بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ الٓمٓ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ الم

غُلِبَتِ ٱلرُّومُ

روميان مغلوب شدند،

فِيٓ أَدۡنَى ٱلۡأَرۡضِ وَ هُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَيَغۡلِبُونَ

در نزديك‌ترين سرزمين [خود به حجاز كه نواحى شام است‌]، و آنان پس از مغلوب شدنشان به زودى پيروز خواهند شد،

فِي بِضۡعِ سِنِينَ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ مِن قَبۡلُ وَ مِنۢ بَعۡدُ وَ يَوۡمَئِذٖ يَفۡرَحُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ

[البته‌] در ظرف چند سال. عاقبت و نتيجه كار پيش [از مغلوب شدن روميان‌] و پس [از پيروزى روميان‌] فقط در سيطره اراده و فرمان خداست، و آن روز [كه روميان پيروز شوند] مؤمنان شادمان و خوشحال خواهند شد،

بِنَصۡرِ ٱللَّهِ يَنصُرُ مَن يَشَآءُ وَ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

به سبب نصرت و يارى خدا، [آرى او] هركس را بخواهد يارى مى‌دهد، و تنها او تواناى شكست‌ناپذير و مهربان است.

وَعۡدَ ٱللَّهِ لَا يُخۡلِفُ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ

خدا اين وعده را داده است؛ و خدا از وعده‌اش تخلف نمى‌كند، ولى بيشتر مردم معرفت و شناخت [نسبت به وفاى قطعى خدا در مورد وعده‌اش‌] ندارند.

يَعۡلَمُونَ ظَٰهِرٗا مِّنَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ هُمۡ عَنِ ٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ غَٰفِلُونَ

[تنها] ظاهرى [محسوس‌] از زندگى دنيا را مى‌شناسند و آنان از آخرت [كه سراى ابدى و داراى نعمت هاى جاودانى و حيات سرمدى است‌] بى‌خبرند.

أَ وَ لَمۡ يَتَفَكَّرُواْ فِيٓ أَنفُسِهِم مَّا خَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ مَا بَيۡنَهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَ أَجَلٖ مُّسَمّٗى وَ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ بِلِقَآيِٕ رَبِّهِمۡ لَكَٰفِرُونَ

آيا در [خلوت‌] درون خود نينديشيده‌اند؟ [كه‌] خدا آسمان‌ها و زمين و آنچه را ميان آنهاست، جز به حق و راستى و براى مدتى معين نيافريده است؛ و همانا بسيارى از مردم به ديدار [قيامت و محاسبه اعمال به وسيله‌] پروردگارشان كافرند.

أَ وَ لَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ كَانُوٓاْ أَشَدَّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗ وَ أَثَارُواْ ٱلۡأَرۡضَ وَ عَمَرُوهَآ أَكۡثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا وَ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظۡلِمَهُمۡ وَ لَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ

آيا [به غفلت نانى مى‌خورند و بى‌خبر به سر مى‌برند و] در زمين گردش نكرده‌اند تا با تأمل بنگرند سرانجام كسانى كه پيش از اينان بودند چگونه بود؟ آنان قوى‌تر و نيرومندتر از اينان بودند، و زمين را [براى هدف‌هاى گوناگون‌] زير و رو كردند و آن را بيش از آنچه اينان آبادش كردند، آباد نمودند، و پيامبرانشان دلايل روشن براى آنان آوردند [ولى به سبب تكذيب پيامبرانشان هلاك شدند]؛ پس خدا بر آن نبود كه به آنان ستم كند، ولى آنان بودند كه به خودشان ستم مى‌كردند.

ثُمَّ كَانَ عَٰقِبَةَ ٱلَّذِينَ أَسَٰٓـُٔواْ ٱلسُّوٓأَىٰٓ أَن كَذَّبُواْ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ كَانُواْ بِهَا يَسۡتَهۡزِءُونَ

آن گاه بدترين سرانجام، سرانجام كسانى بود كه مرتكب زشتى شدند به سبب اينكه آيات خدا را تكذيب كردند و همواره آنها را به مسخره مى‌گرفتند.

ٱللَّهُ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ ثُمَّ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

خدا مخلوقات را مى‌آفريند، سپس آنان را [بعد از مرگشان‌] باز مى‌گرداند، آن گاه به سوى او باز گردانده مى‌شويد،

وَ يَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يُبۡلِسُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ

و روزى كه قيامت برپا شود گنهكاران [از شدت سختى و هولناكى آن اندوهگين گردند و به علت پذيرفته نشدن بهانه و عذرشان از رحمت خدا] مأيوس شوند،

وَ لَمۡ يَكُن لَّهُم مِّن شُرَكَآئِهِمۡ شُفَعَٰٓؤُاْ وَ كَانُواْ بِشُرَكَآئِهِمۡ كَٰفِرِينَ

و از معبودانشان [كه آنها را كوركورانه مى‌پرستيدند] براى آنان شفيعانى نخواهد بود، و آنان معبودانشان را [از روى واقعيت‌] انكار مى‌كنند،

وَ يَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يَوۡمَئِذٖ يَتَفَرَّقُونَ

و روزى كه قيامت برپا شود آن روز [همه‌] از هم جدا مى‌شوند،

فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَهُمۡ فِي رَوۡضَةٖ يُحۡبَرُونَ

اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، آنان را در بوستانى [سرسبز و خرم‌] مسرور وشادمان‌مى‌دارند.

وَ أَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ كَذَّبُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَا وَ لِقَآيِٕ ٱلۡأٓخِرَةِ فَأُوْلَٰٓئِكَ فِي ٱلۡعَذَابِ مُحۡضَرُونَ

و اما كسانى كه كفر ورزيده و آيات ما و ديدار آخرت را تكذيب كرده‌اند احضارشدگان در عذاب‌اند.

فَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ حِينَ تُمۡسُونَ وَ حِينَ تُصۡبِحُونَ

پس خدا را هنگامى كه وارد شب مى‌شويد و هنگامى كه به صبح در مى‌آييد، تسبيح گوييد،

وَ لَهُ ٱلۡحَمۡدُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ عَشِيّٗا وَ حِينَ تُظۡهِرُونَ

همه ستايش‌ها در آسمان‌ها و زمين ويژه اوست و شب و آن گاه كه وارد ظهر مى‌شويد [نيز خدا را تسبيح گوييد.]

يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَ يُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَ يُحۡيِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَ كَذَٰلِكَ تُخۡرَجُونَ

زنده را از مرده بيرون مى‌آورد و مرده را از زنده بيرون مى‌آورد، و زمين را پس از مردگى‌اش زنده مى‌كند؛ و اين‌گونه [از گورها] بيرون آورده مى‌شويد.

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِۦٓ أَنۡ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٖ ثُمَّ إِذَآ أَنتُم بَشَرٞ تَنتَشِرُونَ

و از نشانه‌هاى [قدرت و ربوبيت‌] او اين است كه شما را از خاكى [بى‌جان‌] آفريد؛ پس اكنون بشرى هستيد كه [روى زمين‌] پراكنده و منتشريد،

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِۦٓ أَنۡ خَلَقَ لَكُم مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ أَزۡوَٰجٗا لِّتَسۡكُنُوٓاْ إِلَيۡهَا وَ جَعَلَ بَيۡنَكُم مَّوَدَّةٗ وَ رَحۡمَةً إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ

و از نشانه‌هاى [قدرت و ربوبيت‌] او اين است كه براى شما از جنس خودتان همسرانى آفريد تا در كنارشان آرامش يابيد و در ميان شما دوستى و مهربانى قرار داد؛ يقينا در اين [كار شگفت‌انگيز] نشانه‌هايى است براى مردمى كه مى‌انديشند،

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِۦ خَلۡقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱخۡتِلَٰفُ أَلۡسِنَتِكُمۡ وَ أَلۡوَٰنِكُمۡ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّلۡعَٰلِمِينَ

و از نشانه‌هاى [قدرت و ربوبيت‌] او آفرينش آسمان‌ها وزمين و اختلاف و گوناگونى زبان‌ها و رنگ‌هاى شماست؛ بى‌ترديد در اين [واقعيات‌] نشانه‌هايى است براى دانايان،

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِۦ مَنَامُكُم بِٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ وَ ٱبۡتِغَآؤُكُم مِّن فَضۡلِهِۦٓ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ

و از نشانه‌هاى [قدرت و ربوبيت‌] او خواب شما وجستجويتان از روزى او در شب وروز است، يقينا در اين [امور] نشانه‌هايى است براى مردمى كه گوش شنوا دارند،

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِۦ يُرِيكُمُ ٱلۡبَرۡقَ خَوۡفٗا وَ طَمَعٗا وَ يُنَزِّلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَيُحۡيِۦ بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَآ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ

ز نشانه‌هاى [قدرت و ربوبيت‌] او است كه برق را مايه ترس [از صاعقه‌] و اميد [به باران‌] به شما مى‌نماياند، و از آسمان آبى نازل مى‌كند كه زمين را پس از مردگى‌اش به وسيله آن زنده مى‌كند؛ قطعا در اين [شگفتى‌هاى آفرينش‌] نشانه‌هايى است براى مردمى كه تعقل مى‌كنند.

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِۦٓ أَن تَقُومَ ٱلسَّمَآءُ وَ ٱلۡأَرۡضُ بِأَمۡرِهِۦ ثُمَّ إِذَا دَعَاكُمۡ دَعۡوَةٗ مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ إِذَآ أَنتُمۡ تَخۡرُجُونَ

و از نشانه‌هاى [قدرت و ربوبيت‌] او اين است كه آسمان و زمين به فرمانش برپايند، سپس زمانى كه شما را با يك دعوت از زمين بخواند، ناگاه [از گورها] بيرون مى‌آييد،

وَ لَهُۥ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ كُلّٞ لَّهُۥ قَٰنِتُونَ

و هر [كه در آسمان‌ها و زمين است، فقط در سيطره مالكيت و فرمانروايى اوست، [و همه‌] براى او فروتن و خاضع‌اند،

وَ هُوَ ٱلَّذِي يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ وَ هُوَ أَهۡوَنُ عَلَيۡهِ وَ لَهُ ٱلۡمَثَلُ ٱلۡأَعۡلَىٰ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

و اوست كه مخلوقات را مى‌آفريند سپس آنان را [پس از مرگشان‌] باز مى‌گرداند؛ و اين [كار] براى او آسان‌تر است. و برترين وصف‌ها در آسمان‌ها و زمين ويژه اوست؛ و او تواناى شكست‌ناپذير و حكيم است.

ضَرَبَ لَكُم مَّثَلٗا مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ هَل لَّكُم مِّن مَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُم مِّن شُرَكَآءَ فِي مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ فَأَنتُمۡ فِيهِ سَوَآءٞ تَخَافُونَهُمۡ كَخِيفَتِكُمۡ أَنفُسَكُمۡ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ

خدا از [وضع و حال‌] خودتان براى شما مثلى زده است، آيا از بردگانتان در آنچه [از نعمت ها و ثروت‌ها] به شما روزى داده‌ايم، شريكانى داريد كه شما در آن [نعمت ها و ثروت‌ها] با هم برابر و يكسان باشيد، و همان گونه كه از يكديگر مى‌ترسيد [كه يكى از شما نعمت و ثروت مشترك را ويژه خود كند] از بردگانتان هم بترسيد؟ [بى‌ترديد در ميان آزاد و برده و مولا و عبد و مالك و مملوك چنين شركتى وجود ندارد، پس چگونه ممكن است مملوك خدا در خدايى، ربوبيت، خالقيت و مالكيت شريك او باشد؟!] اين‌گونه آيات خود را براى مردمى كه تعقل مى‌كنند، بيان مى‌كنيم.

بَلِ ٱتَّبَعَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ أَهۡوَآءَهُم بِغَيۡرِ عِلۡمٖ فَمَن يَهۡدِي مَنۡ أَضَلَّ ٱللَّهُ وَ مَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ

[اعتقاد و عمل مشركان بر پايه تعقل نيست‌] بلكه آنان كه [با شرك‌ورزى‌] ستم كرده‌اند از روى جهل و نادانى از هواهاى نفسانى خود پيروى نموده‌اند؛ پس كسانى را كه خدا [به كيفر پيروى از هواها] گمراه كرده است، چه كسى هدايت مى‌كند؟ و آنان هيچ يارى‌كننده‌اى [كه از گمراهى و عذاب نجاتشان دهد] نخواهند داشت.

فَأَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفٗا فِطۡرَتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِي فَطَرَ ٱلنَّاسَ عَلَيۡهَا لَا تَبۡدِيلَ لِخَلۡقِ ٱللَّهِ ذَٰلِكَ ٱلدِّينُ ٱلۡقَيِّمُ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ

پس [با توجه به بى‌پايه بودن شرك‌] حق‌گرايانه و بدون انحراف با همه وجودت به سوى اين دين [توحيدى‌] روى آور، [پاى‌بند و استوار بر] سرشت خدا كه مردم را بر آن سرشته است باش براى آفرينش خدا هيچگونه تغيير و تبديلى نيست؛ اين است دين درست و استوار؛ ولى بيشتر مردم معرفت و دانش [به اين حقيقت اصيل‌] ندارند.

مُنِيبِينَ إِلَيۡهِ وَ ٱتَّقُوهُ وَ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَ لَا تَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ

[پاى‌بند به همان سرشت خدايى باشيد] در حالى كه روى‌آورندگان به سوى او هستيد و از او پروا كنيد و نماز را برپا داريد و از مشركان نباشيد.

مِنَ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَ كَانُواْ شِيَعٗا كُلُّ حِزۡبِۢ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ

مشركانى كه دينشان را بخش بخش كردند و [سرانجام‌] گروه گروه شدند، در حالى كه هر گروهى به آنچه [از بخشى از دين‌] نزد آنان است [به تصور اينكه حق است‌] شادمانند!

وَ إِذَا مَسَّ ٱلنَّاسَ ضُرّٞ دَعَوۡاْ رَبَّهُم مُّنِيبِينَ إِلَيۡهِ ثُمَّ إِذَآ أَذَاقَهُم مِّنۡهُ رَحۡمَةً إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُم بِرَبِّهِمۡ يُشۡرِكُونَ

هنگامى كه به مردم آسيب و گزندى برسد، پروردگارشان را در حالى كه به سوى او روى آورده‌اند، مى‌خوانند، سپس زمانى كه رحمتى از سوى خود [چون نعمت، ثروت، اولاد و امنيت‌] به آنان بچشاند، ناگهان گروهى از آنان به پروردگارشان شرك مى‌ورزند.

لِيَكۡفُرُواْ بِمَآ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ فَتَمَتَّعُواْ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ

بگذار تا به آنچه به آنان داده‌ايم، ناسپاسى كنند، بنابراين [از نعمت هاى اندك و زودگذر] برخوردار شويد كه به زودى خواهيد دانست [سرنوشت و كيفر ناسپاسان چيست؟]

أَمۡ أَنزَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٗا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِمَا كَانُواْ بِهِۦ يُشۡرِكُونَ

يا [مگر] دليلى استوار بر آنان نازل كرده‌ايم كه آن دليل [بر حقانيت‌] معبودانى كه به وسيله آن [به خدا] شرك مى‌ورزند، سخن مى‌گويد؟

وَ إِذَآ أَذَقۡنَا ٱلنَّاسَ رَحۡمَةٗ فَرِحُواْ بِهَا وَ إِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ إِذَا هُمۡ يَقۡنَطُونَ

و هرگاه به مردم رحمتى [چون نعمت، ثروت، اولاد و امنيت‌] بچشانيم به آن شادمان مى‌شوند، و چون به سبب گناهانى كه مرتكب شده‌اند آسيب و گزندى به آنان رسد، ناگهان نااميد مى‌شوند.

أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَ يَقۡدِرُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

آيا ندانسته‌اند كه خدا رزق و روزى را براى هركه بخواهد فراخ و گشاده قرار مى‌دهد و [براى هر كه بخواهد] تنگ مى‌گيرد؟ يقينا در اين [برنامه‌] نشانه‌هايى است براى مردمى كه ايمان دارند.

فَ‍َٔاتِ ذَا ٱلۡقُرۡبَىٰ حَقَّهُۥ وَ ٱلۡمِسۡكِينَ وَ ٱبۡنَ ٱلسَّبِيلِ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجۡهَ ٱللَّهِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

پس [با توجه به فراخ‌بخشى خدا در روزى و رزق‌] حق خويشاوند و مسكين و در راه مانده را بده. اين انفاق براى آنان كه خشنودى خدا را مى‌خواهند بهتر است؛ و اينان [كه حقوق مالى را مى‌پردازند] همان رستگارانند.

وَ مَآ ءَاتَيۡتُم مِّن رِّبٗا لِّيَرۡبُوَاْ فِيٓ أَمۡوَٰلِ ٱلنَّاسِ فَلَا يَرۡبُواْ عِندَ ٱللَّهِ وَ مَآ ءَاتَيۡتُم مِّن زَكَوٰةٖ تُرِيدُونَ وَجۡهَ ٱللَّهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُضۡعِفُونَ

اموال و اجناسى را كه [به صورت وام‌] به ربا مى‌دهيد تا در ميان اموال مردم فزونى يابد، نزد خدا فزونى نخواهد يافت؛ و آنچه از زكات مى‌دهيد كه [به سبب پرداختنش‌] خشنودى خدا را مى‌خواهيد [مايه فزونى است‌]؛ پس اين زكات دهندگانند كه مال و ثوابشان دو چندان مى‌شود.

ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ ثُمَّ رَزَقَكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يُحۡيِيكُمۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَفۡعَلُ مِن ذَٰلِكُم مِّن شَيۡءٖ سُبۡحَٰنَهُۥ وَ تَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ

خداست كه شما را آفريد، آن گاه به شما روزى داد، سپس شما را مى‌ميراند، و پس از آن شما را زنده مى‌كند؛ آيا از معبودان شما كسى هست كه چيزى از اين [كارها] را انجام دهد؟ او منزه و برتر است از اينكه به او شرك ورزند.

ظَهَرَ ٱلۡفَسَادُ فِي ٱلۡبَرِّ وَ ٱلۡبَحۡرِ بِمَا كَسَبَتۡ أَيۡدِي ٱلنَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعۡضَ ٱلَّذِي عَمِلُواْ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ

در خشكى و دريا به سبب اعمال زشتى كه مردم به دست خود مرتكب شدند، فساد و تباهى نمودار شده است تا [خدا كيفر] برخى از آنچه را انجام داده‌اند به آنان بچشاند، باشد كه [از گناه و طغيان‌] برگردند.

قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلُ كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّشۡرِكِينَ

بگو: در زمين بگرديد پس با تأمل بنگريد كه سرانجام كسانى كه پيش‌تر بودند [و مرتكب كار زشت شدند] چگونه بود؟ بيشتر آنان مشرك بودند.

فَأَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ ٱلۡقَيِّمِ مِن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا مَرَدَّ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ يَوۡمَئِذٖ يَصَّدَّعُونَ

پس [با توجه به بى‌پايه بودن شرك‌] با همه وجودت به سوى اين دين درست و استوار روى آور پيش از آنكه روزى فرا رسد كه از سوى خدا هيچ بازگشتى براى آن نيست، آن روز [همه مردم‌] دسته‌دسته و گروه گروه شوند.

مَن كَفَرَ فَعَلَيۡهِ كُفۡرُهُۥ وَ مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلِأَنفُسِهِمۡ يَمۡهَدُونَ

كسانى كه كافر شوند كفرشان به زيان خود آنانست، و آنان كه كار شايسته انجام دهند، [بستر امن و آسايشى و اقامت‌گاه جاويدى‌] براى خود آماده مى‌كنند،

لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِن فَضۡلِهِۦٓ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡكَٰفِرِينَ

تا خدا به كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند از فضل خود پاداش دهد [و كافران را از رحمتش محروم كند]؛ زيرا خدا كافران را دوست ندارد.

وَ مِنۡ ءَايَٰتِهِۦٓ أَن يُرۡسِلَ ٱلرِّيَاحَ مُبَشِّرَٰتٖ وَ لِيُذِيقَكُم مِّن رَّحۡمَتِهِۦ وَ لِتَجۡرِيَ ٱلۡفُلۡكُ بِأَمۡرِهِۦ وَ لِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ

و از نشانه‌هاى [قدرت و ربوبيت‌] او اين است كه بادها را مژده دهنده مى‌فرستد، و تا بخشى از [باران‌] رحمتش را به شما بچشاند، و تا كشتى‌ها [به وسيله بادها] به فرمان او حركت كنند، و نيز براى اينكه از رزق و روزى او بجوييد، و باشد كه شما سپاس گزارى كنيد.

وَ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ رُسُلًا إِلَىٰ قَوۡمِهِمۡ فَجَآءُوهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَٱنتَقَمۡنَا مِنَ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ وَ كَانَ حَقًّا عَلَيۡنَا نَصۡرُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

و به راستى پيش از تو پيامبرانى را به سوى قومشان فرستاديم كه براى آنان دلايل روشن آوردند، سپس ما از آنان كه مرتكب گناه شدند، انتقام گرفتيم [و مؤمنان را يارى داديم‌]؛ و يارى مؤمنان حقى بر عهده ماست.

ٱللَّهُ ٱلَّذِي يُرۡسِلُ ٱلرِّيَٰحَ فَتُثِيرُ سَحَابٗا فَيَبۡسُطُهُۥ فِي ٱلسَّمَآءِ كَيۡفَ يَشَآءُ وَ يَجۡعَلُهُۥ كِسَفٗا فَتَرَى ٱلۡوَدۡقَ يَخۡرُجُ مِنۡ خِلَٰلِهِۦ فَإِذَآ أَصَابَ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦٓ إِذَا هُمۡ يَسۡتَبۡشِرُونَ

خداست كه بادها را مى‌فرستد تا ابرى را برمى‌انگيزد، پس آن را در آسمان آن گونه كه بخواهد مى‌گستراند و به صورت بخش بخش و پاره‌هاى مختلف در مى‌آورد، پس باران را مى‌بينى كه از لابلاى آن بيرون مى‌آيد و چون آن را به هركس از بندگانش كه بخواهد مى‌رساند، آن گاه شادمان و خوشحال مى‌شوند.

وَ إِن كَانُواْ مِن قَبۡلِ أَن يُنَزَّلَ عَلَيۡهِم مِّن قَبۡلِهِۦ لَمُبۡلِسِينَ

و همانا پيش از آنكه باران بر آنان نازل شود، [آرى‌] پيش از آن مأيوس و نااميد بودند.

فَٱنظُرۡ إِلَىٰٓ ءَاثَٰرِ رَحۡمَتِ ٱللَّهِ كَيۡفَ يُحۡيِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَآ إِنَّ ذَٰلِكَ لَمُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَ هُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ

پس با تأمل به آثار رحمت خدا بنگر كه چگونه زمين را پس از مردگى‌اش زنده مى‌كند، بى‌ترديد اين [خداى قدرتمند] زنده‌كننده مردگان است و او بر هر كارى تواناست.

وَ لَئِنۡ أَرۡسَلۡنَا رِيحٗا فَرَأَوۡهُ مُصۡفَرّٗا لَّظَلُّواْ مِنۢ بَعۡدِهِۦ يَكۡفُرُونَ

و اگر بادى [سوزان و زيانبار] بفرستيم، پس آن [كشت و زرع‌] را زرد شده ببينند، پس از آن [به جاى جبران گناهانى كه سبب اين آسيب شده‌] ناسپاس مى‌شوند.

فَإِنَّكَ لَا تُسۡمِعُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَ لَا تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ ٱلدُّعَآءَ إِذَا وَلَّوۡاْ مُدۡبِرِينَ

[اينان كه كفر را بر ايمان ترجيح داده‌اند، مانند مردگان‌اند] پس تو نمى‌توانى [دعوتت را] به مردگان بشنوانى و نمى‌توانى دعوتت را به كران زمانى كه پشت‌كنان روى مى‌گردانند، بشنوانى.

وَ مَآ أَنتَ بِهَٰدِ ٱلۡعُمۡيِ عَن ضَلَٰلَتِهِمۡ إِن تُسۡمِعُ إِلَّا مَن يُؤۡمِنُ بِ‍َٔايَٰتِنَا فَهُم مُّسۡلِمُونَ

و تو هدايت‌كننده كوردلان از گمراهى‌شان نيستى، و جز به آنان كه به آيات ما ايمان مى‌آورند و تسليم [فرمان‌ها و احكام ما] هستند، نمى‌توانى [دعوتت‌] را بشنوانى.

ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن ضَعۡفٖ ثُمَّ جَعَلَ مِنۢ بَعۡدِ ضَعۡفٖ قُوَّةٗ ثُمَّ جَعَلَ مِنۢ بَعۡدِ قُوَّةٖ ضَعۡفٗا وَ شَيۡبَةٗ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ وَ هُوَ ٱلۡعَلِيمُ ٱلۡقَدِيرُ

خداست كه شما را از ناتوانى آفريد، سپس بعد از ناتوانى قدرت و نيرو داد، آن گاه بعد از نيرومندى و توانايى ناتوانى و پيرى قرار داد؛ هرچه بخواهد مى‌آفريند و او دانا و تواناست.

وَ يَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يُقۡسِمُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ مَا لَبِثُواْ غَيۡرَ سَاعَةٖ كَذَٰلِكَ كَانُواْ يُؤۡفَكُونَ

و روزى كه قيامت برپا مى‌شود، مجرمان سوگند مى‌خورند كه [فاصله مرگ تا قيامت را] جز ساعتى درنگ نكرده‌اند، اين‌گونه [كه در قيامت دروغ مى‌گويند و منحرف از حقيقت هستند در دنيا نيز همواره از حق به باطل‌] منحرف مى‌شوند.

وَ قَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ وَ ٱلۡإِيمَٰنَ لَقَدۡ لَبِثۡتُمۡ فِي كِتَٰبِ ٱللَّهِ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡبَعۡثِ فَهَٰذَا يَوۡمُ ٱلۡبَعۡثِ وَ لَٰكِنَّكُمۡ كُنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ

و كسانى كه دانش و ايمان به آنان داده شده است مى‌گويند: بى‌ترديد شما [بر طبق قضا و قدر ثبت شده‌] در كتاب خدا [لوح محفوظ] تا روز قيامت درنگ كرده‌ايد و اين روز قيامت است، ولى شما [به اينكه قيامت حق است‌] معرفت و دانش نداشتيد.

فَيَوۡمَئِذٖ لَّا يَنفَعُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَعۡذِرَتُهُمۡ وَ لَا هُمۡ يُسۡتَعۡتَبُونَ

پس در آن روز كسانى كه [به آيات ما و پيامبران‌] ستم كرده‌اند، عذرخواهى‌شان به آنان سود نمى‌دهد، و نه از آنان مى‌خواهند كه [براى به دست آوردن خشنودى خدا] عذرخواهى كنند،

وَ لَقَدۡ ضَرَبۡنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٖ وَ لَئِن جِئۡتَهُم بِ‍َٔايَةٖ لَّيَقُولَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا مُبۡطِلُونَ

و به راستى در اين قرآن براى مردم از هرگونه مثلى زديم. و اگر براى آنان معجزه‌اى [كه خود درخواست دارند] بياورى آنان كه كفر ورزيده‌اند، قطعا خواهند گفت: شما جز باطل‌گرا نيستيد [و اين معجزه‌اى كه آورديد، جز باطل نيست.]

كَذَٰلِكَ يَطۡبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ

خدا اين‌گونه بر دل‌هاى كسانى كه معرفت و دانش ندارند مهر [تيره‌بختى‌] مى‌نهد.

فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَ لَا يَسۡتَخِفَّنَّكَ ٱلَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ

پس [بر آزار و ياوه‌گويى اين تيره‌بختان‌] شكيبايى كن كه يقينا وعده خدا [در مورد يارى و پيروزى تو] حق است، و مبادا آنان كه يقين [به وعده‌هاى حق و برپا شدن قيامت‌] ندارند تو را به ناشكيبايى و سبك‌سارى وادارند.