بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ حم

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ حم

وَ الْكِتابِ الْمُبِينِ

سوگند به [اين‌] كتاب روشنگر؛

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ

به راستى ما آن را در شبى پربركت نازل كرديم؛ زيرا كه همواره بيم‌دهنده بوده‌ايم؛

فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ

در آن شب هر كار استوارى [به اراده خدا] فيصله مى‌يابد.

أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ

[نزول قرآن‌] كارى است [كه‌] از نزد ما [صورت پذيرفته است؛] زيرا ما همواره فرستنده [وحى و پيامبران‌] بوده‌ايم.

رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

[همه اين واقعيات‌] به سبب رحمتى از سوى پروردگار توست؛ بى‌ترديد او شنوا وداناست.

رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُما إِنْ كُنْتُمْ مُوقِنِينَ

[همان‌] پروردگار آسمان‌ها و زمين و آنچه ميان آنهاست، اگر يقين داريد.

لا إِلهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَ يُمِيتُ رَبُّكُمْ وَ رَبُّ آبائِكُمُ الْأَوَّلِينَ

هيچ معبودى جز او نيست، زنده مى‌كند و مى‌ميراند، پروردگار شما وپروردگار پدران پيشين شماست.

بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ

[نه اينكه يقين ندارند] بلكه آنان در شك‌اند [و با گفتار و كردارشان با حقايق‌] بازى مى‌كنند.

فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّماءُ بِدُخانٍ مُبِينٍ

پس به انتظار روزى باش كه آسمان دودى آشكار بياورد،

يَغْشَي النَّاسَ هٰذا عَذابٌ أَلِيمٌ

كه همه مردم را فرا مى‌گيرد، اين عذابى دردناك است.

رَبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ

[همه مى‌گويند:] پروردگارا! اين عذاب را از ما برطرف كن كه ما ايمان مى‌آوريم

أَنَّي لَهُمُ الذِّكْريٰ وَ قَدْ جاءَهُمْ رَسُولٌ مُبِينٌ

[در آن موقعيت سخت‌] چگونه براى آنان جاى پند گرفتن و هوشيارى است و حال آنكه [پيش از اين عذاب‌] پيامبرى روشنگر براى آنان آمد [و پند نگرفتند.]

ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ قالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ

آن گاه از او روى گرداندند و گفتند: تعليم يافته‌اى ديوانه است!!

إِنَّا كاشِفُوا الْعَذابِ قَلِيلاً إِنَّكُمْ عائِدُونَ

مدتى اندك عذاب را برطرف مى‌كنيم، ولى باز شما [به همان عقايد بى‌پايه و اعمال زشت‌] برمى‌گرديد!

يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْريٰ إِنَّا مُنْتَقِمُونَ

[ما از آنان انتقام خواهيم گرفت آن‌] روزى كه آنان را با قدرتى بسيار سخت بگيريم؛ زيرا كه ما انتقام گيرنده‌ايم.

وَ لَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَ جاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ

و همانا پيش از آنان قوم فرعون را آزموديم، و پيامبرى بزرگوار براى آنان آمد،

أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ

كه [به آنان گفت:] بندگان خدا را [كه به آزار و شكنجه شما گرفتارند] به من واگذاريد؛ زيرا من براى شما فرستاده‌اى امينم.

وَ أَنْ لا تَعْلُوا عَلَي اللَّهِ إِنِّي آتِيكُمْ بِسُلْطانٍ مُبِينٍ

و در برابر خدا تكبر نكنيد كه من براى شما دليلى روشن آورده‌ام.

وَ إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَ رَبِّكُمْ أَنْ تَرْجُمُونِ

و من به پروردگارم و پروردگار شما از اينكه مرا سنگسار كنيد [يا برانيد يا متهم كنيد] پناه مى‌برم؛

وَ إِنْ لَمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ

و اگر به من ايمان نمى‌آوريد [از آزردن من و باز داشتن مردم از ايمان آوردن‌] كناره‌گيرى كنيد.

فَدَعا رَبَّهُ أَنَّ هٰؤُلاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ

[فرعونيان دست از آزردنش برنداشتند و مردم را از ايمان آوردن مانع شدند] پس پروردگارش را خواند كه اينان قومى گناهكارند.

فَأَسْرِ بِعِبادِي لَيْلاً إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ

[گفتم:] بندگانم را شبانه حركت ده؛ زيرا شما مورد تعقيب هستيد،

وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ

و دريا را با [همان‌] راه‌هاى گشاده [كه براى عبور شما باز كرديم‌] پشت سر بگذار [تا فرعونيان هم در آن درآيند]؛ زيرا آنان سپاهى محكوم به غرق شدن هستند.

كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ

چه بسيار بوستان‌ها و چشمه‌سارانى كه آنان [پس از خود] بر جاى گذاشتند،

وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ

و كشتزار و جايگاه‌هاى نيكو و باارزش،

وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ

و نعمت هايى كه با آسايش و خوشى از آن برخوردار بودند.

كَذٰلِكَ وَ أَوْرَثْناها قَوْماً آخَرِينَ

[آرى، سرانجام كارشان‌] چنين بود و ما همه آنها را به قومى ديگر به ميراث داديم.

فَما بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ وَ ما كانُوا مُنْظَرِينَ

پس نه آسمان برآنان گريست و نه زمين و [هنگام نزول عذاب هم‌] مهلت نيافتند.

وَ لَقَدْ نَجَّيْنا بَنِي إِسْرائِيلَ مِنَ الْعَذابِ الْمُهِينِ

همانا ما بنى‌اسرائيل را از آن عذاب خواركننده نجات داديم.

مِنْ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ كانَ عالِياً مِنَ الْمُسْرِفِينَ

از فرعون كه متكبرى سركش از زمره اسراف‌كاران بود،

وَ لَقَدِ اخْتَرْناهُمْ عَليٰ عِلْمٍ عَلَي الْعالَمِينَ

و آنان را از روى آگاهى بر جهانيان [زمان خودشان‌] برگزيديم؛

وَ آتَيْناهُمْ مِنَ الْآياتِ ما فِيهِ بَلٰؤُا مُبِينٌ

و به آنان از آيات و معجزات آنچه را كه در آن آزمايشى آشكار بود، عطا كرديم.

إِنَّ هٰؤُلاءِ لَيَقُولُونَ

اينان [كه شرك و كفر سراپاى وجودشان را فرا گرفته است‌] با اصرار [به اهل ايمان‌] مى‌گويند:

إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُوليٰ وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ

پايان زندگى جز همين مرگ نخستين نيست و ما [پس از اين مرگ‌] برانگيخته نخواهيم شد.

فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ

اگر شما [در زمينه زنده شدن مردگان‌] راستگوييد [با درخواست از خدا] پدران ما را [زنده كنيد و نزد ما] بياوريد [تا ما به زنده شدن مردگان يقين پيدا كنيم!!]

أَ هُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ أَهْلَكْناهُمْ إِنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ

آيا اينان [در قدرت و شوكت‌] برترند يا قوم تبع، و كسانى كه پيش از آنان بودند؟ ما همه آنان را هلاك كرديم؛ زيرا مجرم بودند؛

وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما لاعِبِينَ

و ما آسمان‌ها و زمين و آنچه را ميان آن دو است، به بازى نيافريده‌ايم؛

ما خَلَقْناهُما إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ

ما آن دو را جز به درستى و راستى به وجود نياورده‌ايم، ولى بيشترشان [به حقايق‌] معرفت و آگاهى ندارند.

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقاتُهُمْ أَجْمَعِينَ

بى‌ترديد روز جدايى [حق از باطل، مؤمن از كافر و پاك از ناپاك‌] وعده‌گاه همه آنهاست؛

يَوْمَ لا يُغْنِي مَوْلًي عَنْ مَوْلًي شَيْئاً وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ

همان روزى كه هيچ دوستى چيزى از عذاب را از دوستش دفع نمى‌كند، و چون [آلوده به شرك و كفراند] يارى نمى‌شوند؛

إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

مگر كسى كه خدا او را مورد رحمت قرار داده است؛ زيرا او تواناى شكست‌ناپذير و مهربان است

إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ

همانا درخت زقوم،

طَعامُ الْأَثِيمِ

خوراك گنهكار است،

كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ

مانند مس گداخته شده در شكم‌ها مى‌جوشد،

كَغَلْيِ الْحَمِيمِ

چون جوشيدن آب جوشان

خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِليٰ سَواءِ الْجَحِيمِ

[گفته مى‌شود:] اين گنهكار را بگيريد و او را به زور به وسط دوزخ بكشانيد.

ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذابِ الْحَمِيمِ

آن گاه از عذاب آب جوشان بر سرش فرو ريزيد؛

ذُقْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ

[و بگوييد:] بچش كه تو همان ارجمند و بزرگوارى!!

إِنَّ هٰذا ما كُنْتُمْ بِهِ تَمْتَرُونَ

به يقين اين همان چيزى است كه همواره درباره آن ترديد مى‌كرديد.

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقامٍ أَمِينٍ

مسلما پرهيزكاران در جايگاه امنى خواهند بود.

فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ

در ميان بوستان‌ها و چشمه‌سارها؛

يَلْبَسُونَ مِنْ سُندُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ مُتَقابِلِينَ

لباس‌هايى از حرير نازك و ديباى ضخيم مى‌پوشند در حالى كه برابر هم مى‌نشينند.

كَذٰلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ

[آرى سرانجام كار پرهيزكاران‌] چنين است، و حور العين را به همسرى آنان درآوريم،

يَدْعُونَ فِيها بِكُلِّ فاكِهَةٍ آمِنِينَ

در آنجا هر گونه ميوه‌اى را كه بخواهند مى‌طلبند و مى‌خورند، در حالى كه [از هر جهت‌] ايمن و آسوده خاطرند؛

لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُوليٰ وَ وَقاهُمْ عَذابَ الْجَحِيمِ

در آنجا مرگ را نمى‌چشند، مرگ آنان همان مرگى بود كه در دنيا چشيدند، و خدا آنان را از عذاب دوزخ مصون مى‌دارد.

فَضْلاً مِنْ رَبِّكَ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

[اين‌] فضل و احسانى است از سوى پروردگار تو، [و] اين همان كاميابى بزرگ است.

فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

پس جز اين نيست كه ما [فهم‌] قرآن را با زبان تو [كه زبانى فصيح و گوياست‌] آسان ساختيم تا آنان متذكر و هوشيار شوند.

فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ

[ولى اگر متذكر و هوشيار نشدند] پس به انتظار باش كه مسلما آنان هم منتظرند [كه سرانجام كار چه خواهد شد؟ سرانجام نصرت و پيروزى خدا براى تو و عذاب دنيا و آخرت براى آنان است.]