سوره الدخان
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ حمٓ
1به نام خداى گستردهمهر مهرورز؛ حاميم.
وَ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
2سوگند به كتاب (قرآن) روشنگر!
إِنَّآ أَنزَلۡنَٰهُ فِي لَيۡلَةٖ مُّبَٰرَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ
3كه ما آن را در شبى خجسته فرو فرستاديم؛ در واقع ما هشدار گريم.
فِيهَا يُفۡرَقُ كُلُّ أَمۡرٍ حَكِيمٍ
4در آن (شب) هر چيز استوارى جدا كرده مىشود؛
أَمۡرٗا مِّنۡ عِندِنَآ إِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ
5در حالى كه فرمانى از نزد ماست؛ [چرا] كه ما فرستندهايم.
رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
6(اينها) بخاطر رحمتى از جانب پروردگار توست، كه در حقيقت تنها او شنوا [و] داناست.
رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَآ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ
7(همان) پروردگار آسمانها و زمين و آنچه بين آن دو است، اگر اهل يقين باشيد.
لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحۡيِۦ وَ يُمِيتُ رَبُّكُمۡ وَ رَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ
8هيچ معبودى جز او نيست؛ زنده مىكند و مىميراند؛ پروردگار شما و پروردگار نياكان نخستين شماست.
بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ يَلۡعَبُونَ
9بلكه آنان در شكند (و) بازى مىكنند.
فَٱرۡتَقِبۡ يَوۡمَ تَأۡتِي ٱلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ
10پس نگهبان (و منتظر) روزى باش، كه آسمان دودى آشكار آورد،
يَغۡشَى ٱلنَّاسَ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٞ
11كه مردم را فرا مىگيرد؛ اين عذاب دردناكى است!
رَّبَّنَا ٱكۡشِفۡ عَنَّا ٱلۡعَذَابَ إِنَّا مُؤۡمِنُونَ
12(مىگويند:) [اى] پروردگار ما! عذاب را از ما بر طرف كن كه ما مؤمنيم.
أَنَّىٰ لَهُمُ ٱلذِّكۡرَىٰ وَ قَدۡ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مُّبِينٞ
13از كجا براى آنان يادآورى باشد در حالى كه فرستادهاى روشنگر به سراغ آنان آمد،
ثُمَّ تَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ وَ قَالُواْ مُعَلَّمٞ مَّجۡنُونٌ
14سپس از او روى برتافتند، و گفتند:« دانش آموختهاى ديوانه است. »
إِنَّا كَاشِفُواْ ٱلۡعَذَابِ قَلِيلًا إِنَّكُمۡ عَآئِدُونَ
15در حقيقت ما، اندكى عذاب را (از شما) برطرف مىسازيم، حتما شما (به كفر خود) باز مىگرديد.
يَوۡمَ نَبۡطِشُ ٱلۡبَطۡشَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ
16(ياد كن) روزى را كه با سختگيرى بزرگى (بر آنان) سخت مىگيريم، كه ما انتقام گيرندهايم.
وَ لَقَدۡ فَتَنَّا قَبۡلَهُمۡ قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَ وَ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ كَرِيمٌ
17و بيقين پيش از آنان قوم فرعون را آزموديم در حالى كه فرستادهاى ارجمند به سراغشان آمد،
أَنۡ أَدُّوٓاْ إِلَيَّ عِبَادَ ٱللَّهِ إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ
18(و گفت:) كه بندگان خدا را به من بازگردانيد، [چرا] كه من فرستادهاى درستكار براى شما هستم؛
وَ أَن لَّا تَعۡلُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِنِّيٓ ءَاتِيكُم بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ
19و اينكه بر خدا برترى مجوييد كه من براى شما دليلى آشكار آوردم.
وَ إِنِّي عُذۡتُ بِرَبِّي وَ رَبِّكُمۡ أَن تَرۡجُمُونِ
20و در حقيقت من به پروردگارم و پروردگار شما پناه برم (از اين) كه (مرا متهم و) سنگسار كنيد.
وَ إِن لَّمۡ تُؤۡمِنُواْ لِي فَٱعۡتَزِلُونِ
21و اگر به من ايمان نمىآوريد، پس (از من) كنارهگيرى كنيد.
فَدَعَا رَبَّهُۥٓ أَنَّ هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمٞ مُّجۡرِمُونَ
22و (موسى) پروردگارش را خواند: كه اينها گروهى خلافكارند.
فَأَسۡرِ بِعِبَادِي لَيۡلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ
23پس (به موسى گفتيم:) بندگان مرا شبانه حركت ده، [چرا] كه شما مورد پيگرد هستيد؛
وَ ٱتۡرُكِ ٱلۡبَحۡرَ رَهۡوًا إِنَّهُمۡ جُندٞ مُّغۡرَقُونَ
24و دريا را با راهى باز، گشوده (به حال خود) واگذار، [چرا] كه آنان لشكرى غرق شدهاند.
كَمۡ تَرَكُواْ مِن جَنَّٰتٖ وَ عُيُونٖ
25چه بسيار از بوستانها و چشمه ساران كه به جاى گذاشتند،
وَ زُرُوعٖ وَ مَقَامٖ كَرِيمٖ
26و زراعتها و جايگاه ارجمند،
وَ نَعۡمَةٖ كَانُواْ فِيهَا فَٰكِهِينَ
27و ناز و نعمتى كه در آن خوش بودند.
كَذَٰلِكَ وَ أَوۡرَثۡنَٰهَا قَوۡمًا ءَاخَرِينَ
28اينگونه (فرعونيان را نابود كرديم)؛ و آن (نعمتها) را به گروهى ديگر ارث داديم.
فَمَا بَكَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلسَّمَآءُ وَ ٱلۡأَرۡضُ وَ مَا كَانُواْ مُنظَرِينَ
29و آسمان و زمين بر آنان نگريست و مهلت داده نشدند.
وَ لَقَدۡ نَجَّيۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مِنَ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡمُهِينِ
30و بيقين بنى اسرائيل (فرزندان يعقوب) را از عذاب خوار كننده از (دست) فرعون نجات داديم؛
مِن فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ كَانَ عَالِيٗا مِّنَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
31كه او برترى جويى، از اسرافكاران بود.
وَ لَقَدِ ٱخۡتَرۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ عِلۡمٍ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
32و بيقين آنان را براساس دانش، بر جهانيان (عصرشان) برگزيديم.
وَ ءَاتَيۡنَٰهُم مِّنَ ٱلۡأٓيَٰتِ مَا فِيهِ بَلَٰٓؤٞاْ مُّبِينٌ
33و از نشانههاى (معجزه آسا) كه آزمايشى آشكار در آن بود به آنان داديم.
إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَيَقُولُونَ
34قطعا آن (مشرك) ان مىگويند:
إِنۡ هِيَ إِلَّا مَوۡتَتُنَا ٱلۡأُولَىٰ وَ مَا نَحۡنُ بِمُنشَرِينَ
35« آن (فرجام) جز مرگ نخستين ما نيست و ما زنده نمىشويم؛
فَأۡتُواْ بَِٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
36پس اگر راستگوييد، نياكان ما را باز آريد! »
أَهُمۡ خَيۡرٌ أَمۡ قَوۡمُ تُبَّعٖ وَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡ إِنَّهُمۡ كَانُواْ مُجۡرِمِينَ
37آيا آنان بهترند يا قوم« تبع » (پادشاه يمن) و كسانى كه پيش از آنان بودند؟! ايشان را هلاك كرديم، [چرا] كه آنان خلافكار بودند.
وَ مَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ مَا بَيۡنَهُمَا لَٰعِبِينَ
38و آسمانها و زمين و آنچه را در ميان آن دو است به بازيچه نيافريديم.
مَا خَلَقۡنَٰهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
39آن دو را جز به حق نيافريديم؛ و ليكن بيشتر آنان نمىدانند.
إِنَّ يَوۡمَ ٱلۡفَصۡلِ مِيقَٰتُهُمۡ أَجۡمَعِينَ
40در حقيقت روز جدايى (رستاخيز) ميعادگاه همه آنان است؛
يَوۡمَ لَا يُغۡنِي مَوۡلًى عَن مَّوۡلٗى شَيۡٔٗا وَ لَا هُمۡ يُنصَرُونَ
41روزى كه هيچ دوستى از دوست (ش) چيزى (از عذاب) را دفع نمىكند و آنان يارى نمىشوند؛
إِلَّا مَن رَّحِمَ ٱللَّهُ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
42مگر كسى كه خدا (او را) رحم كند؛ [چرا] كه فقط او شكستناپذير [و] مهرورز است.
إِنَّ شَجَرَتَ ٱلزَّقُّومِ
43مسلما درخت (نفرتانگيز) زقوم،
طَعَامُ ٱلۡأَثِيمِ
44غذاى گنهپيشه است؛
كَٱلۡمُهۡلِ يَغۡلِي فِي ٱلۡبُطُونِ
45همچون روغن، (يا فلز) گداخته در شكمها مىجوشد؛
كَغَلۡيِ ٱلۡحَمِيمِ
46مانند جوشش آب سوزان!
خُذُوهُ فَٱعۡتِلُوهُ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلۡجَحِيمِ
47(گفته مىشود:) او را بگيريد و بكشيدش تا در ميان دوزخ بيفكنيد!
ثُمَّ صُبُّواْ فَوۡقَ رَأۡسِهِۦ مِنۡ عَذَابِ ٱلۡحَمِيمِ
48سپس بر فراز سرش از عذاب آب سوزان بريزيد!
ذُقۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡكَرِيمُ
49(به كنايه به او گويند:) بچش كه تنها تو شكستناپذير [و] ارجمندى!
إِنَّ هَٰذَا مَا كُنتُم بِهِۦ تَمۡتَرُونَ
50در واقع اين چيزى است كه همواره در آن ترديد مىكرديد.
إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٖ
51براستى كه پارسايان (خود نگهدار) در جايگاه امنى هستند؛
فِي جَنَّٰتٖ وَ عُيُونٖ
52در بوستانها و چشمهساران؛
يَلۡبَسُونَ مِن سُندُسٖ وَ إِسۡتَبۡرَقٖ مُّتَقَٰبِلِينَ
53(لباسهايى) از حرير نازك و ضخيم مىپوشند؛ در حالى كه روياروى همديگر (نشسته) اند.
كَذَٰلِكَ وَ زَوَّجۡنَٰهُم بِحُورٍ عِينٖ
54(حال بهشتيان) اينگونه است؛ و حوريانى فراخ چشم (و همسرانى سپيد چشم) را به ازدواج آنان در آورديم.
يَدۡعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَٰكِهَةٍ ءَامِنِينَ
55در آنجا هر ميوهاى را (بخواهند) با امنيت فراخوانند.
لَا يَذُوقُونَ فِيهَا ٱلۡمَوۡتَ إِلَّا ٱلۡمَوۡتَةَ ٱلۡأُولَىٰ وَ وَقَىٰهُمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ
56در آنجا جز مرگ نخستين، مرگ (ديگرى) نخواهند چشيد؛ و (خدا) آنان را از عذاب دوزخ حفظ مىكند؛
فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكَ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
57(اينها بخاطر) بخششى از جانب پروردگار توست، تنها اين كاميابى بزرگ است.
فَإِنَّمَا يَسَّرۡنَٰهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
58و آن (قرآن) را فقط بر زبان تو آسان ساختيم، تا شايد آنان متذكر شوند.
فَٱرۡتَقِبۡ إِنَّهُم مُّرۡتَقِبُونَ
59پس نگهبان (و منتظر) باش كه آنان (نيز) نگهبان (و منتظر) ند!