سوره الحج
Bismi Allāhi Ar-Raĥmani Ar-Raĥīmi Yā 'Ayyuhā An-Nāsu Attaqū Rabbakum 'Inna Zalzalata As-Sā`ati Shay'un `Ažīmun
1به نام خدا كه رحمتش بىاندازه است و مهربانىاش هميشگى؛ اى مردم! از پروردگارتان پروا كنيد، بىترديد زلزله قيامت، واقعهاى بزرگ است.
Yawma Tarawnahā Tadh/halu Kullu Murđi`atin `Ammā 'Arđa`at Wa Tađa`u Kullu Dhāti Ĥamlin Ĥamlahā Wa Tará An-Nāsa Sukārá Wa Mā Hum Bisukārá Wa Lakinna `Adhāba Allāhi Shadīdun
2روزى كه آن را ببينيد [مشاهده خواهيد كرد كه] هر مادر شير دهندهاى از كودكى كه شيرش مىدهد، بىخبر مىشود، و هر ماده باردارى بار خود را سقط مىكند، و مردم را مست مىبينى در حالى كه مست نيستند، بلكه عذاب خدا بسيار سخت است.
Wa Mina An-Nāsi Man Yujādilu Fī Al-Lahi Bighayri `Ilmin Wa Yattabi`u Kulla Shayţānin Marīdin
3و برخى از مردماند كه [همواره] بدون هيچ دانشى [بلكه از روى جهل و نادانى] درباره خدا [با اصرار بر يك اعتقاد بىپايه] برخورد خصمانه و گفتگوى ستيزآميز مىكنند، و از هر شيطان سركشى پيروى مىنمايند.
Kutiba `Alayhi 'Annahu Man Tawallāhu Fa'annahu Yuđilluhu Wa Yahdīhi 'Ilá `Adhābi As-Sa`īri
4بر آن شيطان، لازم و مقرر شده است كه هر كس كه او را به سرپرستى و دوستى خود گيرد، حتما او گمراهش مىكند، و به آتش سوزنده راهنمايىاش مىنمايد.
Yā 'Ayyuhā An-Nāsu 'In Kuntum Fī Raybin Mina Al-Ba`thi Fa'innā Khalaqnākum Min Turābin Thumma Min Nuţfatin Thumma Min `Alaqatin Thumma Min Muđghatin Mukhallaqatin Wa Ghayri Mukhallaqatin Linubayyina Lakum Wa Nuqirru Fī Al-'Arĥāmi Mā Nashā'u 'Ilá 'Ajalin Musamman Thumma Nukhrijukum Ţiflāan Thumma Litablughū 'Ashuddakum Wa Minkum Man Yutawaffá Wa Minkum Man Yuraddu 'Ilá 'Ardhali Al-`Umuri Likaylā Ya`lama Min Ba`di `Ilmin Shay'āan Wa Tará Al-'Arđa Hāmidatan Fa'idhā 'Anzalnā `Alayhā Al-Mā'a Ahtazzat Wa Rabat Wa 'Anbatat Min Kulli Zawjin Bahījin
5اى مردم! اگر درباره برانگيخته شدن [پس از مرگ] در ترديد هستيد، پس [به اين واقعيت توجه كنيد كه] ما شما را از خاك آفريديم، سپس از نطفه، سپس از علقه، سپس از پاره گوشتى با آفرينشى كامل يا غير كامل آفريديم تا براى شما روشن كنيم [كه ما به برانگيختن مردگان تواناييم]؛ و آنچه را مىخواهيم تا مدتى معين در رحمها مستقر مىكنيم؛ آن گاه شما را به صورت كودك [از رحم مادر] بيرون مىآوريم تا آنكه به قدرت فكرى و نيرومندى جسمى خود برسيد. و برخى از شما [پيش از فرتوتى] قبض روح مىشود، و برخى از شما را به پايين دوره عمر بر مىگردانند تا در نتيجه از دانشى كه داشتند چيزى ندانند. و [از نشانههاى ديگر قدرت ما اينكه] زمين را [در زمستان] خشك و افسرده مىبينى، پس چون آب [باران] را بر آن نازل مىكنيم، مىجنبد و برمىآيد و از هر نوع گياه تر و تازه و بهجت انگيزى مىروياند.
Dhālika Bi'anna Allāha Huwa Al-Ĥaqqu Wa 'Annahu Yuĥyī Al-Mawtá Wa 'Annahu `Alá Kulli Shay'in Qadīrun
6[همه] اين [امور] براى اين است كه [بدانيد كه] خدا همان حق است، و اينكه او مردگان را زنده مىكند، و اينكه او بر هر كارى تواناست.
Wa 'Anna As-Sā`ata 'Ātiyatun Lā Rayba Fīhā Wa 'Anna Allāha Yab`athu Man Fī Al-Qubūri
7و اينكه قيامت آمدنى است، هيچ شكى در آن نيست، و اينكه خدا كسانى را كه در گورهايند، برمىانگيزد.
Wa Mina An-Nāsi Man Yujādilu Fī Al-Lahi Bighayri `Ilmin Wa Lā Hudan Wa Lā Kitābin Munīrin
8و از مردمان كسى است كه همواره بدون هيچ دانشى [بلكه از روى جهل و نادانى] و بدون هيچ هدايتى، و هيچ كتاب روشنى درباره خدا مجادله و ستيزه مىكند.
Thāniya `Iţfihi Liyuđilla `An Sabīli Allāhi Lahu Fī Ad-Dunyā Khizyun Wa Nudhīquhu Yawma Al-Qiyāmati `Adhāba Al-Ĥarīqi
9[آن هم] با حالتى متكبرانه و مغرورانه كه سرانجام مردم را از راه خدا گمراه كند؛ براى او در دنيا رسوايى است و روز قيامت عذاب سوزان به وى مىچشانيم.
Dhālika Bimā Qaddamat Yadāka Wa 'Anna Allāha Laysa Bižallāmin Lil`abīdi
10اين [رسوايى و عذاب] به كيفر اعمالى است كه از پيش فرستادهاى و به آن خاطر است كه خدا نسبت به بندگان ستمكار نيست.
Wa Mina An-Nāsi Man Ya`budu Allāha `Alá Ĥarfin Fa'in 'Aşābahu Khayrun Aţma'anna Bihi Wa 'In 'Aşābat/hu Fitnatun Anqalaba `Alá Wajhihi Khasira Ad-Dunyā Wa Al-'Ākhirata Dhālika Huwa Al-Khusrānu Al-Mubīnu
11و برخى از مردماند كه خدا را يك سويه [و بر پايه دستيابى به امور مادى] مىپرستند، پس اگر خيرى [چون ثروت، مقام و اولاد] به آنان برسد به آن آرامش يابند، و اگر بلايى [چون بيمارى، تهيدستى و محروميت از عناوين اجتماعى] به آنان برسد [از پرستش خدا] عقب گرد مىكنند [و به بىدينى و ارتداد مىگرايند]، دنيا و آخرت را از دست دادهاند، و اين است همان زيان آشكار.
Yad`ū Min Dūni Allāhi Mā Lā Yađurruhu Wa Mā Lā Yanfa`uhu Dhālika Huwa Ađ-Đalālu Al-Ba`īdu
12چيزى را به جاى خدا مىپرستند كه نه زيانى به آنان مىرساند و نه سودى به آنان مىدهد؛ اين است همان گمراهى بسيار دور.
Yad`ū Laman Đarruhu 'Aqrabu Min Naf`ihi Labi'sa Al-Mawlá Wa Labi'sa Al-`Ashīru
13بلكه كسى را مىپرستند كه قطعا زيانش از سودش نزديكتر است، بد سرپرست و ياورى و بد معاشر و همدمى است!
'Inna Allāha Yudkhilu Al-Ladhīna 'Āmanū Wa `Amilū Aş-Şāliĥāti Jannātin Tajrī Min Taĥtihā Al-'Anhāru 'Inna Allāha Yaf`alu Mā Yurīdu
14يقينا خدا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند، در بهشتهايى در مىآورد كه از زير [درختان] آن نهرها جارى است؛ مسلما خدا هر چه را بخواهد انجام مىدهد.
Man Kāna Yažunnu 'An Lan Yanşurahu Allāhu Fī Ad-Dunyā Wa Al-'Ākhirati Falyamdud Bisababin 'Ilá As-Samā'i Thumma Liyaqţa` Falyanžur Hal Yudh/hibanna Kayduhu Mā Yaghīžu
15كسى كه همواره گمان مىكند كه خدا هرگز پيامبرش را در دنيا و آخرت يارى نخواهد داد [و اكنون يارى خدا را مىبيند و به اين خاطر نااميد و خشمگين است] بايد طنابى از سقف [خانهاش] بياويزد، سپس خود را حلق آويز كند، پس ببيند آيا حيله و نيرنگش آنچه را سبب خشم او شده است از بين مىبرد؟!
Wa Kadhalika 'Anzalnāhu 'Āyātin Bayyinātin Wa 'Anna Allāha Yahdī Man Yurīdu
16و اينگونه، قرآن را [به صورت] آياتى روشن نازل كرديم؛ و قطعا خدا هر كه را بخواهد، هدايت مىكند.
'Inna Al-Ladhīna 'Āmanū Wa Al-Ladhīna Hādū Wa Aş-Şābi'īna Wa An-Naşārá Wa Al-Majūsa Wa Al-Ladhīna 'Ashrakū 'Inna Allāha Yafşilu Baynahum Yawma Al-Qiyāmati 'Inna Allāha `Alá Kulli Shay'in Shahīdun
17همانا آنان كه ايمان آوردند و آنان كه يهودىاند و صابئان و نصارى و زرتشتيان و كسانى كه شرك ورزيدهاند، حتما خدا روز قيامت ميانشان داورى مىكند [تا گرويدگان به حق از آلودگان به باطل جدا شوند و حقپيشگان به بهشت و باطل گرايان به دوزخ درآيند]؛ بىترديد خدا بر همه چيز گواه است.
'Alam Tará 'Anna Allāha Yasjudu Lahu Man Fī As-Samāwāti Wa Man Fī Al-'Arđi Wa Ash-Shamsu Wa Al-Qamaru Wa An-Nujūmu Wa Al-Jibālu Wa Ash-Shajaru Wa Ad-Dawābbu Wa Kathīrun Mina An-Nāsi Wa Kathīrun Ĥaqqa `Alayhi Al-`Adhābu Wa Man Yuhini Allāhu Famā Lahu Min Mukrimin 'Inna Allāha Yaf`alu Mā Yashā'u
18آيا ندانستهاى كه هر كه در آسمانها و هر كه در زمين است و خورشيد و ماه و ستارگان و كوهها و درختان و جنبندگان و بسيارى از مردم براى او سجده مىكنند؟ و بر بسيارى [كه از سجده امتناع دارند] عذاب، لازم و مقرر شده است. و كسى را كه خدا خوار كند، گرامى دارندهاى براى او نيست؛ به يقين خدا هر چه را بخواهد انجام مىدهد.
Hadhāni Khaşmāni Akhtaşamū Fī Rabbihim Fa-Al-Ladhīna Kafarū Quţţi`at Lahum Thiyābun Min Nārin Yuşabbu Min Fawqi Ru'ūsihimu Al-Ĥamīmu
19اين دو [گروه حق پيشه و باطل گرا] دشمن يكديگرند كه درباره پروردگارشان در جدال و ستيزند [گروه حق پيشه، پروردگار را به صفاتى وصف مىكنند كه شايسته اوست و گروه باطلگرا او را به امورى مىستايند كه سزاوار او نيست]، پس كسانى كه كافر شدند براى آنان لباسهايى از آتش [به اندازه اندامشان] بريده شده و از بالاى سرشان مايع جوشان [به روى آنان] ريخته مىشود،
Yuşharu Bihi Mā Fī Buţūnihim Wa Al-Julūdu
20كه آنچه در شكمهاى ايشان است و پوست بدنشان به وسيله آن گداخته مىشود،
Wa Lahum Maqāmi`u Min Ĥadīdin
21و براى آنان گرزهايى از آهن [مخصوص] است [كه بر سرشان مىكوبند.]
Kullamā 'Arādū 'An Yakhrujū Minhā Min Ghammin 'U`īdū Fīhā Wa Dhūqū `Adhāba Al-Ĥarīqi
22هرگاه بخواهند به سبب اندوه [فراوان و غصه گلوگير] از دوزخ درآيند، به آن بازشان مىگردانند؛ و [به آنان مىگويند:] عذاب سوزان را بچشيد.
'Inna Allāha Yudkhilu Al-Ladhīna 'Āmanū Wa `Amilū Aş-Şāliĥāti Jannātin Tajrī Min Taĥtihā Al-'Anhāru Yuĥallawna Fīhā Min 'Asāwira Min Dhahabin Wa Lu'ulu'uāan Wa Libāsuhum Fīhā Ĥarīrun
23بىترديد خدا كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند، در بهشتهايى درمىآورد كه از زير درختانش نهرها جارى است، در آنجا با دستبندهايى از طلا و مرواريد آرايش مىشوند، و لباسشان در آنجا حرير است.
Wa Hudū 'Ilá Aţ-Ţayyibi Mina Al-Qawli Wa Hudū 'Ilá Şirāţi Al-Ĥamīdi
24و به سوى گفتار پاك و پاكيزه [مانند سلام، الحمدلله و سبحان الله] راهنماييشان كنند، و به راه پسنديده [كه راه بهشت است] هدايتشان نمايند.
'Inna Al-Ladhīna Kafarū Wa Yaşuddūna `An Sabīli Allāhi Wa Al-Masjidi Al-Ĥarāmi Al-Ladhī Ja`alnāhu Lilnnāsi Sawā'an Al-`Ākifu Fīhi Wa Al-Bādi Wa Man Yurid Fīhi Bi'ilĥādin Bižulmin Nudhiqhu Min `Adhābin 'Alīmin
25مسلما كسانى كه كافرند و از راه خدا و [ورود مؤمنان به] مسجدالحرام كه آن را براى همه مردم چه مقيم و حاضر و چه مسافر، يكسان قرار دادهايم جلوگيرى مىكنند، [كيفرى بسيار سخت خواهند داشت]، و هر كه بخواهد در آنجا با انحراف از حق روى به ستم آورد [و دست به شرك و هر گناهى بيالايد] او را عذابى دردناك مىچشانيم.
Wa 'Idh Bawwa'nā Li'ibrāhīma Makāna Al-Bayti 'An Lā Tushrik Bī Shay'āan Wa Ţahhir Baytiya Lilţţā'ifīna Wa Al-Qā'imīna Wa Ar-Rukka`i As-Sujūdi
26و [ياد كن] هنگامى را كه جاى خانه [كعبه] را براى ابراهيم آماده كرديم [و از او پيمان گرفتيم] كه هيچ چيز را شريك من قرار مده و خانهام را براى طواف كنندگان و قيام كنندگان و ركوع كنندگان و سجده كنندگان [از پليدىهاى ظاهرى و باطنى] پاك و پاكيزه گردان.
Wa 'Adhdhin Fī An-Nāsi Bil-Ĥajji Ya'tūka Rijālāan Wa `Alá Kulli Đāmirin Ya'tīna Min Kulli Fajjin `Amīqin
27و در ميان مردم براى حج بانگ زن تا پياده و سوار بر هر شتر باريك اندام [چابك و چالاك] كه از هر راه دور مىآيند، به سوى تو آيند.
Liyash/hadū Manāfi`a Lahum Wa Yadhkurū Asma Allāhi Fī 'Ayyāmin Ma`lūmātin `Alá Mā Razaqahum Min Bahīmati Al-'An`ām Fakulū Minhā Wa 'Aţ`imū Al-Bā'isa Al-Faqīra
28تا منافع خود را [از بركت اين سفر معنوى] مشاهده كنند، و نام خدا را در روزهايى معين [كه براى قربانى اعلام شده] بر دامهاى زبان بستهاى كه به آنان عطا كرده ذكر كنند، [چون قربانى كرديد] از آن بخوريد و تهيدست را نيز اطعام كنيد.
Thumma Liyaqđū Tafathahum Wa Lyūfū Nudhūrahum Wa Lyaţţawwafū Bil-Bayti Al-`Atīqi
29سپس بايد آلودگىهاى خود را [كه در مدت محرم بودن و قربانى و سر تراشيدن بر بدنهايشان قرار گرفته] برطرف كنند و نذرهايشان را وفا نمايند و بر گرد خانه كهن طواف كنند.
Dhālika Wa Man Yu`ažžim Ĥurumāti Allāhi Fahuwa Khayrun Lahu `Inda Rabbihi Wa 'Uĥillat Lakumu Al-'An`ām 'Illā Mā Yutlá `Alaykum Fājtanibū Ar-Rijsa Mina Al-'Awthāni Wa Ajtanibū Qawla Az-Zūri
30اين است [آنچه به عنوان مناسك حج قرار دادهايم] و هر كس مقررات خدا را بزرگ شمارد، براى او نزد پروردگارش بهتر است. و چهارپايان مگر آنچه [در آيات ديگر، حرمتش] بر شما خوانده مىشود، براى شما حلال شده است؛ بنابراين از پليدى بتها و از گفتار باطل [چون دروغ، افترا، غيبت و شهادت ناحق] دورى گزينيد.
Ĥunafā'a Lillāh Ghayra Mushrikīna Bihi Wa Man Yushrik Billāhi Faka'annamā Kharra Mina As-Samā'i Fatakhţafuhu Aţ-Ţayru 'Aw Tahwī Bihi Ar-Rīĥu Fī Makānin Saĥīqin
31در حالى كه براى خدا حقگرا باشيد [و در مناسك حج] به او شرك نورزيد. و هر كس به خدا شرك ورزد، گويا چنان است كه از آسمان سقوط كرده و پرندگان [شكارى] او را مىربايند، يا باد او را به جايى دور دست مىاندازد.
Dhālika Wa Man Yu`ažžim Sha`ā'ira Allāhi Fa'innahā Min Taqwá Al-Qulūbi
32اين است [برنامههاى حج و حدود و مقررات خدا] و هر كس شعاير خدا را بزرگ شمارد، بدون ترديد اين بزرگ شمردن ناشى از تقواى دلهاست.
Lakum Fīhā Manāfi`u 'Ilá 'Ajalin Musamman Thumma Maĥilluhā 'Ilá Al-Bayti Al-`Atīqi
33براى شما در دامهاى قربانى تا زمانى معين سودهايى است [مانند سوارى گرفتن و تغذيه از شير و گوشت آنها] سپس جايگاه [فرود آمدنشان براى قربانى] به سوى خانه كهن [يعنى خانه كعبه] است.
Wa Likulli 'Ummatin Ja`alnā Mansakāan Liyadhkurū Asma Allāhi `Alá Mā Razaqahum Min Bahīmati Al-'An`āmi Fa'ilahukum 'Ilahun Wāĥidun Falahu 'Aslimū Wa Bashshiri Al-Mukhbitīna
34و براى هر امتى عبادتى ويژه قرار دادهايم [كه مشتمل بر قربانى است] تا نام خدا را بر آنچه كه از دامهاى زبان بسته روزى آنان نمودهايم [به هنگام قربانى] ذكر كنند. پس [بدانيد كه] معبود شما خداى يكتاست؛ بنابراين فقط تسليم او شويد. و فرمانبرداران فروتن را [به لطف و رحمت خدا] مژده ده.
Al-Ladhīna 'Idhā Dhukira Allāhu Wajilat Qulūbuhum Wa Aş-Şābirīna `Alá Mā 'Aşābahum Wa Al-Muqīmī Aş-Şalāati Wa Mimmā Razaqnāhum Yunfiqūna
35همانان كه وقتى خدا ياد شود، دلهايشان مىهراسد، و بر آنچه [از بلا و حادثه] به آنان مىرسد، شكيبايند و برپا دارندگان نمازند و از آنچه روزى آنان نموديم، انفاق مىكنند.
Wa Al-Budna Ja`alnāhā Lakum Min Sha`ā'iri Allāhi Lakum Fīhā Khayrun Fādhkurū Asma Allāhi `Alayhā Şawāffa Fa'idhā Wajabat Junūbuhā Fakulū Minhā Wa 'Aţ`imū Al-Qāni`a Wa Al-Mu`tarra Kadhālika Sakhkharnāhā Lakum La`allakum Tashkurūna
36شتران قربانى را براى شما از شعاير خدا قرار داديم، براى شما در آنها سودى [مانند سوارى گرفتن و تغذيه از شير و گوشت آنها] است؛ در حالى كه به نظم در خط مستقيم ايستادهاند، نام خدا را [هنگام نحر كردنشان] بر آنها ذكر كنيد، و زمانى كه [بىجان] به پهلو در افتادهاند، از آنها بخوريد و به تهيدستانى كه اهل درخواست كردن نيستند و فقيرانى كه اهل درخواست كردن هستند، بخورانيد. اينگونه آنها را براى شما رام و مسخر كرديم تا سپاس گزارى كنيد.
Lan Yanāla Allāha Luĥūmuhā Wa Lā Dimā'uuhā Wa Lakin Yanāluhu At-Taqwá Minkum Kadhālika Sakhkharahā Lakum Litukabbirū Allaha `Alá Mā Hadākum Wa Bashshiri Al-Muĥsinīna
37هرگز گوشتهايشان وخونهايشان به خدا نمىرسد، بلكه تقواى شما به او مىرسد. اينگونه آنها را براى شما رام و مسخر كرد تا خدا را به [شكرانه] اينكه هدايتتان كرد به بزرگى ياد كنيد؛ و نيكوكاران را [به لطف و رحمت خدا] مژده ده.
'Inna Allāha Yudāfi`u `Ani Al-Ladhīna 'Āmanū 'Inna Allāha Lā Yuĥibbu Kulla Khawwānin Kafūrin
38مسلما خدا از مؤمنان دفاع مىكند، قطعا خدا هيچ خيانت كار ناسپاسى را دوست ندارد.
Udhina Lilladhīna Yuqātalūna Bi'annahum Žulimū Wa 'Inna Allāha `Alá Naşrihim Laqadīrun
39به كسانى كه [ستمكارانه] مورد جنگ و هجوم قرار مىگيرند، به سبب آنكه به آنان ستم شده اذن جنگ داده شده، مسلما خدا بر يارى دادن آنان تواناست.
Al-Ladhīna 'Ukhrijū Min Diyārihim Bighayri Ĥaqqin 'Illā 'An Yaqūlū Rabbunā Al-Lahu Wa Lawlā Daf`u Allāhi An-Nāsa Ba`đahum Biba`đin Lahuddimat Şawāmi`u Wa Biya`un Wa Şalawātun Wa Masājidu Yudhkaru Fīhā Asmu Allāhi Kathīrāan Wa Layanşuranna Allāhu Man Yanşuruhu 'Inna Allāha Laqawīyun `Azīzun
40همانان كه به ناحق از خانههايشان اخراج شدند [و گناه و جرمى نداشتند] جز اينكه مىگفتند: پروردگار ما خدا است و اگر خدا برخى از مردم را به وسيله برخى ديگر دفع نمىكرد، همانا صومعهها و كليساها و كنيسهها و مسجدهايى كه در آنها بسيار نام خدا ذكر مىشود به شدت ويران مىشدند؛ و قطعا خدا به كسانى كه [دين] او را يارى مىدهند يارى مىرساند؛ مسلما خدا نيرومند و تواناى شكستناپذير است.
Al-Ladhīna 'In Makkannāhum Fī Al-'Arđi 'Aqāmū Aş-Şalāata Wa 'Ātawā Az-Zakāata Wa 'Amarū Bil-Ma`rūfi Wa Nahawā `Ani Al-Munkari Wa Lillāh `Āqibatu Al-'Umūri
41همانان كه اگر آنان را در زمين قدرت و تمكن دهيم، نماز را برپا مىدارند، و زكات مىپردازند، و مردم را به كارهاى پسنديده وا مىدارند و از كارهاى زشت بازمىدارند؛ و عاقبت همه كارها فقط در اختيار خداست.
Wa 'In Yukadhdhibūka Faqad Kadhdhabat Qablahum Qawmu Nūĥin Wa `Ādun Wa Thamūdu
42و اگر تو را تكذيب مىكنند [كار جديدى نيست] پيش از اينان قوم نوح و قوم عاد وقوم ثمود هم [پيامبرانشان را] تكذيب كردند. و
Wa Qawmu 'Ibrāhīma Wa Qawmu Lūţin
43[نيز] قوم ابراهيم وقوم لوط،
Wa 'Aşĥābu Madyana Wa Kudhdhiba Mūsá Fa'amlaytu Lilkāfirīna Thumma 'Akhadhtuhum Fakayfa Kāna Nakīri
44و [هم چنين] اهل مدين؛ و موسى هم تكذيب شد. پس كافران را مهلت دادم، سپس آنان را [به عذابى سخت] گرفتم، پس [بنگر كه] كيفر و انتقام من [نسبت به آنان] چگونه بود؟
Faka'ayyin Min Qaryatin 'Ahlaknāhā Wa Hiya Žālimatun Fahiya Khāwiyatun `Alá `Urūshihā Wa Bi'rin Mu`aţţalatin Wa Qaşrin Mashīdin
45و چه بسيار شهرها را در حالى كه اهلش ستمكار بودند، هلاك كرديم، پس [به سبب نزول عذاب سقفهاى خانههايشان خراب شده و ديوارهايشان بر] سقفها فرو ريخته است و [چه بسيار] چاههاى پر آب [كه به سبب نابود شدن مالكانش] متروك افتاده و كاخها و قصرهاى برافراشته [ومحكمى كه بىساكن و بىصاحب مانده است.]
'Afalam Yasīrū Fī Al-'Arđi Fatakūna Lahum Qulūbun Ya`qilūna Bihā 'Aw 'Ādhānun Yasma`ūna Bihā Fa'innahā Lā Ta`má Al-'Abşāru Wa Lakin Ta`má Al-Qulūbu Allatī Fī Aş-Şudūri
46آيا در زمين گردش نكردهاند تا براى آنان دلهايى [بيدار و بينا] پيدا شود كه با آن بينديشند يا گوشهايى كه با آن [اندرزها را] بشنوند؟ حقيقت اين است كه ديدهها كور نيست بلكه دلهايى كه در سينههاست، كور است!
Wa Yasta`jilūnaka Bil-`Adhābi Wa Lan Yukhlifa Allāhu Wa`dahu Wa 'Inna Yawmāan `Inda Rabbika Ka'alfi Sanatin Mimmā Ta`uddūna
47و آنان از تو [از روى مسخره و ريشخند] شتاب در عذاب را درخواست مىكنند، در حالى كه خدا هرگز از وعدهاش تخلف نمىكند؛ و همانا يك روز نزد پروردگارت مانند هزار سال از سالهايى است كه شما مىشماريد [براى او زمان نزديك، زمان دور، امروز، ديروز، گذشته و آينده مفهومى ندارد؛ بنابراين فاصله زمانى شما با عذاب الهى شما را دچار اين پندار نكند كه تهديد به عذاب، تهديدى طولانى و دروغ است.]
Wa Ka'ayyin Min Qaryatin 'Amlaytu Lahā Wa Hiya Žālimatun Thumma 'Akhadhtuhā Wa 'Ilayya Al-Maşīru
48و چه بسا شهرها كه به [اهل] آنها در حالى كه ستمكار بودند، مهلت دادم، سپس آنان را [به عذابى سخت] گرفتم؛ وبازگشت همه به سوى اوست.
Qul Yā 'Ayyuhā An-Nāsu 'Innamā 'Anā Lakum Nadhīrun Mubīnun
49بگو: اى مردم! من براى شما فقط بيمدهندهاى آشكارم.
Fa-Al-Ladhīna 'Āmanū Wa `Amilū Aş-Şāliĥāti Lahum Maghfiratun Wa Rizqun Karīmun
50پس كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند، آمرزش و رزقى نيكو براى آنهاست.
Wa Al-Ladhīna Sa`awā Fī 'Āyātinā Mu`ājizīna 'Ūlā'ika 'Aşĥābu Al-Jaĥīmi
51و كسانى كه در [باطل كردن و بىاثر نمودن] آيات ما كوشيدهاند، به گمان آنكه ما را عاجز كنند [تا از دسترس قدرت ما بيرون روند] اهل آتش افروختهاند.
Wa Mā 'Arsalnā Min Qablika Min Rasūlin Wa Lā Nabīyin 'Illā 'Idhā Tamanná 'Alqá Ash-Shayţānu Fī 'Umnīyatihi Fayansakhu Allāhu Mā Yulqī Ash-Shayţānu Thumma Yuĥkimu Allāhu 'Āyātihi Wa Allāhu `Alīmun Ĥakīmun
52و پيش از تو هيچ رسول و پيامبرى را نفرستاديم مگر آنكه هرگاه آرزو مىكرد [اهداف پاك و سعادتبخش خود را براى نجات مردم از كفر و شرك پياده كند] شيطان [براى بازداشتن مردم از پذيرش حق] در برابر آرزويش شبهه و وسوسه مىانداخت، ولى خدا آنچه را شيطان [از وسوسهها و شبههها مىاندازد] مىزدايد و محو مىكند، سپس آياتش را محكم و استوار مىسازد؛ و خدا دانا و حكيم است.
Liyaj`ala Mā Yulqī Ash-Shayţānu Fitnatan Lilladhīna Fī Qulūbihim Marađun Wa Al-Qāsiyati Qulūbuhum Wa 'Inna Až-Žālimīna Lafī Shiqāqin Ba`īdin
53[آزاد گذاشتن شبههاندازى شيطان] براى اين [است] كه خدا آنچه را شيطان مىاندازد براى آنان كه در دلهايشان بيمارى است و براى سنگدلان وسيله آزمايش قرار دهد؛ و قطعا ستمكاران در دشمنى و ستيزى بسيار دور [نسبت به حق و حقيقت] قرار دارند.
Wa Liya`lama Al-Ladhīna 'Ūtū Al-`Ilma 'Annahu Al-Ĥaqqu Min Rabbika Fayu'uminū Bihi Fatukhbita Lahu Qulūbuhum Wa 'Inna Allāha Lahādi Al-Ladhīna 'Āmanū 'Ilá Şirāţin Mustaqīmin
54و [نيز براى اين است] تا كسانى كه دانش و آگاهى [دينى] به آنان عطا شده بدانند كه [محو شدن و نابودى القائات شيطان و استوار شدن آيات] از سوى پروردگارت حق است، پس به آن ايمان آورند و دلهايشان براى آن رام و فروتن شود؛ و قطعا خدا هدايتكننده اهل ايمان به سوى راهى راست است.
Wa Lā Yazālu Al-Ladhīna Kafarū Fī Miryatin Minhu Ĥattá Ta'tiyahumu As-Sā`atu Baghtatan 'Aw Ya'tiyahum `Adhābu Yawmin `Aqīmin
55و كافران همواره نسبت به آيات خدا در ترديدى سخت قرار دارند تا آنكه ناگهان قيامت بر آنان در رسد، يا عذاب روزى كه روز ديگرى به دنبال ندارد [بلكه ابدى است] به سراغشان آيد.
Al-Mulku Yawma'idhin Lillāh Yaĥkumu Baynahum Fa-Al-Ladhīna 'Āmanū Wa `Amilū Aş-Şāliĥāti Fī Jannāti An-Na`īmi
56آن روز، حاكميت و فرمانروايى ويژه خداست. ميان آنان داورى مىكند؛ پس كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند، در بهشتهاى پر نعمتاند.
Wa Al-Ladhīna Kafarū Wa Kadhdhabū Bi'āyātinā Fa'ūlā'ika Lahum `Adhābun Muhīnun
57و كسانى كه كافر شده و آيات ما را تكذيب كردهاند، پس عذابى خواركننده براى آنان است.
Wa Al-Ladhīna Hājarū Fī Sabīli Allāhi Thumma Qutilū 'Aw Mātū Layarzuqannahumu Allāhu Rizqāan Ĥasanāan Wa 'Inna Allāha Lahuwa Khayru Ar-Rāziqīna
58و كسانى كه در راه خدا هجرت كرده سپس كشته شده يا مردهاند، به يقين خدا رزقى نيكو به آنان مىدهد؛ و قطعا خدا بهترين روزىدهندگان است.
Layudkhilannahum Mudkhalāan Yarđawnahu Wa 'Inna Allāha La`alīmun Ĥalīmun
59مسلما آنان را به جايگاهى كه آن را مىپسندند وارد مىكند؛ و بىترديد خدا دانا و بردبار است.
Dhālika Wa Man `Āqaba Bimithli Mā `Ūqiba Bihi Thumma Bughiya `Alayhi Layanşurannahu Allāhu 'Inna Allāha La`afūwun Ghafūrun
60[مطلب درباره مؤمن و كافر] همان است [كه گفتيم]، و هر كس به مانند آنچه به آن عقوبت شده [متجاوز را] عقوبت كند، آن گاه به وى ستم شود، يقينا خدا او را يارى مىدهد؛ زيرا خدا باگذشت و بسيار آمرزنده است.
Dhālika Bi'anna Allāha Yūliju Al-Layla Fī An-Nahāri Wa Yūliju An-Nahāra Fī Al-Layli Wa 'Anna Allāha Samī`un Başīrun
61اين [يارى ستمديده بر ضد ستمكار] به سبب اين است كه خدا [داراى قدرت بىنهايت است و گوشهاى از قدرتش اينكه] همواره شب را در روز و روز را در شب درمىآورد؛ و به يقين خدا شنوا و بيناست.
Dhālika Bi'anna Allāha Huwa Al-Ĥaqqu Wa 'Anna Mā Yad`ūna Min Dūnihi Huwa Al-Bāţilu Wa 'Anna Allāha Huwa Al-`Alīyu Al-Kabīru
62اين [قدرت بىنهايت او نسبت به امور آفرينش و نسبت به وضع و حال مردم] براى اين است كه فقط خدا حق است، و اينكه آنچه را جز او مىپرستيد، باطل است، و اينكه فقط خدا بلند مرتبه و بزرگ است.
'Alam Tará 'Anna Allāha 'Anzala Mina As-Samā'i Mā'an Fatuşbiĥu Al-'Arđu Mukhđarratan 'Inna Allāha Laţīfun Khabīrun
63آيا ندانستهاى كه خدا از آسمان آبى نازل مىكند، در نتيجه زمين سرسبز و خرم مىشود؛ به يقين خدا لطيف و آگاه است.
Lahu Mā Fī As-Samāwāti Wa Mā Fī Al-'Arđi Wa 'Inna Allāha Lahuwa Al-Ghanīyu Al-Ĥamīdu
64آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، فقط در سيطره مالكيت و فرمانروايى اوست؛ و يقينا خداست كه خود بىنياز و ستوده است.
'Alam Tará 'Anna Allāha Sakhkhara Lakum Mā Fī Al-'Arđi Wa Al-Fulka Tajrī Fī Al-Baĥri Bi'amrihi Wa Yumsiku As-Samā'a 'An Taqa`a `Alá Al-'Arđi 'Illā Bi'idhnihi 'Inna Allāha Bin-Nāsi Lara'ūfun Raĥīmun
65آيا ندانستهاى كه خدا آنچه را در زمين است و [نيز] كشتىها را كه به فرمان او در دريا روانند، براى شما رام و مسخر كرده است؟ و آسمان را نگه مىدارد كه بر زمين نيفتد مگر به اذن او؟ يقينا خدا به همه مردم رئوف و مهربان است.
Wa Huwa Al-Ladhī 'Aĥyākum Thumma Yumītukum Thumma Yuĥyīkum 'Inna Al-'Insāna Lakafūrun
66و اوست كه به شما حيات داد، سپس شما را مىميراند، آن گاه شما را زنده مىكند؛ به يقين كه انسان بسيار ناسپاس است.
Likulli 'Ummatin Ja`alnā Mansakāan Hum Nāsikūhu Falā Yunāzi`unnaka Fī Al-'Amri Wa Ad`u 'Ilá Rabbika 'Innaka La`alá Hudan Mustaqīmin
67براى هر امتى عبادتى ويژه قرار دادهايم كه آن را انجام مىدهند؛ پس نبايد در اين امر با تو ستيز و نزاع كنند. و به سوى پروردگارت دعوت كن، كه بىترديد تو بر راهى راست قرار دارى.
Wa 'In Jādalūka Faquli Allāhu 'A`lamu Bimā Ta`malūna
68و اگر با تو [با اصرار بر يك اعتقاد بىپايه برخورد خصمانه كنند و] مجادله ستيزآميز نمايند، بگو: خدا به آنچه انجام مىدهيد، داناتر است.
Al-Lahu Yaĥkumu Baynakum Yawma Al-Qiyāmati Fīmā Kuntum Fīhi Takhtalifūna
69خدا روز قيامت درباره آنچه با يكديگر در آن اختلاف مىكرديد، داورى خواهد كرد [تا مؤمنان با ورود به بهشت و ستيزهجويان با ورود به دوزخ از هم مشخص و جدا شوند.]
'Alam Ta`lam 'Anna Allāha Ya`lamu Mā Fī As-Samā'i Wa Al-'Arđi 'Inna Dhālika Fī Kitābin 'Inna Dhālika `Alá Allāhi Yasīrun
70آيا ندانستهاى كه خدا آنچه را در آسمان و زمين است، مىداند؟ مسلما [همه] اين [اعمالى كه انجام مىدهيد] در كتابى [چون لوح محفوظ، ثبت] است [و] بىترديد [ثبت در آن كتاب] بر خدا آسان است.
Wa Ya`budūna Min Dūni Allāhi Mā Lam Yunazzil Bihi Sulţānāan Wa Mā Laysa Lahum Bihi `Ilmun Wa Mā Lilžžālimīna Min Naşīrin
71و [مشركان] به جاى خدا معبودانى را مىپرستند كه خدا هيچ دليل و برهانى [نسبت] به [حق بودن] آنها نازل نكرده است؛ و معبودانى را مىپرستند كه به آن دانشى [براى استدلال بر ربوبيت آنها] ندارند و ستمكاران را [در قيامت] هيچ ياورى نيست.
Wa 'Idhā Tutlá `Alayhim 'Āyātunā Bayyinātin Ta`rifu Fī Wujūhi Al-Ladhīna Kafarū Al-Munkara Yakādūna Yasţūna Bial-Ladhīna Yatlūna `Alayhim 'Āyātinā Qul 'Afa'unabbi'ukum Bisharrin Min Dhalikumu An-Nāru Wa`adahā Al-Lahu Al-Ladhīna Kafarū Wa Bi'sa Al-Maşīru
72و هنگامى كه آيات روشن ما را بر آنان مىخوانند در چهرههاى كسانى كه كافرند [اثر] انكار [و خشم] را مىشناسى، آن چنان كه نزديك است [از شدت خشم] به كسانى كه آيات ما را بر آنان مىخوانند، بتازند، بگو: آيا شما را به بدتر از اين [خشم و ناگوارى كه از شنيدن قرآن به شما دست مىدهد] خبر دهم [آن] آتش [دوزخ] است كه خدا آن را به كافران وعده داده است، و چه بد بازگشت گاهى است.
Yā 'Ayyuhā An-Nāsu Đuriba Mathalun Fāstami`ū Lahu 'Inna Al-Ladhīna Tad`ūna Min Dūni Allāhi Lan Yakhluqū Dhubābāan Wa Lawi Ajtama`ū Lahu Wa 'In Yaslubhumu Adh-Dhubābu Shay'āan Lā Yastanqidhūhu Minhu Đa`ufa Aţ-Ţālibu Wa Al-Maţlūbu
73اى مردم! [براى شما و معبودانتان] مثلى زده شده است؛ پس به آن گوش فرا دهيد، يقينا كسانى كه به جاى خدا مىپرستيد، هرگز نمىتوانند مگسى بيافرينند اگر چه براى آفريدن آن گرد آيند و اگر مگس، چيزى را از آنان بربايد، نمىتوانند آن را از او بازگيرند، هم پرستشكنندگان و هم معبودان ناتوانند.
Mā Qadarū Allaha Ĥaqqa Qadrihi 'Inna Allāha Laqawīyun `Azīzun
74خدا را آن گونه كه سزاوار اوست نشناختند، بىترديد خدا نيرومند و تواناى شكستناپذير است.
Al-Lahu Yaşţafī Mina Al-Malā'ikati Rusulāan Wa Mina An-Nāsi 'Inna Allāha Samī`un Başīrun
75خدا از ميان فرشتگان و از ميان مردم رسولانى [براى هدايت مردم] برمىگزيند [تا فرشتگان وحى را دريافت كنند و به پيامبران برسانند و پيامبران هم وحى را پس از دريافت از فرشتگان به مردم ابلاغ كنند]؛ يقينا خدا شنوا و بيناست.
Ya`lamu Mā Bayna 'Aydīhim Wa Mā Khalfahum Wa 'Ilá Allāhi Turja`u Al-'Umūru
76همه اعمال و احوال گذشته [رسولان چه فرشته و چه بشر] و [همه اعمال و احوال] آينده آنان را مىداند؛ و همه كارها به خدا بازگردانده مىشود.
Yā 'Ayyuhā Al-Ladhīna 'Āmanū Arka`ū Wa Asjudū Wa A`budū Rabbakum Wa Af`alū Al-Khayra La`allakum Tufliĥūna
77اى اهل ايمان! ركوع به جا آوريد و سجده نماييد و پروردگارتان را عبادت كنيد و كار نيك انجام دهيد تا رستگار شويد.
Wa Jāhidū Fī Al-Lahi Ĥaqqa Jihādihi Huwa Ajtabākum Wa Mā Ja`ala `Alaykum Fī Ad-Dīni Min Ĥarajin Millata 'Abīkum 'Ibrāhīma Huwa Sammākumu Al-Muslimyna Min Qablu Wa Fī Hādhā Liyakūna Ar-Rasūlu Shahīdāan `Alaykum Wa Takūnū Shuhadā'a `Alá An-Nāsi Fa'aqīmū Aş-Şalāata Wa 'Ātū Az-Zakāata Wa A`taşimū Billāhi Huwa Mawlākum Fani`ma Al-Mawlá Wa Ni`ma An-Naşīru
78و در راه خدا چنان كه شايسته جهاد است، جهاد كنيد؛ او شما را برگزيد و بر شما در دين هيچ مشقت و سختى قرار نداد. [در دينتان گشايش و آسانى قرار داد مانند گشايش و آسانى] آيين پدرتان ابراهيم، او شما را پيش از اين «مسلمان» ناميد و در اين [قرآن هم به همين عنوان نامگذارى شدهايد] تا پيامبر گواه بر شما باشد و شما هم گواه بر مردم باشيد؛ پس نماز را برپا داريد و زكات را بپردازيد و به خدا تمسك جوييد. او سرپرست و ياور شماست؛ چه خوب سرپرست و ياورى و چه نيكو يارىدهندهاى است.