سوره الحشر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
1به نام خداى گسترده مهر مهرورز؛ آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، براى خدا تسبيح مىگويند؛ و او شكستناپذير [و] فرزانه است.
هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مِنْ دِيارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ ما ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ مانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَ أَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي الْأَبْصارِ
2او كسى است كه كسانى از اهل كتاب را كه كفر ورزيدند در نخستين گرد آمدن (و حركت دسته جمعى به سوى جنگ) از خانه هايشان بيرون راند، يقين نداشتيد كه بيرون مىروند. و آنان (نيز) يقين داشتند كه دژهايشان مانع آنان از (عذاب) خدا مىشود؛ و [لى] خدا از جايى كه نمىپنداشتند به سراغشان آمد و در دلهايشان وحشت افكند. خانههايشان را بدستانشان و دستان مؤمنان ويران مىكردند، پس اى صاحبان بينش، عبرت آموزيد.
وَ لَوْلا أَنْ كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْهِمُ الْجَلاءَ لَعَذَّبَهُمْ فِي الدُّنْيا وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابُ النَّارِ
3و اگر نبود كه خدا ترك خانهها را بر آنان مقرر كرده بود، حتما آنان را در دنيا عذاب مىكرد؛ و براى آنان در آخرت عذاب آتش است!
ذٰلِكَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ مَنْ يُشَاقِّ اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ
4اين بخاطر آن است كه آنان با خدا و فرستادهاش مخالفت ورزيدند، و هر كس با خدا مخالفت كند، پس حتما خدا سخت كيفر است!
ما قَطَعْتُمْ مِنْ لِينَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوها قائِمَةً عَليٰ أُصُولِها فَبِإِذْنِ اللَّهِ وَ لِيُخْزِيَ الْفاسِقِينَ
5آنچه از درخت خرماى ممتاز كه قطع كرديد يا آنها را ايستاده بر ريشههايش واگذاشتيد، پس به رخصت خدا بود؛ و براى اين بود كه نافرمانبرداران را رسوا كند.
وَ ما أَفاءَ اللَّهُ عَليٰ رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَما أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَ لا رِكابٍ وَ لٰكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَليٰ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
6و آنچه از (غنائم) آن (يهودي) ان كه خدا به فرستادهاش باز گردانده است پس براى (بدست آوردن) آن هيچ اسب و شترى نتاختيد؛ و ليكن خدا فرستادگانش را بر هر كس بخواهد مسلط مىسازد؛ و خدا بر هر چيز تواناست.
ما أَفاءَ اللَّهُ عَليٰ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُريٰ فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبيٰ وَ الْيَتاميٰ وَ الْمَساكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِياءِ مِنْكُمْ وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ
7آنچه از (غنائم) اهل آبادىها كه خدا به فرستادهاش بازگردانده است پس فقط براى خدا و براى فرستاده (اش) و براى نزديكان (او) و يتيمان و بينوايان و در راه مانده است، تا (ثروتها) در ميان توانگران شما [دست به دست] نگردد و آنچه را فرستاده [خدا] براى شما آورده پس آن را بگيريد (و اجرا كنيد)، و آنچه شما را از آن منع كرد پس خوددارى كنيد؛ و [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد كه خدا سخت كيفر است.
لِلْفُقَراءِ الْمُهاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ أَمْوالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً وَ يَنْصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ
8(اين غنائم) براى نيازمندان مهاجرى است كه از خانههايشان و اموالشان بيرون رانده شدهاند در حالى كه بخششى و خشنودىاى از خدا مىجويند و خدا و فرستادهاش را يارى مىكنند؛ تنها آنان راستگويانند.
وَ الَّذِينَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَ الْإِيمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَليٰ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
9و (نيز) كسانى (از انصار) كه پيش از آن (مهاجر) ان در سراى (اسلام) و ايمان (مدينه) جاى گرفته بودند، هر كس به سوى آنان هجرت كرده دوست مىدارند، و در سينههايشان نسبت به آنچه به آن (مهاجر) ان داده شده، نيازى نمىيابند، و (مهاجران) را بر خودشان بر مىگزينند (و ترجيح مىدهند) و گرچه آنان نيازمند باشند؛ و هر كس از (بىگذشتى و) آزمندى خودش نگاه داشته شود، پس تنها آنان رستگارند.
وَ الَّذِينَ جاءُو مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالْإِيمانِ وَ لا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنا غِلاًّ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّكَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ
10و (نيز) كسانى (از تابعين) كه بعد از آنان آمدند، مىگويند:« [اى] پروردگار ما! ما و برادرانمان را كه در ايمان بر ما پيشى گرفتند بيامرز، و در دلهاى ما براى كسانى كه ايمان آوردند كينهاى قرار مده؛ [اى] پروردگار ما! مسلما تو مهربان مهرورزى. »
أَ لَمْ تَرَ إِلَي الَّذِينَ نافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَ لا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَداً أَبَداً وَ إِنْ قُوتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّكُمْ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ
11آيا به سوى كسانى كه دورويى نمودند نظر نكردهاى، كه به برادرانشان (همان) كسانى از اهل كتاب كه كفر ورزيدند مىگفتند:« اگر بيرون رانده شديد، قطعا با شما خارج مىشويم، و هرگز درباره شما از هيچ كس اطاعت نمىكنيم؛ و اگر با شما پيكار شود، قطعا شما را يارى مىكنيم! »و خدا گواهى مىدهد كه آنان حتما دروغگويانند.
لَئِنْ أُخْرِجُوا لا يَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَ لَئِنْ قُوتِلُوا لا يَنْصُرُونَهُمْ وَ لَئِنْ نَصَرُوهُمْ لَيُوَلُّنَّ الْأَدْبارَ ثُمَّ لا يُنْصَرُونَ
12اگر (كافران) بيرون رانده شوند با آنان بيرون نمىروند، و اگر با آنان پيكار شود، آنان را يارى نمىكنند، و اگر ياريشان كنند حتما با عقبگرد (از آنان) روى بر مىتابند؛ سپس يارى نخواهند شد.
لَأَنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً فِي صُدُورِهِمْ مِنَ اللَّهِ ذٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ
13مسلما شما در دلهاى آنان ترسانگيزتر از خدا هستيد؛ اين بخاطر آن است كه آنان گروهى هستند كه بطور عميق نمىفهمند.
لا يُقاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً إِلَّا فِي قُريً مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَراءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّيٰ ذٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ
14(يهوديان) همگى با شما پيكار نمىكنند مگر در آبادىهاى دژدار يا از پشت ديوارها. سختى (جنگ) آنان ميان (خود) شان شديد است، آنان را جمع (متحد) مىپندارى، در حالى كه دلهايشان جداست؛ اين بخاطر آن است كه آنان گروهى هستند كه خرد ورزى نمىكنند.
كَمَثَلِ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَرِيباً ذاقُوا وَبالَ أَمْرِهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ
15(مثال آنان) همانند مثال كسانى است كه اندك زمانى پيش از آنان بودند، سنگينى (كيفر) كارشان را چشيدند و براى آنان عذاب دردناكى است!
كَمَثَلِ الشَّيْطانِ إِذْ قالَ لِلْإِنْسانِ اكْفُرْ فَلَمَّا كَفَرَ قالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكَ إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ
16و (نيز) همانند مثال شيطان است آنگاه كه به انسان گفت:« كافر شو. »و هنگامى كه كفر ورزيد، (شيطان) گفت:« در واقع من نسبت به تو تعهدى ندارم، كه من از خدا، پروردگار جهانيان مىترسم. »
فَكانَ عاقِبَتَهُما أَنَّهُما فِي النَّارِ خالِدَيْنِ فِيها وَ ذٰلِكَ جَزاءُ الظَّالِمِينَ
17پس فرجام آن دو اين شد كه هر دو در آتشاند در حالى كه در آنجا ماندگارند؛ و اين كيفر ستمكاران است.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ
18اى كسانى كه ايمان آوردهايد! [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد و هر شخصى بايد بنگرد كه براى فرداى (رستاخيز) چه چيزى پيش فرستاده است، و [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد كه خدا به آنچه انجام مىدهيد آگاه است.
وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ
19و همچون كسانى نباشيد كه خدا را فراموش كردند پس (خدا) خودشان را از يادشان برد؛ فقط آنان نافرمانبردارند.
لا يَسْتَوِي أَصْحابُ النَّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ
20اهل آتش و اهل بهشت مساوى نيستند، فقط اهل بهشت كاميابند.
لَوْ أَنْزَلْنا هٰذَا الْقُرْآنَ عَليٰ جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
21اگر (بر فرض) اين قرآن را بر كوهى فرو مىفرستاديم، حتما آن را فروتن [و] از هراس خدا متلاشى مىديدى؛ و اين مثالهايى است كه آنها را براى مردم مىزنيم، باشد كه آنان تفكر كنند.
هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحْمٰنُ الرَّحِيمُ
22او خدايى است كه هيچ معبودى جز او نيست، داناى نهان و آشكار است، او گسترده مهر [و] مهرورز است.
هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ
23او خدايى است كه هيچ معبودى جز او نيست، فرمانروا، كاملا پاك (از هر عيب و نقص،) سلامت بخش، ايمنى بخش نگهبان، شكستناپذير، جبران كننده، بزرگ منش. منزه است خدا از آنچه شريك (او) قرار مىدهند.
هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنيٰ يُسَبِّحُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
24او خدايى است آفريننده، آفريدگار، چهره پرداز، نامهاى نيكو فقط از آن اوست؛ آنچه در آسمانها و زمين است براى او تسبيح مىگويند؛ و او شكستناپذير [و] فرزانه است.