بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

به نام خداى گسترده مهر مهرورز؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! فرا پيش خدا و فرستاده‌اش (چيزى را) مقدم نداريد، (و بر آنان پيشى مگيريد.) و [خودتان را] از [عذاب‌] خدا حفظ كنيد؛ كه خدا شنواى داناست.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمالُكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! صداهايتان را فراتر از صداى پيامبر بلند مكنيد، و در سخن گفتن بر او بانگ نزنيد، همچون بانگ زدن برخى از شما بر برخى [ديگر]؛ مبادا اعمال شما تباه شود در حالى كه شما (با درك حسى) متوجه نمى‌شويد.

إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْويٰ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِيمٌ

در حقيقت كسانى كه صداهايشان را نزد فرستاده خدا فرو مى‌كشند، آنان كسانى هستند كه خدا دل‌هايشان را براى پارسايى (و خود نگهدارى آزموده و) خالص نموده است؛ [و] براى آنان آمرزش و پاداش بزرگى است.

إِنَّ الَّذِينَ يُنادُونَكَ مِنْ وَراءِ الْحُجُراتِ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ

درواقع كسانى كه تو را از پشت اتاق‌ها فرامى‌خوانند، اكثر آنان خردورزى نمى‌كنند.

وَ لَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّي تَخْرُجَ إِلَيْهِمْ لَكانَ خَيْراً لَهُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ

و اگر (بر فرض) آنان شكيبايى مى‌كردند تا به سوى آنان در آيى، حتما براى آنان بهتر بود؛ و خدا بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْماً بِجَهالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَليٰ ما فَعَلْتُمْ نادِمِينَ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اگر نافرمانبردارى، براى شما خبر بزرگى آورد، پس (در باره آن) تحقيق كنيد، (مبادا) نادانسته با گروهى برخورد كنيد، و از آنچه انجام داده‌ايد، پشيمان گرديد.

وَ اعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَ لٰكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمانَ وَ زَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَ كَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْيانَ أُولئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ

و بدانيد كه فرستاده خدا در ميان شماست؛ اگر (بر فرض) در بسيارى از كارها از شما اطاعت كند، حتما به زحمت مى‌افتيد؛ و ليكن خدا ايمان را براى شما دوست داشتنى گردانيد، و آن را در دل‌هايتان بياراست، و كفر و نافرمانى و گناه را براى شما ناخوشايند ساخت؛ تنها آنان (كه اينگونه‌اند) هدايت يافتگانند.

فَضْلاً مِنَ اللَّهِ وَ نِعْمَةً وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

(و اين بخاطر) بخششى و نعمتى از خداست؛ و خدا داناى فرزانه است.

وَ إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُما فَإِنْ بَغَتْ إِحْداهُما عَلَي الْأُخْريٰ فَقاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّي تَفِيءَ إِليٰ أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُما بِالْعَدْلِ وَ أَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ

و اگر دو گروه از مؤمنان با هم به جنگ (و نزاع) پرداختند، پس ميان آن دو صلح برقرار كنيد؛ و اگر يكى از آن دو بر ديگرى ستم (و تجاوز) كند، پس با آنكه ستم مى‌كند، بجنگيد، تا به فرمان خدا باز گردد؛ و اگر بازگشت، پس در ميان آن دو عادلانه صلح برقرار سازيد، و دادگرى كنيد؛ [چرا] كه خدا دادگران را دوست مى‌دارد.

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ

مؤمنان فقط برادران يكديگرند؛ پس ميان دو برادرتان (هنگامى كه اختلاف كردند) صلح برقرار كنيد؛ و [خودتان را] از [عذاب‌] خدا حفظ كنيد، باشد كه شما (مشمول) رحمت شويد.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسيٰ أَنْ يَكُونُوا خَيْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسيٰ أَنْ يَكُنَّ خَيْراً مِنْهُنَّ وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمانِ وَ مَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! گروهى [از مردان‌]، گروهى [ديگر] را ريشخند نكنند، شايد [آنان‌] از اينها بهتر باشند؛ و زنانى، زنان [ديگر] را (ريشخند نكنند)، شايد [آنان‌] از اينها بهتر باشند؛ و (شما) از خودتان عيبجويى نكنيد، و يكديگر را با لقب‌ها [ى زشت‌] نخوانيد؛ بد است بعد از ايمان آوردن، نام فاسق (بر كسى نهادن)! و كسانى كه توبه نكنند، پس تنها آنان ستمكارانند.

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از بسيارى از گمان‌ها بپرهيزيد، [چرا] كه برخى از گمان‌ها گناه است؛ و (در كارهاى شخصى ديگران) تجسس نكنيد؛ و برخى از شما برخى [ديگر] را غيبت نكند، آيا يكى از شما دوست دارد كه گوشت برادرش را در حالى كه مرده است، بخورد؟! پس آن را ناخوش مى‌داريد؛ و [خودتان را] از [عذاب‌] خدا حفظ كنيد، كه خدا بسيار توبه‌پذير [و] مهرورز است.

يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثيٰ وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ

اى مردم! در واقع ما شما را از مرد و زنى آفريديم و شما را نژادها و قبيله‌هايى قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد؛ در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا خودنگهدارترين (و پارساترين) شماست؛ براستى كه خدا داناى آگاه است.

قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لٰكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمانُ فِي قُلُوبِكُمْ وَ إِنْ تُطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا يَلِتْكُمْ مِنْ أَعْمالِكُمْ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

عرب‌هاى [صحرانشين‌] گفتند:« ايمان آورديم. » (اى پيامبر) بگو:« ايمان نياورده‌ايد، و ليكن بگوييد اسلام آورديم، و حال آنكه هنوز ايمان وارد دل‌هايتان نشده است؛ و اگر از خدا و فرستاده‌اش اطاعت كنيد، هيچ چيز از (پاداش) كارهايتان را از شما كم نمى‌كند؛ [چرا] كه خدا بسيار آمرزنده [و] مهرورز است. »

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ

مؤمنان تنها كسانى هستند كه به خدا و فرستاده‌اش ايمان آورده‌اند، سپس ترديد نكرده‌اند، و با اموالشان و جان‌هايشان در راه خدا جهاد كرده‌اند؛ تنها آنان راستگويانند.

قُلْ أَ تُعَلِّمُونَ اللَّهَ بِدِينِكُمْ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

بگو:« آيا خدا را از دين (داري) تان با خبر مى‌سازيد؟! در حالى كه خدا آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمين است، مى‌داند؛ و خدا به هر چيزى داناست. »

يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلامَكُمْ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَداكُمْ لِلْإِيمانِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

بر تو منت مى‌نهند كه اسلام آورده‌اند؛ (اى پيامبر) بگو:« اسلام آوردنتان را بر من منت منهيد، بلكه خدا بر شما منت مى‌نهد كه شما را به ايمان رهنمون شد، اگر (در ايمان خود) راستگو هستيد؛

إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ غَيْبَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ

براستى خدا نهان آسمان‌ها و زمين را مى‌داند و خدا به آنچه انجام مى‌دهيد، بيناست. »