بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ الم

به نام خداى گسترده مهر مهرورز؛ الف، لام، ميم.

غُلِبَتِ الرُّومُ

(سپاه) روم در نزديك‌ترين سرزمين شكست خورد؛

فِي أَدْنَي الْأَرْضِ وَ هُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ

و [لى‌] آنان بعد از شكستشان در [ظرف‌] چند سال بزودى پيروز خواهند شد.

فِي بِضْعِ سِنِينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ وَ يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ

كار [ها] قبل از (آن شكست)، و بعد از (اين پيروزى)، فقط از آن خداست؛ و در آن روز مؤمنان از يارى الهى (و پيروزى ديگرى) شاد مى‌شوند.

بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشاءُ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ

(خدا) هر كس را بخواهد (و شايسته بداند) يارى مى‌رساند؛ و او شكست ناپذير [و] مهرورز است.

وَعْدَ اللَّهِ لا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ

(اين) وعده خداست؛ خدا از وعده‌اش تخلف نمى‌ورزد؛ و ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند.

يَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُونَ

(زيرا آنان) ظاهرى از زندگى پست (دنيا) را مى‌دانند، در حالى كه آنان خود از آخرت غافلند.

أَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ ما خَلَقَ اللَّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلَّا بِالْحَقِّ وَ أَجَلٍ مُسَمًّي وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ لَكافِرُونَ

و آيا در (درون) خودشان فكر نكرده‌اند، كه خدا، آسمان‌ها و زمين و آنچه بين آن دو است را جز به حق و سرآمدى معين نيافريده است؟! و [لى‌] قطعا بسيارى از مردم ملاقات پروردگارشان را منكرند.

أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ أَثارُوا الْأَرْضَ وَ عَمَرُوها أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوها وَ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَما كانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لٰكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

و آيا در زمين گردش نكردند تا بنگرند، چگونه بوده است فرجام كسانى كه پيش از آنان بودند؟ كه از آنان نيرومندتر بودند، و زمين را شخم زدند و بيشتر از آنچه (اينان) آبادش كردند، آن را آباد ساختند، و فرستادگانشان دليل‌هاى روشن (معجزه آسا) براى آنان آوردند، (ولى ايمان نياوردند و عذاب شدند)؛ و خدا هرگز به آنان ستم نكرد و ليكن همواره بر خودشان ستم مى‌كردند.

ثُمَّ كانَ عاقِبَةَ الَّذِينَ أَساءُوا السُّوايٰ أَنْ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ وَ كانُوا بِها يَسْتَهْزِؤُنَ

سپس فرجام كسانى كه [كارهاى‌] بدانجام دادند، بدتر شد، (چرا) كه آيات خدا را دروغ انگاشتند و همواره آنها را ريشخند مى‌كردند.

اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

خدا آفرينش را آغاز مى‌كند، سپس آن را باز مى‌گرداند، سپس فقط به سوى او بازگردانده مى‌شويد.

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ

و روزى كه ساعت (قيامت) برپا مى‌شود، خلافكاران از نا اميدى اندوهگين مى‌شوند.

وَ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ مِنْ شُرَكائِهِمْ شُفَعاءُ وَ كانُوا بِشُرَكائِهِمْ كافِرِينَ

و از شريكانشان (بت ها) شفاعتگرانى براى آنان نيست، و (مشركان) شريكانشان را منكرند.

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ

و روزى كه ساعت (قيامت) برپا مى‌شود، در آن روز (مردم) پراكنده مى‌شوند.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ

و اما كسانى كه ايمان آوردند و (كارهاى) شايسته انجام دادند، پس آنان در بوستانى (بهشتى) سرخوشند.

وَ أَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ لِقاءِ الْآخِرَةِ فَأُولئِكَ فِي الْعَذابِ مُحْضَرُونَ

و اما كسانى كه كفر ورزيدند و آيات ما و ملاقات آخرت را دروغ انگاشتند، پس آنان احضار شدگان در عذابند.

فَسُبْحانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ

و خدا منزه است هنگامى كه به شب در آييد، و هنگامى كه به بامداد در آييد.

وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ

و ستايش در آسمان‌ها و زمين مخصوص اوست، و (منزه است) عصرگاهان و هنگامى كه به نيمروز در آييد.

يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ كَذٰلِكَ تُخْرَجُونَ

زنده را از مرده بيرون مى‌آورد، و مرده را از زنده بيرون مى‌آورد، و زمين را پس از مردنش زنده مى‌گرداند؛ و اينگونه (از گورها) بيرون آورده مى‌شويد.

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ إِذا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ

و از نشانه‌هاى او، اين است كه شما را از خاك آفريد، سپس بناگاه شما بشرى شديد كه گسترش مى‌يابيد.

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

و از نشانه‌هاى او اين است كه همسرانى از (جنس) خودتان براى شما آفريد، تا بدان‌ها آرامش يابيد، و در بين شما دوستى و رحمت قرارداد؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌هايى است براى گروهى كه تفكر مى‌كنند.

وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِلْعالِمِينَ

و از نشانه‌هاى او آفرينش آسمان‌ها و زمين، و تفاوت زبان‌هايتان و رنگ‌هاى شماست؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌هايى براى دانايان است.

وَ مِنْ آياتِهِ مَنامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ

و از نشانه‌هاى او خواب شما در شب و روز است؛ و جستجوى (معاش) شما از بخشش اوست؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌هايى است براى گروهى كه گوش شنوا دارند.

وَ مِنْ آياتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و از نشانه‌هاى او، اين است كه برق را براى ترس و اميد به شما مى‌نماياند، و از آسمان آبى فرو مى‌فرستد، و زمين را پس از مردنش بوسيله آن زنده مى‌گرداند؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌هايى است براى گروهى كه خردورزى مى كنند.

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذا دَعاكُمْ دَعْوَةً مِنَ الْأَرْضِ إِذا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ

و از نشانه‌هاى او اين است كه آسمان و زمين به فرمانش برپاست؛ سپس هنگامى كه شما را با يك بار خواندن، از زمين فراخواند، ناگهان شما (از گورها) بيرون مى‌آييد.

وَ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ كُلٌّ لَهُ قانِتُونَ

و هر كه در آسمان ها و زمين است فقط از آن اوست؛ [و] همه براى او [فروتن و] فرمان پذيرند.

وَ هُوَ الَّذِي يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَ هُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْليٰ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

و او كسى است كه آفرينش را آغاز مى كند، سپس آن را باز مى‌گرداند، و آن بر او آسان‌تر است؛ و مثال والاتر در آسمان‌ها و زمين فقط از آن اوست؛ و او شكست‌ناپذير فرزانه است.

ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلاً مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ شُرَكاءَ فِي ما رَزَقْناكُمْ فَأَنْتُمْ فِيهِ سَواءٌ تَخافُونَهُمْ كَخِيفَتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

(خدا) مثلى از خودتان، براى شما زد: آيا در آنچه به شما« روزى »داده‌ايم، از آنچه (از بردگان) كه شما مالك شده‌ايد، هيچ شريكى براى شما وجود دارد كه شما در آن (روزى) يكسان باشيد؛ [و] همانطور كه شما از خودتان ترس داريد از آنان ترس داشته باشيد؟! اينگونه آيات را براى گروهى كه خردورزى مى‌كنند شرح مى‌دهيم.

بَلِ اتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَهْواءَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَمَنْ يَهْدِي مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرِينَ

بلكه كسانى كه ستم كردند بدون هيچ دانشى از هوس‌هايشان پيروى كردند. و كسى را كه خدا گمراه كرده است، چه كسى هدايت مى‌كند؟! و هيچ ياورى براى شان نيست.

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ

پس روى (وجود) خود را به دين حق گرايانه راست دار، (و پيروى كن از) سرشت الهى كه (خدا) مردم را بر (اساس) آن آفريده، كه هيچ تغييرى در آفرينش الهى نيست؛ اين دين استوار است، و ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند.

مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَ اتَّقُوهُ وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ لا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ

در حالى كه به سوى او بازگشت مى‌كنيد. و [خود را] از [عذاب‌] او حفظ كنيد، و نماز را برپا داريد و از مشركان نباشيد؛

مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَ كانُوا شِيَعاً كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ

از (همان) كسانى كه دينشان را پراكنده ساختند و گروه گروه گرديدند، هر حزبى به آنچه نزد آنهاست شادمانند.

وَ إِذا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُمْ مُنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذا أَذاقَهُمْ مِنْهُ رَحْمَةً إِذا فَرِيقٌ مِنْهُمْ بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ

و هنگامى كه زيان (و رنج) ى به مردم برسد، پروردگارشان را مى‌خوانند در حالى كه به سوى او باز مى‌گردند، سپس هنگامى كه رحمتى از خود به آنان بچشاند، بناگاه دسته‌اى از آنان به پروردگارشان شرك مى ورزند.

لِيَكْفُرُوا بِما آتَيْناهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ

آنچه را به آنان داده‌ايم، ناسپاسى كنند! پس (چند روزى از دنيا) بهره گيريد، و [لى‌] در آينده خواهيد دانست.

أَمْ أَنْزَلْنا عَلَيْهِمْ سُلْطاناً فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِما كانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ

بلكه آيا دليلى برآنان فرو فرستاديم و آن (دليل)، از آنچه همواره بوسيله آن شرك مى‌ورزيدند، سخن مى‌گويد؟!

وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ إِذا هُمْ يَقْنَطُونَ

و هنگامى كه رحمتى به مردم بچشانيم، بدان شادمان مى‌شوند؛ و اگر بخاطر دستاورد پيشين‌شان بدى به آنان برسد، ناگهان آنان نااميد مى‌شوند.

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

و آيا اطلاع نيافته‌اند كه خدا« روزى »را براى هر كس بخواهد (و شايسته بداند) گسترده سازد، و تنگ گرداند؟! قطعا در آن [ها] نشانه‌هايى است براى گروهى كه ايمان مى‌آورند.

فَآتِ ذَا الْقُرْبيٰ حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ ذٰلِكَ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

پس حق نزديكان و بينوا و در راه مانده را به او بده؛ آن براى كسانى كه (خشنودى) ذات خدا را مى خواهند بهتر است؛ و تنها آنان رستگارانند.

وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ

و آنچه از ربا مى‌دهيد تا در اموال مردم افزون شود، پس نزد خدا فزونى نمى‌يابد؛ و آنچه از [ماليات‌] زكات مى‌پردازيد در حالى كه (خشنودى) ذات خدا را مى‌خواهيد، پس تنها آنان (بدان) افزون يافتگانند.

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ ثُمَّ رَزَقَكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَفْعَلُ مِنْ ذٰلِكُمْ مِنْ شَيْءٍ سُبْحانَهُ وَ تَعاليٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ

خدا كسى است كه شما را آفريد، سپس شما را« روزى »داد، سپس شما را مى‌ميراند، سپس شما را زنده مى‌كند؛ آيا از شريكان شما (كه براى خدا همتا قرار داده‌ايد) كسى هست كه از اين (كارها) چيزى را انجام دهد؟! او منزه و برتر است از آنچه شريك (او) قرار مى‌دهند.

ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

بخاطر دستاورد مردم، تباهى در خشكى و دريا آشكار شد؛ تا (سزاى) بعضى از آنچه انجام داده‌اند را به آنان بچشاند! باشد كه آنان بازگردند.

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلُ كانَ أَكْثَرُهُمْ مُشْرِكِينَ

بگو:« در زمين گردش كنيد و بنگريد فرجام كسانى كه پيش از [شما] بودند چگونه بوده است! بيشتر آنان مشرك بودند. »

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ

پس روى (وجود) خود را به سوى دين استوار راست دار؛ پيش از آنكه روزى فرا رسد كه از [جانب‌] خدا هيچ بازگشتى براى آن نيست؛ در آن روز (مردم) متفرق مى‌شوند.

مَنْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ

هر كس كفر ورزد، كفرش بر [زيان‌] اوست؛ و كسانى كه [كار] شايسته انجام دهند، پس به [سود] خودشان (فرجام نيكى) آماده مى‌سازند.

لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْكافِرِينَ

تا (خدا) كسانى را كه ايمان آورده و [كارهاى‌] شايسته انجام داده‌اند، از بخشش خود پاداش دهد؛ [چرا] كه او كافران را دوست نمى‌دارد.

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِيُذِيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و از نشانه‌هاى او اين است كه: بادها را مژده رسان مى‌فرستد و تا شما را از (باران) رحمتش بچشاند، و تا كشتى‌ها به فرمانش روان شوند، و تا از بخشش او (روزى) بجوييد؛ و باشد كه شما سپاسگزارى كنيد.

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ رُسُلاً إِليٰ قَوْمِهِمْ فَجاءُوهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ

و بيقين پيش از تو فرستادگانى را به سوى قومشان فرستاديم و با دليل‌هاى روشن به سراغ آنان آمدند. و از كسانى كه خلافكارى كردند انتقام گرفتيم؛ و يارى مؤمنان، حقى بر عهده ماست.

اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّياحَ فَتُثِيرُ سَحاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشاءُ وَ يَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَي الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ فَإِذا أَصابَ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ

خدا كسى است كه بادها را مى فرستد و ابرى را بر مى‌انگيزند، و آن را در آسمان، هر گونه كه بخواهد، مى‌گستراند و آن را قطعه قطعه مى‌گرداند، پس باران را مى‌بينى در حالى كه از لا بلاى آن خارج مى‌شود؛ و هنگامى كه آن (باران) را به هر كس از بندگانش كه بخواهد، برساند، ناگهان آنان شادى مى‌كنند (و مژده مى‌دهند)!

وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِينَ

و مسلما پيش از آنكه برآنان فروفرستاده شود (دقيقا تا) پيش از آن مأيوس بودند.

فَانْظُرْ إِليٰ آثارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِ الْمَوْتيٰ وَ هُوَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

پس به آثار رحمت الهى بنگر كه چگونه زمين را بعد از مردنش زنده مى‌كند؛ قطعا آن (خدا) زنده كننده مردگان است و او بر هر چيزى تواناست.

وَ لَئِنْ أَرْسَلْنا رِيحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ

و اگر بادى (سوزان) بفرستيم و آن را زرد شده ببينند، حتما بعد از آن ناسپاس مى‌گردند.

فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتيٰ وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ

پس در حقيقت تو ن (مى‌توانى سخن را) به گوش مردگان برسانى، و ن (مى‌توانى) صدايت را به گوش ناشنوايان برسانى، هنگامى كه پشت كرده روى برمى‌تابند.

وَ ما أَنْتَ بِهادِ الْعُمْيِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلَّا مَنْ يُؤْمِنُ بِآياتِنا فَهُمْ مُسْلِمُونَ

و تو راهنماى كور (دل) ان از گمراهى‌شان نيستى، (تو سخنت را) نمى‌شنوانى جز به كسانى كه به نشانه‌هاى ما ايمان مى‌آورند؛ چرا كه آنان تسليم شده اند.

اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَيْبَةً يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ هُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ

خدا كسى است كه شما را از كم‌توانى آفريد؛ سپس بعد از كم‌توانى، نيرويى قرارداد، آنگاه بعد از نيرو (مندى) كم‌توانى و پيرى قرارداد؛ (خدا) آنچه را بخواهد مى آفريند، و او دانا [و] تواناست.

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ ما لَبِثُوا غَيْرَ ساعَةٍ كَذٰلِكَ كانُوا يُؤْفَكُونَ

و روزى كه ساعت (قيامت) برپا مى‌شود، خلافكاران سوگند ياد مى‌كنند كه: غير از ساعتى (در دنيا يا برزخ) درنگ نكردند! اينچنين همواره (از درك حقيقت) باز گردانده مى‌شوند.

وَ قالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الْإِيمانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِي كِتابِ اللَّهِ إِليٰ يَوْمِ الْبَعْثِ فَهٰذا يَوْمُ الْبَعْثِ وَ لٰكِنَّكُمْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ

و [لى‌] كسانى كه دانش و ايمان به آنان داده شده است؛ مى‌گويند:« بيقين (براساس آنچه) در كتاب (علم) خداست تا روز رستاخيز درنگ كرديد، و اين، روز رستاخيز است و ليكن شما هرگز نمى‌دانستيد. »

فَيَوْمَئِذٍ لا يَنْفَعُ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

و در آن روز كسانى كه ستمكارى كردند عذرخواهى آنان سودى ندارد و از آنان تقاضاى عذرخواهى نمى‌شود (تا مورد رضايت قرارگيرند).

وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فِي هٰذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآيَةٍ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ

و بيقين براى مردم در اين قرآن از هر (گونه) مثالى زديم، و اگر آيه‌اى براى آنان بياورى، قطعا كسانى كه كفر ورزيدند مى‌گويند:« شما جز باطل گرا نيستيد. »

كَذٰلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَليٰ قُلُوبِ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ

اين گونه خدا بر دل‌هاى كسانى كه نمى‌دانند، مهر مى‌نهد.

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لا يُوقِنُونَ

پس شكيبا باش كه وعده خدا حق است؛ و هرگز كسانى كه يقين ندارند تورا (بى‌ثبات و) سبكسار نسازند.