بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ حم

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ حم

تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

اين كتاب نازل شده است از سوى خداى تواناى شكست‌ناپذير وحكيم.

إِنَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ

به يقين در آسمان‌ها و زمين براى مؤمنان نشانه‌هايى [بر ربوبيت، حكمت و قدرت خدا] است؛

وَ فِي خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍ آياتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ

و در آفرينش شما و آنچه از جنبندگان منتشر و پراكنده مى‌كند، براى اهل يقين نشانه‌هايى [بر ربوبيت، حكمت و قدرت خدا] ست؛

وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ تَصْرِيفِ الرِّياحِ آياتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و در رفت و آمد شب و روز و آنچه را از رزق و روزى [چون باران و برف‌] از آسمان نازل كرده و به وسيله آن زمين را پس از مردگى‌اش زنده كرده است، و در گرداندن بادها [از سويى به سويى‌] براى مردمى كه تعقل مى‌كنند، نشانه‌هايى است.

تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَ آياتِهِ يُؤْمِنُونَ

اين‌ها آيات خداست كه به حق و راستى بر تو مى‌خوانيم؛ پس [اگر به اين آيات ايمان نياوردند] به كدام سخن بعد از [سخن‌] خدا و نشانه‌هايش ايمان مى‌آورند؟

وَيْلٌ لِكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ

واى بر هر دروغگوى گنهكار،

يَسْمَعُ آياتِ اللَّهِ تُتْليٰ عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِراً كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْها فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِيمٍ

كه آيات خدا را در حالى كه بر او مى‌خوانند مى‌شنود، آن گاه از روى سركشى و تكبر چنان كه گويى آن را نشنيده است [بر كفر، عناد، دشمنى و مخالفتش‌] پافشارى مى‌كند؛ پس او را به عذابى دردناك بشارت ده.

وَ إِذا عَلِمَ مِنْ آياتِنا شَيْئاً اتَّخَذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ

و هنگامى كه به چيزى از آيات ما آگاه مى‌شود، آن را به مسخره گيرد؛ اينانند كه براى آنان عذاب خواركننده‌اى خواهد بود.

مِنْ وَرائِهِمْ جَهَنَّمُ وَ لا يُغْنِي عَنْهُمْ ما كَسَبُوا شَيْئاً وَ لا مَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِياءَ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ

پيش رويشان دوزخ است، و آنچه [از ثروت، مقام، يار و ياور] به دست آورده‌اند و آنچه را به جاى خدا سرپرستان و معبودان خود گرفته‌اند، چيزى از عذاب را از آنان دفع نمى‌كند، و براى آنان عذابى بزرگ است.

هٰذا هُديً وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِيمٌ

اين [قرآن‌] سراسر هدايت است؛ و كسانى كه به آيات پروردگارشان كافر شدند، آنان را عذابى است از نوع عذابى بسيار سخت و دردناك.

اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

خداست كه دريا را براى شما مسخر و رام كرد تا كشتى‌ها به فرمانش در آن روان شوند و تا شما [با سفرهاى دريايى‌] از فضل و رزق و روزى‌اش بهره جوييد و تا شما [بر نعمت هايش‌] سپاس گزارى كنيد.

وَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً مِنْهُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

و همه آنچه را در آسمان‌هاست و آنچه را در زمين است از سوى خود براى شما مسخر و رام كرد؛ بى‌ترديد در اين امور براى مردمى كه مى‌انديشند، نشانه‌هايى [بر ربوبيت، حكمت و قدرت خدا] است.

قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْماً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ

به مؤمنان بگو: از كسانى كه به روزهاى خدا [چون روز آزمايش بندگان، روز پيروزى اهل ايمان، شكست دشمنان و روز قيامت‌] اميد ندارند، گذشت كنند، تا [خدا] مردمى را [كه تهيدست از عقايد پاك و كردار شايسته هستند، در روزى از روزهايش‌] به خاطر گناهانى كه همواره مرتكب مى‌شوند، كيفر دهد.

مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَيْها ثُمَّ إِليٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ

هركس كار شايسته‌اى انجام دهد به سود خود اوست و هركس مرتكب بدى شود به زيان خود اوست، سپس به سوى پروردگارتان باز گردانده مى‌شويد.

وَ لَقَدْ آتَيْنا بَنِي إِسْرائِيلَ الْكِتابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلَي الْعالَمِينَ

و همانا ما به بنى اسرائيل كتاب و حكومت و نبوت عطا كرديم، و از پاكيزه‌ها به آنان روزى داديم و آنان را بر جهانيان [روزگار خودشان‌] برترى بخشيديم.

وَ آتَيْناهُمْ بَيِّناتٍ مِنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْياً بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

و دلايل روشنى [در امر نبوت و دين‌] در اختيار آنان قرار داديم، پس آنان [در امر نبوت و دين‌] اختلاف نكردند مگر پس از آنكه [به وسيله وحى‌] دانش و آگاهى براى آنان آمد، اختلافشان از روى حسادت و برترى جويى در ميان خودشان بود؛ بى‌ترديد پروردگارت روز قيامت درباره آنچه همواره در آن اختلاف مى‌كردند ميانشان داورى خواهد كرد.

ثُمَّ جَعَلْناكَ عَليٰ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ

سپس تو را [در امر نبوت و دين‌] بر آيينى ويژه و كامل قرار داديم؛ بنابراين از آن پيروى كن و از هواهاى نفسانى كسانى كه [به حقايق‌] معرفت و آگاهى ندارند، پيروى مكن.

إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ

آنان در برابر خدا نمى‌توانند چيزى [از گرفتارى‌ها و بلاها] را از تو دفع كنند؛ و همانا ستمكاران يار و ياور يكديگرند و خدا يار و ياور پرهيزكاران است.

هٰذا بَصائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُديً وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ

اين [قرآن و آيين‌] وسايل بينايى و بصيرت براى مردم و سراسر هدايت و رحمت براى گروهى است كه [حقايق را] باور دارند.

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَواءً مَحْياهُمْ وَ مَماتُهُمْ ساءَ ما يَحْكُمُونَ

آيا كسانى كه مرتكب گناهان شدند، گمان دارند آنان را مانند كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، قرار مى‌دهيم كه زندگى و مرگشان يكسان باشد؟ چه بد داورى مى‌كنند.

وَ خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ لِتُجْزيٰ كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ

خدا آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد، و تا هر كس در برابر اعمالى كه انجام داده است، پاداش يابد و آنان مورد ستم قرار نمى‌گيرند.

أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَليٰ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَليٰ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَليٰ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ

پس آيا كسى كه معبودش را هواى نفسش قرار داده ديدى؟ و خدا او را از روى علم و آگاهى خود [بر اينكه شايسته هدايت نيست‌] گمراه كرد، و بر گوش و دلش مهر [تيره بختى‌] نهاد، و بر چشم [دلش‌] پرده‌اى قرار داده است، پس چه كسى است كه بعد از خدا او را هدايت كند؟ آيا متذكر [حقايق‌] نمى‌شويد؟

وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ

گفتند: زندگى و حياتى جز همين زندگى و حيات دنياى ما نيست كه [همواره گروهى از ما] مى‌ميريم و [گروهى‌] زندگى مى‌كنيم، و ما را فقط روزگار هلاك مى‌كند. آنان را نسبت به آنچه مى‌گويند يقينى در كار نيست، آنان فقط حدس و گمان مى‌زنند.

وَ إِذا تُتْليٰ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ ما كانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا ائْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

چون آيات روشن ما [درباره معاد و زنده شدن مردگان‌] بر آنان خوانده شود، برهان و دليلى جز اين ندارند كه مى‌گويند: اگر شما [در زمينه زنده شدن مردگان‌] راستگوييد [با درخواست از خدا] پدران ما را [زنده‌كنيد و] نزد ما بياوريد [تا به زنده شدن مردگان يقين پيدا كنيم.]

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِليٰ يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ

بگو: خدا شما را [ابتدا از لابلاى عناصر مرده براى قرار گرفتن در دنيا] حيات مى‌بخشد، سپس مى‌ميراند، آن گاه همه شما را به روز قيامت كه هيچ شكى در آن نيست گرد مى‌آورد، ولى بيشتر مردم [به اين حقايق‌] معرفت و آگاهى ندارند.

وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ

و مالكيت و فرمانروايى آسمان‌ها و زمين فقط در سيطره خداست، و روزى كه قيامت برپا شود، آن روز است كه اهل باطل زيان خواهند ديد،

وَ تَريٰ كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعيٰ إِليٰ كِتابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

و هر امتى را در آن روز به زانو درافتاده مى‌بينى، [آن روز] هر امتى به سوى نامه اعمالش خوانده مى‌شود [و به آنان مى‌گويند:] امروز همان اعمالى كه همواره انجام مى‌داديد به شما پاداش مى‌دهند.

هٰذا كِتابُنا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

اين نوشته ماست كه بر پايه حق و درستى بر ضد شما سخن مى‌گويد؛ زيرا ما آنچه را همواره انجام مى‌داديد، مى‌نوشتيم.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ

و اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، پس پروردگارشان آنان را در در رحمت خود درآورد؛ اين همان كاميابى آشكار است،

وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَ فَلَمْ تَكُنْ آياتِي تُتْليٰ عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَ كُنْتُمْ قَوْماً مُجْرِمِينَ

و اما كسانى كه كفر ورزيدند [به آنان گفته مى‌شود:] مگر آيات من همواره بر شما خوانده نمى‌شد؟ ولى شما [نسبت به پذيرش آن‌] تكبر ورزيديد و قومى گنهكار بوديد.

وَ إِذا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ السَّاعَةُ لا رَيْبَ فِيها قُلْتُمْ ما نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَ ما نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ

وچون مى‌گفتند: يقينا وعده خدا حق است و در وقوع قيامت هيچ شكى نيست، مى‌گفتيد: ما نمى‌دانيم قيامت چيست [و برپا شدنش را گمان نمى‌بريم‌] مگر گمانى ضعيف و غير قابل اعتماد، و نمى‌توانيم به آن يقين پيدا كنيم!

وَ بَدا لَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ

در آن روز همه اعمال بدى كه مرتكب شده‌اند، براى آنان آشكار مى‌شود و عذابى كه همواره آن را مسخره مى‌كردند، آنان را احاطه مى‌كند.

وَ قِيلَ الْيَوْمَ نَنْساكُمْ كَما نَسِيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هٰذا وَ مَأْواكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ ناصِرِينَ

و [به آنان‌] گويند: امروز شما را از ياد مى‌بريم، همان گونه كه شما [در دنيا] ديدار امروزتان را از ياد برديد، و جايگاهتان آتش است و شما را يار و ياورى نخواهد بود.

ذٰلِكُمْ بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آياتِ اللَّهِ هُزُواً وَ غَرَّتْكُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا فَالْيَوْمَ لا يُخْرَجُونَ مِنْها وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

اين [عذاب‌] براى اين است كه شما آيات خدا را به مسخره گرفته‌ايد و زندگى دنيا شما را فريفت؛ پس امروز نه آنان را از آتش بيرون آورند و نه از آنان مى‌خواهند كه [براى به دست آوردن خشنودى خدا] عذرخواهى كنند.

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمِينَ

پس سپاس و ستايش مخصوص خداست كه پروردگار آسمان‌ها و پروردگار زمين و پروردگار جهانيان است؛

وَ لَهُ الْكِبْرِياءُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

و كبريايى و عظمت در آسمان‌ها و زمين ويژه اوست، و او تواناى شكست ناپذير و حكيم است.