سوره الانعام
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ جَعَلَ ٱلظُّلُمَٰتِ وَ ٱلنُّورَ ثُمَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
1به نام خداوند بخشاينده مهربان؛ سپاس خداوندى را كه آفريد آسمانها و زمين را و قرار داد تاريكيها و روشنايى را پس آنان كه كفر ورزيدند به پروردگار خويش شرك همىورزند
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٖ ثُمَّ قَضَىٰٓ أَجَلٗا وَ أَجَلٞ مُّسَمًّى عِندَهُۥ ثُمَّ أَنتُمۡ تَمۡتَرُونَ
2اوست آنكه آفريد شما را از گل پس گذارد سرآمدى را و سرآمدى نامبرده نزد او است سپس شما ترديد مىكنيد
وَ هُوَ ٱللَّهُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَعۡلَمُ سِرَّكُمۡ وَ جَهۡرَكُمۡ وَ يَعۡلَمُ مَا تَكۡسِبُونَ
3و او است خدا در آسمانها و در زمين مىداند نهان و آشكار شما را و مىداند آنچه را فراهم آريد
وَ مَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ
4و نمىآيدشان آيتى از آيتهاى پروردگارشان جز آنكه باشند از آن روىگردانان
فَقَدۡ كَذَّبُواْ بِٱلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ فَسَوۡفَ يَأۡتِيهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
5همانا دروغ پنداشتند حق را گاهى كه بيامدشان پس بزودى بيايدشان خبرهاى آنچه بودند بدان استهزاءكنندگان
أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَا لَمۡ نُمَكِّن لَّكُمۡ وَ أَرۡسَلۡنَا ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡهِم مِّدۡرَارٗا وَ جَعَلۡنَا ٱلۡأَنۡهَٰرَ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ
6آيا نبينند بسا هلاك كرديم پيش از آنان قرنهايى كه تواناييشان داديم در زمين آنچه تواناييتان نداديم و فرستاديم آسمان را بر ايشان ريزاريز و گردانيديم جويها را روان از زير ايشان پس نابودشان نموديم به گناهانشان و آورديم از نو پس از ايشان قرنهايى دگران
وَ لَوۡ نَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ كِتَٰبٗا فِي قِرۡطَاسٖ فَلَمَسُوهُ بِأَيۡدِيهِمۡ لَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
7و اگر مىفرستاديم بر تو نامهاى در كاغذى كه مىسودندش با دستهاى خويش هرآينه مىگفتند آنان كه كفر ورزيدند نيست اين جز جادويى آشكار
وَ قَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ مَلَكٞ وَ لَوۡ أَنزَلۡنَا مَلَكٗا لَّقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ
8و گفتند چرا فرو نيامده است بر او فرشتهاى و اگر مىفرستاديم فرشتهاى هرآينه مىگذشت كار پس مهلت داده نمىشدند
وَ لَوۡ جَعَلۡنَٰهُ مَلَكٗا لَّجَعَلۡنَٰهُ رَجُلٗا وَ لَلَبَسۡنَا عَلَيۡهِم مَّا يَلۡبِسُونَ
9و اگر مىگردانيديمش فرشتهاى همانا مىگردانيديمش مردى و همى پوشانيديم بر او آنچه را مىپوشند
وَ لَقَدِ ٱسۡتُهۡزِئَ بِرُسُلٖ مِّن قَبۡلِكَ فَحَاقَ بِٱلَّذِينَ سَخِرُواْ مِنۡهُم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
10و همانا استهزاء شد به پيمبرانى كه پيش از تو بودند پس فرود آمد بدانان كه مسخره كردند از ايشان آنچه بودند بدان استهزاءكنندگان
قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ ٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
11بگو بگرديد در زمين پس بنگريد چگونه بوده است فرجام تكذيبكنندگان
قُل لِّمَن مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ قُل لِّلَّهِ كَتَبَ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
12بگو از آن كيست آنچه در آسمانها است و زمين بگو از آن خدا نوشت بر خويشتن رحمت را كه گردآورد شما را بسوى روز رستاخيز نيست ترديدى در آن آنان كه زيانمند كردند خويشتن را ايمان نمىآورند
وَ لَهُۥ مَا سَكَنَ فِي ٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ وَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
13و از آن وى است آنچه آرميده است در شب و روز و او است شنواى دانا
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيّٗا فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ هُوَ يُطۡعِمُ وَ لَا يُطۡعَمُ قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَسۡلَمَ وَ لَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
14بگو آيا جز خدا را برگيرم دوستى آفريننده آسمانها و زمين و او مىخوراند و خورانده نشود بگو همانا مأمور شدم كه نخستين اسلامآورنده باشم و نباش البته از شركآورندگان
قُلۡ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
15بگو همانا مىترسم اگر نافرمانى كنم پروردگار خود را از عذاب روزى بزرگ
مَّن يُصۡرَفۡ عَنۡهُ يَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمَهُۥ وَ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡمُبِينُ
16آن كس كه گردانيده شود از او در آن روز همانا رحم بدو كرده و آن است رستگاريى آشكار
وَ إِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَ وَ إِن يَمۡسَسۡكَ بِخَيۡرٖ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
17و اگر برساندت خدا رنجى پس نيست بازگيرنده آن جز او و اگر رساندت به خيرى پس او است بر همه چيز توانا
وَ هُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦ وَ هُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
18و او است نيرومند بر فراز بندگان خويش و او است حكيم دانا
قُلۡ أَيُّ شَيۡءٍ أَكۡبَرُ شَهَٰدَةٗ قُلِ ٱللَّهُ شَهِيدُۢ بَيۡنِي وَ بَيۡنَكُمۡ وَ أُوحِيَ إِلَيَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَ مَنۢ بَلَغَ أَئِنَّكُمۡ لَتَشۡهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخۡرَىٰ قُل لَّآ أَشۡهَدُ قُلۡ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَ إِنَّنِي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
19بگو چه چيز بزرگتر است در گواهى بگو خدا گواه است ميان من و شما و وحى شده است بسوى من اين قرآن تا بترسانم بدان شما را و هر كه را برسد آيا گواهى دهيد كه با خدا است خدايان ديگرى بگو گواهى ندهم بگو جز اين نيست كه او است خداوند يكتا و همانا بيزارم از آنچه شرك مىورزيد
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡرِفُونَهُۥ كَمَا يَعۡرِفُونَ أَبۡنَآءَهُمُۘ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
20آنان كه داديمشان كتاب را بشناسندش چنان كه بشناسند فرزندان خود را آنان كه زيانمند كردند خويشتن را ايمان نيارند
وَ مَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بَِٔايَٰتِهِۦٓ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
21و كيست ستمگرتر از آنكه ببندد بر خدا دروغى يا دروغ پندارد آيتهاى او را همانا رستگار نشوند ستمگران
وَ يَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَيۡنَ شُرَكَآؤُكُمُ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
22و روزى كه گردشان آريم همگى پس گوئيم بدانان كه شرك ورزيدند كجا است شريكان شما آنان كه بوديد مىپنداشتيد
ثُمَّ لَمۡ تَكُن فِتۡنَتُهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ وَ ٱللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشۡرِكِينَ
23پس نبود نيرنگ آنان جز آنكه گفتند به خدا سوگند پروردگار ما كه نبوديم شركورزندگان
ٱنظُرۡ كَيۡفَ كَذَبُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ وَ ضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
24بنگر چگونه دروغ گفتند بر خويشتن و گم شد از ايشان آنچه بودند دروغ مىبستند
وَ مِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُ إِلَيۡكَ وَ جَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَ فِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗا وَ إِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَا حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوكَ يُجَٰدِلُونَكَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
25و از ايشان است آنكه گوش فرا مىدهد بسوى تو و قرار داديم بر دلهاى ايشان پردههايى از آنكه دريابندش و در گوشهاى ايشان سنگينى و اگر بينند هر آيتى را ايمان نيارند بدان تا گاهى كه آيندت ستيزهكنان با تو گويند آنان كه كفر ورزيدند نيست اين جز افسانههاى پيشينيان
وَ هُمۡ يَنۡهَوۡنَ عَنۡهُ وَ يَنَۡٔوۡنَ عَنۡهُ وَ إِن يُهۡلِكُونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَ مَا يَشۡعُرُونَ
26و ايشان نهى كنند از آن و دورى گزينند از آن و نابود نكنند جز خويشتن را و نمىدانند
وَ لَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَى ٱلنَّارِ فَقَالُواْ يَٰلَيۡتَنَا نُرَدُّ وَ لَا نُكَذِّبَ بَِٔايَٰتِ رَبِّنَا وَ نَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
27و اى كاش مىديدى گاهى را كه بازداشت شدند بر آتش گفتند كاش برگردانيده مىشديم و دروغ نمىشمرديم آيتهاى پروردگار خود را و مىشديم از مؤمنان
بَلۡ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخۡفُونَ مِن قَبۡلُ وَ لَوۡ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنۡهُ وَ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
28بلكه آشكار شد براى ايشان آنچه پنهان كرده بودند از پيش و اگر بازگردانيده شوند همانا برگردند بدانچه نهى شدند از آن و هر آينه آنانند دروغگويان
وَ قَالُوٓاْ إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا وَ مَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ
29گفتند نيست آن جز زندگانى دنياى ما و نيستيم ما برانگيختگان
وَ لَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡ قَالَ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّ قَالُواْ بَلَىٰ وَ رَبِّنَا قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
30و كاش مىديدى گاهى را كه بازداشت شدند پيشگاه پروردگارشان گويد آيا نيست اين به حق گويند بلى سوگند به پروردگار ما گويد پس بچشيد عذاب را بدانچه بوديد كفر مىورزيديد
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةٗ قَالُواْ يَٰحَسۡرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطۡنَا فِيهَا وَ هُمۡ يَحۡمِلُونَ أَوۡزَارَهُمۡ عَلَىٰ ظُهُورِهِمۡ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
31همانا آيان كردند آنان كه دروغ شمردند ملاقات خدا را تا گاهى كه بيامدشان قيامت ناگهان گفتند دريغ ما را بدانچه كوتاهى كرديم در آن و حمل كنند بارهاى خود را بر پشتهاى خويش چه زشت است آنچه بار برمىدارند
وَ مَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا لَعِبٞ وَ لَهۡوٞ وَ لَلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
32و نيست زندگانى دنيا جز بازيچه و هوسرانى و همانا خانه آخرت است بهتر براى آنان كه پرهيزكارى كنند آيا به خرد نمىآييد
قَدۡ نَعۡلَمُ إِنَّهُۥ لَيَحۡزُنُكَ ٱلَّذِي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمۡ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَ لَٰكِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
33همانا دانيم كه اندوهگينت كند آنچه گويند و هر آينه تكذيب نمىكنند تو را و ليكن ستمگران به آيتهاى خدا انكار همى ورزند
وَ لَقَدۡ كُذِّبَتۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَىٰ مَا كُذِّبُواْ وَ أُوذُواْ حَتَّىٰٓ أَتَىٰهُمۡ نَصۡرُنَا وَ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِ وَ لَقَدۡ جَآءَكَ مِن نَّبَإِيْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
34و همانا تكذيب شدند پيمبرانى پيش از تو پس شكيبا شدند بر آنچه تكذيب شدند و آزار كشيدند تا رسيدشان يارى ما و نيست برگرداننده براى سخنان خدا و همانا رسيده است تو را از داستان پيمبران
وَ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكَ إِعۡرَاضُهُمۡ فَإِنِ ٱسۡتَطَعۡتَ أَن تَبۡتَغِيَ نَفَقٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ سُلَّمٗا فِي ٱلسَّمَآءِ فَتَأۡتِيَهُم بَِٔايَةٖ وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَمَعَهُمۡ عَلَى ٱلۡهُدَىٰ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
35و اگر گران آيد بر تو پشت كردن ايشان پس اگر توانى بيابى سوراخى در زمين يا نردبانى به آسمان پس بياريشان آيتى و اگر مىخواست خدا هر آينه گردشان مىآورد بر هدايت پس نباش از نادانان
إِنَّمَا يَسۡتَجِيبُ ٱلَّذِينَ يَسۡمَعُونَۘ وَ ٱلۡمَوۡتَىٰ يَبۡعَثُهُمُ ٱللَّهُ ثُمَّ إِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
36جز اين نيست كه مىپذيرند از تو آنان كه مىشنوند و مردگان را خدا برانگيزد سپس بسوى او بازگردانيده شوند
وَ قَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يُنَزِّلَ ءَايَةٗ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
37گفتند چرا فرود نيامده است بر او آيتى از پروردگارش بگو همانا خدا توانا است كه فرستد آيتى را ليكن بيشتر ايشان نمىدانند
وَ مَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ لَا طَٰٓئِرٖ يَطِيرُ بِجَنَاحَيۡهِ إِلَّآ أُمَمٌ أَمۡثَالُكُم مَّا فَرَّطۡنَا فِي ٱلۡكِتَٰبِ مِن شَيۡءٖ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يُحۡشَرُونَ
38نيست جنبندهاى در زمين و نه پرندهاى پروازكننده با بالهاى خود جز ملتهايى همانند شما فروگذار نكرديم در كتاب از چيزى سپس بسوى پروردگارشان گردآورده شوند
وَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَا صُمّٞ وَ بُكۡمٞ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ مَن يَشَإِ ٱللَّهُ يُضۡلِلۡهُ وَ مَن يَشَأۡ يَجۡعَلۡهُ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
39و آنان كه تكذيب كردند آيتهاى ما را كران و گنگانند در تاريكيها هر كه را خدا خواهد گمراه كند و هر كه را خواهد بگرداندش بر راهى راست
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ أَوۡ أَتَتۡكُمُ ٱلسَّاعَةُ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَدۡعُونَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
40بگو آيا ديدستيد كه اگر بيايد شما را عذاب خدا يا بيايد شما را قيامت آيا جز خدا را خوانيد اگر هستيد راستگويان
بَلۡ إِيَّاهُ تَدۡعُونَ فَيَكۡشِفُ مَا تَدۡعُونَ إِلَيۡهِ إِن شَآءَ وَ تَنسَوۡنَ مَا تُشۡرِكُونَ
41بلكه او را مىخوانيد پس برمىگزيند دارد از شما آنچه را خوانيدش بسوى آن اگر خواهد و فراموش مىكنيد آنچه را شرك مىورزيد
وَ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٖ مِّن قَبۡلِكَ فَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡبَأۡسَآءِ وَ ٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمۡ يَتَضَرَّعُونَ
42و همانا فرستاديم بسوى مللى پيش از تو پس گرفتيمشان به پريشانى و رنجورى شايد زارى كنند
فَلَوۡلَآ إِذۡ جَآءَهُم بَأۡسُنَا تَضَرَّعُواْ وَ لَٰكِن قَسَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَ زَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
43چرا هنگامى كه بيامدشان خشم ما زارى نكردند ليكن سنگين شد دلهاى آنان و آراست براى ايشان شيطان آنچه را بودند عمل مىكردند
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَتَحۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَبۡوَٰبَ كُلِّ شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُوٓاْ أَخَذۡنَٰهُم بَغۡتَةٗ فَإِذَا هُم مُّبۡلِسُونَ
44پس هنگامى كه فراموش كردند آنچه را تذكر بدان داده شدند بگشوديم بر ايشان درهاى همه چيز را تا گاهى كه شاد شدند بدانچه داده شدند گرفتيمشان ناگهان ناگاه ايشانند سرافكندگان
فَقُطِعَ دَابِرُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
45پس بريده شد دنباله گروهى كه ستم كردند و سپاس خداى را پروردگار جهانيان
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَخَذَ ٱللَّهُ سَمۡعَكُمۡ وَ أَبۡصَٰرَكُمۡ وَ خَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِهِ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ هُمۡ يَصۡدِفُونَ
46بگو آيا نگريستهايد كه اگر خداى بگيرد گوش و ديدگان شما را و مهر زند بر دلهاى شما كيست خدايى جز خداوند كه برگرداند آنها را به شما بنگر چگونه مىگردانيم آيتها را سپس ايشان روى برمىگردانند
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ بَغۡتَةً أَوۡ جَهۡرَةً هَلۡ يُهۡلَكُ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
47بگو آيا ديدستيد اگر بيايد شما را عذاب خدا ناگهان يا آشكارا آيا نابود مىشوند جز گروه ستمكاران
وَ مَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَ مُنذِرِينَ فَمَنۡ ءَامَنَ وَ أَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
48و نمىفرستيم فرستادگان را جز نويددهندگان و ترسانندگان پس آنان كه ايمان آورند و اصلاح كنند نيست بر ايشان بيمى و نه اندوهگين شوند
وَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَا يَمَسُّهُمُ ٱلۡعَذَابُ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ
49و آنان كه تكذيب كنند آيتهاى ما را برسد بديشان عذاب بدانچه بودند نافرمانى مىكردند
قُل لَّآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَ لَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَ لَآ أَقُولُ لَكُمۡ إِنِّي مَلَكٌ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَ ٱلۡبَصِيرُ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ
50بگو نمىگويم براى شما كه نزد من است گنجهاى خدا و نه ناپيدا را دانم و نمىگويم براى شما منم فرشته پيروى نمىكنم جز آنچه را به من وحى شود بگو آيا يكسان است كور و بينا آيا نمىانديشيد
وَ أَنذِرۡ بِهِ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحۡشَرُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ لَيۡسَ لَهُم مِّن دُونِهِۦ وَلِيّٞ وَ لَا شَفِيعٞ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
51و بيم ده بدان آنان را كه مىترسند گردآورده شوند بسوى پروردگار خود نيستشان دوست و نه شفاعتگرى جز او شايد ايشان پرهيز كنند
وَ لَا تَطۡرُدِ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَ ٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥ مَا عَلَيۡكَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَ مَا مِنۡ حِسَابِكَ عَلَيۡهِم مِّن شَيۡءٖ فَتَطۡرُدَهُمۡ فَتَكُونَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
52و از خود نران آنان را كه مىخوانند پروردگار خود را بامدادان و شامگاه خواهان روى اويند نيست بر تو از حساب ايشان چيزى و نه از حساب تو است بر ايشان چيزى كه برانى آنان را پس بشوى از ستمگران
وَ كَذَٰلِكَ فَتَنَّا بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لِّيَقُولُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنۢ بَيۡنِنَآ أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِٱلشَّٰكِرِينَ
53و بدينگونه آزموديم برخى از ايشان را به برخى تا بگويند آيا اينانند كه خدا منت نهاده است بر ايشان از ميان ما آيا نيست خدا داناتر به سپاسگزاران
وَ إِذَا جَآءَكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بَِٔايَٰتِنَا فَقُلۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡ كَتَبَ رَبُّكُمۡ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَ أَنَّهُۥ مَنۡ عَمِلَ مِنكُمۡ سُوٓءَۢا بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَ أَصۡلَحَ فَأَنَّهُۥ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
54و هر گاه درآيند بر تو آنان كه ايمان آورند به آيتهاى ما بگو سلام بر شما نوشت پروردگار شما بر خويشتن رحمت را كه هر كس انجام دهد از شما بدى را به نادانى سپس بازگردد پس از آن و اصلاح كند همانا او است آمرزنده مهربان
وَ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَ لِتَسۡتَبِينَ سَبِيلُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
55چنين تفصيل دهيم آيتها را و تا پديدار شود راه گنهكاران
قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهۡوَآءَكُمۡ قَدۡ ضَلَلۡتُ إِذٗا وَ مَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
56بگو همانا نهى شدم از آنكه پرستش كنم آنان را كه مىخوانيد جز خدا بگو پيروى نكنم خواستههاى شما را كه گمراه شوم در آن هنگام و نباشم از هدايتيافتگان
قُلۡ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَ كَذَّبۡتُم بِهِۦ مَا عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦٓ إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِ يَقُصُّ ٱلۡحَقَّ وَ هُوَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰصِلِينَ
57بگو همانا من بر نشانهاى از پروردگار خويشم و شما تكذيب آن كرديد نيست نزد من آنچه شتاب داريد بدان نيست حكم جز از آن خدا ميسرايد حق را و او است بهتر جداسازندگان
قُل لَّوۡ أَنَّ عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦ لَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ بَيۡنِي وَ بَيۡنَكُمۡ وَ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِٱلظَّٰلِمِينَ
58بگو اگر نزد من بود آنچه بدان شتاب مىكنيد همانا مىگذشت كار ميان من و شما و خدا داناتر است به ستمگران
وَ عِندَهُۥ مَفَاتِحُ ٱلۡغَيۡبِ لَا يَعۡلَمُهَآ إِلَّا هُوَ وَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلۡبَرِّ وَ ٱلۡبَحۡرِ وَ مَا تَسۡقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعۡلَمُهَا وَ لَا حَبَّةٖ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡأَرۡضِ وَ لَا رَطۡبٖ وَ لَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
59و نزد او است كليدهاى ناپيدا كه نداند آنها را جز او و مىداند آنچه را در دشت و دريا است و نيفتد برگى جز آنكه بداندش و نه دانهاى در تاريكيهاى زمين و نه ترى و نه خشكى مگر در كتابى است آشكار
وَ هُوَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُم بِٱلَّيۡلِ وَ يَعۡلَمُ مَا جَرَحۡتُم بِٱلنَّهَارِ ثُمَّ يَبۡعَثُكُمۡ فِيهِ لِيُقۡضَىٰٓ أَجَلٞ مُّسَمّٗى ثُمَّ إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
60و او است آنكه دريابد (بميراند) شما را در شب و مىداند آنچه را فراآوريد در روز سپس برانگيزاند شما را در آن تا بگذرد سرآمدى معين سپس بسوى او است بازگشت شما پس آگهى دهد شما را بدانچه بوديد عمل مىكرديد
وَ هُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦ وَ يُرۡسِلُ عَلَيۡكُمۡ حَفَظَةً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ تَوَفَّتۡهُ رُسُلُنَا وَ هُمۡ لَا يُفَرِّطُونَ
61و او است نيرومند بر فراز بندگان خود و مىفرستد بر شما نگهبانانى تا گاهى كه برسد يكى از شما را مرگ دريابندش فرستادگان ما و آنان فروگذار نمىكنند
ثُمَّ رُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّ أَلَا لَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَ هُوَ أَسۡرَعُ ٱلۡحَٰسِبِينَ
62سپس بازگردانيده شوند بسوى خدا سرپرست ايشان حق همانا از آن وى است حكم و اوست شتابندهترين حسابگران
قُلۡ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَ ٱلۡبَحۡرِ تَدۡعُونَهُۥ تَضَرُّعٗا وَ خُفۡيَةٗ لَّئِنۡ أَنجَىٰنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
63بگو كه شما را رهايى دهد از تاريكيهاى دشت و دريا خوانيدش به زارى و نهان كه اگر رها ساختى ما را از اين باشيم البته از سپاسگزاران
قُلِ ٱللَّهُ يُنَجِّيكُم مِّنۡهَا وَ مِن كُلِّ كَرۡبٖ ثُمَّ أَنتُمۡ تُشۡرِكُونَ
64بگو خدا رهايى دهد شما را از آن و از هر اندوهى سپس شما بدو شرك همى ورزيد
قُلۡ هُوَ ٱلۡقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن يَبۡعَثَ عَلَيۡكُمۡ عَذَابٗا مِّن فَوۡقِكُمۡ أَوۡ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِكُمۡ أَوۡ يَلۡبِسَكُمۡ شِيَعٗا وَ يُذِيقَ بَعۡضَكُم بَأۡسَ بَعۡضٍ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَفۡقَهُونَ
65بگو او است توانا بر آنكه بيانگيزاند بر شما عذابى از فراز شما يا از زير پايهاى شما يا به هم اندازد شما را گروههايى و بچشاند بعضى را از شما آيان بعضى بنگر چگونه مىگردانيم آيتها را شايد دريابند ايشان
وَ كَذَّبَ بِهِۦ قَوۡمُكَ وَ هُوَ ٱلۡحَقُّ قُل لَّسۡتُ عَلَيۡكُم بِوَكِيلٖ
66و دروغش شمردند قوم تو و آن است حق بگو نيستيم بر شما وكيل
لِّكُلِّ نَبَإٖ مُّسۡتَقَرّٞ وَ سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ
67براى هر خبرى است قرارگاهى و بزودى مىدانيد
وَ إِذَا رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦ وَ إِمَّا يُنسِيَنَّكَ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَلَا تَقۡعُدۡ بَعۡدَ ٱلذِّكۡرَىٰ مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
68و هر گاه بينى آنان را كه فروروند در آيتهاى ما پس روگردان از ايشان تا فرو روند در داستانى ديگر و اگر فراموشى آردت شيطان پس منشين پس از ياد آوردن با گروه ستمگران
وَ مَا عَلَى ٱلَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَ لَٰكِن ذِكۡرَىٰ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
69و نيست بر آنان كه پرهيز مىكنند از حساب ايشان چيزى و ليكن يادآوردنى است شايد بترسند ايشان
وَ ذَرِ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَعِبٗا وَ لَهۡوٗا وَ غَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَ ذَكِّرۡ بِهِۦٓ أَن تُبۡسَلَ نَفۡسُۢ بِمَا كَسَبَتۡ لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٞ وَ لَا شَفِيعٞ وَ إِن تَعۡدِلۡ كُلَّ عَدۡلٖ لَّا يُؤۡخَذۡ مِنۡهَآ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أُبۡسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَ عَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
70و بگذاريد آنان را كه گرفتند دين خود را بازى و هوسرانى و بفريفت ايشان را زندگانى دنيا و تذكر ده بدان تا سرافكنده نشود كسى بدانچه دست آورده است نيستش جز خدا دوست و نه شفاعتگرى و اگر به جاى خود دهد هر بدلى پذيرفته نشود از او آنانند كه سرافكنده شدند بدانچه دست آوردند ايشان را است نوشابهاى از آب جوشان و شكنجهاى سخت بدانچه بودند كفر مىورزيدند
قُلۡ أَنَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَ لَا يَضُرُّنَا وَ نُرَدُّ عَلَىٰٓ أَعۡقَابِنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ كَٱلَّذِي ٱسۡتَهۡوَتۡهُ ٱلشَّيَٰطِينُ فِي ٱلۡأَرۡضِ حَيۡرَانَ لَهُۥٓ أَصۡحَٰبٞ يَدۡعُونَهُۥٓ إِلَى ٱلۡهُدَى ٱئۡتِنَا قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰ وَ أُمِرۡنَا لِنُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
71بگو آيا خوانيم جز خدا آنچه را نه سود دهد ما را و نه آيان رساند و برگرديم بر پاشنههاى خود پس از آنكه راهنمايى كرد ما را خدا مانند آنكه فريفتندش شياطين در زمين سراسيمه وى را يارانى است كه خوانندش بسوى هدايت به نزد ما بيا بگو همانا هدايت خدا است هدايت و امر شديم كه گردن نهيم براى پروردگار جهانيان
وَ أَنۡ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ٱتَّقُوهُ وَ هُوَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
72و آنكه بپا داريد نماز را و بترسيدش و او است آنكه بسوى او گردآورده شويد
وَ هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ وَ يَوۡمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُ قَوۡلُهُ ٱلۡحَقُّ وَ لَهُ ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِ عَٰلِمُ ٱلۡغَيۡبِ وَ ٱلشَّهَٰدَةِ وَ هُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
73و او است آنكه آفريد آسمانها و زمين را به حق و روزى كه گويد بشو پس بشود گفتار او است حق و از آن وى است پادشاهى روزى كه دميده شود در صور داناى نهان و پديدار و اوست حكيم دانا
وَ إِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ ءَازَرَ أَتَتَّخِذُ أَصۡنَامًا ءَالِهَةً إِنِّيٓ أَرَىٰكَ وَ قَوۡمَكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
74و هنگامى كه گفت ابراهيم به پدر خود آزر آيا مىگيرى بتان را خدايانى همانا مىبينم تو و قومت را در گمراهى آشكار
وَ كَذَٰلِكَ نُرِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ مَلَكُوتَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ ٱلۡمُوقِنِينَ
75و بدينسان بنمايانيم به ابراهيم پادشاهيهاى آسمانها و زمين را و تا بگردد از يقيندارندگان
فَلَمَّا جَنَّ عَلَيۡهِ ٱلَّيۡلُ رَءَا كَوۡكَبٗا قَالَ هَٰذَا رَبِّي فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَآ أُحِبُّ ٱلۡأٓفِلِينَ
76آن گاه كه فراگرفتش تاريكى شب ديد ستارهاى را گفت اين است پروردگار من و هنگامى كه فرو نشست گفت دوست ندارم فروروندگان را
فَلَمَّا رَءَا ٱلۡقَمَرَ بَازِغٗا قَالَ هَٰذَا رَبِّي فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمۡ يَهۡدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلضَّآلِّينَ
77و هنگامى كه ديد ماه را تابنده گفت اين است پروردگار من و گاهى كه درون شد گفت اگر رهبريم نكند پروردگارم همانا مىشوم از گروه گمراهان
فَلَمَّا رَءَا ٱلشَّمۡسَ بَازِغَةٗ قَالَ هَٰذَا رَبِّي هَٰذَآ أَكۡبَرُ فَلَمَّآ أَفَلَتۡ قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
78تا گاهى كه ديد خورشيد را درخشان گفت اين است پروردگار من اين بزرگتر است سپس هنگامى كه ناپديد شد گفت اى قوم همانا بيزارم از آنچه شما شرك مىورزيد
إِنِّي وَجَّهۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ حَنِيفٗا وَ مَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
79همانا برگرداندم روى خود را بسوى آنكه آفريد آسمانها و زمين را يكتاپرست و نيستم از شركورزندگان
وَ حَآجَّهُۥ قَوۡمُهُۥ قَالَ أَتُحَٰٓجُّوٓنِّي فِي ٱللَّهِ وَ قَدۡ هَدَىٰنِ وَ لَآ أَخَافُ مَا تُشۡرِكُونَ بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَشَآءَ رَبِّي شَيۡٔٗا وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمًا أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
80و ستيزه كردند با وى قومش گفت آيا با من ستيزه كنيد در خدا حالى كه هدايتم كرده است و نترسم آنچه را شرك بدان ورزيد جز آنكه بخواهد پروردگار من چيزى را فراگرفته است پروردگارم همه چيز را به دانش آيا ياد نمىآوريد
وَ كَيۡفَ أَخَافُ مَآ أَشۡرَكۡتُمۡ وَ لَا تَخَافُونَ أَنَّكُمۡ أَشۡرَكۡتُم بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗا فَأَيُّ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ أَحَقُّ بِٱلۡأَمۡنِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
81و چگونه ترسم آنچه را شرك ورزيديد و نترسيد از آنكه شرك ورزيديد به خدا آن را كه نفرستاده است بدان بر شما فرمانروايىاى پس كدام يك از دو گروه سزاوارترند به ايمنشدن اگر مىدانيد
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ لَمۡ يَلۡبِسُوٓاْ إِيمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَ هُم مُّهۡتَدُونَ
82آنان كه ايمان آوردند و نيالودند ايمان خويش را به ستم براى آنان است ايمنى و ايشانند هدايتشدگان
وَ تِلۡكَ حُجَّتُنَآ ءَاتَيۡنَٰهَآ إِبۡرَٰهِيمَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ نَرۡفَعُ دَرَجَٰتٖ مَّن نَّشَآءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
83و اين است حجت ما كه داديمش به ابراهيم بر قوم او بالا بريم پايههاى هر كه را خواهيم همانا پروردگار تو است حكيم دانا
وَ وَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَ يَعۡقُوبَ كُلًّا هَدَيۡنَا وَ نُوحًا هَدَيۡنَا مِن قَبۡلُ وَ مِن ذُرِّيَّتِهِۦ دَاوُۥدَ وَ سُلَيۡمَٰنَ وَ أَيُّوبَ وَ يُوسُفَ وَ مُوسَىٰ وَ هَٰرُونَ وَ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
84و ارزانى داشتيم بدو اسحق و يعقوب را هر كدام هدايت كرديم و نوح را هدايت كرديم از پيش و از نژاد او داود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون را و بدينسان پاداش دهيم نيكوكاران را
وَ زَكَرِيَّا وَ يَحۡيَىٰ وَ عِيسَىٰ وَ إِلۡيَاسَ كُلّٞ مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
85و زكريا و يحيى و عيسى و الياس را هر كدام از شايستگان
وَ إِسۡمَٰعِيلَ وَ ٱلۡيَسَعَ وَ يُونُسَ وَ لُوطٗا وَ كُلّٗا فَضَّلۡنَا عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
86و اسمعيل و اليسع و يونس و لوط و هر كدام را برترى داديم بر جهانيان
وَ مِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَ ذُرِّيَّٰتِهِمۡ وَ إِخۡوَٰنِهِمۡ وَ ٱجۡتَبَيۡنَٰهُمۡ وَ هَدَيۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
87و از پدران ايشان و فرزندان ايشان و برادران ايشان و برگزيديمشان و رهبريشان نموديم بسوى راهى راست
ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَ لَوۡ أَشۡرَكُواْ لَحَبِطَ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
88اين است هدايت خدا كه رهبرى كند بدان هر كه را خواهد از بندگان خويش و اگر شرك مىورزيدند هرآينه سترده مىشد از ايشان آنچه بودند مىكردند
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحُكۡمَ وَ ٱلنُّبُوَّةَ فَإِن يَكۡفُرۡ بِهَا هَٰٓؤُلَآءِ فَقَدۡ وَكَّلۡنَا بِهَا قَوۡمٗا لَّيۡسُواْ بِهَا بِكَٰفِرِينَ
89آنانند كه بديشان داديم كتاب و حكم و پيمبرى را پس اگر بدان كفر ورزند آنان همانا نگهبان كرديم بر آن گروهى را كه نيستند بدان كفرورزندگان
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُ فَبِهُدَىٰهُمُ ٱقۡتَدِهۡ قُل لَّآ أَسَۡٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًا إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرَىٰ لِلۡعَٰلَمِينَ
90آنانند كه رهبريشان نمود خدا پس به رهبريشان پيروى جوى بگو نخواهم از شما بر آن پاداشى نيست آن جز يادآورييى براى جهانيان
وَ مَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦٓ إِذۡ قَالُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٖ مِّن شَيۡءٖ قُلۡ مَنۡ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ ٱلَّذِي جَآءَ بِهِۦ مُوسَىٰ نُورٗا وَ هُدٗى لِّلنَّاسِ تَجۡعَلُونَهُۥ قَرَاطِيسَ تُبۡدُونَهَا وَ تُخۡفُونَ كَثِيرٗا وَ عُلِّمۡتُم مَّا لَمۡ تَعۡلَمُوٓاْ أَنتُمۡ وَ لَآ ءَابَآؤُكُمۡ قُلِ ٱللَّهُ ثُمَّ ذَرۡهُمۡ فِي خَوۡضِهِمۡ يَلۡعَبُونَ
91و ارج ننهادند خدا را شايان ارجمنديش هنگامى كه گفتند نفرستاده است خدا بر بشرى چيزى را بگو كه فرستاده است كتابى را كه بياورد موسى روشنايى و هدايتى براى مردم كه مىگردانيدش كاغذهايى كه آنها را آشكار كنيد و نهان كنيد بسيارى را و آموخته شديد آنچه را نمىدانستيد نه شما و نه پدران شما بگو خدا سپس بگذارشان در فرورفتگى (سرگرمى) خويش بازى كنند
وَ هَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ مُّصَدِّقُ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَ لِتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَ مَنۡ حَوۡلَهَا وَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
92و اين است كتابى فرستاديمش فرخنده تصديقكننده آنچه پيش روى او است و تا بترسانى مادر شهرها و آنان را كه پيرامون آنند و آنان كه ايمان آرند به آخرت ايمان آرند بدان حالى كه بر نماز خويشند مواظبتكنندگان
وَ مَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَ لَمۡ يُوحَ إِلَيۡهِ شَيۡءٞ وَ مَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثۡلَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَ لَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِي غَمَرَٰتِ ٱلۡمَوۡتِ وَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ بَاسِطُوٓاْ أَيۡدِيهِمۡ أَخۡرِجُوٓاْ أَنفُسَكُمُ ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَ كُنتُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِهِۦ تَسۡتَكۡبِرُونَ
93و كيست ستمگرتر از آنكه ببندد بر خدا دروغى يا گويد وحى رسيده است به من حالى كه وحى نشده است بسوى او چيزى و كسى كه گويد بزودى مىفرستم همانند آنچه خدا فرستاده است و اگر (كاش) مىديدى هنگامى را كه ستمگران در گردابهاى مرگند و فرشتگان گشايندهاند دستهاى خويش را برون دهيد جانهاى خود را امروز كيفر شويد به عذاب خوارى بدانچه مىگفتيد بر خدا نادرست را و بوديد از آيتهاى او سركشى مىكرديد
وَ لَقَدۡ جِئۡتُمُونَا فُرَٰدَىٰ كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَ تَرَكۡتُم مَّا خَوَّلۡنَٰكُمۡ وَرَآءَ ظُهُورِكُمۡ وَ مَا نَرَىٰ مَعَكُمۡ شُفَعَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ أَنَّهُمۡ فِيكُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيۡنَكُمۡ وَ ضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
94و همانا آمديد ما را تنها چنان كه آفريديمتان نخستينبار و بازگذاشتيد آنچه را به شما داديم پشت سر خويش و نبينيم با شما شفيعان شما را آنان كه پنداشتيدشان در شما شريكان همانا بگسيخت ميان شما و گم شد از شما آنچه بوديد مىپنداشتيد
إِنَّ ٱللَّهَ فَالِقُ ٱلۡحَبِّ وَ ٱلنَّوَىٰ يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَ مُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتِ مِنَ ٱلۡحَيِّ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
95همانا خدا است شكافنده دانه و هسته برون آرد زنده را از مرده و برون آرنده است مرده را از زنده اين است خداى شما پس كجا به دروغ رانده شويد
فَالِقُ ٱلۡإِصۡبَاحِ وَ جَعَلَ ٱلَّيۡلَ سَكَنٗا وَ ٱلشَّمۡسَ وَ ٱلۡقَمَرَ حُسۡبَانٗا ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
96شكافنده صبح و گردانيد شب را آرامشى و مهر و ماه را شمارگرانى اين است تقدير خداوند عزيز دانا
وَ هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلنُّجُومَ لِتَهۡتَدُواْ بِهَا فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَ ٱلۡبَحۡرِ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
97و او است آنكه نهاد براى شما ستارگان را تا هدايت شويد در تاريكيهاى دشت و دريا همانا تفصيل داديم آيتها را براى گروهى كه مىدانند
وَ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ فَمُسۡتَقَرّٞ وَ مُسۡتَوۡدَعٞ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَفۡقَهُونَ
98و او است آنكه آفريد شما را از يك تن پس پايدار و ناپايدارى همانا تفصيل داديم آيتها را براى گروهى كه درمىيابند
وَ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ نَبَاتَ كُلِّ شَيۡءٖ فَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهُ خَضِرٗا نُّخۡرِجُ مِنۡهُ حَبّٗا مُّتَرَاكِبٗا وَ مِنَ ٱلنَّخۡلِ مِن طَلۡعِهَا قِنۡوَانٞ دَانِيَةٞ وَ جَنَّٰتٖ مِّنۡ أَعۡنَابٖ وَ ٱلزَّيۡتُونَ وَ ٱلرُّمَّانَ مُشۡتَبِهٗا وَ غَيۡرَ مُتَشَٰبِهٍ ٱنظُرُوٓاْ إِلَىٰ ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَ يَنۡعِهِۦٓ إِنَّ فِي ذَٰلِكُمۡ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
99و او است آنكه فرستاد از آسمان آبى پس برون آورديم با آن روئيدنى همه چيز را پس برون آورديم از آن سبزهاى كه برون آريم از آن دانهاى انبوه و از خرمابن از شكوفه آن خوشهاى نزديك (فرود) و باغستانى از انگورها و زيتون و انار همانند و گوناگون بنگريد به ميوه آن گاهى كه باردهد و رسيدن آن همانا در اين است آيتهايى براى گروهى كه ايمان آورند
وَ جَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلۡجِنَّ وَ خَلَقَهُمۡ وَ خَرَقُواْ لَهُۥ بَنِينَ وَ بَنَٰتِۢ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ سُبۡحَٰنَهُۥ وَ تَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ
100و قرار دادند براى خدا شريكانى جنى كه آفريدستشان و به هم بافتند برايش پسران و دخترانى به نادانى منزه و برتر است خدا از آنچه مىستايند
بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُۥ وَلَدٞ وَ لَمۡ تَكُن لَّهُۥ صَٰحِبَةٞ وَ خَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
101پديدآرنده آسمانها و زمين چگونه وى را فرزندى باشد و نبوده است براى او همسرى و آفريده است همه چيز را و او است به هر چيزى دانا
ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ فَٱعۡبُدُوهُ وَ هُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٞ
102اين است خدا پروردگار شما نيست خدايى جز او آفريننده همه چيز پس بپرستيدش و او است بر همه چيز نگهبان
لَّا تُدۡرِكُهُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَ هُوَ يُدۡرِكُ ٱلۡأَبۡصَٰرَ وَ هُوَ ٱللَّطِيفُ ٱلۡخَبِيرُ
103درنيابندش ديدگان و او دريابد ديدگان را و او است بخشنده آگاه
قَدۡ جَآءَكُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمۡ فَمَنۡ أَبۡصَرَ فَلِنَفۡسِهِۦ وَ مَنۡ عَمِيَ فَعَلَيۡهَا وَ مَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ
104همانا بيامد شما را بينشهايى از پروردگار شما پس آنكه بينا شود براى خويشتن است و آنكه نابينا شود بر خويشتن است و نيستم من بر شما نگهبان
وَ كَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَ لِيَقُولُواْ دَرَسۡتَ وَ لِنُبَيِّنَهُۥ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
105و بدينسان بگردانيم آيتها را و تا گويند درسخواندهاى و تا بيان كنيمش براى گروهى كه مىدانند
ٱتَّبِعۡ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَ أَعۡرِضۡ عَنِ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
106پيروى كن آنچه را وحى شده است بسوى تو از پروردگارت نيست خدايى جز او و روى گردان از شركورزان
وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكُواْ وَ مَا جَعَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظٗا وَ مَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِوَكِيلٖ
107و اگر مىخواست خدا شرك نمىورزيدند و نگردانيديمت بر آنان نگهبان و نيستى تو بر ايشان وكيل
وَ لَا تَسُبُّواْ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَسُبُّواْ ٱللَّهَ عَدۡوَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖ كَذَٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمۡ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِم مَّرۡجِعُهُمۡ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
108و دشنام ندهيد آنان را كه جز خدا مىخوانند تا دشنام دهند خدا را ستمگرانه به نادانى بدينگونه آراستيم براى هر گروهى كردار ايشان را سپس بسوى پروردگار ايشان است بازگشتشان تا آگهيشان دهد بدانچه بودند مىكردند
وَ أَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَئِن جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ لَّيُؤۡمِنُنَّ بِهَا قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِ وَ مَا يُشۡعِرُكُمۡ أَنَّهَآ إِذَا جَآءَتۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
109و سوگند ياد نمودند به خدا سختترين سوگندهاى خود را كه اگر بيايدشان آيتى هرآينه ايمان آرند بدان بگو جز اين نيست كه آيتها نزد خدا است و چه دانيد (يا چه آگهيتان دهد) گاهى كه آنها آيند ايمان نيارند ايشان
وَ نُقَلِّبُ أَفِۡٔدَتَهُمۡ وَ أَبۡصَٰرَهُمۡ كَمَا لَمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَ نَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
110و باژگون سازيم دلها و ديدگان ايشان را چنان كه ايمان نياوردند بدان نخستين بار و بگذاريمشان در سركشى خود فروروند
وَ لَوۡ أَنَّنَا نَزَّلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَ كَلَّمَهُمُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَ حَشَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ كُلَّ شَيۡءٖ قُبُلٗا مَّا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَجۡهَلُونَ
111و اگر فرستيم بسوى ايشان فرشتگان را و سخن گويند با ايشان مردگان و گرد آريم بر ايشان همه چيز را روبروى نيستند كه ايمان آرند جز آنكه بخواهد خدا و ليكن بيشتر ايشان نمىدانند
وَ كَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا شَيَٰطِينَ ٱلۡإِنسِ وَ ٱلۡجِنِّ يُوحِي بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ زُخۡرُفَ ٱلۡقَوۡلِ غُرُورٗا وَ لَوۡ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرۡهُمۡ وَ مَا يَفۡتَرُونَ
112و بدينسان قرار داديم براى هر پيمبرى دشمنى شياطين آدمى و پرى كه وحى فرستند بعضى از ايشان بسوى بعضى سخنان بيهوده را بفريب و اگر مىخواست پروردگار تو نمىكردندش پس بگذارشان به آنچه دروغ مىبندند
وَ لِتَصۡغَىٰٓ إِلَيۡهِ أَفِۡٔدَةُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَ لِيَرۡضَوۡهُ وَ لِيَقۡتَرِفُواْ مَا هُم مُّقۡتَرِفُونَ
113و تا بشنوندش دلهاى آنان كه ايمان نمىآورند به آخرت و تا پسندش دارند و تا فراهم آرند از گناه آنچه ايشانند فراهمكنندگان
أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡتَغِي حَكَمٗا وَ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مُفَصَّلٗا وَ ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡلَمُونَ أَنَّهُۥ مُنَزَّلٞ مِّن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
114آيا جز خدا داورى جويم و اوست آنكه فرستاد بسوى شما كتاب را به تفصيل و آنان كه داديمشان كتاب را دانند كه آن است فرود آمده از پروردگار تو به حق پس نباش از شككنندگان
وَ تَمَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدۡقٗا وَ عَدۡلٗا لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦ وَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
115و انجام يافت سخن پروردگار تو به راستى و داد نيست برگردانندهاى براى سخنان او و او است شنونده دانا
وَ إِن تُطِعۡ أَكۡثَرَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
116و اگر فرمانبرى بيشتر آنان را كه در زمينند گمراهت كنند از راه خدا پيروى نمىكنند جز گمان را و نيستند جز پندارندگان
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِۦ وَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ
117همانا پروردگار تو داناتر است بدانكه گمراه شود از راه او و او است داناتر به هدايتشدگان
فَكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ إِن كُنتُم بَِٔايَٰتِهِۦ مُؤۡمِنِينَ
118پس بخوريد از آنچه برده شده است نام خدا بر آن اگر هستيد به آيتهاى او ايمانآورندگان
وَ مَا لَكُمۡ أَلَّا تَأۡكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَ قَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَيۡهِ وَ إِنَّ كَثِيرٗا لَّيُضِلُّونَ بِأَهۡوَآئِهِم بِغَيۡرِ عِلۡمٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُعۡتَدِينَ
119و چه شود شما را نخوريد از آنچه نام خدا بر آن برده شده است حالى كه تفصيل داده است براى شما آنچه را حرام كرده است بر شما جز آنچه ناگزير شويد بدان و همانا بسيارى گمراه مىكنند به هوسهاى خود به نادانى و هرآينه پروردگار تو داناتر است به تجاوزكنندگان
وَ ذَرُواْ ظَٰهِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَ بَاطِنَهُۥٓ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡسِبُونَ ٱلۡإِثۡمَ سَيُجۡزَوۡنَ بِمَا كَانُواْ يَقۡتَرِفُونَ
120و رها كنيد آشكار گناه و نهانش (يا برون گناه و درونش را) همانا آنان كه فراهم آورند گناه را بزودى كيفر شوند بدانچه بودند فراهم مىآوردند
وَ لَا تَأۡكُلُواْ مِمَّا لَمۡ يُذۡكَرِ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَ إِنَّهُۥ لَفِسۡقٞ وَ إِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ لَيُوحُونَ إِلَىٰٓ أَوۡلِيَآئِهِمۡ لِيُجَٰدِلُوكُمۡ وَ إِنۡ أَطَعۡتُمُوهُمۡ إِنَّكُمۡ لَمُشۡرِكُونَ
121و نخوريد از آنچه برده نشده است نام خدا بر آن و هرآينه آن است نافرمانى و همانا شياطين وحى كنند بسوى دوستان خود تا درستيزند با شما و اگر فرمان بريد ايشان را هرآينه باشيد شركورزندگان
أَ وَ مَن كَانَ مَيۡتٗا فَأَحۡيَيۡنَٰهُ وَ جَعَلۡنَا لَهُۥ نُورٗا يَمۡشِي بِهِۦ فِي ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ لَيۡسَ بِخَارِجٖ مِّنۡهَا كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡكَٰفِرِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
122آيا آنكه مردارى بود پس زندهاش كرديم و قرار داديم براى او روشنايى كه راه رود بدان در مردم همانند آن است كه در تاريكيها نيست برون آينده از آنها بدينسان آراسته شد براى كافران آنچه بودند مىكردند
وَ كَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٍ أَكَٰبِرَ مُجۡرِمِيهَا لِيَمۡكُرُواْ فِيهَا وَ مَا يَمۡكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمۡ وَ مَا يَشۡعُرُونَ
123و بدينسان نهاديم در هر شهر سران گنهكارانش را تا نيرنگ آرند در آن و نيرنگ نياورند جز بر خويشتن و درنمىيابند
وَ إِذَا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ قَالُواْ لَن نُّؤۡمِنَ حَتَّىٰ نُؤۡتَىٰ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ رُسُلُ ٱللَّهِۘ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ حَيۡثُ يَجۡعَلُ رِسَالَتَهُۥ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ صَغَارٌ عِندَ ٱللَّهِ وَ عَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا كَانُواْ يَمۡكُرُونَ
124و هر گاه بيايدشان آيتى گويند ايمان نياريم تا آورده شويم همانند آنچه آورده شدند فرستادگان خدا خدا داناتر است كجا نهد پيمبرى خويش را بزودى رسد آنان را كه گناه كردند خواريى نزد خدا و عذابى سخت بدانچه بودند نيرنگ مىباختند
فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِ وَ مَن يُرِدۡ أَن يُضِلَّهُۥ يَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجٗا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي ٱلسَّمَآءِ كَذَٰلِكَ يَجۡعَلُ ٱللَّهُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ
125آن را كه خواهد خدا هدايت كند بگشايد سينه او را براى اسلام و آن را كه خواهد گمراه سازد بگرداند سينهاش را تنگ فشرده چنان كه گويى سخت مىرود به آسمان بدينسان نهد خدا پليد را بر آنان كه ايمان نمىآورند
وَ هَٰذَا صِرَٰطُ رَبِّكَ مُسۡتَقِيمٗا قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَذَّكَّرُونَ
126و اين است راه پروردگار تو راست همانا تفصيل داديم آيتها را براى گروهى كه يادآور شوند
لَهُمۡ دَارُ ٱلسَّلَٰمِ عِندَ رَبِّهِمۡ وَ هُوَ وَلِيُّهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
127آنان را است خانه آرامش نزد پروردگار خويش و او است دوست ايشان بدانچه بودند مىكردند
وَ يَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ قَدِ ٱسۡتَكۡثَرۡتُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ وَ قَالَ أَوۡلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ رَبَّنَا ٱسۡتَمۡتَعَ بَعۡضُنَا بِبَعۡضٖ وَ بَلَغۡنَآ أَجَلَنَا ٱلَّذِيٓ أَجَّلۡتَ لَنَا قَالَ ٱلنَّارُ مَثۡوَىٰكُمۡ خَٰلِدِينَ فِيهَآ إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
128و روزى كه گردشان آرد همگى اى گروه پرى همانا فراوان گرفتيد از آدمى و گفتند دوستان ايشان از آدميان پروردگارا بهرهمند شدند بعضى از ما به بعضى و رسيديم سرآمدى را كه براى ما نهادى گفت آتش است جايگاه شما جاودانان در آن جز آنچه خدا خواهد همانا پروردگار تو است حكيم دانا
وَ كَذَٰلِكَ نُوَلِّي بَعۡضَ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعۡضَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
129و بدينسان دوست گردانيم بعضى ستمگران را با بعضى بدانچه بودند فراهم ميكردند
يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَ ٱلۡإِنسِ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي وَ يُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَا قَالُواْ شَهِدۡنَا عَلَىٰٓ أَنفُسِنَا وَ غَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَ شَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ
130اى گروه پرى و آدمى آيا نيامد شما را فرستادگانى از شما كه بسرايند بر شما آيتهاى مرا و بترسانند شما را از رسيدنتان بدين روز گفتند گواهى داديم بر خويشتن و بفريفتشان زندگانى دنيا و گواهى دادند بر خويش كه بودند كافران
ذَٰلِكَ أَن لَّمۡ يَكُن رَّبُّكَ مُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَ أَهۡلُهَا غَٰفِلُونَ
131اين بدان است كه نيست پروردگار تو نابودكننده شهرها به ستم حالى كه باشند مردم آنها بىخبران
وَ لِكُلّٖ دَرَجَٰتٞ مِّمَّا عَمِلُواْ وَ مَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعۡمَلُونَ
132و هر كدام را پايههايى است از آنچه كردند و نيست پروردگار تو غافل از آنچه مىكنند
وَ رَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَ يَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ
133و پروردگار تو است بىنياز مهربان اگر خواهد ببرد شما را و جانشين سازد پس از شما هر چه را خواهد چنان كه پديد آورد شما را از نژاد گروه دگران
إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَأٓتٖ وَ مَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ
134همانا وعدههاى شما است آينده و نيستيد شما به عجزآرندگان
قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَامِلٞ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
135بگو اى قوم بكنيد هر آنچه توانيد كه منم كننده زود است بدانيد كه را است پايان خانه همانا رستگار نشوند ستمگران
وَ جَعَلُواْ لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ ٱلۡحَرۡثِ وَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ نَصِيبٗا فَقَالُواْ هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعۡمِهِمۡ وَ هَٰذَا لِشُرَكَآئِنَا فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمۡ فَلَا يَصِلُ إِلَى ٱللَّهِ وَ مَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَآئِهِمۡ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
136و قرار دادند براى خدا از آنچه بيافريده است از كشت و دامها بهرهاى پس گفتند اين براى خدا بر پندار ايشان و اين براى شريكان پس آنچه براى شريكان ايشان است نرسد به خدا و آنچه براى خدا است برسد به شريكان ايشان چه زشت است آنچه حكم مىكند
وَ كَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٖ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ قَتۡلَ أَوۡلَٰدِهِمۡ شُرَكَآؤُهُمۡ لِيُرۡدُوهُمۡ وَ لِيَلۡبِسُواْ عَلَيۡهِمۡ دِينَهُمۡ وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرۡهُمۡ وَ مَا يَفۡتَرُونَ
137و بدينسان آراستند براى بسيارى از مشركان كشتن فرزندانشان را شريكان ايشان تا بلغزانندشان و تا آشفته سازند بر ايشان دينشان را و اگر مىخواست خدا نمىكردندش پس بگذار ايشان را با آنچه دروغ مىبندند
وَ قَالُواْ هَٰذِهِۦٓ أَنۡعَٰمٞ وَ حَرۡثٌ حِجۡرٞ لَّا يَطۡعَمُهَآ إِلَّا مَن نَّشَآءُ بِزَعۡمِهِمۡ وَ أَنۡعَٰمٌ حُرِّمَتۡ ظُهُورُهَا وَ أَنۡعَٰمٞ لَّا يَذۡكُرُونَ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا ٱفۡتِرَآءً عَلَيۡهِ سَيَجۡزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
138و گفتند اين است دامها و كشتى بازداشت شده نچشدش جز آنكه خواهيم پندار ايشان و دامهايى كه حرام است پشتهاى آنها و دامهايى كه نبرند نام خدا را بر آنها به دروغبستن بر او بزودى كيفرشان دهد بدانچه بودند دروغ مىبستند
وَ قَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ خَالِصَةٞ لِّذُكُورِنَا وَ مُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِنَا وَ إِن يَكُن مَّيۡتَةٗ فَهُمۡ فِيهِ شُرَكَآءُ سَيَجۡزِيهِمۡ وَصۡفَهُمۡ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
139و گفتند آنچه در شكمهاى اين دامها است مختص مردان ما است و حرام است بر همسران ما و اگر مردارى باشد پس ايشانند در آن شريكان بزودى كيفرشان دهد ستودن ايشان را همانا او است حكيم دانا
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ قَتَلُوٓاْ أَوۡلَٰدَهُمۡ سَفَهَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَ حَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ٱفۡتِرَآءً عَلَى ٱللَّهِ قَدۡ ضَلُّواْ وَ مَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
140همانا زيان كردند آنان كه كشتند فرزندان خود را بى خردانه به نادانى و حرام كردند آنچه را خدا روزيشان داده است به دروغبستن بر خدا همانا گمراه شدند و نبودند از هدايتشدگان
وَ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ جَنَّٰتٖ مَّعۡرُوشَٰتٖ وَ غَيۡرَ مَعۡرُوشَٰتٖ وَ ٱلنَّخۡلَ وَ ٱلزَّرۡعَ مُخۡتَلِفًا أُكُلُهُۥ وَ ٱلزَّيۡتُونَ وَ ٱلرُّمَّانَ مُتَشَٰبِهٗا وَ غَيۡرَ مُتَشَٰبِهٖ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَ ءَاتُواْ حَقَّهُۥ يَوۡمَ حَصَادِهِۦ وَ لَا تُسۡرِفُوٓاْ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
141و او است آنكه پديد آورده است باغهاى افراشته و ناافراشته و خرمابن و كشتزار حالى كه گوناگون است ميوه (يا مزه) آن و زيتون و انار را همانند و ناهمانند بخوريد از ميوه آن هنگامى كه ميوه دهد و بپردازيد بهره آن را روز درويدنش و اسراف نكنيد كه او دوست ندارد اسرافكنندگان را
وَ مِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ حَمُولَةٗ وَ فَرۡشٗا كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ وَ لَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
142و از دامها باربرنده و بسترى را بخوريد از آنچه روزى داده است شما را خداوند و پيروى نكنيد گامهاى شيطان را كه او است براى شما دشمنى آشكار
ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖ مِّنَ ٱلضَّأۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَ مِنَ ٱلۡمَعۡزِ ٱثۡنَيۡنِ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ نَبُِّٔونِي بِعِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
143هشت جفت از ميش دو و از بزغاله دو بگو آيا دو نر را حرام كرده است يا دو ماده را يا آنچه فراگرفته است زهدانهاى دو ماده آگهى دهيد مرا به دانايى اگر هستيد راستگويان
وَ مِنَ ٱلۡإِبِلِ ٱثۡنَيۡنِ وَ مِنَ ٱلۡبَقَرِ ٱثۡنَيۡنِ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمۡ كُنتُمۡ شُهَدَآءَ إِذۡ وَصَّىٰكُمُ ٱللَّهُ بِهَٰذَا فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا لِّيُضِلَّ ٱلنَّاسَ بِغَيۡرِ عِلۡمٍ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
144و از شتر دو و از گاو دو بگو آيا دو نر را حرام كرد يا دو ماده را يا آنچه را فراگرفت زهدانهاى دو ماده يا بوديد شما گواهان هنگامى كه اندرز داد شما را خدا بدين پس كيست ستمگرتر از آنكه ببندد بر خدا دروغى را تا گمراه كند مردم را به نادانى همانا خدا هدايت نكند گروه ستمكاران را
قُل لَّآ أَجِدُ فِي مَآ أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٖ يَطۡعَمُهُۥٓ إِلَّآ أَن يَكُونَ مَيۡتَةً أَوۡ دَمٗا مَّسۡفُوحًا أَوۡ لَحۡمَ خِنزِيرٖ فَإِنَّهُۥ رِجۡسٌ أَوۡ فِسۡقًا أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَ لَا عَادٖ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
145بگو نمىيابم در آنچه به من وحى شده است حرامى را بر خورندهاى كه بخوردش جز آنكه مردار باشد يا خونى ريخته يا گوشت خوك كه آن است پليد يا نافرمانى كه نام جز خدا بر آن برده شده است پس آنكه ناچار شود نه ستمكار و نه تجاوزكننده همانا پروردگار تو است آمرزنده مهربان
وَ عَلَى ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٖ وَ مِنَ ٱلۡبَقَرِ وَ ٱلۡغَنَمِ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ شُحُومَهُمَآ إِلَّا مَا حَمَلَتۡ ظُهُورُهُمَآ أَوِ ٱلۡحَوَايَآ أَوۡ مَا ٱخۡتَلَطَ بِعَظۡمٖ ذَٰلِكَ جَزَيۡنَٰهُم بِبَغۡيِهِمۡ وَ إِنَّا لَصَٰدِقُونَ
146و بر آنان كه جهود شدند حرام كرديم هر ناخندارى را و از گاو و گوسفند حرام كرديم بر ايشان پيههاى آنها را جز آنچه برگرفته است پشتهاى آنها يا پشكلدانها يا آنچه آميخته است با استخوان اين را كيفر بديشان داديم به ستمگريشان و هرآينه مائيم راستگويان
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمۡ ذُو رَحۡمَةٖ وَٰسِعَةٖ وَ لَا يُرَدُّ بَأۡسُهُۥ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
147پس اگر تكذيب كردند بگو همانا پروردگار شما است خداوند رحمتى پهناور و برنگردد خشمش از گروه گنهكاران
سَيَقُولُ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكۡنَا وَ لَآ ءَابَآؤُنَا وَ لَا حَرَّمۡنَا مِن شَيۡءٖ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ حَتَّىٰ ذَاقُواْ بَأۡسَنَا قُلۡ هَلۡ عِندَكُم مِّنۡ عِلۡمٖ فَتُخۡرِجُوهُ لَنَآ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَخۡرُصُونَ
148زود است گويند آنان كه شرك ورزيدند اگر مىخواست خدا مشرك نمىشديم ما و نه پدران ما و نه حرام مىكرديم چيزى را بدينسان تكذيب كردند آنان كه پيش از ايشان بودند تا چشيدند خشم ما را بگو آيا نزد شما دانشى است كه برون آريدش براى ما پيروى نمىكنيد جز پندار را و نيستيد شما جز گمانآوران
قُلۡ فَلِلَّهِ ٱلۡحُجَّةُ ٱلۡبَٰلِغَةُ فَلَوۡ شَآءَ لَهَدَىٰكُمۡ أَجۡمَعِينَ
149بگو خداى را است حجت رسا و اگر مىخواست هرآينه رهبرى مىكرد شما را همگى
قُلۡ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ يَشۡهَدُونَ أَنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَ هَٰذَا فَإِن شَهِدُواْ فَلَا تَشۡهَدۡ مَعَهُمۡ وَ لَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَا وَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَ هُم بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
150بگو بياريد گواهان خويش را كه گواهى مىدهند آنكه خدا حرام كرده است اين را پس اگر گواهى دادند تو گواهى نده با ايشان و پيروى نكن هوسهاى آنان را كه تكذيب نمودند آيتهاى ما را و آنان كه ايمان نمىآورند به آخرت و ايشانند به پروردگار خويش شركورزان
قُلۡ تَعَالَوۡاْ أَتۡلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمۡ عَلَيۡكُمۡ أَلَّا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡٔٗا وَ بِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَ لَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُم مِّنۡ إِمۡلَٰقٖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكُمۡ وَ إِيَّاهُمۡ وَ لَا تَقۡرَبُواْ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَ مَا بَطَنَ وَ لَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
151بگو بيائيد بخوانم بر شما آنچه را كه حرام كرده است پروردگار شما بر شما كه شرك نورزيد بدو چيزى را و به پدر و مادر نكويى كنيد و نكشيد فرزندان خويش را از تنگدستى ما روزى دهيم شما و ايشان را و گرد ناشايستهها (فواحش) نگرديد آنچه آشكار است از آنها و آنچه نهان و نكشيد تنى را كه خدا حرام كرده است جز به حق اين است آنچه خدا به شما اندرز داده است شايد به خرد يابيد
وَ لَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥ وَ أَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَ ٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَا وَ إِذَا قُلۡتُمۡ فَٱعۡدِلُواْ وَ لَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰ وَ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ أَوۡفُواْ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
152و نزديك نشويد به دارايى يتيم جز بدانچه نكوتر است تا برسد به نيروهاى (به جوانى) خويش خويش و بپردازيد پيمانه و سنجش را به داد تكليف نكنيم كسى را جز به مقدار تواناييش و هر گاه سخنى گفتيد دادگرى كنيد اگرچه باشد خويشاوند و به پيمان خدا وفا كنيد اين است آنچه توصيه كرده است شما را بدان شايد يادآور شويد
وَ أَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِي مُسۡتَقِيمٗا فَٱتَّبِعُوهُ وَ لَا تَتَّبِعُواْ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمۡ عَن سَبِيلِهِۦ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
153و آنكه اين است راه من راست پس پيرويش كنيد و پيروى نكنيد راهها را كه پراكندهتان كند از راه او بدين توصيه كرده است شما را شايد پرهيزكارى كنيد
ثُمَّ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ تَمَامًا عَلَى ٱلَّذِيٓ أَحۡسَنَ وَ تَفۡصِيلٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ وَ هُدٗى وَ رَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ
154سپس داديم به موسى كتاب را تمامى بر آنكه نكوكارى كرد (يا بر آنچه نكويى كرد) و تفصيلى براى همه چيز و هدايت و رحمتى شايد به ملاقات پروردگار خود ايمان آرند
وَ هَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ فَٱتَّبِعُوهُ وَ ٱتَّقُواْ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
155و اين است كتابى فرستاديمش فرخنده پس پيرويش كنيد و پرهيزكارى كنيد شايد رحم آورده شويد
أَن تَقُولُوٓاْ إِنَّمَآ أُنزِلَ ٱلۡكِتَٰبُ عَلَىٰ طَآئِفَتَيۡنِ مِن قَبۡلِنَا وَ إِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمۡ لَغَٰفِلِينَ
156تا نگوئيد جز اين نيست كه فرود آورده شد كتاب بر دو گروه پيش از ما و بوديم از درس گرفتنشان بىخبران
أَوۡ تَقُولُواْ لَوۡ أَنَّآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡكِتَٰبُ لَكُنَّآ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمۡ فَقَدۡ جَآءَكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَ هُدٗى وَ رَحۡمَةٞ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ صَدَفَ عَنۡهَا سَنَجۡزِي ٱلَّذِينَ يَصۡدِفُونَ عَنۡ ءَايَٰتِنَا سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصۡدِفُونَ
157يا گوئيد اگر بر ما فرستاده مىشد كتاب هر آينه بوديم هدايتيافتهتر از ايشان اينك بيامد شما را نشانى از پروردگار شما و هدايت و رحمتى پس كيست ستمگرتر از آنكه دروغ پندارد آيتهاى خدا را و بازدارد از آنها بزودى پاداش دهيم آنان را كه بازمى دارند از آيتهاى ما عذاب زشت را بدانچه بودند بازمىداشتند
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ رَبُّكَ أَوۡ يَأۡتِيَ بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗا قُلِ ٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ
158آيا انتظار دارند جز آنكه بيايندشان فرشتگان يا بيايد پروردگار تو يا بيايد پارهاى از آيات پروردگار تو روزى كه مىآيد پارهاى از آيات پروردگار تو سود ندهد كسى را ايمان آوردنش اگر ايمان نياورده است از پيش يا نيندوخته است در ايمان خود خبرى را بگو پس منتظر باشيد كه مائيم منتظران
إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَ كَانُواْ شِيَعٗا لَّسۡتَ مِنۡهُمۡ فِي شَيۡءٍ إِنَّمَآ أَمۡرُهُمۡ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
159همانا آنان كه پراكنده ساختند دين خود را و شدند گروههايى نيستى تو از ايشان در چيزى جز اين نيست كه كار آنان با خدا است پس آگهيشان دهد بدانچه بودند مىكردند
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَا وَ مَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَا وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
160آن كس كه نكويى آورد وى را است ده برابر آن و آن كس كه زشتى آورد كيفر نشود جز همانند آن و ايشان ستم نمىشوند
قُلۡ إِنَّنِي هَدَىٰنِي رَبِّيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ دِينٗا قِيَمٗا مِّلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗا وَ مَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
161بگو همانا مرا هدايت كرده است پروردگارم بسوى راهى راست دينى استوار آئين ابراهيم يكتاپرست و نبوده است از شركورزان
قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحۡيَايَ وَ مَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
162بگو همانا نماز من و پرستش من و زندگيم و مرگم از آن خداوند است پروردگار جهانيان
لَا شَرِيكَ لَهُۥ وَ بِذَٰلِكَ أُمِرۡتُ وَ أَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
163نيست انبازى براى او و بدان مأمور شدم و منم نخستين اسلامآرندگان
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِي رَبّٗا وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيۡءٖ وَ لَا تَكۡسِبُ كُلُّ نَفۡسٍ إِلَّا عَلَيۡهَا وَ لَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
164بگو آيا جز خدا پروردگارى جويم و او است پروردگار همه چيز و نيندوزد هر كسى جز بر خويشتن و برندارد باربرى بار دگرى را پس بسوى پروردگار شما است بازگشت شما تا آگهيتان دهد بدانچه بوديد در آن اختلاف مىكرديد
وَ هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمۡ خَلَٰٓئِفَ ٱلۡأَرۡضِ وَ رَفَعَ بَعۡضَكُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَ إِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمُۢ
165و او است آنكه گردانيد شما را جانشينان زمين و برترى داد گروهى از شما را بر گروهى پايههايى تا بيازمايدتان در آنچه به شما داده است همانا پروردگار تو است زود شكنجه (شتابنده در عقوبت) و همانا او است آمرزنده مهربان