياد واويلايش بلند مى‌شود.

وَ يَصۡلَىٰ سَعِيرًا

و در آتش بسوزد.

إِنَّهُۥ كَانَ فِيٓ أَهۡلِهِۦ مَسۡرُورًا

آرى او در دنيا نزد همفكرانش مسرور بود.

إِنَّهُۥ ظَنَّ أَن لَّن يَحُورَ

او مى‌پنداشت كه هرگز نزد ما برنمى‌گردد.

بَلَىٰٓ إِنَّ رَبَّهُۥ كَانَ بِهِۦ بَصِيرٗا

بلى پروردگارش به وضعش بينا بود.

فَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلشَّفَقِ

(هر چند حاجتى به سوگند نيست ليكن) سوگند به شفق.

وَ ٱلَّيۡلِ وَ مَا وَسَقَ

و سوگند به شب و آنچه بپوشاند.

وَ ٱلۡقَمَرِ إِذَا ٱتَّسَقَ

و سوگند به ماه شب چهاردهم كه همه جوانبش نورانى مى‌شود.

لَتَرۡكَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٖ

كه به زودى بعد از مرگ عوالمى را سير خواهيد كرد.

فَمَا لَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ

پس چه مى‌شود ايشان را كه ايمان نمى‌آورند؟.

وَ إِذَا قُرِئَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقُرۡءَانُ لَا يَسۡجُدُونَ

و چون قرآن خوانده مى‌شود خاضع نمى‌گردند؟.

بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُكَذِّبُونَ

(و اين به خاطر آن نيست كه بيان دعوت كننده قاصر باشد) بلكه كسانى كه كافر شدند تكذيب خوى ايشان شده است.

وَ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا يُوعُونَ

و خدا مى‌داند كه در دل چه چيز پنهان دارند.

فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ

پس ايشان را به عذاب سخت بشارت ده.

إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَيۡرُ مَمۡنُونِۢ

مگر آنهايى كه ايمان بياورند عمل‌هاى صالح كنند كه اجرى بى‌منت و قطع ناشدنى دارند.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلۡبُرُوجِ

به نام خداى رحمان و رحيم.؛ سوگند به آسمان داراى برجهاى بسيار.

وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡمَوۡعُودِ

و به روز موعود.

وَ شَاهِدٖ وَ مَشۡهُودٖ

و به همه بينندگان آن روز و به خود آن روز كه مشهود همه مى‌شود.

قُتِلَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡأُخۡدُودِ

كه هلاك شدند ستمگرانى كه براى سوزاندن مؤمنين چاله‌هايى پر از آتش مى‌ساختند.

ٱلنَّارِ ذَاتِ ٱلۡوَقُودِ

آتشى كه براى گيراندنش وسيله‌اى درست كرده بودند.

إِذۡ هُمۡ عَلَيۡهَا قُعُودٞ

در حالى كه خودشان براى تماشاى ناله و جان دادن و سوختن مؤمنين بر لبه آن آتش مى‌نشستند.

وَ هُمۡ عَلَىٰ مَا يَفۡعَلُونَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ شُهُودٞ

و خود نظاره‌گر جنايتى بودند كه بر مؤمنين روا مى‌داشتند.

وَ مَا نَقَمُواْ مِنۡهُمۡ إِلَّآ أَن يُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَمِيدِ

در حالى كه هيچ نقطه ضعفى و تقصيرى از مؤمنين سراغ نداشتند بجز اينكه به خدا ايمان آورده بودند.

ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ

خداى مقتدر حميدى كه ملك آسمانها و زمين از آن اوست و خدا بر همه چيز شاهد و نظاره‌گر است.

إِنَّ ٱلَّذِينَ فَتَنُواْ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ ثُمَّ لَمۡ يَتُوبُواْ فَلَهُمۡ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَ لَهُمۡ عَذَابُ ٱلۡحَرِيقِ

محققا اين ستمگران و همه ستمگران روزگار كه مؤمنين و مؤمنات را گرفتار مى‌كنند و بعدا از كرده خود پشيمان هم نمى‌شوند عذاب جهنم در پيش دارند و عذابى سوزاننده.

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡكَبِيرُ

محققا كسانى كه ايمان آورده و اعمال شايسته مى‌كنند باغهايى در پيش دارند كه نهرها از زير درختانش جارى است و اين خود رستگارى بزرگ است.

إِنَّ بَطۡشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ

و محققا دستگير كردن پروردگار تو بسيار سخت است.

إِنَّهُۥ هُوَ يُبۡدِئُ وَ يُعِيدُ

آرى اوست آغازگر پيدايش عالم و او است كه بعد از فناى آن، دوباره اعاده‌اش مى‌دهد.

وَ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلۡوَدُودُ

و آمرزگار و محبوب و مهربان هم او است.

ذُو ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡمَجِيدُ

صاحب عرش پر عظمت.

فَعَّالٞ لِّمَا يُرِيدُ

و تنها كسى است كه هر چه بخواهد مى‌كند.

هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلۡجُنُودِ

آيا داستان لشكريان را شنيده‌اى؟.

فِرۡعَوۡنَ وَ ثَمُودَ

لشكريان فرعون و ثمود.

بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي تَكۡذِيبٖ

كفار قوم تو از سرنوشت آنان پند نخواهند گرفت چون تكذيب خوى آنان شده است.

وَ ٱللَّهُ مِن وَرَآئِهِم مُّحِيطُۢ

و خداى تعالى از خارج وجودشان محيط به وجودشان است.

بَلۡ هُوَ قُرۡءَانٞ مَّجِيدٞ

و اين قرآن افسانه نيست بلكه قرآنى است مجيد.

فِي لَوۡحٖ مَّحۡفُوظِۢ

كه در لوح محفوظ جاى دارد.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلسَّمَآءِ وَ ٱلطَّارِقِ

به نام خداى رحمان و رحيم.؛ سوگند به آسمان و به طارق.

وَ مَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلطَّارِقُ

و تو چه مى‌دانى كه طارق چيست.

ٱلنَّجۡمُ ٱلثَّاقِبُ

ستاره‌اى است كه پرده ظلمت را مى‌درد.

إِن كُلُّ نَفۡسٖ لَّمَّا عَلَيۡهَا حَافِظٞ

(سوگند به آن دو كه) هيچ انسانى نيست مگر آنكه نگهبانى بر او موكل است.

فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ مِمَّ خُلِقَ

انسان بايد نگاه كند كه از چه چيز آفريده شده است.

خُلِقَ مِن مَّآءٖ دَافِقٖ

از آبى جهنده آفريده شده.

يَخۡرُجُ مِنۢ بَيۡنِ ٱلصُّلۡبِ وَ ٱلتَّرَآئِبِ

كه از ما بين استخوانهاى پشت و استخوانهاى سينه بيرون مى‌آيد.

إِنَّهُۥ عَلَىٰ رَجۡعِهِۦ لَقَادِرٞ

آن وقت مى‌فهمد كه خداى تعالى بر خلقت بار دوم او قادر است.

يَوۡمَ تُبۡلَى ٱلسَّرَآئِرُ

روزى كه نهفته‌هاى در باطن انسان ظاهر مى‌شود.

فَمَا لَهُۥ مِن قُوَّةٖ وَ لَا نَاصِرٖ

در آن روز انسان نه نيروى دفاعى دارد و نه ياورى.

وَ ٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلرَّجۡعِ

سوگند به آسمان محل تحولات شگرف.

وَ ٱلۡأَرۡضِ ذَاتِ ٱلصَّدۡعِ

و سوگند به زمين پر شكاف (كه گياهان و چشمه‌سارها از آن سر بر مى‌آورند).

إِنَّهُۥ لَقَوۡلٞ فَصۡلٞ

(سوگند به اين دو كه) قرآن سخن جدا سازنده حق از باطل است.

وَ مَا هُوَ بِٱلۡهَزۡلِ

نه سخن بيهوده و شوخى.

إِنَّهُمۡ يَكِيدُونَ كَيۡدٗا

(پس) اين كفار (بدانند) كه اگر به نوعى عليه دعوت تو، كيد و حيله مى‌كنند.

وَ أَكِيدُ كَيۡدٗا

من هم به نوعى عليه‌شان كيد و حيله مى‌كنم.

فَمَهِّلِ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَمۡهِلۡهُمۡ رُوَيۡدَۢا

پس در هلاكت آنان عجله مكن چند صباحى منتظر باش و اندكى مهلتشان بده.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ سَبِّحِ ٱسۡمَ رَبِّكَ ٱلۡأَعۡلَى

بنام خداى رحمان و رحيم،؛ نام پروردگار بلند مرتبه خود را منزه بدار (و در رديف نامهاى ديگرش قرار مده).

ٱلَّذِي خَلَقَ فَسَوَّىٰ

پروردگارى كه اجزاى عالم را از عدم به وجود آورد و هر يك را در جايى قرار داد كه بايد قرار مى‌داد.

وَ ٱلَّذِي قَدَّرَ فَهَدَىٰ

و پروردگارى كه هر چيزى را داراى حدود و اندازه‌اى كرد به طورى كه براى رسيدنش به هدف نهايى از خلقتش مجهز باشد.

وَ ٱلَّذِيٓ أَخۡرَجَ ٱلۡمَرۡعَىٰ

و پروردگارى كه چراگاه‌ها از زمين رويانيد.

فَجَعَلَهُۥ غُثَآءً أَحۡوَىٰ

و دوباره خزانش كرد و به صورت خاشاكى سياه در آورد.

سَنُقۡرِئُكَ فَلَا تَنسَىٰٓ

از نظر حفظ قرآن دلواپس مباش اينقدر برايت مى‌خوانيم كه ديگر از يادش نبرى.

إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُ إِنَّهُۥ يَعۡلَمُ ٱلۡجَهۡرَ وَ مَا يَخۡفَىٰ

البته به اذن ما از ياد نبرى و گر نه هر چه را كه بخواهد از ياد خواهى برد كه خدا داناى به آشكار و نهان است.

وَ نُيَسِّرُكَ لِلۡيُسۡرَىٰ

و ما در سر هر دو راهى تو را به راه آسان‌تر دعوت، سوق مى‌دهيم و انتخاب آن را به فطرت پاكت الهام مى‌كنيم.

فَذَكِّرۡ إِن نَّفَعَتِ ٱلذِّكۡرَىٰ

پس تو به كار تذكر دادنت بپرداز البته جايى كه تذكر مفيد باشد.

سَيَذَّكَّرُ مَن يَخۡشَىٰ

كه به زودى آنها كه از خدا مى‌ترسند متذكر مى‌شوند.

وَ يَتَجَنَّبُهَا ٱلۡأَشۡقَى

ولى بدبخت‌ترين افراد از تذكر تو اعراض مى‌كنند.

ٱلَّذِي يَصۡلَى ٱلنَّارَ ٱلۡكُبۡرَىٰ

بدبخت‌هايى كه در آتش خواهند سوخت آتشى كه از آتش دنيا سوزنده‌تر است.

ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَ لَا يَحۡيَىٰ

چون در آن مرگ و حياتى نيست.

قَدۡ أَفۡلَحَ مَن تَزَكَّىٰ

محققا هر كس كه خود را تزكيه كند رستگار مى‌شود.

وَ ذَكَرَ ٱسۡمَ رَبِّهِۦ فَصَلَّىٰ

و هر وقت نام خدا را به ياد آورد بلافاصله به نماز بايستد.

بَلۡ تُؤۡثِرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا

ولى شما اى مردم! زندگى دنيا را بر آن رستگارى مقدم مى‌داريد.

وَ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ وَ أَبۡقَىٰٓ

با اينكه زندگى آخرت خير محض و فنا ناپذير است.

إِنَّ هَٰذَا لَفِي ٱلصُّحُفِ ٱلۡأُولَىٰ

اين سفارش‌ها در صحف قديم نيز بود.

صُحُفِ إِبۡرَٰهِيمَ وَ مُوسَىٰ

يعنى صحف ابراهيم و موسى.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلۡغَٰشِيَةِ

به نام خداوند بخشنده مهربان.؛ آيا داستان غاشيه يعنى روز قيامت به تو رسيده است؟.

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ خَٰشِعَةٌ

در آن روز چهره‌هايى از شدت شرمسارى، حالت ذلت به خود مى‌گيرند.

عَامِلَةٞ نَّاصِبَةٞ

از سيمايشان اين معنا خوانده مى‌شود كه در دنيا تلاش بسيار كرده‌اند و در اينجا تلاشهاى خود را بى فايده يافته‌اند و در نتيجه خستگى دنيا از تنشان بيرون نرفته.

تَصۡلَىٰ نَارًا حَامِيَةٗ

داخل آتشى سوزان مى‌شوند.

تُسۡقَىٰ مِنۡ عَيۡنٍ ءَانِيَةٖ

و از چشمه‌اى فوق العاده داغ به آنها مى‌نوشانند.

لَّيۡسَ لَهُمۡ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٖ

طعامى جز از خار تهوع آور ضريع ندارند.

لَّا يُسۡمِنُ وَ لَا يُغۡنِي مِن جُوعٖ

كه آنهم نه كسى را فربه مى‌كند و نه گرسنگى را دفع مى‌سازد.

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاعِمَةٞ

چهره‌هايى ديگر در آن روز خرسند و با طراوتند.

لِّسَعۡيِهَا رَاضِيَةٞ

پيداست كه از تلاش خود در دنيا راضيند.

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٖ

آنان در باغى بلند هستند.

لَّا تَسۡمَعُ فِيهَا لَٰغِيَةٗ

كه در آن هيچ سخن بيهوده نمى‌شنوند.

فِيهَا عَيۡنٞ جَارِيَةٞ

در آن چشمه‌اى روان است.

فِيهَا سُرُرٞ مَّرۡفُوعَةٞ

در آن تختهايى بلند مرتبه است.

وَ أَكۡوَابٞ مَّوۡضُوعَةٞ

و قدحهايى (كه در كنار اين چشمه‌ها) نهاده.

وَ نَمَارِقُ مَصۡفُوفَةٞ

و بالش‌ها (و پشتيهاى) رديف شده.

وَ زَرَابِيُّ مَبۡثُوثَةٌ

و فرشهايى گسترده.

أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى ٱلۡإِبِلِ كَيۡفَ خُلِقَتۡ

راستى اين منكرين خدا و قيامت چرا در باره شتر زير پاى خود نظر نمى‌كنند كه چسان خلق شده؟.

وَ إِلَى ٱلسَّمَآءِ كَيۡفَ رُفِعَتۡ

و به آسمان كه چسان برافراشته شده؟.

وَ إِلَى ٱلۡجِبَالِ كَيۡفَ نُصِبَتۡ

و به كوه‌ها كه چسان پاى بر جا و استوار شده؟.

وَ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ كَيۡفَ سُطِحَتۡ

و به زمين كه چسان گسترده گشته؟.

فَذَكِّرۡ إِنَّمَآ أَنتَ مُذَكِّرٞ

پس تو اى پيامبر ايشان را تذكر بده كه وظيفه تو تنها همين تذكر است.

لَّسۡتَ عَلَيۡهِم بِمُصَيۡطِرٍ

و گرنه تو بر آنان تسلطى ندارى، تذكر را هم تنها به كسانى بده كه تذكر پذيرند.

إِلَّا مَن تَوَلَّىٰ وَ كَفَرَ

نه آنها كه اعراض كرده و كفر ورزيدند.

فَيُعَذِّبُهُ ٱللَّهُ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَكۡبَرَ

كه خدا ايشان را به عذاب اكبر قيامت شكنجه خواهد كرد.

إِنَّ إِلَيۡنَآ إِيَابَهُمۡ

آرى محققا به سوى ما مى‌آيند.

ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا حِسَابَهُم

و حسابشان به عهده ما است.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلۡفَجۡرِ

به نام خداوند بخشنده مهربان.؛ سوگند به صبحدم.

وَ لَيَالٍ عَشۡرٖ

و به شب‌هاى دهگانه.

وَ ٱلشَّفۡعِ وَ ٱلۡوَتۡرِ

و به زوج و فرد.

وَ ٱلَّيۡلِ إِذَا يَسۡرِ

و به شب وقتى كه پشت مى‌كند.

هَلۡ فِي ذَٰلِكَ قَسَمٞ لِّذِي حِجۡرٍ

آيا اين سوگندها براى يك خردمند كافى نيست؟.

أَلَمۡ تَرَ كَيۡفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ

آيا نديدى كه رفتار پروردگارت با قوم عاد چگونه بود؟.

إِرَمَ ذَاتِ ٱلۡعِمَادِ

همان قوم ارم، شهرى كه بناهاى ستوندار داشت.

ٱلَّتِي لَمۡ يُخۡلَقۡ مِثۡلُهَا فِي ٱلۡبِلَٰدِ

و نظيرش در هيچ سرزمينى ساخته نشده بود.

وَ ثَمُودَ ٱلَّذِينَ جَابُواْ ٱلصَّخۡرَ بِٱلۡوَادِ

و با قوم ثمود كه صخره‌هاى بيابان را مى‌بريدند.

وَ فِرۡعَوۡنَ ذِي ٱلۡأَوۡتَادِ

و با فرعون كه مردم را چار ميخ مى‌كرد.

ٱلَّذِينَ طَغَوۡاْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ

اينها اقوامى بودند كه در بلاد طغيان كردند.

فَأَكۡثَرُواْ فِيهَا ٱلۡفَسَادَ

و در نتيجه طغيان خود، فساد را در بلاد بگستردند.

فَصَبَّ عَلَيۡهِمۡ رَبُّكَ سَوۡطَ عَذَابٍ

پس پروردگارت تازيانه عذاب را بر سر آنها فرود آورد.

إِنَّ رَبَّكَ لَبِٱلۡمِرۡصَادِ

آرى پروردگار تو همواره در كمين است.

فَأَمَّا ٱلۡإِنسَٰنُ إِذَا مَا ٱبۡتَلَىٰهُ رَبُّهُۥ فَأَكۡرَمَهُۥ وَ نَعَّمَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّيٓ أَكۡرَمَنِ

اما انسان چنين طبعى دارد كه وقتى پروردگارش امتحانش كند و در محيط زندگيش ارجمندش كند و نعمتش بدهد گويد: پروردگارم ارجمندم كرده است.

وَ أَمَّآ إِذَا مَا ٱبۡتَلَىٰهُ فَقَدَرَ عَلَيۡهِ رِزۡقَهُۥ فَيَقُولُ رَبِّيٓ أَهَٰنَنِ

و اما چون امتحانش كند و روزى او را تنگ بسازد گويد: پروردگارم خوارم كرده است.

كَلَّا بَل لَّا تُكۡرِمُونَ ٱلۡيَتِيمَ

هرگز چنين نيست، (نه ارجمند نشانه گرامى بودن آدمى نزد خداست و نه فقر نشانه خوارى است، بلكه هر دو امتحان است تا معلوم شود چقدر مال را دوست مى‌داريد و معلوم شد آن قدر دوست مى‌داريد كه) شما براى يتيم حرمتى قائل نيستيد!.

وَ لَا تَحَٰٓضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡكِينِ

و يكديگر را بر اطعام مسكين تشويق نمى‌كنيد.

وَ تَأۡكُلُونَ ٱلتُّرَاثَ أَكۡلٗا لَّمّٗا

و ارث يتيم را مى‌بلعيد.

وَ تُحِبُّونَ ٱلۡمَالَ حُبّٗا جَمّٗا

و مال را به مقدار افراط دوست مى‌داريد.

كَلَّآ إِذَا دُكَّتِ ٱلۡأَرۡضُ دَكّٗا دَكّٗا

نه، در روزى كه زمين متلاشى شود.

وَ جَآءَ رَبُّكَ وَ ٱلۡمَلَكُ صَفّٗا صَفّٗا

و ملائكه صف به صف امر پروردگارت را بياورند.

وَ جِاْيٓءَ يَوۡمَئِذِۢ بِجَهَنَّمَ يَوۡمَئِذٖ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ وَ أَنَّىٰ لَهُ ٱلذِّكۡرَىٰ

و جهنم را حاضر سازند (مال) دردى از شما را دوا نمى‌كند، در آن روز انسان همه چيز را مى‌فهمد اما چه وقت فهميدن است؟!.

يَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي قَدَّمۡتُ لِحَيَاتِي

مى‌گويد اى كاش براى امروز چيزى از پيش فرستاده بودم.

فَيَوۡمَئِذٖ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُۥٓ أَحَدٞ

آرى عذاب آن روز آن چنان سخت است كه هيچ كس دشمن خود را به چنان عذابى شكنجه نكرده.

وَ لَا يُوثِقُ وَثَاقَهُۥٓ أَحَدٞ

و كنده و زنجير آن را به پاى كسى نبسته.

يَٰٓأَيَّتُهَا ٱلنَّفۡسُ ٱلۡمُطۡمَئِنَّةُ

تو اى جان با ايمان.

ٱرۡجِعِيٓ إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةٗ مَّرۡضِيَّةٗ

خشنود و پسنديده به سوى پروردگارت باز گرد.

فَٱدۡخُلِي فِي عِبَٰدِي

و به صف بندگان من درآى.

وَ ٱدۡخُلِي جَنَّتِي

و به بهشت من در آى.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ لَآ أُقۡسِمُ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ

به نام خداى رحمان و رحيم،؛ گو اينكه حاجت به سوگند نيست ولى به اين شهر (مكه) سوگند مى‌خورم.

وَ أَنتَ حِلُّۢ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ

شهرى كه تو در آن ساكن هستى.

وَ وَالِدٖ وَ مَا وَلَدَ

و سوگند به آن پدرى كه اين شهر را بنا نهاد و فرزندى كه پديد آورد.

لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِي كَبَدٍ

كه ما انسان را در رنج آفريده‌ايم.

أَيَحۡسَبُ أَن لَّن يَقۡدِرَ عَلَيۡهِ أَحَدٞ

آيا گمان مى‌كند احدى بر او قدرت ندارد؟.

يَقُولُ أَهۡلَكۡتُ مَالٗا لُّبَدًا

نتيجه اين انكار معادلش اين شد كه وقتى اندك مالى را انفاق نمود از در منت‌گذارى گفت مال‌ بسيارى را از دست دادم.

أَيَحۡسَبُ أَن لَّمۡ يَرَهُۥٓ أَحَدٌ

آيا پنداشته كه احدى او (و انفاق او) را نمى‌بيند.

أَلَمۡ نَجۡعَل لَّهُۥ عَيۡنَيۡنِ

آيا براى او دو چشم قرار نداديم؟.

وَ لِسَانٗا وَ شَفَتَيۡنِ

و يك زبان و دو لب؟.

وَ هَدَيۡنَٰهُ ٱلنَّجۡدَيۡنِ

و او را به خير و شرش هدايت نموديم.

فَلَا ٱقۡتَحَمَ ٱلۡعَقَبَةَ

پس چرا به مجاهده و كارهاى دشوار اقدام نكرد؟.

وَ مَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡعَقَبَةُ

و تو چه مى‌دانى كه منظور از كار دشوار چيست؟.

فَكُّ رَقَبَةٍ

آزاد كردن برده.

أَوۡ إِطۡعَٰمٞ فِي يَوۡمٖ ذِي مَسۡغَبَةٖ

و يا در روز قحطى سير كردن گرسنگان.

يَتِيمٗا ذَا مَقۡرَبَةٍ

يتيمى از خويشاوندان را.

أَوۡ مِسۡكِينٗا ذَا مَتۡرَبَةٖ

يا مسكينى خاك‌نشين را غذا دادن.

ثُمَّ كَانَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ تَوَاصَوۡاْ بِٱلصَّبۡرِ وَ تَوَاصَوۡاْ بِٱلۡمَرۡحَمَةِ

تا از آن كسانى شود كه ايمان آوردند و يكديگر را به صبر و ترحم سفارش كردند.

أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ

آنها اصحاب يمين هستند.

وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَا هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡ‍َٔمَةِ

و كسانى كه آيه‌هاى ما را منكر شده‌اند اهل شئامت و نحوستند.

عَلَيۡهِمۡ نَارٞ مُّؤۡصَدَةُۢ

كه آتشى سرپوشيده بر آنان احاطه دارد.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلشَّمۡسِ وَ ضُحَىٰهَا

بنام خداى رحمان و رحيم‌؛ سوگند به خورشيد و گسترش نور آن.

وَ ٱلۡقَمَرِ إِذَا تَلَىٰهَا

سوگند به ماه وقتى كه دنبال خورشيد مى‌رود.

وَ ٱلنَّهَارِ إِذَا جَلَّىٰهَا

و به روز سوگند وقتى كه همه جا را روشن مى‌سازد.

وَ ٱلَّيۡلِ إِذَا يَغۡشَىٰهَا

و به شب سوگند وقتى كه روى روز را مى‌پوشاند.

وَ ٱلسَّمَآءِ وَ مَا بَنَىٰهَا

و سوگند به آسمان و كسى كه آن را بنا كرده.

وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا طَحَىٰهَا

و سوگند به زمين و آنكه آن را بگسترد.

وَ نَفۡسٖ وَ مَا سَوَّىٰهَا

و سوگند به جان آدمى و آن كس كه آن را با چنان نظام كامل بيافريد.

فَأَلۡهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقۡوَىٰهَا

و در اثر داشتن چنان نظامى خير و شر آن را به آن الهام كرد.

قَدۡ أَفۡلَحَ مَن زَكَّىٰهَا

(سوگند به اين آيات) كه هر كس جان خود را از گناه پاك سازد رستگار مى‌شود.

وَ قَدۡ خَابَ مَن دَسَّىٰهَا

و هر كس آلوده‌اش سازد زيانكار خواهد گشت.

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ بِطَغۡوَىٰهَآ

طايفه ثمود از غرور و سركشى دعوت پيامبر خود صالح را تكذيب كردند.

إِذِ ٱنۢبَعَثَ أَشۡقَىٰهَا

هنگامى كه شقى‌ترين آنها برانگيخته شد.

فَقَالَ لَهُمۡ رَسُولُ ٱللَّهِ نَاقَةَ ٱللَّهِ وَ سُقۡيَٰهَا

و رسول خدا (صالح) گفت: اين ناقه آيت خداست از خدا بترسيد و آن را سيراب كنيد.

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمۡدَمَ عَلَيۡهِمۡ رَبُّهُم بِذَنۢبِهِمۡ فَسَوَّىٰهَا

آن قوم رسول را تكذيب و ناقه را پى كردند. خدا هم آنان را به كيفر ظلم و گناهشان هلاك ساخت و شهرشان را با خاك يكسان نمود.

وَ لَا يَخَافُ عُقۡبَٰهَا

و از عاقبت هلاكتشان پروايى نكرد.

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلَّيۡلِ إِذَا يَغۡشَىٰ

به نام خداى رحمان و رحيم،؛ سوگند به شب وقتى كه روى روز را مى‌پوشاند.

وَ ٱلنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّىٰ

و سوگند به روز وقتى كه ظاهر مى‌گردد.

وَ مَا خَلَقَ ٱلذَّكَرَ وَ ٱلۡأُنثَىٰٓ

و سوگند به كسى كه جنس نر و ماده را خلق كرده.

إِنَّ سَعۡيَكُمۡ لَشَتَّىٰ

كه اعمال شما متفرق و گوناگون است.

فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَ ٱتَّقَىٰ

اما آنكه انفاق كند و پرهيزكار باشد.

وَ صَدَّقَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ

و پاداش نيك روز جزا را قبول داشته باشد.

فَسَنُيَسِّرُهُۥ لِلۡيُسۡرَىٰ

به زودى راه انجام كارهاى نيك را برايش آسان مى‌سازيم.

وَ أَمَّا مَنۢ بَخِلَ وَ ٱسۡتَغۡنَىٰ

و اما كسى كه بخل بورزد و طالب ثروت و غنى باشد.

وَ كَذَّبَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ

و پاداش نيك روز جزا را تكذيب كند.

فَسَنُيَسِّرُهُۥ لِلۡعُسۡرَىٰ

اعمال نيك را در نظرش سنگين و دشوار مى‌سازيم.

وَ مَا يُغۡنِي عَنۡهُ مَالُهُۥٓ إِذَا تَرَدَّىٰٓ

و او وقتى هلاك شود مالش هيچ سودى به حالش نخواهد داشت.