سوره الذاریات
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ وَ ٱلذَّٰرِيَٰتِ ذَرۡوٗا
1به نام خدا كه هم رحمان است و هم رحيم.؛ سوگند به بادهايى كه ذرات سر راه خود را به اطراف مىپراكند.
فَٱلۡحَٰمِلَٰتِ وِقۡرٗا
2و پس از آن سوگند به ابرهاى سنگين بار از آب.
فَٱلۡجَٰرِيَٰتِ يُسۡرٗا
3و سپس سوگند به كشتىهايى كه به آسانى در درياها در حركتند.
فَٱلۡمُقَسِّمَٰتِ أَمۡرًا
4و آن گاه به فرشتگانى سوگند كه امر خدا را در بين خود تقسيم مىكنند.
إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٞ
5كه آنچه بدان تهديد شدهايد صادق و آمدنى است.
وَ إِنَّ ٱلدِّينَ لَوَٰقِعٞ
6و محققا روز جزا واقع شدنى است.
وَ ٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلۡحُبُكِ
7به آسمان آراسته سوگند.
إِنَّكُمۡ لَفِي قَوۡلٖ مُّخۡتَلِفٖ
8كه شما در سخنانى مختلف سرگردانيد.
يُؤۡفَكُ عَنۡهُ مَنۡ أُفِكَ
9سخنانى كه هر كس از كتاب خدا منحرف مىشود به وسيله آن منحرف مىشود.
قُتِلَ ٱلۡخَرَّٰصُونَ
10خدا بكشد كسانى را كه بى دليل و برهان در باره روز جزاء سخن مىگويند (و مردم را منحرف مىكند).
ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي غَمۡرَةٖ سَاهُونَ
11آنهايى كه در جهلى عميق غرق در غفلتند.
يَسَۡٔلُونَ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلدِّينِ
12و در چنين ظلمت و غفلتى مىپرسند روز جزاء كى است.
يَوۡمَ هُمۡ عَلَى ٱلنَّارِ يُفۡتَنُونَ
13روزى است كه همين خراصان در آتش گداخته مىشوند.
ذُوقُواْ فِتۡنَتَكُمۡ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تَسۡتَعۡجِلُونَ
14و به ايشان گفته مىشود بچشيد ان عذابى را كه مىخواستيد در آمدنش عجله شود.
إِنَّ ٱلۡمُتَّقِينَ فِي جَنَّٰتٖ وَ عُيُونٍ
15محققا مردم با تقوى در بهشتها و چشمهسارهايى وصفناپذيرند.
ءَاخِذِينَ مَآ ءَاتَىٰهُمۡ رَبُّهُمۡ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَبۡلَ ذَٰلِكَ مُحۡسِنِينَ
16در حالى كه به آنچه پروردگارشان به ايشان مىدهد راضىاند، چون در دنيا از نيكوكاران بودند.
كَانُواْ قَلِيلٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مَا يَهۡجَعُونَ
17آرى، اندكى از شبها را مىخوابيدند.
وَ بِٱلۡأَسۡحَارِ هُمۡ يَسۡتَغۡفِرُونَ
18و در سحرها استغفار مىكردند.
وَ فِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ لِّلسَّآئِلِ وَ ٱلۡمَحۡرُومِ
19و در اموال خود براى سائل و محروم حقى قائل بودند.
وَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ءَايَٰتٞ لِّلۡمُوقِنِينَ
20هم در زمين آياتى هست براى اهل يقين.
وَ فِيٓ أَنفُسِكُمۡ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ
21و هم در درون وجود خودتان چرا آن آيات را نمىبينيد.
وَ فِي ٱلسَّمَآءِ رِزۡقُكُمۡ وَ مَا تُوعَدُونَ
22و در آسمان، هم رزق شما هست و هم آنچه كه وعده داده شدهايد.
فَوَرَبِّ ٱلسَّمَآءِ وَ ٱلۡأَرۡضِ إِنَّهُۥ لَحَقّٞ مِّثۡلَ مَآ أَنَّكُمۡ تَنطِقُونَ
23پس به رب آسمانها و زمين سوگند كه آنچه وعده داده شدهايد عينا مثل اينكه شما سخن مىگوييد حق است.
هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ضَيۡفِ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡمُكۡرَمِينَ
24آيا هيچ داستان ميهمانان محترم ابراهيم را شنيدهاى؟.
إِذۡ دَخَلُواْ عَلَيۡهِ فَقَالُواْ سَلَٰمٗا قَالَ سَلَٰمٞ قَوۡمٞ مُّنكَرُونَ
25آن گاه كه بر او وارد شده سلام كردند و او هم سلام گفت در حالى كه زير لب مىگفت: ناشناسند.
فَرَاغَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ فَجَآءَ بِعِجۡلٖ سَمِينٖ
26و سپس محرمانه نزد اهل خود شده گوسالهاى چاق و بريان حاضر كرد.
فَقَرَّبَهُۥٓ إِلَيۡهِمۡ قَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ
27گوساله را نزديك آنان گذاشت و وقتى ديد نمىخورند پرسيد چرا نمىخوريد.
فَأَوۡجَسَ مِنۡهُمۡ خِيفَةٗ قَالُواْ لَا تَخَفۡ وَ بَشَّرُوهُ بِغُلَٰمٍ عَلِيمٖ
28در اينجا بود كه در باطن احساس ترس كرد. گفتند مترس، و او را به فرزندى دانا بشارت دادند.
فَأَقۡبَلَتِ ٱمۡرَأَتُهُۥ فِي صَرَّةٖ فَصَكَّتۡ وَجۡهَهَا وَ قَالَتۡ عَجُوزٌ عَقِيمٞ
29همسرش در حالى كه جمعى با او بودند نزديك آمد و به روى خود مىزد و مىگفت: آيا من بچهدار مىشوم در حالى كه عجوزى نازا هستم.
قَالُواْ كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡعَلِيمُ
30گفتند: آرى، پروردگارت اين چنين خواسته و او حكيم و عليم است.
قَالَ فَمَا خَطۡبُكُمۡ أَيُّهَا ٱلۡمُرۡسَلُونَ
31ابراهيم پرسيد براى چه مهمى آمدهايد اى فرستاده شدگان؟.
قَالُوٓاْ إِنَّآ أُرۡسِلۡنَآ إِلَىٰ قَوۡمٖ مُّجۡرِمِينَ
32گفتند ما به سوى قومى مجرم فرستاده شدهايم.
لِنُرۡسِلَ عَلَيۡهِمۡ حِجَارَةٗ مِّن طِينٖ
33تا سنگى از گل بر سر آنان رها كنيم.
مُّسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلۡمُسۡرِفِينَ
34سنگهايى كه همه نزد پروردگارت براى اسرافگران نشان شده.
فَأَخۡرَجۡنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
35پس ما از مؤمنين هر كه در آنجا بود بيرون كرديم.
فَمَا وَجَدۡنَا فِيهَا غَيۡرَ بَيۡتٖ مِّنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
36و به غير از يك خانوار مسلمان كسى در آنجا نيافتيم.
وَ تَرَكۡنَا فِيهَآ ءَايَةٗ لِّلَّذِينَ يَخَافُونَ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
37و از آن قريه چيزى باقى نگذاشتيم مگر نشانهاى، تا آنها كه از عذاب اليم مىترسند از آن عبرت گيرند.
وَ فِي مُوسَىٰٓ إِذۡ أَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ بِسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٖ
38و در موسى هم آيتى است آن وقت كه با برهانى محكم او را به سوى فرعون فرستاديم.
فَتَوَلَّىٰ بِرُكۡنِهِۦ وَ قَالَ سَٰحِرٌ أَوۡ مَجۡنُونٞ
39فرعون كه همه اعتمادش به لشكرش بود گفت وى يا ساحر است يا جن زده.
فَأَخَذۡنَٰهُ وَ جُنُودَهُۥ فَنَبَذۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡيَمِّ وَ هُوَ مُلِيمٞ
40پس او و لشكريانش را گرفتيم و در دريا پرت كرديم در حالى كه خود را ملامت مىكرد.
وَ فِي عَادٍ إِذۡ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمُ ٱلرِّيحَ ٱلۡعَقِيمَ
41و در عاد نيز آيتى است آن وقت كه بادى خشك و بى فايده به سويشان روانه كرديم.
مَا تَذَرُ مِن شَيۡءٍ أَتَتۡ عَلَيۡهِ إِلَّا جَعَلَتۡهُ كَٱلرَّمِيمِ
42هيچ چيزى سر راه خود نيافت مگر آنكه چون جسمى پوسيده به صورت پودر درآورد.
وَ فِي ثَمُودَ إِذۡ قِيلَ لَهُمۡ تَمَتَّعُواْ حَتَّىٰ حِينٖ
43و در ثمود هم آيتى است آن زمان كه به ايشان گفته شد تنها چند روز ديگر مهلت خوشگذرانى داريد.
فَعَتَوۡاْ عَنۡ أَمۡرِ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ وَ هُمۡ يَنظُرُونَ
44در آن چند روز هم به سوى پروردگار خود برنگشتند و هم چنان از امر پروردگارشان طغيان ورزيدند پس صاعقه ايشان را گرفت در حالى كه خود تماشا مىكردند.
فَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ مِن قِيَامٖ وَ مَا كَانُواْ مُنتَصِرِينَ
45حتى نتوانستند از آنجا كه نشسته بودند برخيزند و كسى را هم نيافتند كه به يارى خويش بطلبند.
وَ قَوۡمَ نُوحٖ مِّن قَبۡلُ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
46و در قوم نوح هم كه قبل از همه نامبردگان بودند آيتى است و آنان مردمى فاسق بودند.
وَ ٱلسَّمَآءَ بَنَيۡنَٰهَا بِأَيۡيْدٖ وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ
47در آسمان هم آيتى است كه ما با قدرت خود بنايش كرديم و روز بروز وسعتش مىدهيم.
وَ ٱلۡأَرۡضَ فَرَشۡنَٰهَا فَنِعۡمَ ٱلۡمَٰهِدُونَ
48و در زمين آيتى است كه آن را گسترده و قابل زيست كرديم.
وَ مِن كُلِّ شَيۡءٍ خَلَقۡنَا زَوۡجَيۡنِ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
49و از هر چيزى جفت خلق كرديم باشد كه شما متذكر شويد.
فَفِرُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ إِنِّي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ مُّبِينٞ
50پس به سوى خدا بگريزيد كه من شما را بيمرسانى روشنگرم.
وَ لَا تَجۡعَلُواْ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ إِنِّي لَكُم مِّنۡهُ نَذِيرٞ مُّبِينٞ
51و با الله هيچ اله ديگرى مگيريد كه من براى شما نذيرى آشكارم.
كَذَٰلِكَ مَآ أَتَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا قَالُواْ سَاحِرٌ أَوۡ مَجۡنُونٌ
52اين چنين بود كه هيچ رسولى به سراغ كفار قبل از اين كفار نيامد مگر اينكه گفتند يا ساحر است و يا جنزده.
أَتَوَاصَوۡاْ بِهِۦ بَلۡ هُمۡ قَوۡمٞ طَاغُونَ
53آيا يكديگر را به آن سفارش مىكردند، نه، مساله سفارش نيست بلكه همه طاغىاند.
فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ فَمَآ أَنتَ بِمَلُومٖ
54پس تو هم از آنان روى بگردان كه هيچ سرزنشى بر تو نيست.
وَ ذَكِّرۡ فَإِنَّ ٱلذِّكۡرَىٰ تَنفَعُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
55و تذكر بده كه تذكر به حال مؤمنين نافع است.
وَ مَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَ ٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ
56و من جن و انس را نيافريدم مگر براى اينكه عبادتم كنند.
مَآ أُرِيدُ مِنۡهُم مِّن رِّزۡقٖ وَ مَآ أُرِيدُ أَن يُطۡعِمُونِ
57و من از آنان نه رزقى مىخواهم و نه مىخواهم چيزى به من بچشانند.
إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلرَّزَّاقُ ذُو ٱلۡقُوَّةِ ٱلۡمَتِينُ
58بدرستى يگانه رزاق و داراى قوت و متانت خداست.
فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذَنُوبٗا مِّثۡلَ ذَنُوبِ أَصۡحَٰبِهِمۡ فَلَا يَسۡتَعۡجِلُونِ
59پس به درستى آنهايى كه در اين امت ستم كردند همان نصيبى را دارند كه هم مسلكانشان در امتهاى گذشته داشتند پس خيلى به عجله وادار مكنيد.
فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن يَوۡمِهِمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ
60پس واى بر كسانى كه كفر ورزيدند از آن روزى كه وعدهاش به ايشان داده شده.