سوره البقرة
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ الٓمٓ
1بنام خداوند بخشاينده مهربان؛ الم
ذَٰلِكَ ٱلۡكِتَٰبُ لَا رَيۡبَ فِيهِ هُدٗى لِّلۡمُتَّقِينَ
2اين نامه كه ترديدى در آن نيست راهنماى پرهيزكاران است
ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡغَيۡبِ وَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ مِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ
3كه به ناديده ايمان آوردند و برپاى دارند نماز را و از آنچه بدانان دادهايم ببخشند
وَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَ مَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَ وَ بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ يُوقِنُونَ
4و آن كسانى كه ايمان آوردند بدانچه بر تو و پيش از تو نازل شده است و به آخرت يقين دارند
أُوْلَٰٓئِكَ عَلَىٰ هُدٗى مِّن رَّبِّهِمۡ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
5آنانند بر هدايتى از پروردگار خويش و آنانند رستگاران
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ سَوَآءٌ عَلَيۡهِمۡ ءَأَنذَرۡتَهُمۡ أَمۡ لَمۡ تُنذِرۡهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
6همانا گروه كفار يكسان است بر ايشان بترسانيشان يا نترسانيشان ايمان نياورند
خَتَمَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ وَ عَلَىٰ سَمۡعِهِمۡ وَ عَلَىٰٓ أَبۡصَٰرِهِمۡ غِشَٰوَةٞ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
7مهر نهاد خدا بر دلهاشان و بر گوش ايشان و بر ديدگان ايشان است پردهاى و براى ايشان است شكنجه بزرگ
وَ مِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَ بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ مَا هُم بِمُؤۡمِنِينَ
8و از مردمند گروهى كه گويند ايمان آورديم به خدا و به روز بازپسين حالى كه نيستند مؤمنان
يُخَٰدِعُونَ ٱللَّهَ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ مَا يَخۡدَعُونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَ مَا يَشۡعُرُونَ
9نيرنگ با خدا و مؤمنان مىبازند حالى كه فريب نمىدهند جز خويشتن را و درنمىيابند
فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ فَزَادَهُمُ ٱللَّهُ مَرَضٗا وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡذِبُونَ
10در دلهاى آنان است مرضى و خدا بيفزودشان مرضى و ايشان را است عذابى دردناك بدانچه بودند دروغ مىگفتند
وَ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ لَا تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ قَالُوٓاْ إِنَّمَا نَحۡنُ مُصۡلِحُونَ
11و اگر گفته شود بديشان فساد نكنيد در زمين گويند نيستيم ما جز اصلاح كنندگان
أَلَآ إِنَّهُمۡ هُمُ ٱلۡمُفۡسِدُونَ وَ لَٰكِن لَّا يَشۡعُرُونَ
12همانا آنانند مفسدان و ليكن درنمىيابند
وَ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ ءَامِنُواْ كَمَآ ءَامَنَ ٱلنَّاسُ قَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ كَمَآ ءَامَنَ ٱلسُّفَهَآءُ أَلَآ إِنَّهُمۡ هُمُ ٱلسُّفَهَآءُ وَ لَٰكِن لَّا يَعۡلَمُونَ
13و هر گاه گفته شود بديشان ايمان آريد چنان كه ايمان آوردند مردم گويند آيا ايمان آريم چنان كه ايمان آوردند بىخردان همانا ايشانند بىخردان و ليكن نمىدانند
وَ إِذَا لَقُواْ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَ إِذَا خَلَوۡاْ إِلَىٰ شَيَٰطِينِهِمۡ قَالُوٓاْ إِنَّا مَعَكُمۡ إِنَّمَا نَحۡنُ مُسۡتَهۡزِءُونَ
14و هر گاه ملاقات كنند مؤمنان را گويند ايمان آورديم و چون خلوت كنند با شياطين خود گويند همانا ما با شمائيم نيستيم ما جز مسخرهكنندگان
ٱللَّهُ يَسۡتَهۡزِئُ بِهِمۡ وَ يَمُدُّهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
15خدا مسخره كند بديشان و مهلتشان دهد در سركشى خود فرو روند
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلۡهُدَىٰ فَمَا رَبِحَت تِّجَٰرَتُهُمۡ وَ مَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
16آنانند كه خريدند گمراهى را به هدايت پس نه سودمند شد سوداگريشان و نبودند راهيافتگان
مَثَلُهُمۡ كَمَثَلِ ٱلَّذِي ٱسۡتَوۡقَدَ نَارٗا فَلَمَّآ أَضَآءَتۡ مَا حَوۡلَهُۥ ذَهَبَ ٱللَّهُ بِنُورِهِمۡ وَ تَرَكَهُمۡ فِي ظُلُمَٰتٖ لَّا يُبۡصِرُونَ
17مثل ايشان مثل آن است كه افروخت آتشى تا گاهى كه روشن كرد پيرامونش را ببرد خدا نور ايشان را و بگذاردشان در تاريكيهايى كه نمىبينند
صُمُّۢ بُكۡمٌ عُمۡيٞ فَهُمۡ لَا يَرۡجِعُونَ
18كرانند گنگانند كورانند پس باز نمىگردند
أَوۡ كَصَيِّبٖ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ فِيهِ ظُلُمَٰتٞ وَ رَعۡدٞ وَ بَرۡقٞ يَجۡعَلُونَ أَصَٰبِعَهُمۡ فِيٓ ءَاذَانِهِم مِّنَ ٱلصَّوَٰعِقِ حَذَرَ ٱلۡمَوۡتِ وَ ٱللَّهُ مُحِيطُۢ بِٱلۡكَٰفِرِينَ
19يا مانند بارانى از آسمان كه در آن است تاريكيهايى و رعد و برقى مىنهند انگشتان خويش را در گوشهاشان از صاعقهها از ترس مرگ و خداوند فراگيرنده است به كافران
يَكَادُ ٱلۡبَرۡقُ يَخۡطَفُ أَبۡصَٰرَهُمۡ كُلَّمَآ أَضَآءَ لَهُم مَّشَوۡاْ فِيهِ وَ إِذَآ أَظۡلَمَ عَلَيۡهِمۡ قَامُواْ وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمۡعِهِمۡ وَ أَبۡصَٰرِهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
20نزديك است برق بربايد ديدگان ايشان را هر گاه روشنائيشان دهد روان شوند در آن و گاهى كه تاريكى افكند بر ايشان بايستند و اگر مىخواست خدا مىبرد گوش و ديدگان ايشان را همانا خداوند است بر همه چيز توانا
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱعۡبُدُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ وَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
21اى مردم پرستش كنيد پروردگار خويش را آنكه بيافريد شما و پيشينيان را شايد كه شما پرهيزكارى كنيد
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ فِرَٰشٗا وَ ٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ وَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزۡقٗا لَّكُمۡ فَلَا تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ أَندَادٗا وَ أَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
22آنكه گردانيد براى شما زمين را فرش و بسترى و آسمان را سازمانى و پوششى و فرو ريخت از آسمان آبى پس برون آورد بدان از ميوهها روزيى براى شما پس قرار ندهيد براى خدا همتايانى و خود مىدانيد
وَ إِن كُنتُمۡ فِي رَيۡبٖ مِّمَّا نَزَّلۡنَا عَلَىٰ عَبۡدِنَا فَأۡتُواْ بِسُورَةٖ مِّن مِّثۡلِهِۦ وَ ٱدۡعُواْ شُهَدَآءَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
23و اگر در شكى هستيد بدانچه فرستاديم بر بنده خود پس بياريد سورهاى همانند آن و بخوانيد گواهان خويش را جز خدا اگر هستيد راستگويان
فَإِن لَّمۡ تَفۡعَلُواْ وَ لَن تَفۡعَلُواْ فَٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ ٱلَّتِي وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَ ٱلۡحِجَارَةُ أُعِدَّتۡ لِلۡكَٰفِرِينَ
24پس اگر نكرديد و هرگز نمىكنيد پس بپرهيزيد آتشى را كه سوختش مردم است و سنگ آماده شده است براى كافران
وَ بَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنۡهَا مِن ثَمَرَةٖ رِّزۡقٗا قَالُواْ هَٰذَا ٱلَّذِي رُزِقۡنَا مِن قَبۡلُ وَ أُتُواْ بِهِۦ مُتَشَٰبِهٗا وَ لَهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞ وَ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
25و مژده ده آنان را كه ايمان آوردند و كردار شايسته كردند كه ايشان را است باغهايى كه روان است از زير آنها نهرها هر گاه روزيمند شوند از آن ميوهاى گويند اين است همان كه روزيمند بوديم از پيش و آوردهشدندش همانند و ايشان را است در آن زنانى پاكشده و ايشانند در آن جاودانان
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَسۡتَحۡيِۦٓ أَن يَضۡرِبَ مَثَلٗا مَّا بَعُوضَةٗ فَمَا فَوۡقَهَا فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فَيَعۡلَمُونَ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّهِمۡ وَ أَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَيَقُولُونَ مَاذَآ أَرَادَ ٱللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلٗاۘ يُضِلُّ بِهِۦ كَثِيرٗا وَ يَهۡدِي بِهِۦ كَثِيرٗا وَ مَا يُضِلُّ بِهِۦٓ إِلَّا ٱلۡفَٰسِقِينَ
26همانا پروا ندارد خدا كه مثلى زند پشهاى تا برتر از آن پس آنان كه ايمان آوردند دانند آن را حق از نزد پروردگار خود و آنان كه كفر ورزيدند گويند آيا خدا را غرض چه باشد از اين مثل كه گروهى را بدان گمراه و گروهى را بدان هدايت كند حالى كه گمراه نمىكند بدان مگر فاسقان را
ٱلَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهۡدَ ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مِيثَٰقِهِۦ وَ يَقۡطَعُونَ مَآ أَمَرَ ٱللَّهُ بِهِۦٓ أَن يُوصَلَ وَ يُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
27آنان كه بشكنند پيمان خدا را پس از بستنش و ببرند آنچه را كه خدا دستور پيوندش داده و فساد كنند در زمين همانا آنانند زيانكاران
كَيۡفَ تَكۡفُرُونَ بِٱللَّهِ وَ كُنتُمۡ أَمۡوَٰتٗا فَأَحۡيَٰكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يُحۡيِيكُمۡ ثُمَّ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
28چگونه كافر شويد به خدا با آنكه مردگانى بوديد كه زنده كرد شما را پس مىميراند و سپس زنده كند شما را پس بسوى او بازگردانيده شويد
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ فَسَوَّىٰهُنَّ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
29اوست آن كه آفريد براى شما هر چه در زمين است و سپس پرداخت به آسمان و آن را هفت آسمان ساخت و اوست به هر چيز دانا
وَ إِذۡ قَالَ رَبُّكَ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ خَلِيفَةٗ قَالُوٓاْ أَتَجۡعَلُ فِيهَا مَن يُفۡسِدُ فِيهَا وَ يَسۡفِكُ ٱلدِّمَآءَ وَ نَحۡنُ نُسَبِّحُ بِحَمۡدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّيٓ أَعۡلَمُ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
30و هنگامى كه گفت پروردگار تو به فرشتگان كه خواهم قرار داد در زمين جانشينى گفتند آيا قرار دهى در زمين آن را كه فساد جويد در آن و خون ريزد حالى كه ما ستايش و سپاس تو گوئيم و تو را تقديس كنيم گفت من مىدانم آنچه را كه نمىدانيد
وَ عَلَّمَ ءَادَمَ ٱلۡأَسۡمَآءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمۡ عَلَى ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ فَقَالَ أَنۢبُِٔونِي بِأَسۡمَآءِ هَٰٓؤُلَآءِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
31و آموخت به آدم نامها را همگى سپس عرضشان كرد بر ملائكه و گفت خبر دهيد مرا از نامهاى اينان اگر هستيد راستگويان
قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ لَا عِلۡمَ لَنَآ إِلَّا مَا عَلَّمۡتَنَآ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَلِيمُ ٱلۡحَكِيمُ
32گفتند منزهى تو نيست ما را دانشى جز آنچه تو آموختى همانا تويى دانشمند حكيم
قَالَ يَٰٓـَٔادَمُ أَنۢبِئۡهُم بِأَسۡمَآئِهِمۡ فَلَمَّآ أَنۢبَأَهُم بِأَسۡمَآئِهِمۡ قَالَ أَلَمۡ أَقُل لَّكُمۡ إِنِّيٓ أَعۡلَمُ غَيۡبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ أَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَ مَا كُنتُمۡ تَكۡتُمُونَ
33گفت اى آدم آگهيشان ده به نامهاى آنان و گاهى كه آگهيشان داد به نامهاى آنان گفت آيا نگفتم شما را كه من مىدانم غيب آسمانها و زمين را و مىدانم آنچه را كه فاش و پنهان سازيد
وَ إِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ أَبَىٰ وَ ٱسۡتَكۡبَرَ وَ كَانَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
34و هنگامى كه گفتيم به فرشتگان سجده كنيد به آدم پس سجده كردند همه جز ابليس كه سر پيچيد و بزرگى طلبيد و بود از گروه كافران
وَ قُلۡنَا يَٰٓـَٔادَمُ ٱسۡكُنۡ أَنتَ وَ زَوۡجُكَ ٱلۡجَنَّةَ وَ كُلَا مِنۡهَا رَغَدًا حَيۡثُ شِئۡتُمَا وَ لَا تَقۡرَبَا هَٰذِهِ ٱلشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
35و به آدم گفتيم كه با همسر خويش در بهشت بيارام و بخوريد از آن گوارا آنچه خواهيد و نزديك نشويد بدين درخت كه مىشويد از ستمگران
فَأَزَلَّهُمَا ٱلشَّيۡطَٰنُ عَنۡهَا فَأَخۡرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَ قُلۡنَا ٱهۡبِطُواْ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞ وَ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُسۡتَقَرّٞ وَ مَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٖ
36پس بلغزانيدشان شيطان و برون راندشان از آنچه بودند در آن و گفتيم فرود شويد گروهى از شما دشمن گروهى و شما را است در زمين آرامشگاه و بهرهاى تا زمانى
فَتَلَقَّىٰٓ ءَادَمُ مِن رَّبِّهِۦ كَلِمَٰتٖ فَتَابَ عَلَيۡهِ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
37پس دريافت آدم از پروردگار خود سخنانى كه توبهاش پذيرفت و همانا اوست بسى توبهپذيرنده مهربان
قُلۡنَا ٱهۡبِطُواْ مِنۡهَا جَمِيعٗا فَإِمَّا يَأۡتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدٗى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
38گفتيم فرود شويد از آن همگى هر گاه شما را راهنمايى از جانب من آيد پس آنان كه پيروى كنند راهنمايى مرا نه برايشان است ترسى و نه اندوهگين شوند
وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
39و آنان كه كفر ورزيدند و تكذيب آيتهاى ما كردند ايشانند ياران آتش در آنند جاودانان
يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتِيَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ وَ أَوۡفُواْ بِعَهۡدِيٓ أُوفِ بِعَهۡدِكُمۡ وَ إِيَّٰيَ فَٱرۡهَبُونِ
40اى بنى اسرائيل ياد آوريد نعمتى را كه به شما ارزانى فرمودم و وفا كنيد به عهد من وفا كنم به عهد شما و مرا پس بترسيد
وَ ءَامِنُواْ بِمَآ أَنزَلۡتُ مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَكُمۡ وَ لَا تَكُونُوٓاْ أَوَّلَ كَافِرِۢ بِهِۦ وَ لَا تَشۡتَرُواْ بَِٔايَٰتِي ثَمَنٗا قَلِيلٗا وَ إِيَّٰيَ فَٱتَّقُونِ
41و ايمان آريد بدانچه فرستادم كه مصدق آنچه با شما است و نباشيد نخستين كس كه بدان كفر ورزد و نفروشيد آيتهاى مرا به بهايى كم و از من پس بترسيد
وَ لَا تَلۡبِسُواْ ٱلۡحَقَّ بِٱلۡبَٰطِلِ وَ تَكۡتُمُواْ ٱلۡحَقَّ وَ أَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
42و نپوشانيد حق را به باطل و كتمان نكنيد حق را و شما مىدانيد
وَ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَ ٱرۡكَعُواْ مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ
43و بپاى داريد نماز را و بدهيد زكاة را و ركوع گزاريد (نماز گزاريد) با ركوعگزاران
أَتَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبِرِّ وَ تَنسَوۡنَ أَنفُسَكُمۡ وَ أَنتُمۡ تَتۡلُونَ ٱلۡكِتَٰبَ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
44آيا مردم را به نيكى خوانيد و خود را فراموش كنيد حالى كه مىخوانيد كتاب را آيا بخرد نمىيابيد
وَ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَ ٱلصَّلَوٰةِ وَ إِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى ٱلۡخَٰشِعِينَ
45و كمك جوييد از صبر و نماز و همانا گران است آن جز بر فروتنان
ٱلَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَٰقُواْ رَبِّهِمۡ وَ أَنَّهُمۡ إِلَيۡهِ رَٰجِعُونَ
46آنان كه ملاقات پروردگار خويش را گمان دارند و آن كه ايشانند بسوى او بازگشت كنندگان
يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتِيَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ وَ أَنِّي فَضَّلۡتُكُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
47اى بنى اسرائيل ياد آريد نعمتم را كه به شما ارزانى داشتم و آنكه برترى دادم شما را بر جهانيان
وَ ٱتَّقُواْ يَوۡمٗا لَّا تَجۡزِي نَفۡسٌ عَن نَّفۡسٖ شَيۡٔٗا وَ لَا يُقۡبَلُ مِنۡهَا شَفَٰعَةٞ وَ لَا يُؤۡخَذُ مِنۡهَا عَدۡلٞ وَ لَا هُمۡ يُنصَرُونَ
48و بترسيد از روزى كه انجام ندهد كسى براى كسى چيزى را و نه از كسى شفاعتى پذيرفته شود و نه بدلى از او قبول گردد و نه ايشان يارى شوند
وَ إِذۡ نَجَّيۡنَٰكُم مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَسُومُونَكُمۡ سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبۡنَآءَكُمۡ وَ يَسۡتَحۡيُونَ نِسَآءَكُمۡ وَ فِي ذَٰلِكُم بَلَآءٞ مِّن رَّبِّكُمۡ عَظِيمٞ
49و زمانى كه نجات داديم شما را از آل فرعون كه روا مىداشتند بر شما شكنجه زشت را مىكشتند به سختى پسران شما را و زنده مىگذاشتند زنان شما را و در آنتان بود آزمايشى از پروردگار شما بزرگ
وَ إِذۡ فَرَقۡنَا بِكُمُ ٱلۡبَحۡرَ فَأَنجَيۡنَٰكُمۡ وَ أَغۡرَقۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ وَ أَنتُمۡ تَنظُرُونَ
50و هنگامى كه بشكافتيم براى شما دريا را پس نجات داديم شما را و غرق نموديم آل فرعون را حالى كه بوديد نگران
وَ إِذۡ وَٰعَدۡنَا مُوسَىٰٓ أَرۡبَعِينَ لَيۡلَةٗ ثُمَّ ٱتَّخَذۡتُمُ ٱلۡعِجۡلَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَ أَنتُمۡ ظَٰلِمُونَ
51و هنگامى كه ميعاد نهاديم با موسى چهل شب سپس برگرفتيد گوساله را از آن پس و بوديد ستمگران
ثُمَّ عَفَوۡنَا عَنكُم مِّنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
52پس بخشوديم بر شما پس از آن باشد كه شما شكر گزاريد
وَ إِذۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡفُرۡقَانَ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
53و هنگامى كه داديم به موسى كتاب و فرقان را شايد رهبرى شويد
وَ إِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ إِنَّكُمۡ ظَلَمۡتُمۡ أَنفُسَكُم بِٱتِّخَاذِكُمُ ٱلۡعِجۡلَ فَتُوبُوٓاْ إِلَىٰ بَارِئِكُمۡ فَٱقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ عِندَ بَارِئِكُمۡ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
54و هنگامى كه گفت موسى به قوم خود اى قوم من همانا ستم بر خود كرديد به گرفتن شما گوساله را پس بازگرديد به آفريدگار خود و بكشيد نفوس خويش را آن بهتر است از براى شما نزد پروردگارتان پس پذيرفت توبه شما را كه اوست توبهپذيرنده مهربان
وَ إِذۡ قُلۡتُمۡ يَٰمُوسَىٰ لَن نُّؤۡمِنَ لَكَ حَتَّىٰ نَرَى ٱللَّهَ جَهۡرَةٗ فَأَخَذَتۡكُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ وَ أَنتُمۡ تَنظُرُونَ
55و هنگامى كه گفتيد اى موسى ايمان نياريم به تو تا ببينيم خدا را آشكارا پس بگرفت شما را صاعقه حالى كه بوديد نگران
ثُمَّ بَعَثۡنَٰكُم مِّنۢ بَعۡدِ مَوۡتِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
56سپس زنده كرديم شما را پس از مرگتان شايد كه شما شكر گزاريد
وَ ظَلَّلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡغَمَامَ وَ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَنَّ وَ ٱلسَّلۡوَىٰ كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ وَ مَا ظَلَمُونَا وَ لَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
57و سايبان گردانيديم بر شما ابر را و فرود آورديم بر شما «من» و «سلوى» را بخوريد از پاكهاى آنچه روزيتان داديم و ستم نكردند ما را ليكن بودند نفوس خويش را ستمكنندگان
وَ إِذۡ قُلۡنَا ٱدۡخُلُواْ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةَ فَكُلُواْ مِنۡهَا حَيۡثُ شِئۡتُمۡ رَغَدٗا وَ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا وَ قُولُواْ حِطَّةٞ نَّغۡفِرۡ لَكُمۡ خَطَٰيَٰكُمۡ وَ سَنَزِيدُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
58و هنگامى كه گفتيم درآئيد اين قريه را و بخوريد از آن هر جا خواهيد گوارا و درآئيد در را سجدهكنان و بگوئيد كاهشى تا بيامرزيم از براى شما لغزشهاى شما را و بزودى بيش دهيم به نيكوكاران
فَبَدَّلَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ قَوۡلًا غَيۡرَ ٱلَّذِي قِيلَ لَهُمۡ فَأَنزَلۡنَا عَلَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ رِجۡزٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ
59پس تبديل كردند ستمگران سخن را به غير از آنچه به ايشان گفته شد پس فرستاديم بر ستمپيشگان شكنجهاى را از آسمان بدانچه بودند نافرمانىكنندگان
وَ إِذِ ٱسۡتَسۡقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ فَقُلۡنَا ٱضۡرِب بِّعَصَاكَ ٱلۡحَجَرَ فَٱنفَجَرَتۡ مِنۡهُ ٱثۡنَتَا عَشۡرَةَ عَيۡنٗا قَدۡ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٖ مَّشۡرَبَهُمۡ كُلُواْ وَ ٱشۡرَبُواْ مِن رِّزۡقِ ٱللَّهِ وَ لَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ
60و هنگامى كه آب خواست موسى براى قوم خود پس گفتيم بزن عصايت را به سنگ پس منفجر شد از آن دوازده چشمه كه بشناخت هر گروهى آبشخور خود را بخوريد و بنوشيد از روزى خدا و نكوشيد در زمين فسادكنندگان
وَ إِذۡ قُلۡتُمۡ يَٰمُوسَىٰ لَن نَّصۡبِرَ عَلَىٰ طَعَامٖ وَٰحِدٖ فَٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ يُخۡرِجۡ لَنَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ مِنۢ بَقۡلِهَا وَ قِثَّآئِهَا وَ فُومِهَا وَ عَدَسِهَا وَ بَصَلِهَا قَالَ أَتَسۡتَبۡدِلُونَ ٱلَّذِي هُوَ أَدۡنَىٰ بِٱلَّذِي هُوَ خَيۡرٌ ٱهۡبِطُواْ مِصۡرٗا فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلۡتُمۡ وَ ضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلذِّلَّةُ وَ ٱلۡمَسۡكَنَةُ وَ بَآءُو بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ يَكۡفُرُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ يَقۡتُلُونَ ٱلنَّبِيِّۧنَ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّ كَانُواْ يَعۡتَدُونَ
61و هنگامى كه گفتيد اى موسى هرگز شكيبا نشويم بر يك خوراك پس بخوان براى ما پروردگار خود را تا بيرون آرد براى ما از رستنيهاى زمين از سبزيش و خيارش و سيرش و عدسش و پيازش گفت آيا تبديل كنيد آن را كه پستتر است به بهتر به شهر درآئيد (فرود آئيد) كه شما را است آنچه را خواستيد و زده شد بر ايشان خوارى و بينوايى و بازگشتند به خشمى از خدا اين بدان شد كه بودند كفر مىورزيدند به آيتهاى خدا و مىكشتند پيمبران را به ناحق اين بدان شد كه نافرمانى كردند و بودند تجاوزكنندگان
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ وَ ٱلنَّصَٰرَىٰ وَ ٱلصَّٰبِِٔينَ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡ وَ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
62همانا آنان كه ايمان آوردند و آنان كه جهود شدند و ترسايان و صائبان هر كس ايمان آرد به خدا و روز بازپسين و كردار نيك كند آنان را است پاداششان نزد پروردگارشان نه ترسى است بر ايشان و نه اندوهگين شوند
وَ إِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَكُمۡ وَ رَفَعۡنَا فَوۡقَكُمُ ٱلطُّورَ خُذُواْ مَآ ءَاتَيۡنَٰكُم بِقُوَّةٖ وَ ٱذۡكُرُواْ مَا فِيهِ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
63و هنگامى كه گرفتيم پيمان شما را و برافراشتيم بر فراز شما طور را بگيريد آنچه را به شما داديم به نيرومندى و ياد آريد آنچه را در آن است شايد پرهيزكارى كنيد
ثُمَّ تَوَلَّيۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَ رَحۡمَتُهُۥ لَكُنتُم مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
64سپس پشت كرديد پس از آن كه اگر نبود فضل خدا بر شما و رحمتش هرآينه مىشديد از زيانكاران
وَ لَقَدۡ عَلِمۡتُمُ ٱلَّذِينَ ٱعۡتَدَوۡاْ مِنكُمۡ فِي ٱلسَّبۡتِ فَقُلۡنَا لَهُمۡ كُونُواْ قِرَدَةً خَٰسِِٔينَ
65و همانا دانستيد آنان را كه تجاوز كردند از شما در روز شنبه كه گفتيم ايشان را باشيد بوزينههايى سرافكندگان
فَجَعَلۡنَٰهَا نَكَٰلٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهَا وَ مَا خَلۡفَهَا وَ مَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ
66پس قرارش داديم عبرتى براى پيش روى آن و پشت سر آن و اندرزى براى پرهيزكاران
وَ إِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦٓ إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُكُمۡ أَن تَذۡبَحُواْ بَقَرَةٗ قَالُوٓاْ أَتَتَّخِذُنَا هُزُوٗا قَالَ أَعُوذُ بِٱللَّهِ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
67و هنگامى كه گفت موسى به قوم خود كه خدا فرمانتان دهد كه بكشيد گاوى گفتند ما را به مسخره گيرى گفت پناه مىبرم به خدا كه باشم از نادانان
قَالُواْ ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ قَالَ إِنَّهُۥ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٞ لَّا فَارِضٞ وَ لَا بِكۡرٌ عَوَانُۢ بَيۡنَ ذَٰلِكَ فَٱفۡعَلُواْ مَا تُؤۡمَرُونَ
68گفتند بخوان پروردگارت را بيان كند براى ما چيست آن گفت او گويد همانا آن گاوى است نه پير و نه جوان ميانه بين آن پس بكنيد آنچه را مأمور مىشويد
قَالُواْ ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا لَوۡنُهَا قَالَ إِنَّهُۥ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٞ صَفۡرَآءُ فَاقِعٞ لَّوۡنُهَا تَسُرُّ ٱلنَّٰظِرِينَ
69گفتند بخوان پروردگار خود را بيان كند براى ما چيست رنگش گفت او گويد همانا آن گاوى است به سختى زردفام كه رنگش سرور آورد براى بينندگان
قَالُواْ ٱدۡعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ إِنَّ ٱلۡبَقَرَ تَشَٰبَهَ عَلَيۡنَا وَ إِنَّآ إِن شَآءَ ٱللَّهُ لَمُهۡتَدُونَ
70گفتند بخوان پروردگار خود را بيان كند براى ما چيست آن همانا گاو بر ما مشتبه شده است و همانا مائيم اگر خدا خواهد هدايتيافتگان
قَالَ إِنَّهُۥ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٞ لَّا ذَلُولٞ تُثِيرُ ٱلۡأَرۡضَ وَ لَا تَسۡقِي ٱلۡحَرۡثَ مُسَلَّمَةٞ لَّا شِيَةَ فِيهَا قَالُواْ ٱلۡـَٰٔنَ جِئۡتَ بِٱلۡحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَ مَا كَادُواْ يَفۡعَلُونَ
71گفت او گويد همانا آن گاوى است نه رام تا زمين را شيار كند و نه كشت را آب دهد تندرست است نيست لكهاى در آن گفتند اكنون حق را آوردى پس سر بريدندش و نزديك نبودند آن را كنندگان
وَ إِذۡ قَتَلۡتُمۡ نَفۡسٗا فَٱدَّٰرَٰٔتُمۡ فِيهَا وَ ٱللَّهُ مُخۡرِجٞ مَّا كُنتُمۡ تَكۡتُمُونَ
72و هنگامى كه كشتيد تنى را پس بيزارى جستيد در آن و خداست بيرونآرنده آنچه بوديد نهانكنندگان
فَقُلۡنَا ٱضۡرِبُوهُ بِبَعۡضِهَا كَذَٰلِكَ يُحۡيِ ٱللَّهُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَ يُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
73پس گفتيم بزنيدش با پارهاى از آن چنين زنده كند خدا مردگان را و بنماياند به شما آيتهاى خويش را شايد بخرد آئيد
ثُمَّ قَسَتۡ قُلُوبُكُم مِّنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَهِيَ كَٱلۡحِجَارَةِ أَوۡ أَشَدُّ قَسۡوَةٗ وَ إِنَّ مِنَ ٱلۡحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنۡهُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَ إِنَّ مِنۡهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخۡرُجُ مِنۡهُ ٱلۡمَآءُ وَ إِنَّ مِنۡهَا لَمَا يَهۡبِطُ مِنۡ خَشۡيَةِ ٱللَّهِ وَ مَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
74سپس سخت شد دلهاى شما پس از آن كه مانند سنگ است يا سنگينتر و همانا از سنگها است آنچه روان گردد از آن جويها و از آنها است آنچه بشكافد پس برون آيد از آن آب و از آنها است آنچه فرودآيد از ترس خدا و نيست خدا غافل از آنچه مىكنيد
أَفَتَطۡمَعُونَ أَن يُؤۡمِنُواْ لَكُمۡ وَ قَدۡ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ يَسۡمَعُونَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُۥ مِنۢ بَعۡدِ مَا عَقَلُوهُ وَ هُمۡ يَعۡلَمُونَ
75آيا طمع داريد كه ايمان آرند به شما حالى كه بودند گروهى از ايشان مىشنيدند سخن خدا را پس دگرگونش مىكردند از پس آنكه مىيافتندش بخرد و ايشان مىدانستند
وَ إِذَا لَقُواْ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَ إِذَا خَلَا بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ قَالُوٓاْ أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمۡ لِيُحَآجُّوكُم بِهِۦ عِندَ رَبِّكُمۡ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
76و هر گاه ملاقات كنند مؤمنان را گويند ايمان آورديم و چون خلوت كند بعضى از ايشان با بعضى گويند آيا حديث كنيد ايشان را بدانچه بگشود است خدا بر شما تا بدان بستيزند با شما نزد پروردگارتان آيا بخرد نمىيابيد
أَ وَ لَا يَعۡلَمُونَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعۡلِنُونَ
77آيا نمىدانند كه خدا مىداند آنچه را نهان مىكنند و آنچه را آشكار مىكنند
وَ مِنۡهُمۡ أُمِّيُّونَ لَا يَعۡلَمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّآ أَمَانِيَّ وَ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَظُنُّونَ
78و از ايشانند گروهى امى و مادرزاد كه نمىدانند كتاب را جز آرزو و افسانههايى و نيستند جز پندارندگان
فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ يَكۡتُبُونَ ٱلۡكِتَٰبَ بِأَيۡدِيهِمۡ ثُمَّ يَقُولُونَ هَٰذَا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ لِيَشۡتَرُواْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗا فَوَيۡلٞ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتۡ أَيۡدِيهِمۡ وَ وَيۡلٞ لَّهُم مِّمَّا يَكۡسِبُونَ
79پس واى بر آنان كه مىنويسند كتاب را با دستهاى خود و سپس گويند كه آن از نزد خدا است تا بخرند بدان بهايى اندك را پس واى بر آنان از آنچه بنوشت دستهاى ايشان و واى بر آنان از آنچه فراهم مىكنند
وَ قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا ٱلنَّارُ إِلَّآ أَيَّامٗا مَّعۡدُودَةٗ قُلۡ أَتَّخَذۡتُمۡ عِندَ ٱللَّهِ عَهۡدٗا فَلَن يُخۡلِفَ ٱللَّهُ عَهۡدَهُۥٓ أَمۡ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
80گفتند هرگز نرسد ما را آتش جز روزكى چند بگو آيا برگرفتيد نزد خدا پيمانى كه هرگز نشكند خدا پيمان خود را يا گوئيد بر خدا آنچه را نمىدانيد
بَلَىٰ مَن كَسَبَ سَيِّئَةٗ وَ أَحَٰطَتۡ بِهِۦ خَطِيَٓٔتُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
81بلكه آن كس كه بدى را فراهم كرد و فراگرفتش گناه او آنانند ياران آتش ايشانند در آن جاودانان
وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
82و آنان كه ايمان آوردند و كردارهاى نيك كردند آنانند ياران بهشت ايشانند در آن جاودانان
وَ إِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ لَا تَعۡبُدُونَ إِلَّا ٱللَّهَ وَ بِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَانٗا وَ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ وَ ٱلۡمَسَٰكِينِ وَ قُولُواْ لِلنَّاسِ حُسۡنٗا وَ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ ثُمَّ تَوَلَّيۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنكُمۡ وَ أَنتُم مُّعۡرِضُونَ
83و هنگامى كه گرفتيم پيمان بنى اسرائيل را كه پرستش نكنيد جز خدا را و به والدين نيكى را و به نزديكان و يتيمان و بينوايان و بگوئيد با مردم گفتارى نيك و برپا داريد نماز را و بدهيد زكات را سپس پشت كرديد جز كمى از شما حالى كه بوديد روىگردانان
وَ إِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَكُمۡ لَا تَسۡفِكُونَ دِمَآءَكُمۡ وَ لَا تُخۡرِجُونَ أَنفُسَكُم مِّن دِيَٰرِكُمۡ ثُمَّ أَقۡرَرۡتُمۡ وَ أَنتُمۡ تَشۡهَدُونَ
84و هنگامى كه گرفتيم پيمان شما را كه نريزيد خونهاى خود را و بيرون نرانيد همديگر را از ديار خويش پس اقرار كرديد حالى كه بوديد گواهان
ثُمَّ أَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ تَقۡتُلُونَ أَنفُسَكُمۡ وَ تُخۡرِجُونَ فَرِيقٗا مِّنكُم مِّن دِيَٰرِهِمۡ تَظَٰهَرُونَ عَلَيۡهِم بِٱلۡإِثۡمِ وَ ٱلۡعُدۡوَٰنِ وَ إِن يَأۡتُوكُمۡ أُسَٰرَىٰ تُفَٰدُوهُمۡ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيۡكُمۡ إِخۡرَاجُهُمۡ أَفَتُؤۡمِنُونَ بِبَعۡضِ ٱلۡكِتَٰبِ وَ تَكۡفُرُونَ بِبَعۡضٖ فَمَا جَزَآءُ مَن يَفۡعَلُ ذَٰلِكَ مِنكُمۡ إِلَّا خِزۡيٞ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يُرَدُّونَ إِلَىٰٓ أَشَدِّ ٱلۡعَذَابِ وَ مَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
85سپس اينك شمائيد كه مىكشيد همديگر را و بيرون مىرانيد گروهى را از شما از خانههاى ايشان پشتيبانى جوييد بر ايشان به گناه و ستم و اگر بيايند شما را اسيران فديه از ايشان دهيد حالى كه حرام است بر شما برون راندن ايشان آيا ايمان آريد به بعض كتاب و كفر ورزيد به بعضى پس چيست كيفر آنكه اين كار را كند از شما جز خواريى در زندگانى دنيا و روز قيامت برگردانيده شوند بسوى اشد عذاب و نيست خدا غافل از آنچه مىكنيد
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا بِٱلۡأٓخِرَةِ فَلَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَ لَا هُمۡ يُنصَرُونَ
86آنانند كه خريدند زندگانى دنيا را به آخرت پس سبك نشود از ايشان عذاب و نه يارى شوند
وَ لَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَ قَفَّيۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ بِٱلرُّسُلِ وَ ءَاتَيۡنَا عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَ أَيَّدۡنَٰهُ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَآءَكُمۡ رَسُولُۢ بِمَا لَا تَهۡوَىٰٓ أَنفُسُكُمُ ٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡ فَفَرِيقٗا كَذَّبۡتُمۡ وَ فَرِيقٗا تَقۡتُلُونَ
87همانا داديم به موسى كتاب را و در پى آورديم پس از وى پيمبران را و داديم عيسى بن مريم را بينات و مؤيدش داشتيم به روح القدس آيا هر گاه بيايد شما را پيمبرى بدانچه نپسندد نفوستان سركشى كرديد پس گروهى را تكذيب كرديد و گروهى را مىكشتيد
وَ قَالُواْ قُلُوبُنَا غُلۡفُۢ بَل لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفۡرِهِمۡ فَقَلِيلٗا مَّا يُؤۡمِنُونَ
88و گفتند دلهاى ما نهان در پرده است بلكه لعنت كرد خدا ايشان را به كفرشان پس به كمى ايمان آرند
وَ لَمَّا جَآءَهُمۡ كِتَٰبٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٞ لِّمَا مَعَهُمۡ وَ كَانُواْ مِن قَبۡلُ يَسۡتَفۡتِحُونَ عَلَى ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَمَّا جَآءَهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِۦ فَلَعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
89هنگامى كه بيامدشان كتابى از نزد خدا كه مصدق بود آنچه را با ايشان است و بودند از پيش پيروزى مىجستند بر آنان كه كفر ورزيدند تا گاهى كه بيامدشان بشناختند آنچه كافر شدند بدان پس لعنت خدا باد بر كافران
بِئۡسَمَا ٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦٓ أَنفُسَهُمۡ أَن يَكۡفُرُواْ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بَغۡيًا أَن يُنَزِّلَ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ فَبَآءُو بِغَضَبٍ عَلَىٰ غَضَبٖ وَ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٞ مُّهِينٞ
90چه زشت است آنچه بدان فروختند نفوس خود را كه كفر ورزند بدانچه فرستاده است خدا به ستمگرى كه چرا مىفرستد از فضلش بر هر كه از بندگانش كه خواهد پس جلب كردند بر خود غضبى را بر غضبى و كافران را است عذابى خواركننده
وَ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ ءَامِنُواْ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ نُؤۡمِنُ بِمَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا وَ يَكۡفُرُونَ بِمَا وَرَآءَهُۥ وَ هُوَ ٱلۡحَقُّ مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَهُمۡ قُلۡ فَلِمَ تَقۡتُلُونَ أَنۢبِيَآءَ ٱللَّهِ مِن قَبۡلُ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
91و هر گاه گفته شود بدانان ايمان آريد بدانچه خدا فرستاده است گويند ايمان آوريم بدانچه فرو شده است بر ما و كفر ورزند به ما وراى آن حالى كه آن است حق تصديقكننده آنچه با ايشان است بگو پس چرا مىكشتيد پيمبران خدا را از پيش اگر هستيد مؤمنان
وَ لَقَدۡ جَآءَكُم مُّوسَىٰ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ ثُمَّ ٱتَّخَذۡتُمُ ٱلۡعِجۡلَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَ أَنتُمۡ ظَٰلِمُونَ
92و همانا بيامد شما را موسى با بينات پس برگرفتيد گوساله را پس از او حالى كه بوديد ستمگران
وَ إِذۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَكُمۡ وَ رَفَعۡنَا فَوۡقَكُمُ ٱلطُّورَ خُذُواْ مَآ ءَاتَيۡنَٰكُم بِقُوَّةٖ وَ ٱسۡمَعُواْ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَ عَصَيۡنَا وَ أُشۡرِبُواْ فِي قُلُوبِهِمُ ٱلۡعِجۡلَ بِكُفۡرِهِمۡ قُلۡ بِئۡسَمَا يَأۡمُرُكُم بِهِۦٓ إِيمَٰنُكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
93و هنگامى كه گرفتيم پيمان شما را و برافراشتيم بر فراز شما طور را بگيريد آنچه را به شما داديم به نيرومندى و بشنويد گفتند شنيديم و نافرمانى كرديم و نوشانيده شدند در دلهاى خود گوساله را (دوستى گوساله با دلشان آميخته شد) به كفرشان بگو چه زشت است آنچه فرمانتان دهد ايمانتان اگر هستيد مؤمنان
قُلۡ إِن كَانَتۡ لَكُمُ ٱلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ عِندَ ٱللَّهِ خَالِصَةٗ مِّن دُونِ ٱلنَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ ٱلۡمَوۡتَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
94بگو اگر براى شما است خانه آخرت نزد خدا مختص شما جز مردم پس آرزوى مرگ كنيد اگر هستيد راستگويان
وَ لَن يَتَمَنَّوۡهُ أَبَدَۢا بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ
95و آرزو نكندش هيچگاه بدانچه پيش آورده است دستهاى ايشان و خدا عالم است به ظالمان
وَ لَتَجِدَنَّهُمۡ أَحۡرَصَ ٱلنَّاسِ عَلَىٰ حَيَوٰةٖ وَ مِنَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ يَوَدُّ أَحَدُهُمۡ لَوۡ يُعَمَّرُ أَلۡفَ سَنَةٖ وَ مَا هُوَ بِمُزَحۡزِحِهِۦ مِنَ ٱلۡعَذَابِ أَن يُعَمَّرَ وَ ٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
96و همانا يابيشان حريصترين مردم بر زندگى و از مشركانند آنان كه دوست دارد هر كدام كه عمر داده شود هزار سال و نيستش دوركننده از عذاب كه سالمند باشد و خدا بينا است بدانچه مىكنند
قُلۡ مَن كَانَ عَدُوّٗا لِّـجِبۡرِيلَ فَإِنَّهُۥ نَزَّلَهُۥ عَلَىٰ قَلۡبِكَ بِإِذۡنِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَ هُدٗى وَ بُشۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ
97بگو هر كس دشمن جبرئيل باشد همانا او فرود آوردش بر دلت با دستورى از خدا مصدق آنچه پيش روى آن است و هدايت و بشارتى از براى مؤمنان
مَن كَانَ عَدُوّٗا لِّلَّهِ وَ مَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَ رُسُلِهِۦ وَ جِبۡرِيلَ وَ مِيكَىٰلَ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَدُوّٞ لِّلۡكَٰفِرِينَ
98كسى كه دشمن خدا و فرشتگان او و پيمبرانش و جبرئيل و ميكائيل باشد همانا خداوند است دشمن كافران
وَ لَقَدۡ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ءَايَٰتِۢ بَيِّنَٰتٖ وَ مَا يَكۡفُرُ بِهَآ إِلَّا ٱلۡفَٰسِقُونَ
99و همانا فرستاديم بسوى تو نشانيهاى تابناك و كفر نورزند بدانها جز فاسقان
أَ وَ كُلَّمَا عَٰهَدُواْ عَهۡدٗا نَّبَذَهُۥ فَرِيقٞ مِّنۡهُم بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
100آيا هر گاه پيمانى بستند دور افكندش گروهى از ايشان بلكه بيشتر ايشان ايمان نياورند
وَ لَمَّا جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٞ لِّمَا مَعَهُمۡ نَبَذَ فَرِيقٞ مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ كِتَٰبَ ٱللَّهِ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ كَأَنَّهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
101و هنگامى كه بيامدشان پيكى از نزد خدا تصديقكننده آنچه با ايشان افكندند گروهى از آنان كه داده شدند كتاب را كتاب خدا را پشت سر خود چنان كه گويى نمىدانند
وَ ٱتَّبَعُواْ مَا تَتۡلُواْ ٱلشَّيَٰطِينُ عَلَىٰ مُلۡكِ سُلَيۡمَٰنَ وَ مَا كَفَرَ سُلَيۡمَٰنُ وَ لَٰكِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ كَفَرُواْ يُعَلِّمُونَ ٱلنَّاسَ ٱلسِّحۡرَ وَ مَآ أُنزِلَ عَلَى ٱلۡمَلَكَيۡنِ بِبَابِلَ هَٰرُوتَ وَ مَٰرُوتَ وَ مَا يُعَلِّمَانِ مِنۡ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَآ إِنَّمَا نَحۡنُ فِتۡنَةٞ فَلَا تَكۡفُرۡ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنۡهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِۦ بَيۡنَ ٱلۡمَرۡءِ وَ زَوۡجِهِۦ وَ مَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِۦ مِنۡ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ يَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمۡ وَ لَا يَنفَعُهُمۡ وَ لَقَدۡ عَلِمُواْ لَمَنِ ٱشۡتَرَىٰهُ مَا لَهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنۡ خَلَٰقٖ وَ لَبِئۡسَ مَا شَرَوۡاْ بِهِۦٓ أَنفُسَهُمۡ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ
102و پيروى كردند آنچه مىخواندند شياطين بر پادشاهى (كشور) سليمان و كافر نشد سليمان و لكن شياطين كافر شدند مىآموختند به مردم جادو را و آنچه فرستاده شد بر دو فرشته در بابل هاروت و ماروت و نمىآموختند كسى را تا مىگفتند جز اين نيست كه ما آزمايشيم زنهار كافر مشو پس مىآموختند از آنان آنچه را جدايى بدان مىافكندند ميان مرد و زنش و زيان نمىرساندند بدان كس را جز با اذن خدا و ياد مىگرفتند آنچه را زيانشان داشت و سودشان نمىرسانيد و همانا دانسته بودند كه هر كس آن را بخرد نيست او را بهرهاى در آخرت چه زشت است آنچه فروختند بدان خويشتن را اگر بودند مىدانستند
وَ لَوۡ أَنَّهُمۡ ءَامَنُواْ وَ ٱتَّقَوۡاْ لَمَثُوبَةٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لَّوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ
103و اگر ايمان مىآوردند و پرهيزكارى مىكردند همانا ثوابى از نزد خدا بهتر است اگر بودند مىدانستند
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقُولُواْ رَٰعِنَا وَ قُولُواْ ٱنظُرۡنَا وَ ٱسۡمَعُواْ وَ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٞ
104اى مؤمنان نگوئيد راعنا (رعايت كن ما را) و بگوئيد انظرنا (منظور دار ما را) و بشنويد و كافران راست عذابى دردناك
مَّا يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ وَ لَا ٱلۡمُشۡرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ خَيۡرٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَ ٱللَّهُ يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
105دوست ندارند آنان كه كافر شدند از اهل كتاب و از مشركان كه فرود شود بر شما خيرى از پروردگار شما و خدا مخصوص كند به رحمت خود هر كه را خواهد و خدا است دارنده فضلى بزرگ
مَا نَنسَخۡ مِنۡ ءَايَةٍ أَوۡ نُنسِهَا نَأۡتِ بِخَيۡرٖ مِّنۡهَآ أَوۡ مِثۡلِهَآ أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
106آنچه براندازيم از آيتها يا از ياد بريمش بياريم بهتر از آن يا مانند آن را آيا ندانى كه خدا بر همه چيز تواناست
أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِيّٖ وَ لَا نَصِيرٍ
107آيا ندانى كه خدا راست پادشاهى آسمانها و زمين و نيست شما را جز خدا دوست و نه ياورى
أَمۡ تُرِيدُونَ أَن تَسَۡٔلُواْ رَسُولَكُمۡ كَمَا سُئِلَ مُوسَىٰ مِن قَبۡلُ وَ مَن يَتَبَدَّلِ ٱلۡكُفۡرَ بِٱلۡإِيمَٰنِ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ
108يا خواهيد پرسيد پيمبر خود را بدانسان كه پرسيده شد موسى از پيش و آنكه تبديل كند كفر را به ايمان همانا گم كرده است راه راست را
وَدَّ كَثِيرٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَوۡ يَرُدُّونَكُم مِّنۢ بَعۡدِ إِيمَٰنِكُمۡ كُفَّارًا حَسَدٗا مِّنۡ عِندِ أَنفُسِهِم مِّنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ ٱلۡحَقُّ فَٱعۡفُواْ وَ ٱصۡفَحُواْ حَتَّىٰ يَأۡتِيَ ٱللَّهُ بِأَمۡرِهِۦٓ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
109دوست داشتند بسيارى از اهل كتاب كه برگردانند شما را پس از ايمان شما كافران به رشكى از نزد خود از پس آنكه آشكار شد براى ايشان حق پس درگذريد و گذشت كنيد تا بيارد خدا امر خويش را همانا خدا بر همه چيز است توانا
وَ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَ مَا تُقَدِّمُواْ لِأَنفُسِكُم مِّنۡ خَيۡرٖ تَجِدُوهُ عِندَ ٱللَّهِ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
110و بپاى داريد نماز را و بدهيد زكات را و آنچه پيش فرستيد براى خود از خوبى يابيدش نزد خدا همانا خدا است بدانچه مىكنيد بينا
وَ قَالُواْ لَن يَدۡخُلَ ٱلۡجَنَّةَ إِلَّا مَن كَانَ هُودًا أَوۡ نَصَٰرَىٰ تِلۡكَ أَمَانِيُّهُمۡ قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
111و گفتند به بهشت درنيايد جز آن كو جهود است يا ترسا اين است آرزوهاى ايشان بگو بياريد دستاويز خويش را اگر هستيد راستگويان
بَلَىٰ مَنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحۡسِنٞ فَلَهُۥٓ أَجۡرُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦ وَ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
112بلكه هر كه رويش را به خدا آورد و نيكوكار باشد او را است پاداش او نزد خدا و نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين شوند
وَ قَالَتِ ٱلۡيَهُودُ لَيۡسَتِ ٱلنَّصَٰرَىٰ عَلَىٰ شَيۡءٖ وَ قَالَتِ ٱلنَّصَٰرَىٰ لَيۡسَتِ ٱلۡيَهُودُ عَلَىٰ شَيۡءٖ وَ هُمۡ يَتۡلُونَ ٱلۡكِتَٰبَ كَذَٰلِكَ قَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ مِثۡلَ قَوۡلِهِمۡ فَٱللَّهُ يَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
113و گفتند جهودان نيستند ترسايان بر چيزى و گفتند ترسايان نيستند جهودان بر چيزى و ايشان همىخوانند كتاب را بدينسان گفتند آنان كه نمىدانند همانا گفتار ايشان پس خدا حكم كند ميان ايشان روز قيامت در آنچه بودند در آن اختلافكنندگان
وَ مَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ أَن يُذۡكَرَ فِيهَا ٱسۡمُهُۥ وَ سَعَىٰ فِي خَرَابِهَآ أُوْلَٰٓئِكَ مَا كَانَ لَهُمۡ أَن يَدۡخُلُوهَآ إِلَّا خَآئِفِينَ لَهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا خِزۡيٞ وَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٞ
114و كيست ستمگرتر از آنكه بازداشت است مساجد خدا را از آنكه برده شود در آنها نامش و بكوشيد است در ويرانى آنها آنان را نرسد كه در آنها درآيند مگر هراسان ايشان را است در دنيا خواريى و ايشان را است در آخرت عذابى بزرگ
وَ لِلَّهِ ٱلۡمَشۡرِقُ وَ ٱلۡمَغۡرِبُ فَأَيۡنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجۡهُ ٱللَّهِ إِنَّ ٱللَّهَ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
115و از آن خدا است مشرق و مغرب به هر سو كه روى آريد همانجا است روى خدا همانا خدا است گشايشمند دانا
وَ قَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗا سُبۡحَٰنَهُۥ بَل لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ كُلّٞ لَّهُۥ قَٰنِتُونَ
116و گفتند برگرفت خدا فرزندى منزه است او بلكه او را است آنچه در آسمانها است و زمين همگى براى اويند فروتنان
بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ إِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
117پديدآرنده آسمانها و زمين و هر گاه بگذارند امرى را جز اين نيست كه گويدش بشو پس بشود
وَ قَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ لَوۡلَا يُكَلِّمُنَا ٱللَّهُ أَوۡ تَأۡتِينَآ ءَايَةٞ كَذَٰلِكَ قَالَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِم مِّثۡلَ قَوۡلِهِمۡۘ تَشَٰبَهَتۡ قُلُوبُهُمۡ قَدۡ بَيَّنَّا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يُوقِنُونَ
118و گفتند آنان كه نمى دانند چرا سخن نگويد با ما خدا يا نيايد ما را آيتى بدينسان گفتند آنان كه پيش از ايشان بودند همانند گفتار ايشان ماننده شده است دلهاى آنان همانا بيان كرديم آيتها را براى گروهى كه يقين دارند
إِنَّآ أَرۡسَلۡنَٰكَ بِٱلۡحَقِّ بَشِيرٗا وَ نَذِيرٗا وَ لَا تُسَۡٔلُ عَنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلۡجَحِيمِ
119همانا فرستاديمت به حق بشارتدهنده و ترساننده و پرسيده نمىشوى تو از دوزخيان
وَ لَن تَرۡضَىٰ عَنكَ ٱلۡيَهُودُ وَ لَا ٱلنَّصَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمۡ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰ وَ لَئِنِ ٱتَّبَعۡتَ أَهۡوَآءَهُم بَعۡدَ ٱلَّذِي جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ مَا لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن وَلِيّٖ وَ لَا نَصِيرٍ
120و هرگز راضى نشوند از تو جهودان و نه ترسايان تا پيروى كنى آيين آنان را بگو همانا هدايت خدا است هدايت و اگر پيروى كنى هوسهاى آنان را پس از آنچه بيامدت از دانش نباشدت از خدا دوست و نه ياورى
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَتۡلُونَهُۥ حَقَّ تِلَاوَتِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِكَ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَ مَن يَكۡفُرۡ بِهِۦ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
121آنان كه بديشان داديم كتاب را تلاوتش كنند حق تلاوت آن، آنان ايمان آرند بدان و كسى كه كفر ورزد بدان همانا ايشانند زيانكاران
يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتِيَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ وَ أَنِّي فَضَّلۡتُكُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
122اى بنى اسرائيل ياد آريد نعمت مرا كه به شما دادم و آنكه برترى دادم شما را بر جهانيان
وَ ٱتَّقُواْ يَوۡمٗا لَّا تَجۡزِي نَفۡسٌ عَن نَّفۡسٖ شَيۡٔٗا وَ لَا يُقۡبَلُ مِنۡهَا عَدۡلٞ وَ لَا تَنفَعُهَا شَفَٰعَةٞ وَ لَا هُمۡ يُنصَرُونَ
123و بترسيد روزى را كه كفايت نكند كسى از كسى چيزى را و نه پذيرفته شود از او بدلى و نه سود دهدش شفاعتى و نه يارى شوند
وَ إِذِ ٱبۡتَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِۧمَ رَبُّهُۥ بِكَلِمَٰتٖ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامٗا قَالَ وَ مِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهۡدِي ٱلظَّٰلِمِينَ
124و هنگامى كه بيازمود ابراهيم را پروردگار او با كلماتى پس به انجام رسانيد آنها را گفت همانا گرداننده توام از براى مردم پيشوايى گفت و از نژاد من گفت نرسد عهد من به ستمگران
وَ إِذۡ جَعَلۡنَا ٱلۡبَيۡتَ مَثَابَةٗ لِّلنَّاسِ وَ أَمۡنٗا وَ ٱتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبۡرَٰهِۧمَ مُصَلّٗى وَ عَهِدۡنَآ إِلَىٰٓ إِبۡرَٰهِۧمَ وَ إِسۡمَٰعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيۡتِيَ لِلطَّآئِفِينَ وَ ٱلۡعَٰكِفِينَ وَ ٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ
125و هنگامى كه گردانيديم خانه را بازگشتگاهى براى مردم و امنى برگيريد از مقام ابراهيم نمازگاهى و سپرديم به ابراهيم و اسماعيل كه پاك داريد خانه مرا براى طوافكنندگان و معتكفان و ركوعگزاران سجدهكنان
وَ إِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِۧمُ رَبِّ ٱجۡعَلۡ هَٰذَا بَلَدًا ءَامِنٗا وَ ٱرۡزُقۡ أَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ مَنۡ ءَامَنَ مِنۡهُم بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ قَالَ وَ مَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُۥ قَلِيلٗا ثُمَّ أَضۡطَرُّهُۥٓ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلنَّارِ وَ بِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
126و هنگامى كه گفت ابراهيم پروردگارا بگردان اين را شهرستانى امن و روزى ده اهلش را از ثمرات آن كه ايمان آورده است از ايشان به خدا و روز بازپسين گفت و آن كس كه كفر ورزيده است كاميابيش دهم اندكى و سپس كشانمش بسوى عذاب آتش و چه زشت است آن بازگشتگاه
وَ إِذۡ يَرۡفَعُ إِبۡرَٰهِۧمُ ٱلۡقَوَاعِدَ مِنَ ٱلۡبَيۡتِ وَ إِسۡمَٰعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلۡ مِنَّآ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
127و هنگامى كه برمىافراشت ابراهيم ستونهاى خانه را و اسماعيل پروردگارا بپذير از ما همانا تويى شنونده دانا
رَبَّنَا وَ ٱجۡعَلۡنَا مُسۡلِمَيۡنِ لَكَ وَ مِن ذُرِّيَّتِنَآ أُمَّةٗ مُّسۡلِمَةٗ لَّكَ وَ أَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَ تُبۡ عَلَيۡنَآ إِنَّكَ أَنتَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
128بار پروردگارا بگردان ما را اسلام آرندگانى براى تو و از نژاد ما مردمى اسلامآورنده براى تو و بنماى به ما عبادتهاى ما را و توبه كن بر ما كه تويى توبهپذيرنده مهربان
رَبَّنَا وَ ٱبۡعَثۡ فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ يُزَكِّيهِمۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
129بار پروردگارا و برانگيز در ايشان پيمبرى از ايشان كه تلاوت كند بر ايشان آيتهاى تو را و بياموزدشان كتاب و حكمت را و پاكشان سازد كه تويى عزتمند حكيم
وَ مَن يَرۡغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبۡرَٰهِۧمَ إِلَّا مَن سَفِهَ نَفۡسَهُۥ وَ لَقَدِ ٱصۡطَفَيۡنَٰهُ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ إِنَّهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
130و كيست كه روى بگرداند از آئين ابراهيم جز آن كس كه تباه كرده است خويشتن را و همانا برگزيديمش در دنيا و او است در آخرت از شايستگان
إِذۡ قَالَ لَهُۥ رَبُّهُۥٓ أَسۡلِمۡ قَالَ أَسۡلَمۡتُ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
131هنگامى كه بدو گفت پروردگارش اسلام آور گفت اسلام آوردم براى پروردگار جهانيان
وَ وَصَّىٰ بِهَآ إِبۡرَٰهِۧمُ بَنِيهِ وَ يَعۡقُوبُ يَٰبَنِيَّ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰ لَكُمُ ٱلدِّينَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
132و وصيت كرد بدان ابراهيم فرزندان خويش را و يعقوب اى فرزندان من همانا برگزيد خدا براى شما دين را پس نميريد جز آنكه باشيد مسلمانان
أَمۡ كُنتُمۡ شُهَدَآءَ إِذۡ حَضَرَ يَعۡقُوبَ ٱلۡمَوۡتُ إِذۡ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعۡبُدُونَ مِنۢ بَعۡدِي قَالُواْ نَعۡبُدُ إِلَٰهَكَ وَ إِلَٰهَ ءَابَآئِكَ إِبۡرَٰهِۧمَ وَ إِسۡمَٰعِيلَ وَ إِسۡحَٰقَ إِلَٰهٗا وَٰحِدٗا وَ نَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ
133يا بوديد گواهان هنگامى كه رسيد يعقوب را مرگ گاهى كه گفت به فرزندان خود چه را مىپرستيد پس از من گفتند مىپرستيم خداى تو و خداى پدرانت ابراهيم و اسماعيل و اسحق را خداوندى يگانه و مائيم براى او اسلامآورندگان
تِلۡكَ أُمَّةٞ قَدۡ خَلَتۡ لَهَا مَا كَسَبَتۡ وَ لَكُم مَّا كَسَبۡتُمۡ وَ لَا تُسَۡٔلُونَ عَمَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
134اين است امتى كه گذشت وى را است دسترنج او و شما را است دسترنج شما و پرسش نشويد از آنچه بودند مىكردند
وَ قَالُواْ كُونُواْ هُودًا أَوۡ نَصَٰرَىٰ تَهۡتَدُواْ قُلۡ بَلۡ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِۧمَ حَنِيفٗا وَ مَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
135و گفتند جهود شويد يا ترسا تا هدايت يابيد بگو بلكه ملت ابراهيم يكتاپرست و نبود از شركورزندگان
قُولُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَ مَآ أُنزِلَ إِلَىٰٓ إِبۡرَٰهِۧمَ وَ إِسۡمَٰعِيلَ وَ إِسۡحَٰقَ وَ يَعۡقُوبَ وَ ٱلۡأَسۡبَاطِ وَ مَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ وَ عِيسَىٰ وَ مَآ أُوتِيَ ٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمۡ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ وَ نَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ
136بگوئيد ايمان آورديم به خدا و بدانچه فرستاده شد بسوى ما و بدانچه فرستاده شد بسوى ابراهيم و اسماعيل و اسحق و يعقوب و اسباط و بدانچه داده شدند موسى و عيسى و آنچه آورده شدند پيمبران از پروردگارشان جدايى نيفكنيم ميان هيچكدام از آنان و مائيم از براى او اسلامآورندگان
فَإِنۡ ءَامَنُواْ بِمِثۡلِ مَآ ءَامَنتُم بِهِۦ فَقَدِ ٱهۡتَدَواْ وَّ إِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا هُمۡ فِي شِقَاقٖ فَسَيَكۡفِيكَهُمُ ٱللَّهُ وَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
137پس اگر ايمان آوردند به مثل آنچه بدان ايمان آورديد همانا هدايت يافتند و اگر روى گردانيدند جز اين نيست كه ايشانند در خلافى بزودى كفايت كند شما را از ايشان خدا و او است شنواى دانا
صِبۡغَةَ ٱللَّهِ وَ مَنۡ أَحۡسَنُ مِنَ ٱللَّهِ صِبۡغَةٗ وَ نَحۡنُ لَهُۥ عَٰبِدُونَ
138رنگ خدا و كيست نكوتر از خدا در رنگ و مائيم براى او پرستشگران
قُلۡ أَتُحَآجُّونَنَا فِي ٱللَّهِ وَ هُوَ رَبُّنَا وَ رَبُّكُمۡ وَ لَنَآ أَعۡمَٰلُنَا وَ لَكُمۡ أَعۡمَٰلُكُمۡ وَ نَحۡنُ لَهُۥ مُخۡلِصُونَ
139بگو آيا در خدا با ما مىستيزيد و او است پروردگار ما و شما و ما را است كردار ما و شما را است كردار شما و مائيم براى او اخلاصآورندگان
أَمۡ تَقُولُونَ إِنَّ إِبۡرَٰهِۧمَ وَ إِسۡمَٰعِيلَ وَ إِسۡحَٰقَ وَ يَعۡقُوبَ وَ ٱلۡأَسۡبَاطَ كَانُواْ هُودًا أَوۡ نَصَٰرَىٰ قُلۡ ءَأَنتُمۡ أَعۡلَمُ أَمِ ٱللَّهُ وَ مَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَٰدَةً عِندَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ وَ مَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
140يا گوئيد ابراهيم و اسماعيل و اسحق و يعقوب و سبطها بودند جهودان يا ترسايان بگو آيا شما داناتريد يا خدا و كيست ستمگرتر از آنكه نهان كرده است گواهيى را كه نزد او است از خدا و نيست خدا غافل از آنچه مىكنيد
تِلۡكَ أُمَّةٞ قَدۡ خَلَتۡ لَهَا مَا كَسَبَتۡ وَ لَكُم مَّا كَسَبۡتُمۡ وَ لَا تُسَۡٔلُونَ عَمَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
141اين است ملتى كه گذشت ايشان را است دسترنجشان و شما را است دسترنج شما و پرسش نشويد از آنچه بودند مىكردند
سَيَقُولُ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَ ٱلنَّاسِ مَا وَلَّىٰهُمۡ عَن قِبۡلَتِهِمُ ٱلَّتِي كَانُواْ عَلَيۡهَا قُل لِّلَّهِ ٱلۡمَشۡرِقُ وَ ٱلۡمَغۡرِبُ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
142بزودى گويند نابخردان از مردم كه چه چيز برگردانيدشان از قبلهاى كه بر آن بودند بگو از آن خدا است مشرق و مغرب هدايت كند هر كه را خواهد به راه راست
وَ كَذَٰلِكَ جَعَلۡنَٰكُمۡ أُمَّةٗ وَسَطٗا لِّتَكُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِ وَ يَكُونَ ٱلرَّسُولُ عَلَيۡكُمۡ شَهِيدٗا وَ مَا جَعَلۡنَا ٱلۡقِبۡلَةَ ٱلَّتِي كُنتَ عَلَيۡهَآ إِلَّا لِنَعۡلَمَ مَن يَتَّبِعُ ٱلرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ وَ إِن كَانَتۡ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُ وَ مَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَٰنَكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ
143و بدينسان گردانيديم شما را امتى ميانه تا باشيد گواهانى بر مردم و باشد پيمبر گواهى بر شما و ننهاديم قبلهاى را كه بر آن بودى مگر تا بشناسيم آن را كه پيروى كند پيمبر را از آنكه بر پاشنه پاى خود برگردد و همانا گران است آن مگر بر آنان كه هدايت كرده است خدا و نيست خدا تباهكننده ايمان شما همانا خداوند است به مردم رؤوف مهربان
قَدۡ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجۡهِكَ فِي ٱلسَّمَآءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبۡلَةٗ تَرۡضَىٰهَا فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ وَ حَيۡثُ مَا كُنتُمۡ فَوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ شَطۡرَهُۥ وَ إِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَيَعۡلَمُونَ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّهِمۡ وَ مَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعۡمَلُونَ
144هر آينه ديديم گردش (بىتابى) روى تو را بسوى آسمان همانا خواهيم گردانيد تو را بسوى (يا ارزانى داشت به تو) قبلهاى كه راضى از آن باشى پس بگردان رويت را بسوى مسجد حرام و هر جا باشيد بگردانيد رويهاى خود را بسوى آن و آنان كه داده شدند كتاب را هر آينه دانند كه آن است حق از پروردگارشان و نيست خدا غافل از آنچه مىكنند
وَ لَئِنۡ أَتَيۡتَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ بِكُلِّ ءَايَةٖ مَّا تَبِعُواْ قِبۡلَتَكَ وَ مَآ أَنتَ بِتَابِعٖ قِبۡلَتَهُمۡ وَ مَا بَعۡضُهُم بِتَابِعٖ قِبۡلَةَ بَعۡضٖ وَ لَئِنِ ٱتَّبَعۡتَ أَهۡوَآءَهُم مِّنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ إِنَّكَ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
145و اگر بيارى آنان را كه كتاب را داده شدند هر آيتى هرآينه پيروى نكنند قبله تو را و نه تويى پيروىكننده قبله آنان و نه بعضى از ايشان است پيرو قبله بعضى و اگر پيروى كنى هوسهاى آنان را پس از آنچه بيامده است تو را از دانش همانا باشى از ستمگران
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡرِفُونَهُۥ كَمَا يَعۡرِفُونَ أَبۡنَآءَهُمۡ وَ إِنَّ فَرِيقٗا مِّنۡهُمۡ لَيَكۡتُمُونَ ٱلۡحَقَّ وَ هُمۡ يَعۡلَمُونَ
146آنان كه بديشان داديم كتاب را بشناسندش چنان كه بشناسند فرزندان خويش را و همانا گروهى از ايشان فروپوشند حق را حالى كه مىدانند
ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
147حق از پروردگار تو است پس نباش از شككنندگان
وَ لِكُلّٖ وِجۡهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِ أَيۡنَ مَا تَكُونُواْ يَأۡتِ بِكُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًا إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
148و هر كدام را وجههاى (سويى) است كه بدان روىآورنده پس مسابقه كنيد بسوى خيرات هر جا باشيد بيارد شما را همگى خدا زيرا خدا است بر همه چيز توانا
وَ مِنۡ حَيۡثُ خَرَجۡتَ فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ وَ إِنَّهُۥ لَلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَ مَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
149و هر گاه (يا هر جا) برون رفتى پس بگردان روى خود را بسوى مسجد حرام و همانا آن است حق از پروردگار تو و نيست خدا غافل از آنچه مىكنيد
وَ مِنۡ حَيۡثُ خَرَجۡتَ فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ وَ حَيۡثُ مَا كُنتُمۡ فَوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ شَطۡرَهُۥ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيۡكُمۡ حُجَّةٌ إِلَّا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡهُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَ ٱخۡشَوۡنِي وَ لِأُتِمَّ نِعۡمَتِي عَلَيۡكُمۡ وَ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
150و هر گاه (يا هر جا) برون رفتى پس بگردان روى خود بسوى مسجد حرام و هر جا باشيد بگردانيد رويهاى خود را بسوى آن تا نباشد مردم را بر شما دستاويزى مگر آنان كه ستم كردند از ايشان پس نترسيد از ايشان و مرا بترسيد و تا تمام كنم نعمتم را بر شما و شايد هدايت يابيد
كَمَآ أَرۡسَلۡنَا فِيكُمۡ رَسُولٗا مِّنكُمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِنَا وَ يُزَكِّيكُمۡ وَ يُعَلِّمُكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ يُعَلِّمُكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواْ تَعۡلَمُونَ
151چنان كه فرستاديم بر شما فرستادهاى از شما كه مىخواند بر شما آيتهاى ما را و پاكيزه مىسازد شما را و مىآموزد به شما كتاب و حكمت را و مىآموزد شما را آنچه نبوديد بدانيد
فَٱذۡكُرُونِيٓ أَذۡكُرۡكُمۡ وَ ٱشۡكُرُواْ لِي وَ لَا تَكۡفُرُونِ
152پس ياد كنيد مرا ياد كنم شما را و سپاس گزاريد براى من و به من كفر نورزيد
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَ ٱلصَّلَوٰةِ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ
153اى آنان كه ايمان آورديد كمك جوييد از صبر و نماز همانا خداوند است با صبركنندگان
وَ لَا تَقُولُواْ لِمَن يُقۡتَلُ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتُۢ بَلۡ أَحۡيَآءٞ وَ لَٰكِن لَّا تَشۡعُرُونَ
154و نگوئيد بدانان كه كشته شدند در راه خدا مردگان بلكه زندگانند و ليكن درنمىيابيد
وَ لَنَبۡلُوَنَّكُم بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلۡخَوۡفِ وَ ٱلۡجُوعِ وَ نَقۡصٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَ ٱلۡأَنفُسِ وَ ٱلثَّمَرَٰتِ وَ بَشِّرِ ٱلصَّٰبِرِينَ
155و هرآينه بيازمائيم شما را به چيزى از ترس و گرسنگى و كاهشى از مالها و جانها و ميوهها و مژده ده به صبركنندگان
ٱلَّذِينَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةٞ قَالُوٓاْ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّآ إِلَيۡهِ رَٰجِعُونَ
156آنان كه هر گاه پيشامدى بديشان رسد گويند ما از خدائيم و مائيم بسوى او بازگردندگان
أُوْلَٰٓئِكَ عَلَيۡهِمۡ صَلَوَٰتٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَ رَحۡمَةٞ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُهۡتَدُونَ
157آنانند كه بر ايشان است درودهايى از پروردگارشان و رحمتى و آنانند هدايتشدگان
إِنَّ ٱلصَّفَا وَ ٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَ مَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ
158همانا صفا و مروه از شعارها (پرستشگاهها) ى خدا است پس كسى كه حج بيت كند يا عمره به جا آورد نيست بر او باكى كه طواف كند بر آنها و كسى كه خواستار نكويى شود همانا خداست سپاسگزار دانا
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡتُمُونَ مَآ أَنزَلۡنَا مِنَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَ ٱلۡهُدَىٰ مِنۢ بَعۡدِ مَا بَيَّنَّٰهُ لِلنَّاسِ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أُوْلَٰٓئِكَ يَلۡعَنُهُمُ ٱللَّهُ وَ يَلۡعَنُهُمُ ٱللَّٰعِنُونَ
159همانا آنان كه كتمان مىكنند آنچه را فرستاديم از نشانيها و راهنمايى پس از آنكه بيانش كرديم براى مردم در كتاب آنان را لعن كند خدا و لعن كنند لعنكنندگان
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ وَ أَصۡلَحُواْ وَ بَيَّنُواْ فَأُوْلَٰٓئِكَ أَتُوبُ عَلَيۡهِمۡ وَ أَنَا ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
160مگر آنان كه بازگشتند و درستى كردند و بيان كردند كه بر ايشان بازگشت كنم و منم بازگشتكننده مهربان
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ مَاتُواْ وَ هُمۡ كُفَّارٌ أُوْلَٰٓئِكَ عَلَيۡهِمۡ لَعۡنَةُ ٱللَّهِ وَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَ ٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ
161همانا آنان كه كفر ورزيدند و مردند حالى كه كافرند بر ايشان است لعنت خدا و فرشتگان و مردم همگى
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَ لَا هُمۡ يُنظَرُونَ
162جاودانان در آن نه كاسته شود از ايشان عذاب و نه مهلت داده شوند
وَ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ٱلرَّحِيمُ
163و خداى شما خداوند يكتا است نيست خدايى جز او بخشنده مهربان
إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ وَ ٱلۡفُلۡكِ ٱلَّتِي تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِمَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ وَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن مَّآءٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَ بَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٖ وَ تَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ وَ ٱلسَّحَابِ ٱلۡمُسَخَّرِ بَيۡنَ ٱلسَّمَآءِ وَ ٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ
164همانا در آفرينش آسمانها و زمين و گردش شب و روز و كشتيى كه روان شود در دريا بدانچه سود دهد به مردم و آنچه فرو فرستاده است خدا از آسمان از آبى كه زنده ساخته است بدان زمين را پس از مردنش و پراكنده است در آن از هر جنبندهاى و گردش بادها و ابرى كه مسخر است ميان آسمان و زمين همانا آيتهايى است براى قومى كه بخرد يابند
وَ مِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَندَادٗا يُحِبُّونَهُمۡ كَحُبِّ ٱللَّهِ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَشَدُّ حُبّٗا لِّلَّهِ وَ لَوۡ يَرَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِذۡ يَرَوۡنَ ٱلۡعَذَابَ أَنَّ ٱلۡقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا وَ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعَذَابِ
165و از مردمند گروهى كه برگيرند جز خدا همتايانى دوستشان دارند مانند دوستى خدا و آنان كه ايمان آوردند سختترند در دوستى خدا و اگر مىديدند آنان كه ستم ورزيدند گاهى كه بينند عذاب را آنكه نيرو از آن خدا است همگى و آنكه خدا است سخت شكنجه
إِذۡ تَبَرَّأَ ٱلَّذِينَ ٱتُّبِعُواْ مِنَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ وَ رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ وَ تَقَطَّعَتۡ بِهِمُ ٱلۡأَسۡبَابُ
166هنگامى كه بيزارى جستند آنان كه پيروى شدند از آنان كه پيروى كردند و نگريستند عذاب را و گسيخته شد از ايشان رشتهها
وَ قَالَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ لَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَتَبَرَّأَ مِنۡهُمۡ كَمَا تَبَرَّءُواْ مِنَّا كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ ٱللَّهُ أَعۡمَٰلَهُمۡ حَسَرَٰتٍ عَلَيۡهِمۡ وَ مَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنَ ٱلنَّارِ
167و گويند آنان كه پيروى كردند كاش ما را بازگشتى مىبود تا بيزارى مىجستيم از ايشان بدانسان كه بيزارى جستند از ما بدينگونه بنمايدشان خدا كردارهاى ايشان را حسرتهايى بر ايشان و نيستند برونروندگان از آتش
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا وَ لَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٌ
168اى مردم بخوريد از آنچه در زمين است حلال پاك و پيروى نكنيد گامهاى شيطان را كه او شما را دشمنى است آشكار
إِنَّمَا يَأۡمُرُكُم بِٱلسُّوٓءِ وَ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَ أَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
169جز اين نيست كه شما را امر كند به بدى و فحشاء و اينكه گوئيد بر خدا آنچه را نمىدانيد
وَ إِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَآ أَلۡفَيۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآ أَ وَ لَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ شَيۡٔٗا وَ لَا يَهۡتَدُونَ
170و اگر گفته شود بديشان پيروى كنيد آنچه را خدا فرستاده گويند بلكه پيروى كنيم آنچه را يافتيم بر آن پدران خويش را و اگر چه باشند پدرانشان نه چيزى را تعقل كنند و نه هدايت يابند
وَ مَثَلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ كَمَثَلِ ٱلَّذِي يَنۡعِقُ بِمَا لَا يَسۡمَعُ إِلَّا دُعَآءٗ وَ نِدَآءٗ صُمُّۢ بُكۡمٌ عُمۡيٞ فَهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
171و مثل آنان كه كفر ورزيدند مثل آن كس است كه بانگ زند بر حيوانى كه نمىشنود جز فراخواندن و بانگزدن را كرانند گنگانند كورانند كه تعقل نمىكنند
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ وَ ٱشۡكُرُواْ لِلَّهِ إِن كُنتُمۡ إِيَّاهُ تَعۡبُدُونَ
172اى آنان كه ايمان آورديد بخوريد از پاكهاى آنچه روزى داديم به شما و سپاس گزاريد براى خدا اگر هستيد او را پرستشكنندگان
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةَ وَ ٱلدَّمَ وَ لَحۡمَ ٱلۡخِنزِيرِ وَ مَآ أُهِلَّ بِهِۦ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَ لَا عَادٖ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
173جز اين نيست حرام كرد بر شما مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را برده شده است بر آن نام جز خدا پس اگر كسى ناچار شود نه ستمكننده و نه تجاوزكننده نيست گناهى بر او همانا خداوند است آمرزنده مهربان
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡتُمُونَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَ يَشۡتَرُونَ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ مَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ إِلَّا ٱلنَّارَ وَ لَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ لَا يُزَكِّيهِمۡ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
174همانا آنان كه كتمان كنند آنچه را خدا فرستاده است از كتاب و بفروشندش به بهايى كم آنان نمىخورند در شكمهاى خويش جز آتش و نه سخن گويد با ايشان خدا روز قيامت و نه پاك سازدشان و ايشان را است عذابى دردناك
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلضَّلَٰلَةَ بِٱلۡهُدَىٰ وَ ٱلۡعَذَابَ بِٱلۡمَغۡفِرَةِ فَمَآ أَصۡبَرَهُمۡ عَلَى ٱلنَّارِ
175آنانند كه خريدند گمراهى را به هدايت و عذاب را به مغفرت شگفتا چه بردبارند بر آتش
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ نَزَّلَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ وَ إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِي ٱلۡكِتَٰبِ لَفِي شِقَاقِۢ بَعِيدٖ
176اين بدان است كه فرستاد خدا كتاب را به حق و آنان كه اختلاف كردند در كتاب همانا ايشانند در ستيزشى دور
لَّيۡسَ ٱلۡبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ قِبَلَ ٱلۡمَشۡرِقِ وَ ٱلۡمَغۡرِبِ وَ لَٰكِنَّ ٱلۡبِرَّ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَ ٱلۡكِتَٰبِ وَ ٱلنَّبِيِّۧنَ وَ ءَاتَى ٱلۡمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِۦ ذَوِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ وَ ٱلۡمَسَٰكِينَ وَ ٱبۡنَ ٱلسَّبِيلِ وَ ٱلسَّآئِلِينَ وَ فِي ٱلرِّقَابِ وَ أَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَ ٱلۡمُوفُونَ بِعَهۡدِهِمۡ إِذَا عَٰهَدُواْ وَ ٱلصَّٰبِرِينَ فِي ٱلۡبَأۡسَآءِ وَ ٱلضَّرَّآءِ وَ حِينَ ٱلۡبَأۡسِ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُتَّقُونَ
177نيكى آن نيست كه گردانيد رويهاى خود را بسوى مشرق و مغرب ليكن نكوكار آن است كه ايمان آورده است به خدا و به روز بازپسين و فرشتگان و كتاب و پيمبران و داده است مال را با همه دوستى آن به نزديكان و يتيمان و بينوايان و درماندگان و دريوزگان و در راه آزادكردن بندگان و بپاى داشته است نماز را و داده است آكو را و آنان كه وفا به پيمان كنند هر گاه پيمان بندند و بردباران در پريشانى و رنجورى و هنگام ترس جنگ آنانند كه راست گفتهاند و آنانند پرهيزكاران
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡقِصَاصُ فِي ٱلۡقَتۡلَى ٱلۡحُرُّ بِٱلۡحُرِّ وَ ٱلۡعَبۡدُ بِٱلۡعَبۡدِ وَ ٱلۡأُنثَىٰ بِٱلۡأُنثَىٰ فَمَنۡ عُفِيَ لَهُۥ مِنۡ أَخِيهِ شَيۡءٞ فَٱتِّبَاعُۢ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ أَدَآءٌ إِلَيۡهِ بِإِحۡسَٰنٖ ذَٰلِكَ تَخۡفِيفٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَ رَحۡمَةٞ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٞ
178اى گروه مؤمنان نوشته شده است بر شما قصاص (خونخواهى) در كشتگان آزاد به آزاد و بنده به بنده و زن به زن و آن كس كه بخشيده شده است بدو از برادرش چيزى پس پيروىكردن خوبى و پرداختنى بدو به نكويى اين كاهشى است از پروردگار شما و رحمتى پس آنكه تعدى كند پس از اين او را است عذابى دردناك
وَ لَكُمۡ فِي ٱلۡقِصَاصِ حَيَوٰةٞ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
179و شما را است در قصاص (خون خواستن) زندگانيى اى خردمندان شايد پرهيزكارى كنيد
كُتِبَ عَلَيۡكُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ إِن تَرَكَ خَيۡرًا ٱلۡوَصِيَّةُ لِلۡوَٰلِدَيۡنِ وَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ حَقًّا عَلَى ٱلۡمُتَّقِينَ
180نوشته شده است بر شما گاهى كه برسد يكى از شما را مرگ اگر مالى باز گذاشته است وصيت براى والدين و نزديكان بخوبى حقى است بر پرهيزكاران
فَمَنۢ بَدَّلَهُۥ بَعۡدَ مَا سَمِعَهُۥ فَإِنَّمَآ إِثۡمُهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُۥٓ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
181پس آن كو بگرداندش پس از شنيدنش همانا گناه آن بر آنان است كه بگردانندش همانا خدا شنواى دانا است
فَمَنۡ خَافَ مِن مُّوصٖ جَنَفًا أَوۡ إِثۡمٗا فَأَصۡلَحَ بَيۡنَهُمۡ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
182و كسى كه بترسيده است از وصيت كننده ستم يا گناهى را پس اصلاح افكنده است ميان ايشان پس نيست گناهى بر او همانا خدا است آمرزنده مهربان
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
183اى گروه مؤمنان نوشته شده است بر شما روزه بدانسان كه نوشته شده است بر آنان كه پيش از شما بودند شايد پرهيزكارى كنيد
أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٖ فَعِدَّةٞ مِّنۡ أَيَّامٍ أُخَرَ وَ عَلَى ٱلَّذِينَ يُطِيقُونَهُۥ فِدۡيَةٞ طَعَامُ مِسۡكِينٖ فَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَهُوَ خَيۡرٞ لَّهُۥ وَ أَن تَصُومُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
184روزكى چند و هر كس از شما بيمار يا در سفرى باشد پس چند روز از روزهاى ديگر و بر آنان كه نتوانندش فديه است خوراك بينوايى و آن كس كه خواستار نكويى شود بهتر است او را و روزه بگيريد بهتر است از براى شما اگر بدانيد
شَهۡرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ فِيهِ ٱلۡقُرۡءَانُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَ بَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡهُدَىٰ وَ ٱلۡفُرۡقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهۡرَ فَلۡيَصُمۡهُ وَ مَن كَانَ مَرِيضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٖ فَعِدَّةٞ مِّنۡ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ ٱللَّهُ بِكُمُ ٱلۡيُسۡرَ وَ لَا يُرِيدُ بِكُمُ ٱلۡعُسۡرَ وَ لِتُكۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّةَ وَ لِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمۡ وَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
185ماه رمضان كه فرو شد در آن قرآن راهنمايى براى مردم و تابشهايى يا نشانيها از هدايت و فرقان پس هر كس شهر باشد از شما در اين ماه روزه بگيردش و آن كس كه بيمار يا در سفرى باشد چند روز از روزهاى ديگر خدا بر شما آسانى خواهد و نخواهد براى شما سختى را و تا به انجام رسانيد شما را و تا بزرگ شمريد خدا را بدانچه رهبريتان كرد و شايد شكر گزاريد
وَ إِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلۡيَسۡتَجِيبُواْ لِي وَ لۡيُؤۡمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمۡ يَرۡشُدُونَ
186و هر گاه پرسندت بندگان من از من همانا منم نزديك اجابت كنم دعاى آنكه مرا خواند پس بپذيرند از من و ايمان آورند به من شايد رهبرى شوند
أُحِلَّ لَكُمۡ لَيۡلَةَ ٱلصِّيَامِ ٱلرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَآئِكُمۡ هُنَّ لِبَاسٞ لَّكُمۡ وَ أَنتُمۡ لِبَاسٞ لَّهُنَّ عَلِمَ ٱللَّهُ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَخۡتَانُونَ أَنفُسَكُمۡ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡ وَ عَفَا عَنكُمۡ فَٱلۡـَٰٔنَ بَٰشِرُوهُنَّ وَ ٱبۡتَغُواْ مَا كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَ كُلُواْ وَ ٱشۡرَبُواْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ ٱلۡخَيۡطُ ٱلۡأَبۡيَضُ مِنَ ٱلۡخَيۡطِ ٱلۡأَسۡوَدِ مِنَ ٱلۡفَجۡرِ ثُمَّ أَتِمُّواْ ٱلصِّيَامَ إِلَى ٱلَّيۡلِ وَ لَا تُبَٰشِرُوهُنَّ وَ أَنتُمۡ عَٰكِفُونَ فِي ٱلۡمَسَٰجِدِ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَقۡرَبُوهَا كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ ءَايَٰتِهِۦ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
187حلال شد براى شما شب روزه درآميختن با زنان خود آنانند پوشاك شما و شمائيد پوشاك آنان دانست خدا كه بوديد شما خيانت مىورزيديد با خويشتن پس توبه كرد بر شما و ببخشود بر شما اكنون درآميزيد با آنان و بخواهيد آنچه را خدا براى شما نوشت و بخوريد و بنوشيد تا پديدار شود براى شما رشته سفيد از رشته سياه در بامدادگاه سپس به انجام رسانيد روزه را تا شب و درنياميزيد با آنان حالى كه معتكفيد در مساجد اين است حدود خدا زنهار بدانها نزديك نشويد بدينسان بيان كند خدا آيتهاى خويش را براى مردم شايد پرهيزكارى كنند
وَ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ وَ تُدۡلُواْ بِهَآ إِلَى ٱلۡحُكَّامِ لِتَأۡكُلُواْ فَرِيقٗا مِّنۡ أَمۡوَٰلِ ٱلنَّاسِ بِٱلۡإِثۡمِ وَ أَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
188و نخوريد مالهاى خويش را ميان خويش به بيهوده و نيفكنيد آنها را بسوى فرمانداران تا بخوريد پارهاى از اموال مردم را به گناه حالى كه خود مىدانيد
يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡأَهِلَّةِ قُلۡ هِيَ مَوَٰقِيتُ لِلنَّاسِ وَ ٱلۡحَجِّ وَ لَيۡسَ ٱلۡبِرُّ بِأَن تَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَ لَٰكِنَّ ٱلۡبِرَّ مَنِ ٱتَّقَىٰ وَ أۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِنۡ أَبۡوَٰبِهَا وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
189پرسندت از ماههاى تو بگو آنها گاهنماهايى است براى مردم و حج و نيست نكويى كه درآئيد به خانهها از پشت آنها بلكه نكوكار آن است كه پرهيزكارى كند و به خانهها درآئيد از درگاههاى آنها و بترسيد خدا را باشد رستگار شويد
وَ قَٰتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يُقَٰتِلُونَكُمۡ وَ لَا تَعۡتَدُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
190و پيكار كنيد در راه خدا آنان را كه پيكارتان كنند و تجاوز نكنيد كه خدا دوست ندارد تجاوزگران را
وَ ٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ ثَقِفۡتُمُوهُمۡ وَ أَخۡرِجُوهُم مِّنۡ حَيۡثُ أَخۡرَجُوكُمۡ وَ ٱلۡفِتۡنَةُ أَشَدُّ مِنَ ٱلۡقَتۡلِ وَ لَا تُقَٰتِلُوهُمۡ عِندَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ حَتَّىٰ يُقَٰتِلُوكُمۡ فِيهِ فَإِن قَٰتَلُوكُمۡ فَٱقۡتُلُوهُمۡ كَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡكَٰفِرِينَ
191و بكشيدشان هر جا كه يابيدشان و برون كنيدشان بدانسان كه برون كردندتان و آشوب و نيرنگ سختتر است از كشتن و پيكارشان نكنيد نزد مسجد حرام تا پيكارتان كنند در آن پس اگر كشتند شما را بكشيد ايشان را چنين است كيفر كافران
فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
192و اگر دست كشيدند همانا خداوند است آمرزنده مهربان
وَ قَٰتِلُوهُمۡ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتۡنَةٞ وَ يَكُونَ ٱلدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَلَا عُدۡوَٰنَ إِلَّا عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ
193و نبرد كنيد با ايشان تا نماند آشوبى و بشود دين از آن خدا پس اگر دست برداشتند همانا نيست ستمى مگر بر ستمگران
ٱلشَّهۡرُ ٱلۡحَرَامُ بِٱلشَّهۡرِ ٱلۡحَرَامِ وَ ٱلۡحُرُمَٰتُ قِصَاصٞ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱعۡتَدُواْ عَلَيۡهِ بِمِثۡلِ مَا ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ
194ماه ارجمند (يا حرام) به ماه ارجمند و ارجمنديها (حرمتها) برابر است پس آن كس كه تجاوز كند بر شما تجاوز كنيد بر او برابر آنچه بر شما تجاوز كرده است و بترسيد خدا را و بدانيد كه خدا است با پرهيزكاران
وَ أَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ لَا تُلۡقُواْ بِأَيۡدِيكُمۡ إِلَى ٱلتَّهۡلُكَةِ وَ أَحۡسِنُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
195و ببخشيد در راه خدا و خود را با دست خود به پرتگاه نيفكنيد و نكويى كنيد كه خدا دوست دارد نكوكاران را
وَ أَتِمُّواْ ٱلۡحَجَّ وَ ٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِ فَإِنۡ أُحۡصِرۡتُمۡ فَمَا ٱسۡتَيۡسَرَ مِنَ ٱلۡهَدۡيِ وَ لَا تَحۡلِقُواْ رُءُوسَكُمۡ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ ٱلۡهَدۡيُ مَحِلَّهُۥ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوۡ بِهِۦٓ أَذٗى مِّن رَّأۡسِهِۦ فَفِدۡيَةٞ مِّن صِيَامٍ أَوۡ صَدَقَةٍ أَوۡ نُسُكٖ فَإِذَآ أَمِنتُمۡ فَمَن تَمَتَّعَ بِٱلۡعُمۡرَةِ إِلَى ٱلۡحَجِّ فَمَا ٱسۡتَيۡسَرَ مِنَ ٱلۡهَدۡيِ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖ فِي ٱلۡحَجِّ وَ سَبۡعَةٍ إِذَا رَجَعۡتُمۡ تِلۡكَ عَشَرَةٞ كَامِلَةٞ ذَٰلِكَ لِمَن لَّمۡ يَكُنۡ أَهۡلُهُۥ حَاضِرِي ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
196به انجام رسانيد حج و عمره را براى خدا و اگر بازداشته شديد پس آنچه فراهم شود از قربانى و نتراشيد سرهاى خويش را تا برسد قربانى به جايگاه خود و آن كس از شما كه بيمار يا به او آزارى از سرش باشد پس فديهاى از روزه يا صدقه يا قربانى تا گاهى كه ايمن شديد پس هر كس متمتع شده است عمره را بسوى حج پس آنچه فراهم شود از قربانى و آن كس كه نيابد پس روزه سه روز در حج و هفت روز گاهى كه بازگرديد اينك ده روز كامل اين براى آن كس است كه نيستند خاندان او نزديك مسجد حرام و بترسيد خدا را و بدانيد كه خداوند است سختشكنجه
ٱلۡحَجُّ أَشۡهُرٞ مَّعۡلُومَٰتٞ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ ٱلۡحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَ لَا فُسُوقَ وَ لَا جِدَالَ فِي ٱلۡحَجِّ وَ مَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ يَعۡلَمۡهُ ٱللَّهُ وَ تَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيۡرَ ٱلزَّادِ ٱلتَّقۡوَىٰ وَ ٱتَّقُونِ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ
197حج ماههايى است دانسته پس آنكه حج در آنها كند نه آميزش نه نافرمانى و نه ستيزهكردنى است در حج و آنچه خوبى كنيد ميداندش خدا و توشه برگيريد كه بهترين توشهها تقوى است و بترسيد مرا اى خردمندان
لَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَبۡتَغُواْ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكُمۡ فَإِذَآ أَفَضۡتُم مِّنۡ عَرَفَٰتٖ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ عِندَ ٱلۡمَشۡعَرِ ٱلۡحَرَامِ وَ ٱذۡكُرُوهُ كَمَا هَدَىٰكُمۡ وَ إِن كُنتُم مِّن قَبۡلِهِۦ لَمِنَ ٱلضَّآلِّينَ
198نيست بر شما باكى كه بخواهيد فزونيى از پروردگار خود سپس گاهى كه كوچ كرديد از عرفات پس ياد خدا كنيد نزد مشعر حرام و ياد او كنيد بدانسان كه رهبرى كرد شما را و اگر چه بوديد پيش از آن همانا از گمراهان
ثُمَّ أَفِيضُواْ مِنۡ حَيۡثُ أَفَاضَ ٱلنَّاسُ وَ ٱسۡتَغۡفِرُواْ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
199سپس كوچ كنيد بدانسان كه كوچ كردند مردم و استغفار كنيد خدا را كه خدا است آمرزنده مهربان
فَإِذَا قَضَيۡتُم مَّنَٰسِكَكُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَذِكۡرِكُمۡ ءَابَآءَكُمۡ أَوۡ أَشَدَّ ذِكۡرٗا فَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ مَا لَهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنۡ خَلَٰقٖ
200و هنگامى كه جاى آورديد عبادات خويش را پس ياد كنيد خدا را مانند يادكردن پدران خويش يا سختتر و از مردم است كسى كه گويد پروردگارا بده ما را در دنيا و نيستش در آخرت بهرهاى
وَ مِنۡهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ حَسَنَةٗ وَ قِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
201و از آنان است آنكه گويد پروردگارا بده ما را در دنيا نكويى و در آخرت نكويى و نگهدار ما را از عذاب آتش
أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ نَصِيبٞ مِّمَّا كَسَبُواْ وَ ٱللَّهُ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
202آنان را است بهرهاى از آنچه فراهم كردند و خدا است شتابنده در حساب
وَ ٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ فِيٓ أَيَّامٖ مَّعۡدُودَٰتٖ فَمَن تَعَجَّلَ فِي يَوۡمَيۡنِ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِ وَ مَن تَأَخَّرَ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِ لِمَنِ ٱتَّقَىٰ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
203و ياد كنيد خدا را روزهايى چند پس آن كس كه بشتابد در دو روز نيست بر او گناهى و آن كس كه دير كند نيست بر او گناهى براى آن كس كه پرهيز كرده است و بترسيد خدا را و بدانيد كه بسوى او گرد آورده شويد
وَ مِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُعۡجِبُكَ قَوۡلُهُۥ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ يُشۡهِدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا فِي قَلۡبِهِۦ وَ هُوَ أَلَدُّ ٱلۡخِصَامِ
204و از مردم است آنكه شگفت آورد تو را سخنش در زندگانى دنيا و گواه گيرد خدا را بر آنچه در دل او است و او است سختترين دشمنان
وَ إِذَا تَوَلَّىٰ سَعَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُفۡسِدَ فِيهَا وَ يُهۡلِكَ ٱلۡحَرۡثَ وَ ٱلنَّسۡلَ وَ ٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَسَادَ
205و هر گاه پشت كند بكوشد در زمين تا فساد كند در آن و نابود كند كشت و نژاد را و خدا را خوش نيايد فساد
وَ إِذَا قِيلَ لَهُ ٱتَّقِ ٱللَّهَ أَخَذَتۡهُ ٱلۡعِزَّةُ بِٱلۡإِثۡمِ فَحَسۡبُهُۥ جَهَنَّمُ وَ لَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
206و هر گاه بدو گفته شود بترس از خدا بگيردش تكبر به گناه بس است وى را دوزخ و چه زشت است آرامشگاه
وَ مِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَشۡرِي نَفۡسَهُ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ رَءُوفُۢ بِٱلۡعِبَادِ
207و از مردم است آنكه بفروشد خود را در پى خوشنودى خدا و خداوند است مهربان به بندگان
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱدۡخُلُواْ فِي ٱلسِّلۡمِ كَآفَّةٗ وَ لَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
208اى گروه مؤمنان اندر آئيد به صلح همگى و پيروى نكنيد گامهاى شيطان را كه او است براى شما دشمنى آشكار
فَإِن زَلَلۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡكُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
209و اگر لغزيديد از پس آنكه بيامده است شما را نشانيها پس بدانيد كه خدا است عزتمند حكيم
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن يَأۡتِيَهُمُ ٱللَّهُ فِي ظُلَلٖ مِّنَ ٱلۡغَمَامِ وَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَ قُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ وَ إِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
210آيا انتظار دارند جز آنكه بيايدشان خدا در سايبانهايى از ابر و فرشتگان و بگذرد كار و بسوى خدا بازگردانيده شوند كارها
سَلۡ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ كَمۡ ءَاتَيۡنَٰهُم مِّنۡ ءَايَةِۢ بَيِّنَةٖ وَ مَن يُبَدِّلۡ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُ فَإِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
211بپرس بنى اسرائيل را چند آورديمشان از آيتهاى پديدار و كسى كه تبديل كند نعمت خدا را پس از آنكه بيامدستش همانا خدا است سختشكنجه
زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَ يَسۡخَرُونَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۘ وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ فَوۡقَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ ٱللَّهُ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ
212آراسته شد براى كافران زندگانى دنيا و مسخره كنند به مؤمنان و آنان كه پرهيزكارى كردهاند برتر از ايشانند روز قيامت و خدا روزى دهد هر كه را كه خواهد بىحساب
كَانَ ٱلنَّاسُ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ فَبَعَثَ ٱللَّهُ ٱلنَّبِيِّۧنَ مُبَشِّرِينَ وَ مُنذِرِينَ وَ أَنزَلَ مَعَهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ فِيمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ وَ مَا ٱخۡتَلَفَ فِيهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ أُوتُوهُ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡ فَهَدَى ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ ٱلۡحَقِّ بِإِذۡنِهِۦ وَ ٱللَّهُ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٍ
213بودند مردم يك امت پس برانگيخت خدا پيمبران را بشارتدهندگان و ترسانندگان و فرستاد با ايشان كتاب را به حق تا حكم كند ميان مردم در آنچه اختلاف كردند در آن و اختلاف نكردند در آن مگر آنان كه داده شدندش پس از رسيدن نشانيها بديشان به ستمى ميان خويش پس هدايت كرد خدا مؤمنان را بدانچه اختلاف كردند در آن از حق به اذن خود و خدا هدايت كند هر كه را خواهد به راه راست
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ وَ لَمَّا يَأۡتِكُم مَّثَلُ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِكُم مَّسَّتۡهُمُ ٱلۡبَأۡسَآءُ وَ ٱلضَّرَّآءُ وَ زُلۡزِلُواْ حَتَّىٰ يَقُولَ ٱلرَّسُولُ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ مَتَىٰ نَصۡرُ ٱللَّهِ أَلَآ إِنَّ نَصۡرَ ٱللَّهِ قَرِيبٞ
214يا گمان كرديد كه به بهشت درآئيد و هنوز نيامده است شما را نمونه آنان كه پيش از شما بودند كه بديشان رسيد پريشانى و رنجورى و بر خود لرزيدند تا گفت پيمبر و آنان كه ايمان آورده و با او بودند چه وقت است يارى خدا همانا يارى خدا است نزديك
يَسَۡٔلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلۡ مَآ أَنفَقۡتُم مِّنۡ خَيۡرٖ فَلِلۡوَٰلِدَيۡنِ وَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ وَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ وَ ٱلۡمَسَٰكِينِ وَ ٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ وَ مَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ
215پرسندت چه را انفاق كنند بگو آنچه انفاق كنيد از مال پس براى والدين و نزديكان و يتيمان و بينوايان و درماندگان راه است و آنچه نيكى كنيد همانا خداوند است بدان دانا
كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡقِتَالُ وَ هُوَ كُرۡهٞ لَّكُمۡ وَ عَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡٔٗا وَ هُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡ وَ عَسَىٰٓ أَن تُحِبُّواْ شَيۡٔٗا وَ هُوَ شَرّٞ لَّكُمۡ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ وَ أَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
216نوشته شد بر شما جنگ و آن ناپسند شما است و چه بسا ناخوش داريد چيزى را و آن است خوب براى شما و چه بسا دوست داريد چيزى را و آن است بد براى شما و خدا مىداند و شما نمىدانيد
يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلشَّهۡرِ ٱلۡحَرَامِ قِتَالٖ فِيهِ قُلۡ قِتَالٞ فِيهِ كَبِيرٞ وَ صَدٌّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ كُفۡرُۢ بِهِۦ وَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ وَ إِخۡرَاجُ أَهۡلِهِۦ مِنۡهُ أَكۡبَرُ عِندَ ٱللَّهِ وَ ٱلۡفِتۡنَةُ أَكۡبَرُ مِنَ ٱلۡقَتۡلِ وَ لَا يَزَالُونَ يُقَٰتِلُونَكُمۡ حَتَّىٰ يَرُدُّوكُمۡ عَن دِينِكُمۡ إِنِ ٱسۡتَطَٰعُواْ وَ مَن يَرۡتَدِدۡ مِنكُمۡ عَن دِينِهِۦ فَيَمُتۡ وَ هُوَ كَافِرٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
217پرسندت از ماه حرام جنگ كردن در آن بگو جنگ كردن در آن گران است و بازداشتن است از راه خدا و كفر است بدو و به مسجد حرام و برون راندن مردمش از آن بزرگتر است نزد خدا و فتنه بزرگتر است از كشتن و پيوسته همى جنگ كنند با شما تا بازگردانند شما را از كيشتان اگر بتوانند و كسى كه بازگردد از كيش خود پس بميرد حالى كه او است كافر آنان تباه شده است كردارشان در دنيا و آخرت و آنانند ياران آتش در آنند جاودانان
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ ٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ وَ جَٰهَدُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أُوْلَٰٓئِكَ يَرۡجُونَ رَحۡمَتَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
218همانا آنان كه ايمان آوردند و آنان كه هجرت كردند و جهاد كردند در راه خدا اميد دارند رحمت خدا را و خداست آمرزنده مهربان
يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡخَمۡرِ وَ ٱلۡمَيۡسِرِ قُلۡ فِيهِمَآ إِثۡمٞ كَبِيرٞ وَ مَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثۡمُهُمَآ أَكۡبَرُ مِن نَّفۡعِهِمَا وَ يَسَۡٔلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ ٱلۡعَفۡوَ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّكُمۡ تَتَفَكَّرُونَ
219پرسندت از باده و قمار بگو در آنها است گناهى بزرگ و سودهايى براى مردم و گناه آنها بزرگتر است از سود آنها و پرسندت چه چيز انفاق كنند بگو گذشت يا فزونى را چنين بيان كند خدا براى شما آيات را شايد بينديشيد
فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡيَتَٰمَىٰ قُلۡ إِصۡلَاحٞ لَّهُمۡ خَيۡرٞ وَ إِن تُخَالِطُوهُمۡ فَإِخۡوَٰنُكُمۡ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ ٱلۡمُفۡسِدَ مِنَ ٱلۡمُصۡلِحِ وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَعۡنَتَكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
220در دنيا و آخرت و پرسندت از يتيمان بگو كارسازى ايشان بهتر است و اگر با آنان اختلاط كنيد پس برادران شمايند و خدا مىشناسد تبهكار را از كارساز و اگر مىخواست خدا به ستوه مىآورد شما را و خدا است عزتمند حكيم
وَ لَا تَنكِحُواْ ٱلۡمُشۡرِكَٰتِ حَتَّىٰ يُؤۡمِنَّ وَ لَأَمَةٞ مُّؤۡمِنَةٌ خَيۡرٞ مِّن مُّشۡرِكَةٖ وَ لَوۡ أَعۡجَبَتۡكُمۡ وَ لَا تُنكِحُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ حَتَّىٰ يُؤۡمِنُواْ وَ لَعَبۡدٞ مُّؤۡمِنٌ خَيۡرٞ مِّن مُّشۡرِكٖ وَ لَوۡ أَعۡجَبَكُمۡ أُوْلَٰٓئِكَ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلنَّارِ وَ ٱللَّهُ يَدۡعُوٓاْ إِلَى ٱلۡجَنَّةِ وَ ٱلۡمَغۡفِرَةِ بِإِذۡنِهِۦ وَ يُبَيِّنُ ءَايَٰتِهِۦ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
221و همسر نگيريد زنان مشركه را تا ايمان آرند و همانا يك كنيزك مؤمنه بهتر است از زنى مشركه اگر چه شيفته سازد شما را و همسر نگيريد مردان مشرك را تا ايمان آرند و همانا بنده مؤمن بهتر است از مشرك و اگر چه شگفت آورد شما را آنان دعوت كنند بسوى آتش و خدا دعوت كند بسوى بهشت و آمرزش به فرمان او و بيان كند آيتهاى خويش را براى مردم شايد يادآور شوند
وَ يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡمَحِيضِ قُلۡ هُوَ أَذٗى فَٱعۡتَزِلُواْ ٱلنِّسَآءَ فِي ٱلۡمَحِيضِ وَ لَا تَقۡرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطۡهُرۡنَ فَإِذَا تَطَهَّرۡنَ فَأۡتُوهُنَّ مِنۡ حَيۡثُ أَمَرَكُمُ ٱللَّهُ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِينَ
222پرسندت از حيض (خون زنان) بگو آن آزارى است پس كناره گيريد زنان را در حيض و نزديكى نكنيد با ايشان تا پاك شوند سپس گاهى كه پاك شدند نزديكى كنيد با ايشان بدانسان كه خدا دستورتان داده است همانا خدا دوست دارد توبهكنندگان و دوست دارد پاكيزگىجويان را
نِسَآؤُكُمۡ حَرۡثٞ لَّكُمۡ فَأۡتُواْ حَرۡثَكُمۡ أَنَّىٰ شِئۡتُمۡ وَ قَدِّمُواْ لِأَنفُسِكُمۡ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُم مُّلَٰقُوهُ وَ بَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
223زنان شما كشتزار شمايند پس به كشتزار خويش درآئيد هر جا خواهيد و پيش فرستيد براى خود و بترسيد خدا را و بدانيد شمائيد ملاقاتكننده او و بشارت ده به مؤمنان
وَ لَا تَجۡعَلُواْ ٱللَّهَ عُرۡضَةٗ لِّأَيۡمَٰنِكُمۡ أَن تَبَرُّواْ وَ تَتَّقُواْ وَ تُصۡلِحُواْ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ وَ ٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
224نگردانيد خدا را آماج سوگندهاى خويش كه نكوكارى كنيد و پرهيزكارى كنيد و كارسازى كنيد ميان مردم و خدا است شنواى دانا
لَّا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَ لَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتۡ قُلُوبُكُمۡ وَ ٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
225نگيرد شما را خدا به ياوهگويى در سوگندهاى شما و ليكن بگيردتان بدانچه فراهم كرده است دلهاى شما و خدا است آمرزنده بردبار
لِّلَّذِينَ يُؤۡلُونَ مِن نِّسَآئِهِمۡ تَرَبُّصُ أَرۡبَعَةِ أَشۡهُرٖ فَإِن فَآءُو فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
226براى آنان كه به سوگند از زنان خود كنارهگيرى كنند انتظار چهار ماه است پس اگر بازگشتند همانا خدا است آمرزنده مهربان
وَ إِنۡ عَزَمُواْ ٱلطَّلَٰقَ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
227و اگر خواستار طلاق شدند همانا خدا است شنواى دانا
وَ ٱلۡمُطَلَّقَٰتُ يَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلَٰثَةَ قُرُوٓءٖ وَ لَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكۡتُمۡنَ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ فِيٓ أَرۡحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤۡمِنَّ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَٰلِكَ إِنۡ أَرَادُوٓاْ إِصۡلَٰحٗا وَ لَهُنَّ مِثۡلُ ٱلَّذِي عَلَيۡهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ لِلرِّجَالِ عَلَيۡهِنَّ دَرَجَةٞ وَ ٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
228و زنان طلاق گرفته در انتظار نگه دارند خويشتن را مدت سه پاك شدن و روا نيست آنان را كه نهان دارند آنچه بيافريده است خدا در رحمهاى ايشان اگر ايمان دارند به خدا و روز آخر شوهران ايشان سزاوارترند به بازگردانيدشان در آن اگر خواستار آشتى شدند و براى آن زنان است مثل آنچه بر آنان است به متعارف و مردان را است بر فراز ايشان پايهاى و خدا است عزتمند حكيم
ٱلطَّلَٰقُ مَرَّتَانِ فَإِمۡسَاكُۢ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ تَسۡرِيحُۢ بِإِحۡسَٰنٖ وَ لَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَأۡخُذُواْ مِمَّآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ شَيًۡٔا إِلَّآ أَن يَخَافَآ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَا فِيمَا ٱفۡتَدَتۡ بِهِۦ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَعۡتَدُوهَا وَ مَن يَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
229طلاق دو بار است پس نگه داشتنى به خوبى يا رها ساختنى با نيكى و روا نيست شما را كه بازستانيد از آنچه بدانان دادهايد چيزى را مگر آنكه بترسند كه بپاى ندارند حدود خدا را و اگر ترسيديد كه بپاى ندارند حدود خدا را نيست باكى بر آنان در آنچه زن به فديه دهد (كابين بخشد و جان آزاد سازد) اين است حدود خدا پس تجاوز نكنيد آنها را و هر كه تجاوز كند حدود خدا را آنانند ستمكاران
فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُۥ مِنۢ بَعۡدُ حَتَّىٰ تَنكِحَ زَوۡجًا غَيۡرَهُۥ فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَآ أَن يَتَرَاجَعَآ إِن ظَنَّآ أَن يُقِيمَا حُدُودَ ٱللَّهِ وَ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
230و اگر طلاقش داد پس وى را روا نيست از آن پس تا درآميزد با شوهرى جز او سپس اگر طلاقش داد نيست باكى بر آنان كه بازگردند به همديگر اگر پنداشتند كه بپاى مىكنند حدود خدا را اين است حدود خدا بيان سازدش براى قومى كه مىدانند
وَ إِذَا طَلَّقۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَبَلَغۡنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمۡسِكُوهُنَّ بِمَعۡرُوفٍ أَوۡ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعۡرُوفٖ وَ لَا تُمۡسِكُوهُنَّ ضِرَارٗا لِّتَعۡتَدُواْ وَ مَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ فَقَدۡ ظَلَمَ نَفۡسَهُۥ وَ لَا تَتَّخِذُوٓاْ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ هُزُوٗا وَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَ مَآ أَنزَلَ عَلَيۡكُم مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَ ٱلۡحِكۡمَةِ يَعِظُكُم بِهِۦ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
231و اگر طلاق داديد زنان را و رسيدند به سرآمد خويش پس نگه داريدشان بخوبى يا رهاشان كنيد بخوبى و نگهدارى نكنيد آنان را به آزار تا ستم كنيد و آنكه اين كار را كند ستم كرده است خويشتن را و نگيريد آيتهاى خدا را به مسخره و ياد آريد نعمت خدا را بر شما و آنچه فرستاده است بر شما از كتاب و حكمت كه اندرز دهد شما را بدان و بترسيد خدا را و بدانيد كه خدا است به هر چيزى دانا
وَ إِذَا طَلَّقۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَبَلَغۡنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا تَعۡضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحۡنَ أَزۡوَٰجَهُنَّ إِذَا تَرَٰضَوۡاْ بَيۡنَهُم بِٱلۡمَعۡرُوفِ ذَٰلِكَ يُوعَظُ بِهِۦ مَن كَانَ مِنكُمۡ يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ ذَٰلِكُمۡ أَزۡكَىٰ لَكُمۡ وَ أَطۡهَرُ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ وَ أَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
232و هنگامى كه طلاق داديد زنان را و رسيدند به سرآمدشان پس بازنداريد آنان را از آنكه همسر شوند با شوهران خويش اگر تراضى كنند فى ما بين خويش به خوبى بدين اندرز داده شود آن كس از شما كه ايمان دارد به خدا و روز بازپسين اين پاكتر است براى شما و پاكيزهتر و خدا مى داند و شما نمىدانيد
وَ ٱلۡوَٰلِدَٰتُ يُرۡضِعۡنَ أَوۡلَٰدَهُنَّ حَوۡلَيۡنِ كَامِلَيۡنِ لِمَنۡ أَرَادَ أَن يُتِمَّ ٱلرَّضَاعَةَ وَ عَلَى ٱلۡمَوۡلُودِ لَهُۥ رِزۡقُهُنَّ وَ كِسۡوَتُهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ لَا تُكَلَّفُ نَفۡسٌ إِلَّا وُسۡعَهَا لَا تُضَآرَّ وَٰلِدَةُۢ بِوَلَدِهَا وَ لَا مَوۡلُودٞ لَّهُۥ بِوَلَدِهِۦ وَ عَلَى ٱلۡوَارِثِ مِثۡلُ ذَٰلِكَ فَإِنۡ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٖ مِّنۡهُمَا وَ تَشَاوُرٖ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَا وَ إِنۡ أَرَدتُّمۡ أَن تَسۡتَرۡضِعُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُمۡ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِذَا سَلَّمۡتُم مَّآ ءَاتَيۡتُم بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
233و مادران شير دهند كودكان خويش را دو سال كامل براى كسى كه بخواهد تمام كند شير دادن را و بر مولود له (پدر كودك) است خوراك و پوشاك آنان به متعارف تكليف نشود كسى جز به اندازه تواناييش آزار نشود مادر به كودكش و نه مولود له (پدر) به فرزندش و بر وارث است مانند اين پس اگر خواستند از شير بازگرفتن را با تراضى و مشاورت هر دو باكى بر آنان نيست و اگر براى كودكان خود شيرده خواستيد باكى بر شما نيست اگر بپردازيد آنچه را دهيد بخوبى و بترسيد خدا را و بدانيد كه خدا بدانچه مىكنيد بينا است
وَ ٱلَّذِينَ يُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَ يَذَرُونَ أَزۡوَٰجٗا يَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَ عَشۡرٗا فَإِذَا بَلَغۡنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا فَعَلۡنَ فِيٓ أَنفُسِهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
234و آنان كه بميرند از شما و بازمى گذارند زنانى در انتظار بگذارند آن زنان خويشتن را چهار ماه و ده روز تا گاهى كه به سرآمد خود رسيدند باكى نيست بر شما در آنچه در باره خود كنند به نيكى و خدا بدانچه مىكنيد دانا است
وَ لَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا عَرَّضۡتُم بِهِۦ مِنۡ خِطۡبَةِ ٱلنِّسَآءِ أَوۡ أَكۡنَنتُمۡ فِيٓ أَنفُسِكُمۡ عَلِمَ ٱللَّهُ أَنَّكُمۡ سَتَذۡكُرُونَهُنَّ وَ لَٰكِن لَّا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّآ أَن تَقُولُواْ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا وَ لَا تَعۡزِمُواْ عُقۡدَةَ ٱلنِّكَاحِ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ ٱلۡكِتَٰبُ أَجَلَهُۥ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِيٓ أَنفُسِكُمۡ فَٱحۡذَرُوهُ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ
235و نيست باكى بر شما در آنچه بدان اشارت كردهايد به خواستگارى زنان يا نهان داشتهايد نزد خويشتن (در دل خويش) دانست خدا كه خواهيد سخن گفت با آنان و ليكن وعده ندهيد ايشان را در خلوت (پنهانى) مگر آنكه بگوئيد گفتارى متعارف و نبنديد گره نكاح را (زناشويى را) تا برسد نامه به سررسيد خود و بدانيد كه خدا مىداند آنچه را در دلهاى شما است پس بترسيدش و بدانيد كه خدا است آمرزنده بردبار
لَّا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِن طَلَّقۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ مَا لَمۡ تَمَسُّوهُنَّ أَوۡ تَفۡرِضُواْ لَهُنَّ فَرِيضَةٗ وَ مَتِّعُوهُنَّ عَلَى ٱلۡمُوسِعِ قَدَرُهُۥ وَ عَلَى ٱلۡمُقۡتِرِ قَدَرُهُۥ مَتَٰعَۢا بِٱلۡمَعۡرُوفِ حَقًّا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ
236نيست باكى بر شما اگر طلاق دهيد زنان را مادامى كه دست بديشان نرسانيده يا چيزى براى ايشان معين نكرده باشيد و بهرهمندشان (برخوردارشان) كنيد بر توانگر است به مقدار تواناييش و بر تنگدست است به اندازه قدرتش بهره به خوبى حقى است بر نكوكاران
وَ إِن طَلَّقۡتُمُوهُنَّ مِن قَبۡلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدۡ فَرَضۡتُمۡ لَهُنَّ فَرِيضَةٗ فَنِصۡفُ مَا فَرَضۡتُمۡ إِلَّآ أَن يَعۡفُونَ أَوۡ يَعۡفُوَاْ ٱلَّذِي بِيَدِهِۦ عُقۡدَةُ ٱلنِّكَاحِ وَ أَن تَعۡفُوٓاْ أَقۡرَبُ لِلتَّقۡوَىٰ وَ لَا تَنسَوُاْ ٱلۡفَضۡلَ بَيۡنَكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٌ
237و اگر طلاقشان داديد پيش از آنكه دست بدانان رسانيد حالى كه فريضهاى براى آنان فرض كرده باشيد (كابينى بسته باشيد) پس نيمى از آنچه فرض كردهايد مگر آنكه ببخشند يا ببخشد آنكه به دست اوست گره زناشويى و ببخشيد نزديكتر است به تقوى و فراموش نكنيد نكوكارى را ميان خود همانا خدا بدانچه مىكنيد بينا است
حَٰفِظُواْ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ وَ ٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ وَ قُومُواْ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ
238مواظبت كنيد بر نمازها و نماز ميانه و بپاى ايستيد براى خدا فروتنان
فَإِنۡ خِفۡتُمۡ فَرِجَالًا أَوۡ رُكۡبَانٗا فَإِذَآ أَمِنتُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواْ تَعۡلَمُونَ
239و اگر ترسيديد پس پيادگان يا سواران تا گاهى كه ايمن شديد ياد كنيد خدا را بدانچه بياموخت شما را آنچه نمىدانستيد
وَ ٱلَّذِينَ يُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَ يَذَرُونَ أَزۡوَٰجٗا وَصِيَّةٗ لِّأَزۡوَٰجِهِم مَّتَٰعًا إِلَى ٱلۡحَوۡلِ غَيۡرَ إِخۡرَاجٖ فَإِنۡ خَرَجۡنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِي مَا فَعَلۡنَ فِيٓ أَنفُسِهِنَّ مِن مَّعۡرُوفٖ وَ ٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
240و آنان كه مىميرند از شما و باز مىگذارند زنانى وصيتى است براى زنانشان بهرهاى تا يك سال بىبرونكردن پس اگر برون شدند نيست باكى بر شما در آنچه درباره خويش كردهاند به متعارف و خدا است عزتمند حكيم
وَ لِلۡمُطَلَّقَٰتِ مَتَٰعُۢ بِٱلۡمَعۡرُوفِ حَقًّا عَلَى ٱلۡمُتَّقِينَ
241و براى زنان طلاق گرفته است بهره به متعارف حقى است بر پرهيزكاران
كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
242چنين بيان كند خدا آيتهاى خود را براى شما شايد تعقل كنيد
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَ هُمۡ أُلُوفٌ حَذَرَ ٱلۡمَوۡتِ فَقَالَ لَهُمُ ٱللَّهُ مُوتُواْ ثُمَّ أَحۡيَٰهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشۡكُرُونَ
243آيا نديدى آنان را كه برون شدند از كشور خود حالى كه هزاران بودند از ترس مرگ پس بديشان گفت خدا بميريد سپس زنده كردشان همانا خدا است خداوند افزايش و بخشايش بر مردم و ليكن بيشتر مردم سپاس نمىگزارند
وَ قَٰتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
244و جنگ كنيد در راه خدا و بدانيد كه خدا است شنواى دانا
مَّن ذَا ٱلَّذِي يُقۡرِضُ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا فَيُضَٰعِفَهُۥ لَهُۥٓ أَضۡعَافٗا كَثِيرَةٗ وَ ٱللَّهُ يَقۡبِضُ وَ يَبۡصُۜطُ وَ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
245كيست آنكه وام دهد خدا را وامى نيكو تا بيافزايدش براى او چندين برابر و خدا تنگى و گشايش دهد و بسوى او بازگردانيده مىشويد
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ مِنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مِنۢ بَعۡدِ مُوسَىٰٓ إِذۡ قَالُواْ لِنَبِيّٖ لَّهُمُ ٱبۡعَثۡ لَنَا مَلِكٗا نُّقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ قَالَ هَلۡ عَسَيۡتُمۡ إِن كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡقِتَالُ أَلَّا تُقَٰتِلُواْ قَالُواْ وَ مَا لَنَآ أَلَّا نُقَٰتِلَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ قَدۡ أُخۡرِجۡنَا مِن دِيَٰرِنَا وَ أَبۡنَآئِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقِتَالُ تَوَلَّوۡاْ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ
246آيا ننگرى بدان گروه از بنى اسرائيل پس از موسى هنگامى كه گفتند به پيمبرى كه ايشان را بود برانگيز براى ما پادشاهى (فرماندهى) تا جنگ كنيم در راه خدا گفت آيا چنين نيستيد كه اگر جنگ بر شما نوشته شود نكنيد گفتند چه شود ما را كه پيكار نكنيم در راه خدا و برون رانده شديم از خانمان و فرزندان خويش اما گاهى كه نوشته شد بر ايشان جنگ پشت كردند جز كمى از ايشان و خدا دانا است به ستمگران
وَ قَالَ لَهُمۡ نَبِيُّهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَدۡ بَعَثَ لَكُمۡ طَالُوتَ مَلِكٗا قَالُوٓاْ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُ ٱلۡمُلۡكُ عَلَيۡنَا وَ نَحۡنُ أَحَقُّ بِٱلۡمُلۡكِ مِنۡهُ وَ لَمۡ يُؤۡتَ سَعَةٗ مِّنَ ٱلۡمَالِ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰهُ عَلَيۡكُمۡ وَ زَادَهُۥ بَسۡطَةٗ فِي ٱلۡعِلۡمِ وَ ٱلۡجِسۡمِ وَ ٱللَّهُ يُؤۡتِي مُلۡكَهُۥ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
247و گفت بديشان پيغمبرشان همانا خدا برانگيخت براى شما طالوت را پادشاهى گفتند چگونه وى را بر ما فرمانروايى باشد و ما سزاوارتريم از او به پادشاهى و داده نشده است گشايشى در مال گفت همانا خدا برگزيدش بر شما و بيفزودش عظمتى در دانش و پيكر و خدا دهد پادشاهيش را به هر كه خواهد و خدا است گشايشمند دانا
وَ قَالَ لَهُمۡ نَبِيُّهُمۡ إِنَّ ءَايَةَ مُلۡكِهِۦٓ أَن يَأۡتِيَكُمُ ٱلتَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَ بَقِيَّةٞ مِّمَّا تَرَكَ ءَالُ مُوسَىٰ وَ ءَالُ هَٰرُونَ تَحۡمِلُهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
248و گفت بديشان پيمبرشان همانا نشانى پادشاهى او آن است كه بيايد شما را تابوت در آن آرامشى از پروردگار شما و بازماندهاى از آنچه بازگذاردند خاندان موسى و هارون كه حمل كنندش فرشتگان همانا در اين است نشانيى براى شما اگر هستيد مؤمنان
فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِٱلۡجُنُودِ قَالَ إِنَّ ٱللَّهَ مُبۡتَلِيكُم بِنَهَرٖ فَمَن شَرِبَ مِنۡهُ فَلَيۡسَ مِنِّي وَ مَن لَّمۡ يَطۡعَمۡهُ فَإِنَّهُۥ مِنِّيٓ إِلَّا مَنِ ٱغۡتَرَفَ غُرۡفَةَۢ بِيَدِهِۦ فَشَرِبُواْ مِنۡهُ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡ فَلَمَّا جَاوَزَهُۥ هُوَ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ قَالُواْ لَا طَاقَةَ لَنَا ٱلۡيَوۡمَ بِجَالُوتَ وَ جُنُودِهِۦ قَالَ ٱلَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَٰقُواْ ٱللَّهِ كَم مِّن فِئَةٖ قَلِيلَةٍ غَلَبَتۡ فِئَةٗ كَثِيرَةَۢ بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ
249و هنگامى كه سان داد و براند طالوت سپاه را گفت هرآينه خداوند است آزماينده شما به وسيله جويى تا هر كس بنوشد از آن نباشد از من و آن كس كه نچشدش از من باشد مگر آنكه با دست خويش كفى از آن برگيرد پس نوشيدند از آن جز كمى از ايشان سپس گاهى كه بگذشت از آن او و آنان كه ايمان آورده بودند با او گفتند نيست ما را نيرويى امروز برابر جالوت و لشكرش گفتند آنان كه مى پنداشتند كه ايشانند ملاقاتكننده خدا چه بسا گروهى كم پيروز شدند بر گروهى بسيار به اذن خدا و خدا است با شكيبايان
وَ لَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَ جُنُودِهِۦ قَالُواْ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا وَ ثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَ ٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
250و هنگامى كه برابر شدند با جالوت و سپاهش گفتند پروردگارا بريز بر ما شكيبايى را و استوار ساز پاهاى ما را و يارى كن ما را بر گروه كافران
فَهَزَمُوهُم بِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَ قَتَلَ دَاوُۥدُ جَالُوتَ وَ ءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ ٱلۡمُلۡكَ وَ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ عَلَّمَهُۥ مِمَّا يَشَآءُ وَ لَوۡلَا دَفۡعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لَّفَسَدَتِ ٱلۡأَرۡضُ وَ لَٰكِنَّ ٱللَّهَ ذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
251پس شكستشان دادند به اذن خدا و كشت داود جالوت را و داد خدا بدو پادشاهى و حكمت را و بياموختش از آنچه مىخواست و اگر نبود بركناركردن خدا مردم را بعضى را با بعضى هرآينه تباه مىشد زمين و ليكن خدا داراى فضل است بر جهانيان
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّ وَ إِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
252اين است آيتهاى خدا كه مىخوانيمش بر تو به حق و همانا تويى از فرستادگان
تِلۡكَ ٱلرُّسُلُ فَضَّلۡنَا بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۘ مِّنۡهُم مَّن كَلَّمَ ٱللَّهُ وَ رَفَعَ بَعۡضَهُمۡ دَرَجَٰتٖ وَ ءَاتَيۡنَا عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَ أَيَّدۡنَٰهُ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِ وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا ٱقۡتَتَلَ ٱلَّذِينَ مِنۢ بَعۡدِهِم مِّنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ وَ لَٰكِنِ ٱخۡتَلَفُواْ فَمِنۡهُم مَّنۡ ءَامَنَ وَ مِنۡهُم مَّن كَفَرَ وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا ٱقۡتَتَلُواْ وَ لَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَفۡعَلُ مَا يُرِيدُ
253اينك پيمبران برترى داديم بعضيشان را بر بعضى از آنان است آنكه سخن گفت با او خدا و بالا برد بعضى را از ايشان پايههايى و داديم به عيسى ابن مريم نشانيها را و مؤيدش داشتيم به روح القدس و اگر مىخواست خدا هرآينه كارزار نمىكردند آنان كه پس از ايشانند از پس آنچه بيامدشان نشانيها و لكن اختلاف كردند پس بعضى از ايشان ايمان آوردند و بعضى كفر ورزيدند و اگر مىخواست خدا كارزار نمىكردند و ليكن خدا مىكند آنچه را بخواهد
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا بَيۡعٞ فِيهِ وَ لَا خُلَّةٞ وَ لَا شَفَٰعَةٞ وَ ٱلۡكَٰفِرُونَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
254اى آنان كه ايمان آورديد انفاق كنيد از آنچه شما را روزى داديم پيش از آنكه بيايد روزى كه نيست در آن سوداگرى و نه دوستى و نه شفاعتى و كافرانند ستمگران
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُ لَا تَأۡخُذُهُۥ سِنَةٞ وَ لَا نَوۡمٞ لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ مَن ذَا ٱلَّذِي يَشۡفَعُ عِندَهُۥٓ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦ يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَ مَا خَلۡفَهُمۡ وَ لَا يُحِيطُونَ بِشَيۡءٖ مِّنۡ عِلۡمِهِۦٓ إِلَّا بِمَا شَآءَ وَسِعَ كُرۡسِيُّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ لَا ئَُودُهُۥ حِفۡظُهُمَا وَ هُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡعَظِيمُ
255خدا كه نيست خداوندى جز او زنده پاينده نگيردش خمار و نه خوابى (يا بيدارى و خوابى) او را است آنچه در آسمانها است و آنچه در زمين كيست كه شفاعت كند به نزدش جز با اذن او مىداند آنچه را پيش روى ايشان و آنچه را پشت سر ايشان است و فرانگيرند به چيزى از دانش او جز بدانچه خواهد فراگرفته است كرسيش آسمانها و زمين را و بر او گران نيايد نگهدارى آنها و او است برتر بزرگوار
لَآ إِكۡرَاهَ فِي ٱلدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ ٱلرُّشۡدُ مِنَ ٱلۡغَيِّ فَمَن يَكۡفُرۡ بِٱلطَّٰغُوتِ وَ يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱسۡتَمۡسَكَ بِٱلۡعُرۡوَةِ ٱلۡوُثۡقَىٰ لَا ٱنفِصَامَ لَهَا وَ ٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
256نيست به ناخواه واداشتنى در دين همانا آشكار شد رهبرى از گمراهى پس آنكه كفر ورزد به ستمگر و ايمان آورد به خدا همانا چنگ زده است به دستآويزى استوار كه نيستش گسيختنى و خدا است شنواى دانا
ٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُخۡرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَوۡلِيَآؤُهُمُ ٱلطَّٰغُوتُ يُخۡرِجُونَهُم مِّنَ ٱلنُّورِ إِلَى ٱلظُّلُمَٰتِ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
257خدا دوست آنان است كه ايمان آوردند برون آردشان از تاريكيها بسوى روشنايى و آنان كه كفر ورزيدند دوستانشان ستمگرانند كه برون رانندشان از روشنايى بسوى تاريكيها آنانند ياران آتش در آنند جاودانان
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِي حَآجَّ إِبۡرَٰهِۧمَ فِي رَبِّهِۦٓ أَنۡ ءَاتَىٰهُ ٱللَّهُ ٱلۡمُلۡكَ إِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِۧمُ رَبِّيَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَ يُمِيتُ قَالَ أَنَا۠ أُحۡيِۦ وَ أُمِيتُ قَالَ إِبۡرَٰهِۧمُ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَأۡتِي بِٱلشَّمۡسِ مِنَ ٱلۡمَشۡرِقِ فَأۡتِ بِهَا مِنَ ٱلۡمَغۡرِبِ فَبُهِتَ ٱلَّذِي كَفَرَ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
258آيا نديدى آن را كه ستيزه كرد با ابراهيم درباره پروردگارش زيرا كه خدا داده بودش پادشاهى را هنگامى كه گفت ابراهيم پروردگار من آن است كه زنده كند و بميراند گفت من زنده كنم و بميرانم ابراهيم گفت همانا خدا بياورد خورشيد را از خاور پس بيارش از باختر پس سراسيمه شد آنكه كفر ورزيد و خدا هدايت نكند گروه ستمگران را
أَوۡ كَٱلَّذِي مَرَّ عَلَىٰ قَرۡيَةٖ وَ هِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىٰ يُحۡيِۦ هَٰذِهِ ٱللَّهُ بَعۡدَ مَوۡتِهَا فَأَمَاتَهُ ٱللَّهُ مِاْئَةَ عَامٖ ثُمَّ بَعَثَهُۥ قَالَ كَمۡ لَبِثۡتَ قَالَ لَبِثۡتُ يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ قَالَ بَل لَّبِثۡتَ مِاْئَةَ عَامٖ فَٱنظُرۡ إِلَىٰ طَعَامِكَ وَ شَرَابِكَ لَمۡ يَتَسَنَّهۡ وَ ٱنظُرۡ إِلَىٰ حِمَارِكَ وَ لِنَجۡعَلَكَ ءَايَةٗ لِّلنَّاسِ وَ ٱنظُرۡ إِلَى ٱلۡعِظَامِ كَيۡفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكۡسُوهَا لَحۡمٗا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُۥ قَالَ أَعۡلَمُ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
259يا مانند آنكه بگذشت بر شهرى كه فرو خوابيده بود بر ستونها (يا بر پوشهاى) خود گفت كى (چگونه) خدا زنده كند اين را پس از مردنش پس بميرانيدش خدا صد سال سپس برانگيختش گفت چند ماندهاى گفت ماندهام روزى يا پارهاى از روز گفت بلكه ماندهاى صد سال پس بنگر به خوراك و نوشابه خويش كه بويش نگشته و بنگر به درازگوش خود و تا بگردانيمت آيتى براى مردم و بنگر به استخوانها چگونه پيوند كنيم سپس آنها را به گوشت پوشانيم پس هنگامى كه آشكار شد براى او گفت مىدانم كه خدا به هر چيز است توانا
وَ إِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِۧمُ رَبِّ أَرِنِي كَيۡفَ تُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ قَالَ أَ وَ لَمۡ تُؤۡمِن قَالَ بَلَىٰ وَ لَٰكِن لِّيَطۡمَئِنَّ قَلۡبِي قَالَ فَخُذۡ أَرۡبَعَةٗ مِّنَ ٱلطَّيۡرِ فَصُرۡهُنَّ إِلَيۡكَ ثُمَّ ٱجۡعَلۡ عَلَىٰ كُلِّ جَبَلٖ مِّنۡهُنَّ جُزۡءٗا ثُمَّ ٱدۡعُهُنَّ يَأۡتِينَكَ سَعۡيٗا وَ ٱعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
260و هنگامى كه گفت ابراهيم پروردگارا بنمايانم چگونه زنده كنى مردگان را گفت مگر ايمان نياوردى گفت بلى و ليكن تا آرام گيرد دلم گفت پس برگير چهار مرغ را و پاره گردان آنها را به نزد خود پس بگذار فراز هر كوهى از آنها پارهاى را پس فراخوانشان بيايندت به دويدن و بدان كه خدا است عزتمند حكيم
مَّثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنۢبَتَتۡ سَبۡعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنۢبُلَةٖ مِّاْئَةُ حَبَّةٖ وَ ٱللَّهُ يُضَٰعِفُ لِمَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ
261مثل آنان كه بخشند مال خود را در راه خدا مانند دانه است كه بروياند هفت خوشه در هر خوشه صد دانه و خدا چند برابر كند براى هر كه خواهد و خدا است گشايشمند دانا
ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ثُمَّ لَا يُتۡبِعُونَ مَآ أَنفَقُواْ مَنّٗا وَ لَآ أَذٗى لَّهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡ وَ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
262آنان كه بخشند مال خود را در راه خدا و در پى نيارند آنچه را بخشيدند منتى و نه آزارى ايشان را است پاداش ايشان نزد پروردگار خويش و نه ترسى بر ايشان است و نه اندوهگين شوند
قَوۡلٞ مَّعۡرُوفٞ وَ مَغۡفِرَةٌ خَيۡرٞ مِّن صَدَقَةٖ يَتۡبَعُهَآ أَذٗى وَ ٱللَّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٞ
263گفتارى نيك و آمرزش گنهى بهتر است از تصدقى كه در پيش آزارى باشد و خدا است بىنياز بردبار
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُبۡطِلُواْ صَدَقَٰتِكُم بِٱلۡمَنِّ وَ ٱلۡأَذَىٰ كَٱلَّذِي يُنفِقُ مَالَهُۥ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَ لَا يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ فَمَثَلُهُۥ كَمَثَلِ صَفۡوَانٍ عَلَيۡهِ تُرَابٞ فَأَصَابَهُۥ وَابِلٞ فَتَرَكَهُۥ صَلۡدٗا لَّا يَقۡدِرُونَ عَلَىٰ شَيۡءٖ مِّمَّا كَسَبُواْ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
264اى آنان كه ايمان آورديد تباه نكنيد تصدقهاى خود را به منت و آزار مانند آنكه انفاق كند مال خويش را براى رياى (خودنمايى) مردم و ايمان نيارد به خدا و روز جزا پس مثل او مانند سنگى است لغزان كه بر آن باشد خاكى و رسيده باشدش بارانى سخت كه بازگذاردش لغزنده قدرت ندارند بر چيزى از آنچه فراهم آوردند و خدا هدايت نكند گروه كافران را
وَ مَثَلُ ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمُ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ وَ تَثۡبِيتٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ كَمَثَلِ جَنَّةِۢ بِرَبۡوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٞ فََٔاتَتۡ أُكُلَهَا ضِعۡفَيۡنِ فَإِن لَّمۡ يُصِبۡهَا وَابِلٞ فَطَلّٞ وَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٌ
265و مثل آنان كه مىبخشند مال خويش را در پيجويى رضاى خدا و براى استوارساختن نفوس خود مانند باغى است بر پشتهاى كه رسيده باشدش بارانى سخت پس داده باشد ميوه خود را چهار برابر و اگر نرسيده باشدش بارانى درشت پس بارانى خرد و خدا بدانچه مىكنيد بينا است
أَيَوَدُّ أَحَدُكُمۡ أَن تَكُونَ لَهُۥ جَنَّةٞ مِّن نَّخِيلٖ وَ أَعۡنَابٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ لَهُۥ فِيهَا مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ وَ أَصَابَهُ ٱلۡكِبَرُ وَ لَهُۥ ذُرِّيَّةٞ ضُعَفَآءُ فَأَصَابَهَآ إِعۡصَارٞ فِيهِ نَارٞ فَٱحۡتَرَقَتۡ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّكُمۡ تَتَفَكَّرُونَ
266آيا دوست دارد يكى از شما كه وى را باغى باشد از نخلستان و تاكستان روان باشد زير آن جويها و براى او در آن از تمام ميوهها باشد و رسيده باشدش پيرى و او را فرزندانى بينوا باشند پس برسدش بادى كه در آن باشد آتشى پس بسوخته باشد چنين بيان كند خدا براى شما آيتهاى خويش را شايد انديشه كنيد
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا كَسَبۡتُمۡ وَ مِمَّآ أَخۡرَجۡنَا لَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ وَ لَا تَيَمَّمُواْ ٱلۡخَبِيثَ مِنۡهُ تُنفِقُونَ وَ لَسۡتُم بَِٔاخِذِيهِ إِلَّآ أَن تُغۡمِضُواْ فِيهِ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ
267اى گروه مؤمنان ببخشيد از پاكيزههاى آنچه فراهم كرديد و از آنچه بيرون آورديم از زمين و آهنگ پليد نكنيد كه از آن انفاق كنيد و نيستيد ستاننده آن جز با فروخواباندن چشم در آن و بدانيد كه خدا است بىنياز ستوده
ٱلشَّيۡطَٰنُ يَعِدُكُمُ ٱلۡفَقۡرَ وَ يَأۡمُرُكُم بِٱلۡفَحۡشَآءِ وَ ٱللَّهُ يَعِدُكُم مَّغۡفِرَةٗ مِّنۡهُ وَ فَضۡلٗا وَ ٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
268شيطان به شما وعده فقر دهد و بفرمايدتان به فحشاء و خدا نويدتان دهد به آمرزشى از خويش و فزونيى و خداست گشايشمند دانا
يُؤۡتِي ٱلۡحِكۡمَةَ مَن يَشَآءُ وَ مَن يُؤۡتَ ٱلۡحِكۡمَةَ فَقَدۡ أُوتِيَ خَيۡرٗا كَثِيرٗا وَ مَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
269دهد حكمت را به هر كه خواهد و آن كس كه حكمت را داده شده است همانا داده شده است خيرى بسيار و يادآور نشوند جز خردمندان
وَ مَآ أَنفَقۡتُم مِّن نَّفَقَةٍ أَوۡ نَذَرۡتُم مِّن نَّذۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُهُۥ وَ مَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٍ
270و آنچه انفاق كردهايد از نفقه يا نذر كردهايد از نذر همانا مىداندش خدا و نيست ستمگران را ياران
إِن تُبۡدُواْ ٱلصَّدَقَٰتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِن تُخۡفُوهَا وَ تُؤۡتُوهَا ٱلۡفُقَرَآءَ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡ وَ يُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَئَِّاتِكُمۡ وَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
271اگر آشكارا دهيد تصدقها را چه خوب و اگر پنهان داريد و به فقراء دهيد بهتر باشد براى شما و جبران كند از گناهان شما و خدا بدانچه مىكنيد دانا است
لَّيۡسَ عَلَيۡكَ هُدَىٰهُمۡ وَ لَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ وَ مَا تُنفِقُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَلِأَنفُسِكُمۡ وَ مَا تُنفِقُونَ إِلَّا ٱبۡتِغَآءَ وَجۡهِ ٱللَّهِ وَ مَا تُنفِقُواْ مِنۡ خَيۡرٖ يُوَفَّ إِلَيۡكُمۡ وَ أَنتُمۡ لَا تُظۡلَمُونَ
272نيست بر تو هدايت ايشان و ليكن خدا هدايت كند آنكه را خواهد و آنچه انفاق كنيد از مال براى خود شما است و انفاق نمىكنيد جز در پيجويى روى خدا و آنچه انفاق كنيد از مال داده مىشود به شما و ستم كرده نمىشويد
لِلۡفُقَرَآءِ ٱلَّذِينَ أُحۡصِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا يَسۡتَطِيعُونَ ضَرۡبٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ يَحۡسَبُهُمُ ٱلۡجَاهِلُ أَغۡنِيَآءَ مِنَ ٱلتَّعَفُّفِ تَعۡرِفُهُم بِسِيمَٰهُمۡ لَا يَسَۡٔلُونَ ٱلنَّاسَ إِلۡحَافٗا وَ مَا تُنفِقُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٌ
273براى بينوايانى كه در راه خدا دچار تنگى شدند نتوانند گشتن را در زمين از پى روزى پنداردشان نادان توانگرانى از عفتنمايى بشناسيشان به چهرههاى ايشان دريوزگى نكنند از مردم به سماجت و آنچه انفاق كنيد از مال همانا خداوند است بدان دانا
ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُم بِٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ سِرّٗا وَ عَلَانِيَةٗ فَلَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡ وَ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
274آنان كه انفاق كنند مال خود را در شب و روز نهان و آشكارا ايشان را است پاداش ايشان نزد پروردگار خود و نه ترسى بر ايشان است و نه اندوهگين شوند
ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ ٱلرِّبَوٰاْ لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ ٱلَّذِي يَتَخَبَّطُهُ ٱلشَّيۡطَٰنُ مِنَ ٱلۡمَسِّ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡبَيۡعُ مِثۡلُ ٱلرِّبَوٰاْ وَ أَحَلَّ ٱللَّهُ ٱلۡبَيۡعَ وَ حَرَّمَ ٱلرِّبَوٰاْ فَمَن جَآءَهُۥ مَوۡعِظَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ فَٱنتَهَىٰ فَلَهُۥ مَا سَلَفَ وَ أَمۡرُهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِ وَ مَنۡ عَادَ فَأُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
275آنان كه ربا (سود) مىخورند برنخيزند جز مانند برخاستن آن كه آشفته سازدش شيطان به ديوانگى اين بدان است كه گفتند همانا سوداگرى مانند مانند ربا است حالى كه حلال كرد خدا سوداگرى را و حرام كرده است سودخورى را و آن كس كه بيايدش اندرزى از پروردگار او پس باز ايستد او را است آنچه بگذشت و كار او با خدا است و آن كس كه بازگردد پس آنانند ياران آتش در آنند جاودانان
يَمۡحَقُ ٱللَّهُ ٱلرِّبَوٰاْ وَ يُرۡبِي ٱلصَّدَقَٰتِ وَ ٱللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ
276نابود كند خدا ربا را و بركت دهد به صدقات و خدا دوست ندارد هر ناسپاس تبهكارى را
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ لَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡ وَ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
277همانا آنان كه ايمان آوردند و كردار شايسته كردند و بپا كردند نماز را و دادند زكات را ايشان را است پاداششان نزد پروردگارشان نه ترسى بر ايشان است و نه اندوهگين شوند
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ ٱلرِّبَوٰٓاْ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
278اى آنان كه ايمان آورديد بترسيد خدا را و رها كنيد آنچه را به جاى مانده است از ربا اگر هستيد مؤمنان
فَإِن لَّمۡ تَفۡعَلُواْ فَأۡذَنُواْ بِحَرۡبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ إِن تُبۡتُمۡ فَلَكُمۡ رُءُوسُ أَمۡوَٰلِكُمۡ لَا تَظۡلِمُونَ وَ لَا تُظۡلَمُونَ
279و اگر نكرديد پس اعلام كنيد جنگى را با خدا و پيمبرش و اگر توبه كرديد شما را است سرمايههاى شما نه ستم كنيد و نه ستم كرده شويد
وَ إِن كَانَ ذُو عُسۡرَةٖ فَنَظِرَةٌ إِلَىٰ مَيۡسَرَةٖ وَ أَن تَصَدَّقُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
280و اگر تنگدست باشد پس مهلتى تا گشايش و تصدق كنيد بهتر است شما را اگر بدانيد
وَ ٱتَّقُواْ يَوۡمٗا تُرۡجَعُونَ فِيهِ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
281و بترسيد روزى را كه بازگردانيده شويد در آن بسوى خدا پس داده شود به هر كس آنچه را فراهم كرده است و ستم نشوند
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيۡنٍ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى فَٱكۡتُبُوهُ وَ لۡيَكۡتُب بَّيۡنَكُمۡ كَاتِبُۢ بِٱلۡعَدۡلِ وَ لَا يَأۡبَ كَاتِبٌ أَن يَكۡتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ ٱللَّهُ فَلۡيَكۡتُبۡ وَ لۡيُمۡلِلِ ٱلَّذِي عَلَيۡهِ ٱلۡحَقُّ وَ لۡيَتَّقِ ٱللَّهَ رَبَّهُۥ وَ لَا يَبۡخَسۡ مِنۡهُ شَيۡٔٗا فَإِن كَانَ ٱلَّذِي عَلَيۡهِ ٱلۡحَقُّ سَفِيهًا أَوۡ ضَعِيفًا أَوۡ لَا يَسۡتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلۡيُمۡلِلۡ وَلِيُّهُۥ بِٱلۡعَدۡلِ وَ ٱسۡتَشۡهِدُواْ شَهِيدَيۡنِ مِن رِّجَالِكُمۡ فَإِن لَّمۡ يَكُونَا رَجُلَيۡنِ فَرَجُلٞ وَ ٱمۡرَأَتَانِ مِمَّن تَرۡضَوۡنَ مِنَ ٱلشُّهَدَآءِ أَن تَضِلَّ إِحۡدَىٰهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحۡدَىٰهُمَا ٱلۡأُخۡرَىٰ وَ لَا يَأۡبَ ٱلشُّهَدَآءُ إِذَا مَا دُعُواْ وَ لَا تَسَۡٔمُوٓاْ أَن تَكۡتُبُوهُ صَغِيرًا أَوۡ كَبِيرًا إِلَىٰٓ أَجَلِهِۦ ذَٰلِكُمۡ أَقۡسَطُ عِندَ ٱللَّهِ وَ أَقۡوَمُ لِلشَّهَٰدَةِ وَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَرۡتَابُوٓاْ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً حَاضِرَةٗ تُدِيرُونَهَا بَيۡنَكُمۡ فَلَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَلَّا تَكۡتُبُوهَا وَ أَشۡهِدُوٓاْ إِذَا تَبَايَعۡتُمۡ وَ لَا يُضَآرَّ كَاتِبٞ وَ لَا شَهِيدٞ وَ إِن تَفۡعَلُواْ فَإِنَّهُۥ فُسُوقُۢ بِكُمۡ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ ٱللَّهُ وَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
282اى آنان كه ايمان آورديد هر گاه وام دهيد يا گيريد تا سرآمدى نامبرده پس بنويسيدش و بايد نويسد ميان شما نويسندهاى به داد و نبايد خوددارى كند نويسندهاى از آنكه بنويسد بدانسان كه خدا بياموخته است او را پس بنويسد و املاء كند بر او آن كس كه بر او است حق و بترسد خدا را پروردگار خويش و نكاهد از آن چيزى و اگر آن كس كه بر او است حق كم خرد بود يا ناتوان يا نتوانست املاء كند پس املاء كند ولى او به داد و گواه گيريد دو گواه از مردان خويش را و اگر نبود دو مرد پس يك مرد و دو زن از آنان كه پسند كنيد از گواهان تا چون فراموش كند يكى به ياد آردش ديگرى و خوددارى نكنند گواهان هر گاه خوانده شدند و خسته نشويد از نوشتن آن خرد يا كلان تا سرآمدش اين است دادگرانهتر نزد خدا و استوارتر براى گواهى و نزديكتر بدانكه شك نياريد مگر آنكه باشد داد ستدى جارى كه مىگردانيدش ميان خويش كه نيست باكى بر شما ننوشتن آن و گواه گيريد گاهى كه داد ستد كنيد و آزار نشود نويسندهاى و نه گواهى و اگر بكنيد همانا آن نافرمانيى است از شما و بترسيد خدا را و مىآموزدتان خدا و خدا است به هر چيز دانا
وَ إِن كُنتُمۡ عَلَىٰ سَفَرٖ وَ لَمۡ تَجِدُواْ كَاتِبٗا فَرِهَٰنٞ مَّقۡبُوضَةٞ فَإِنۡ أَمِنَ بَعۡضُكُم بَعۡضٗا فَلۡيُؤَدِّ ٱلَّذِي ٱؤۡتُمِنَ أَمَٰنَتَهُۥ وَ لۡيَتَّقِ ٱللَّهَ رَبَّهُۥ وَ لَا تَكۡتُمُواْ ٱلشَّهَٰدَةَ وَ مَن يَكۡتُمۡهَا فَإِنَّهُۥٓ ءَاثِمٞ قَلۡبُهُۥ وَ ٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ
283و اگر بر سفرى باشيد و نيابيد نويسندهاى پس گروگانى به دست و اگر بسپرد يكى از شما به ديگرى پس بايد بپردازد آن كس كه سپرده شده است سپرده خويش را و بايد بترسد خدا را پروردگار خود و كتمان نكنيد گواهى را و هر كس كتمان كند آن را همانا گنهكار است دلش و خدا بدانچه مىكنيد دانا است
لِّلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ إِن تُبۡدُواْ مَا فِيٓ أَنفُسِكُمۡ أَوۡ تُخۡفُوهُ يُحَاسِبۡكُم بِهِ ٱللَّهُ فَيَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
284خدا را است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است و اگر آشكار كنيد آنچه را در دلهاى شما است يا نهان داريدش حساب كند شما را بدان خدا پس بيامرزد هر كه را خواهد و عذاب كند هر كه را خواهد و خدا بر هر چيزى توانا است
ءَامَنَ ٱلرَّسُولُ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مِن رَّبِّهِۦ وَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ كُلٌّ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ مَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَ كُتُبِهِۦ وَ رُسُلِهِۦ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّن رُّسُلِهِۦ وَ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَ أَطَعۡنَا غُفۡرَانَكَ رَبَّنَا وَ إِلَيۡكَ ٱلۡمَصِيرُ
285ايمان آورده است پيمبر بدانچه فرستاده شده به سوى او از پروردگار خويش و مؤمنان هر كدام ايمان آوردند به خدا و فرشتگان او و كتابهاى او و پيمبران او فرق نگذاريم بين احدى از پيمبرانش و گفتند شنيديم و فرمان برديم آمرزشى از تو پروردگارا و به سوى تو است بازگشت
لَا يُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتۡ وَ عَلَيۡهَا مَا ٱكۡتَسَبَتۡ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِينَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَا رَبَّنَا وَ لَا تَحۡمِلۡ عَلَيۡنَآ إِصۡرٗا كَمَا حَمَلۡتَهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِنَا رَبَّنَا وَ لَا تُحَمِّلۡنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِۦ وَ ٱعۡفُ عَنَّا وَ ٱغۡفِرۡ لَنَا وَ ٱرۡحَمۡنَآ أَنتَ مَوۡلَىٰنَا فَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
286تكليف نكند خدا كسى را جز به قدر طاقت او براى او است آنچه دست آورد اوست و بر او است آنچه دست آورده است پروردگارا مگير بر ما اگر فراموش كرديم يا خطا كرديم پروردگارا بار مكن ما را گرانى چنان كه بار كردى آن را بر آنان كه پيش از ما بودند پروردگارا و نه تحميل كن بر ما آنچه را بدان طاقتى نيست و ببخش بر ما و بيامرز ما را و رحم كن ما را تويى سرپرست ما پس يارى كن ما را بر گروه كافران