سوره الدخان
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ حمٓ
1به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ حم
وَ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
2سوگند به اين كتاب روشنگر،
إِنَّآ أَنزَلۡنَٰهُ فِي لَيۡلَةٖ مُّبَٰرَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ
3كه ما آن را در شبى پر بركت نازل كرديم؛ ما همواره انذاركننده بودهايم!
فِيهَا يُفۡرَقُ كُلُّ أَمۡرٍ حَكِيمٍ
4در آن شب هر امرى بر اساس حكمت (الهى) تدبير و جدا مىگردد.
أَمۡرٗا مِّنۡ عِندِنَآ إِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ
5(آرى، نزول قرآن) فرمانى بود از سوى ما؛ ما (محمد (ص) را) فرستاديم!
رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
6اينها همه بخاطر رحمتى است از سوى پروردگارت، كه شنونده و داناست!
رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَآ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ
7(همان) پروردگار آسمانها و زمين و آنچه در ميان آنهاست، اگر اهل يقين هستيد!
لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحۡيِۦ وَ يُمِيتُ رَبُّكُمۡ وَ رَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ
8هيچ معبودى جز او نيست؛ زنده مىكند و مىميراند؛ او پروردگار شما و پروردگار پدران نخستين شماست!
بَلۡ هُمۡ فِي شَكّٖ يَلۡعَبُونَ
9ولى آنها در شكند و (با حقايق) بازى مىكنند.
فَٱرۡتَقِبۡ يَوۡمَ تَأۡتِي ٱلسَّمَآءُ بِدُخَانٖ مُّبِينٖ
10پس منتظر روزى باش كه آسمان دود آشكارى پديد آورد ...
يَغۡشَى ٱلنَّاسَ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٞ
11كه همه مردم را فرامىگيرد؛ اين عذاب دردناكى است!
رَّبَّنَا ٱكۡشِفۡ عَنَّا ٱلۡعَذَابَ إِنَّا مُؤۡمِنُونَ
12(مىگويند:) پروردگارا! عذاب را از ما برطرف كن كه ايمان مىآوريم.
أَنَّىٰ لَهُمُ ٱلذِّكۡرَىٰ وَ قَدۡ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مُّبِينٞ
13چگونه: و از كجا متذكر مىشوند با اينكه رسول روشنگر (با معجزات و منطق روشن) به سراغشان آمد!
ثُمَّ تَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ وَ قَالُواْ مُعَلَّمٞ مَّجۡنُونٌ
14سپس از او روى گردان شدند و گفتند: «او تعليم يافتهاى ديوانه است!»
إِنَّا كَاشِفُواْ ٱلۡعَذَابِ قَلِيلًا إِنَّكُمۡ عَآئِدُونَ
15ما عذاب را كمى برطرف مىسازيم، ولى باز به كارهاى خود بازمىگرديد!
يَوۡمَ نَبۡطِشُ ٱلۡبَطۡشَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰٓ إِنَّا مُنتَقِمُونَ
16(ما از آنها انتقام مىگيريم) در آن روز كه آنها را با قدرت خواهيم گرفت؛ آرى ما انتقام گيرندهايم!
وَ لَقَدۡ فَتَنَّا قَبۡلَهُمۡ قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَ وَ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ كَرِيمٌ
17ما پيش از اينها قوم فرعون را آزموديم و رسول بزرگوارى به سراغشان آمد،
أَنۡ أَدُّوٓاْ إِلَيَّ عِبَادَ ٱللَّهِ إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ
18(و به آنان گفت: امور) بندگان خدا را به من واگذاريد كه من فرستاده امينى براى شما هستم!
وَ أَن لَّا تَعۡلُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِنِّيٓ ءَاتِيكُم بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ
19و در برابر خداوند تكبر نورزيد كه من براى شما دليل روشنى آوردهام!
وَ إِنِّي عُذۡتُ بِرَبِّي وَ رَبِّكُمۡ أَن تَرۡجُمُونِ
20و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه مىبرم از اينكه مرا متهم كنيد!
وَ إِن لَّمۡ تُؤۡمِنُواْ لِي فَٱعۡتَزِلُونِ
21و اگر به من ايمان نمىآوريد، از من كنارهگيرى كنيد (و مانع ايمان آوردن مردم نشويد)!
فَدَعَا رَبَّهُۥٓ أَنَّ هَٰٓؤُلَآءِ قَوۡمٞ مُّجۡرِمُونَ
22(آنها هيچ يك از اين پندها را نپذيرفتند، و موسى) به پيشگاه پروردگارش عرضه داشت: اينها قومى مجرمند!
فَأَسۡرِ بِعِبَادِي لَيۡلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ
23(به او دستور داده شد:) بندگان مرا شبانه حركت ده كه شما تعقيب مىشويد!
وَ ٱتۡرُكِ ٱلۡبَحۡرَ رَهۡوًا إِنَّهُمۡ جُندٞ مُّغۡرَقُونَ
24(هنگامى كه از دريا گذشتيد) دريا را آرام و گشاده بگذار (و بگذر) كه آنها لشكرى غرقشده خواهند بود!
كَمۡ تَرَكُواْ مِن جَنَّٰتٖ وَ عُيُونٖ
25(سرانجام همگى نابود شدند و) چه بسيار باغها و چشمهها كه از خود به جاى گذاشتند،
وَ زُرُوعٖ وَ مَقَامٖ كَرِيمٖ
26و زراعتها و قصرهاى زيبا و گرانقيمت،
وَ نَعۡمَةٖ كَانُواْ فِيهَا فَٰكِهِينَ
27و نعمتهاى فراوان ديگر كه در آن (غرق) بودند!
كَذَٰلِكَ وَ أَوۡرَثۡنَٰهَا قَوۡمًا ءَاخَرِينَ
28اينچنين بود ماجراى آنان! و ما (اموال و حكومت) اينها را ميراث براى اقوام ديگرى قرار داديم!
فَمَا بَكَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلسَّمَآءُ وَ ٱلۡأَرۡضُ وَ مَا كَانُواْ مُنظَرِينَ
29نه آسمان بر آنان گريست و نه زمين، و نه به آنها مهلتى داده شد!
وَ لَقَدۡ نَجَّيۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مِنَ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡمُهِينِ
30ما بنى اسرائيل را از عذاب ذلتبار رهايى بخشيديم؛
مِن فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ كَانَ عَالِيٗا مِّنَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
31از فرعون كه مردى متكبر و از اسرافكاران بود!
وَ لَقَدِ ٱخۡتَرۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ عِلۡمٍ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
32ما آنها را با علم (خويش) بر جهانيان برگزيديم و برترى داديم،
وَ ءَاتَيۡنَٰهُم مِّنَ ٱلۡأٓيَٰتِ مَا فِيهِ بَلَٰٓؤٞاْ مُّبِينٌ
33و آياتى (از قدرت خويش) را به آنها داديم كه آزمايش آشكارى در آن بود (ولى آنان كفران كردند و مجازات شدند)!
إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَيَقُولُونَ
34اينها [مشركان] مىگويند:
إِنۡ هِيَ إِلَّا مَوۡتَتُنَا ٱلۡأُولَىٰ وَ مَا نَحۡنُ بِمُنشَرِينَ
35«مرگ ما جز همان مرگ اول نيست و هرگز برانگيخته نخواهيم شد!
فَأۡتُواْ بَِٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
36اگر راست مىگوييد پدران ما را (زنده كنيد و) بياوريد (تا گواهى دهند)!»
أَهُمۡ خَيۡرٌ أَمۡ قَوۡمُ تُبَّعٖ وَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡ إِنَّهُمۡ كَانُواْ مُجۡرِمِينَ
37آيا آنان بهترند يا قوم «تبع» و كسانى كه پيش از آنها بودند؟! ما آنان را هلاك كرديم، چرا كه مجرم بودند!
وَ مَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ مَا بَيۡنَهُمَا لَٰعِبِينَ
38ما آسمانها و زمين و آنچه را كه در ميان اين دو است به بازى (و بىهدف) نيافريديم!
مَا خَلَقۡنَٰهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
39ما آن دو را جز بحق نيافريديم؛ ولى بيشتر آنان نمىدانند!
إِنَّ يَوۡمَ ٱلۡفَصۡلِ مِيقَٰتُهُمۡ أَجۡمَعِينَ
40روز جدايى (حق از باطل) وعدهگاه همه آنهاست!
يَوۡمَ لَا يُغۡنِي مَوۡلًى عَن مَّوۡلٗى شَيۡٔٗا وَ لَا هُمۡ يُنصَرُونَ
41روزى كه هيچ دوستى كمترين كمكى به دوستش نمىكند، و از هيچ سو يارى نمىشوند؛
إِلَّا مَن رَّحِمَ ٱللَّهُ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
42مگر كسى كه خدا او را مورد رحمت قرار داده، چرا كه او عزيز و رحيم است!
إِنَّ شَجَرَتَ ٱلزَّقُّومِ
43مسلما درخت زقوم ...
طَعَامُ ٱلۡأَثِيمِ
44غذاى گنهكاران است،
كَٱلۡمُهۡلِ يَغۡلِي فِي ٱلۡبُطُونِ
45همانند فلز گداخته در شكمها مىجوشد؛
كَغَلۡيِ ٱلۡحَمِيمِ
46جوششى همچون آب سوزان!
خُذُوهُ فَٱعۡتِلُوهُ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلۡجَحِيمِ
47(آن گاه به مأموران دوزخ خطاب مىشود:) اين كافر مجرم را بگيريد و به ميان دوزخ پرتابش كنيد!
ثُمَّ صُبُّواْ فَوۡقَ رَأۡسِهِۦ مِنۡ عَذَابِ ٱلۡحَمِيمِ
48سپس بر سر او از عذاب جوشان بريزيد!
ذُقۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡكَرِيمُ
49(به او گفته مىشود:) بچش كه (به پندار خود) بسيار قدرتمند و محترم بودى!
إِنَّ هَٰذَا مَا كُنتُم بِهِۦ تَمۡتَرُونَ
50اين همان چيزى است كه پيوسته در آن ترديد مىكرديد!
إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٖ
51(ولى) پرهيزگاران در جايگاه امنى قرار دارند،
فِي جَنَّٰتٖ وَ عُيُونٖ
52در ميان باغها و چشمهها؛
يَلۡبَسُونَ مِن سُندُسٖ وَ إِسۡتَبۡرَقٖ مُّتَقَٰبِلِينَ
53آنها لباسهايى از حرير نازك و ضخيم مىپوشند و در مقابل يكديگر مىنشينند؛
كَذَٰلِكَ وَ زَوَّجۡنَٰهُم بِحُورٍ عِينٖ
54اينچنيناند بهشتيان؛ و آنها را با «حور العين» تزويج مىكنيم!
يَدۡعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَٰكِهَةٍ ءَامِنِينَ
55آنها در آنجا هر نوع ميوهاى را بخواهند در اختيارشان قرار مىگيرد، و در نهايت امنيت به سر مىبرند!
لَا يَذُوقُونَ فِيهَا ٱلۡمَوۡتَ إِلَّا ٱلۡمَوۡتَةَ ٱلۡأُولَىٰ وَ وَقَىٰهُمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ
56هرگز مرگى جز همان مرگ اول (كه در دنيا چشيدهاند) نخواهند چشيد، و خداوند آنها را از عذاب دوزخ حفظ مىكند؛
فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكَ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
57اين فضل و بخششى است از سوى پروردگارت، اين همان رستگارى بزرگ است!
فَإِنَّمَا يَسَّرۡنَٰهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
58ما آن [قرآن] را بر زبان تو آسان ساختيم، شايد آنان متذكر شوند!
فَٱرۡتَقِبۡ إِنَّهُم مُّرۡتَقِبُونَ
59(اما اگر نپذيرفتند) منتظر باش، آنها نيز منتظرند (تو منتظر پيروزى الهى و آنها منتظر عذاب و شكست)!