سوره التوبة
بَرَآءَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
1اين، بيزارى است از خدا و رسولش به مشركانى كه با آنها پيمان بستهايد.
فَسِيحُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ غَيۡرُ مُعۡجِزِي ٱللَّهِ وَ أَنَّ ٱللَّهَ مُخۡزِي ٱلۡكَٰفِرِينَ
2چهار ماه در زمين بگرديد (و آزاديد) و بدانيد كه شما بر خدا غالب نيستيد، حقا كه خدا خوار كننده كافران است.
وَ أَذَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلنَّاسِ يَوۡمَ ٱلۡحَجِّ ٱلۡأَكۡبَرِ أَنَّ ٱللَّهَ بَرِيٓءٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ وَ رَسُولُهُۥ فَإِن تُبۡتُمۡ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡ وَ إِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ غَيۡرُ مُعۡجِزِي ٱللَّهِ وَ بَشِّرِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
3اين اعلانى است از خدا و رسولش به مردم در روز حج اكبر، كه خدا و رسولش از مشركان بيزار است، پس اگر توبه كرديد آن براى شما بهتر است و اگر سرپيچى كنيد بدانيد كه شما عاجز كننده خدا نيستيد، به كسانى كه كافر شدهاند عذاب دردناكى را مژده بده.
إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ثُمَّ لَمۡ يَنقُصُوكُمۡ شَيۡٔٗا وَ لَمۡ يُظَٰهِرُواْ عَلَيۡكُمۡ أَحَدٗا فَأَتِمُّوٓاْ إِلَيۡهِمۡ عَهۡدَهُمۡ إِلَىٰ مُدَّتِهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
4مگر كسانى كه از مشركان كه با آنها پيمان بستهايد و چيزى از پيمان كم نكرده و بر ضد شما كسى را يارى نكردهاند، عهد آنها را تمام كنيد تا مدتشان، كه خدا پرهيزكاران را دوست مىدارد.
فَإِذَا ٱنسَلَخَ ٱلۡأَشۡهُرُ ٱلۡحُرُمُ فَٱقۡتُلُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡ وَ خُذُوهُمۡ وَ ٱحۡصُرُوهُمۡ وَ ٱقۡعُدُواْ لَهُمۡ كُلَّ مَرۡصَدٖ فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَخَلُّواْ سَبِيلَهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
5وقتى كه ماههاى محترم تمام شد مشركان را هر جا كه يافتيد بكشيد، آنها را بگيريد و حبس كنيد و براى آنها در هر كمينى بنشينيد اگر توبه كردند و نماز خواندند و زكاة دادند، راهشان را باز كنيد كه خدا آمرزنده و مهربان است.
وَ إِنۡ أَحَدٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ٱسۡتَجَارَكَ فَأَجِرۡهُ حَتَّىٰ يَسۡمَعَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ أَبۡلِغۡهُ مَأۡمَنَهُۥ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡلَمُونَ
6اگر يكى از مشركان از تو امان بخواهد به او امان بده تا كلام خدا را بشنود سپس او را به محل امن خود برسان كه آنها قومى نادانند.
كَيۡفَ يَكُونُ لِلۡمُشۡرِكِينَ عَهۡدٌ عِندَ ٱللَّهِ وَ عِندَ رَسُولِهِۦٓ إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّمۡ عِندَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ فَمَا ٱسۡتَقَٰمُواْ لَكُمۡ فَٱسۡتَقِيمُواْ لَهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
7براى مشركان چه عهدى مىتواند نزد خدا و رسول باشد، مگر آنان كه با آنها در كنار مسجد حرام پيمان بستهايد مادامى كه به نفع شما پايدارند در عهد آنها پايدار بمانيد كه خدا متقيان را دوست دارد.
كَيۡفَ وَ إِن يَظۡهَرُواْ عَلَيۡكُمۡ لَا يَرۡقُبُواْ فِيكُمۡ إِلّٗا وَ لَا ذِمَّةٗ يُرۡضُونَكُم بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَ تَأۡبَىٰ قُلُوبُهُمۡ وَ أَكۡثَرُهُمۡ فَٰسِقُونَ
8چه عمدى دارند؟ حال آنكه اگر بر شما غالب شوند نه قرابتى را مراعات مىكنند و نه پيمانى را. شما را با دهانشان راضى مىكنند ولى قلوبشان امتناع مىكند و بيشترشان فاسق هستند.
ٱشۡتَرَوۡاْ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلٗا فَصَدُّواْ عَن سَبِيلِهِۦٓ إِنَّهُمۡ سَآءَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
9آيات خدا را به بهاى اندكى فروخته و از راه خدا اعراض كردهاند بد كارى است كه مىكنند.
لَا يَرۡقُبُونَ فِي مُؤۡمِنٍ إِلّٗا وَ لَا ذِمَّةٗ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُعۡتَدُونَ
10درباره هيچ مؤمنى، قرابتى و پيمانى مراعات نمىكنند، آنها متجاوزانند.
فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَإِخۡوَٰنُكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
11پس اگر توبه كردند و نماز را برپا داشته و زكاة را دادند، آن وقت برادران شما در دين هستند، اين آيات را براى قومى كه مىفهمند بيان مىكنيم.
وَ إِن نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُم مِّنۢ بَعۡدِ عَهۡدِهِمۡ وَ طَعَنُواْ فِي دِينِكُمۡ فَقَٰتِلُوٓاْ أَئِمَّةَ ٱلۡكُفۡرِ إِنَّهُمۡ لَآ أَيۡمَٰنَ لَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَنتَهُونَ
12و اگر پس از عهد بستن عهدشان را شكستند و به دين شما عيب گرفتند، با امامان كفر بجنگيد كه پيمان ندارند تا از اين كار دست بردارند.
أَلَا تُقَٰتِلُونَ قَوۡمٗا نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُمۡ وَ هَمُّواْ بِإِخۡرَاجِ ٱلرَّسُولِ وَ هُم بَدَءُوكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخۡشَوۡنَهُمۡ فَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخۡشَوۡهُ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
13آيا نمىجنگيد با كسانى كه پيمان خود را شكسته و قصد اخراج رسول از مكه را كردهاند؟ آنها اين كار را اول بار با شما آغاز كردهاند آيا از آنها مىترسيد؟ خدا سزاوارتر است كه از او بترسيد اگر مؤمن هستيد.
قَٰتِلُوهُمۡ يُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ بِأَيۡدِيكُمۡ وَ يُخۡزِهِمۡ وَ يَنصُرۡكُمۡ عَلَيۡهِمۡ وَ يَشۡفِ صُدُورَ قَوۡمٖ مُّؤۡمِنِينَ
14با آنها بجنگيد تا خدا به دست شما معذب و خوارشان كند و شما را بر آنها پيروز گرداند و سينههاى مؤمنان را شفا بخشد.
وَ يُذۡهِبۡ غَيۡظَ قُلُوبِهِمۡ وَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
15و خشم قلوبشان را ببرد، خدا بر هر كه بخواهد توبه مىكند كه خدا دانا و حكيم است.
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تُتۡرَكُواْ وَ لَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَ لَمۡ يَتَّخِذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَ لَا رَسُولِهِۦ وَ لَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَلِيجَةٗ وَ ٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
16آيا گمان برديد كه رها كرده مىشويد با آنكه خدا هنوز آشكار نكرده كسانى را كه از شما جهاد كرده و جز خدا و رسول و مؤمنان را همراز نگرفتهاند، خدا به آنچه مىكنيد داناست.
مَا كَانَ لِلۡمُشۡرِكِينَ أَن يَعۡمُرُواْ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ شَٰهِدِينَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِم بِٱلۡكُفۡرِ أُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ وَ فِي ٱلنَّارِ هُمۡ خَٰلِدُونَ
17بر مشركين كه به كفر خويش گواه هستند نرسد كه مسجدهاى خدا را عمارت كنند، آنها اعمالشان باطل شده و خودشان نيز در آتش جاودانانند.
إِنَّمَا يَعۡمُرُ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ أَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَ لَمۡ يَخۡشَ إِلَّا ٱللَّهَ فَعَسَىٰٓ أُوْلَٰٓئِكَ أَن يَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
18مسجدهاى خدا را فقط كسى عمارت مىكند كه به خدا و روز آخرت ايمان دارد و نماز خوانده و زكاة داده و جز خدا از كسى نترسيده است، اميد است كه آنها از هدايت يافتگان باشند.
أَجَعَلۡتُمۡ سِقَايَةَ ٱلۡحَآجِّ وَ عِمَارَةَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ كَمَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ جَٰهَدَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا يَسۡتَوُۥنَ عِندَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
19آيا آب دادن حاجيان و عمارت كردن مسجد الحرام را مانند كسى مىدانيد كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده و در راه خدا جنگيده است، اين دو گروه نزد خدا برابر نيستند، خدا قوم ظالم را هدايت نمىكند.
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَٰهَدُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ أَعۡظَمُ دَرَجَةً عِندَ ٱللَّهِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ
20كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و در راه خدا با اموال و جانهايشان جنگيدهاند از نظر مرتبه در نزد خدا بزرگتر هستند و فقط آنها رستگارانند.
يُبَشِّرُهُمۡ رَبُّهُم بِرَحۡمَةٖ مِّنۡهُ وَ رِضۡوَٰنٖ وَ جَنَّٰتٖ لَّهُمۡ فِيهَا نَعِيمٞ مُّقِيمٌ
21پروردگارشان به رحمت و رضايت خويش نويدشان مىدهد و بهشتهايى كه در آنها بر ايشان نعمت وسيع و دائم است.
خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًا إِنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
22در آن بهشتها پيوسته هستند كه خدا نزد وى پاداش بزرگى است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُوٓاْ ءَابَآءَكُمۡ وَ إِخۡوَٰنَكُمۡ أَوۡلِيَآءَ إِنِ ٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡكُفۡرَ عَلَى ٱلۡإِيمَٰنِ وَ مَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
23اى كسانى كه ايمان آوردهايد پدران و برادران خويش را اگر كفر را بر ايمان ترجيح دهند، سرپرست مگيريد هر كه آنها را سرپرست گيرد آنها ظالمانند.
قُلۡ إِن كَانَ ءَابَآؤُكُمۡ وَ أَبۡنَآؤُكُمۡ وَ إِخۡوَٰنُكُمۡ وَ أَزۡوَٰجُكُمۡ وَ عَشِيرَتُكُمۡ وَ أَمۡوَٰلٌ ٱقۡتَرَفۡتُمُوهَا وَ تِجَٰرَةٞ تَخۡشَوۡنَ كَسَادَهَا وَ مَسَٰكِنُ تَرۡضَوۡنَهَآ أَحَبَّ إِلَيۡكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ جِهَادٖ فِي سَبِيلِهِۦ فَتَرَبَّصُواْ حَتَّىٰ يَأۡتِيَ ٱللَّهُ بِأَمۡرِهِۦ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
24اى پيامبر بگو: اگر پدران و پسران و برادران و همسران و خانواده و اموالى كه كسب كردهايد و تجارتى كه از كساد آن مىترسيد و مسكنهايى كه از آنها خوشنوديد، به شما از خدا و رسول و جهاد در راه خدا محبوبتر باشد، منتظر باشيد تا خدا امر خويش را بياورد، خدا قوم فاسقان را هدايت نمىكند.
لَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٖ وَ يَوۡمَ حُنَيۡنٍ إِذۡ أَعۡجَبَتۡكُمۡ كَثۡرَتُكُمۡ فَلَمۡ تُغۡنِ عَنكُمۡ شَيۡٔٗا وَ ضَاقَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ ثُمَّ وَلَّيۡتُم مُّدۡبِرِينَ
25خدا در مواضع بسيارى شما را يارى كرده از جمله روز حنين كه كثرت افراد شما را مغرور و مسرور كرد، ولى آن كثرت به شما هيچ كفايت نكرد و زمين با آن همه وسعت بر شما تنگ شد سپس برگشتيد كه به چيزى توجه نمىكرديد.
ثُمَّ أَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ أَنزَلَ جُنُودٗا لَّمۡ تَرَوۡهَا وَ عَذَّبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡكَٰفِرِينَ
26سپس خدا اطمينان و آرامش خود را بر پيامبرش و بر مؤمنين نازل كرد و قشونهايى فرستاد كه آنها را نديديد و كفار را معذب كرد، سزاى كافران همين است.
ثُمَّ يَتُوبُ ٱللَّهُ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
27سپس خدا بعد از آن واقعه، بهر كه خواهد توبه مىكند كه خدا آمرزنده و مهربان است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡمُشۡرِكُونَ نَجَسٞ فَلَا يَقۡرَبُواْ ٱلۡمَسۡجِدَ ٱلۡحَرَامَ بَعۡدَ عَامِهِمۡ هَٰذَا وَ إِنۡ خِفۡتُمۡ عَيۡلَةٗ فَسَوۡفَ يُغۡنِيكُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦٓ إِن شَآءَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
28اى كسانى كه ايمان آوردهايد مشركان فقط يكپارچه پليدند بعد از اين سال، به مسجد الحرام نزديك نشوند و اگر از فقر بترسيد بزودى خدا از فضل خود شما را بى نياز خواهد كرد اگر بخواهد، كه خدا دانا و حكمت كردار است.
قَٰتِلُواْ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ لَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ لَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ وَ لَا يَدِينُونَ دِينَ ٱلۡحَقِّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حَتَّىٰ يُعۡطُواْ ٱلۡجِزۡيَةَ عَن يَدٖ وَ هُمۡ صَٰغِرُونَ
29بجنگيد با آنان كه به خدا و روز قيامت ايمان نمىآورند و آنچه را كه خدا و رسول حرام كرده، حرام نمىدانند، و به دين حق گردن نمىنهند، از كسانى كه به آنها كتاب داده شده تا جزيه معين را با دست بدهند در حالى كه به حكومت اسلامى خاضع هستند.
وَ قَالَتِ ٱلۡيَهُودُ عُزَيۡرٌ ٱبۡنُ ٱللَّهِ وَ قَالَتِ ٱلنَّصَٰرَى ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ قَوۡلُهُم بِأَفۡوَٰهِهِمۡ يُضَٰهُِٔونَ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَبۡلُ قَٰتَلَهُمُ ٱللَّهُ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
30يهود گفتند: عزير پسر خداست، نصارى گفتند: مسيح پسر خداست، اين گفته دهان آنهاست، مشابهند به گفته كسانى كه از پيش كافر شدهاند، خدايشان لعنت كند به كجا بر مىگردند.
ٱتَّخَذُوٓاْ أَحۡبَارَهُمۡ وَ رُهۡبَٰنَهُمۡ أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَ ٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَ مَآ أُمِرُوٓاْ إِلَّا لِيَعۡبُدُوٓاْ إِلَٰهٗا وَٰحِدٗا لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ سُبۡحَٰنَهُۥ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
31علماء و راهبان خود را و همچنين مسيح را خدايان گرفتند با آنكه به جز پرستيدن يك معبود كه غير او معبودى نيست مأمور نبودند، منزه است خدا از آنچه با او شريك مىدانند.
يُرِيدُونَ أَن يُطۡفُِٔواْ نُورَ ٱللَّهِ بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَ يَأۡبَى ٱللَّهُ إِلَّآ أَن يُتِمَّ نُورَهُۥ وَ لَوۡ كَرِهَ ٱلۡكَٰفِرُونَ
32مىخواهند نور خدا را بدهانهاى خويش خاموش كنند و خدا نمىخواهد جز آنكه نور خويش را كامل كند گرچه كافران مكروه مىدارند.
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَ دِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَ لَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ
33اوست كه پيغمبر خويش را با هدايت و دين حق فرستاد تا آن را بر همه اديان غالب گرداند هر چند مشركان را خوش نيايد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡأَحۡبَارِ وَ ٱلرُّهۡبَانِ لَيَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱلَّذِينَ يَكۡنِزُونَ ٱلذَّهَبَ وَ ٱلۡفِضَّةَ وَ لَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٖ
34اى كسانى كه ايمان آوردهايد بسيارى از احبار و راهبان اموال مردم را به ناحق مىخورند و از دين خدا باز مىدارند، و كسانى كه طلا و نقره را گنج كرده و در راه خدا خرج نمىكنند به عذابى دردناك بشارتشان ده.
يَوۡمَ يُحۡمَىٰ عَلَيۡهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكۡوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمۡ وَ جُنُوبُهُمۡ وَ ظُهُورُهُمۡ هَٰذَا مَا كَنَزۡتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡنِزُونَ
35روزى كه آنها را در آتش جهنم سرخ كنند و پيشانيهايشان و پهلوهايشان و پشتهايشان را با آنها داغ كنند، اين همان است كه براى خود گنج كرديد بچشيد آنچه را كه گنج مىكرديد. به دين حق. نمىگروند.
إِنَّ عِدَّةَ ٱلشُّهُورِ عِندَ ٱللَّهِ ٱثۡنَا عَشَرَ شَهۡرٗا فِي كِتَٰبِ ٱللَّهِ يَوۡمَ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ مِنۡهَآ أَرۡبَعَةٌ حُرُمٞ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلۡقَيِّمُ فَلَا تَظۡلِمُواْ فِيهِنَّ أَنفُسَكُمۡ وَ قَٰتِلُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ كَآفَّةٗ كَمَا يُقَٰتِلُونَكُمۡ كَآفَّةٗ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ
36شماره ماهها نزد خدا دوازده ماه است در كتاب خدا آن روز كه آسمانها و زمين را آفريد از آن جمله چهار ماه حرام است، دين درست همين است در آن چهار ماه به خويشتن ظلم نكنيد، همگى با مشركان بجنگيد چنان كه آنها همگى با شما مىجنگند، بدانيد خدا با پرهيزكاران است.
إِنَّمَا ٱلنَّسِيٓءُ زِيَادَةٞ فِي ٱلۡكُفۡرِ يُضَلُّ بِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُحِلُّونَهُۥ عَامٗا وَ يُحَرِّمُونَهُۥ عَامٗا لِّيُوَاطُِٔواْ عِدَّةَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ فَيُحِلُّواْ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ زُيِّنَ لَهُمۡ سُوٓءُ أَعۡمَٰلِهِمۡ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
37تأخير ماه حرام افزودن در كفر است، كسانى كه كافر شدهاند با آن گمراه مىشوند كه در يك سال آن را حلال مىكنند و در يك سال حرام مىكنند تا با عده ماههايى كه خدا حرام كرده برابر كنند، در نتيجه حرام خدا را حلال مىكنند: اعمال بدشان بر ايشان آراسته شده، خدا قوم كافر را هدايت نمىكند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَا لَكُمۡ إِذَا قِيلَ لَكُمُ ٱنفِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱثَّاقَلۡتُمۡ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ أَرَضِيتُم بِٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مِنَ ٱلۡأٓخِرَةِ فَمَا مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ
38اى كسانى كه ايمان آوردهايد شما را چه شده وقتى كه گويند در راه خدا بيرون شويد به زمين سنگينى مىكنيد آيا به عوض آخرت به زندگى دنيا راضى شدهايد؟ با آنكه متاع دنيا در قبال آخرت جز اندكى نيست.
إِلَّا تَنفِرُواْ يُعَذِّبۡكُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا وَ يَسۡتَبۡدِلۡ قَوۡمًا غَيۡرَكُمۡ وَ لَا تَضُرُّوهُ شَيۡٔٗا وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
39اگر به جهاد بيرون نشويد خدا به عذاب دردناكى عذابتان كند، و گروهى غير شما را به جاى شما عوض مىگيرد به خدا هيچ ضررى نمىزنيد، خدا بر همه چيز تواناست.
إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدۡ نَصَرَهُ ٱللَّهُ إِذۡ أَخۡرَجَهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ثَانِيَ ٱثۡنَيۡنِ إِذۡ هُمَا فِي ٱلۡغَارِ إِذۡ يَقُولُ لِصَٰحِبِهِۦ لَا تَحۡزَنۡ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَيۡهِ وَ أَيَّدَهُۥ بِجُنُودٖ لَّمۡ تَرَوۡهَا وَ جَعَلَ كَلِمَةَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلسُّفۡلَىٰ وَ كَلِمَةُ ٱللَّهِ هِيَ ٱلۡعُلۡيَا وَ ٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
40اگر او را يارى نكنيد خدا ياريش كرده آن دم كه كافران او را از مكه بيرون كردند كه دوم دو نفر بود آن گاه كه در آن غار بودند آن دم كه به رفيقش مىگفت غم مخور خدا با ماست، خدا آرامش خويش را به او نازل كرد و او را با لشكريانى كه نديديد نيرومند كرد و كلمه كافران را زبون كرد، كلمه خدا والا است، خدا توانا و حكيم است.
ٱنفِرُواْ خِفَافٗا وَ ثِقَالٗا وَ جَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَ أَنفُسِكُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
41بكوچيد سبكباران و سنگين باران و جهاد كنيد در راه خدا با مالها و جانهايتان، اگر بدانيد اين براى شما بهتر است.
لَوۡ كَانَ عَرَضٗا قَرِيبٗا وَ سَفَرٗا قَاصِدٗا لَّٱتَّبَعُوكَ وَ لَٰكِنۢ بَعُدَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلشُّقَّةُ وَ سَيَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَوِ ٱسۡتَطَعۡنَا لَخَرَجۡنَا مَعَكُمۡ يُهۡلِكُونَ أَنفُسَهُمۡ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
42اگر غنيمت زود رس و مسافرت آسانى بود حتما از تو پيروى مىكردند، ليكن مسافت بر آنها دور آمد، بخدا قسم خواهند خورد كه اگر مىتوانستيم با شما بيرون مىشديم، خويشتن را هلاك مىكنند و خدا مىداند كه دروغگويانند.
عَفَا ٱللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمۡ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْ وَ تَعۡلَمَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
43خدايت ببخشد، چرا اجازهشان دادى تا براى تو آنان كه راست گفتهاند معلوم شود و دروغگويان را بشناسى.
لَا يَسۡتَٔۡذِنُكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُتَّقِينَ
44كسانى كه به خدا و روز قيامت ايمان دارند از تو اجازه نمىخواهند كه با مالها و جانهاى خويش جهاد كنند، خدا به پرهيزكاران داناست.
إِنَّمَا يَسۡتَٔۡذِنُكَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ ٱرۡتَابَتۡ قُلُوبُهُمۡ فَهُمۡ فِي رَيۡبِهِمۡ يَتَرَدَّدُونَ
45فقط كسانى كه به خدا و روز قيامت ايمان ندارد اجازه مىخواهند، قلوبشان بشك افتاده و در شك خويش سرگردانند.
وَ لَوۡ أَرَادُواْ ٱلۡخُرُوجَ لَأَعَدُّواْ لَهُۥ عُدَّةٗ وَ لَٰكِن كَرِهَ ٱللَّهُ ٱنۢبِعَاثَهُمۡ فَثَبَّطَهُمۡ وَ قِيلَ ٱقۡعُدُواْ مَعَ ٱلۡقَٰعِدِينَ
46اگر فكر بيرون شدن داشتند براى آن وسيلهاى آماده مىكردند ولى خدا حركتشان را مكروه داشت و بازشان داشت و گفته شد: با نشستگان بنشينيد.
لَوۡ خَرَجُواْ فِيكُم مَّا زَادُوكُمۡ إِلَّا خَبَالٗا وَ لَأَوۡضَعُواْ خِلَٰلَكُمۡ يَبۡغُونَكُمُ ٱلۡفِتۡنَةَ وَ فِيكُمۡ سَمَّٰعُونَ لَهُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ
47اگر با شما بيرون مىشدند به شما جز تباهى نمىافزودند و ميان شما تفرقه مىانداختند و مىخواستند كه به فتنه بيافتيد، و ميان شما عدهاى هستند كه از آنها مىپذيرند خدا به ظالمان آگاه است.
لَقَدِ ٱبۡتَغَوُاْ ٱلۡفِتۡنَةَ مِن قَبۡلُ وَ قَلَّبُواْ لَكَ ٱلۡأُمُورَ حَتَّىٰ جَآءَ ٱلۡحَقُّ وَ ظَهَرَ أَمۡرُ ٱللَّهِ وَ هُمۡ كَٰرِهُونَ
48از پيش نيز طالب فتنه بوده و كارها را بر تو آشفتند تا حق آمد و دين خدا غالب شد و آنها كراهت داشتند.
وَ مِنۡهُم مَّن يَقُولُ ٱئۡذَن لِّي وَ لَا تَفۡتِنِّيٓ أَلَا فِي ٱلۡفِتۡنَةِ سَقَطُواْ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةُۢ بِٱلۡكَٰفِرِينَ
49بعضى از آنها مىگويد: به من اجازه بده (كه بمانم) و به فتنهام ميانداز بدانيد كه در فتنه افتادند و جهنم به كافران احاطه كرده است.
إِن تُصِبۡكَ حَسَنَةٞ تَسُؤۡهُمۡ وَ إِن تُصِبۡكَ مُصِيبَةٞ يَقُولُواْ قَدۡ أَخَذۡنَآ أَمۡرَنَا مِن قَبۡلُ وَ يَتَوَلَّواْ وَّ هُمۡ فَرِحُونَ
50اگر به تو خوبى رسد غمگينشان مىكند و اگر به تو مصيبتى رسد مىگويند ما تصميم خود را از اول گرفتيم، آن گاه شادمان و بى اعتنا بر مىگردند.
قُل لَّن يُصِيبَنَآ إِلَّا مَا كَتَبَ ٱللَّهُ لَنَا هُوَ مَوۡلَىٰنَا وَ عَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
51بگو: هرگز بما نمىرسد مگر آنچه خدا براى ما نوشته است او سرپرست ماست، مؤمنان بر خدا توكل كنند.
قُلۡ هَلۡ تَرَبَّصُونَ بِنَآ إِلَّآ إِحۡدَى ٱلۡحُسۡنَيَيۡنِ وَ نَحۡنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمۡ أَن يُصِيبَكُمُ ٱللَّهُ بِعَذَابٖ مِّنۡ عِندِهِۦٓ أَوۡ بِأَيۡدِينَا فَتَرَبَّصُوٓاْ إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ
52بگو آيا براى ما جز يكى از دو خوبى را انتظار مىداريد؟ ولى ما منتظريم كه خدا به شما عذابى از جانب خود و يا به دست ما برساند پس منتظر بمانيد كه ما با شما منتظرانيم.
قُلۡ أَنفِقُواْ طَوۡعًا أَوۡ كَرۡهٗا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمۡ إِنَّكُمۡ كُنتُمۡ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
53بگو انفاق كنيد به رغبت يا اكراه، هرگز از شما پذيرفته نيست كه قومى فاسق هستيد
وَ مَا مَنَعَهُمۡ أَن تُقۡبَلَ مِنۡهُمۡ نَفَقَٰتُهُمۡ إِلَّآ أَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ بِرَسُولِهِۦ وَ لَا يَأۡتُونَ ٱلصَّلَوٰةَ إِلَّا وَ هُمۡ كُسَالَىٰ وَ لَا يُنفِقُونَ إِلَّا وَ هُمۡ كَٰرِهُونَ
54باز نداشت آنها را از قبول شدن انفاقشان، مگر آنكه به خدا و رسولش كافر شدهاند، به نماز فقط در بيحالى و سستى مىآيند و انفاق را فقط از روى اكراه مىكنند.
فَلَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَ لَآ أَوۡلَٰدُهُمۡ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ تَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَ هُمۡ كَٰفِرُونَ
55اموال و اولاد آنها تو را به اعجاب واندارد، خدا مىخواهد كه آنها را با اموال و اولاد در زندگى دنيا به عذاب و رنج دركشد و در حال كفر روحشان از قالب تن بيرون رود.
وَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنَّهُمۡ لَمِنكُمۡ وَ مَا هُم مِّنكُمۡ وَ لَٰكِنَّهُمۡ قَوۡمٞ يَفۡرَقُونَ
56به خدا سوگند مىخورند كه از شما هستند از شما نيستند ليكن قومى ترسو هستند.
لَوۡ يَجِدُونَ مَلۡجًَٔا أَوۡ مَغَٰرَٰتٍ أَوۡ مُدَّخَلٗا لَّوَلَّوۡاْ إِلَيۡهِ وَ هُمۡ يَجۡمَحُونَ
57اگر پناهگاه، يا غارها و يا راه فرارى مىيافتند شتابان به سوى آن برمىگشتند.
وَ مِنۡهُم مَّن يَلۡمِزُكَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ فَإِنۡ أُعۡطُواْ مِنۡهَا رَضُواْ وَ إِن لَّمۡ يُعۡطَوۡاْ مِنۡهَآ إِذَا هُمۡ يَسۡخَطُونَ
58بعضى از آنها در تقسيم زكاة بر تو خرده مىگيرند اگر از آن داده شوند راضى شوند و اگر از آن داده نشوند آن وقت خشمگين مىشوند.
وَ لَوۡ أَنَّهُمۡ رَضُواْ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ وَ قَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ سَيُؤۡتِينَا ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَ رَسُولُهُۥٓ إِنَّآ إِلَى ٱللَّهِ رَٰغِبُونَ
59اگر به آنچه خدا و رسولش به آنها داده راضى مىشدند و مىگفتند: خداى براى ما بس است، به زودى خدا از كرم خود به ما عطا كند و رسول او نيز، ما به خدا مايليم.
إِنَّمَا ٱلصَّدَقَٰتُ لِلۡفُقَرَآءِ وَ ٱلۡمَسَٰكِينِ وَ ٱلۡعَٰمِلِينَ عَلَيۡهَا وَ ٱلۡمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمۡ وَ فِي ٱلرِّقَابِ وَ ٱلۡغَٰرِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
60زكاتها فقط مال فقراء و مساكين و عاملان آن و آنهايى كه قلوبشان جلب مىشود و در آزادى بردگان و قرضداران و در راه خدا و درماندگان است، فريضهاى است از جانب خدا، خدا دانا و حكيم است.
وَ مِنۡهُمُ ٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ ٱلنَّبِيَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٞ قُلۡ أُذُنُ خَيۡرٖ لَّكُمۡ يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ يُؤۡمِنُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ وَ رَحۡمَةٞ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَ ٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ رَسُولَ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
61بعضى از منافقان پيامبر را اذيت مىكنند و مىگويند او زود باور است بگو اذن خوبى است براى شما كه به خدا و به گفته اشخاص باور مىكند براى مؤمنان و رحمت است براى آنان كه از شما ايمان آوردهاند، آنان كه رسول خدا را اذيت مىكنند عذاب دردناكى دارند.
يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمۡ لِيُرۡضُوكُمۡ وَ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥٓ أَحَقُّ أَن يُرۡضُوهُ إِن كَانُواْ مُؤۡمِنِينَ
62به خدا سوگند مىخورند كه شما را راضى كنند، ولى خدا و رسول سزاوارتر است كه او را راضى كنند اگر مؤمن هستند.
أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّهُۥ مَن يُحَادِدِ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ فَأَنَّ لَهُۥ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدٗا فِيهَا ذَٰلِكَ ٱلۡخِزۡيُ ٱلۡعَظِيمُ
63آيا ندانستهاند كه هر كه خدا و رسول را دشمن بدارد، آتش جهنم به طور پيوسته براى آنهاست و آن خوارى بزرگى است.
يَحۡذَرُ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيۡهِمۡ سُورَةٞ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمۡ قُلِ ٱسۡتَهۡزِءُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ مُخۡرِجٞ مَّا تَحۡذَرُونَ
64منافقان مىترسند كه سورهاى نازل شود و از آنچه در دل دارند به آنها خبر بدهد بگو: مسخره كنيد كه آنچه مىترسيد ظاهر خواهد كرد.
وَ لَئِن سَأَلۡتَهُمۡ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلۡعَبُ قُلۡ أَبِٱللَّهِ وَ ءَايَٰتِهِۦ وَ رَسُولِهِۦ كُنتُمۡ تَسۡتَهۡزِءُونَ
65اگر از آنها بپرسى مىگويند حرف مىزديم و شوخى مىكرديم بگو آيا به خدا و آيات خدا و رسول خدا مسخره مىكرديد؟!!
لَا تَعۡتَذِرُواْ قَدۡ كَفَرۡتُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ إِن نَّعۡفُ عَن طَآئِفَةٖ مِّنكُمۡ نُعَذِّبۡ طَآئِفَةَۢ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ مُجۡرِمِينَ
66اعتذار نكنيد حقا كه پس از ايمان آوردن كافر شدهايد، اگر از گروهى از شما عفو كنيم گروهى را عذاب مىكنيم زيرا كه مجرمانند.
ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقَٰتُ بَعۡضُهُم مِّنۢ بَعۡضٖ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمُنكَرِ وَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمَعۡرُوفِ وَ يَقۡبِضُونَ أَيۡدِيَهُمۡ نَسُواْ ٱللَّهَ فَنَسِيَهُمۡ إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
67مردان منافق و زنان منافق بعضى از بعضى ديگرند، به منكر واميدارند و از معروف بازمىدارند و دستهاى خويش را از بخشش مىبندند، خدا را فراموش كردهاند خدا نيز آنها را به فراموشى گذاشته است، منافقان همانا از دين بيرون رفتگانند.
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقَٰتِ وَ ٱلۡكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسۡبُهُمۡ وَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ وَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّقِيمٞ
68خدا به مردان منافق و زنان منافق آتش جهنم را وعده كرده است، در آن جاودانانند، آن برايشان بس است، خدا لعنتشان كرده و عذاب دائم دارند.
كَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ كَانُوٓاْ أَشَدَّ مِنكُمۡ قُوَّةٗ وَ أَكۡثَرَ أَمۡوَٰلٗا وَ أَوۡلَٰدٗا فَٱسۡتَمۡتَعُواْ بِخَلَٰقِهِمۡ فَٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِخَلَٰقِكُمۡ كَمَا ٱسۡتَمۡتَعَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُم بِخَلَٰقِهِمۡ وَ خُضۡتُمۡ كَٱلَّذِي خَاضُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
69چون آن كسان كه پيش از شما بودند، از شما نيرومندتر بودند و اموال و اولادشان بيشتر بود، از نصيب خويش برخوردار شدند، شما نيز از نصيب خود برخوردار شديد، چنان كه كسانى كه پيش از شما بودند از نصيب خود بهرهمند شدند و مانند آنها در باطل فرو رفتيد، آنها اعمالشان در دنيا و آخرت باطل شد، آنها زيانكارانند.
أَلَمۡ يَأۡتِهِمۡ نَبَأُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ قَوۡمِ نُوحٖ وَ عَادٖ وَ ثَمُودَ وَ قَوۡمِ إِبۡرَٰهِيمَ وَ أَصۡحَٰبِ مَدۡيَنَ وَ ٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتِ أَتَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظۡلِمَهُمۡ وَ لَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
70آيا خبر آنهايى را كه پيش از ايشان بودند نشنيدهاند، قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهيم و اهل مدين و قريههاى زير و رو شده كه پيغمبرانشان با حجتها به سوى آنها آمدند. چنين نبود كه خدا ظلمشان كند بلكه آنها به خودشان ظلم مىكردند.
وَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ يُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَ يُطِيعُونَ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ سَيَرۡحَمُهُمُ ٱللَّهُ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
71مردان مؤمن و زنان مؤمن بعضى سرپرست و مسئول بعض ديگر هستند؛ به معروف وامىدارند و از منكر باز مىدارند و نماز مىخوانند و زكاة مىدهند و به خدا و رسول اطاعت مىكنند، آنها را زود خدا رحمتشان خواهد كرد كه خدا توانا و حكيم است.
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَ مَسَٰكِنَ طَيِّبَةٗ فِي جَنَّٰتِ عَدۡنٖ وَ رِضۡوَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِ أَكۡبَرُ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
72خدا به مردان مؤمن و زنان مؤمن بهشتهايى وعده كرده كه از زير آنها نهرها روان است در آنها جاودانانند با مسكنهاى خوشايند در بهشتهاى هميشگى، آن همان رستگارى بزرگ است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ جَٰهِدِ ٱلۡكُفَّارَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَ ٱغۡلُظۡ عَلَيۡهِمۡ وَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَ بِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
73اى پيغمبر با كفار و منافقان (محارب) پيكار كن و بر آنها سخت بگير، جايگاه آنها جهنم است كه بد بازگشتگاهى است.
يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ مَا قَالُواْ وَ لَقَدۡ قَالُواْ كَلِمَةَ ٱلۡكُفۡرِ وَ كَفَرُواْ بَعۡدَ إِسۡلَٰمِهِمۡ وَ هَمُّواْ بِمَا لَمۡ يَنَالُواْ وَ مَا نَقَمُوٓاْ إِلَّآ أَنۡ أَغۡنَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ مِن فَضۡلِهِۦ فَإِن يَتُوبُواْ يَكُ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَ إِن يَتَوَلَّوۡاْ يُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ عَذَابًا أَلِيمٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ مَا لَهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مِن وَلِيّٖ وَ لَا نَصِيرٖ
74به خدا قسم مىخورند كه چيزى درباره تو نگفتهاند ولى حتما كلمه كفر گفته و پس از اسلام آوردن كافر شدهاند مكروه نداشتند مگر آن را كه خدا و رسولش آنها را از كرم خود، بى نياز كرد اگر توبه كنند براى آنها بهتر است و اگر روگردان شوند خدا با عذاب دردناكى در دنيا و آخرت عذابشان خواهد كرد و در روى زمين سرپرستى و يارى نخواهند داشت.
وَ مِنۡهُم مَّنۡ عَٰهَدَ ٱللَّهَ لَئِنۡ ءَاتَىٰنَا مِن فَضۡلِهِۦ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
75بعضى از آنها با خدا عهد كردهاند كه اگر از كرم خود به ما عطا فرمايد حتما زكاة مىدهيم و از نيكوكاران مىشويم.
فَلَمَّآ ءَاتَىٰهُم مِّن فَضۡلِهِۦ بَخِلُواْ بِهِۦ وَ تَوَلَّواْ وَّ هُم مُّعۡرِضُونَ
76چون خدا از فضل خويش به آنها عطا كرد به عهد خود بخل كردند و با بى اعتنايى از آن اعراض نمودند.
فَأَعۡقَبَهُمۡ نِفَاقٗا فِي قُلُوبِهِمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ يَلۡقَوۡنَهُۥ بِمَآ أَخۡلَفُواْ ٱللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَ بِمَا كَانُواْ يَكۡذِبُونَ
77عهدشكنى در قلوب آنها نفاق را اثر گذاشت تا روزى كه خدا را ملاقات كنند اين در اثر آن بود كه در وعده خود با خدا خلف كردند و دروغ مىگفتند.
أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ سِرَّهُمۡ وَ نَجۡوَىٰهُمۡ وَ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
78آيا ندانستهاند كه خدا اسرار باطنى و راز آنها را مىداند و خدا داناى غيبهاست.
ٱلَّذِينَ يَلۡمِزُونَ ٱلۡمُطَّوِّعِينَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ وَ ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهۡدَهُمۡ فَيَسۡخَرُونَ مِنۡهُمۡ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنۡهُمۡ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
79منافقان خرده مىگيرند به مؤمنان كه از روى رغبت زكاة مىدهند و نيز كسانى را كه نمىيابند مگر به قدر طاقت خود آنها را مسخره مىكنند، خدا آنها را مسخره مىكند و آنها راست عذابى دردناك.
ٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ أَوۡ لَا تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ إِن تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ سَبۡعِينَ مَرَّةٗ فَلَن يَغۡفِرَ ٱللَّهُ لَهُمۡ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
80براى آنها طلب آمرزش كن يا طلب آمرزش نكن، اگر هفتاد مرتبه هم طلب آمرزش كنى، خدا هرگز آنها را نخواهد بخشود زيرا كه آنها به خدا و رسولش كافر شدهاند خدا قوم فاسقان را هدايت نمىكند.
فَرِحَ ٱلۡمُخَلَّفُونَ بِمَقۡعَدِهِمۡ خِلَٰفَ رَسُولِ ٱللَّهِ وَ كَرِهُوٓاْ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ قَالُواْ لَا تَنفِرُواْ فِي ٱلۡحَرِّ قُلۡ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّٗا لَّوۡ كَانُواْ يَفۡقَهُونَ
81ماندگان شاد شدند كه بر خلاف رسول خدا نشستند (و نرفتند) و ناخوش داشتند كه با اموال و جانها در راه خدا بجنگند و گفتند: در اين گرما به جنگ خارج نشويد بگو: آتش جهنم پر حرارتتر است اى كاش مىفهميدند.
فَلۡيَضۡحَكُواْ قَلِيلٗا وَ لۡيَبۡكُواْ كَثِيرٗا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
82پس كم بخندند و بسيار گريه كنند، سزايى است در مقابل آنچه مىكردند.
فَإِن رَّجَعَكَ ٱللَّهُ إِلَىٰ طَآئِفَةٖ مِّنۡهُمۡ فَٱسۡتَٔۡذَنُوكَ لِلۡخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخۡرُجُواْ مَعِيَ أَبَدٗا وَ لَن تُقَٰتِلُواْ مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمۡ رَضِيتُم بِٱلۡقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٖ فَٱقۡعُدُواْ مَعَ ٱلۡخَٰلِفِينَ
83اگر خدا تو را به سوى گروهى از آنها برگردانيد و از تو براى خارج شدن به جنگ ديگرى اذن خواستند بگو: هرگز با من خارج نخواهيد شد و هرگز در معيت من با خصمى جنگ نخواهيد كرد، شما از اول بماندن راضى شديد پس با ماندگان بمانيد.
وَ لَا تُصَلِّ عَلَىٰٓ أَحَدٖ مِّنۡهُم مَّاتَ أَبَدٗا وَ لَا تَقُمۡ عَلَىٰ قَبۡرِهِۦٓ إِنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ مَاتُواْ وَ هُمۡ فَٰسِقُونَ
84بر هيچ يك از آنها كه بميرد نماز مخوان و بر سر قبرش نايست، زيرا آنها به خدا و رسولش كافر شدهاند و در حال فسق از دنيا رفتهاند.
وَ لَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَ أَوۡلَٰدُهُمۡ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ تَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَ هُمۡ كَٰفِرُونَ
85اموال و اولاد آنها تو را به تعجب نياورد، خدا مىخواهد آنها را در دنيا با اموال و اولاد عذاب كند و بميرند در حالى كه كافر هستند.
وَ إِذَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٌ أَنۡ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَ جَٰهِدُواْ مَعَ رَسُولِهِ ٱسۡتَٔۡذَنَكَ أُوْلُواْ ٱلطَّوۡلِ مِنۡهُمۡ وَ قَالُواْ ذَرۡنَا نَكُن مَّعَ ٱلۡقَٰعِدِينَ
86چون سورهاى نازل شود كه به خدا ايمان آوريد و در معيت پيامبرش جهاد كنيد، قدرتمندان آنها از تو اجازه خواسته و گويند: بگذار بازنشستگان باشيم.
رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ ٱلۡخَوَالِفِ وَ طُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَهُمۡ لَا يَفۡقَهُونَ
87راضى شدهاند كه با ماندگان باشند، خدا به قلوبشان مهر نهاده است بدان جهت نمىفهمند.
لَٰكِنِ ٱلرَّسُولُ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ جَٰهَدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ وَ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلۡخَيۡرَٰتُ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
88اما اين پيغمبر و كسانى كه با او به خدا ايمان آوردهاند با اموال و جانهاى خود جهاد كردهاند، خيرات براى آنهاست و فقط آنها راستگارانند.
أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
89خدا براى آنها بهشتهايى آماده كرده كه از زير آنها نهرها روان است، در آنها جاودانانند آن نجات بزرگى است.
وَ جَآءَ ٱلۡمُعَذِّرُونَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ لِيُؤۡذَنَ لَهُمۡ وَ قَعَدَ ٱلَّذِينَ كَذَبُواْ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
90عذر آورندگان باديهنشين آمدند تا به آنها اذن داده شود و آنان كه به خدا و رسولش دروغ گفتهاند، نشستند، حتما به كسانى كه از آنها كافر شدهاند عذاب دردناكى خواهد رسيد.
لَّيۡسَ عَلَى ٱلضُّعَفَآءِ وَ لَا عَلَى ٱلۡمَرۡضَىٰ وَ لَا عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُواْ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِۦ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ مِن سَبِيلٖ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
91بر ناتوانان و مريضان و بر كسانى كه خرجى پيدا نمىكنند گناهى نيست (كه به جنگ نروند) اگر عمل خود را براى خدا و رسولش خالص كنند، بر نيكوكاران راهى نيست، خدا آمرزنده و مهربان است.
وَ لَا عَلَى ٱلَّذِينَ إِذَا مَآ أَتَوۡكَ لِتَحۡمِلَهُمۡ قُلۡتَ لَآ أَجِدُ مَآ أَحۡمِلُكُمۡ عَلَيۡهِ تَوَلَّواْ وَّ أَعۡيُنُهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُواْ مَا يُنفِقُونَ
92و گناهى نيست بر كسانى كه پيش تو آيند تا آنها را سوار كنى، بگويى مركبى كه بر آن سوارتان كنم به دست نمىآورم، اشكريزان بر مىگردند. به جهت اندوه از آنكه خرجى براى رفتن نمىيابند.
إِنَّمَا ٱلسَّبِيلُ عَلَى ٱلَّذِينَ يَسۡتَٔۡذِنُونَكَ وَ هُمۡ أَغۡنِيَآءُ رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ ٱلۡخَوَالِفِ وَ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
93راه عقوبت فقط بر كسانى باز است كه توانگرانند، خواستهاند كه با ماندگان باشند، خدا دلهايشان را مهر زده كه نمىفهمند.
يَعۡتَذِرُونَ إِلَيۡكُمۡ إِذَا رَجَعۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ قُل لَّا تَعۡتَذِرُواْ لَن نُّؤۡمِنَ لَكُمۡ قَدۡ نَبَّأَنَا ٱللَّهُ مِنۡ أَخۡبَارِكُمۡ وَ سَيَرَى ٱللَّهُ عَمَلَكُمۡ وَ رَسُولُهُۥ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَ ٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
94چون به سوى آنها برگرديد اعتذار خواهند كرد، بگو: اعتذار نكنيد از شما باور نخواهيم كرد، خدا از بعضى كارهايتان به ما خبر داده است، به زودى خدا و رسولش اعمال شما را خواهد ديد، سپس به سوى داناى نهان و آشكار برميگرديد از آنچه مىكرديد به شما خبر مىدهد.
سَيَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمۡ إِذَا ٱنقَلَبۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ لِتُعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡ فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡ إِنَّهُمۡ رِجۡسٞ وَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
95چون به سوى آنها برگشتيد حتما قسم خواهند خورد كه از آنها ناديده بگيريد، از آنها اعراض كنيد كه آنها پليد هستند و جايگاهشان جهنم است سزاى آنچه مىكردند.
يَحۡلِفُونَ لَكُمۡ لِتَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡ فَإِن تَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَرۡضَىٰ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
96براى شما قسم مىخورند تا از آنها راضى شويد، اگر شما از آنها راضى شويد، خدا از قوم فاسقان راضى نخواهد شد.
ٱلۡأَعۡرَابُ أَشَدُّ كُفۡرٗا وَ نِفَاقٗا وَ أَجۡدَرُ أَلَّا يَعۡلَمُواْ حُدُودَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
97باديهنشينان كفر و نفاقشان سختتر است و سزاوارتر هستند كه حدود آنچه را كه خدا به پيغمبرش نازل كرده است ندانند خدا عليم و حكيم است.
وَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ مَن يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ مَغۡرَمٗا وَ يَتَرَبَّصُ بِكُمُ ٱلدَّوَآئِرَ عَلَيۡهِمۡ دَآئِرَةُ ٱلسَّوۡءِ وَ ٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
98بعضى باديهنشينان آنچه را خرج مىكند غرامتى مىداند و براى شما منتظر حادثههاست بر آنهاست حادثه بد، خدا شنوا و داناست.
وَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ مَن يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَٰتٍ عِندَ ٱللَّهِ وَ صَلَوَٰتِ ٱلرَّسُولِ أَلَآ إِنَّهَا قُرۡبَةٞ لَّهُمۡ سَيُدۡخِلُهُمُ ٱللَّهُ فِي رَحۡمَتِهِۦٓ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
99بعضى باديهنشينان به خدا و روز قيامت ايمان مىآورد و آنچه را خرج مىكند مايه تقرب نزد خدا مىداند همچنين دعاى پيغمبر را مايه تقرب مىداند بدانيد كه آنها براى ايشان مايه تقرب است، خدا آنها را به رحمت خويش وارد خواهد كرد خدا غفور و رحيم است.
وَ ٱلسَّٰبِقُونَ ٱلۡأَوَّلُونَ مِنَ ٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَ ٱلۡأَنصَارِ وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُم بِإِحۡسَٰنٖ رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَ رَضُواْ عَنۡهُ وَ أَعَدَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي تَحۡتَهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗا ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
100سبقت كنندگان نخستين از مهاجرين و انصار و كسانى كه به نيكى از آنها پيروى كردهاند خدا از آنها راضى است، آنها از خدا راضى هستند و براى آنها بهشتهايى آماده كرده كه نهرها زير آنها روان است و در آنها جاودانانند. آن رستگارى بزرگى است.
وَ مِمَّنۡ حَوۡلَكُم مِّنَ ٱلۡأَعۡرَابِ مُنَٰفِقُونَ وَ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡمَدِينَةِ مَرَدُواْ عَلَى ٱلنِّفَاقِ لَا تَعۡلَمُهُمۡ نَحۡنُ نَعۡلَمُهُمۡ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيۡنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٖ
101بعضى باديهنشينان كه در اطراف شما هستند منافقند و بعضى از اهل مدينه منافقند و بر نفاق عادت كردهاند تو آنها را نمىشناسى ما آنها را مىشناسيم، آنها را دو بار عذاب مىكنيم سپس به عذاب بزرگى بر مىگردند.
وَ ءَاخَرُونَ ٱعۡتَرَفُواْ بِذُنُوبِهِمۡ خَلَطُواْ عَمَلٗا صَٰلِحٗا وَ ءَاخَرَ سَيِّئًا عَسَى ٱللَّهُ أَن يَتُوبَ عَلَيۡهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
102و ديگران كه به گناهان خود اعتراف كرده و عمل صالح را با عمل بد جمع كردهاند، شايد خدا بر آنها برگردد كه خدا آمرزنده و مهربان است.
خُذۡ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡ صَدَقَةٗ تُطَهِّرُهُمۡ وَ تُزَكِّيهِم بِهَا وَ صَلِّ عَلَيۡهِمۡ إِنَّ صَلَوٰتَكَ سَكَنٞ لَّهُمۡ وَ ٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
103از اموالشان زكاة بگير كه با زكات آنها را پاك مىكنى و رشدشان مىدهى و بر آنها دعا كن كه دعاى تو بر آنها آرامش است و خدا شنوا و داناست.
أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ يَقۡبَلُ ٱلتَّوۡبَةَ عَنۡ عِبَادِهِۦ وَ يَأۡخُذُ ٱلصَّدَقَٰتِ وَ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
104آيا ندانستهاند كه خدا توبه را از بندگانش قبول مىكند و زكاتها را مىگيرد و خدا اوست بسيار توبه كننده و مهربان.
وَ قُلِ ٱعۡمَلُواْ فَسَيَرَى ٱللَّهُ عَمَلَكُمۡ وَ رَسُولُهُۥ وَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَ ٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
105بگو: عمل كنيد، حتما خدا و پيامبرش و مؤمنان عمل شما را مىبينند و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بر مىگرديد و از آنچه مىكرديد به شما خبر مىدهد.
وَ ءَاخَرُونَ مُرۡجَوۡنَ لِأَمۡرِ ٱللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمۡ وَ إِمَّا يَتُوبُ عَلَيۡهِمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
106و ديگرانى هستند كه براى فرمان خدا به تأخير افتادهاند يا آنها را عذاب مىكند و يا بر آنها بر مىگردد خدا دانا و حكمتكردار است.
وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مَسۡجِدٗا ضِرَارٗا وَ كُفۡرٗا وَ تَفۡرِيقَۢا بَيۡنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ إِرۡصَادٗا لِّمَنۡ حَارَبَ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ مِن قَبۡلُ وَ لَيَحۡلِفُنَّ إِنۡ أَرَدۡنَآ إِلَّا ٱلۡحُسۡنَىٰ وَ ٱللَّهُ يَشۡهَدُ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
107كسانى كه مسجدى بنا كردهاند از روى ضرر زدن و كفر و تفرقه افكندن ميان مؤمنان و كمين درست كردن براى كسى كه از پيش با خدا و رسول جنگيده است، قسم مىخورند كه فقط خوبى اراده كردهايم، خدا گواه است كه دروغگو هستند.
لَا تَقُمۡ فِيهِ أَبَدٗا لَّمَسۡجِدٌ أُسِّسَ عَلَى ٱلتَّقۡوَىٰ مِنۡ أَوَّلِ يَوۡمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ رِجَالٞ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُطَّهِّرِينَ
108ابدا در آن مسجد نماز مخوان، مسجدى كه از اول بر تقوى پايهگذارى شده شايستهتر است در آن به نماز بايستى در آن مردانى هستند خوش دارند كه پاك باشند، خدا پاك شوندگان را دوست مىدارد.
أَفَمَنۡ أَسَّسَ بُنۡيَٰنَهُۥ عَلَىٰ تَقۡوَىٰ مِنَ ٱللَّهِ وَ رِضۡوَٰنٍ خَيۡرٌ أَم مَّنۡ أَسَّسَ بُنۡيَٰنَهُۥ عَلَىٰ شَفَا جُرُفٍ هَارٖ فَٱنۡهَارَ بِهِۦ فِي نَارِ جَهَنَّمَ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
109آيا آنكه بنايش را بر تقوى و رضاى خدا پايه نهاده بهتر است يا آنكه بنايش را بر لب سيلگاه فرو ريختنى بنا نهاده است؟ كه او را در آتش جهنم ساقط كرده، خدا قوم ستمكاران را هدايت نمىكند.
لَا يَزَالُ بُنۡيَٰنُهُمُ ٱلَّذِي بَنَوۡاْ رِيبَةٗ فِي قُلُوبِهِمۡ إِلَّآ أَن تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
110بنايى كه از روى شك ساختهاند در دلهاى آنها پيوسته هست مگر آنكه دلهايشان پاره پاره شود، خدا دانا و حكمت كردار است.
إِنَّ ٱللَّهَ ٱشۡتَرَىٰ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَنفُسَهُمۡ وَ أَمۡوَٰلَهُم بِأَنَّ لَهُمُ ٱلۡجَنَّةَ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيَقۡتُلُونَ وَ يُقۡتَلُونَ وَعۡدًا عَلَيۡهِ حَقّٗا فِي ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَ ٱلۡإِنجِيلِ وَ ٱلۡقُرۡءَانِ وَ مَنۡ أَوۡفَىٰ بِعَهۡدِهِۦ مِنَ ٱللَّهِ فَٱسۡتَبۡشِرُواْ بِبَيۡعِكُمُ ٱلَّذِي بَايَعۡتُم بِهِۦ وَ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
111خدا از مؤمنان جانها و اموال آنها را در مقابل بهشت خريده است، در راه خدا مىجنگند، مىكشند و كشته مىشوند، اين وعده حقى است بر عهده خدا در تورات و انجيل و قرآن، كيست كه به عهد خود از خدا وفادارتر باشد، باين معامله كه كردهايد شاد باشيد، رستگارى بزرگ فقط همين است.
ٱلتَّٰٓئِبُونَ ٱلۡعَٰبِدُونَ ٱلۡحَٰمِدُونَ ٱلسَّٰٓئِحُونَ ٱلرَّٰكِعُونَ ٱلسَّٰجِدُونَ ٱلۡأٓمِرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ ٱلنَّاهُونَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَ ٱلۡحَٰفِظُونَ لِحُدُودِ ٱللَّهِ وَ بَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
112توبه كنندگانند، و عبادت پيشگان و سپاس گويان و سياحت كنندگان و ركوع كنندگان و سجده آوران و آمران به معروف و نهى كنندگان از منكر و حافظان حدود الهى و بشارت بده مؤمنان را.
مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن يَسۡتَغۡفِرُواْ لِلۡمُشۡرِكِينَ وَ لَوۡ كَانُوٓاْ أُوْلِي قُرۡبَىٰ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمۡ أَنَّهُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
113پيغمبر و مؤمنان را نرسد كه براى مشركان از خدا آمرزش بخواهند هر چند اقوامشان بوده باشند، (اين) پس از آنست كه (مشركان مرده باشند) و بر مؤمنان ثابت شده باشد كه آنها اهل آتشند.
وَ مَا كَانَ ٱسۡتِغۡفَارُ إِبۡرَٰهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَن مَّوۡعِدَةٖ وَعَدَهَآ إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُۥٓ أَنَّهُۥ عَدُوّٞ لِّلَّهِ تَبَرَّأَ مِنۡهُ إِنَّ إِبۡرَٰهِيمَ لَأَوَّٰهٌ حَلِيمٞ
114آمرزش خواستن ابراهيم براى پدرش فقط از روى وعدهاى بود كه باو داده بود و چون (او مرد) و بر ابراهيم حتمى شد كه او دشمن خداست از او بيزارى كرد كه ابراهيم بسيار مهربان و بردبار بود.
وَ مَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُضِلَّ قَوۡمَۢا بَعۡدَ إِذۡ هَدَىٰهُمۡ حَتَّىٰ يُبَيِّنَ لَهُم مَّا يَتَّقُونَ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
115از سنت خدا نيست كه قومى را بعد از هدايتشان گمراه كند مگر آنكه چيزى كه بايد از آن پرهيز كنند به آنها روشن نمايد كه خدا به هر چيز داناست.
إِنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ يُحۡيِۦ وَ يُمِيتُ وَ مَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِيّٖ وَ لَا نَصِيرٖ
116حكومت آسمانها و زمين خاص خداست، زنده مىكند و مىميراند و شما را جز او سرپرستى و ياورى نيست.
لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِيِّ وَ ٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَ ٱلۡأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ ٱلۡعُسۡرَةِ مِنۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٖ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ إِنَّهُۥ بِهِمۡ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ
117خدا عنايت كرد بر پيغمبر و بر مهاجرين و انصارى كه در زمان سختى از او پيروى كردند، اين پس از آن بود كه نزديك بود قلوب گروهى از آنها منحرف شود سپس بر آنها عنايت كرد كه خدا به مؤمنان با رأفت و مهربان است.
وَ عَلَى ٱلثَّلَٰثَةِ ٱلَّذِينَ خُلِّفُواْ حَتَّىٰٓ إِذَا ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ وَ ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمۡ أَنفُسُهُمۡ وَ ظَنُّوٓاْ أَن لَّا مَلۡجَأَ مِنَ ٱللَّهِ إِلَّآ إِلَيۡهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ لِيَتُوبُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
118و خدا عنايت كرد بر آن سه نفر كه از جهاد تخلف كردند تا جايى كه زمين با آن فراخى بر آنها تنگ شد، باطنشان نيز بر آنها تنگ گرديده و دانستند كه پناهگاهى از سخط خدا جز به سوى خدا نيست، سپس بر آنها توفيق داد تا توبه كنند كه خدا بسيار توبه پذير و مهربان است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ كُونُواْ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ
119اى كسانى كه ايمان آوردهايد از خدا بترسيد و با راستان باشيد.
مَا كَانَ لِأَهۡلِ ٱلۡمَدِينَةِ وَ مَنۡ حَوۡلَهُم مِّنَ ٱلۡأَعۡرَابِ أَن يَتَخَلَّفُواْ عَن رَّسُولِ ٱللَّهِ وَ لَا يَرۡغَبُواْ بِأَنفُسِهِمۡ عَن نَّفۡسِهِۦ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ لَا يُصِيبُهُمۡ ظَمَأٞ وَ لَا نَصَبٞ وَ لَا مَخۡمَصَةٞ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ لَا يَطَُٔونَ مَوۡطِئٗا يَغِيظُ ٱلۡكُفَّارَ وَ لَا يَنَالُونَ مِنۡ عَدُوّٖ نَّيۡلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُم بِهِۦ عَمَلٞ صَٰلِحٌ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
120بر اهل مدينه و باديهنشينان اطراف آنها، نرسد كه از رسول خدا تخلف كنند و به سبب اشتغال به خود از او اعراض نمايند، زيرا هيچ عطشى و رنجى و گرسنگى در راه خدا به آنها نمىرسد و به جايى كه كفار را خشمگين كند قدم نمىنهند و از دشمنى به مطلوبى نمىرسند مگر آنكه براى آنها عمل صالح نوشته مىشود زيرا خدا پاداش نيكوكاران را تباه نمىكند.
وَ لَا يُنفِقُونَ نَفَقَةٗ صَغِيرَةٗ وَ لَا كَبِيرَةٗ وَ لَا يَقۡطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمۡ لِيَجۡزِيَهُمُ ٱللَّهُ أَحۡسَنَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
121و هيچ نفقه كوچك و بزرگى انفاق نمىكنند و هيچ راهى نمىپيمايند مگر آنكه براى آنها ثبت مىشود تا خدا بهتر از آنچه مىكردهاند اجرشان دهد.
وَ مَا كَانَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لِيَنفِرُواْ كَآفَّةٗ فَلَوۡلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرۡقَةٖ مِّنۡهُمۡ طَآئِفَةٞ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي ٱلدِّينِ وَ لِيُنذِرُواْ قَوۡمَهُمۡ إِذَا رَجَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ لَعَلَّهُمۡ يَحۡذَرُونَ
122وظيفه نيست كه همه مؤمنان به جهاد بروند پس چرا از هر فرقه آنها گروهى نمىروند تا در دين دانا شوند و وقت برگشتن قوم خود را انذار كنند تا آنها از معاصى بر حذر باشند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قَٰتِلُواْ ٱلَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ ٱلۡكُفَّارِ وَ لۡيَجِدُواْ فِيكُمۡ غِلۡظَةٗ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ
123اى كسانى كه ايمان آوردهايد بجنگيد با كفارى كه به ديار شما نزديك هستند و تا در شما قاطعيت بيابند و بدانيد كه خدا با پرهيزكاران است.
وَ إِذَا مَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٞ فَمِنۡهُم مَّن يَقُولُ أَيُّكُمۡ زَادَتۡهُ هَٰذِهِۦٓ إِيمَٰنٗا فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فَزَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا وَ هُمۡ يَسۡتَبۡشِرُونَ
124و چون سورهاى نازل مىشود بعضى از منافقان به ديگران گويد: اين آيه كدام يك را افزون كرد، اما ايمان اهل ايمان را افزون كرده آنها شادمانند.
وَ أَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ فَزَادَتۡهُمۡ رِجۡسًا إِلَىٰ رِجۡسِهِمۡ وَ مَاتُواْ وَ هُمۡ كَٰفِرُونَ
125اما كسانى كه در قلب مرض دارند بر پليديشان پليدى افزوده و كافر مردهاند.
أَ وَ لَا يَرَوۡنَ أَنَّهُمۡ يُفۡتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٖ مَّرَّةً أَوۡ مَرَّتَيۡنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَ لَا هُمۡ يَذَّكَّرُونَ
126آيا نمىبينند كه در هر سال يك دفعه يا دو دفعه امتحان مىشوند ولى نه توبه مىكنند و نه بيدار مىشوند.
وَ إِذَا مَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٞ نَّظَرَ بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٍ هَلۡ يَرَىٰكُم مِّنۡ أَحَدٖ ثُمَّ ٱنصَرَفُواْ صَرَفَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَفۡقَهُونَ
127و چون سورهاى نازل شود بعضى به بعضى نگاه مىكنند كه آيا كسى شما را مىبيند سپس متفرق مىشوند خدا قلوبشان را از حق برگردانيد، كه قوم نادانند.
لَقَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولٞ مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ عَزِيزٌ عَلَيۡهِ مَا عَنِتُّمۡ حَرِيصٌ عَلَيۡكُم بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ
128براى شما از خودتان پيغمبرى آمد كه هلاكت شما بر او دشوار است بر شما حريص است و به مؤمنان با رأفت و مهربان است.
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقُلۡ حَسۡبِيَ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُ وَ هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ
129اگر از قبول دعوت تو برگردند بگو: خدا بر من بس است، جز او معبودى نيست بر او توكل كردم، او صاحب حكومت بزرگ است.