سوره القلم
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ نٓ وَ ٱلۡقَلَمِ وَ مَا يَسۡطُرُونَ
1به نام خداوند بخشنده بخشايشگر؛ ن، سوگند به قلم و آنچه مينويسند،
مَآ أَنتَ بِنِعۡمَةِ رَبِّكَ بِمَجۡنُونٖ
2كه به نعمت پروردگارت تو مجنون نيستى،
وَ إِنَّ لَكَ لَأَجۡرًا غَيۡرَ مَمۡنُونٖ
3و براى تو پاداشى عظيم و هميشگى است!
وَ إِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ
4و تو اخلاق عظيم و برجستهاى دارى!
فَسَتُبۡصِرُ وَ يُبۡصِرُونَ
5و بزودى تو مىبينى و آنان نيز مىبينند،
بِأَييِّكُمُ ٱلۡمَفۡتُونُ
6كه كدام يك از شما مجنونند!
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ
7پروردگارت بهتر از هر كس مىداند چه كسى از راه او گمراه شده، و هدايتيافتگان را نيز بهتر مىشناسد!
فَلَا تُطِعِ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
8حال كه چنين است از تكذيبكنندگان اطاعت مكن!
وَدُّواْ لَوۡ تُدۡهِنُ فَيُدۡهِنُونَ
9آنها دوست دارند نرمش نشان دهى تا آنها (هم) نرمش نشان دهند (نرمشى توأم با انحراف از مسير حق)!
وَ لَا تُطِعۡ كُلَّ حَلَّافٖ مَّهِينٍ
10و از كسى كه بسيار سوگند ياد مىكند و پست است اطاعت مكن،
هَمَّازٖ مَّشَّآءِۢ بِنَمِيمٖ
11كسى كه بسيار عيبجوست و به سخن چينى آمد و شد مىكند،
مَّنَّاعٖ لِّلۡخَيۡرِ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ
12و بسيار مانع كار خير، و متجاوز و گناهكار است؛
عُتُلِّۢ بَعۡدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ
13علاوه بر اينها كينه توز و پرخور و خشن و بدنام است!
أَن كَانَ ذَا مَالٖ وَ بَنِينَ
14مبادا بخاطر اينكه صاحب مال و فرزندان فراوان است (از او پيروى كنى)!
إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
15هنگامى كه آيات ما بر او خوانده مىشود مىگويد: «اينها افسانههاى خرافى پيشينيان است!»
سَنَسِمُهُۥ عَلَى ٱلۡخُرۡطُومِ
16(ولى) ما بزودى بر بينى او علامت و داغ ننگ مىنهيم!
إِنَّا بَلَوۡنَٰهُمۡ كَمَا بَلَوۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ إِذۡ أَقۡسَمُواْ لَيَصۡرِمُنَّهَا مُصۡبِحِينَ
17ما آنها را آزموديم، همان گونه كه «صاحبان باغ» را آزمايش كرديم، هنگامى كه سوگند ياد كردند كه ميوههاى باغ را صبحگاهان (دور از چشم مستمندان) بچينند.
وَ لَا يَسۡتَثۡنُونَ
18و هيچ از آن استثنا نكنند؛
فَطَافَ عَلَيۡهَا طَآئِفٞ مِّن رَّبِّكَ وَ هُمۡ نَآئِمُونَ
19اما عذابى فراگير (شب هنگام) بر (تمام) باغ آنها فرود آمد در حالى كه همه در خواب بودند،
فَأَصۡبَحَتۡ كَٱلصَّرِيمِ
20و آن باغ سرسبز همچون شب سياه و ظلمانى شد!
فَتَنَادَوۡاْ مُصۡبِحِينَ
21صبحگاهان يكديگر را صدا زدند،
أَنِ ٱغۡدُواْ عَلَىٰ حَرۡثِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰرِمِينَ
22كه بسوى كشتزار و باغ خود حركت كنيد اگر قصد چيدن ميوهها را داريد!
فَٱنطَلَقُواْ وَ هُمۡ يَتَخَٰفَتُونَ
23آنها حركت كردند در حالى كه آهسته با هم مىگفتند:»
أَن لَّا يَدۡخُلَنَّهَا ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكُم مِّسۡكِينٞ
24«مواظب باشيد امروز حتى يك فقير وارد بر شما نشود!»
وَ غَدَوۡاْ عَلَىٰ حَرۡدٖ قَٰدِرِينَ
25(آرى) آنها صبحگاهان تصميم داشتند كه با قدرت از مستمندان جلوگيرى كنند.
فَلَمَّا رَأَوۡهَا قَالُوٓاْ إِنَّا لَضَآلُّونَ
26هنگامى كه (وارد باغ شدند و) آن را ديدند گفتند: «حقا» ما گمراهيم!
بَلۡ نَحۡنُ مَحۡرُومُونَ
27(آرى، همه چيز از دست ما رفته) بلكه ما محروميم!»
قَالَ أَوۡسَطُهُمۡ أَلَمۡ أَقُل لَّكُمۡ لَوۡلَا تُسَبِّحُونَ
28يكى از آنها كه از همه عاقلتر بود گفت: «آيا به شما نگفتم چرا تسبيح خدا نمىگوييد؟!
قَالُواْ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِنَّا كُنَّا ظَٰلِمِينَ
29گفتند: «منزه است پروردگار ما، مسلما ما ظالم بوديم!»
فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَلَٰوَمُونَ
30سپس رو به يكديگر كرده به ملامت هم پرداختند،
قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَآ إِنَّا كُنَّا طَٰغِينَ
31(و فريادشان بلند شد) گفتند: «واى بر ما كه طغيانگر بوديم!
عَسَىٰ رَبُّنَآ أَن يُبۡدِلَنَا خَيۡرٗا مِّنۡهَآ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا رَٰغِبُونَ
32اميدواريم پروردگارمان (ما را ببخشد و) بهتر از آن به جاى آن به ما بدهد، چرا كه ما به او علاقهمنديم!»
كَذَٰلِكَ ٱلۡعَذَابُ وَ لَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ
33اين گونه است عذاب (خداوند در دنيا)، و عذاب آخرت از آن هم بزرگتر است اگر مىدانستند!
إِنَّ لِلۡمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
34مسلما براى پرهيزگاران نزد پروردگارشان باغهاى پر نعمت بهشت است!
أَفَنَجۡعَلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ كَٱلۡمُجۡرِمِينَ
35آيا مؤمنان را همچون مجرمان قرار مىدهيم؟!
مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ
36شما را چه مىشود؟! چگونه داورى مىكنيد؟!
أَمۡ لَكُمۡ كِتَٰبٞ فِيهِ تَدۡرُسُونَ
37آيا كتابى داريد كه از آن درس مىخوانيد ...
إِنَّ لَكُمۡ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ
38كه آنچه را شما انتخاب مىكنيد از آن شماست؟!
أَمۡ لَكُمۡ أَيۡمَٰنٌ عَلَيۡنَا بَٰلِغَةٌ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ إِنَّ لَكُمۡ لَمَا تَحۡكُمُونَ
39يا اينكه عهد و پيمان مؤكد و مستمرى تا روز قيامت بر ما داريد كه هر چه را حكم كنيد براى شما باشد؟!
سَلۡهُمۡ أَيُّهُم بِذَٰلِكَ زَعِيمٌ
40از آنها بپرس كدام يك از آنان چنين چيزى را تضمين مىكند؟!
أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَآءُ فَلۡيَأۡتُواْ بِشُرَكَآئِهِمۡ إِن كَانُواْ صَٰدِقِينَ
41يا اينكه معبودانى دارند كه آنها را شريك خدا قرار دادهاند (و براى آنان شفاعت مىكنند)؟! اگر راست مىگويند معبودان خود را بياورند!
يَوۡمَ يُكۡشَفُ عَن سَاقٖ وَ يُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ
42(به خاطر بياوريد) روزى را كه ساق پاها (از وحشت) برهنه مىگردد و دعوت به سجود مىشوند، اما نمىتوانند (سجود كنند).
خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞ وَ قَدۡ كَانُواْ يُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلسُّجُودِ وَ هُمۡ سَٰلِمُونَ
43اين در حالى است كه چشمهايشان (از شدت شرمسارى) به زير افتاده، و ذلت و خوارى وجودشان را فراگرفته؛ آنها پيش از اين دعوت به سجود مىشدند در حالى كه سالم بودند (ولى امروز ديگر توانايى آن را ندارند)!
فَذَرۡنِي وَ مَن يُكَذِّبُ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَيۡثُ لَا يَعۡلَمُونَ
44اكنون مرا با آنها كه اين سخن را تكذيب مىكنند واگذار! ما آنان را از آنجا كه نمىدانند به تدريج به سوى عذاب پيش مىبريم.
وَ أُمۡلِي لَهُمۡ إِنَّ كَيۡدِي مَتِينٌ
45و به آنها مهلت (بازگشت) مىدهم؛ چرا كه نقشههاى من محكم و دقيق است!
أَمۡ تَسَۡٔلُهُمۡ أَجۡرٗا فَهُم مِّن مَّغۡرَمٖ مُّثۡقَلُونَ
46يا اينكه تو از آنها مزدى مىطلبى كه پرداختش براى آنها سنگين است؟!
أَمۡ عِندَهُمُ ٱلۡغَيۡبُ فَهُمۡ يَكۡتُبُونَ
47يا اسرار غيب نزد آنهاست و آن را مىنويسند (و به يكديگر مىدهند)؟!
فَٱصۡبِرۡ لِحُكۡمِ رَبِّكَ وَ لَا تَكُن كَصَاحِبِ ٱلۡحُوتِ إِذۡ نَادَىٰ وَ هُوَ مَكۡظُومٞ
48اكنون كه چنين است صبر كن و منتظر فرمان پروردگارت باش، و مانند صاحب ماهى [يونس] مباش (كه در تقاضاى مجازات قومش عجله كرد و گرفتار مجازات ترك اولى شد) در آن زمان كه با نهايت اندوه خدا را خواند.
لَّوۡلَآ أَن تَدَٰرَكَهُۥ نِعۡمَةٞ مِّن رَّبِّهِۦ لَنُبِذَ بِٱلۡعَرَآءِ وَ هُوَ مَذۡمُومٞ
49و اگر رحمت خدا به ياريش نيامده بود، (از شكم ماهى) بيرون افكنده مىشد در حالى كه نكوهيده بود!
فَٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَجَعَلَهُۥ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
50ولى پروردگارش او را برگزيد و از صالحان قرار داد!
وَ إِن يَكَادُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَيُزۡلِقُونَكَ بِأَبۡصَٰرِهِمۡ لَمَّا سَمِعُواْ ٱلذِّكۡرَ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُۥ لَمَجۡنُونٞ
51نزديك است كافران هنگامى كه آيات قرآن را مىشنوند با چشمزخم خود تو را از بين ببرند، و مىگويند: «او ديوانه است!»
وَ مَا هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ
52در حالى كه اين (قرآن) جز مايه بيدارى براى جهانيان نيست!