سوره آل عمران
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ الٓمٓ
1بنام خداى رحمان رحيم؛ الف، لام، ميم.
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُ
2خدا، كه جز او معبودى نيست همان زنده و مدبر است.
نَزَّلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَ أَنزَلَ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَ ٱلۡإِنجِيلَ
3اين كتاب را بحق بر تو نازل كرده، كه كتابهاى پيشين را تصديق مىكند، تورات و انجيل را پيش از قرآن براى هدايت بشر فرستاده و نيز فرقان را نازل كرده است:
مِن قَبۡلُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَ أَنزَلَ ٱلۡفُرۡقَانَ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞ وَ ٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
4كسانى كه آيات خدا را انكار كردهاند براى آنها عذاب سختى هست، خدا توانا و انتقامگير است.
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَخۡفَىٰ عَلَيۡهِ شَيۡءٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ لَا فِي ٱلسَّمَآءِ
5حقا كه چيزى در آسمان و زمين براى خدا نهان نمىماند.
هُوَ ٱلَّذِي يُصَوِّرُكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡحَامِ كَيۡفَ يَشَآءُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
6او همان است كه شما را در رحمها هر طور كه مىخواهد شكل مىدهد، معبودى جز او نيست توانا و حكيم است.
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۡهُ ءَايَٰتٞ مُّحۡكَمَٰتٌ هُنَّ أُمُّ ٱلۡكِتَٰبِ وَ أُخَرُ مُتَشَٰبِهَٰتٞ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمۡ زَيۡغٞ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَٰبَهَ مِنۡهُ ٱبۡتِغَآءَ ٱلۡفِتۡنَةِ وَ ٱبۡتِغَآءَ تَأۡوِيلِهِۦ وَ مَا يَعۡلَمُ تَأۡوِيلَهُۥٓ إِلَّا ٱللَّهُ وَ ٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِۦ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ رَبِّنَا وَ مَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
7اوست كه اين كتاب را بر تو نازل كرده، قسمتى از آن، آيات محكم هستند، آنها اساس اين كتابند و قسمتى ديگر متشابه مىباشند، آنهايى كه در قلوبشان انحراف هست پيروى از متشابه مىكنند، بقصد فتنه و بقصد تأويل آن و تأويل آن را جز خدا كسى نمىداند (ولى) آنها كه در دانش ثابتند مىگويند: بمتشابه ايمان آورديم، همه آن از پيش پروردگار ماست (از اين سخن) جز عاقلان پند نگيرند.
رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَ هَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةً إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ
8(و گويند): پروردگارا دلهاى ما را پس از آنكه هدايت كردهاى، منحرف مساز، و ما را رحمتى از نزد خويش عطا كن كه تو بسيار بخششگرى.
رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
9پروردگارا تو جمع آورنده مردم هستى براى روزى كه در آن شكى نيست، حقا كه خدا در وعدهاش تخلف نمىكند.
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَ لَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡٔٗا وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ وَقُودُ ٱلنَّارِ
10كسانى كه كافر شدند اموال و اولادشان هرگز آنها را از خدا كفايتشان نمىكند، و آنها خودشان هيزم آتش هستند.
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَا فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡ وَ ٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
11همچون سرگذشت آل فرعون و كسانى كه پيش از آنها بودند، آيات ما را دروغ شمردند خدا آنها را در اثر گناهانشان مؤاخذه نمود و خدا شديد العقاب است.
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ سَتُغۡلَبُونَ وَ تُحۡشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ وَ بِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
12به آنانكه كافر شدهاند بگو: بزودى مغلوب شده و بسوى جهنم جمع مىشويد كه بد جايگاهى است.
قَدۡ كَانَ لَكُمۡ ءَايَةٞ فِي فِئَتَيۡنِ ٱلۡتَقَتَا فِئَةٞ تُقَٰتِلُ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ أُخۡرَىٰ كَافِرَةٞ يَرَوۡنَهُم مِّثۡلَيۡهِمۡ رَأۡيَ ٱلۡعَيۡنِ وَ ٱللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصۡرِهِۦ مَن يَشَآءُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّأُوْلِي ٱلۡأَبۡصَٰرِ
13براى شما در دو گروه كه (در بدر) با هم روبرو شدند عبرتى بود، گروهى در راه خدا جنگ مىكرد و آن ديگرى كافر بود، مسلمانان كفار را با چشم دو برابر مىديدند، خدا هر كه را بخواهد با يارى خود نيرو مىدهد، در اين كار عبرتى است براى اهل بصيرت.
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَٰتِ مِنَ ٱلنِّسَآءِ وَ ٱلۡبَنِينَ وَ ٱلۡقَنَٰطِيرِ ٱلۡمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَ ٱلۡفِضَّةِ وَ ٱلۡخَيۡلِ ٱلۡمُسَوَّمَةِ وَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ وَ ٱلۡحَرۡثِ ذَٰلِكَ مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ ٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلۡمََٔابِ
14براى مردم، دوست داشتن مشتهيات از زنان و فرزندان و ذخائر طلا و نقره و اسبان داغدار و چهار پايان و زراعت، آرايش يافته (ولى) اينها سرمايه زندگى دنياست، و باز گشتگاه خوب نزد خداست.
قُلۡ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيۡرٖ مِّن ذَٰلِكُمۡ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞ وَ رِضۡوَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
15بگو آيا شما را به بهتر از اينها خبر دهم؟ براى كسانى كه پرهيزكار هستند نزد پروردگارشان بهشتهايى است كه از زير آنها جويها روانست، و در آن جاودانانند (و براى آنهاست) همسران پاكيزه و خشنودى خدا، و خدا به بندگان بيناست.
ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ قِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
16همان كسانى كه مىگويند: پروردگار ما ايمان آورديم، گناهان ما را بيامرز و از عذاب آتش مصون بدار.
ٱلصَّٰبِرِينَ وَ ٱلصَّٰدِقِينَ وَ ٱلۡقَٰنِتِينَ وَ ٱلۡمُنفِقِينَ وَ ٱلۡمُسۡتَغۡفِرِينَ بِٱلۡأَسۡحَارِ
17آنها استقامت ورزان، راستگويان، مطيعان، انفاقگران و آمرزش خواهان در سحرگاهان هستند.
شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَ أُوْلُواْ ٱلۡعِلۡمِ قَآئِمَۢا بِٱلۡقِسۡطِ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
18خدا (با ايجاد جهان منظم) عيان كرده، ملائكه و دانشوران گواهى دادهاند كه معبودى جز او نيست و كارش بعدل است، خدايى جز او نيست، توانا و حكيم است.
إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُ وَ مَا ٱخۡتَلَفَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡ وَ مَن يَكۡفُرۡ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
19دين در نزد خدا اسلام است، كسانى كه بآنها كتاب داده شده در دين اختلاف نكردند مگر بعد از آمدن آگاهى و علم و از روى حسد در ميان خود، هر كس آيات خدا را انكار كند، همانا حساب كردن خدا سريع است.
فَإِنۡ حَآجُّوكَ فَقُلۡ أَسۡلَمۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّهِ وَ مَنِ ٱتَّبَعَنِ وَ قُل لِّلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡأُمِّيِّۧنَ ءَأَسۡلَمۡتُمۡ فَإِنۡ أَسۡلَمُواْ فَقَدِ ٱهۡتَدَواْ وَّ إِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡكَ ٱلۡبَلَٰغُ وَ ٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
20اگر با تو مجادله (و ستيز) كردند بگو من و پيروانم خود را بخدا تسليم كردهايم، باهل كتاب و درس ناخواندهها (مشركين) بگو: آيا اسلام آوردهايد، پس اگر اسلام آوردند هدايت يافتند و اگر اعراض كردند، بر تو ابلاغ است و بس، خدا (بكار) بندگان بينا است.
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ يَقۡتُلُونَ ٱلنَّبِيِّۧنَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَ يَقۡتُلُونَ ٱلَّذِينَ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡقِسۡطِ مِنَ ٱلنَّاسِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
21كسانى كه آيات خدا را انكار مىكنند و پيامبران را بنا حق مىكشند و كسانى را كه بعدالت فرمان مىدهند، به قتل مىرسانند، آنها را بمجازات دردناك بشارت بده.
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ مَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
22آنها كسانى هستند كه اعمالشان در دنيا و آخرت هدر و باطل شده و مدد كارى ندارند.
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُدۡعَوۡنَ إِلَىٰ كِتَٰبِ ٱللَّهِ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ وَ هُم مُّعۡرِضُونَ
23آيا نمىبينى كسانى را كه مقدارى از كتاب (تورات) بآنها داده شده، دعوت مىشوند بسوى كتاب خدا (قرآن) تا ميانشان حكم كند، سپس گروهى از آنها با بى اعتنايى سرپيچى مىكنند.
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا ٱلنَّارُ إِلَّآ أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖ وَ غَرَّهُمۡ فِي دِينِهِم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
24اين بدان علت است كه گويند آتش بما نمىرسد مگر چند روزى، دروغى كه ساختهاند در دينشان آنان را فريب داده است.
فَكَيۡفَ إِذَا جَمَعۡنَٰهُمۡ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِ وَ وُفِّيَتۡ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
25چگونه خواهد بود، چون آنها را جمع كنيم براى روزى كه شكى در آن نيست، و بهر كس آنچه كرده تمام داده مىشود، و آنها مظلوم نمىشوند.
قُلِ ٱللَّهُمَّ مَٰلِكَ ٱلۡمُلۡكِ تُؤۡتِي ٱلۡمُلۡكَ مَن تَشَآءُ وَ تَنزِعُ ٱلۡمُلۡكَ مِمَّن تَشَآءُ وَ تُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَ تُذِلُّ مَن تَشَآءُ بِيَدِكَ ٱلۡخَيۡرُ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
26بگو اى خدا، اى صاحب حكومت، بهر كه خواهى حكومت مىدهى و حكومت را از هر كه خواهى باز پس مىگيرى، هر كه را خواهى عزيز مىكنى و هر كه را خواهى ذليل مىكنى، اختيار در دست تو است، تو بر همه چيز توانايى.
تُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَ تُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِ وَ تُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَ تُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَ تَرۡزُقُ مَن تَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ
27شب را بروز و روز را بشب داخل مىكنى، زنده را از مرده و مرده را از زنده پديد مىآورى و هر كه را خواهى بدون شمار روزى مىدهى.
لَّا يَتَّخِذِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ مَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ فَلَيۡسَ مِنَ ٱللَّهِ فِي شَيۡءٍ إِلَّآ أَن تَتَّقُواْ مِنۡهُمۡ تُقَىٰةٗ وَ يُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥ وَ إِلَى ٱللَّهِ ٱلۡمَصِيرُ
28مؤمنان، كافران را بجاى مؤمنان، دوست و حامى نگيرند، هر كه چنين كند از خدا در چيزى نيست (رابطهاش با خدا قطع است) مگر آنكه از آنها بترسيد، خدا شما را از خود ميترساند و باز گشت بسوى خداست.
قُلۡ إِن تُخۡفُواْ مَا فِي صُدُورِكُمۡ أَوۡ تُبۡدُوهُ يَعۡلَمۡهُ ٱللَّهُ وَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
29بگو: اگر پنهان كنيد آنچه را كه در سينههاى شماست يا آشكار نمائيد، خدا آن را مىداند، و هر چه در آسمانها و زمين هست مىداند و خدا بهمه چيز تواناست.
يَوۡمَ تَجِدُ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ مِنۡ خَيۡرٖ مُّحۡضَرٗا وَ مَا عَمِلَتۡ مِن سُوٓءٖ تَوَدُّ لَوۡ أَنَّ بَيۡنَهَا وَ بَيۡنَهُۥٓ أَمَدَۢا بَعِيدٗا وَ يُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥ وَ ٱللَّهُ رَءُوفُۢ بِٱلۡعِبَادِ
30(بترسيد از) روزى كه هر كس آنچه كار خوب كرده حاضر مىيابد و نيز آنچه كار بد كرده است. دوست مىدارد كه اى كاش ميان او و كارهاى بدش زمانى دور فاصله باشد، خدا شما را از خويش مىترساند و خدا به بندگان مهربان است.
قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَ يَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
31بگو اگر خدا را دوست مىداريد از من پيروى كنيد تا خدا شما را دوست بدارد و گناهانتان را بيامرزد و خدا آمرزنده و مهربان است.
قُلۡ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَ ٱلرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡكَٰفِرِينَ
32بگو خدا و رسول را اطاعت كنيد، پس اگر اعراض كردند خدا كافران را دوست نمىدارد.
إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰٓ ءَادَمَ وَ نُوحٗا وَ ءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ وَ ءَالَ عِمۡرَٰنَ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
33خدا، آدم و نوح و خاندان ابراهيم و خاندان عمران را بر جهانيان برگزيد.
ذُرِّيَّةَۢ بَعۡضُهَا مِنۢ بَعۡضٖ وَ ٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
34(آنها) فرزندان (و دودمانى) هستند، بعضى از بعضى ديگر (در فضيلت و تقوى) و خدا شنوا و داناست.
إِذۡ قَالَتِ ٱمۡرَأَتُ عِمۡرَٰنَ رَبِّ إِنِّي نَذَرۡتُ لَكَ مَا فِي بَطۡنِي مُحَرَّرٗا فَتَقَبَّلۡ مِنِّيٓ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
35(ياد آور) كه زن عمران گفت: خدايا آنچه را كه در شكم دارم به گونه آزاد نذر تو كردم پس از من قبول كن كه تو شنوا و دانايى.
فَلَمَّا وَضَعَتۡهَا قَالَتۡ رَبِّ إِنِّي وَضَعۡتُهَآ أُنثَىٰ وَ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا وَضَعَتۡ وَ لَيۡسَ ٱلذَّكَرُ كَٱلۡأُنثَىٰ وَ إِنِّي سَمَّيۡتُهَا مَرۡيَمَ وَ إِنِّيٓ أُعِيذُهَا بِكَ وَ ذُرِّيَّتَهَا مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ
36چون بار خود بگذاشت (مولود دختر بود) گفت: پروردگارا من بار خويش دختر زائيدم، خدا بهتر مىداند كه چه زائيده است، پسرى كه (او مىخواست) مانند اين دختر نيست. و من او را مريم نام نهادم، او را با فرزندانش از شر شيطان رانده شده در پناه تو قرار مىدهم.
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٖ وَ أَنۢبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنٗا وَ كَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيۡهَا زَكَرِيَّا ٱلۡمِحۡرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزۡقٗا قَالَ يَٰمَرۡيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَا قَالَتۡ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ إِنَّ ٱللَّهَ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٍ
37پروردگارش او را بطرز نيكويى پذيرفت و بطرز خوب نمو داد، و زكريا را سرپرست او كرد، هر وقت زكريا وارد غرفه او مىشد، غذاى بخصوصى نزد او مىيافت گفت: اى مريم اين براى تو از كجا آمده؟ گفت: آن از پيش خداست، خدا هر كه را خواهد بى حساب روزى مىدهد،
هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُۥ قَالَ رَبِّ هَبۡ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةٗ طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ
38در آنجا زكريا پروردگار خود را خواند و گفت: پروردگارا بمن از جانب خود فرزند پاكى عطا كن كه تو دعا را شنوايى (اجابت كنندهاى).
فَنَادَتۡهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَ هُوَ قَآئِمٞ يُصَلِّي فِي ٱلۡمِحۡرَابِ أَنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحۡيَىٰ مُصَدِّقَۢا بِكَلِمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَ سَيِّدٗا وَ حَصُورٗا وَ نَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
39فرشتگان او را كه در محراب ايستاده و نماز مىخواند، ندا كردند كه خدا تو را به يحيى بشارت مىدهد (كه او) كلمه خدا (مسيح) را تصديق مىكند، و رهبر و پارسا و پيامبر و از پاكان است.
قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَٰمٞ وَ قَدۡ بَلَغَنِيَ ٱلۡكِبَرُ وَ ٱمۡرَأَتِي عَاقِرٞ قَالَ كَذَٰلِكَ ٱللَّهُ يَفۡعَلُ مَا يَشَآءُ
40گفت: خدايا چگونه مرا پسرى خواهد بود، حال آنكه پير شدهام و زنم نازاست، فرمود: همين طور خدا هر چه بخواهد انجام مىدهد.
قَالَ رَبِّ ٱجۡعَل لِّيٓ ءَايَةٗ قَالَ ءَايَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ ٱلنَّاسَ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمۡزٗا وَ ٱذۡكُر رَّبَّكَ كَثِيرٗا وَ سَبِّحۡ بِٱلۡعَشِيِّ وَ ٱلۡإِبۡكَٰرِ
41گفت: خدايا براى من نشانهاى قرار بده، گفت: نشانه تو آن است كه سه روز با مردم جز باشاره سخن نتوانى گفت (زبانت از كار خواهد افتاد) خدايت را بسيار ذكر كن و در هر دو طرف روز او را تسبيح گوى.
وَ إِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰكِ وَ طَهَّرَكِ وَ ٱصۡطَفَىٰكِ عَلَىٰ نِسَآءِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
42(ياد كن كه) ملائكه بمريم گفتند: اى مريم خدا تو را برگزيده و پاك كرده و بر زنان عالم برترى داده است.
يَٰمَرۡيَمُ ٱقۡنُتِي لِرَبِّكِ وَ ٱسۡجُدِي وَ ٱرۡكَعِي مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ
43اى مريم پروردگارت را اطاعت كن و با نمازگزاران سجده و ركوع كن (نماز بخوان).
ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهِ إِلَيۡكَ وَ مَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يُلۡقُونَ أَقۡلَٰمَهُمۡ أَيُّهُمۡ يَكۡفُلُ مَرۡيَمَ وَ مَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يَخۡتَصِمُونَ
44اينها از خبرهاى غيب است كه بتو وحى مىكنيم، آن دم كه (احبار) قلمهاى خويش را مىافكندند تا كدامشان سرپرستى مريم كند تو نزد آنها نبودى. و نيز آن دم كه با هم كشمكش مىكردند پيش آنها حاضر نبودى.
إِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٖ مِّنۡهُ ٱسۡمُهُ ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ وَجِيهٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ مِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
45(بياد آر كه) ملائكه گفتند: اى مريم خدا تو را بكلمه و اثرى از خويش بشارت مىدهد كه نامش مسيح عيسى پسر مريم است، در دنيا و آخرت والا مقام و از مقربان خداست.
وَ يُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَ كَهۡلٗا وَ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
46و با مردم در گهواره و در بزرگى سخن گويد و از شايستگان است.
قَالَتۡ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي وَلَدٞ وَ لَمۡ يَمۡسَسۡنِي بَشَرٌ قالَ كَذَٰلِكِ ٱللَّهُ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ إِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
47گفت: پروردگارا چگونه براى من فرزندى خواهد بود حال آنكه بشرى بمن دست نزده است؟ (فرشته) گفت: همانطور خدا آنچه خواهد مىآفريند، چون چيزى را اراده كند بآن مىگويد: موجود باش، پس آن موجود مىشود.
وَ يُعَلِّمُهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَ ٱلۡإِنجِيلَ
48(خدا) باو كتاب و حكمت و تورات و انجيل را تعليم مىدهد.
وَ رَسُولًا إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنِّي قَدۡ جِئۡتُكُم بَِٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ أَنِّيٓ أَخۡلُقُ لَكُم مِّنَ ٱلطِّينِ كَهَيَۡٔةِ ٱلطَّيۡرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ أُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَ ٱلۡأَبۡرَصَ وَ أُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ أُنَبِّئُكُم بِمَا تَأۡكُلُونَ وَ مَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمۡ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
49و او را به سوى بنى اسرائيل بعنوان پيامبر مىفرستد، كه مىگويد. من براى شما معجزهاى از خدا آوردهام: من براى شما از گل چون شكل مرغى مىسازم و در آن مىدمم بخواست خدا مرغى مىشود و كور مادر زاد و پيس را شفا مىدهم و مردگان را باذن خدا زنده مىكنم و از آنچه مىخوريد و در خانهها ذخيره مىكنيد خبر مىدهم در اينها براى شما دليلى (بر نبوت من) هست اگر مؤمن باشيد.
وَ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيَّ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَ لِأُحِلَّ لَكُم بَعۡضَ ٱلَّذِي حُرِّمَ عَلَيۡكُمۡ وَ جِئۡتُكُم بَِٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ أَطِيعُونِ
50و تصديق مىكنم توراتى را كه پيش از من بوده و (آمدهام) تا بعضى از آنچه بر شما حرام بود حلال كنم و دليلى از طرف خدا بشما آوردهام، از خدا بترسيد و اطاعت من كنيد.
إِنَّ ٱللَّهَ رَبِّي وَ رَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
51خدا پروردگار من و پروردگار شماست، او را بندگى كنيد، راه راست همين است.
فَلَمَّآ أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنۡهُمُ ٱلۡكُفۡرَ قَالَ مَنۡ أَنصَارِيٓ إِلَى ٱللَّهِ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ نَحۡنُ أَنصَارُ ٱللَّهِ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَ ٱشۡهَدۡ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
52هنگامى كه عيسى از يهود احساس كفر كرد، گفت: ياران من در راه خدا كيانند؟ حواريون گفتند: ما ياران خدائيم، بخدا ايمان آورديم، گواه باش كه ما مسلمانيم.
رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَ ٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
53پروردگارا بآنچه نازل كردهاى ايمان آورده و از اين پيغمبر پيروى كردهايم، پس ما را با گواهان ثبت فرما.
وَ مَكَرُواْ وَ مَكَرَ ٱللَّهُ وَ ٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَٰكِرِينَ
54(يهود بر عيسى) مكر كردند و خدا چارهجويى كرد، خدا بهترين چارهجويان است.
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَىٰٓ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَ رَافِعُكَ إِلَيَّ وَ مُطَهِّرُكَ مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ جَاعِلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوكَ فَوۡقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ ثُمَّ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ فِيمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
55(چاره آن بود كه) خدا گفت: اى عيسى من تو را بر ميگيرم و بسوى خود بالا مىبرم و از كسانى كه كافر شدهاند پاك مىسازم و آنها را كه از تو پيروى كردهاند تا روز قيامت بر كافران برتر مىكنم، سپس بازگشت شما بسوى من است، در ميان شما در آنچه اختلاف مىكنيد حكم مىكنم.
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَأُعَذِّبُهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ مَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
56اما آنها كه كافر شدهاند در دنيا و آخرت با عذابى سخت مجازاتشان مىكنم و يارانى نخواهند داشت (كه خلاصشان كنند).
وَ أَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡ وَ ٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
57و اما آنها كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند خدا پاداششان را به طور كامل مىدهد و خدا ستمگران را دوست نمىدارد.
ذَٰلِكَ نَتۡلُوهُ عَلَيۡكَ مِنَ ٱلۡأٓيَٰتِ وَ ٱلذِّكۡرِ ٱلۡحَكِيمِ
58اينها كه بر تو مىخوانيم از جمله آيات و تذكر حكيمانه است.
إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِندَ ٱللَّهِ كَمَثَلِ ءَادَمَ خَلَقَهُۥ مِن تُرَابٖ ثُمَّ قَالَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
59حكايت عيسى نزد خدا چون حكايت آدم است كه او را از خاك آفريد، سپس باو «كن فيكون» گفت.
ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
60اين سرگذشت حق است و از جانب خداست بنا بر اين از ترديد كنندگان مباش.
فَمَنۡ حَآجَّكَ فِيهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ فَقُلۡ تَعَالَوۡاْ نَدۡعُ أَبۡنَآءَنَا وَ أَبۡنَآءَكُمۡ وَ نِسَآءَنَا وَ نِسَآءَكُمۡ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَكُمۡ ثُمَّ نَبۡتَهِلۡ فَنَجۡعَل لَّعۡنَتَ ٱللَّهِ عَلَى ٱلۡكَٰذِبِينَ
61هر كه بعد از اين علم كه بتو آمده باز با تو (در خصوص عيسى) به احتجاج برخيزد، بگو: بيائيد ما و شما پسران و زنان و آنان را كه مانند خودمان هستند بخوانيم. سپس مباهله كنيم و لعنت و عذاب خدا را بر دروغگويان قرار بدهيم.
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡقَصَصُ ٱلۡحَقُّ وَ مَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُ وَ إِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
62اين همان سرگذشت واقعى (مسيح) است، معبودى جز خدا نيست (الوهيت عيسى دروغ است) و خدا همان تواناى حكمت كردار است (كه عيسى را آفريده).
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ
63اگر (با اينهمه بيان باز) سرپيچى كنند (قصد فساد دارند) و خدا از مفسده جويان آگاه است.
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةٖ سَوَآءِۢ بَيۡنَنَا وَ بَيۡنَكُمۡ أَلَّا نَعۡبُدَ إِلَّا ٱللَّهَ وَ لَا نُشۡرِكَ بِهِۦ شَيۡٔٗا وَ لَا يَتَّخِذَ بَعۡضُنَا بَعۡضًا أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقُولُواْ ٱشۡهَدُواْ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
64بگو اى اهل كتاب بيائيد بسوى سخنى كه ميان ما و شما يكسان و منصفانه است (و آن اينكه) جز خدا را نپرستيم، و چيزى را باو شريك قرار ندهيم، بعضى از ما بعضى را بجاى خدا ارباب نگيرد، پس اگر اعراض كنند، بگو: گواه باشيد كه ما مسلمانيم.
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تُحَآجُّونَ فِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَ مَآ أُنزِلَتِ ٱلتَّوۡرَىٰةُ وَ ٱلۡإِنجِيلُ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِهِۦٓ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
65اى اهل كتاب چرا در (مذهب) ابراهيم محاجه ميكنيد حال آنكه تورات و انجيل بعد از او نازل شده، آيا نمىفهميد؟!
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ حَٰجَجۡتُمۡ فِيمَا لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞ فَلِمَ تُحَآجُّونَ فِيمَا لَيۡسَ لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ وَ أَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
66شما آنهائيد: در موضوعى كه بآن علم داشتيد محاجه كردهايد، چرا در موضوعى كه بآن آگاه نيستيد محاجه مىكنيد و خدا ميداند و شما نميدانيد.
مَا كَانَ إِبۡرَٰهِيمُ يَهُودِيّٗا وَ لَا نَصۡرَانِيّٗا وَ لَٰكِن كَانَ حَنِيفٗا مُّسۡلِمٗا وَ مَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
67ابراهيم نه يهودى بود، نه نصرانى. بلكه يكتا پرست و مسلمان بود و از مشركان نبود
إِنَّ أَوۡلَى ٱلنَّاسِ بِإِبۡرَٰهِيمَ لَلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ وَ هَٰذَا ٱلنَّبِيُّ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ ٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
68نزديكترين مردم بابراهيم آن كسانى هستند كه از او پيروى كردند و (نيز) اين پيغمبر و كسانى كه باو ايمان آوردهاند و خدا يار مؤمنان است.
وَدَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَوۡ يُضِلُّونَكُمۡ وَ مَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَ مَا يَشۡعُرُونَ
69جمعى از اهل كتاب دوست دارند كه كاش شما را گمراه كنند (ولى) فقط خودشان را گمراه مىكنند و نمىدانند (كه خود را گمراه ميكنند).
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ أَنتُمۡ تَشۡهَدُونَ
70اى اهل كتاب چرا آيات خدا را انكار ميكنيد! حال آنكه (در ضمير خود براست بودن آنها) گواهى ميدهيد؟
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَلۡبِسُونَ ٱلۡحَقَّ بِٱلۡبَٰطِلِ وَ تَكۡتُمُونَ ٱلۡحَقَّ وَ أَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
71اى اهل كتاب چرا حق را بباطل مياميزيد، و چرا حق را دانسته (از روى عمد) نهان مىداريد؟!
وَ قَالَت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامِنُواْ بِٱلَّذِيٓ أُنزِلَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَجۡهَ ٱلنَّهَارِ وَ ٱكۡفُرُوٓاْ ءَاخِرَهُۥ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
72گروهى از يهود (به همكيشان خود) گفتند: در اول روز به آنچه بر مؤمنان نازل شده ايمان بياوريد و در آخر روز باز گرديد شايد آنها (نيز از دينشان) باز گردند.
وَ لَا تُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمۡ قُلۡ إِنَّ ٱلۡهُدَىٰ هُدَى ٱللَّهِ أَن يُؤۡتَىٰٓ أَحَدٞ مِّثۡلَ مَآ أُوتِيتُمۡ أَوۡ يُحَآجُّوكُمۡ عِندَ رَبِّكُمۡ قُلۡ إِنَّ ٱلۡفَضۡلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
73(در اظهار مطلب) جز به كسى كه همكيش شماست اطمينان نكنيد. بگو: اين هدايت، هدايت خداست، مبادا كسى داده شود نظير آنچه را كه شما داده شدهايد، يا با شما نزد خدا محاجه كنند، بگو: برترى و موهبت به دست خداست به هر كه بخواهد مىدهد، خدا داراى فضل وسيع و (به شايستگان) داناست.
يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
74رحمت خويش را به هر كه خواهد مخصوص مىكند، خدا صاحب فضل و احسان بزرگى است.
وَ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ مَنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِقِنطَارٖ يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ وَ مِنۡهُم مَّنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِدِينَارٖ لَّا يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ إِلَّا مَا دُمۡتَ عَلَيۡهِ قَآئِمٗا ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَيۡسَ عَلَيۡنَا فِي ٱلۡأُمِّيِّۧنَ سَبِيلٞ وَ يَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَ هُمۡ يَعۡلَمُونَ
75از جمله اهل كتاب كسى است كه اگر او را بر پول زيادى امين كنى آن را به تو پس مىدهد و از جمله آنها كسى است كه اگر او را بر دينارى امين كنى آن را به تو پس نمىدهد مگر آنكه پيوسته بالاى سر او ايستاده باشى، اين بدان علت است كه گفتهاند: بر ما در برابر غير يهود راه (تعرضى) نيست، به خدا دروغ مىبندند در حالى كه مىدانند.
بَلَىٰ مَنۡ أَوۡفَىٰ بِعَهۡدِهِۦ وَ ٱتَّقَىٰ فَإِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
76بلى آنكه به عهد خود وفا كند و تقوى پيش گيرد خدا پرهيزكاران را دوست مىدارد.
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَشۡتَرُونَ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ وَ أَيۡمَٰنِهِمۡ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ لَا خَلَٰقَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَ لَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ وَ لَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ لَا يُزَكِّيهِمۡ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
77كسانى كه عهد خدا و عهد خود را به بهاى اندكى مىفروشند، آنها بهرهاى در آخرت ندارند، خدا با آنها سخن نمىگويد، و روز قيامت بآنها نگاه نمىكند و آنها را پاك نمىگرداند و عذابى دردناك براى آنهاست.
وَ إِنَّ مِنۡهُمۡ لَفَرِيقٗا يَلۡوُۥنَ أَلۡسِنَتَهُم بِٱلۡكِتَٰبِ لِتَحۡسَبُوهُ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَ مَا هُوَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَ يَقُولُونَ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَ مَا هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَ يَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَ هُمۡ يَعۡلَمُونَ
78گروهى از آنها هستند كه زبان خود را بخواندن نوشته خود مىپيچانند، تا گمان كنيد كه از تورات است، حال آنكه از تورات نيست، و مىگويند كه آن از نزد خداست حال آنكه از نزد خدا نيست و بر خدا دروغ مىبندند با آنكه مىدانند.
مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤۡتِيَهُ ٱللَّهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحُكۡمَ وَ ٱلنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُواْ عِبَادٗا لِّي مِن دُونِ ٱللَّهِ وَ لَٰكِن كُونُواْ رَبَّٰنِيِّۧنَ بِمَا كُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ وَ بِمَا كُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ
79نبوده براى بشرى كه خدا باو كتاب و فهم و نبوت بدهد، سپس او به مردم بگويد: بندگان من باشيد نه بندگان خدا، بلكه مىگويد: مردان خدايى باشيد زيرا كه كتاب خدا را درس مىدهيد و درس مىخوانيد.
وَ لَا يَأۡمُرَكُمۡ أَن تَتَّخِذُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَ ٱلنَّبِيِّۧنَ أَرۡبَابًا أَيَأۡمُرُكُم بِٱلۡكُفۡرِ بَعۡدَ إِذۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
80و نه اينكه به شما امر كند ملائكه و پيامبران را خدايان گيريد، آيا پس از آنكه مسلمان شدهايد شما را امر بكفر مىكند؟!!
وَ إِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلنَّبِيِّۧنَ لَمَآ ءَاتَيۡتُكُم مِّن كِتَٰبٖ وَ حِكۡمَةٖ ثُمَّ جَآءَكُمۡ رَسُولٞ مُّصَدِّقٞ لِّمَا مَعَكُمۡ لَتُؤۡمِنُنَّ بِهِۦ وَ لَتَنصُرُنَّهُۥ قَالَ ءَأَقۡرَرۡتُمۡ وَ أَخَذۡتُمۡ عَلَىٰ ذَٰلِكُمۡ إِصۡرِي قَالُوٓاْ أَقۡرَرۡنَا قَالَ فَٱشۡهَدُواْ وَ أَنَا۠ مَعَكُم مِّنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
81و چون خدا پيمان پيامبران را (از مردم) گرفت كه هر گاه به شما كتاب و حكمتى دادم، سپس پيامبرى به سوى شما آمد كه دين شما را تصديق مىكند حتما باو ايمان مىآوريد و او را يارى مىكنيد. (آن گاه خدا به پيامبران) گفت: آيا (به اين عهد) اقرار كرديد و بر آن پيمان گرفتيد؟ گفتند اعتراف كرديم، فرمود: گواه باشيد، من نيز با شما از گواهانم.
فَمَن تَوَلَّىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
82پس هر كه بعد از اين (از پيمان ما) اعراض كند آنها فقط فاسقانند.
أَفَغَيۡرَ دِينِ ٱللَّهِ يَبۡغُونَ وَ لَهُۥٓ أَسۡلَمَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ طَوۡعٗا وَ كَرۡهٗا وَ إِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
83آيا (دينى) جز دين خدا مىطلبند حال آنكه هر كه در آسمانها و زمين هست برغبت يا باجبار باو تسليم شدهاند و بسوى او بر مىگردند.
قُلۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَ مَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا وَ مَآ أُنزِلَ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَ إِسۡمَٰعِيلَ وَ إِسۡحَٰقَ وَ يَعۡقُوبَ وَ ٱلۡأَسۡبَاطِ وَ مَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ وَ عِيسَىٰ وَ ٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمۡ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ وَ نَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ
84بگو: بخدا ايمان آورديم و بآنچه بر ما نازل شده و بآنچه بر ابراهيم، اسماعيل، اسحق يعقوب و اسباب نزول يافته و بآنچه بموسى و عيسى و پيامبران از پروردگارشان داده شده (ايمان آورديم) ميان هيچ يك از آنها فرقى نمىگذاريم و ما به خدا تسليم شدگانيم.
وَ مَن يَبۡتَغِ غَيۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِينٗا فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡهُ وَ هُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
85هر كه جز اسلام دينى بطلبد هرگز از او پذيرفته نيست و او در آخرت از زيانكاران است.
كَيۡفَ يَهۡدِي ٱللَّهُ قَوۡمٗا كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ وَ شَهِدُوٓاْ أَنَّ ٱلرَّسُولَ حَقّٞ وَ جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
86خدا چگونه هدايت مىكند قومى را كه بعد از ايمان آوردن كافر شدهاند و گواهى دادهاند كه اين پيغمبر بحق است و دلائل واضح بآنها آمده، خدا قوم ستمكار را هدايت نمىكند.
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُمۡ أَنَّ عَلَيۡهِمۡ لَعۡنَةَ ٱللَّهِ وَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَ ٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ
87آنها سزايشان، لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم است.
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَ لَا هُمۡ يُنظَرُونَ
88در لعنت خدا پيوستهاند، عذاب از آنها تخفيف نيابد، و مهلت داده نمىشوند.
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَ أَصۡلَحُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
89مگر كسانى كه پس از كفر توبه كرده و خود را اصلاح كردهاند، كه خدا آمرزنده و مهربان است.
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّن تُقۡبَلَ تَوۡبَتُهُمۡ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلضَّآلُّونَ
90كسانى كه پس از ايمان كافر شدند، و بر كفر خود افزودند، توبه آنها هرگز پذيرفته نمىشود و آنها فقط گمراهانند.
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ مَاتُواْ وَ هُمۡ كُفَّارٞ فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡ أَحَدِهِم مِّلۡءُ ٱلۡأَرۡضِ ذَهَبٗا وَ لَوِ ٱفۡتَدَىٰ بِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ وَ مَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
91كسانى كه كافر شده و در حال كفر بميرند از هيچ يك از آنها (حتى) طلايى كه زمين را پر كند پذيرفته نمىشود گرچه آن را عوض دهد براى آنهاست عذابى اليم و براى آنها يارانى (شفاعت كنندگان) وجود ندارد.
لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَ مَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ
92هرگز به نيكى و وسعت نمىرسيد مگر از آنچه دوست داريد انفاق كنيد و آنچه انفاق مىكنيد خدا بآن داناست.
كُلُّ ٱلطَّعَامِ كَانَ حِلّٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسۡرَٰٓءِيلُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ مِن قَبۡلِ أَن تُنَزَّلَ ٱلتَّوۡرَىٰةُ قُلۡ فَأۡتُواْ بِٱلتَّوۡرَىٰةِ فَٱتۡلُوهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
93همه طعامها بر بنى اسرائيل پيش از نزول تورات حلال بود، مگر آنچه اسرائيل بر خود حرام كرده بود، بگو اگر راست مىگوئيد تورات را بياوريد و بخوانيد.
فَمَنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
94هر كه پس از اين بر خدا دروغ بندد، چنين كسانى فقط ظالمانند.
قُلۡ صَدَقَ ٱللَّهُ فَٱتَّبِعُواْ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗا وَ مَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
95بگو: خدا راست گفته، پس تابع دين ابراهيم باشيد كه حق پرست بود و از مشركان نبود.
إِنَّ أَوَّلَ بَيۡتٖ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكٗا وَ هُدٗى لِّلۡعَٰلَمِينَ
96اولين خانهاى كه براى مردم بنا شده همان است كه در بكه است با بركت و هدايت براى جهانيان است.
فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَ وَ مَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗا وَ لِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗا وَ مَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
97در آن آيات روشن هست، مقام ابراهيم، هر كه بآن داخل شود ايمن مىشود، زيارت اين خانه براى خدا بعهده مردم است هر كه قدرت رفتن داشته باشد او هر كه آن را ترك كند خدا از جهانيان بىنياز است.
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا تَعۡمَلُونَ
98بگو: اى اهل كتاب چرا آيات خدا را انكار مىكنيد، خدا بر آنچه مىكنيد گواه است؟.
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ تَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَ أَنتُمۡ شُهَدَآءُ وَ مَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
99بگو اى اهل كتاب چرا كسى را كه ايمان آورده از راه خدا باز مىداريد؟ براى راه خدا انحراف جستجو مىكنيد؟ حال آنكه مىدانيد (مطلب از چه قرار است) خدا از آنچه مىكنيد غافل نيست.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ فَرِيقٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ يَرُدُّوكُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ كَٰفِرِينَ
100اى كسانى كه ايمان آوردهايد اگر از گروهى از اهل كتاب اطاعت كنيد شما را بعد از ايمانتان در حالى كه كافريد (بطرف خود) مىگردانند.
وَ كَيۡفَ تَكۡفُرُونَ وَ أَنتُمۡ تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ وَ فِيكُمۡ رَسُولُهُۥ وَ مَن يَعۡتَصِم بِٱللَّهِ فَقَدۡ هُدِيَ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
101چگونه كافر مىشويد حال آنكه آيات خدا بر شما تلاوت مىشود و پيامبر او در ميان شماست، هر كه به خدا چنگ زند حقا كه به راه راست هدايت شده است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَ لَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
102اى كسانى كه ايمان آوردهايد از خدا بترسيد چنان كه شايسته ترسيدن از او است، و نمىميريد مگر آنكه مسلمان باشيد.
وَ ٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِيعٗا وَ لَا تَفَرَّقُواْ وَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ كُنتُمۡ أَعۡدَآءٗ فَأَلَّفَ بَيۡنَ قُلُوبِكُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم بِنِعۡمَتِهِۦٓ إِخۡوَٰنٗا وَ كُنتُمۡ عَلَىٰ شَفَا حُفۡرَةٖ مِّنَ ٱلنَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنۡهَا كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
103همگى بريسمان (دين) خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد و موهبت خدا را بر خودتان ياد آوريد كه دشمنان هم بوديد و او ميان قلوب شما الفت داد و بر لب گودالى از آتش بوديد كه شما را از آن برهانيد. بدين سان خدا آيات خويش را به شما بيان مىكند تا هدايت بپذيريد.
وَ لۡتَكُن مِّنكُمۡ أُمَّةٞ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَيۡرِ وَ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
104گروهى از شما باشند كه به نيكى دعوت كنند و به معروف دستور دهند و از منكر باز دارند و آنها حتما راستگارانند.
وَ لَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَ ٱخۡتَلَفُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ وَ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
105نباشيد مانند آنان كه پراكنده شده و در دين، پس از آمدن دلائل اختلاف كردند و براى آنهاست عذابى بزرگ.
يَوۡمَ تَبۡيَضُّ وُجُوهٞ وَ تَسۡوَدُّ وُجُوهٞ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡوَدَّتۡ وُجُوهُهُمۡ أَكَفَرۡتُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
106(در) روزى كه بعضى از چهرهها سفيد و بعضى از چهرهها سياه مىشود، اما كسانى كه رويشان سياه شده (بآنها گويند) آيا پس از ايمان كافر شديد؟! پس بچشيد عذاب را در اثر كفرتان.
وَ أَمَّا ٱلَّذِينَ ٱبۡيَضَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فَفِي رَحۡمَةِ ٱللَّهِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
107و اما آنان كه رويشان سفيد شده در رحمت خدا هستند و در آن جاويدان مىباشند.
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّ وَ مَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعَٰلَمِينَ
108اينها آيههاى خداست كه به حق بر تو مىخوانيم و خدا براى اهل جهان ستم نمىخواهد.
وَ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ إِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
109آنچه در آسمانها و آنچه در زمين هست مال خداست و كارها بسوى خدا باز گشت داده مىشود.
كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ تَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ تَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ لَوۡ ءَامَنَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُم مِّنۡهُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَ أَكۡثَرُهُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
110بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديد آمده، به معروف امر مىكنيد و از منكر باز مىداريد و به خدا ايمان مىآوريد، اگر اهل كتاب ايمان مىآوردند بر ايشان بهتر بود، بعضى از آنها مؤمن و اكثرشان فاسقند.
لَن يَضُرُّوكُمۡ إِلَّآ أَذٗى وَ إِن يُقَٰتِلُوكُمۡ يُوَلُّوكُمُ ٱلۡأَدۡبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ
111به شما ضرر نمىرسانند مگر آزار كمى و اگر با شما بجنگند به شما پشت خواهند كرد و سپس پيروز نخواهند شد.
ضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلذِّلَّةُ أَيۡنَ مَا ثُقِفُوٓاْ إِلَّا بِحَبۡلٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَ حَبۡلٖ مِّنَ ٱلنَّاسِ وَ بَآءُو بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَ ضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَسۡكَنَةُ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ يَكۡفُرُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ يَقۡتُلُونَ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّ كَانُواْ يَعۡتَدُونَ
112ذلت بر آنها حتمى شده هر جا كه يافت شوند، مگر با وسيلهاى از خدا و وسيلهاى از مردم، قرين خشم خدا شدهاند و مسكنت بر آنها مقرر شده، زيرا كه آيات خدا را انكار مىكردند و پيامبران را بناحق مىكشتند، زيرا كه نافرمان بودند و (بديگران) تجاوز مىكردند.
لَيۡسُواْ سَوَآءٗ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ أُمَّةٞ قَآئِمَةٞ يَتۡلُونَ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ وَ هُمۡ يَسۡجُدُونَ
113آنها همه يكسان نيستند، از اهل كتاب گروهى هستند كه آيات خدا را در ساعات شب مىخوانند و خدا را سجده (عبادت) مىكنند.
يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
114به خدا و روز آخرت ايمان مىآورند، امر به معروف و نهى از منكر مىكنند، و در نيكيها سخت مىكوشند و آنها از صالحانند.
وَ مَا يَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَلَن يُكۡفَرُوهُ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُتَّقِينَ
115آنچه از اعمال نيك انجام مىدهند هرگز مورد كفران (بىاجر) نخواهد بوده، خدا پرهيزكاران را مىشناسد.
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَ لَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡٔٗا وَ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
116آنها كه كافر شدهاند اموال و اولادشان در قبال خدا چيزى (عذابى) از آنها دفع نمىكند، آنها اهل آتشند و در آن جاودانانند.
مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَثَلِ رِيحٖ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتۡ حَرۡثَ قَوۡمٖ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَأَهۡلَكَتۡهُ وَ مَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَ لَٰكِنۡ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
117حكايت آنچه در اين زندگى دنيا انفاق مىكنند، مانند حكايت باديست كه در آن سرماى شديدى است بكشت قومى كه ظالمند رسيده و آن را نابود كرده است، خدا بآنها ستم نكرده بلكه بخودشان ستم مىكنند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةٗ مِّن دُونِكُمۡ لَا يَأۡلُونَكُمۡ خَبَالٗا وَدُّواْ مَا عَنِتُّمۡ قَدۡ بَدَتِ ٱلۡبَغۡضَآءُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَ مَا تُخۡفِي صُدُورُهُمۡ أَكۡبَرُ قَدۡ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ
118اى اهل ايمان از غير خودتان محرم اسرار نگيريد، كه در تباهى شما كوتاهى نكنند، دوست دارند كه شما در مشقت باشيد، دشمنى از گفتارشان آشكار است، آنچه سينههايشان نهان مىدارد بزرگتر است، اين آيهها را براى شما بيان كرديم اگر تعقل بكنيد.
هَٰٓأَنتُمۡ أُوْلَآءِ تُحِبُّونَهُمۡ وَ لَا يُحِبُّونَكُمۡ وَ تُؤۡمِنُونَ بِٱلۡكِتَٰبِ كُلِّهِۦ وَ إِذَا لَقُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَ إِذَا خَلَوۡاْ عَضُّواْ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَنَامِلَ مِنَ ٱلۡغَيۡظِ قُلۡ مُوتُواْ بِغَيۡظِكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
119بدانيد شما كسانى هستيد كه آنها را دوست مىداريد و آنها شما را دوست نمىدارند، شما به همه كتابها ايمان داريد، چون شما را به بينند گويند ايمان آورديم و چون خلوت كنند از خشم بر شما سر انگشتان خويش به گزند، بگو از خشم خويش بميريد كه خدا از مكنونات سينهها آگاه است.
إِن تَمۡسَسۡكُمۡ حَسَنَةٞ تَسُؤۡهُمۡ وَ إِن تُصِبۡكُمۡ سَيِّئَةٞ يَفۡرَحُواْ بِهَا وَ إِن تَصۡبِرُواْ وَ تَتَّقُواْ لَا يَضُرُّكُمۡ كَيۡدُهُمۡ شَيًۡٔا إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ
120اگر به شما نيكى برسد غمگينشان مىكند و اگر شما را بدى برسد از آن شادمان مىشوند، و اگر استقامت ورزيد و تقوا كنيد، حيله آنها ضررى به شما نمىزند خدا بآنچه مىكنند احاطه دارد.
وَ إِذۡ غَدَوۡتَ مِنۡ أَهۡلِكَ تُبَوِّئُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ مَقَٰعِدَ لِلۡقِتَالِ وَ ٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
121و چون بامداد از نزد خانواده خود خارج شده براى مؤمنان مواضع جنگ آماده مىكردى خدا (به گفتهها و افكار همگان) شنوا و دانا است.
إِذۡ هَمَّت طَّآئِفَتَانِ مِنكُمۡ أَن تَفۡشَلَا وَ ٱللَّهُ وَلِيُّهُمَا وَ عَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
122آن گاه كه دو گروه از شما خواستند از تصميم خود برگردند حال آنكه خدا يارشان بود، مؤمنان تنها به خدا توكل كنند.
وَ لَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ بِبَدۡرٖ وَ أَنتُمۡ أَذِلَّةٞ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
123خدا شما را در «بدر» يارى كرد با آنكه ضعيف بوديد پس از خدا به ترسيد تا شكر گزار باشيد.
إِذۡ تَقُولُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ أَلَن يَكۡفِيَكُمۡ أَن يُمِدَّكُمۡ رَبُّكُم بِثَلَٰثَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُنزَلِينَ
124آن گاه كه به مؤمنان مىگفتى آيا شما را كافى نيست كه پروردگارتان با سه هزار فرشته به زمين فرود آمده ياريتان كند.
بَلَىٰٓ إِن تَصۡبِرُواْ وَ تَتَّقُواْ وَ يَأۡتُوكُم مِّن فَوۡرِهِمۡ هَٰذَا يُمۡدِدۡكُمۡ رَبُّكُم بِخَمۡسَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُسَوِّمِينَ
125آرى، اگر استقامت كنيد و تقوى نمائيد و دشمن با اين هيجان كه دارد به طرف شما آيد، پروردگارتان شما را با پنجهزار فرشته نشاندار مدد مىكند.
وَ مَا جَعَلَهُ ٱللَّهُ إِلَّا بُشۡرَىٰ لَكُمۡ وَ لِتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِۦ وَ مَا ٱلنَّصۡرُ إِلَّا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
126خدا آن مدد را فقط بشارت قرار داده تا قلوبتان با آن مطمئن شود (و گرنه) يارى جز او نزد خداى توانا و حكيم نيست.
لِيَقۡطَعَ طَرَفٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَوۡ يَكۡبِتَهُمۡ فَيَنقَلِبُواْ خَآئِبِينَ
127(نصرتتان داد) تا ناحيهاى و قسمتى از كفار را قطع كند يا آنها را خوار گرداند تا نوميد باز گردند.
لَيۡسَ لَكَ مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٌ أَوۡ يَتُوبَ عَلَيۡهِمۡ أَوۡ يُعَذِّبَهُمۡ فَإِنَّهُمۡ ظَٰلِمُونَ
128تو را چيزى از اين كار نيست، يا بر آنها بر گردد و يا عذابشان نمايد كه ستمكارانند.
وَ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
129هر چه در آسمانها و زمين هست از آن خداست هر كه را بخواهد مىآمرزد و هر كه را بخواهد عذاب مىكند خدا آمرزنده مهربان است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُواْ ٱلرِّبَوٰٓاْ أَضۡعَٰفٗا مُّضَٰعَفَةٗ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
130اى آنان كه ايمان آوردهايد ربا را كه چند برابر و افزون شده است، نخوريد و از خدا بترسيد تا رستگار شويد.
وَ ٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ ٱلَّتِيٓ أُعِدَّتۡ لِلۡكَٰفِرِينَ
131و بترسيد از آتشى كه براى كافران مهيا شده است.
وَ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَ ٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
132از خدا و رسول اطاعت كنيد تا مشمول رحمت شويد.
وَ سَارِعُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَ جَنَّةٍ عَرۡضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَ ٱلۡأَرۡضُ أُعِدَّتۡ لِلۡمُتَّقِينَ
133به آمرزش پروردگارتان بشتابيد (و نيز) به بهشتى كه وسعت آن (چون) آسمانها و زمين است (بشتابيد) كه از براى پرهيزكاران آماده شده است.
ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي ٱلسَّرَّآءِ وَ ٱلضَّرَّآءِ وَ ٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَ ٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
134همانها كه در شادى و پريشانى انفاق مىكنند و فرو برندگان خشم و عفو كننده از مردم مىباشند، خدا نيكوكاران را دوست مىدارد.
وَ ٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةً أَوۡ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ ذَكَرُواْ ٱللَّهَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ لِذُنُوبِهِمۡ وَ مَن يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَ لَمۡ يُصِرُّواْ عَلَىٰ مَا فَعَلُواْ وَ هُمۡ يَعۡلَمُونَ
135و آنها كه چون كار قبيحى كرده و يا بخود ستم نمودند، خدا را ياد كرده و براى گناهانشان مغفرت مىخواهند، و جز خدا كيست كه گناهان را بيامرزد و گناهى كه كردهاند دانسته تكرار نمىكنند.
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَ نِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ
136آنها پاداششان آمرزش پروردگار و بهشتهايى است كه از زير آنها نهرها جاريست، در آن جاودانانند، پاداش اهل عمل پاداش خوبى است.
قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُمۡ سُنَنٞ فَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
137پيش از شما سنتهايى گذشته، در زمين بگرديد و به بينيد عاقبت تكذيب كنندگان (پيامبران) چگونه بود.
هَٰذَا بَيَانٞ لِّلنَّاسِ وَ هُدٗى وَ مَوۡعِظَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ
138اين بيان بليغ و هدايتى است براى مردم و پندى است براى پرهيزكاران.
وَ لَا تَهِنُواْ وَ لَا تَحۡزَنُواْ وَ أَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
139سستى نگيريد و غمگين نشويد شما برترانيد اگر اهل ايمان باشيد.
إِن يَمۡسَسۡكُمۡ قَرۡحٞ فَقَدۡ مَسَّ ٱلۡقَوۡمَ قَرۡحٞ مِّثۡلُهُۥ وَ تِلۡكَ ٱلۡأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيۡنَ ٱلنَّاسِ وَ لِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ يَتَّخِذَ مِنكُمۡ شُهَدَآءَ وَ ٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
140اگر به شما زخمى و شكستى رسيد بآن قوم نيز زخمى مثل آن رسيد. اين روزها را ميان مردم مىگردانيم و تا خدا آشكار كند آنها را كه ايمان آوردهاند و از شما شهيدان بگيرد، خدا ظالمان را دوست ندارد.
وَ لِيُمَحِّصَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ يَمۡحَقَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
141و تا خدا خالص گرداند آنها را كه ايمان آوردهاند و كافران را بتدريج زايل گرداند.
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ وَ لَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَ يَعۡلَمَ ٱلصَّٰبِرِينَ
142آيا گمان داريد داخل بهشت شويد؟! حال آنكه خدا هنوز كسانى از شما را كه جهاد كردهاند معلوم نكرده و استقامت كنندگان را معلوم ننموده است.
وَ لَقَدۡ كُنتُمۡ تَمَنَّوۡنَ ٱلۡمَوۡتَ مِن قَبۡلِ أَن تَلۡقَوۡهُ فَقَدۡ رَأَيۡتُمُوهُ وَ أَنتُمۡ تَنظُرُونَ
143شما پيش از آنكه مرگ را ملاقات كنيد آن را آرزو مىكرديد پس آن را ديديد و بآن تماشا مىكرديد (چرا فرار كرديد يا چرا اعتراض مىكنيد)!!
وَ مَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُ أَفَإِيْن مَّاتَ أَوۡ قُتِلَ ٱنقَلَبۡتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ وَ مَن يَنقَلِبۡ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ فَلَن يَضُرَّ ٱللَّهَ شَيۡٔٗا وَ سَيَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلشَّٰكِرِينَ
144محمد جز يك پيامبر نيست كه پيش از او پيامبران آمده و در گذشتهاند، پس اگر او بميرد يا كشته شود شما عقبگرد مىكنيد، هر كه عقبگرد كند ضررى به خدا نمىزند خدا بزودى شاكران را پاداش مىدهد.
وَ مَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ كِتَٰبٗا مُّؤَجَّلٗا وَ مَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَ مَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلۡأٓخِرَةِ نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَ سَنَجۡزِي ٱلشَّٰكِرِينَ
145بر هيچ كس نيست كه بميرد جز باذن خدا نوشتهاى است مدت دار، هر كه پاداش دنيا بخواهد او را از آن مىدهيم و هر كه پاداش آخرت بخواهد او را نيز از آن مىدهيم و حتما شكر گزاران را پاداش مىدهيم.
وَ كَأَيِّن مِّن نَّبِيّٖ قَٰتَلَ مَعَهُۥ رِبِّيُّونَ كَثِيرٞ فَمَا وَهَنُواْ لِمَآ أَصَابَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ مَا ضَعُفُواْ وَ مَا ٱسۡتَكَانُواْ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلصَّٰبِرِينَ
146چه بسا پيامبرانى كه بسيارى از مردان خدا همراه او (با دشمن) جنگيدند، در برابر صدمهاى كه در راه خدا بآنها رسيد، سستى نگرفتند، از جهاد ناتوان نگشتند، بدشمن تذلل ننمودند، خدا صابران را دوست مىدارد.
وَ مَا كَانَ قَوۡلَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ إِسۡرَافَنَا فِيٓ أَمۡرِنَا وَ ثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَ ٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
147سخنشان جز اين نبود كه گفتند: پروردگارا از گناهانمان و از اسرافمان در امر جهاد در گذر، قدمهاى ما را استوار گردان و ما را بر كفار پيروز فرما.
فََٔاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا وَ حُسۡنَ ثَوَابِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
148در نتيجه خدا بآنها پاداش دنيا و پاداش نيك آخرت را داد، خدا نيكوكاران را دوست مىدارد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَرُدُّوكُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
149اى كسانى كه ايمان آوردهايد اگر از كفار فرمان ببريد شما را بگذشتههايتان (كفر) باز مىگردانند و زيانكار باز مىگرديد.
بَلِ ٱللَّهُ مَوۡلَىٰكُمۡ وَ هُوَ خَيۡرُ ٱلنَّٰصِرِينَ
150(از آنها فرمان نبريد) كه خدا يار شماست و او بهترين يارى كنندگان است.
سَنُلۡقِي فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلرُّعۡبَ بِمَآ أَشۡرَكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَ مَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ وَ بِئۡسَ مَثۡوَى ٱلظَّٰلِمِينَ
151بزودى در دل كسانى كه كافر شدهاند هراس مىافكنيم زيرا چيزى را كه خدا بر آن دليل نفرستاده به خدا شريك كردهاند، جايشان آتش است و جايگاه ستمكاران بد جايگاهى است.
وَ لَقَدۡ صَدَقَكُمُ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥٓ إِذۡ تَحُسُّونَهُم بِإِذۡنِهِۦ حَتَّىٰٓ إِذَا فَشِلۡتُمۡ وَ تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَ عَصَيۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ مَآ أَرَىٰكُم مَّا تُحِبُّونَ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلدُّنۡيَا وَ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمۡ عَنۡهُمۡ لِيَبۡتَلِيَكُمۡ وَ لَقَدۡ عَفَا عَنكُمۡ وَ ٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
152خدا وعده خويش را (درباره نصرت) به شما راست كرد آن دم كه باذن وى آنها را مىكشتيد، تا وقتى كه از تصميم خود دست كشيديد و اختلاف كرديد و نافرمان شديد بعد از آنكه خدا چيزى را كه دوست داشتيد به شما نشان داد بعضى از شما دنيا را مىخواست و بعضى آخرت را مىخواست، سپس شما را از كشتن آنها باز داشت تا امتحانتان كند و از شما گذشت خدا بر مؤمنان احسانگر است.
إِذۡ تُصۡعِدُونَ وَ لَا تَلۡوُۥنَ عَلَىٰٓ أَحَدٖ وَ ٱلرَّسُولُ يَدۡعُوكُمۡ فِيٓ أُخۡرَىٰكُمۡ فَأَثَٰبَكُمۡ غَمَّۢا بِغَمّٖ لِّكَيۡلَا تَحۡزَنُواْ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمۡ وَ لَا مَآ أَصَٰبَكُمۡ وَ ٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
153آن دم كه پراكنده مىشديد و به كسى اعتنا نمىكرديد، پيغمبر در گروه آخر مانده شما را مىخواند، پس غمى را بجاى غمى به شما رسانيد تا بر غلبهاى كه از شما فوت شد و بر مصيبتى كه رسيد محزون نباشيد، خدا بآنچه مىكنيد داناست.
ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيۡكُم مِّنۢ بَعۡدِ ٱلۡغَمِّ أَمَنَةٗ نُّعَاسٗا يَغۡشَىٰ طَآئِفَةٗ مِّنكُمۡ وَ طَآئِفَةٞ قَدۡ أَهَمَّتۡهُمۡ أَنفُسُهُمۡ يَظُنُّونَ بِٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ ظَنَّ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ مِن شَيۡءٖ قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَمۡرَ كُلَّهُۥ لِلَّهِ يُخۡفُونَ فِيٓ أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبۡدُونَ لَكَ يَقُولُونَ لَوۡ كَانَ لَنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٞ مَّا قُتِلۡنَا هَٰهُنَا قُل لَّوۡ كُنتُمۡ فِي بُيُوتِكُمۡ لَبَرَزَ ٱلَّذِينَ كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَتۡلُ إِلَىٰ مَضَاجِعِهِمۡ وَ لِيَبۡتَلِيَ ٱللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمۡ وَ لِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
154عاقبت بعد از آن غم آرامشى بر شما نازل كرد، خوابى كه گروهى از شما را مىگرفت، و گروهى كه فكر خود محزونشان كرده بود، درباره خدا گمان ناحق، گمان جاهليت مىكردند، مىگفتند: آيا چيزى از غلبه براى ما هست؟ بگو: همه كارها با خداست، در ضمير خود چيزى را پنهان مىكنند كه بر تو اظهار نمىكنند، مىگويند: اگر چيزى از يارى خدا با ما بود در اينجا كشته نمىشديم، بگو اگر در خانههاى خويش بوديد (باز) كسانى كه بر آنها قتل مقرر شده بود به قتلگاه خود مىآمدند، و تا خدا آنچه را در سينه داريد امتحان كند و آنچه در قلب داريد خالص گرداند، خدا بآنچه (مكنونات) در سينهها هست داناست.
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَلَّوۡاْ مِنكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ إِنَّمَا ٱسۡتَزَلَّهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ بِبَعۡضِ مَا كَسَبُواْ وَ لَقَدۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ
155آنان كه از شما روز تلاقى دو گروه، برگشتند شيطان آنها را در اثر بعضى گناهان كه كرده بودند، لغزانيد، خدا از گناه آنها در گذشت، كه خدا آمرزنده و بردبار است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ قَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ إِذَا ضَرَبُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ كَانُواْ غُزّٗى لَّوۡ كَانُواْ عِندَنَا مَا مَاتُواْ وَ مَا قُتِلُواْ لِيَجۡعَلَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ حَسۡرَةٗ فِي قُلُوبِهِمۡ وَ ٱللَّهُ يُحۡيِۦ وَ يُمِيتُ وَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
156اى كسانى كه ايمان آوردهايد شما مانند آن كسان نباشيد كه كافر شدند و درباره هم قبيلههاى خود كه سفر مىكنند يا جنگجويان مىشوند، مىگويند: اگر پيش ما بودند نه مىمردند و نه كشته مىشدند، تا خدا اين را در دل آنها حسرتى كند خداست كه زنده مىكند و مىميراند و خدا بآنچه مىكنيد داناست.
وَ لَئِن قُتِلۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوۡ مُتُّمۡ لَمَغۡفِرَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَحۡمَةٌ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
157راستى، اگر در راه خدا كشته شويد يا بميريد آمرزش و رحمت خدا از آنچه مردم جمع مىكنند (براى شما) بهتر است.
وَ لَئِن مُّتُّمۡ أَوۡ قُتِلۡتُمۡ لَإِلَى ٱللَّهِ تُحۡشَرُونَ
158و راستى اگر بميريد يا كشته شويد بسوى خدا محشور مىشويد.
فَبِمَا رَحۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡ وَ لَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَ ٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ وَ شَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ فَإِذَا عَزَمۡتَ فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَوَكِّلِينَ
159در اثر رحمت خدا بآنها ملايم (مهربان) شدى اگر بد خلق و سنگدل بودى از اطراف تو پراكنده مىشدند، آنها را ببخش و بر ايشان آمرزش بخواه و در كارها با آنها مشورت كن و چون تصميم گرفتى بر خدا اعتماد و توكل كن كه خدا متوكلان را دوست مىدارد.
إِن يَنصُرۡكُمُ ٱللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمۡ وَ إِن يَخۡذُلۡكُمۡ فَمَن ذَا ٱلَّذِي يَنصُرُكُم مِّنۢ بَعۡدِهِۦ وَ عَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
160اگر خدا ياريتان كند كسى بر شما پيروز نخواهد شد و اگر شما را رها سازد (خوار كند) كيست كه پس از او ياريتان كند پس مؤمنان بر خدا توكل كنند.
وَ مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّ وَ مَن يَغۡلُلۡ يَأۡتِ بِمَا غَلَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
161هيچ پيامبر را نرسد كه خيانت كند، هر كه خيانت كند، خيانت شده را با خود در روز قيامت مىآورد، سپس بهر كس آنچه كرده تماما داده مىشود و آنها مظلوم نمىشوند
أَفَمَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِ كَمَنۢ بَآءَ بِسَخَطٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَ مَأۡوَىٰهُ جَهَنَّمُ وَ بِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
162آيا پس آن كس كه پيرو رضاى خداست مانند كسى است كه قرين سخت خدا شده و جايگاهش آتش و بد سرانجامى است؟!
هُمۡ دَرَجَٰتٌ عِندَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
163براى آنهاست درجاتى در نزد خدا و خدا بآنچه مىكنند بيناست.
لَقَدۡ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ بَعَثَ فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَ يُزَكِّيهِمۡ وَ يُعَلِّمُهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ إِن كَانُواْ مِن قَبۡلُ لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
164خدا بر مؤمنان تفضل فرمود آن گاه كه در ميان آنها پيامبرى از خودشان مبعوث كرد كه آيات خدا را بر آنها مىخواند و پاكشان مىكند و كتاب و حكمت تعليمشان مىدهد و حقا كه پيش از آن در گمراهى آشكار بودند.
أَ وَ لَمَّآ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَدۡ أَصَبۡتُم مِّثۡلَيۡهَا قُلۡتُمۡ أَنَّىٰ هَٰذَا قُلۡ هُوَ مِنۡ عِندِ أَنفُسِكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
165آيا و چون مصيبتى به شما رسيد، حال آنكه دو برابر آن را به كفار رساندهايد، گفتيد: اين از كجاست؟ بگو: آن از جانب خودتان است، خدا بر همه چيز تواناست.
وَ مَآ أَصَٰبَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ فَبِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ لِيَعۡلَمَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
166آنچه به شما روزى كه دو گروه تلاقى كردند، رسيد باذن خدا بود و تا مؤمنان را شناخته كند.
وَ لِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ نَافَقُواْ وَ قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ قَٰتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوِ ٱدۡفَعُواْ قَالُواْ لَوۡ نَعۡلَمُ قِتَالٗا لَّٱتَّبَعۡنَٰكُمۡ هُمۡ لِلۡكُفۡرِ يَوۡمَئِذٍ أَقۡرَبُ مِنۡهُمۡ لِلۡإِيمَٰنِ يَقُولُونَ بِأَفۡوَٰهِهِم مَّا لَيۡسَ فِي قُلُوبِهِمۡ وَ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا يَكۡتُمُونَ
167و تا معلوم كند آنها را كه منافق شدهاند، بآنها گفته شد: بيائيد در راه خدا بجنگيد و يا از حريم خود دفاع كنيد، گفتند: اگر (اينكار را) جنگى مىدانستيم از شما پيروى مىكرديم، آنها در آن روز به كفر از ايمان نزديكتر بودند، به زبانهاى خويش چيزى را مىگفتند كه در دلشان نبود، خدا بآنچه نهان مىدارند داناتر است.
ٱلَّذِينَ قَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ وَ قَعَدُواْ لَوۡ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُواْ قُلۡ فَٱدۡرَءُواْ عَنۡ أَنفُسِكُمُ ٱلۡمَوۡتَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
168آنها كه خود از جهاد تخلف كردند، در خصوص برادرانشان گفتند: اگر از ما اطاعت مىكردند كشته نمىشدند، بگو: اگر راستگو هستيد مرگ را از خود كنار كنيد.
وَ لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢا بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ
169كسانى كه در راه خدا كشته شدند، مپندار مردگانند بلكه زندههايى هستند كه در نزد پروردگار خويش روزى داده مىشوند.
فَرِحِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَ يَسۡتَبۡشِرُونَ بِٱلَّذِينَ لَمۡ يَلۡحَقُواْ بِهِم مِّنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
170بآنچه خدا از فضلش بآنها داده شاد و مسرور و درباره كسانى كه پشت سرشان بوده و هنوز بآنها نپيوستهاند خوشدل مىباشند كه ترس و غمى بر آنها نيست.
يَسۡتَبۡشِرُونَ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَ فَضۡلٖ وَ أَنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
171به نعمت و كرم مخصوص خدا و اينكه خدا پاداش مؤمنان را تباه نمىكند خرسند هستند.
ٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِلَّهِ وَ ٱلرَّسُولِ مِنۢ بَعۡدِ مَآ أَصَابَهُمُ ٱلۡقَرۡحُ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ مِنۡهُمۡ وَ ٱتَّقَوۡاْ أَجۡرٌ عَظِيمٌ
172كسانى كه دعوت خدا و رسول را پس از رسيدن شكست، قبول كردند براى نيكوكاران و تقوى پيشگان آنها پاداش بزرگى هست.
ٱلَّذِينَ قَالَ لَهُمُ ٱلنَّاسُ إِنَّ ٱلنَّاسَ قَدۡ جَمَعُواْ لَكُمۡ فَٱخۡشَوۡهُمۡ فَزَادَهُمۡ إِيمَٰنٗا وَ قَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ وَ نِعۡمَ ٱلۡوَكِيلُ
173كسانى كه مردم بآنها گفتند: دشمنان، خود را براى حمله به شما جمع كردهاند از آنها بترسيد (اين خبر) ايمانشان را افزود و گفتند: خدا ما را بس و نيكو وكيل است.
فَٱنقَلَبُواْ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَ فَضۡلٖ لَّمۡ يَمۡسَسۡهُمۡ سُوٓءٞ وَ ٱتَّبَعُواْ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَظِيمٍ
174با نعمت و كرم خدا باز گشتند با آنكه بدى بآنها نرسيد، و از رضاى خدا پيروى كردند، خدا صاحب احسان بزرگى است.
إِنَّمَا ذَٰلِكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ يُخَوِّفُ أَوۡلِيَآءَهُۥ فَلَا تَخَافُوهُمۡ وَ خَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
175آن (باز دارنده) شيطان است كه شما را از دوستانش مىترساند از آنها نترسيد و از من بترسيد اگر مؤمن هستيد.
وَ لَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِ إِنَّهُمۡ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡٔٗا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَلَّا يَجۡعَلَ لَهُمۡ حَظّٗا فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ
176كسانى كه در كفر شتاب مىكنند محزونت نكنند كه آنها به خدا ضررى نمىزنند، خدا مىخواهد براى آنها بهرهاى در آخرت قرار ندهد و براى آنها است عذابى بزرگ.
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلۡكُفۡرَ بِٱلۡإِيمَٰنِ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡٔٗا وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
177كسانى كه كفر را بايمان خريدند هرگز به خدا ضررى نرسانند و براى آنها است عذابى دردناك.
وَ لَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ خَيۡرٞ لِّأَنفُسِهِمۡ إِنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ لِيَزۡدَادُوٓاْ إِثۡمٗا وَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ
178كسانى كه كافر شدند گمان نكنند مهلتى كه بآنها مىدهيم بصلاحشان است، فقط مهلت مىدهيم كه گناه بيافزايند و آنها راست عذابى خوار كننده.
مَّا كَانَ ٱللَّهُ لِيَذَرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَلَىٰ مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ حَتَّىٰ يَمِيزَ ٱلۡخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِ وَ مَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُطۡلِعَكُمۡ عَلَى ٱلۡغَيۡبِ وَ لَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَجۡتَبِي مِن رُّسُلِهِۦ مَن يَشَآءُ فََٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَ رُسُلِهِۦ وَ إِن تُؤۡمِنُواْ وَ تَتَّقُواْ فَلَكُمۡ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
179كار خدا آن نيست كه مؤمنان را در اينحال كه شما قرار داريد واگذارد تا پليد را از پاك جدا كند و كار خدا آن نيست كه شما را از غيب مطلع كند، (و بر اينكار) از فرستادگان خويش آنكه را بخواهد مىگزيند، به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد اگر ايمان آورديد و تقوا داشتيد براى شماست پاداش بزرگ.
وَ لَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ هُوَ خَيۡرٗا لَّهُم بَلۡ هُوَ شَرّٞ لَّهُمۡ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِۦ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ لِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
180كسانى كه بر آنچه كه خدا از فضل خود داده، بخل مىورزند، گمان نكنند كه بخل به نفع آنهاست، بلكه به ضرر آنهاست، آنچه بخل كردند روز قيامت طوق گردنشان خواهد بود، ميراث آسمانها و زمين براى خداست، خدا بآنچه مىكنيد داناست.
لَّقَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٞ وَ نَحۡنُ أَغۡنِيَآءُۘ سَنَكۡتُبُ مَا قَالُواْ وَ قَتۡلَهُمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَ نَقُولُ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
181خدا گفتار كسانى را كه گفتند: خدا فقير است و ما توانگرانيم شنيد، آنچه را كه گفتند و اينكه پيغمبران را بنا حق كشتند ثبت خواهيم كرد و خواهيم گفت: بچشيد (مزه) عذاب سوزان را.
ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَ أَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّامٖ لِّلۡعَبِيدِ
182اين براى كارهايى است كه دستهاى شما از پيش فرستاده و خدا به بندگان ستمگر نيست.
ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ عَهِدَ إِلَيۡنَآ أَلَّا نُؤۡمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىٰ يَأۡتِيَنَا بِقُرۡبَانٖ تَأۡكُلُهُ ٱلنَّارُ قُلۡ قَدۡ جَآءَكُمۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِي بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَ بِٱلَّذِي قُلۡتُمۡ فَلِمَ قَتَلۡتُمُوهُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
183كسانى كه گفتند: خدا بما توصيه كرده به هيچ پيامبرى ايمان نياوريم تا براى ما قربانيى بياورد كه آتش آن را بخورد. بگو: پيش از من پيامبرانى به شما معجزات و چيزى را كه گفتيد، آوردند اگر راستگو هستيد چرا آنها را كشتيد؟!
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدۡ كُذِّبَ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ جَآءُو بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَ ٱلزُّبُرِ وَ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُنِيرِ
184پس اگر تو را تكذيب كنند پيش از تو پيغمبرانى تكذيب شدند كه معجزات، زبورها و كتاب روشنى بخش آوردند.
كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِ وَ إِنَّمَا تُوَفَّوۡنَ أُجُورَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فَمَن زُحۡزِحَ عَنِ ٱلنَّارِ وَ أُدۡخِلَ ٱلۡجَنَّةَ فَقَدۡ فَازَ وَ مَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلۡغُرُورِ
185همه كس چشنده مرگ است، اجرهايتان را در روز قيامت تمام داده مىشويد، هر كه از آتش كنار شده و داخل جنت شود حقا كه نجات يافته، زندگى اين جهان جز متاع فريبنده نيست.
لَتُبۡلَوُنَّ فِيٓ أَمۡوَٰلِكُمۡ وَ أَنفُسِكُمۡ وَ لَتَسۡمَعُنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَ مِنَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَذٗى كَثِيرٗا وَ إِن تَصۡبِرُواْ وَ تَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ
186در مالها و جانهاى خود امتحان خواهيد شد و از اهل كتاب و مشركان ناهنجار بسيار خواهيد شنيد و اگر استقامت ورزيد و تقوى كنيد، آن دو از كارهاى مطلوب مىباشند.
وَ إِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُۥ لِلنَّاسِ وَ لَا تَكۡتُمُونَهُۥ فَنَبَذُوهُ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ وَ ٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗا فَبِئۡسَ مَا يَشۡتَرُونَ
187و چون خدا از آنها كه كتاب داده شدهاند، پيمان گرفت كه حتما كتاب را به مردم بيان كنيد و آن را نهان نكنيد، آنها پيمان را به پشت سر انداختهاند و آن را به بهايى اندك فروختند پس چه بد است آنچه (با پيمان) عوض مىكنند.
لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡرَحُونَ بِمَآ أَتَواْ وَّ يُحِبُّونَ أَن يُحۡمَدُواْ بِمَا لَمۡ يَفۡعَلُواْ فَلَا تَحۡسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٖ مِّنَ ٱلۡعَذَابِ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
188گمان مكن در نجات هستند كسانى كه بآنچه (اذعان) كردهاند شادمانند و خوش دارند براى آنچه نكردهاند ستوده شوند، مپندارشان كه از عذاب در نجات باشند براى آنهاست عذابى دردناك.
وَ لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
189حكومت آسمانها و زمين براى خداست و خدا بهر چيز تواناست.
إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ
190در آفرينش آسمانها و زمين و پى در پى بودن شب و روز نشانههايى است (از توحيد و هدف آفرينش) براى صاحبان خرد.
ٱلَّذِينَ يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَ قُعُودٗا وَ عَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ وَ يَتَفَكَّرُونَ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
191(آنها) كسانى هستند كه خدا را ايستاده و نشسته و خوابيده ياد مىكنند و در خلقت آسمانها و زمين مىانديشند (و مىگويند) پروردگارا اينها را بيهوده نيافريدهاى پاكى تو، ما را از عذاب آتش نگاهدار.
رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَيۡتَهُۥ وَ مَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
192پروردگارا، هر كه را به آتش داخل كنى وى را خوار كردهاى و ستمكاران را يارانى وجود ندارد.
رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِيٗا يُنَادِي لِلۡإِيمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّكُمۡ فََٔامَنَّا رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ كَفِّرۡ عَنَّا سَئَِّاتِنَا وَ تَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ
193پروردگارا، ما ندا كنندهاى را شنيديم كه (مردم را) بايمان مىخواند (و مىگفت) به پروردگارتان ايمان بياوريد، ما نيز ايمان آورديم، پروردگارا گناهانمان را بيامرز، و بديهايمان را بپوشان و ما را با نيكان بميران.
رَبَّنَا وَ ءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَ لَا تُخۡزِنَا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّكَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
194پروردگارا آنچه بوسيله پيامبرانت وعده داده اى بما عطا كن و ما را روز قيامت زبون مگردان براستى تو كه در وعده تخلف نمىكنى.
فَٱسۡتَجَابَ لَهُمۡ رَبُّهُمۡ أَنِّي لَآ أُضِيعُ عَمَلَ عَٰمِلٖ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖ فَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ وَ أُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَ أُوذُواْ فِي سَبِيلِي وَ قَٰتَلُواْ وَ قُتِلُواْ لَأُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَئَِّاتِهِمۡ وَ لَأُدۡخِلَنَّهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ ثَوَابٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلثَّوَابِ
195پروردگارشان دعايشان را پذيرفت (و گفت) كه من عمل هيچ عمل كنندهاى از شما را ضايع نمىكنم مرد باشد يا زن، بعض شما را از بعض ديگريد، كسانى كه مهاجرت كرده و از ديارشان اخراج شده و در راه من آزار ديده و كارزار كرده و كشته شدهاند، حتما گناهانشان را مىپوشانم و به جناتى كه جويها از زير آنها روان است داخلشان مىكنم، ثوابى است از جانب خدا و پاداش خوب نزد خداست.
لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ
196جولان كافران در شهرها تو را فريب ندهد.
مَتَٰعٞ قَلِيلٞ ثُمَّ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَ بِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
197تمتعى ناچيز است، سپس جايگاهشان جهنم است و چه بد آماده شده است.
لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا نُزُلٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَ مَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لِّلۡأَبۡرَارِ
198اما كسانى كه از عذاب پروردگارشان پرهيز كردهاند آنان را بهشتهايى است كه از زير آنها نهرها روان است پذيرايى است از خدا، آنچه نزد خدا هست براى نيكان بهتر است.
وَ إِنَّ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَمَن يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُمۡ وَ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِمۡ خَٰشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشۡتَرُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
199از اهل كتاب كسانى هستند كه به خدا و بآنچه كه بر شما نازل شده و بر آنها نازل شده ايمان مىآورند، به خدا متواضع هستند، آيات خدا را به بهاء اندكى نمىفروشند اجر آنها پيش خداست، حساب خدا سريع است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصۡبِرُواْ وَ صَابِرُواْ وَ رَابِطُواْ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
200اى كسانى كه ايمان آوردهايد، استقامت كنيد و ثبات ورزيد و همبستگى پيدا كنيد و از خدا بترسيد تا رستگار شويد.