بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ الٓمٓ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ الم

أَحَسِبَ ٱلنَّاسُ أَن يُتۡرَكُوٓاْ أَن يَقُولُوٓاْ ءَامَنَّا وَ هُمۡ لَا يُفۡتَنُونَ

آيا مردم گمان كرده‌اند، همين كه بگويند: ايمان آورديم، رها مى‌شوند و آنان [به وسيله جان، مال، اولاد و حوادث‌] مورد آزمايش قرار نمى‌گيرند؟

وَ لَقَدۡ فَتَنَّا ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَلَيَعۡلَمَنَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْ وَ لَيَعۡلَمَنَّ ٱلۡكَٰذِبِينَ

در حالى كه يقينا كسانى را كه پيش از آنان بودند، آزمايش كرده‌ايم [پس اينان هم بى‌ترديد آزمايش مى‌شوند]، و بى‌ترديد خدا كسانى را كه [در ادعاى ايمان‌] راست گفته‌اند مى‌شناسد، و قطعا دروغگويان را نيز مى‌شناسد.

أَمۡ حَسِبَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ أَن يَسۡبِقُونَا سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ

آيا آنان كه مرتكب زشتى‌ها مى‌شوند، پنداشته‌اند كه مى‌توانند بر ما پيشى گيرند [تا از مجازات و عذاب زشت‌كارى‌هايشان بگريزند؟!] چه بد داورى مى‌كنند.

مَن كَانَ يَرۡجُواْ لِقَآءَ ٱللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ ٱللَّهِ لَأٓتٖ وَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

هر كه اميد ديدار [پاداش و مقام قرب‌] خدا را دارد [بايد در عرصه طاعت و عبادت بكوشد]؛ زيرا زمان معين شده [از سوى‌] خدا [كه روز قيامت است‌] حتما آمدنى است؛ و او شنوا و داناست.

وَ مَن جَٰهَدَ فَإِنَّمَا يُجَٰهِدُ لِنَفۡسِهِۦٓ إِنَّ ٱللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ

و كسى كه [در راه خدا] بكوشد فقط به سود خودش مى‌كوشد؛ زيرا خدا از جهانيان بى‌نياز است.

وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَيِّ‍َٔاتِهِمۡ وَ لَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَحۡسَنَ ٱلَّذِي كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

و آنان كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، گناهانشان را قطعا از آنان مى‌پوشانيم و بر پايه بهترين عملى كه همواره انجام مى‌داده‌اند، پاداششان مى‌دهيم.

وَ وَصَّيۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيۡهِ حُسۡنٗا وَ إِن جَٰهَدَاكَ لِتُشۡرِكَ بِي مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٞ فَلَا تُطِعۡهُمَآ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

انسان را درباره پدر و مادرش به نيكى كردن سفارش كرده‌ايم؛ و اگر آن دو تلاش كنند تا چيزى را كه هيچ دانشى به [خدايى و ربوبيت‌] آن ندارى شريك من قرار دهى، از آنان اطاعت مكن. بازگشت شما فقط به سوى من است، پس شما را به آنچه همواره انجام مى‌داده‌ايد، آگاه مى‌كنم.

وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُدۡخِلَنَّهُمۡ فِي ٱلصَّٰلِحِينَ

و كسانى‌كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، حتما در زمره شايستگان درمى‌آوريم.

وَ مِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ فَإِذَآ أُوذِيَ فِي ٱللَّهِ جَعَلَ فِتۡنَةَ ٱلنَّاسِ كَعَذَابِ ٱللَّهِ وَ لَئِن جَآءَ نَصۡرٞ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمۡ أَ وَ لَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ ٱلۡعَٰلَمِينَ

و از مردم كسانى هستند كه مى‌گويند: به خدا ايمان آورديم. پس هنگامى كه در راه خدا شكنجه و آزار شوند، شكنجه و آزار مردم را مانند عذاب خدا [غير قابل تحمل‌] شمارند [و از بيم ادامه يافتنش از ايمان دست برمى‌دارند]، و اگر از سوى پروردگارت يارى و نصرتى [چون پيروزى و غنيمت‌] بيايد، [به مؤمنان‌] قاطعانه مى‌گويند: ما هم با شما بوديم. آيا [حال آنان از ديد خدا پنهان است‌] و خدا به آنچه در سينه‌هاى جهانيان است [از همه‌] آگاه‌تر نيست؟

وَ لَيَعۡلَمَنَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ لَيَعۡلَمَنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ

و يقينا خدا كسانى را كه ايمان آورده‌اند، مى‌شناسد و بى‌ترديد منافقان را نيز مى‌شناسد،

وَ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّبِعُواْ سَبِيلَنَا وَ لۡنَحۡمِلۡ خَطَٰيَٰكُمۡ وَ مَا هُم بِحَٰمِلِينَ مِنۡ خَطَٰيَٰهُم مِّن شَيۡءٍ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ

و كافران به مؤمنان گفتند: از راه ما پيروى كنيد تا ما [اگر آخرتى و عذابى در كار باشد] گناهان شما را به عهده گيريم. و آنان [به اختيار خود] بر عهده گيرنده چيزى از گناهان اينان نيستند، آنان يقينا [در پيشنهادى كه به مؤمنان مى‌دهند] دروغگويند،

وَ لَيَحۡمِلُنَّ أَثۡقَالَهُمۡ وَ أَثۡقَالٗا مَّعَ أَثۡقَالِهِمۡ وَ لَيُسۡ‍َٔلُنَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عَمَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ

و مسلما بارهاى [گناهان‌] خود را با بارهاى ديگرى [از گناهان كسانى كه گمراهشان كردند] همراه با بارهاى خود حمل خواهند كرد، و روز قيامت از آنچه [به خدا و پيامبر و قرآن‌] افترا مى‌بستند، حتما بازپرسى خواهند شد،

وَ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَلَبِثَ فِيهِمۡ أَلۡفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمۡسِينَ عَامٗا فَأَخَذَهُمُ ٱلطُّوفَانُ وَ هُمۡ ظَٰلِمُونَ

و همانا نوح را به سوى قومش فرستاديم پس نهصد و پنجاه سال در ميانشان درنگ كرد [ولى بيشتر مردم به او ايمان نياوردند]، سرانجام توفان آنان را در حالى كه ستمكار بودند، فرا گرفت.

فَأَنجَيۡنَٰهُ وَ أَصۡحَٰبَ ٱلسَّفِينَةِ وَ جَعَلۡنَٰهَآ ءَايَةٗ لِّلۡعَٰلَمِينَ

پس او و اهل كشتى را نجات بخشيديم و آن [حادثه‌] را عبرتى بسيار مهم براى جهانيان قرار داديم.

وَ إِبۡرَٰهِيمَ إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَ ٱتَّقُوهُ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ

و ابراهيم را [نيز فرستاديم‌] آن گاه به قومش گفت: خدا را بپرستيد و از او پروا كنيد، اين براى شما بهتر است، اگر بدانيد؛

إِنَّمَا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡثَٰنٗا وَ تَخۡلُقُونَ إِفۡكًا إِنَّ ٱلَّذِينَ تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ لَكُمۡ رِزۡقٗا فَٱبۡتَغُواْ عِندَ ٱللَّهِ ٱلرِّزۡقَ وَ ٱعۡبُدُوهُ وَ ٱشۡكُرُواْ لَهُۥٓ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ

جز اين نيست كه شما به جاى خدا بت‌هايى را مى‌پرستيد و [در نامگذارى آنها به آلهه و شفيع و مؤثر] دروغى را مى‌سازيد، بى‌ترديد كسانى را كه به جاى خدا مى‌پرستيد، رزقى را براى شما مالك نيستند [تا آن را به شما برسانند]، پس رزق را نزد خدا بجوييد و او را بندگى كنيد و او را شكر كنيد كه [فقط] به سوى او بازگردانده مى‌شويد،

وَ إِن تُكَذِّبُواْ فَقَدۡ كَذَّبَ أُمَمٞ مِّن قَبۡلِكُمۡ وَ مَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ

و اگر [مرا] تكذيب كنيد [چيز جديدى نيست‌]؛ زيرا امت‌هايى پيش از شما نيز [پيامبران را] تكذيب كردند، و بر عهده پيامبر جز رساندن آشكار [پيام وحى‌] نيست.

أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ كَيۡفَ يُبۡدِئُ ٱللَّهُ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥٓ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٞ

آيا ندانسته‌اند كه چگونه خدا مخلوقات را مى‌آفريند سپس آنان را [پس از مرگشان‌] باز خواهد گرداند، يقينا اين [كار] بر خدا آسان است.

قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ بَدَأَ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ ٱللَّهُ يُنشِئُ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأٓخِرَةَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ

بگو: در زمين بگرديد پس با تأمل بنگريد كه چگونه مخلوقات را آفريد، سپس خدا جهان آخرت را ايجاد مى‌كند؛ زيرا خدا بر هر كارى تواناست،

يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَ يَرۡحَمُ مَن يَشَآءُ وَ إِلَيۡهِ تُقۡلَبُونَ

هر كس را بخواهد عذاب مى‌كند، و هر كس را بخواهد مورد رحمت قرار مى‌دهد، و فقط به سوى او بازگردانده مى‌شويد.

وَ مَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ لَا فِي ٱلسَّمَآءِ وَ مَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِيّٖ وَ لَا نَصِيرٖ

و شما نه در زمين و نه در آسمان نمى‌توانيد خدا را عاجز كنيد [تا از دسترس قدرت او بيرون رويد]، و شما را به جاى خدا هيچ سرپرست و ياورى نيست،

وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ لِقَآئِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِكَ يَئِسُواْ مِن رَّحۡمَتِي وَ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ

وكسانى كه به آيات خدا و ديدار [قيامت و محاسبه اعمال به وسيله‌] او كفر ورزيدند، آنان از رحمت من مأيوسند وبراى آنان عذابى دردناك است.

فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُواْ ٱقۡتُلُوهُ أَوۡ حَرِّقُوهُ فَأَنجَىٰهُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلنَّارِ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

پس جواب قوم ابراهيم جز اين نبود كه گفتند: او را بكشيد يا بسوزانيدش. پس خدا او را از آن آتش رهايى بخشيد، مسلما در اين [حادثه‌] براى مردمى كه ايمان دارند، عبرت‌هاست،

وَ قَالَ إِنَّمَا ٱتَّخَذۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡثَٰنٗا مَّوَدَّةَ بَيۡنِكُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكۡفُرُ بَعۡضُكُم بِبَعۡضٖ وَ يَلۡعَنُ بَعۡضُكُم بَعۡضٗا وَ مَأۡوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ وَ مَا لَكُم مِّن نَّٰصِرِينَ

و [ابراهيم‌] گفت: جز اين نيست كه به جاى خدا بتهايى را [براى خود به عنوان معبود] گرفته‌ايد [كه علت آن‌] دوستى ميان خودتان در زندگى دنيا است، سپس روز قيامت برخى از شما برخى ديگر را انكار مى‌كنند، و بعضى از شما بعضى ديگر را لعنت مى‌نمايند، و جايگاه شما آتش است، و براى شما هيچ ياورى نخواهد بود.

فَ‍َٔامَنَ لَهُۥ لُوطٞۘ وَ قَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَىٰ رَبِّيٓ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

پس لوط به ابراهيم ايمان آورد، و [ابراهيم‌] گفت: به درستى كه من به سوى پروردگارم مهاجرت مى‌كنم، كه فقط او تواناى شكست‌ناپذير و حكيم است.

وَ وَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَ يَعۡقُوبَ وَ جَعَلۡنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ ٱلنُّبُوَّةَ وَ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ءَاتَيۡنَٰهُ أَجۡرَهُۥ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ إِنَّهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ

و اسحاق و يعقوب را به او بخشيديم و پيامبرى و كتاب را در نسلش قرار داديم و پاداشش را در دنيا به او داديم، و بى‌ترديد او در آخرت از زمره شايستگان است.

وَ لُوطًا إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ إِنَّكُمۡ لَتَأۡتُونَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنۡ أَحَدٖ مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ

و لوط را [نيز فرستاديم‌]، آن گاه به قومش گفت: شما كار بسيار زشتى مرتكب مى‌شويد كه پيش از شما هيچ يك از جهانيان آن را انجام نداده‌اند.

أَئِنَّكُمۡ لَتَأۡتُونَ ٱلرِّجَالَ وَ تَقۡطَعُونَ ٱلسَّبِيلَ وَ تَأۡتُونَ فِي نَادِيكُمُ ٱلۡمُنكَرَ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُواْ ٱئۡتِنَا بِعَذَابِ ٱللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ

آيا شما با مردان آميزش مى‌كنيد و راه [توالد و تناسل‌] را قطع مى‌نماييد و در محفل عمومى خود [در انظار يكديگر] اين كار بسيار زشت را مرتكب مى‌شويد. پس جواب قوم او جز اين نبود كه گفتند: اگر تو از راستگويانى عذاب خدا را براى ما بياور.

قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُفۡسِدِينَ

گفت: پروردگارا! مرا بر اين مردم فسادكار يارى ده.

وَ لَمَّا جَآءَتۡ رُسُلُنَآ إِبۡرَٰهِيمَ بِٱلۡبُشۡرَىٰ قَالُوٓاْ إِنَّا مُهۡلِكُوٓاْ أَهۡلِ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ إِنَّ أَهۡلَهَا كَانُواْ ظَٰلِمِينَ

و زمانى كه فرستادگان ما با بشارت [ولادت اسحاق‌] نزد ابراهيم آمدند، گفتند: ما يقينا اهل شهر را نابود مى‌كنيم؛ زيرا اهل آن ستمكاراند.

قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطٗا قَالُواْ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَن فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُۥ وَ أَهۡلَهُۥٓ إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ كَانَتۡ مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ

گفت: لوط در آنجاست. گفتند: ما به كسانى كه در آنجا هستند، داناتريم، حتما او و خانواده‌اش را نجات مى‌دهيم، مگر همسرش را كه از باقى‌ماندگان خواهد بود،

وَ لَمَّآ أَن جَآءَتۡ رُسُلُنَا لُوطٗا سِيٓءَ بِهِمۡ وَ ضَاقَ بِهِمۡ ذَرۡعٗا وَ قَالُواْ لَا تَخَفۡ وَ لَا تَحۡزَنۡ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَ أَهۡلَكَ إِلَّا ٱمۡرَأَتَكَ كَانَتۡ مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ

و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند به سبب [حضور] آنان [به صورت جوانانى آراسته‌] بدحال و بى‌طاقت شد، و گفتند: مترس و غمگين مباش، قطعا ما نجات دهنده تو و خانواده‌ات هستيم، مگر همسرت را كه از باقى‌ماندگان خواهد بود،

إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَىٰٓ أَهۡلِ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ رِجۡزٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ

ما بر اهل اين شهر به علت كار بسيار زشتى كه مرتكب مى‌شوند، عذاب سختى از آسمان نازل خواهيم كرد.

وَ لَقَد تَّرَكۡنَا مِنۡهَآ ءَايَةَۢ بَيِّنَةٗ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ

[پس با عذاب آسمانى، شهر و اهلش را در هم كوبيديم‌] و از آن شهر نشانه‌اى روشن [از سنگ‌هايى كه بر سر اهلش فرو باريديم‌] براى مردمى كه مى‌انديشند، بر جاى گذاشتيم.

وَ إِلَىٰ مَدۡيَنَ أَخَاهُمۡ شُعَيۡبٗا فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَ ٱرۡجُواْ ٱلۡيَوۡمَ ٱلۡأٓخِرَ وَ لَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ

و نيز به سوى مدين برادرشان شعيب را فرستاديم؛ پس گفت: اى قوم من! خدا را بپرستيد و روز قيامت را انتظار بريد و در زمين تبهكارانه فتنه و آشوب برپا نكنيد،

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دَارِهِمۡ جَٰثِمِينَ

پس او را تكذيب كردند؛ در نتيجه زلزله سختى آنان را فرا گرفت، پس در خانه‌هايشان به رو در افتاده جسمى بى‌جان شدند،

وَ عَادٗا وَ ثَمُودَاْ وَ قَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَٰكِنِهِمۡ وَ زَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَصَدَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَ كَانُواْ مُسۡتَبۡصِرِينَ

و [قوم‌] عاد و ثمود را [نيز نابود كرديم‌]، و از خانه‌هاى [خراب شده و خالى‌] آنان [سرنوشت شومشان‌] براى شما نمايان است، و شيطان عمل‌هاى [زشت‌] آنان را برايشان آراست، در نتيجه آنان را از راه [خدا] باز داشت در حالى كه [براى تشخيص حق از باطل‌] بصيرت داشتند.

وَ قَٰرُونَ وَ فِرۡعَوۡنَ وَ هَٰمَٰنَ وَ لَقَدۡ جَآءَهُم مُّوسَىٰ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا كَانُواْ سَٰبِقِينَ

و قارون و فرعون و هامان را [نيز نابود كرديم‌]. و همانا موسى براى آنان دلايل روشن آورد، پس آنان در زمين تكبر و سركشى كردند، ولى پيشى گيرنده [بر اراده و قضا و قدر ما] نبودند [تا بتوانند از عذاب ما بگريزند.]

فَكُلًّا أَخَذۡنَا بِذَنۢبِهِۦ فَمِنۡهُم مَّنۡ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِ حَاصِبٗا وَ مِنۡهُم مَّنۡ أَخَذَتۡهُ ٱلصَّيۡحَةُ وَ مِنۡهُم مَّنۡ خَسَفۡنَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ وَ مِنۡهُم مَّنۡ أَغۡرَقۡنَا وَ مَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظۡلِمَهُمۡ وَ لَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ

پس همه را به گناهانشان گرفتيم، بر برخى از آنان توفانى سخت [كه با خود ريگ و سنگ مى‌آورد] فرستاديم، و بعضى را فرياد مرگبار گرفت، و برخى را به زمين فرو برديم، و بعضى را غرق كرديم؛ و خدا بر آن نبود كه به آنان ستم كند، ولى آنان بودند كه به خودشان ستم كردند.

مَثَلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَ كَمَثَلِ ٱلۡعَنكَبُوتِ ٱتَّخَذَتۡ بَيۡتٗا وَ إِنَّ أَوۡهَنَ ٱلۡبُيُوتِ لَبَيۡتُ ٱلۡعَنكَبُوتِ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

داستان كسانى كه به جاى خدا سرپرستانى گرفته‌اند، مانند داستان عنكبوت است كه خانه‌اى [بى‌ديوار، بى‌سقف و بى‌حفاظ] براى خود بنا كرده باشد، و بى‌ترديد سست‌ترين خانه‌ها خانه عنكبوت است، اگر [به اين واقعيت‌] معرفت و شناخت داشتند [بت‌ها را سرپرستان خود نمى‌گرفتند.]

إِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ مِن شَيۡءٖ وَ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

يقينا خدا مى‌داند به جاى او چه چيزهايى را مى‌پرستند [چيزهايى كه نه داراى ارزش و اعتبارند و نه قدرت تصرف در كارى را دارند!!] و فقط او تواناى شكست‌ناپذير و حكيم است،

وَ تِلۡكَ ٱلۡأَمۡثَٰلُ نَضۡرِبُهَا لِلنَّاسِ وَ مَا يَعۡقِلُهَآ إِلَّا ٱلۡعَٰلِمُونَ

و اين مثل‌ها را براى مردم مى‌زنيم، ولى جز اهل معرفت و دانش در آنها تعقل نمى‌كنند.

خَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ

خدا آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد؛ يقينا در اين [آفرينش‌] نشانه‌اى [بر توحيد، ربوبيت و قدرت خدا] براى مؤمنان است.

ٱتۡلُ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَ أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ تَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَ ٱلۡمُنكَرِ وَ لَذِكۡرُ ٱللَّهِ أَكۡبَرُ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تَصۡنَعُونَ

آنچه را از اين كتاب به تو وحى شده است، بخوان و نماز را برپا دار، يقينا نماز از كارهاى زشت، و كارهاى ناپسند باز مى‌دارد؛ و همانا ذكر خدا بزرگ‌تر است، و خدا آنچه را انجام مى‌دهيد، مى‌داند.

وَ لَا تُجَٰدِلُوٓاْ أَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ إِلَّا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡهُمۡ وَ قُولُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱلَّذِيٓ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَ أُنزِلَ إِلَيۡكُمۡ وَ إِلَٰهُنَا وَ إِلَٰهُكُمۡ وَٰحِدٞ وَ نَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ

و با اهل كتاب جز با نيكوترين شيوه مجادله و گفتگو مكنيد، مگر با كسانى از آنان كه [در مجادله با شما] ظالمانه به ميدان آيند، و بگوييد: به آنچه به سوى ما و به سوى شما نازل شده است، ايمان داريم و معبود ما و معبود شما يكى است و ما تسليم [فرمان‌ها و احكام‌] او هستيم.

وَ كَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ فَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَ مِنۡ هَٰٓؤُلَآءِ مَن يُؤۡمِنُ بِهِۦ وَ مَا يَجۡحَدُ بِ‍َٔايَٰتِنَآ إِلَّا ٱلۡكَٰفِرُونَ

و همان گونه [كه بر پيامبران پيشين كتاب نازل كرديم‌] اين كتاب را بر تو نازل نموديم، پس [برخى از] كسانى كه كتابشان داديم به آن ايمان مى‌آورند، و از اينان [هم كه مشرك‌اند] اندكى به آن ايمان مى‌آورند، و آيات ما را جز كافران انكار نمى‌كنند،

وَ مَا كُنتَ تَتۡلُواْ مِن قَبۡلِهِۦ مِن كِتَٰبٖ وَ لَا تَخُطُّهُۥ بِيَمِينِكَ إِذٗا لَّٱرۡتَابَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ

و پيش از اين [قرآن‌]، تو هيچ نوشته‌اى را نمى‌خواندى و آن را با دست خود نمى‌نوشتى وگرنه باطل‌گرايان ياوه‌گو [در وحى بودن و حقانيت آن‌] شك مى‌كردند،

بَلۡ هُوَ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ فِي صُدُورِ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ وَ مَا يَجۡحَدُ بِ‍َٔايَٰتِنَآ إِلَّا ٱلظَّٰلِمُونَ

بلكه اين قرآن آيات روشنى است در سينه كسانى كه به آنان معرفت و دانش عطا شده است؛ و آيات ما را جز ستمكاران انكار نمى‌كنند.

وَ قَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ ءَايَٰتٞ مِّن رَّبِّهِۦ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِ وَ إِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٞ مُّبِينٌ

گفتند: چرا از سوى پروردگارش معجزاتى [مانند معجزات پيامبران پيشين‌] بر او نازل نمى‌شود. بگو: اين معجزات فقط در اختيار خداست و من فقط بيم‌دهنده‌اى آشكارم.

أَ وَ لَمۡ يَكۡفِهِمۡ أَنَّآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَرَحۡمَةٗ وَ ذِكۡرَىٰ لِقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

آيا [در قرآن عيب و نقصى مى‌يابند؟ و] براى آنان كافى نبوده است كه ما اين كتاب را كه [همواره‌] بر آنان خوانده مى‌شود بر تو نازل كرديم؟! همانا در اين كتاب رحمتى است [ويژه و مايه يادآورى‌] و پندى براى مردمى كه ايمان مى‌آورند.

قُلۡ كَفَىٰ بِٱللَّهِ بَيۡنِي وَ بَيۡنَكُمۡ شَهِيدٗا يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ وَ كَفَرُواْ بِٱللَّهِ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ

بگو: كافى است كه خدا [نسبت به حقانيت نبوت من‌] ميان من و شما شاهد باشد، [او] آنچه را در آسمان‌ها و زمين است مى‌داند، و آنان كه به باطل [چون بت و طاغوت‌] گرويده و به خدا كفر ورزيده‌اند همان زيانكاران [واقعى‌] اند.

وَ يَسۡتَعۡجِلُونَكَ بِٱلۡعَذَابِ وَ لَوۡلَآ أَجَلٞ مُّسَمّٗى لَّجَآءَهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَ لَيَأۡتِيَنَّهُم بَغۡتَةٗ وَ هُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ

آنان شتاب در آوردن عذاب را از تو مى‌خواهند، اگر مدتى معين [براى آنان‌] مقرر نبود، قطعا آن عذاب را [كه خواهانش هستند] بر آنان مى‌آمد و حتما ناگاه در حالى كه بى‌خبراند، به سراغشان خواهد آمد.

يَسۡتَعۡجِلُونَكَ بِٱلۡعَذَابِ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةُۢ بِٱلۡكَٰفِرِينَ

[آنان‌] شتاب در آوردن عذاب را از تو مى‌خواهند، در حالى كه يقينا دوزخ، فراگيرنده كافران است،

يَوۡمَ يَغۡشَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِن فَوۡقِهِمۡ وَ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِهِمۡ وَ يَقُولُ ذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

در روزى كه عذاب از بالاى سرشان و از زير پايشان آنان را فرو پوشاند و [خدا به آنان‌] مى‌گويد: آنچه را همواره انجام مى‌داديد [اكنون به صورت سخت‌ترين عذاب‌] بچشيد.

يَٰعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ أَرۡضِي وَٰسِعَةٞ فَإِيَّٰيَ فَٱعۡبُدُونِ

اى بندگان من كه ايمان آورده‌ايد! يقينا زمين من وسيع و پهناور است؛ پس [با انتخاب سرزمينى مناسب و شايسته كه ارزش‌ها در آن حفظ شود] فقط مرا بپرستيد،

كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِ ثُمَّ إِلَيۡنَا تُرۡجَعُونَ

هر جاندارى چشنده مرگ خواهد بود، سپس به سوى ما بازگردانده مى‌شويد،

وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِّنَ ٱلۡجَنَّةِ غُرَفٗا تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا نِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ

و كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند حتما آنان را در قصرهايى رفيع و با ارزش از بهشت كه از زير [درختان‌] آن نهرها جارى است، جاى خواهيم داد، در آنجا جاودانه‌اند؛ چه نيكوست پاداش عمل‌كنندگان.

ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَ عَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ

همانان كه [براى حفظ ايمان، اخلاق و عمل صالح‌] شكيبايى ورزيدند و همواره بر پروردگارشان توكل مى‌كنند.

وَ كَأَيِّن مِّن دَآبَّةٖ لَّا تَحۡمِلُ رِزۡقَهَا ٱللَّهُ يَرۡزُقُهَا وَ إِيَّاكُمۡ وَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

چه بسيارند جنبندگانى كه قدرت ندارند [به دست آوردن‌] روزى خود را بر عهده بگيرند، خداست كه به آنان و شما روزى مى‌دهد، و او شنوا و داناست.

وَ لَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ وَ سَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَ ٱلۡقَمَرَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ فَأَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ

اگر از آنان [كه شرك مى‌ورزند] بپرسى: چه كسى آسمان‌ها و زمين را آفريده و خورشيد و ماه را رام و مسخر كرده؟ بى‌ترديد خواهند گفت: خدا. پس چگونه [از حق به باطل‌] منحرف مى‌شوند؟!

ٱللَّهُ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَ يَقۡدِرُ لَهُۥٓ إِنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ

خدا روزى را براى هركس از بندگانش كه بخواهد وسعت مى‌دهد و يا تنگ مى‌گيرد؛ يقينا خدا بر هر كارى تواناست،

وَ لَئِن سَأَلۡتَهُم مَّن نَّزَّلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ مِنۢ بَعۡدِ مَوۡتِهَا لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُ قُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ

و اگر از آنان بپرسى: چه كسى از آسمان آبى نازل كرد و به وسيله آن زمين را پس از مردگى‌اش زنده ساخت؟ بى‌ترديد خواهند گفت: خدا. بگو: همه ستايش‌ها ويژه خداست [و مشركان دور از حقيقت‌اند]، بلكه بيشترشان تعقل نمى‌كنند.

وَ مَا هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا لَهۡوٞ وَ لَعِبٞ وَ إِنَّ ٱلدَّارَ ٱلۡأٓخِرَةَ لَهِيَ ٱلۡحَيَوَانُ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

و اين زندگى دنيا جز سرگرمى و بازى نيست و بى‌ترديد سراى آخرت، همان زندگى [واقعى و ابدى‌] است؛ اگر اينان معرفت دانش داشتند [دنيا را به قيمت از دست دادن آخرت برنمى‌گزيدند.]

فَإِذَا رَكِبُواْ فِي ٱلۡفُلۡكِ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ إِذَا هُمۡ يُشۡرِكُونَ

[مشركان تا در امنيت و آسايشند، بر آيين شرك تعصب دارند،] پس زمانى كه در كشتى سوار مى‌شوند [و در وسط دريا امواج خطرناك آنان را محاصره مى‌كند] خدا را در حالى كه ايمان و عبادت را براى او [از هرگونه شركى‌] خالص مى‌كنند، مى‌خوانند، و چون به سوى خشكى مى‌رهاندشان به ناگاه به آيين شرك روى مى‌آورند،

لِيَكۡفُرُواْ بِمَآ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ وَ لِيَتَمَتَّعُواْ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ

سرانجام به آنچه [از نعمت‌] به آنان عطا كرديم، ناسپاسى ورزند، و [از زندگى شرك‌آلودشان‌] برخوردار شوند؛ به زودى [نتيجه اين ناسپاسى و زندگى شرك‌آلود را] خواهند دانست.

أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا جَعَلۡنَا حَرَمًا ءَامِنٗا وَ يُتَخَطَّفُ ٱلنَّاسُ مِنۡ حَوۡلِهِمۡ أَفَبِٱلۡبَٰطِلِ يُؤۡمِنُونَ وَ بِنِعۡمَةِ ٱللَّهِ يَكۡفُرُونَ

آيا ندانسته‌اند كه ما [شهرشان مكه را] حرم امنى قرار داده‌ايم [كه در آن با آسايش و آرامش و محفوظ از قتل و غارت زندگى مى‌كنند] در حالى كه مردم از اطراف آنان [به وسيله دزدان و غارتگران عرب‌] ربوده مى‌شوند؟ پس آيا [با دارا بودن اين نعمت باارزش الهى‌] به باطل مى‌گروند و به نعمت خدا كفران مى‌ورزند؟!

وَ مَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِٱلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُۥٓ أَلَيۡسَ فِي جَهَنَّمَ مَثۡوٗى لِّلۡكَٰفِرِينَ

و كيست ستمكارتر از كسى كه دروغى را بر خدا ببندد [كه خدا بتان را شريك خود گرفته؟] يا حق را زمانى كه به سويش آمد تكذيب كند؟ آيا در دوزخ جايگاهى براى كافران نيست؟

وَ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ فِينَا لَنَهۡدِيَنَّهُمۡ سُبُلَنَا وَ إِنَّ ٱللَّهَ لَمَعَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

و كسانى كه براى [به دست آوردن خشنودى‌] ما [با جان و مال‌] كوشيدند، بى‌ترديد آنان را به راه‌هاى خود [راه رشد، سعادت، كمال، كرامت، بهشت و مقام قرب‌] راهنمايى مى‌كنيم؛ و يقينا خدا با نيكوكاران است.