بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلذَّٰرِيَٰتِ ذَرۡوٗا

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ سوگند به بادهاى افشان‌كننده [كه ابرهاى باران‌زا و گرده‌هاى نرينه و ماده گياهان را مى‌افشانند.]

فَٱلۡحَٰمِلَٰتِ وِقۡرٗا

سوگند به ابرهايى كه بار سنگين باران را با خود [به نواحى مختلف‌] حمل مى‌كنند.

فَٱلۡجَٰرِيَٰتِ يُسۡرٗا

و سوگند به كشتى هايى كه به آسانى روى آب درياها روانند.

فَٱلۡمُقَسِّمَٰتِ أَمۡرًا

و سوگند به فرشتگانى كه [به امر خدا] كارها را [براى تدبير امور هستى ميان خود] تقسيم مى‌كنند،

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٞ

كه بى‌ترديد آنچه را [از اوضاع و احوال روز جزا] به شما وعده مى‌دهند، راست ويقينى است.

وَ إِنَّ ٱلدِّينَ لَوَٰقِعٞ

وقطعا [روز] جزا واقع خواهد شد.

وَ ٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلۡحُبُكِ

و سوگند به آسمان كه دارى اعتدال و زيبايى و آراستگى است؛

إِنَّكُمۡ لَفِي قَوۡلٖ مُّخۡتَلِفٖ

كه شما [در رابطه با قرآن و حقايقى كه قرآن با دليل و برهان اثبات مى‌كند] در گفتارى متناقض و گوناگون هستيد.

يُؤۡفَكُ عَنۡهُ مَنۡ أُفِكَ

از قرآن [به باطل‌] منحرف مى‌شود كسى كه [از خير و سعادت‌] منحرف شده است.

قُتِلَ ٱلۡخَرَّٰصُونَ

مرگ بر دروغ پردازان [كه بدون دليل و به ناحق درباره قرآن و حقايقش سخن‌پراكنى مى‌كنند.]

ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي غَمۡرَةٖ سَاهُونَ

همانان كه در جهالتى عميق و فراگير در بى‌خبرى و غفلتى سنگين فرو رفته‌اند!

يَسۡ‍َٔلُونَ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلدِّينِ

[همواره‌] مى‌پرسند: روز جزا چه زمانى خواهد بود؟

يَوۡمَ هُمۡ عَلَى ٱلنَّارِ يُفۡتَنُونَ

همان روزى است كه آنان را در آتش مى‌سوزانند.

ذُوقُواْ فِتۡنَتَكُمۡ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تَسۡتَعۡجِلُونَ

[و به آنان گويند:] عذابتان را بچشيد، اين همان عذابى است كه [از روى ريشخند] شتاب در آمدنش را مى‌خواستيد.

إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَ عُيُونٍ

بى‌ترديد پرهيزكاران در بهشت‌ها و چشمه سارهايند.

ءَاخِذِينَ مَآ ءَاتَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِكَ مُحۡسِنِينَ

آنچه را پروردگارشان به آنان عطا كرده دريافت مى‌كنند؛ زيرا كه آنان پيش از اين همواره نيكوكار بودند.

كَانُواْ قَلِيلٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مَا يَهۡجَعُونَ

آنان اندكى از شب را مى‌خوابيدند [و بيشتر آن را به عبادت و بندگى مى‌گذراندند.]

وَ بِٱلۡأَسۡحَارِ هُمۡ يَسۡتَغۡفِرُونَ

و سحرگاهان از خدا درخواست آمرزش مى‌كردند.

وَ فِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ لِّلسَّآئِلِ وَ ٱلۡمَحۡرُومِ

و در اموالشان حقى براى سائل تهى‌دست و محروم از معيشت بود.

وَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ءَايَٰتٞ لِّلۡمُوقِنِينَ

در زمين براى اهل يقين نشانه‌هايى [بر توحيد، ربوبيت و قدرت خدا] است.

وَ فِيٓ أَنفُسِكُمۡ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ

و [نيز] در وجود شما [نشانه‌هايى است‌] آيا نمى‌بينيد؟

وَ فِي ٱلسَّمَآءِ رِزۡقُكُمۡ وَ مَا تُوعَدُونَ

و رزق شما و آنچه به آن وعده داده مى‌شويد، در آسمان است

فَوَرَبِّ ٱلسَّمَآءِ وَ ٱلۡأَرۡضِ إِنَّهُۥ لَحَقّٞ مِّثۡلَ مَآ أَنَّكُمۡ تَنطِقُونَ

پس سوگند به پروردگار آسمان و زمين كه آنچه را كه وعده داده مى‌شويد، حق و يقينى است، همان گونه كه شما [وقت سخن گفتن يقين داريد] سخن مى‌گوييد.

هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ضَيۡفِ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡمُكۡرَمِينَ

آيا خبر مهمانان ارجمند و بزرگوار ابراهيم به تو رسيده است؟

إِذۡ دَخَلُواْ عَلَيۡهِ فَقَالُواْ سَلَٰمٗا قَالَ سَلَٰمٞ قَوۡمٞ مُّنكَرُونَ

زمانى كه بر او وارد شدند، پس سلام گفتند. گفت: سلام، [شما] مردمى ناشناسيد!

فَرَاغَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ فَجَآءَ بِعِجۡلٖ سَمِينٖ

پس به سوى خانواده‌اش بازگشت و گوساله‌اى فربه [و بريان شده‌] آورد.

فَقَرَّبَهُۥٓ إِلَيۡهِمۡ قَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ

پس آن را نزديكشان برد [ولى ديد نمى‌خورند]؛ گفت: مگر نمى‌خوريد؟

فَأَوۡجَسَ مِنۡهُمۡ خِيفَةٗ قَالُواْ لَا تَخَفۡ وَ بَشَّرُوهُ بِغُلَٰمٍ عَلِيمٖ

و [در دلش‌] از آنان احساس ترسى كرد. گفتند: مترس. و او را به پسرى دانا مژده دادند.

فَأَقۡبَلَتِ ٱمۡرَأَتُهُۥ فِي صَرَّةٖ فَصَكَّتۡ وَجۡهَهَا وَ قَالَتۡ عَجُوزٌ عَقِيمٞ

در اين ميان همسرش [كه مژده را شنيده بود] با فريادى [از روى تعجب‌] در حالى كه به چهره‌اش زد سر رسيد و گفت: پيرزنى نازا [و فرزند؟!]

قَالُواْ كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ

گفتند: پروردگارت چنين گفته است؛ يقينا او حكيم و داناست.

قَالَ فَمَا خَطۡبُكُمۡ أَيُّهَا ٱلۡمُرۡسَلُونَ

[ابراهيم‌] گفت: اى فرستادگان! دنبال چه كار مهمى هستيد؟

قَالُوٓاْ إِنَّآ أُرۡسِلۡنَآ إِلَىٰ قَوۡمٖ مُّجۡرِمِينَ

گفتند: ما را به سوى مردمى گنهكار فرستاده‌اند؛

لِنُرۡسِلَ عَلَيۡهِمۡ حِجَارَةٗ مِّن طِينٖ

تا [بارانى‌] از گل‌سنگ بر آنان بفرستيم؛

مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلۡمُسۡرِفِينَ

[سنگى كه‌] نزد پروردگارت براى تجاوزكاران نشانه گذارى شده است؛

فَأَخۡرَجۡنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

پس هركه را از مؤمنان در آن شهر بود [پيش از آمدن عذاب‌] بيرون برديم؛

فَمَا وَجَدۡنَا فِيهَا غَيۡرَ بَيۡتٖ مِّنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ

در آنجا جز يك خانه از مسلمانان [كه اهلش مطيع خدا بودند، نيافتيم.]

وَ تَرَكۡنَا فِيهَآ ءَايَةٗ لِّلَّذِينَ يَخَافُونَ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ

در آنجا [پس از زير و رو شدن شهر و هلاكت مردم‌] نشانه و عبرتى [از قدرت، غضب خود و محكوميت مجرمان‌] براى كسانى كه از عذاب دردناك مى‌ترسند به جا گذاشتيم.

وَ فِي مُوسَىٰٓ إِذۡ أَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ

و [نيز] در [سرگذشت‌] موسى، چون او را با دليلى روشن به سوى فرعون فرستاديم [عبرتى است.]

فَتَوَلَّىٰ بِرُكۡنِهِۦ وَ قَالَ سَٰحِرٌ أَوۡ مَجۡنُونٞ

پس فرعون با سپاهيانش روى [از حق‌] گرداندند و گفت: [اين مرد] يا جادوگر است يا ديوانه!

فَأَخَذۡنَٰهُ وَ جُنُودَهُۥ فَنَبَذۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡيَمِّ وَ هُوَ مُلِيمٞ

در نتيجه او و سپاهيانش را گرفتيم و به دريا افكنديم، در حالى كه [به سبب لجبازى و دشمنى‌] مستحق سرزنش بود.

وَ فِي عَادٍ إِذۡ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلرِّيحَ ٱلۡعَقِيمَ

و [نيز] در [سرگذشت قوم‌] عاد هنگامى كه بر آنان باد هلاك كننده‌اى فرستاديم [عبرتى است.]

مَا تَذَرُ مِن شَيۡءٍ أَتَتۡ عَلَيۡهِ إِلَّا جَعَلَتۡهُ كَٱلرَّمِيمِ

[آن باد] هيچ چيزى را كه بر آن مى‌وزيد، رها نمى‌كرد مگر آنكه آن را به صورت استخوان پوسيده‌اى مى‌ساخت.

وَ فِي ثَمُودَ إِذۡ قِيلَ لَهُمۡ تَمَتَّعُواْ حَتَّىٰ حِينٖ

و [نيز] در قوم ثمود [عبرتى است‌] هنگامى كه [پس از پى كردن ناقه‌] به آنان گفته شد: زمانى كوتاه [كه بيش از سه روز نيست از زندگى‌] برخوردار باشيد [كه عذاب خواهد رسيد.]

فَعَتَوۡاْ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ وَ هُمۡ يَنظُرُونَ

ولى [آنان در آن سه روز هم كه مهلت داشتند باز] از فرمان پروردگارشان سرپيچى كردند، پس صاعقه مرگبار آنان را فراگرفت در حالى كه آنان با ترس و حيرت به آن‌] مى‌نگريستند.

فَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ مِن قِيَامٖ وَ مَا كَانُواْ مُنتَصِرِينَ

پس [با آمدن عذاب و به سبب اينكه هيچ مهلتى نيافتند] نه قدرت برخاستن از جاى خود را داشتند و نه دادخواهى كردند.

وَ قَوۡمَ نُوحٖ مِّن قَبۡلُ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ

و قوم نوح را پيش از اين [هلاك كرديم‌]؛ زيرا آنان همواره مردمى نافرمان بودند.

وَ ٱلسَّمَآءَ بَنَيۡنَٰهَا بِأَيۡيْدٖ وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ

و آسمان را به قدرت ونيرو بنا كرديم و ما گستراننده‌ايم.

وَ ٱلۡأَرۡضَ فَرَشۡنَٰهَا فَنِعۡمَ ٱلۡمَٰهِدُونَ

و زمين را گسترديم و چه نيكو گستراننده‌اى هستيم.

وَ مِن كُلِّ شَيۡءٍ خَلَقۡنَا زَوۡجَيۡنِ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ

واز هر چيزى جفت آفريديم باشد كه متذكر [اين حقايق كه نشانه‌هايى بر قدرت، حكمت و ربوبيت خداست‌] شويد.

فَفِرُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ إِنِّي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ مُّبِينٞ

پس به سوى خدا بگريزيد [كه‌] بى‌ترديد من از سوى او بيم دهنده‌اى روشنگرم.

وَ لَا تَجۡعَلُواْ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ إِنِّي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ مُّبِينٞ

و با خدا معبودى ديگر قرار ندهيد، يقينا من از سوى او بيم‌دهنده‌اى آشكارم.

كَذَٰلِكَ مَآ أَتَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا قَالُواْ سَاحِرٌ أَوۡ مَجۡنُونٌ

همچنين هيچ پيامبرى بر كسانى كه پيش از اينان بودند نيامد مگر اينكه گفتند: جادوگر يا ديوانه است!

أَتَوَاصَوۡاْ بِهِۦ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٞ طَاغُونَ

آيا [اين اقوام‌] يكديگر را به اين گونه داورى [ناحق درباره پيامبرشان‌] سفارش كرده بودند؟! [نه‌] بلكه همه آنان گروهى ياغى و سركش بودند [و اين ياوه‌گويى‌ها محصول سركشى و ياغى‌گرى آنان بود.]

فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ فَمَآ أَنتَ بِمَلُومٖ

بنابراين از اين سبك مغزان باطل‌گو روى برگردان [كه تو اتمام حجت كردى‌] و شايسته سرزنش نيستى؛

وَ ذَكِّرۡ فَإِنَّ ٱلذِّكۡرَىٰ تَنفَعُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

و پند ده؛ زيرا پند به مؤمنان سود مى‌دهد؛

وَ مَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَ ٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ

و جن و انس را جز براى اينكه مرا بپرستند نيافريديم؛

مَآ أُرِيدُ مِنۡهُم مِّن رِّزۡقٖ وَ مَآ أُرِيدُ أَن يُطۡعِمُونِ

از آنان هيچ رزقى نمى‌خواهم، و نمى‌خواهم كه مرا طعام دهند.

إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلرَّزَّاقُ ذُو ٱلۡقُوَّةِ ٱلۡمَتِينُ

بى‌ترديد خدا خود روزى‌دهنده و صاحب قدرت استوار است.

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذَنُوبٗا مِّثۡلَ ذَنُوبِ أَصۡحَٰبِهِمۡ فَلَا يَسۡتَعۡجِلُونِ

پس براى كسانى [از قوم تو] كه ستم ورزيدند، سهمى از عذاب است مانند سهم هم‌مسلكانشان از امت هاى پيشين، بنابراين شتاب در آمدن آن را نخواهند.

فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن يَوۡمِهِمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ

پس واى بر كسانى كه كافر شدند از آن روزشان كه به آن وعده داده مى‌شوند.