بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ حمٓ

بنام خداى رحمان رحيم؛ حاء ميم.

تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ

اين كتاب از جانب خداى توانا و حكيم نازل شده است.

مَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ مَا بَيۡنَهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَ أَجَلٖ مُّسَمّٗى وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَمَّآ أُنذِرُواْ مُعۡرِضُونَ

آسمانها و زمين و آنچه را كه در ميان آن دوست به حق آفريده‌ايم تا مدتى معين كافران از آنچه انذار مى‌شوند روگردانند.

قُلۡ أَرَءَيۡتُم مَّا تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُواْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ أَمۡ لَهُمۡ شِرۡكٞ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱئۡتُونِي بِكِتَٰبٖ مِّن قَبۡلِ هَٰذَآ أَوۡ أَثَٰرَةٖ مِّنۡ عِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

بگو: خبر دهيد از آنچه جز خدا مى‌خوانيد بگوئيد: چه چيز از زمين را آفريده‌اند؟! يا آنها را در آفرينش آسمانها شركتى هست؟ كتابى كه پيش از قرآن بود يا سخنى از علم بياوريد اگر راستگوييد؟

وَ مَنۡ أَضَلُّ مِمَّن يَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَن لَّا يَسۡتَجِيبُ لَهُۥٓ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ هُمۡ عَن دُعَآئِهِمۡ غَٰفِلُونَ

كيست گمراهتر از كسى كه جز خدا كسى را مى‌خواند كه تا قيامت به او جواب نمى‌دهد و آنها از خواندن اينها بيخبرند.

وَ إِذَا حُشِرَ ٱلنَّاسُ كَانُواْ لَهُمۡ أَعۡدَآءٗ وَ كَانُواْ بِعِبَادَتِهِمۡ كَٰفِرِينَ

و چون مردم زنده شوند آنها را دشمنان مى‌شوند و به عبادت آنها كافر مى‌گردند.

وَ إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ هَٰذَا سِحۡرٞ مُّبِينٌ

و چون آيات روشنگر ما بر آنها خوانده مى‌شود كافران حق را پس از آمدنش گويند: اين جادوى آشكارى است.

أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُ قُلۡ إِنِ ٱفۡتَرَيۡتُهُۥ فَلَا تَمۡلِكُونَ لِي مِنَ ٱللَّهِ شَيۡ‍ًٔا هُوَ أَعۡلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ كَفَىٰ بِهِۦ شَهِيدَۢا بَيۡنِي وَ بَيۡنَكُمۡ وَ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ

بلكه مى‌گويند قرآن را به خدا بسته است، بگو اگر آن را افتراء بسته باشم شما براى من از خدا به چيزى مالك نيستيد او مى‌داند آنچه درباره قرآن مى‌گوئيد او ميان من و شما در گواه بودن بس است.

قُلۡ مَا كُنتُ بِدۡعٗا مِّنَ ٱلرُّسُلِ وَ مَآ أَدۡرِي مَا يُفۡعَلُ بِي وَ لَا بِكُمۡ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّ وَ مَآ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٞ

بگو: من بيسابقه از پيامبران نيستم و نمى‌دانم به من و شما در آينده چه مى‌شود، فقط به آنچه وحى مى‌شود تا بعم ...

قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كَانَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَ كَفَرۡتُم بِهِۦ وَ شَهِدَ شَاهِدٞ مِّنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ مِثۡلِهِۦ فَ‍َٔامَنَ وَ ٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ

بگو: بگوئيد اگر اين قرآن از پروردگار باشد با آنكه به آن كافر شده‌ايد و اگر شاهدى از بنى اسرائيل بر مثل آن گواهى داد و ايمان آورد و شما استكبار كرديد، ظالم نيستيد؟ ...

وَ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَوۡ كَانَ خَيۡرٗا مَّا سَبَقُونَآ إِلَيۡهِ وَ إِذۡ لَمۡ يَهۡتَدُواْ بِهِۦ فَسَيَقُولُونَ هَٰذَآ إِفۡكٞ قَدِيمٞ

كافران درباره مؤمنان گفتند: اگر قرآن خير بود آنها به ما سبقت نمى‌كردند و چون با آن هدايت نشدند گويند: آن دروغ قديم است.

وَ مِن قَبۡلِهِۦ كِتَٰبُ مُوسَىٰٓ إِمَامٗا وَ رَحۡمَةٗ وَ هَٰذَا كِتَٰبٞ مُّصَدِّقٞ لِّسَانًا عَرَبِيّٗا لِّيُنذِرَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَ بُشۡرَىٰ لِلۡمُحۡسِنِينَ

حال آنكه پيش از آن كتاب موسى امام و رحمت آمد. اين كتابى است تصديق كننده تورات با زبان عربى تا ظالمان را انذار كند ...

إِنَّ ٱلَّذِينَ قَالُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسۡتَقَٰمُواْ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ

كسانى كه گفتند: الله پروردگار ماست سپس در آن پايدار ماندند، خوفى و حزنى بر آنها نيست،

أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

آنها اهل بهشت و در آن مخلد هستند، پاداشى است به آنچه مى‌كردند.

وَ وَصَّيۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيۡهِ إِحۡسَٰنًا حَمَلَتۡهُ أُمُّهُۥ كُرۡهٗا وَ وَضَعَتۡهُ كُرۡهٗا وَ حَمۡلُهُۥ وَ فِصَٰلُهُۥ ثَلَٰثُونَ شَهۡرًا حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُۥ وَ بَلَغَ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗ قَالَ رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَ عَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَ أَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَ أَصۡلِحۡ لِي فِي ذُرِّيَّتِيٓ إِنِّي تُبۡتُ إِلَيۡكَ وَ إِنِّي مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ

سفارش كرده‌ايم انسان را درباره پدر و مادرش به نيكوكارى، مادرش او را به زحمت حمل و به زحمت زائيده و حمل و باز كردنش از شير سى ماه است، تا چون به نيرومندى و به چهل سال رسيد گفت: پروردگارا مرا موفق كن شكر كنم نعمتى را كه به من و پدر و مادرم عطا كرده‌اى، و عملى كنم كه تو راضى باشى، در فرزندان من صلاح به وجود آور ...

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنۡهُمۡ أَحۡسَنَ مَا عَمِلُواْ وَ نَتَجَاوَزُ عَن سَيِّ‍َٔاتِهِمۡ فِيٓ أَصۡحَٰبِ ٱلۡجَنَّةِ وَعۡدَ ٱلصِّدۡقِ ٱلَّذِي كَانُواْ يُوعَدُونَ

آنها كسانى هستند كه بهترين اعمالشان را قبول مى‌كنيم و از سيئاتشان مى‌گذريم در اهل بهشت، وعده راستى است كه وعده مى‌شوند.

وَ ٱلَّذِي قَالَ لِوَٰلِدَيۡهِ أُفّٖ لَّكُمَآ أَتَعِدَانِنِيٓ أَنۡ أُخۡرَجَ وَ قَدۡ خَلَتِ ٱلۡقُرُونُ مِن قَبۡلِي وَ هُمَا يَسۡتَغِيثَانِ ٱللَّهَ وَيۡلَكَ ءَامِنۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ فَيَقُولُ مَا هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ

و آنكه به پدر و مادرش گفت: اف بر شما آيا به من وعده مى‌دهيد كه از قبر خارج مى‌شوم با آنكه مردمانى پيش از من گذشته‌اند، آن دو از خدا مدد مى‌خواهند و مى‌گويند: واى بر تو ايمان بياور مى‌گويد: اين نيست مگر افسانه گذشتگان.

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلُ فِيٓ أُمَمٖ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِم مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَ ٱلۡإِنسِ إِنَّهُمۡ كَانُواْ خَٰسِرِينَ

آنها كسانى هستند كه وعده عذاب بر آنها حتمى شده در امتهايى كه گذشته‌اند از جن و انس و آنها هستند زيانكاران.

وَ لِكُلّٖ دَرَجَٰتٞ مِّمَّا عَمِلُواْ وَ لِيُوَفِّيَهُمۡ أَعۡمَٰلَهُمۡ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ

براى همه درجاتى است از آنچه كرده‌اند و تا خدا به طور كامل اعمال آنها را بدهد و آنها مظلوم نمى‌شوند.

وَ يَوۡمَ يُعۡرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَلَى ٱلنَّارِ أَذۡهَبۡتُمۡ طَيِّبَٰتِكُمۡ فِي حَيَاتِكُمُ ٱلدُّنۡيَا وَ ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهَا فَٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَسۡتَكۡبِرُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَ بِمَا كُنتُمۡ تَفۡسُقُونَ

ياد كن روزى را كه كفار به آتش نشان داده مى‌شوند و گويند: پاكيزه‌هاى خويش را در دنيا تمام كرديد و با آنها لذت برديد امروز جزا مى‌شويد عذاب خوار كننده را كه در زمين به ناحق تكبر كرده و از حق خارج مى‌شديد.

وَ ٱذۡكُرۡ أَخَا عَادٍ إِذۡ أَنذَرَ قَوۡمَهُۥ بِٱلۡأَحۡقَافِ وَ قَدۡ خَلَتِ ٱلنُّذُرُ مِنۢ بَيۡنِ يَدَيۡهِ وَ مِنۡ خَلۡفِهِۦٓ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

ياد كن برادر قوم عاد را وقتى كه قوم خويش را در سرزمين احقاف انذار كرد، با آنكه پيامبرانى در زمان او و پيش از او آمده بودند، گفت: عبادت نكنيد مگر الله را، من بر شما از عذاب روز بزرگ بيمناكم.

قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِتَأۡفِكَنَا عَنۡ ءَالِهَتِنَا فَأۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

گفتند: آيا آمده‌اى تا ما را از خدايانمان برگردانى، عذابى كه وعده مى‌كنى بياور، اگر از راستگويانى؟

قَالَ إِنَّمَا ٱلۡعِلۡمُ عِندَ ٱللَّهِ وَ أُبَلِّغُكُم مَّآ أُرۡسِلۡتُ بِهِۦ وَ لَٰكِنِّيٓ أَرَىٰكُمۡ قَوۡمٗا تَجۡهَلُونَ

فرمود علم عذاب پيش خداست، آنچه را كه با آن ارسال شده‌ام به شما تبليغ مى‌كنم ليكن شما را قومى مى‌بينم كه راه جهالت مى‌پيمائيد.

فَلَمَّا رَأَوۡهُ عَارِضٗا مُّسۡتَقۡبِلَ أَوۡدِيَتِهِمۡ قَالُواْ هَٰذَا عَارِضٞ مُّمۡطِرُنَا بَلۡ هُوَ مَا ٱسۡتَعۡجَلۡتُم بِهِۦ رِيحٞ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٞ

چون ابر عذاب را ديدند كه رو به طرف واديهاى آنهاست گفتند: اين ابرى است به ما باران مى‌دهد، بلكه آن چيزى است كه به عجله مى‌خواستيد، بادى است در آن عذابى دردناك.

تُدَمِّرُ كُلَّ شَيۡءِۢ بِأَمۡرِ رَبِّهَا فَأَصۡبَحُواْ لَا يُرَىٰٓ إِلَّا مَسَٰكِنُهُمۡ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ

هر چيز زنده را به امر خدايش هلاك مى‌كند، آنها صبح كردند در حالى كه جز خانه‌هايشان ديده نمى‌شد، قوم مجرم را بدينسان سزا مى‌دهيم.

وَ لَقَدۡ مَكَّنَّٰهُمۡ فِيمَآ إِن مَّكَّنَّٰكُمۡ فِيهِ وَ جَعَلۡنَا لَهُمۡ سَمۡعٗا وَ أَبۡصَٰرٗا وَ أَفۡ‍ِٔدَةٗ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُمۡ سَمۡعُهُمۡ وَ لَآ أَبۡصَٰرُهُمۡ وَ لَآ أَفۡ‍ِٔدَتُهُم مِّن شَيۡءٍ إِذۡ كَانُواْ يَجۡحَدُونَ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ حَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

به آنها تمكن داديم در آنچه به شما در آن تمكن نداده‌ايم و براى آنها گوشها و چشمها و دلها قرار داديم ولى گوشها و چشمها و قلبها هيچ چيز را از آنها كفايت نكردند زيرا كه آيات خدا را دانسته منكر بودند، عذابى را كه استهزاء مى‌كردند آنها را گرفت.

وَ لَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا مَا حَوۡلَكُم مِّنَ ٱلۡقُرَىٰ وَ صَرَّفۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ

آنچه از شهرها در اطراف شما بود هلاك كرديم و براى آنها آيات خويش را گوناگون بيان كرديم تا برگردند.

فَلَوۡلَا نَصَرَهُمُ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ قُرۡبَانًا ءَالِهَةَۢ بَلۡ ضَلُّواْ عَنۡهُمۡ وَ ذَٰلِكَ إِفۡكُهُمۡ وَ مَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ

چرا خدايانى كه جز خدا براى تقرب به معبودى گرفتند ياريشان نكردند، بلكه از آنها گم شدند، آن گم شدن اثر افك و افترائشان بود.

وَ إِذۡ صَرَفۡنَآ إِلَيۡكَ نَفَرٗا مِّنَ ٱلۡجِنِّ يَسۡتَمِعُونَ ٱلۡقُرۡءَانَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوٓاْ أَنصِتُواْ فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوۡاْ إِلَىٰ قَوۡمِهِم مُّنذِرِينَ

ياد آر كه گروهى از جن را به سوى تو فرستاديم به قرآن گوش مى‌دادند، چون به قرائت قرآن حاضر شدند، گفتند: ساكت باشيد ...

قَالُواْ يَٰقَوۡمَنَآ إِنَّا سَمِعۡنَا كِتَٰبًا أُنزِلَ مِنۢ بَعۡدِ مُوسَىٰ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ وَ إِلَىٰ طَرِيقٖ مُّسۡتَقِيمٖ

گفتند: اى قوم ما، كتابى شنيديم كه بعد از موسى نازل شده، كتابهاى پيشين را تصديق مى‌كند، به حق و راه راست هدايت مى‌نمايد.

يَٰقَوۡمَنَآ أَجِيبُواْ دَاعِيَ ٱللَّهِ وَ ءَامِنُواْ بِهِۦ يَغۡفِرۡ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَ يُجِرۡكُم مِّنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ

اى قوم ما، داعى خدا را اجابت كنيد و به او ايمان آوريد تا گناهان شما را بيامرزد و از عذاب دردناك پناهتان دهد.

وَ مَن لَّا يُجِبۡ دَاعِيَ ٱللَّهِ فَلَيۡسَ بِمُعۡجِزٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ لَيۡسَ لَهُۥ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءُ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ

هر كه داعى خدا را اجابت نكند، خدا را در زمين عاجز نخواهد كرد و جز خدا اوليائى نخواهد داشت. آنها در ضلال آشكار هستند.

أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ لَمۡ يَعۡيَ بِخَلۡقِهِنَّ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰ بَلَىٰٓ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ

آيا ندانسته‌اند: خدايى كه آسمانها و زمين را آفريده و در آفرينش آنها ناتوان نشده قادر است كه مردگان را زنده كند؟ بلى او بر هر چيز تواناست.

وَ يَوۡمَ يُعۡرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَلَى ٱلنَّارِ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّ قَالُواْ بَلَىٰ وَ رَبِّنَا قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ

ياد آر روزى را كه كافران بر آتش عرضه شوند، گويند: آيا اين آتش حق نيست؟ جواب دهند: آرى قسم بخدا حق است ...

فَٱصۡبِرۡ كَمَا صَبَرَ أُوْلُواْ ٱلۡعَزۡمِ مِنَ ٱلرُّسُلِ وَ لَا تَسۡتَعۡجِل لَّهُمۡ كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَ مَا يُوعَدُونَ لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّن نَّهَارِۢ بَلَٰغٞ فَهَلۡ يُهۡلَكُ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ

صبر كن چنان كه اولوا العزم از پيامبران صبر كردند در عذاب آنها عجله نكن، روزى كه عذاب موعود را مى‌بينند گويى جز ساعتى از روزى توقف نكرده‌اند، اين ابلاغ است ...