بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ حم

بنام خداى رحمان رحيم؛ حاء ميم.

تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

اين كتاب از جانب خداى توانا و حكيم نازل شده است.

ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلَّا بِالْحَقِّ وَ أَجَلٍ مُسَمًّي وَ الَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ

آسمانها و زمين و آنچه را كه در ميان آن دوست به حق آفريده‌ايم تا مدتى معين كافران از آنچه انذار مى‌شوند روگردانند.

قُلْ أَ رَأَيْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِي ما ذا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّماواتِ ائْتُونِي بِكِتابٍ مِنْ قَبْلِ هٰذا أَوْ أَثارَةٍ مِنْ عِلْمٍ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

بگو: خبر دهيد از آنچه جز خدا مى‌خوانيد بگوئيد: چه چيز از زمين را آفريده‌اند؟! يا آنها را در آفرينش آسمانها شركتى هست؟ كتابى كه پيش از قرآن بود يا سخنى از علم بياوريد اگر راستگوييد؟

وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِليٰ يَوْمِ الْقِيامَةِ وَ هُمْ عَنْ دُعائِهِمْ غافِلُونَ

كيست گمراهتر از كسى كه جز خدا كسى را مى‌خواند كه تا قيامت به او جواب نمى‌دهد و آنها از خواندن اينها بيخبرند.

وَ إِذا حُشِرَ النَّاسُ كانُوا لَهُمْ أَعْداءً وَ كانُوا بِعِبادَتِهِمْ كافِرِينَ

و چون مردم زنده شوند آنها را دشمنان مى‌شوند و به عبادت آنها كافر مى‌گردند.

وَ إِذا تُتْليٰ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ هٰذا سِحْرٌ مُبِينٌ

و چون آيات روشنگر ما بر آنها خوانده مى‌شود كافران حق را پس از آمدنش گويند: اين جادوى آشكارى است.

أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئاً هُوَ أَعْلَمُ بِما تُفِيضُونَ فِيهِ كَفيٰ بِهِ شَهِيداً بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

بلكه مى‌گويند قرآن را به خدا بسته است، بگو اگر آن را افتراء بسته باشم شما براى من از خدا به چيزى مالك نيستيد او مى‌داند آنچه درباره قرآن مى‌گوئيد او ميان من و شما در گواه بودن بس است.

قُلْ ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَ ما أَدْرِي ما يُفْعَلُ بِي وَ لا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا ما يُوحيٰ إِلَيَّ وَ ما أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ

بگو: من بيسابقه از پيامبران نيستم و نمى‌دانم به من و شما در آينده چه مى‌شود، فقط به آنچه وحى مى‌شود تا بعم ...

قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ كَفَرْتُمْ بِهِ وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ عَليٰ مِثْلِهِ فَآمَنَ وَ اسْتَكْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

بگو: بگوئيد اگر اين قرآن از پروردگار باشد با آنكه به آن كافر شده‌ايد و اگر شاهدى از بنى اسرائيل بر مثل آن گواهى داد و ايمان آورد و شما استكبار كرديد، ظالم نيستيد؟ ...

وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كانَ خَيْراً ما سَبَقُونا إِلَيْهِ وَ إِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هٰذا إِفْكٌ قَدِيمٌ

كافران درباره مؤمنان گفتند: اگر قرآن خير بود آنها به ما سبقت نمى‌كردند و چون با آن هدايت نشدند گويند: آن دروغ قديم است.

وَ مِنْ قَبْلِهِ كِتابُ مُوسيٰ إِماماً وَ رَحْمَةً وَ هٰذا كِتابٌ مُصَدِّقٌ لِساناً عَرَبِيًّا لِيُنْذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَ بُشْريٰ لِلْمُحْسِنِينَ

حال آنكه پيش از آن كتاب موسى امام و رحمت آمد. اين كتابى است تصديق كننده تورات با زبان عربى تا ظالمان را انذار كند ...

إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ

كسانى كه گفتند: الله پروردگار ماست سپس در آن پايدار ماندند، خوفى و حزنى بر آنها نيست،

أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ خالِدِينَ فِيها جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ

آنها اهل بهشت و در آن مخلد هستند، پاداشى است به آنچه مى‌كردند.

وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً حَتَّي إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَليٰ والِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ

سفارش كرده‌ايم انسان را درباره پدر و مادرش به نيكوكارى، مادرش او را به زحمت حمل و به زحمت زائيده و حمل و باز كردنش از شير سى ماه است، تا چون به نيرومندى و به چهل سال رسيد گفت: پروردگارا مرا موفق كن شكر كنم نعمتى را كه به من و پدر و مادرم عطا كرده‌اى، و عملى كنم كه تو راضى باشى، در فرزندان من صلاح به وجود آور ...

أُولئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ نَتَجاوَزُ عَنْ سَيِّئاتِهِمْ فِي أَصْحابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كانُوا يُوعَدُونَ

آنها كسانى هستند كه بهترين اعمالشان را قبول مى‌كنيم و از سيئاتشان مى‌گذريم در اهل بهشت، وعده راستى است كه وعده مى‌شوند.

وَ الَّذِي قالَ لِوالِدَيْهِ أُفٍّ لَكُما أَ تَعِدانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلِي وَ هُما يَسْتَغِيثانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ ما هٰذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ

و آنكه به پدر و مادرش گفت: اف بر شما آيا به من وعده مى‌دهيد كه از قبر خارج مى‌شوم با آنكه مردمانى پيش از من گذشته‌اند، آن دو از خدا مدد مى‌خواهند و مى‌گويند: واى بر تو ايمان بياور مى‌گويد: اين نيست مگر افسانه گذشتگان.

أُولئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ كانُوا خاسِرِينَ

آنها كسانى هستند كه وعده عذاب بر آنها حتمى شده در امتهايى كه گذشته‌اند از جن و انس و آنها هستند زيانكاران.

وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ لِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمالَهُمْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ

براى همه درجاتى است از آنچه كرده‌اند و تا خدا به طور كامل اعمال آنها را بدهد و آنها مظلوم نمى‌شوند.

وَ يَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَي النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّباتِكُمْ فِي حَياتِكُمُ الدُّنْيا وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ

ياد كن روزى را كه كفار به آتش نشان داده مى‌شوند و گويند: پاكيزه‌هاى خويش را در دنيا تمام كرديد و با آنها لذت برديد امروز جزا مى‌شويد عذاب خوار كننده را كه در زمين به ناحق تكبر كرده و از حق خارج مى‌شديد.

وَ اذْكُرْ أَخا عادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقافِ وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

ياد كن برادر قوم عاد را وقتى كه قوم خويش را در سرزمين احقاف انذار كرد، با آنكه پيامبرانى در زمان او و پيش از او آمده بودند، گفت: عبادت نكنيد مگر الله را، من بر شما از عذاب روز بزرگ بيمناكم.

قالُوا أَ جِئْتَنا لِتَأْفِكَنا عَنْ آلِهَتِنا فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

گفتند: آيا آمده‌اى تا ما را از خدايانمان برگردانى، عذابى كه وعده مى‌كنى بياور، اگر از راستگويانى؟

قالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَ أُبَلِّغُكُمْ ما أُرْسِلْتُ بِهِ وَ لٰكِنِّي أَراكُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ

فرمود علم عذاب پيش خداست، آنچه را كه با آن ارسال شده‌ام به شما تبليغ مى‌كنم ليكن شما را قومى مى‌بينم كه راه جهالت مى‌پيمائيد.

فَلَمَّا رَأَوْهُ عارِضاً مُسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قالُوا هٰذا عارِضٌ مُمْطِرُنا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ رِيحٌ فِيها عَذابٌ أَلِيمٌ

چون ابر عذاب را ديدند كه رو به طرف واديهاى آنهاست گفتند: اين ابرى است به ما باران مى‌دهد، بلكه آن چيزى است كه به عجله مى‌خواستيد، بادى است در آن عذابى دردناك.

تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّها فَأَصْبَحُوا لا يُريٰ إِلَّا مَساكِنُهُمْ كَذٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ

هر چيز زنده را به امر خدايش هلاك مى‌كند، آنها صبح كردند در حالى كه جز خانه‌هايشان ديده نمى‌شد، قوم مجرم را بدينسان سزا مى‌دهيم.

وَ لَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فِيما إِنْ مَكَّنَّاكُمْ فِيهِ وَ جَعَلْنا لَهُمْ سَمْعاً وَ أَبْصاراً وَ أَفْئِدَةً فَما أَغْنيٰ عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَ لا أَبْصارُهُمْ وَ لا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَيْءٍ إِذْ كانُوا يَجْحَدُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ

به آنها تمكن داديم در آنچه به شما در آن تمكن نداده‌ايم و براى آنها گوشها و چشمها و دلها قرار داديم ولى گوشها و چشمها و قلبها هيچ چيز را از آنها كفايت نكردند زيرا كه آيات خدا را دانسته منكر بودند، عذابى را كه استهزاء مى‌كردند آنها را گرفت.

وَ لَقَدْ أَهْلَكْنا ما حَوْلَكُمْ مِنَ الْقُريٰ وَ صَرَّفْنَا الْآياتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

آنچه از شهرها در اطراف شما بود هلاك كرديم و براى آنها آيات خويش را گوناگون بيان كرديم تا برگردند.

فَلَوْلا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَ ذٰلِكَ إِفْكُهُمْ وَ ما كانُوا يَفْتَرُونَ

چرا خدايانى كه جز خدا براى تقرب به معبودى گرفتند ياريشان نكردند، بلكه از آنها گم شدند، آن گم شدن اثر افك و افترائشان بود.

وَ إِذْ صَرَفْنا إِلَيْكَ نَفَراً مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِليٰ قَوْمِهِمْ مُنْذِرِينَ

ياد آر كه گروهى از جن را به سوى تو فرستاديم به قرآن گوش مى‌دادند، چون به قرائت قرآن حاضر شدند، گفتند: ساكت باشيد ...

قالُوا يا قَوْمَنا إِنَّا سَمِعْنا كِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسيٰ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَي الْحَقِّ وَ إِليٰ طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ

گفتند: اى قوم ما، كتابى شنيديم كه بعد از موسى نازل شده، كتابهاى پيشين را تصديق مى‌كند، به حق و راه راست هدايت مى‌نمايد.

يا قَوْمَنا أَجِيبُوا داعِيَ اللَّهِ وَ آمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ يُجِرْكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ

اى قوم ما، داعى خدا را اجابت كنيد و به او ايمان آوريد تا گناهان شما را بيامرزد و از عذاب دردناك پناهتان دهد.

وَ مَنْ لا يُجِبْ داعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَ لَيْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءُ أُولئِكَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ

هر كه داعى خدا را اجابت نكند، خدا را در زمين عاجز نخواهد كرد و جز خدا اوليائى نخواهد داشت. آنها در ضلال آشكار هستند.

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقادِرٍ عَليٰ أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتيٰ بَليٰ إِنَّهُ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

آيا ندانسته‌اند: خدايى كه آسمانها و زمين را آفريده و در آفرينش آنها ناتوان نشده قادر است كه مردگان را زنده كند؟ بلى او بر هر چيز تواناست.

وَ يَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَي النَّارِ أَ لَيْسَ هٰذا بِالْحَقِّ قالُوا بَليٰ وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ

ياد آر روزى را كه كافران بر آتش عرضه شوند، گويند: آيا اين آتش حق نيست؟ جواب دهند: آرى قسم بخدا حق است ...

فَاصْبِرْ كَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ ما يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا ساعَةً مِنْ نَهارٍ بَلاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفاسِقُونَ

صبر كن چنان كه اولوا العزم از پيامبران صبر كردند در عذاب آنها عجله نكن، روزى كه عذاب موعود را مى‌بينند گويى جز ساعتى از روزى توقف نكرده‌اند، اين ابلاغ است ...