سوره التوبة
بَرَآءَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
1بيزارى از خدا و پيمبرش بسوى آنان كه پيمان بستيد از مشركان
فَسِيحُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ غَيۡرُ مُعۡجِزِي ٱللَّهِ وَ أَنَّ ٱللَّهَ مُخۡزِي ٱلۡكَٰفِرِينَ
2پس بگرديد در زمين چهار ماه و بدانيد كه نيستيد ناتوان كننده خدا و آنكه خدا است خواركننده كافران
وَ أَذَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلنَّاسِ يَوۡمَ ٱلۡحَجِّ ٱلۡأَكۡبَرِ أَنَّ ٱللَّهَ بَرِيٓءٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ وَ رَسُولُهُۥ فَإِن تُبۡتُمۡ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡ وَ إِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ غَيۡرُ مُعۡجِزِي ٱللَّهِ وَ بَشِّرِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
3و اعلانى است از خدا و پيمبرش به مردم در روز حج اكبر كه خدا بيزار است از مشركان و پيمبرش پس اگر توبه كنيد بهتر است براى شما و اگر پشت كرديد بدانيد كه نيستيد عاجز كننده خدا و بشارت ده كافران را به عذابى دردناك
إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ثُمَّ لَمۡ يَنقُصُوكُمۡ شَيۡٔٗا وَ لَمۡ يُظَٰهِرُواْ عَلَيۡكُمۡ أَحَدٗا فَأَتِمُّوٓاْ إِلَيۡهِمۡ عَهۡدَهُمۡ إِلَىٰ مُدَّتِهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
4مگر آنان را كه پيمان بستيد از مشركان پس نكاستند شما را چيزى و پشتيبانى نكردند بر شما كسى را پس به پايان رسانيد بديشان پيمانشان را تا سرآمدشان و خدا دوست دارد پرهيزكاران را
فَإِذَا ٱنسَلَخَ ٱلۡأَشۡهُرُ ٱلۡحُرُمُ فَٱقۡتُلُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡ وَ خُذُوهُمۡ وَ ٱحۡصُرُوهُمۡ وَ ٱقۡعُدُواْ لَهُمۡ كُلَّ مَرۡصَدٖ فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَخَلُّواْ سَبِيلَهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
5تا گاهى كه به پايان رسيد ماههاى حرام پس بكشيد مشركان را هر كجا بيابيدشان و دستگيرشان كنيد و تنگ بر ايشان گيريد و بنشينيد براى ايشان به هر كمينگاهى پس اگر توبه كردند و بپاى داشتند نماز را و دادند زكات را رها كنيد راه ايشان را همانا خدا است آمرزنده مهربان
وَ إِنۡ أَحَدٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ٱسۡتَجَارَكَ فَأَجِرۡهُ حَتَّىٰ يَسۡمَعَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ أَبۡلِغۡهُ مَأۡمَنَهُۥ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡلَمُونَ
6و اگر يكى از مشركان به تو پناهنده شد پس پناهش ده تا بشنود گفتار خدا را سپس برسانش به مأمن خويش اين بدان است كه آنانند گروهى كه نمىدانند
كَيۡفَ يَكُونُ لِلۡمُشۡرِكِينَ عَهۡدٌ عِندَ ٱللَّهِ وَ عِندَ رَسُولِهِۦٓ إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّمۡ عِندَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ فَمَا ٱسۡتَقَٰمُواْ لَكُمۡ فَٱسۡتَقِيمُواْ لَهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
7چگونه باشد براى مشركان پيمانى نزد خدا و نزد پيمبرش جز آنان كه پيمان بستيد نزد مسجد حرام پس ما دام كه پايدارند براى شما پايدار باشيد براى آنان همانا خدا دوست دارد پرهيزكاران را
كَيۡفَ وَ إِن يَظۡهَرُواْ عَلَيۡكُمۡ لَا يَرۡقُبُواْ فِيكُمۡ إِلّٗا وَ لَا ذِمَّةٗ يُرۡضُونَكُم بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَ تَأۡبَىٰ قُلُوبُهُمۡ وَ أَكۡثَرُهُمۡ فَٰسِقُونَ
8چگونه و اگر چيره آيند بر شما رعايت نكنند در شما خويشاوندى و نه پيمانى را خوشنودتان سازند با دهانهاى خود و نمىخواهد دلهاى ايشان و بيشتر ايشانند نافرمانان
ٱشۡتَرَوۡاْ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلٗا فَصَدُّواْ عَن سَبِيلِهِۦٓ إِنَّهُمۡ سَآءَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
9فروختند آيتهاى خدا را به بهايى كم پس بازداشتند از راه او چه زشت است آنچه بودند مىكردند
لَا يَرۡقُبُونَ فِي مُؤۡمِنٍ إِلّٗا وَ لَا ذِمَّةٗ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُعۡتَدُونَ
10رعايت نمىكنند در مؤمنى خويشاوندى و نه پيمانى را و ايشانند تجاوزگران
فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَإِخۡوَٰنُكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
11پس اگر توبه كردند و بپاى داشتند نماز را و دادند زكات را پس برادرانند شما را در دين و تفصيل دهيم آيتها را براى قومى كه مىدانند
وَ إِن نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُم مِّنۢ بَعۡدِ عَهۡدِهِمۡ وَ طَعَنُواْ فِي دِينِكُمۡ فَقَٰتِلُوٓاْ أَئِمَّةَ ٱلۡكُفۡرِ إِنَّهُمۡ لَآ أَيۡمَٰنَ لَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَنتَهُونَ
12و اگر شكستند سوگندهاى خويش را پس از پيمانشان و بد سگاليدند در دين شما پس بكشيد پيشوايان كفر را كه نيست سوگندهايى براى ايشان شايد دست بردارند
أَلَا تُقَٰتِلُونَ قَوۡمٗا نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُمۡ وَ هَمُّواْ بِإِخۡرَاجِ ٱلرَّسُولِ وَ هُم بَدَءُوكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٍ أَتَخۡشَوۡنَهُمۡ فَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخۡشَوۡهُ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
13چرا پيكار نكنيد با قومى كه شكستند سوگندهاى خود را و آهنگ آن كردند كه پيمبر را برون كنند و ايشان آغاز (جنگ) كردند با شما نخستينبار آيا همىترسيدشان پس خدا سزاوارتر است كه بترسيدش اگر هستيد مؤمنان
قَٰتِلُوهُمۡ يُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ بِأَيۡدِيكُمۡ وَ يُخۡزِهِمۡ وَ يَنصُرۡكُمۡ عَلَيۡهِمۡ وَ يَشۡفِ صُدُورَ قَوۡمٖ مُّؤۡمِنِينَ
14بكشيدشان عذابشان كند خدا به دست شما و خوارشان گرداند و ياريتان كند بر ايشان و شفا بخشد سينههاى قومى مؤمنان را
وَ يُذۡهِبۡ غَيۡظَ قُلُوبِهِمۡ وَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
15و بردارد خشم را از دلهاى ايشان و توبه پذيرد خدا از هر كه خواهد و خدا است داناى حكيم
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تُتۡرَكُواْ وَ لَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَ لَمۡ يَتَّخِذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَ لَا رَسُولِهِۦ وَ لَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَلِيجَةٗ وَ ٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
16يا پنداشتيد كه رها شويد حالى كه هنوز نمىداند خدا آنان را كه كوشيدند (جهاد كردند) از شما و نگرفتند جز خدا و پيمبرش و مؤمنان همرازى و خدا آگاه است بدانچه كنيد
مَا كَانَ لِلۡمُشۡرِكِينَ أَن يَعۡمُرُواْ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ شَٰهِدِينَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِم بِٱلۡكُفۡرِ أُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ وَ فِي ٱلنَّارِ هُمۡ خَٰلِدُونَ
17نرسد مشركان را كه آباد كنند مساجد خدا را حالى كه گواهىدهندگانند بر خويشتن به كفر آنان باطل شده است كردارشان و در آتشند جاودانان
إِنَّمَا يَعۡمُرُ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ أَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَ لَمۡ يَخۡشَ إِلَّا ٱللَّهَ فَعَسَىٰٓ أُوْلَٰٓئِكَ أَن يَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
18جز اين نيست كه آباد مىكند مساجد خدا را آنكه ايمان آورده است به خدا و روز بازپسين و بپا داشته است نماز را و بداده است زكات را و نترسيده است جز خدا را پس اميد است آنان كه باشند از هدايتشدگان
أَجَعَلۡتُمۡ سِقَايَةَ ٱلۡحَآجِّ وَ عِمَارَةَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ كَمَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ جَٰهَدَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا يَسۡتَوُۥنَ عِندَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
19آيا قرار داديد آب دادن حاجيان و آبادى مسجد حرام را مانند آنكه ايمان آورده است به خدا و در روز آخر و بكوشيده است در راه خدا يكسان نيستند نزد خدا و خدا هدايت نكند گروه ستمگران را
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَٰهَدُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ أَعۡظَمُ دَرَجَةً عِندَ ٱللَّهِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ
20آنان كه ايمان آوردند و هجرت كردند و بكوشيدند در راه خدا به مالها و جانهاى خود بزرگتر است پايه آنان نزد خدا و آنانند رستگاران
يُبَشِّرُهُمۡ رَبُّهُم بِرَحۡمَةٖ مِّنۡهُ وَ رِضۡوَٰنٖ وَ جَنَّٰتٖ لَّهُمۡ فِيهَا نَعِيمٞ مُّقِيمٌ
21نويد دهدشان پروردگارشان به رحمتى از خود و خوشنودى و باغستانى كه ايشان را است در آن نعمتى پايدار
خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًا إِنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
22جاودانند در آن هميشه همانا خداوند است نزد او پاداشى گران
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُوٓاْ ءَابَآءَكُمۡ وَ إِخۡوَٰنَكُمۡ أَوۡلِيَآءَ إِنِ ٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡكُفۡرَ عَلَى ٱلۡإِيمَٰنِ وَ مَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
23اى آنان كه ايمان آورديد نگيريد پدران خود و برادران خود را دوستانى اگر برگزيدند كفر را بر ايمان و آنكه دوستى كند با ايشان از شما پس آنانند ستمگران
قُلۡ إِن كَانَ ءَابَآؤُكُمۡ وَ أَبۡنَآؤُكُمۡ وَ إِخۡوَٰنُكُمۡ وَ أَزۡوَٰجُكُمۡ وَ عَشِيرَتُكُمۡ وَ أَمۡوَٰلٌ ٱقۡتَرَفۡتُمُوهَا وَ تِجَٰرَةٞ تَخۡشَوۡنَ كَسَادَهَا وَ مَسَٰكِنُ تَرۡضَوۡنَهَآ أَحَبَّ إِلَيۡكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ جِهَادٖ فِي سَبِيلِهِۦ فَتَرَبَّصُواْ حَتَّىٰ يَأۡتِيَ ٱللَّهُ بِأَمۡرِهِۦ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
24بگو اگر هستند پدران شما و فرزندان شما و برادران شما و همسران شما و بستگان شما و مالهايى كه اندوختهايد و سوداگريى كه از كسادش ترسيد و خانههايى كه خوش داريد دوستتر بسوى شما از خدا و پيمبرش و جهادى در راهش پس منتظر باشيد تا بيارد خدا امر خويش را و هدايت نكند خدا قوم نافرمانان را
لَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٖ وَ يَوۡمَ حُنَيۡنٍ إِذۡ أَعۡجَبَتۡكُمۡ كَثۡرَتُكُمۡ فَلَمۡ تُغۡنِ عَنكُمۡ شَيۡٔٗا وَ ضَاقَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ ثُمَّ وَلَّيۡتُم مُّدۡبِرِينَ
25همانا ياريتان كرد خدا در جايهايى فراوان و روز حنين هنگامى كه به شگفت آورد شما را فزونيتان پس بى نياز نكرد شما را به چيزى و تنگ شد بر شما زمين با فراخيش سپس برگشتيد پشتكنندگان
ثُمَّ أَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ أَنزَلَ جُنُودٗا لَّمۡ تَرَوۡهَا وَ عَذَّبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡكَٰفِرِينَ
26پس فرستاد خدا آرامش خود را بر پيمبرش و بر مؤمنان و فرستاد لشكرهايى كه نديديد آنها را و عذاب كرد آنان را كه كفر ورزيدند و اين است پاداش كافران
ثُمَّ يَتُوبُ ٱللَّهُ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
27سپس توبه كند خدا پس از آن بر هر كه خواهد و خدا است آمرزنده مهربان
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡمُشۡرِكُونَ نَجَسٞ فَلَا يَقۡرَبُواْ ٱلۡمَسۡجِدَ ٱلۡحَرَامَ بَعۡدَ عَامِهِمۡ هَٰذَا وَ إِنۡ خِفۡتُمۡ عَيۡلَةٗ فَسَوۡفَ يُغۡنِيكُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦٓ إِن شَآءَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
28اى آنان كه ايمان آورديد جز اين نيست كه مشركان پليدند پس نزديك نشوند مسجد حرام را پس از سالشان اين (امسال) و اگر ترسيديد از سنگينى هزينه بزودى بىنيازتان گرداند خدا از فضل خود اگر خواهد همانا خداوند است داناى حكيم
قَٰتِلُواْ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ لَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ لَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ وَ لَا يَدِينُونَ دِينَ ٱلۡحَقِّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حَتَّىٰ يُعۡطُواْ ٱلۡجِزۡيَةَ عَن يَدٖ وَ هُمۡ صَٰغِرُونَ
29بكشيد آنان را كه ايمان نيارند به خدا و روز آخر و حرام ندارند آنچه را كه حرام كرده است خدا و رسولش و نمىگروند به كيش حق از آنان كه داده شدند كتاب را تا جزيه پردازند از دسترنج خود (با دست خود يا به جاى خود) و ايشانند سرافكندگان
وَ قَالَتِ ٱلۡيَهُودُ عُزَيۡرٌ ٱبۡنُ ٱللَّهِ وَ قَالَتِ ٱلنَّصَٰرَى ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ قَوۡلُهُم بِأَفۡوَٰهِهِمۡ يُضَٰهُِٔونَ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَبۡلُ قَٰتَلَهُمُ ٱللَّهُ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
30و گفتند جهودان عزير فرزند خدا است و گفتند ترسايان مسيح است فرزند خدا اين است گفتارشان با دهانهاشان هم آهنگ شوند سخن آنان را كه كفر ورزيدند از پيش بكشدشان خدا كجا به دروغ رانده مىشوند
ٱتَّخَذُوٓاْ أَحۡبَارَهُمۡ وَ رُهۡبَٰنَهُمۡ أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَ ٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَ مَآ أُمِرُوٓاْ إِلَّا لِيَعۡبُدُوٓاْ إِلَٰهٗا وَٰحِدٗا لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ سُبۡحَٰنَهُۥ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
31گرفتند كشيشان و ديرنشينان خود را خدايانى جز خدا و مسيح را فرزند مريم حالى كه فرمان نشدند جز آنكه پرستش كنند خدايى يگانه را نيست خدايى جز او منزه است از آنچه شرك ورزند
يُرِيدُونَ أَن يُطۡفُِٔواْ نُورَ ٱللَّهِ بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَ يَأۡبَى ٱللَّهُ إِلَّآ أَن يُتِمَّ نُورَهُۥ وَ لَوۡ كَرِهَ ٱلۡكَٰفِرُونَ
32خواهند فرو نشانند پرتو خدا را با دهانهاى خود و نخواهد خدا مگر به انجام رساند پرتو خويش را و اگرچه ناخوش دارند كافران
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَ دِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَ لَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ
33اوست آنكه فرستاد رسولش را به هدايت و دين حق تا چيره گرداندش بر كيشها همگى و هر چند نپسندند مشركان
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡأَحۡبَارِ وَ ٱلرُّهۡبَانِ لَيَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱلَّذِينَ يَكۡنِزُونَ ٱلذَّهَبَ وَ ٱلۡفِضَّةَ وَ لَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٖ
34اى آنان كه ايمان آورديد همانا بسى از كشيشان و ديرنشينان مىخورند اموال مردم را به ناروا و بازمىدارند از راه خدا و آنان كه مىاندوزند زر و سيم را و نمىدهندش در راه خدا نويدشان ده به عذابى دردناك
يَوۡمَ يُحۡمَىٰ عَلَيۡهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكۡوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمۡ وَ جُنُوبُهُمۡ وَ ظُهُورُهُمۡ هَٰذَا مَا كَنَزۡتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡ فَذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَكۡنِزُونَ
35روزى كه تفتيده شوند در آتش دوزخ پس داغ شود بدانها پيشانيهاشان و پهلوهاشان و پشتهاشان اين است آنچه اندوختيد براى خويشتن پس بچشيد آنچه را بوديد مىاندوختيد
إِنَّ عِدَّةَ ٱلشُّهُورِ عِندَ ٱللَّهِ ٱثۡنَا عَشَرَ شَهۡرٗا فِي كِتَٰبِ ٱللَّهِ يَوۡمَ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ مِنۡهَآ أَرۡبَعَةٌ حُرُمٞ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلۡقَيِّمُ فَلَا تَظۡلِمُواْ فِيهِنَّ أَنفُسَكُمۡ وَ قَٰتِلُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ كَآفَّةٗ كَمَا يُقَٰتِلُونَكُمۡ كَآفَّةٗ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ
36همانا شماره ماهها نزد خدا دوازده ماه است در كتاب خدا روزى كه آفريد آسمانها و زمين را از آنها است چهار ماه حرام اين است آئين استوار پس ستم نكنيد در آنها خويش را و پيكار كنيد مشركان را همگى چنان كه پيكارتان كنند همگى و بدانيد كه خدا است با پرهيزكاران
إِنَّمَا ٱلنَّسِيٓءُ زِيَادَةٞ فِي ٱلۡكُفۡرِ يُضَلُّ بِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُحِلُّونَهُۥ عَامٗا وَ يُحَرِّمُونَهُۥ عَامٗا لِّيُوَاطُِٔواْ عِدَّةَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ فَيُحِلُّواْ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ زُيِّنَ لَهُمۡ سُوٓءُ أَعۡمَٰلِهِمۡ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
37جز اين نيست كه نسىء (فراموشى) افزايش است در كفر گمراه شوند بدان آنان كه كفر ورزيدند حلالش شمرند سالى و حرام شمرندش سالى تا پايمال كنند شمار آنچه را حرام كرد خدا پس حلال كنند آنچه را حرام كرد خدا آراسته براى ايشان زشتى كردارشان و خدا هدايت نمىكند گروه كافران را
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَا لَكُمۡ إِذَا قِيلَ لَكُمُ ٱنفِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱثَّاقَلۡتُمۡ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ أَرَضِيتُم بِٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مِنَ ٱلۡأٓخِرَةِ فَمَا مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ
38اى آنان كه ايمان آورديد چيست شما را كه هر گاه گفته شود به شما بسيج كنيد در راه خدا سرگرانى كنيد بسوى زمين آيا خوشنود شديد به زندگانى دنيا به جاى آخرت همانا نيست بهره زندگانى دنيا در آخرت مگر اندك
إِلَّا تَنفِرُواْ يُعَذِّبۡكُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا وَ يَسۡتَبۡدِلۡ قَوۡمًا غَيۡرَكُمۡ وَ لَا تَضُرُّوهُ شَيۡٔٗا وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
39اگر نكوچيد عذاب كند شما را عذابى دردناك و برگيرد به جاى شما گروهى را جز شما و هرگز زيانش نرسانيد به چيزى و خدا است بر هر چيز توانا
إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدۡ نَصَرَهُ ٱللَّهُ إِذۡ أَخۡرَجَهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ثَانِيَ ٱثۡنَيۡنِ إِذۡ هُمَا فِي ٱلۡغَارِ إِذۡ يَقُولُ لِصَٰحِبِهِۦ لَا تَحۡزَنۡ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَيۡهِ وَ أَيَّدَهُۥ بِجُنُودٖ لَّمۡ تَرَوۡهَا وَ جَعَلَ كَلِمَةَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلسُّفۡلَىٰ وَ كَلِمَةُ ٱللَّهِ هِيَ ٱلۡعُلۡيَا وَ ٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
40اگر ياريش نكنيد همانا خدا ياريش كرد هنگامى كه برونش كردند آنان كه كفر ورزيدند حالى كه دومين دو تن بودند هر دو در غار هنگامى كه مىگفت به يار خود اندوهگين نباش كه خدا با ما است پس فرستاد خدا آرامش خويش را بر او و ياريش كرد به لشگرهايى كه نديديدشان و گردانيد سخن آنان را كه كفر ورزيدند فرودين و سخن خدا است فرازين و خدا است عزتمند حكيم
ٱنفِرُواْ خِفَافٗا وَ ثِقَالٗا وَ جَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَ أَنفُسِكُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
41بكوچيد سبك و سنگين و پيكار كنيد با مالها و جانهاى خود در راه خدا اين بهتر است براى شما اگر بدانيد
لَوۡ كَانَ عَرَضٗا قَرِيبٗا وَ سَفَرٗا قَاصِدٗا لَّٱتَّبَعُوكَ وَ لَٰكِنۢ بَعُدَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلشُّقَّةُ وَ سَيَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَوِ ٱسۡتَطَعۡنَا لَخَرَجۡنَا مَعَكُمۡ يُهۡلِكُونَ أَنفُسَهُمۡ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
42اگر مىبود بهرهاى نزديك يا سفرى هموار همانا پيرويت مىكردند (از پيت مىآمدند) ليكن گران آمد بر ايشان رنج و بزودى سوگند ياد كنند به خدا كه اگر مىتوانستيم مىآمديم با شما خويشتن را تباه كنند و خدا مىداند كه ايشانند دروغگويان
عَفَا ٱللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمۡ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكَ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْ وَ تَعۡلَمَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
43بگذرد خدا از تو چرا بدانان اذن دادى تا پديدار شود برايت آنان كه راست گفتند و بدانى دروغگويان را
لَا يَسۡتَٔۡذِنُكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُتَّقِينَ
44اذن نخواهند از تو آنان كه ايمان آرند به خدا و روز آخر كه جهاد كنند با مالها و جانهاى خود و خدا است دانا به پرهيزكاران
إِنَّمَا يَسۡتَٔۡذِنُكَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ ٱرۡتَابَتۡ قُلُوبُهُمۡ فَهُمۡ فِي رَيۡبِهِمۡ يَتَرَدَّدُونَ
45جز اين نيست كه اذن از تو خواهند آنان كه ايمان نيارند به خدا و روز آخر و شك دارد دلهاى ايشان پس ايشانند در شك خويش مترددان
وَ لَوۡ أَرَادُواْ ٱلۡخُرُوجَ لَأَعَدُّواْ لَهُۥ عُدَّةٗ وَ لَٰكِن كَرِهَ ٱللَّهُ ٱنۢبِعَاثَهُمۡ فَثَبَّطَهُمۡ وَ قِيلَ ٱقۡعُدُواْ مَعَ ٱلۡقَٰعِدِينَ
46و اگر مىخواستند برون آمدن را هر آينه مهيا مىكردند برايش تهيهاى و ليكن خوش نداشت خدا جنبش آنان را پس بازنشاندشان و گفته شد بازنشينيد با بازنشستگان
لَوۡ خَرَجُواْ فِيكُم مَّا زَادُوكُمۡ إِلَّا خَبَالٗا وَ لَأَوۡضَعُواْ خِلَٰلَكُمۡ يَبۡغُونَكُمُ ٱلۡفِتۡنَةَ وَ فِيكُمۡ سَمَّٰعُونَ لَهُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ
47اگر برون مىآمدند در شما نمىافزودند شما را جز گسيختگى و همانا مىگشتند ميان شما تا فتنه براى شما جويند و در شما است شنوندگانى براى آنان و خدا دانا است به ستمگران
لَقَدِ ٱبۡتَغَوُاْ ٱلۡفِتۡنَةَ مِن قَبۡلُ وَ قَلَّبُواْ لَكَ ٱلۡأُمُورَ حَتَّىٰ جَآءَ ٱلۡحَقُّ وَ ظَهَرَ أَمۡرُ ٱللَّهِ وَ هُمۡ كَٰرِهُونَ
48همانا فتنهجويى نمودند از پيش و دگرگون كردند براى تو كارها را تا بيامد حق و نمودار شد (پيروز شد) امر خدا و ايشانند ناخوشدارندگان
وَ مِنۡهُم مَّن يَقُولُ ٱئۡذَن لِّي وَ لَا تَفۡتِنِّيٓ أَلَا فِي ٱلۡفِتۡنَةِ سَقَطُواْ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةُۢ بِٱلۡكَٰفِرِينَ
49و از ايشان است آنكه گويد رخصتم ده دچار فتنهام نكن همانا در فتنه افتادند و هر آينه دوزخ است فراگيرنده به كافران
إِن تُصِبۡكَ حَسَنَةٞ تَسُؤۡهُمۡ وَ إِن تُصِبۡكَ مُصِيبَةٞ يَقُولُواْ قَدۡ أَخَذۡنَآ أَمۡرَنَا مِن قَبۡلُ وَ يَتَوَلَّواْ وَّ هُمۡ فَرِحُونَ
50اگر خوشى رسدت ناخوش آيدشان و اگر رسدت بدى گويند همانا گرفتيم كار خود را از پيش و برمىگردند حالى كه ايشانند شادىكنان
قُل لَّن يُصِيبَنَآ إِلَّا مَا كَتَبَ ٱللَّهُ لَنَا هُوَ مَوۡلَىٰنَا وَ عَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
51بگو هرگز نرسد به ما جز آنچه براى ما نوشته است خدا او است سرپرست ما و بر خدا بايد توكل كنند مؤمنان
قُلۡ هَلۡ تَرَبَّصُونَ بِنَآ إِلَّآ إِحۡدَى ٱلۡحُسۡنَيَيۡنِ وَ نَحۡنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمۡ أَن يُصِيبَكُمُ ٱللَّهُ بِعَذَابٖ مِّنۡ عِندِهِۦٓ أَوۡ بِأَيۡدِينَا فَتَرَبَّصُوٓاْ إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ
52بگو آيا انتظار داريد به ما جز يكى از دو خوشى را و ما انتظار داريم به شما كه رساندتان خدا به عذابى از نزد خويش يا به دست ما پس منتظر باشيد كه مائيم با شما منتظران
قُلۡ أَنفِقُواْ طَوۡعًا أَوۡ كَرۡهٗا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمۡ إِنَّكُمۡ كُنتُمۡ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
53بگو انفاق كنيد خواه يا ناخواه هرگز پذيرفته نشود از شما كه هستيد گروهى نافرمانان
وَ مَا مَنَعَهُمۡ أَن تُقۡبَلَ مِنۡهُمۡ نَفَقَٰتُهُمۡ إِلَّآ أَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ بِرَسُولِهِۦ وَ لَا يَأۡتُونَ ٱلصَّلَوٰةَ إِلَّا وَ هُمۡ كُسَالَىٰ وَ لَا يُنفِقُونَ إِلَّا وَ هُمۡ كَٰرِهُونَ
54و بازشان نداشت از آنكه پذيرفته شود بخششهاشان جز آنكه آنان كفر ورزيدند به خدا و به پيمبرش و نيايند نماز را جز آنكه آنانند فسردگان و نه بخشش كنند جز آنكه ايشانند ناخواستاران
فَلَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَ لَآ أَوۡلَٰدُهُمۡ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ تَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَ هُمۡ كَٰفِرُونَ
55پس شگفتت نيارد مالهاى ايشان و نه فرزندان ايشان جز اين نيست كه خدا خواهد تا عذابشان كند بدانها در زندگى دنيا و برون رود جانهاى ايشان حالى كه هستند كافران
وَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنَّهُمۡ لَمِنكُمۡ وَ مَا هُم مِّنكُمۡ وَ لَٰكِنَّهُمۡ قَوۡمٞ يَفۡرَقُونَ
56و سوگند ياد كنند به خدا كه ايشانند از شما و نيستند از شما و ليكن آنانند گروهى هراسان
لَوۡ يَجِدُونَ مَلۡجًَٔا أَوۡ مَغَٰرَٰتٍ أَوۡ مُدَّخَلٗا لَّوَلَّوۡاْ إِلَيۡهِ وَ هُمۡ يَجۡمَحُونَ
57اگر بيابند پناهگاهى يا غارهايى يا نهانگاهى هر آينه بسوى آن گرايند و ايشانند شتابان
وَ مِنۡهُم مَّن يَلۡمِزُكَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ فَإِنۡ أُعۡطُواْ مِنۡهَا رَضُواْ وَ إِن لَّمۡ يُعۡطَوۡاْ مِنۡهَآ إِذَا هُمۡ يَسۡخَطُونَ
58و از ايشان است آنكه خرده بر تو گيرد در صدقات تا اگر داده شوند از آنها خوشنود شوند و اگر داده نشوند از آنها ناگهان ايشانند خشمآوران
وَ لَوۡ أَنَّهُمۡ رَضُواْ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ وَ قَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ سَيُؤۡتِينَا ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَ رَسُولُهُۥٓ إِنَّآ إِلَى ٱللَّهِ رَٰغِبُونَ
59و اگر كه ايشان خوشنود مىشدند بدانچه خدا و پيمبرش بديشان داده و مىگفتند بس است ما را خدا زود است بدهد به ما خدا از فضل خويش و پيمبرش همانا مائيم بسوى خدا گروندگان
إِنَّمَا ٱلصَّدَقَٰتُ لِلۡفُقَرَآءِ وَ ٱلۡمَسَٰكِينِ وَ ٱلۡعَٰمِلِينَ عَلَيۡهَا وَ ٱلۡمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمۡ وَ فِي ٱلرِّقَابِ وَ ٱلۡغَٰرِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ ٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
60جز اين نيست كه صدقات براى بينوايان و دريوزگان و كارگران بر آنها و دل به دست آوردگان و در آزاد كردن بندگان و وام داران و در راه خدا و درماندگان راه راست بايسته است از خدا و خدا است داناى حكيم
وَ مِنۡهُمُ ٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ ٱلنَّبِيَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٞ قُلۡ أُذُنُ خَيۡرٖ لَّكُمۡ يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ يُؤۡمِنُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ وَ رَحۡمَةٞ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَ ٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ رَسُولَ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
61و از ايشانند آنان كه بيازارند پيمبر را و گويند او است گوشى (سخن شنو) بگو گوش خيرى است براى شما ايمان آورد به خدا و ايمان آورد براى مؤمنان و رحمتى است براى آنان كه ايمان آوردند از شما و آنان كه مىآزارند پيمبر خداى را ايشان را است عذابى دردناك
يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمۡ لِيُرۡضُوكُمۡ وَ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥٓ أَحَقُّ أَن يُرۡضُوهُ إِن كَانُواْ مُؤۡمِنِينَ
62سوگند خورند به خدا براى شما تا خوشنودتان كنند و خدا و پيمبرش سزاوارتر است كه خوشنود كنندش اگر هستيد مؤمنان
أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّهُۥ مَن يُحَادِدِ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ فَأَنَّ لَهُۥ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدٗا فِيهَا ذَٰلِكَ ٱلۡخِزۡيُ ٱلۡعَظِيمُ
63آيا ندانستيد كه هر كه با خدا و پيمبرش درافتد همانا وى را است آتش دوزخ جاودان در آن اين است خوارى بزرگ
يَحۡذَرُ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيۡهِمۡ سُورَةٞ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمۡ قُلِ ٱسۡتَهۡزِءُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ مُخۡرِجٞ مَّا تَحۡذَرُونَ
64ترسند منافقان كه فرستاده شود بر ايشان سورهاى كه آگهيشان دهد آنچه در دلهاى ايشان است بگو استهزاء كنيد همانا خدا است برونآورنده آنچه مىترسيد
وَ لَئِن سَأَلۡتَهُمۡ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلۡعَبُ قُلۡ أَبِٱللَّهِ وَ ءَايَٰتِهِۦ وَ رَسُولِهِۦ كُنتُمۡ تَسۡتَهۡزِءُونَ
65و اگر پرسيشان همانا گويند جز اين نيست كه فرو مىرفتيم (سرگرمى داشتيم) و بازى مىكرديم بگو آيا به خدا و آيتهاى او و پيمبرش استهزاء مىكرديد
لَا تَعۡتَذِرُواْ قَدۡ كَفَرۡتُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ إِن نَّعۡفُ عَن طَآئِفَةٖ مِّنكُمۡ نُعَذِّبۡ طَآئِفَةَۢ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ مُجۡرِمِينَ
66پوزش نخواهيد همانا كافر شديد پس از ايمانتان اگر درگذريم از گروهى از شما عذاب كنيم گروهى را بدانكه بودند گنهكاران
ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقَٰتُ بَعۡضُهُم مِّنۢ بَعۡضٖ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمُنكَرِ وَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمَعۡرُوفِ وَ يَقۡبِضُونَ أَيۡدِيَهُمۡ نَسُواْ ٱللَّهَ فَنَسِيَهُمۡ إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
67مردان دوروى و زنان دوروى برخيشان از آن برخى است فرمان دهند به زشتى و بازدارند از نيكى و بسته دارند دستهاى خود را فراموش كردند خداى را پس فراموششان كرد همانا دورويانند نافرمانان
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقَٰتِ وَ ٱلۡكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسۡبُهُمۡ وَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ وَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّقِيمٞ
68وعده داد خدا مردان دوروى و زنان دوروى و كافران را آتش دوزخ جاودانان در آن بس است ايشان را و براندشان خدا و ايشان را است عذابى پاينده
كَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ كَانُوٓاْ أَشَدَّ مِنكُمۡ قُوَّةٗ وَ أَكۡثَرَ أَمۡوَٰلٗا وَ أَوۡلَٰدٗا فَٱسۡتَمۡتَعُواْ بِخَلَٰقِهِمۡ فَٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِخَلَٰقِكُمۡ كَمَا ٱسۡتَمۡتَعَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُم بِخَلَٰقِهِمۡ وَ خُضۡتُمۡ كَٱلَّذِي خَاضُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
69مانند آنان كه پيش از شما بودند سختتر از شما در نيرو و بيشتر در خواستهها و فرزندان پس كامياب شدند از بهره خويش سپس شما كامياب شديد از بهره خود چنان كه كامياب شدند آنان كه پيش از شما بودند از بهره خود و فرورفتيد چنان كه فرورفتند (سرگرم شديد) آنان تباه شد كردارشان در دنيا و آخرت و ايشانند زيانكاران
أَلَمۡ يَأۡتِهِمۡ نَبَأُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ قَوۡمِ نُوحٖ وَ عَادٖ وَ ثَمُودَ وَ قَوۡمِ إِبۡرَٰهِيمَ وَ أَصۡحَٰبِ مَدۡيَنَ وَ ٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتِ أَتَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظۡلِمَهُمۡ وَ لَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
70آيا نرسيدشان داستان آنان كه پيش از ايشان بودند قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهيم و ياران مدين و واژگون شدگان آمدندشان پيمبرانشان به نشانيها پس ستم نكرد بر ايشان خدا ليكن بودند خويشتن را ستم مىكردند
وَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتُ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ يُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَ يُطِيعُونَ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ سَيَرۡحَمُهُمُ ٱللَّهُ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
71مردان مؤمن و زنان مؤمنه برخى از ايشانند دوستان برخى فرمان كنند به نيكى و بازدارند از بدى و بپاى دارند نماز را و بدهند زكاة را و فرمان برند خدا و پيمبرش را آنان را بزودى رحم كند خدا و هر آينه خدا است عزتمند حكيم
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَ مَسَٰكِنَ طَيِّبَةٗ فِي جَنَّٰتِ عَدۡنٖ وَ رِضۡوَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِ أَكۡبَرُ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
72وعده داد خدا مردان مؤمن و زنان مؤمنه را باغهايى كه روان است زير آنها جويها جاودانان در آن و نشيمنهاى پاكيزه در باغستان جاودان و خوشنودى از خدا است بزرگتر اين است آن رستگارى بزرگ
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ جَٰهِدِ ٱلۡكُفَّارَ وَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَ ٱغۡلُظۡ عَلَيۡهِمۡ وَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَ بِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
73اى پيمبر نبرد كن با كافران و منافقان و درشتى نماى بر ايشان و جايگاه ايشان است دوزخ و چه بد جايگاهى است
يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ مَا قَالُواْ وَ لَقَدۡ قَالُواْ كَلِمَةَ ٱلۡكُفۡرِ وَ كَفَرُواْ بَعۡدَ إِسۡلَٰمِهِمۡ وَ هَمُّواْ بِمَا لَمۡ يَنَالُواْ وَ مَا نَقَمُوٓاْ إِلَّآ أَنۡ أَغۡنَىٰهُمُ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ مِن فَضۡلِهِۦ فَإِن يَتُوبُواْ يَكُ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَ إِن يَتَوَلَّوۡاْ يُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ عَذَابًا أَلِيمٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَ مَا لَهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مِن وَلِيّٖ وَ لَا نَصِيرٖ
74سوگند خورند به خدا نگفتند و هر آينه گفتند سخن كفر را و كافر شدند پس از اسلامشان و خواستند آنچه را بدان نرسيدند و كين ندارند مگر از آن رو كه بىنيازشان كرد خدا و پيمبرش از فضل خود پس اگر توبه كنند بهتر باشدشان و اگر پشت كنند عذابشان كند خدا عذابى دردناك در دنيا و آخرت و نيستشان در زمين دوست و نه ياورى
وَ مِنۡهُم مَّنۡ عَٰهَدَ ٱللَّهَ لَئِنۡ ءَاتَىٰنَا مِن فَضۡلِهِۦ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
75و از ايشان است آنكه پيمان بندد با خدا كه اگر داد به ما از فضل خويش همانا صدقه دهيم و بشويم از شايستگان
فَلَمَّآ ءَاتَىٰهُم مِّن فَضۡلِهِۦ بَخِلُواْ بِهِۦ وَ تَوَلَّواْ وَّ هُم مُّعۡرِضُونَ
76تا گاهى كه داد بديشان از فضلش بخل ورزيدند بدان و پشت كردند حالى كه ايشانند روىگردانان
فَأَعۡقَبَهُمۡ نِفَاقٗا فِي قُلُوبِهِمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ يَلۡقَوۡنَهُۥ بِمَآ أَخۡلَفُواْ ٱللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَ بِمَا كَانُواْ يَكۡذِبُونَ
77پس پيرو ايشان گردانيد نفاقى را در دلهاى ايشان تا روزى كه بدو رسند بدانچه شكستند آنچه را با خدا پيمان بستند و بدانچه بودند دروغ مىگفتند
أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ سِرَّهُمۡ وَ نَجۡوَىٰهُمۡ وَ أَنَّ ٱللَّهَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
78آيا ندانستند كه خدا مىداند نهانشان و رازشان را و آنكه خدا است داناى نهانها
ٱلَّذِينَ يَلۡمِزُونَ ٱلۡمُطَّوِّعِينَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ فِي ٱلصَّدَقَٰتِ وَ ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهۡدَهُمۡ فَيَسۡخَرُونَ مِنۡهُمۡ سَخِرَ ٱللَّهُ مِنۡهُمۡ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
79آنان كه نكوهش كنند داوطلبان را از مؤمنان در صدقات و آنان را كه ندارند جز تلاش خويش پس مسخره كنندشان خدا آنان را مسخره كند و براى آنان است عذابى دردناك
ٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ أَوۡ لَا تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ إِن تَسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ سَبۡعِينَ مَرَّةٗ فَلَن يَغۡفِرَ ٱللَّهُ لَهُمۡ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
80آمرزش بخواه براى آنان يا نخواه اگر هفتاد بار براى ايشان آمرزش خواهى نيامرزدشان خدا اين بدان است كه كفر ورزيدند به خدا و پيمبرش و خدا هدايت نكند گروه نافرمانان را
فَرِحَ ٱلۡمُخَلَّفُونَ بِمَقۡعَدِهِمۡ خِلَٰفَ رَسُولِ ٱللَّهِ وَ كَرِهُوٓاْ أَن يُجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ قَالُواْ لَا تَنفِرُواْ فِي ٱلۡحَرِّ قُلۡ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرّٗا لَّوۡ كَانُواْ يَفۡقَهُونَ
81شاد شدند كنارگيرندگان به بازنشستن خود بر زيان پيمبر خدا و ناخوش داشتند جهادكردن را به مالها و جانهاى خود در راه خدا و گفتند نكوچيد در گرما بگو آتش دوزخ سختتر است به سوزش اگر درمىيافتند
فَلۡيَضۡحَكُواْ قَلِيلٗا وَ لۡيَبۡكُواْ كَثِيرٗا جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
82بايد بخندند كم و بگريند بسيار پاداشى بدانچه بودند دست مىآوردند
فَإِن رَّجَعَكَ ٱللَّهُ إِلَىٰ طَآئِفَةٖ مِّنۡهُمۡ فَٱسۡتَٔۡذَنُوكَ لِلۡخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخۡرُجُواْ مَعِيَ أَبَدٗا وَ لَن تُقَٰتِلُواْ مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمۡ رَضِيتُم بِٱلۡقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٖ فَٱقۡعُدُواْ مَعَ ٱلۡخَٰلِفِينَ
83پس اگر بازگردانيدت خدا بسوى گروهى از ايشان پس دستور خواستند از تو براى كوچ بگو هرگز با من برون نيائيد هيچگاه و هرگز نبرد نكنيد با من دشمنى را همانا خوشنود شديد به بازنشستن نخستين بار پس بنشينيد با بازماندگان
وَ لَا تُصَلِّ عَلَىٰٓ أَحَدٖ مِّنۡهُم مَّاتَ أَبَدٗا وَ لَا تَقُمۡ عَلَىٰ قَبۡرِهِۦٓ إِنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ مَاتُواْ وَ هُمۡ فَٰسِقُونَ
84و نماز نيار بر يكيشان كه بميرد هيچگاه و نايست بر قبرش همانا ايشان كفر ورزيدند به خدا و رسولش و مردند حالى كه آنانند نافرمانان
وَ لَا تُعۡجِبۡكَ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَ أَوۡلَٰدُهُمۡ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي ٱلدُّنۡيَا وَ تَزۡهَقَ أَنفُسُهُمۡ وَ هُمۡ كَٰفِرُونَ
85شگفت نياردت خواستهها و فرزندان ايشان جز اين نيست كه خدا خواهد عذابشان كند بدانها در دنيا و برون رود جانهاشان حالى كه ايشانند كافران
وَ إِذَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٌ أَنۡ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَ جَٰهِدُواْ مَعَ رَسُولِهِ ٱسۡتَٔۡذَنَكَ أُوْلُواْ ٱلطَّوۡلِ مِنۡهُمۡ وَ قَالُواْ ذَرۡنَا نَكُن مَّعَ ٱلۡقَٰعِدِينَ
86و هر گاه فرود آيد سورهاى كه ايمان آريد به خدا و جهاد كنيد همراه پيمبرش رخصت طلبند از تو توانگران ايشان و گويند بازگذار ما را باشيم با بازنشستگان
رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ ٱلۡخَوَالِفِ وَ طُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَهُمۡ لَا يَفۡقَهُونَ
87خرسند شدند كه با بازماندگان مانند و مهر نهاده شد بر دلهاى ايشان چنان كه درنمىيابند
لَٰكِنِ ٱلرَّسُولُ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ جَٰهَدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَ أَنفُسِهِمۡ وَ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلۡخَيۡرَٰتُ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
88ليكن پيمبر و آنان كه ايمان آوردند با وى جهاد كردند با مالها و جانهاى خود و براى آنان است خوبيها و ايشانند رستگاران
أَعَدَّ ٱللَّهُ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
89آماده كرد خدا براى ايشان باغهايى كه روان است زير آنها جويها جاودانان در آن اين است رستگارى بزرگ
وَ جَآءَ ٱلۡمُعَذِّرُونَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ لِيُؤۡذَنَ لَهُمۡ وَ قَعَدَ ٱلَّذِينَ كَذَبُواْ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
90آمدند پوزشخواهان از اعراب (دشت نشينان) كه اذن داده شود بديشان و بازنشستند آنان كه دروغ گفتند با خدا و پيمبرش زود است رسد آنان را كه كفر ورزيدند از ايشان عذابى دردناك
لَّيۡسَ عَلَى ٱلضُّعَفَآءِ وَ لَا عَلَى ٱلۡمَرۡضَىٰ وَ لَا عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُواْ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِۦ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡسِنِينَ مِن سَبِيلٖ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
91نيست بر ناتوانان و نه بر بيماران و نه بر آنان كه ندارند چيزى كه هزينه كنند پروايى اگر نكو انديشند براى خدا و پيمبرش نيست بر نكوكاران راهى و خدا است آمرزنده مهربان
وَ لَا عَلَى ٱلَّذِينَ إِذَا مَآ أَتَوۡكَ لِتَحۡمِلَهُمۡ قُلۡتَ لَآ أَجِدُ مَآ أَحۡمِلُكُمۡ عَلَيۡهِ تَوَلَّواْ وَّ أَعۡيُنُهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُواْ مَا يُنفِقُونَ
92و نه بر آنان كه گاهى كه بيايندت تا سوارشان كنى گويى ندارم آنچه بر آن سوارتان كنم برگردند حالى كه ديدگانشان اشكبار است اندوهگينند چرا ندارند چيزى كه هزينه كنند
إِنَّمَا ٱلسَّبِيلُ عَلَى ٱلَّذِينَ يَسۡتَٔۡذِنُونَكَ وَ هُمۡ أَغۡنِيَآءُ رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ ٱلۡخَوَالِفِ وَ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
93جز اين نيست كه راه آنانى است كه از تو اذن مىخواهند حالى كه ايشانند توانگران خوشنودند كه با بازماندگان مانند و مهر نهاد خدا بر دلهاى آنان پس نمىدانند
يَعۡتَذِرُونَ إِلَيۡكُمۡ إِذَا رَجَعۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ قُل لَّا تَعۡتَذِرُواْ لَن نُّؤۡمِنَ لَكُمۡ قَدۡ نَبَّأَنَا ٱللَّهُ مِنۡ أَخۡبَارِكُمۡ وَ سَيَرَى ٱللَّهُ عَمَلَكُمۡ وَ رَسُولُهُۥ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَ ٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
94بهانه آرند براى شما گاهى كه بازگرديد بسوى ايشان بگو بهانه مياريد كه باور نداريمتان همانا آگاه ساخت ما را خدا از اخبار شما و زود است ببيند خدا كردار شما را و پيمبرش سپس بازگردانيده شويد بسوى داناى نهان و آشكار پس آگهيتان دهد بدانچه بوديد مىكرديد
سَيَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ لَكُمۡ إِذَا ٱنقَلَبۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ لِتُعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡ فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمۡ إِنَّهُمۡ رِجۡسٞ وَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
95زود است سوگند خورند به خدا براى شما گاهى كه بازگرديد بسوى ايشان كه روى گردانيد از ايشان پس روى بگردانيد از ايشان كه ايشانند چرك و جايگاه ايشان است دوزخ پاداشى بدانچه بودند دست مىآوردند
يَحۡلِفُونَ لَكُمۡ لِتَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡ فَإِن تَرۡضَوۡاْ عَنۡهُمۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَرۡضَىٰ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
96سوگند ياد كنند براى شما تا خوشنود شويد از ايشان اگر شما خوشنود شويد از ايشان همانا خدا خوشنود نشود از گروه نافرمانان
ٱلۡأَعۡرَابُ أَشَدُّ كُفۡرٗا وَ نِفَاقٗا وَ أَجۡدَرُ أَلَّا يَعۡلَمُواْ حُدُودَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
97اعراب (دشتنشينان) سختترند در كفرورزى و دورويى و سزاوارترند كه ندانند مرزهاى آنچه خدا فرستاده است بر پيمبرش و خدا است داناى حكيم
وَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ مَن يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ مَغۡرَمٗا وَ يَتَرَبَّصُ بِكُمُ ٱلدَّوَآئِرَ عَلَيۡهِمۡ دَآئِرَةُ ٱلسَّوۡءِ وَ ٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
98و از اعراب (دشتنشينان) است آنكه مىشمرد آنچه را انفاق كند زيانى و انتظار كشد به شما پيش آمدها را بر ايشان است پيش آمد بد و خدا است شنواى دانا
وَ مِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ مَن يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَٰتٍ عِندَ ٱللَّهِ وَ صَلَوَٰتِ ٱلرَّسُولِ أَلَآ إِنَّهَا قُرۡبَةٞ لَّهُمۡ سَيُدۡخِلُهُمُ ٱللَّهُ فِي رَحۡمَتِهِۦٓ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
99و از اعراب (دشتنشينان) است آنكه ايمان آرد به خدا و روز بازپسين و برگيرد آنچه را انفاق كند نزديكيهايى نزد خدا و آمرزشهايى از پيمبر همانا آنها است نزديك شدنى براى ايشان بزودى درآردشان خدا به رحمتى از خدا همانا خداست آمرزنده مهربان
وَ ٱلسَّٰبِقُونَ ٱلۡأَوَّلُونَ مِنَ ٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَ ٱلۡأَنصَارِ وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُم بِإِحۡسَٰنٖ رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَ رَضُواْ عَنۡهُ وَ أَعَدَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي تَحۡتَهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗا ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
100و پيشينيان نخستين از مهاجرين (آوارگان) و انصار (پناهدهندگان) و آنان كه پيرويشان كردند به نكوكارى خوشنود است خدا از ايشان و خوشنودند از او و آماده كرده است براى ايشان باغهايى كه روان است زير آنها جويها جاودانند در آن هميشه اين است رستگارى بزرگ
وَ مِمَّنۡ حَوۡلَكُم مِّنَ ٱلۡأَعۡرَابِ مُنَٰفِقُونَ وَ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡمَدِينَةِ مَرَدُواْ عَلَى ٱلنِّفَاقِ لَا تَعۡلَمُهُمۡ نَحۡنُ نَعۡلَمُهُمۡ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيۡنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٖ
101و از آنان كه پيرامون شمايند از اعراب (دشت نشينان) دورويانند و از مردم مدينه ورزيدگان در دورويى نشناسيشان ما شناسيمشان زود است عذابشان كنيم دو بار سپس برگردانيده شوند بسوى عذابى بزرگ
وَ ءَاخَرُونَ ٱعۡتَرَفُواْ بِذُنُوبِهِمۡ خَلَطُواْ عَمَلٗا صَٰلِحٗا وَ ءَاخَرَ سَيِّئًا عَسَى ٱللَّهُ أَن يَتُوبَ عَلَيۡهِمۡ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
102و ديگران كه اقرار كردند به گناهان خويش بياميختند كردارى شايسته با ديگرى ناشايسته اميد است خدا بپذيرد توبه ايشان را همانا خداوند است آمرزنده مهربان
خُذۡ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡ صَدَقَةٗ تُطَهِّرُهُمۡ وَ تُزَكِّيهِم بِهَا وَ صَلِّ عَلَيۡهِمۡ إِنَّ صَلَوٰتَكَ سَكَنٞ لَّهُمۡ وَ ٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
103بگير از اموالشان صدقه تا پاك سازيشان و پاكيزه گردانيشان بدان و نماز گزار بر ايشان كه نماز تو آرامشى است براى ايشان و خدا است شنواى دانا
أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ يَقۡبَلُ ٱلتَّوۡبَةَ عَنۡ عِبَادِهِۦ وَ يَأۡخُذُ ٱلصَّدَقَٰتِ وَ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
104آيا ندانستند كه خدا است آنكه مىپذيرد توبه را از بندگان خويش و مىستاند صدقات را و آنكه خدا است بسيار توبهپذيرنده مهربان
وَ قُلِ ٱعۡمَلُواْ فَسَيَرَى ٱللَّهُ عَمَلَكُمۡ وَ رَسُولُهُۥ وَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلَىٰ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَ ٱلشَّهَٰدَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
105بگو عمل كنيد زود هست ببيند خدا كردار شما را و پيمبرش و مؤمنان و بزودى بازگردانيده شويد بسوى داناى نهان و هويدا تا آگهيتان دهد بدانچه بوديد مىكرديد
وَ ءَاخَرُونَ مُرۡجَوۡنَ لِأَمۡرِ ٱللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمۡ وَ إِمَّا يَتُوبُ عَلَيۡهِمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
106كه به اميد خدايند يا عذابشان كند و يا توبهشان پذيرد و خدا است داناى حكيم
وَ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مَسۡجِدٗا ضِرَارٗا وَ كُفۡرٗا وَ تَفۡرِيقَۢا بَيۡنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَ إِرۡصَادٗا لِّمَنۡ حَارَبَ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ مِن قَبۡلُ وَ لَيَحۡلِفُنَّ إِنۡ أَرَدۡنَآ إِلَّا ٱلۡحُسۡنَىٰ وَ ٱللَّهُ يَشۡهَدُ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
107و آنان كه برگرفتند مسجدى تا بيازارند و كفر ورزند و جدايى نهند ميان مؤمنان و كمينگاهى براى آنان كه با خدا و پيمبرش نبرد نمودند از پيش و همانا سوگند آورند كه نخواستيم ما جز نكوكارى و خدا گواهى دهد كه آنانند دروغگويان
لَا تَقُمۡ فِيهِ أَبَدٗا لَّمَسۡجِدٌ أُسِّسَ عَلَى ٱلتَّقۡوَىٰ مِنۡ أَوَّلِ يَوۡمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ رِجَالٞ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُطَّهِّرِينَ
108بپاى نايست در آن هيچگاه همانا مسجدى كه بنياد شده است بر پرهيزكارى از نخستين روز سزاوارتر است كه بپاى ايستى در آن در آنند مردانى كه دوست دارند آنكه پاك شوند و خدا است دوستدار پاكيزگىجويان
أَفَمَنۡ أَسَّسَ بُنۡيَٰنَهُۥ عَلَىٰ تَقۡوَىٰ مِنَ ٱللَّهِ وَ رِضۡوَٰنٍ خَيۡرٌ أَم مَّنۡ أَسَّسَ بُنۡيَٰنَهُۥ عَلَىٰ شَفَا جُرُفٍ هَارٖ فَٱنۡهَارَ بِهِۦ فِي نَارِ جَهَنَّمَ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
109آيا آنكه بنياد كرده است شالوده آن را بر ترسى از خدا و خوشنوديى بهتر است يا آنكه بنياد نهاده است سازمانش را بر كنار پرتگاهى سراشيب كه واژگونش ساخت در آتش دوزخ و خدا هدايت نكند گروه ستمگران را
لَا يَزَالُ بُنۡيَٰنُهُمُ ٱلَّذِي بَنَوۡاْ رِيبَةٗ فِي قُلُوبِهِمۡ إِلَّآ أَن تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمۡ وَ ٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
110بماند سازمانى كه ساختند هميشه ريبى در دلهاى ايشان مگر آنكه بگسلد از هم (پاره پاره شود) دلهاى ايشان و خدا است داناى حكيم
إِنَّ ٱللَّهَ ٱشۡتَرَىٰ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَنفُسَهُمۡ وَ أَمۡوَٰلَهُم بِأَنَّ لَهُمُ ٱلۡجَنَّةَ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيَقۡتُلُونَ وَ يُقۡتَلُونَ وَعۡدًا عَلَيۡهِ حَقّٗا فِي ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَ ٱلۡإِنجِيلِ وَ ٱلۡقُرۡءَانِ وَ مَنۡ أَوۡفَىٰ بِعَهۡدِهِۦ مِنَ ٱللَّهِ فَٱسۡتَبۡشِرُواْ بِبَيۡعِكُمُ ٱلَّذِي بَايَعۡتُم بِهِۦ وَ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
111همانا خدا خريد از مؤمنان جانها و مالهاى ايشان را كه براى ايشان است بهشت جنگ كنند در راه خدا پس بكشند و كشته شوند وعدهاى است بر او حق در تورات و انجيل و قرآن و كيست وفادارتر به عهد خود از خدا پس شاد باشيد به سوداگريى كه سودا نموديد و اين است آن رستگارى بزرگ
ٱلتَّٰٓئِبُونَ ٱلۡعَٰبِدُونَ ٱلۡحَٰمِدُونَ ٱلسَّٰٓئِحُونَ ٱلرَّٰكِعُونَ ٱلسَّٰجِدُونَ ٱلۡأٓمِرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَ ٱلنَّاهُونَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَ ٱلۡحَٰفِظُونَ لِحُدُودِ ٱللَّهِ وَ بَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
112توبهكنندگان پرستشگران سپاسگزاران رهروان ركوعگزاران سجده كنندگان امر كنندگان به نيكى و بازدارندگان از بدى و نگهبانان مرزهاى خدا و بشارت ده به مؤمنان
مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن يَسۡتَغۡفِرُواْ لِلۡمُشۡرِكِينَ وَ لَوۡ كَانُوٓاْ أُوْلِي قُرۡبَىٰ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمۡ أَنَّهُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
113نرسد پيمبر را و نه آنان را كه ايمان آوردند اينكه آمرزش خواهند براى مشركان و اگر چه باشند خويشاوندان پس از آنكه آشكار شد براى ايشان كه آنانند ياران دوزخ
وَ مَا كَانَ ٱسۡتِغۡفَارُ إِبۡرَٰهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَن مَّوۡعِدَةٖ وَعَدَهَآ إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُۥٓ أَنَّهُۥ عَدُوّٞ لِّلَّهِ تَبَرَّأَ مِنۡهُ إِنَّ إِبۡرَٰهِيمَ لَأَوَّٰهٌ حَلِيمٞ
114و نبود آمرزش خواستن ابراهيم براى پدر خود جز از روى وعدهاى كه بدو داد سپس گاهى كه آشكار شد براى او آنكه وى دشمنى است براى خدا بيزارى جست از او و همانا ابراهيم است بسيار زارىكنندهاى شكيبا
وَ مَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُضِلَّ قَوۡمَۢا بَعۡدَ إِذۡ هَدَىٰهُمۡ حَتَّىٰ يُبَيِّنَ لَهُم مَّا يَتَّقُونَ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
115و نيست خدا كه گمراه سازد قومى را پس از آنكه رهبريشان كرد تا بنمايدشان كه از چه چيز پرهيز كنند همانا خداوند است به همه چيز دانا
إِنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ يُحۡيِۦ وَ يُمِيتُ وَ مَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِيّٖ وَ لَا نَصِيرٖ
116همانا خدا از آن وى است پادشاهى آسمانها و زمين زنده كند و بميراند و نيست شما را جز خدا دوست و نه ياورى
لَّقَد تَّابَ ٱللَّهُ عَلَى ٱلنَّبِيِّ وَ ٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَ ٱلۡأَنصَارِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ ٱلۡعُسۡرَةِ مِنۢ بَعۡدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٖ مِّنۡهُمۡ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ إِنَّهُۥ بِهِمۡ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ
117همانا پذيرفت خدا توبه پيمبر و مهاجران و انصار را كه پيرويش نمودند به هنگام سختى پس از آنكه نزديك بود بلغزد دلهاى گروهى از ايشان پس توبه كرد بر ايشان همانا او است بديشان نوازنده مهربان
وَ عَلَى ٱلثَّلَٰثَةِ ٱلَّذِينَ خُلِّفُواْ حَتَّىٰٓ إِذَا ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ وَ ضَاقَتۡ عَلَيۡهِمۡ أَنفُسُهُمۡ وَ ظَنُّوٓاْ أَن لَّا مَلۡجَأَ مِنَ ٱللَّهِ إِلَّآ إِلَيۡهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيۡهِمۡ لِيَتُوبُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
118و بر آن سه تن كه بازماندند تا آنكه تنگ شد بر ايشان زمين با فراخيش و تنگ آمد بر ايشان جانهاى ايشان و دانستند كه نيست پناهگاهى از خدا جز بسوى او پس توبه كرد بر ايشان تا توبه كنند همانا خدا است توبهپذيرنده مهربان
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ كُونُواْ مَعَ ٱلصَّٰدِقِينَ
119اى آنان كه ايمان آورديد بترسيد خدا را و باشيد با راستگويان
مَا كَانَ لِأَهۡلِ ٱلۡمَدِينَةِ وَ مَنۡ حَوۡلَهُم مِّنَ ٱلۡأَعۡرَابِ أَن يَتَخَلَّفُواْ عَن رَّسُولِ ٱللَّهِ وَ لَا يَرۡغَبُواْ بِأَنفُسِهِمۡ عَن نَّفۡسِهِۦ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ لَا يُصِيبُهُمۡ ظَمَأٞ وَ لَا نَصَبٞ وَ لَا مَخۡمَصَةٞ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ لَا يَطَُٔونَ مَوۡطِئٗا يَغِيظُ ٱلۡكُفَّارَ وَ لَا يَنَالُونَ مِنۡ عَدُوّٖ نَّيۡلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُم بِهِۦ عَمَلٞ صَٰلِحٌ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
120نرسد مردم مدينه و آنان را كه پيرامون آنند از اعراب (دشت نشينان) كه بازمانند از رسول خدا و نه برگزينند جان خويش را بر جانش اين بدان است كه نميرسدشان تشنگى و نه رنجى و نه گرسنگى در راه خدا و نه پاى نهند در جايى كه به خشم آرد كافران را و نه نبردى با دشمنى كنند جز آنكه نوشته شود براى ايشان بدان عملى صالح همانا خدا تباه نكند پاداش نكوكاران را
وَ لَا يُنفِقُونَ نَفَقَةٗ صَغِيرَةٗ وَ لَا كَبِيرَةٗ وَ لَا يَقۡطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمۡ لِيَجۡزِيَهُمُ ٱللَّهُ أَحۡسَنَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
121و نه هزينه كنند خرد يا كلان و نه برند دره جز آنكه نوشته شود براى ايشان تا پاداش دهدشان خدا بهترين آنچه را بودند مىكردند
وَ مَا كَانَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لِيَنفِرُواْ كَآفَّةٗ فَلَوۡلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرۡقَةٖ مِّنۡهُمۡ طَآئِفَةٞ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي ٱلدِّينِ وَ لِيُنذِرُواْ قَوۡمَهُمۡ إِذَا رَجَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ لَعَلَّهُمۡ يَحۡذَرُونَ
122نرسد مؤمنان را كه بكوچند همگى پس چرا نكوچد از هر گروهى از ايشان دستهاى تا دانش جويند در دين و تا بترسانند قوم خويش را گاهى كه بازگردند بسوى آنان شايد بترسند ايشان
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قَٰتِلُواْ ٱلَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ ٱلۡكُفَّارِ وَ لۡيَجِدُواْ فِيكُمۡ غِلۡظَةٗ وَ ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ
123اى آنان كه ايمان آورديد پيكار كنيد آنان را كه نزديكند به شما از كافران و بايد بيابند در شما درشتخويى و بدانيد كه خدا است با پرهيزكاران
وَ إِذَا مَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٞ فَمِنۡهُم مَّن يَقُولُ أَيُّكُمۡ زَادَتۡهُ هَٰذِهِۦٓ إِيمَٰنٗا فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فَزَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا وَ هُمۡ يَسۡتَبۡشِرُونَ
124و هر گاه فرود شود سورهاى گويند گروهى از ايشان كداميك را از شما بيفزودش ايمان اما آنان كه ايمان آوردند بيفزودشان ايمان و ايشانند شادىكنان
وَ أَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ فَزَادَتۡهُمۡ رِجۡسًا إِلَىٰ رِجۡسِهِمۡ وَ مَاتُواْ وَ هُمۡ كَٰفِرُونَ
125و اما آنان كه در دلهاشان بيمارى است پس بيفزودشان پليدى بر پليديشان و مردند حالى كه آنانند كافران
أَ وَ لَا يَرَوۡنَ أَنَّهُمۡ يُفۡتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٖ مَّرَّةً أَوۡ مَرَّتَيۡنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَ لَا هُمۡ يَذَّكَّرُونَ
126آيا نبينند كه آزموده مىشوند همه ساله يك بار يا دو بار پس نه توبه مىكنند و نه يادآور مىشوند
وَ إِذَا مَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٞ نَّظَرَ بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٍ هَلۡ يَرَىٰكُم مِّنۡ أَحَدٖ ثُمَّ ٱنصَرَفُواْ صَرَفَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَفۡقَهُونَ
127و هر گاه فرود شود سورهاى بنگرد برخيشان به برخى آيا مىبيند شما را كسى سپس برگردند برگرداند خدا دلهاى ايشان را بدانكه آنانند گروهى نادريابندگان
لَقَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولٞ مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ عَزِيزٌ عَلَيۡهِ مَا عَنِتُّمۡ حَرِيصٌ عَلَيۡكُم بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ
128همانا بيامد شما را پيمبرى از خود شما گران است بر او رنج بردن شما حريص است بر شما به مؤمنان است نوازندهاى مهربان
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقُلۡ حَسۡبِيَ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُ وَ هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ
129پس اگر پشت كردند بگو بس است مرا خدا نيست خداوندى جز او بر او توكل كردم و او است پروردگار عرش بزرگ