بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ لا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيامَةِ

به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است‌ و مهربانى‌اش هميشگى؛ به روز قيامت سوگند مى‌خورم،

وَ لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ

و به نفس سرزنش‌گر قسم مى‌خورم.

أَ يَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظامَهُ

آيا انسان گمان مى‌كند كه ما هرگز استخوان‌هايش را جمع نخواهيم كرد؟

بَليٰ قادِرِينَ عَليٰ أَنْ نُسَوِّيَ بَنانَهُ

چرا در حالى كه تواناييم كه [خطوط] سر انگشتانش را درست و نيكو بازسازى كنيم،

بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسانُ لِيَفْجُرَ أَمامَهُ

[نه اينكه به گمان او قيامتى در كار نباشد] بلكه انسان مى‌خواهد [با دست و پا زدن در شك و ترديد] فرارويش را [از اعتقاد به قيامت كه بازدارنده‌اى قوى است‌] باز كند [تا براى ارتكاب هر گناهى آزاد باشد!]

يَسْئَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيامَةِ

[با حالتى آميخته با ترديد] مى‌پرسد: روز قيامت چه وقت است؟

فَإِذا بَرِقَ الْبَصَرُ

پس هنگامى [است‌] كه چشم [از سختى و هولناكى آن‌] خيره شود،

وَ خَسَفَ الْقَمَرُ

و ماه تاريك و بى‌نور گردد،

وَ جُمِعَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ

و خورشيد و ماه به هم جمع شوند.

يَقُولُ الْإِنْسانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ

آن روز انسان گويد: گريزگاه كجاست؟

كَلاَّ لا وَزَرَ

اين چنين نيست، هرگز پناهگاهى وجود ندارد.

إِليٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ

آن روزقرارگاه [نهايى‌] فقط به سوى پروردگار توست.

يُنَبَّؤُا الْإِنْسانُ يَوْمَئِذٍ بِما قَدَّمَ وَ أَخَّرَ

آن روز است كه انسان را به اعمالى كه از ديرباز يا پس از آن انجام داده آگاه مى‌كنند.

بَلِ الْإِنْسانُ عَليٰ نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ

بلكه انسان خود به وضع خويش بيناست.

وَ لَوْ أَلْقيٰ مَعاذِيرَهُ

و هر چند [براى توجيه گناهانش‌] بهانه‌ها بتراشد

لا تُحَرِّكْ بِهِ لِسانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ

[پيش از پايان يافتن وحى به وسيله جبرئيل‌] زبانت را به حركت در نياور تا در خواندن آن شتاب ورزى.

إِنَّ عَلَيْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ

بى‌ترديد گردآوردن و [به هم پيوند دادن آيات كه بر تو وحى مى‌شود و چگونگى‌] قرائتش بر عهده ماست،

فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ

پس هنگامى كه آن را [به طور كامل‌] خوانديم [به همان صورت‌] خواندنش را دنبال كن.

ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا بَيانَهُ

سپس توضيح و بيانش نيز بر عهده ماست.

كَلاَّ بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ

[اينكه مى‌پنداريد قيامتى در كار نيست‌] اين چنين نيست، بلكه شما عاشق اين‌دنياى زودگذر هستيد،

وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ

و همواره آخرت را [براى اين عشق بى‌پايه‌] رها مى‌كنيد.

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ

در آن روز چهره‌هايى شاداب است؛

إِليٰ رَبِّها ناظِرَةٌ

[با ديده دل‌] به پروردگارش نظر مى‌كند

وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ باسِرَةٌ

و چهره‌هايى عبوس و درهم كشيده است؛

تَظُنُّ أَنْ يُفْعَلَ بِها فاقِرَةٌ

چون يقين دارند كه در معرض عذابى كمرشكن قرار خواهند گرفت.

كَلاَّ إِذا بَلَغَتِ التَّراقِيَ

اين چنين نيست [كه مى‌پندارد]، هنگامى كه جان به گلوگاه رسد،

وَ قِيلَ مَنْ راقٍ

و [كسان بيمار] گويند: درمان كننده اين بيمار كيست؟

وَ ظَنَّ أَنَّهُ الْفِراقُ

و [بيمار] يقين مى‌كند [كه با رسيدن جان به گلوگاه‌] زمان جدايى [از دنيا، ثروت، زن و فرزند] فرا رسيده است!

وَ الْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ

و [از سختى جان كندن‌] ساق به ساق به هم پيچد؛

إِليٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَساقُ

آن روز، روز سوق و مسير به سوى پروردگار توست.

فَلا صَدَّقَ وَ لا صَلَّيٰ

[در آن حال فرشتگان مى‌گويند: اين به كام مرگ افتاده‌] نه [دعوت پيامبر را] باور كرد، و نه نماز خواند؛

وَ لٰكِنْ كَذَّبَ وَ تَوَلَّيٰ

بلكه [در ميان اجتماعات‌] تكذيب كرد و روى گرداند؛

ثُمَّ ذَهَبَ إِليٰ أَهْلِهِ يَتَمَطَّيٰ

سپس متكبرانه و خرامان به سوى كسانش رفت.

أَوْليٰ لَكَ فَأَوْليٰ

[و گويند: با اين وضعى كه دارى، عذاب دوزخ‌] براى تو شايسته‌تر است، شايسته‌تر!

ثُمَّ أَوْليٰ لَكَ فَأَوْليٰ

باز هم شايسته‌تر است شايسته‌تر.

أَ يَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَنْ يُتْرَكَ سُديً

آيا انسان گمان مى‌كند بيهوده و مهمل [و بدون تكليف و مسئوليت‌] رها مى‌شود؟!

أَ لَمْ يَكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِيٍّ يُمْنيٰ

آيا از نطفه‌اى از منى كه در رحم ريخته مى‌شود نبود؟

ثُمَّ كانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّيٰ

سپس علقه شد و خدا او را آفريد و اندامش را درست و نيكو ساخت،

فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثيٰ

و از او دو زوج به وجود آورد يكى نر و ديگر ماده،

أَ لَيْسَ ذٰلِكَ بِقادِرٍ عَليٰ أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتيٰ

آيا چنين نيرومند آگاهى توانا نيست كه مردگان را زنده كند؟