بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ حمٓ

به نام خداى رحمان و رحيم.؛ حم.

تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ

اين كتابى است نازل شده از ناحيه خداى عزيز و حكيم.

إِنَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ

به درستى در آسمانها و زمين آيت‌ها هست براى مردم با ايمان.

وَ فِي خَلۡقِكُمۡ وَ مَا يَبُثُّ مِن دَآبَّةٍ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ

و نيز در خلقت خودتان و جنبندگانى كه همواره منتشر مى‌كند آيت‌ها هست براى مردمى كه اهل يقين باشند.

وَ ٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ وَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن رِّزۡقٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَ تَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ

و نيز در اختلاف شب و روز و رزقى كه خدا از آسمان نازل مى‌كند و به وسيله آن زمين را بعد از مردنش زنده مى‌كند و همچنين در گرداندن بادها از اين سو به آن سو آيت‌ها هست براى مردمى كه تعقل كنند.

تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثِۢ بَعۡدَ ٱللَّهِ وَ ءَايَٰتِهِۦ يُؤۡمِنُونَ

اينها همه آيات خدا است كه به حق بر تو تلاوت مى‌كنيم با اين حال بعد از سخن خدا و آيات او ديگر به چه سخنى ايمان مى‌آورند.

وَيۡلٞ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ

واى بر هر كس كه بى‌پروا دروغ مى‌گويد و از گناه لذت مى‌برد.

يَسۡمَعُ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسۡتَكۡبِرٗا كَأَن لَّمۡ يَسۡمَعۡهَا فَبَشِّرۡهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٖ

آيات خدا را مى‌شنود كه بر او تلاوت مى‌شود با اين حال از روى تكبر بر انكار خود اصرار مى‌ورزد تو گويى اصلا آن را نشنيده. پس او را به عذابى دردناك بشارت بده.

وَ إِذَا عَلِمَ مِنۡ ءَايَٰتِنَا شَيۡ‍ًٔا ٱتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ

و چون به چيزى از آيات ما اطلاع مى‌يابد آن را مسخره مى‌كند اين گونه اشخاص عذابى خوار كننده دارند.

مِّن وَرَآئِهِمۡ جَهَنَّمُ وَ لَا يُغۡنِي عَنۡهُم مَّا كَسَبُواْ شَيۡ‍ٔٗا وَ لَا مَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ

و در پشت سرشان جهنم است و آنچه از مال و جاه دنيا به دست آورده‌اند پشيزى به دردشان نمى‌خورد و همچنين هيچ يك از خدايانى كه به جاى الله ولى خود گرفته‌اند و عذابى عظيم دارند.

هَٰذَا هُدٗى وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِ‍َٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَهُمۡ عَذَابٞ مِّن رِّجۡزٍ أَلِيمٌ

اين قرآن هدايت است و كسانى كه به آيات پروردگارشان كفر ورزيدند از سخت‌ترين شكنجه‌ها عذابى دردناك دارند.

ٱللَّهُ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡبَحۡرَ لِتَجۡرِيَ ٱلۡفُلۡكُ فِيهِ بِأَمۡرِهِۦ وَ لِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ

البته همان خدا است كه دريا را براى شما مسخر كرد تا كشتى‌ها به امر وى در آن به راه افتند و تا از فضل خدا كسب كنيد و تا شايد شكر بگزاريد.

وَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مِّنۡهُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ

و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است همه را براى شما مسخر كرد و همه‌اش از او است و در اين خود آياتى است براى مردمى كه تفكر كنند.

قُل لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَغۡفِرُواْ لِلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ أَيَّامَ ٱللَّهِ لِيَجۡزِيَ قَوۡمَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

به كسانى كه ايمان آورده‌اند بگو، بر كفارى كه به ايام خدا اميد ندارند ببخشايند تا خدا هر قومى را به آنچه عمل كرده‌اند كيفر دهد.

مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلِنَفۡسِهِۦ وَ مَنۡ أَسَآءَ فَعَلَيۡهَا ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمۡ تُرۡجَعُونَ

هر كس عمل صالح كند به نفع خود كرده و هر كس بدى كند عليه خود كرده و سپس همگى به سوى پروردگارتان برمى‌گرديد.

وَ لَقَدۡ ءَاتَيۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحُكۡمَ وَ ٱلنُّبُوَّةَ وَ رَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَ فَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ

و به تحقيق ما به بنى اسرائيل كتاب و حكمت و نبوت داديم و ارزاق طيب روزيشان كرديم و بر عالميان عصر خود برتريشان داديم.

وَ ءَاتَيۡنَٰهُم بَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِ فَمَا ٱخۡتَلَفُوٓاْ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ

و از امر دين آياتى روشن داديم پس اگر اختلاف كردند اختلافشان پس از آن بود كه به حقانيت‌ دين يقين پيدا كردند و انگيزه اختلاف آنها تنها حسادتى بود كه به يكديگر مى‌ورزيدند، به درستى پروردگار تو روز قيامت بين آنان در آن چيزهايى كه اختلاف مى‌كردند داورى خواهد كرد.

ثُمَّ جَعَلۡنَٰكَ عَلَىٰ شَرِيعَةٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِ فَٱتَّبِعۡهَا وَ لَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ

سپس نوبت به تو رسيد و ما ترا هم بر شريعتى از امر دين واقف ساختيم پس همان را پيروى كن نه هواهاى كسانى را كه علم ندارند.

إِنَّهُمۡ لَن يُغۡنُواْ عَنكَ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡ‍ٔٗا وَ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖ وَ ٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُتَّقِينَ

چون آنان هيچ تو را از اراده خدا بى‌نياز نكنند و ستمكاران در ظلم و ستم دوستدار و مددكار يكديگرند و خدا دوستدار متقيان است.

هَٰذَا بَصَٰٓئِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدٗى وَ رَحۡمَةٞ لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ

اين قرآن بصيرتهايى است براى مردم و هدايت و رحمتى است براى گروهى كه يقين آورند.

أَمۡ حَسِبَ ٱلَّذِينَ ٱجۡتَرَحُواْ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ أَن نَّجۡعَلَهُمۡ كَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَوَآءٗ مَّحۡيَاهُمۡ وَ مَمَاتُهُمۡ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ

بلكه پنداشته‌اند كه ما با آنان همان گونه رفتار مى‌كنيم كه با اشخاص با ايمان و داراى اعمال صالح مى‌كنيم و خيال كرده‌اند زندگى و مرگشان با آن افراد يكسان است و چه بد پندارى است كه كرده‌اند.

وَ خَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ وَ لِتُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۢ بِمَا كَسَبَتۡ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ

و خدا آسمانها و زمين را (به خيال و پندار خلق نكرد) بلكه به حق آفريد. آرى آفريد تا هر كسى را به آنچه مى‌كند جزاء دهد و در اين جزا به كسى ظلم نمى‌شود.

أَفَرَءَيۡتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ وَ أَضَلَّهُ ٱللَّهُ عَلَىٰ عِلۡمٖ وَ خَتَمَ عَلَىٰ سَمۡعِهِۦ وَ قَلۡبِهِۦ وَ جَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِۦ غِشَٰوَةٗ فَمَن يَهۡدِيهِ مِنۢ بَعۡدِ ٱللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ

هيچ ديدى آن كسى را كه هواى نفس خود را خداى خود گرفت و خدا او را با داشتن علم گمراه كرد و بر گوش و قلبش مهر نهاد و بر چشمش پرده انداخت، ديگر بعد از خدا چه كسى او را هدايت مى‌كند آيا باز هم متذكر نمى‌شويد؟.

وَ قَالُواْ مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَ نَحۡيَا وَ مَا يُهۡلِكُنَآ إِلَّا ٱلدَّهۡرُ وَ مَا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنۡ عِلۡمٍ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَظُنُّونَ

و گفتند: زندگى جز همين زندگى دنيا نيست دسته‌اى مى‌ميرند و دسته‌اى ديگر زنده مى‌شوند و ما را جز روزگار هلاك نمى‌كند اينان هيچ علمى به سخنان خود ندارند و جز مظنه و پندار دليلى ندارند.

وَ إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ ٱئۡتُواْ بِ‍َٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

و چون آيات بينات ما بر آنان تلاوت مى‌شود هيچ حرف حسابى و حجتى ندارند جز اينكه بگويند اگر راست مى‌گوييد پدران ما را زنده كنيد.

قُلِ ٱللَّهُ يُحۡيِيكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يَجۡمَعُكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ

بگو خدا است كه شما را زنده مى‌كند و مى‌ميراند و سپس روز قيامت يك جا جمعتان مى‌كند روزى كه در آن هيچ شكى نيست ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند.

وَ لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ يَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يَوۡمَئِذٖ يَخۡسَرُ ٱلۡمُبۡطِلُونَ

و ملك آسمانها و زمين تنها از آن خدا است. در روزى كه قيامت بپا شود اهل باطل زيانكارند.

وَ تَرَىٰ كُلَّ أُمَّةٖ جَاثِيَةٗ كُلُّ أُمَّةٖ تُدۡعَىٰٓ إِلَىٰ كِتَٰبِهَا ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

و هر امتى را مى‌بينى كه از شدت ترس به زانو در آمده‌اند. هر امتى را صدا مى‌زنند تا نامه عمل‌ خود را ببينند و آن گاه مى‌گويند: امروز جزايتان خود آن اعمالى است كه مى‌كرديد.

هَٰذَا كِتَٰبُنَا يَنطِقُ عَلَيۡكُم بِٱلۡحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسۡتَنسِخُ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

اين كتاب ما است كه به حق بر شما سخن مى‌گويد ما همواره آنچه شما مى‌كرديد استنساخ مى‌كرديم.

فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُدۡخِلُهُمۡ رَبُّهُمۡ فِي رَحۡمَتِهِۦ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡمُبِينُ

پس آنهايى كه ايمان آورده اعمال صالح كردند پروردگارشان آنها را داخل در رحمت خود مى‌كند اين همان رستگارى آشكار است.

وَ أَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَفَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡ وَ كُنتُمۡ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ

و اما كسانى كه كافر شدند (به ايشان گفته مى‌شود) آيا نبود كه آيات من بر شما تلاوت مى‌شد و شما استكبار مى‌كرديد و مردمى مجرم بوديد؟.

وَ إِذَا قِيلَ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَ ٱلسَّاعَةُ لَا رَيۡبَ فِيهَا قُلۡتُم مَّا نَدۡرِي مَا ٱلسَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنّٗا وَ مَا نَحۡنُ بِمُسۡتَيۡقِنِينَ

و چون گفته مى‌شد وعده خدا حق است و در قيامت شكى نيست مى‌گفتيد ما نمى‌فهميم قيامت چيست در باره آن احتمالى مى‌دهيم و ما هرگز نمى‌توانيم يقين به آن پيدا كنيم.

وَ بَدَا لَهُمۡ سَيِّ‍َٔاتُ مَا عَمِلُواْ وَ حَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

(و چون قيامت شد) حقيقت اعمال زشتشان برايشان هويدا گشت و همان كه استهزائش مى‌كردند بر سرشان بيامد.

وَ قِيلَ ٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰكُمۡ كَمَا نَسِيتُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَا وَ مَأۡوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ وَ مَا لَكُم مِّن نَّٰصِرِينَ

و گفته شد امروز ما شما را فراموش مى‌كنيم همانطور كه شما ديدار امروزتان را فراموش كرديد و منزلگاهتان آتش است و از ياوران احدى را نداريد.

ذَٰلِكُم بِأَنَّكُمُ ٱتَّخَذۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ هُزُوٗا وَ غَرَّتۡكُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا فَٱلۡيَوۡمَ لَا يُخۡرَجُونَ مِنۡهَا وَ لَا هُمۡ يُسۡتَعۡتَبُونَ

اين سرنوشتتان بخاطر آن بود كه آيات خدا را وسيله مسخره مى‌گرفتيد و زندگى دنيا مغرورتان كرد. در نتيجه امروز از آتش بيرون نخواهند شد، و عذرشان پذيرفته نمى‌شود.

فَلِلَّهِ ٱلۡحَمۡدُ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ رَبِّ ٱلۡأَرۡضِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

پس حمد خداى را كه رب آسمانها و رب زمين و رب عالميان است.

وَ لَهُ ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

و كبرياء در آسمانها و زمين خاص او است و او عزيز حكيم است.