سوره المائدة
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِ أُحِلَّتۡ لَكُم بَهِيمَةُ ٱلۡأَنۡعَٰمِ إِلَّا مَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ غَيۡرَ مُحِلِّي ٱلصَّيۡدِ وَ أَنتُمۡ حُرُمٌ إِنَّ ٱللَّهَ يَحۡكُمُ مَا يُرِيدُ
1به نام خداى گسترده مهر مهرورز؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد! به قراردادها وفا كنيد. (گوشت و جنين) دامهاى زبان بسته براى شما حلال گرديده، مگر آنچه (حكمش) بر شما خوانده مىشود. در حالى كه شما در احرام هستيد، شكار كردن را حلال نشمريد. براستى خدا هر چه را بخواهد، حكم مىكند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحِلُّواْ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ وَ لَا ٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَ لَا ٱلۡهَدۡيَ وَ لَا ٱلۡقَلَٰٓئِدَ وَ لَآ ءَآمِّينَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّهِمۡ وَ رِضۡوَٰنٗا وَ إِذَا حَلَلۡتُمۡ فَٱصۡطَادُواْ وَ لَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنََٔانُ قَوۡمٍ أَن صَدُّوكُمۡ عَنِ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ أَن تَعۡتَدُواْۘ وَ تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡبِرِّ وَ ٱلتَّقۡوَىٰ وَ لَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡإِثۡمِ وَ ٱلۡعُدۡوَٰنِ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
2اى كسانى كه ايمان آوردهايد! (نه مراسم حج و) نشانههاى خدا، و نه ماه [هاى] حرام، و نه قربانىهاى بى نشان و نه نشاندار، و نه قصد كنندگان خانه محترم [خدا]، در حالى كه بخششى و خشنودىاى از پروردگارشان مىجويند، را (حرمت شكنى نكنيد) و حلال ندانيد. و هنگامى كه از احرام بيرون آمديد، پس (مىتوانيد) شكار كنيد. و البته، كينه توزى گروهى، براى اينكه شما را از (آمدن به) مسجد الحرام (در صلح حديبيه) باز داشتند، شما را وادار نكند كه تعدى نماييد. و بر (اى) نيكوكارى و (خود نگهدارى و) پارسايى با يكديگر همكارى كنيد؛ و بر (اى) گناه و تعدى با يكديگر همكارى ننماييد؛ و [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد، [چرا] كه خدا سخت كيفر است.
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةُ وَ ٱلدَّمُ وَ لَحۡمُ ٱلۡخِنزِيرِ وَ مَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَ ٱلۡمُنۡخَنِقَةُ وَ ٱلۡمَوۡقُوذَةُ وَ ٱلۡمُتَرَدِّيَةُ وَ ٱلنَّطِيحَةُ وَ مَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ وَ مَا ذُبِحَ عَلَى ٱلنُّصُبِ وَ أَن تَسۡتَقۡسِمُواْ بِٱلۡأَزۡلَٰمِ ذَٰلِكُمۡ فِسۡقٌ ٱلۡيَوۡمَ يَئِسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَ ٱخۡشَوۡنِ ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَ أَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗا فَمَنِ ٱضۡطُرَّ فِي مَخۡمَصَةٍ غَيۡرَ مُتَجَانِفٖ لِّإِثۡمٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
3بر شما حرام شده است: (خوردن) مردار، و خون، و گوشت خوك، و آنچه را كه [به هنگام سر بريدن نام] غير خدا بر آن بانگ زده شده، و (حيوانات) خفه شده، و بر اثر زدن، (يا بيمارى) مرده، و از بلندى افتاده و جان سپرده و به ضرب شاخ كشته شده، و آنچه درنده (از آن) خورده- مگر آنچه را (زنده در يابيد و) سر ببريد- و آنچه بر (آستان) بتهاى سنگى سر بريده شده است، و (نيز) تقسيم كردن (گوشت حيوان) بوسيله چوبهاى شرط بندى؛ اين (كارها همگى) نافرمانى است.- امروز، كسانى كه كفر ورزيدند، از (زوال) دين شما نااميد شدند؛ پس، از آنها نهراسيد؛ و (از مخالفت من) بهراسيد! امروز، دين شما را برايتان كامل كردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را براى شما [بعنوان] دين پذيرفتم.- و هر كس به اضطرار افتد، در حالى كه گرسنه، [و] غير متمايل به گناه باشد، پس (مانعى ندارد كه از آنها بخورد، چرا) كه خدا، بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.
يَسَۡٔلُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمۡ قُلۡ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ وَ مَا عَلَّمۡتُم مِّنَ ٱلۡجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ ٱللَّهُ فَكُلُواْ مِمَّآ أَمۡسَكۡنَ عَلَيۡكُمۡ وَ ٱذۡكُرُواْ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
4از تو مىپرسند:« چه چيزهايى براى شان حلال شده است؟ »بگو:« [همه] پاكيزهها، براى شما حلال گرديده، و (نيز شكار) حيوانات شكارى كه آموزش دادهايد، در حالى كه (شما) مربيان سگهاى شكارى هستيد [و] از آنچه خدا به شما آموخته، به آنها آموزش مىدهيد. (براى شما حلال است؛) پس، از آنچه براى شما [گرفته و] نگه داشتهاند، بخوريد؛ و (به هنگام فرستادن حيوان شكارى) نام خدا را بر آن ببريد؛ و [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد، كه خدا حسابرسى سريع است.
ٱلۡيَوۡمَ أُحِلَّ لَكُمُ ٱلطَّيِّبَٰتُ وَ طَعَامُ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حِلّٞ لَّكُمۡ وَ طَعَامُكُمۡ حِلّٞ لَّهُمۡ وَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ وَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ إِذَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَ وَ لَا مُتَّخِذِيٓ أَخۡدَانٖ وَ مَن يَكۡفُرۡ بِٱلۡإِيمَٰنِ فَقَدۡ حَبِطَ عَمَلُهُۥ وَ هُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
5امروز، (همه) پاكيزهها براى شما حلال شده و غذاى كسانى كه به آنان كتاب (الهى) داده شده، براى شما حلال، و غذاى شما براى آنان حلال است؛ و (نيز) زنان پاكدامن از مؤمنان، و زنان پاكدامن از كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب [الهى] داده شده (حلالاند؛) هنگامى كه مهرهايشان را به آنان بپردازيد، در حالى كه پاكدامنانى غير زشتكار (غير زناكار) باشيد، و نه اينكه زنان را در پنهانى دوست (خود) بگيريد. و هر كس (اركان) ايمان را انكار كند، پس قطعا عملش تباه گشته؛ و او در آخرت از زيانكاران است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا قُمۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ فَٱغۡسِلُواْ وُجُوهَكُمۡ وَ أَيۡدِيَكُمۡ إِلَى ٱلۡمَرَافِقِ وَ ٱمۡسَحُواْ بِرُءُوسِكُمۡ وَ أَرۡجُلَكُمۡ إِلَى ٱلۡكَعۡبَيۡنِ وَ إِن كُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْ وَ إِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَ أَيۡدِيكُم مِّنۡهُ مَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيَجۡعَلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ حَرَجٖ وَ لَٰكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمۡ وَ لِيُتِمَّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
6اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هنگامى كه براى نماز بر مىخيزيد، پس چهرههايتان و دستهايتان را تا آرنج بشوييد؛ و سرهايتان و پاهايتان را تا دو مفصل [يا برآمدگى روى پاها] مسح كنيد. و اگر جنب هستيد، پس (با غسل كردن خود را) پاك كنيد. و اگر بيماريد يا در مسافرتيد [و] يا يكى از شما، از مكان پست (دستشويى) آمد، يا با زنان تماس (جنسى) داشتيد، و آبى (براى وضو يا غسل) نيافتيد، پس بر زمين پاك [نيكو] تيمم كنيد؛ و از آن، بر چهرهها و دستهايتان بكشيد. خدا نمىخواهد، تا بر شما هيچ تنگ بگيرد، و ليكن مىخواهد، تا شما را پاك سازد و نعمتش را بر شما تمام نمايد؛ تا شايد شما سپاسگزارى كنيد.
وَ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَ مِيثَٰقَهُ ٱلَّذِي وَاثَقَكُم بِهِۦٓ إِذۡ قُلۡتُمۡ سَمِعۡنَا وَ أَطَعۡنَا وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
7و به ياد آريد نعمت خدا را بر شما، و پيمان محكمش را كه با آن از شما ميثاق گرفت، آنگاه كه گفتيد:« شنيديم و اطاعت كرديم. »و [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد، براستى كه خدا به (اسرار) درون سينهها داناست.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ لِلَّهِ شُهَدَآءَ بِٱلۡقِسۡطِ وَ لَا يَجۡرِمَنَّكُمۡ شَنََٔانُ قَوۡمٍ عَلَىٰٓ أَلَّا تَعۡدِلُواْ ٱعۡدِلُواْ هُوَ أَقۡرَبُ لِلتَّقۡوَىٰ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
8اى كسانى كه ايمان آوردهايد! قيام كنندگان براى خدا، [و] گواهى دهندگان به دادگرى باشيد؛ و البته كينهورزى گروهى، شما را وا ندارد بر اينكه عدالت نكنيد، عدالت كنيد! كه آن به (خود نگهدارى و) پارسايى نزديكتر است. و [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد، كه خدا به آنچه انجام مىدهيد، آگاه است.
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
9خدا، به كسانى كه ايمان آورده و [كارهاى] شايسته انجام دادهاند، وعده داده، كه آمرزش و پاداش بزرگى براى آنان است.
وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
10و كسانى كه كفر ورزيدند، و نشانههاى ما را دروغ انگاشتند، آنان اهل دوزخند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ هَمَّ قَوۡمٌ أَن يَبۡسُطُوٓاْ إِلَيۡكُمۡ أَيۡدِيَهُمۡ فَكَفَّ أَيۡدِيَهُمۡ عَنكُمۡ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ عَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
11اى كسانى كه ايمان آوردهايد! نعمت خدا را بر (خود) تان ياد كنيد؛ آنگاه كه گروهى (از دشمنان سوء) قصد داشتند، دستهايشان را به سوى شما بگشايند؛ و [خدا] دستشان را از شما كوتاه كرد. و [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد. و مؤمنان، پس بايد، تنها بر خدا توكل كنند.
وَ لَقَدۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَ بَعَثۡنَا مِنۡهُمُ ٱثۡنَيۡ عَشَرَ نَقِيبٗا وَ قَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مَعَكُمۡ لَئِنۡ أَقَمۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَيۡتُمُ ٱلزَّكَوٰةَ وَ ءَامَنتُم بِرُسُلِي وَ عَزَّرۡتُمُوهُمۡ وَ أَقۡرَضۡتُمُ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا لَّأُكَفِّرَنَّ عَنكُمۡ سَئَِّاتِكُمۡ وَ لَأُدۡخِلَنَّكُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ فَمَن كَفَرَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ مِنكُمۡ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ
12و بيقين خدا از بنى اسرائيل (فرزندان يعقوب) پيمان محكم گرفت. و از ميان آنان دوازده سرپرست برانگيختيم. و خدا (به آنان) گفت:« براستى من با شما هستم؛ اگر نماز را بر پا داريد، و [ماليات] زكات را بپردازيد، و به فرستادگانم ايمان آوريد و آنان را گرامى داريد، و« قرض الحسنهاى »به خدا وام دهيد، قطعا بدىهايتان را از شما مىزدايم؛ و حتما شما را در بوستانهاى (بهشتى) وارد مىكنم كه از زير [درختان] ش نهرها روان است؛ و هر كس از شما بعد از آن، كفر ورزد، پس بيقين از راه درست گمراه شده است.
فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ لَعَنَّٰهُمۡ وَ جَعَلۡنَا قُلُوبَهُمۡ قَٰسِيَةٗ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَ نَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦ وَ لَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَىٰ خَآئِنَةٖ مِّنۡهُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَ ٱصۡفَحۡ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
13پس بخاطر آنكه آنان، پيمانشان را شكستند، آنها را از رحمت خويش دور ساختيم؛ و دلهايشان را سخت گردانيديم، در حالى كه سخنان (خدا) را از جايگاههايش مىگردانند؛ و قسمتى از آنچه را كه بدان تذكر داده شده بودند، فراموش كردند؛ و هميشه از خيانتى (تازه) از آنان آگاه مىشوى، مگر اندكى از آنان (كه خيانت نكردند) پس آنان را ببخش و درگذر؛ كه خدا نيكو كاران را دوست مىدارد.
وَ مِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰٓ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَهُمۡ فَنَسُواْ حَظّٗا مِّمَّا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَأَغۡرَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَاوَةَ وَ ٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ سَوۡفَ يُنَبِّئُهُمُ ٱللَّهُ بِمَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
14و از كسانى كه گفتند:« بدرستى ما مسيحى هستيم. »پيمان محكم (ى از) ايشان گرفتيم؛ و [لى] قسمتى از آنچه را كه بدان تذكر داده شده بودند، فراموش كردند؛ و تا روز رستاخيز در ميانشان دشمنى و كينه افكنديم. و خدا در آينده، آنان را از آنچه همواره با زيركى انجام مىدادهاند، آگاه خواهد ساخت.
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ كَثِيرٗا مِّمَّا كُنتُمۡ تُخۡفُونَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَ يَعۡفُواْ عَن كَثِيرٖ قَدۡ جَآءَكُم مِّنَ ٱللَّهِ نُورٞ وَ كِتَٰبٞ مُّبِينٞ
15اى اهل كتاب! در واقع فرستاده ما به سوى شما آمد، در حالى كه بسيارى از چيزهايى، از كتاب [الهى] را كه همواره پنهان مىداشتيد، براى شما روشن بيان مىكند؛ و بسيارى (از خطاهاى شما) را مىبخشد. بيقين براى شما از جانب خدا، نور و كتابى روشنگر آمده است.
يَهۡدِي بِهِ ٱللَّهُ مَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَهُۥ سُبُلَ ٱلسَّلَٰمِ وَ يُخۡرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِهِۦ وَ يَهۡدِيهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
16خدا كسى را كه از خشنودى او پيروى كند، بوسيله آن [كتاب]، به راههاى سلامت، راهنمايى مىكند. و به رخصت خويش، آنان را از تاريكىها به سوى نور بيرون مىبرد؛ و به سوى راهى راست راهنمايىشان مىكند.
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ قُلۡ فَمَن يَمۡلِكُ مِنَ ٱللَّهِ شَيًۡٔا إِنۡ أَرَادَ أَن يُهۡلِكَ ٱلۡمَسِيحَ ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَ أُمَّهُۥ وَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَ لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
17كسانى كه گفتند:« بدرستى خدا، همان مسيح پسر مريم است. »بيقين كفر ورزيدند؛ بگو:« اگر خدا بخواهد مسيح پسر مريم و مادرش و كسانى كه در (روى) زمين هستند همگى را هلاك سازد، پس چه كسى از طرف خدا صاحب اختيار چيزى است؟ (تا مانع او شود.) فرمانروايى آسمانها و زمين، و آنچه ميان آن دو قرار دارد، فقط از آن خداست؛ هر چه بخواهد، مىآفريند؛ و خدا، بر هر چيزى تواناست. »
وَ قَالَتِ ٱلۡيَهُودُ وَ ٱلنَّصَٰرَىٰ نَحۡنُ أَبۡنَٰٓؤُاْ ٱللَّهِ وَ أَحِبَّٰٓؤُهُۥ قُلۡ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُم بَلۡ أَنتُم بَشَرٞ مِّمَّنۡ خَلَقَ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَ لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا بَيۡنَهُمَا وَ إِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
18و يهوديان و مسيحيان گفتند:« ما، پسران خدا و دوستان او هستيم. »بگو:« پس چرا شما را بخاطر پيامد (گناهان) تان عذاب مىكند؟! بلكه شما (هم) بشرى هستيد از (جمله) كسانى كه آفريده است؛ هر كس را بخواهد، مىآمرزد؛ و هر كس را بخواهد، (و مستحق بداند) عذاب مىكند؛ و فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه در ميان آن دو است، فقط از آن خداست؛ و فرجام (همه) فقط به سوى اوست. »
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ عَلَىٰ فَتۡرَةٖ مِّنَ ٱلرُّسُلِ أَن تَقُولُواْ مَا جَآءَنَا مِنۢ بَشِيرٖ وَ لَا نَذِيرٖ فَقَدۡ جَآءَكُم بَشِيرٞ وَ نَذِيرٞ وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
19اى اهل كتاب! بيقين فرستاده ما، پس از فاصلهاى ميان فرستادگان، به سوى شما آمد؛ در حالى كه (حقايق را) براى شما روشن بيان مىكند؛ تا [مبادا در رستاخيز] بگوييد:« هيچ بشارتگر و هشدارگرى به سوى ما نيامد. »و بيقين بشارتگر و هشدارگرى به سوى شما آمد؛ و خدا بر هر چيزى تواناست.
وَ إِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ ٱذۡكُرُواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ جَعَلَ فِيكُمۡ أَنۢبِيَآءَ وَ جَعَلَكُم مُّلُوكٗا وَ ءَاتَىٰكُم مَّا لَمۡ يُؤۡتِ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
20و (ياد كن) هنگامى را كه موسى به قومش گفت:« اى قوم [من]! نعمت خدا را بر خودتان به ياد آريد، هنگامى را كه در ميان شما، پيامبرانى قرار داد، و شما را صاحب اختيار (خود) قرار داد؛ و به شما چيزهايى داد، كه به هيچ يك از جهانيان نداده بود.
يَٰقَوۡمِ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡأَرۡضَ ٱلۡمُقَدَّسَةَ ٱلَّتِي كَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَ لَا تَرۡتَدُّواْ عَلَىٰٓ أَدۡبَارِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
21اى قوم [من]! به سرزمين مقدسى كه خدا براى شما مقرر داشته، وارد شويد؛ و به پشتسرتان باز نگرديد و (مخالفت ننماييد، كه) زيانكار خواهيد شد. »
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ فِيهَا قَوۡمٗا جَبَّارِينَ وَ إِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَا حَتَّىٰ يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِن يَخۡرُجُواْ مِنۡهَا فَإِنَّا دَٰخِلُونَ
22(بنى اسرائيل) گفتند:« اى موسى! براستى كه گروهى زورگو، در آن (سر زمين) هستند؛ و مسلما ما وارد آن (جا) نمىشويم، تا از آن (سرزمين) خارج شوند؛ و اگر آنها از آن (جا) خارج شوند، پس حتما ما وارد خواهيم شد. »
قَالَ رَجُلَانِ مِنَ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمَا ٱدۡخُلُواْ عَلَيۡهِمُ ٱلۡبَابَ فَإِذَا دَخَلۡتُمُوهُ فَإِنَّكُمۡ غَٰلِبُونَ وَ عَلَى ٱللَّهِ فَتَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
23دو مردى از [ميان] كسانى كه مىترسيدند، [و] خدا به آن دو، نعمت داده بود، گفتند:« از آن دروازه بر ايشان (بتازيد و) وارد شويد، و هنگامى كه وارد آن شديد پس براستى شما پيروزمندانيد. و اگر مؤمنيد، پس فقط بر خدا توكل كنيد.
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّا لَن نَّدۡخُلَهَآ أَبَدٗا مَّا دَامُواْ فِيهَا فَٱذۡهَبۡ أَنتَ وَ رَبُّكَ فَقَٰتِلَآ إِنَّا هَٰهُنَا قَٰعِدُونَ
24(بنى اسرائيل) گفتند:« اى موسى! تا (آنان) در آن (سر زمين) هستند، ما هرگز وارد آن (جا) نخواهيم شد؛ پس تو و پروردگارت برويد و (با آنان) پيكار كنيد، كه ما همين جا فرونشستگانيم. »
قَالَ رَبِّ إِنِّي لَآ أَمۡلِكُ إِلَّا نَفۡسِي وَ أَخِي فَٱفۡرُقۡ بَيۡنَنَا وَ بَيۡنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
25(موسى) گفت:« پروردگارا! در واقع من جز صاحب اختيار خودم و برادرم نيستم، پس بين ما و بين گروه نافرمانبردار جدايى افكن. »
قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيۡهِمۡ أَرۡبَعِينَ سَنَةٗ يَتِيهُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡفَٰسِقِينَ
26[خدا به موسى] فرمود:« پس در حقيقت آن (سر زمين)، چهل سال بر آنان ممنوع است، در حالى كه در [بيابان آن سر] زمين سرگردان خواهند بود؛ پس بر (سر نوشت) گروه نافرمانبردار تأسف مخور. »
وَ ٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ ٱبۡنَيۡ ءَادَمَ بِٱلۡحَقِّ إِذۡ قَرَّبَا قُرۡبَانٗا فَتُقُبِّلَ مِنۡ أَحَدِهِمَا وَ لَمۡ يُتَقَبَّلۡ مِنَ ٱلۡأٓخَرِ قَالَ لَأَقۡتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ
27و (اى پيامبر!) خبر بزرگ حقيقى دو فرزند آدم را بر آنان بخوان [و پيروى كن]، هنگامى كه آن دو (كارى) نزديك كننده براى نزديكى (به پروردگار) انجام دادند؛ و از يكى از آن دو پذيرفته شد، و از ديگرى پذيرفته نشد؛ (قابيل) گفت:« حتما تو را خواهم كشت! » (هابيل) گفت:« خدا، تنها از پارسايان (خودنگهدار) مىپذيرد؛
لَئِنۢ بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقۡتُلَنِي مَآ أَنَا۠ بِبَاسِطٖ يَدِيَ إِلَيۡكَ لِأَقۡتُلَكَ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
28اگر دستت را به سوى من دراز كنى تا مرا بكشى، من دستانم را به سوى تو دراز نمىكنم تا تو را بكشم، [چرا] كه من از (عذاب) خدا كه پروردگار جهانيان است، مىترسم.
إِنِّيٓ أُرِيدُ أَن تَبُوٓأَ بِإِثۡمِي وَ إِثۡمِكَ فَتَكُونَ مِنۡ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ وَ ذَٰلِكَ جَزَٰٓؤُاْ ٱلظَّٰلِمِينَ
29[و چرا] كه من مىخواهم، تا با (بار) گناه من و گناه خودت (به سوى خدا) باز گردى، و از اهل آتش شوى؛ و اين كيفر ستمكاران است. »
فَطَوَّعَتۡ لَهُۥ نَفۡسُهُۥ قَتۡلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُۥ فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
30پس نفسش، او را به كشتن برادرش ترغيب كرد، و او را كشت؛ و از زيانكاران گرديد.
فَبَعَثَ ٱللَّهُ غُرَابٗا يَبۡحَثُ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُرِيَهُۥ كَيۡفَ يُوَٰرِي سَوۡءَةَ أَخِيهِ قَالَ يَٰوَيۡلَتَىٰٓ أَعَجَزۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِثۡلَ هَٰذَا ٱلۡغُرَابِ فَأُوَٰرِيَ سَوۡءَةَ أَخِي فَأَصۡبَحَ مِنَ ٱلنَّٰدِمِينَ
31و خدا زاغى را برانگيخت كه در زمين جستجو كند، تا به او نشان دهد، چگونه [جسد] بد [بوى] برادرش را پنهان كند. [قابيل] گفت:« اى واى بر من! آيا عاجزم از اينكه مثل اين زاغ باشم و [جسد] بد [بوى] برادرم را پنهان كنم؟! »و (سرانجام) از پشيمانان گرديد.
مِنۡ أَجۡلِ ذَٰلِكَ كَتَبۡنَا عَلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنَّهُۥ مَن قَتَلَ نَفۡسَۢا بِغَيۡرِ نَفۡسٍ أَوۡ فَسَادٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا وَ مَنۡ أَحۡيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحۡيَا ٱلنَّاسَ جَمِيعٗا وَ لَقَدۡ جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُنَا بِٱلۡبَيِّنَٰتِ ثُمَّ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ فِي ٱلۡأَرۡضِ لَمُسۡرِفُونَ
32از اين روى، بر بنى اسرائيل (فرزندان يعقوب) مقرر داشتيم، كه هر كس، شخصى را بدون (ارتكاب قتل) كسى يا فسادى در زمين بكشد، پس گويا همه مردم را كشته؛ و هر كس، شخصى را زنده بدارد، پس گويا همه مردم را زنده داشته است. و بيقين فرستادگان ما، دلايل روشن برايشان آوردند، آنگاه، قطعا بسيارى از آنان، پس از آن، در زمين زيادهروى كردند.
إِنَّمَا جَزَٰٓؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ وَ يَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓاْ أَوۡ يُصَلَّبُوٓاْ أَوۡ تُقَطَّعَ أَيۡدِيهِمۡ وَ أَرۡجُلُهُم مِّنۡ خِلَٰفٍ أَوۡ يُنفَوۡاْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ ذَٰلِكَ لَهُمۡ خِزۡيٞ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
33كيفر كسانى كه با خدا و فرستادهاش مىجنگند و براى فساد در زمين مىكوشند، فقط اين است كه كشته شوند؛ يا به دار آويخته گردند؛ يا دستهايشان و پاهايشان، بر خلاف (يكديگر يعنى يكى از راست و يكى از چپ)، قطع شود؛ يا از سر زمين (خود) تبعيد گردند؛ اين، برايشان رسوايىاى در دنياست؛ و در آخرت عذاب بزرگى برايشان است.
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِن قَبۡلِ أَن تَقۡدِرُواْ عَلَيۡهِمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
34مگر كسانى كه پيش از اينكه توانايى (دست يافتن) بر آنان را پيدا كنيد، توبه كرده باشند؛ پس بدانيد كه خدا بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ٱبۡتَغُوٓاْ إِلَيۡهِ ٱلۡوَسِيلَةَ وَ جَٰهِدُواْ فِي سَبِيلِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
35اى كسانى كه ايمان آوردهايد! [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد؛ و به او تقرب جوييد؛ و در راه او جهاد كنيد؛ باشد كه شما رستگار شويد.
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ أَنَّ لَهُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَ مِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لِيَفۡتَدُواْ بِهِۦ مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنۡهُمۡ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
36در حقيقت كسانى كه كفر ورزيدند، اگر (بر فرض) براى شان تمام آنچه در زمين، و همانندش بهمراه آن باشد، براى آنكه آن را تاوان (نجات) از عذاب روز رستاخيز دهند، از آنان پذيرفته نمىشود؛ و براى شان عذابى دردناك است.
يُرِيدُونَ أَن يَخۡرُجُواْ مِنَ ٱلنَّارِ وَ مَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنۡهَا وَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّقِيمٞ
37(كافران) مىخواهند كه از آتش خارج شوند، و حال آنكه آنان از آن بيرون آمدنى نيستند؛ و برايشان عذابى پايدار است.
وَ ٱلسَّارِقُ وَ ٱلسَّارِقَةُ فَٱقۡطَعُوٓاْ أَيۡدِيَهُمَا جَزَآءَۢ بِمَا كَسَبَا نَكَٰلٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَ ٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
38و مرد دزد و زن دزد، به كيفر آنچه بدست آوردهاند [و] بخاطر مجازات [پيشگيرانه] الهى، دستهايشان را قطع كنيد؛ و خدا شكستناپذيرى فرزانه است.
فَمَن تَابَ مِنۢ بَعۡدِ ظُلۡمِهِۦ وَ أَصۡلَحَ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَتُوبُ عَلَيۡهِ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
39و [لى] هر كس پس از ستم كردنش، توبه كند و اصلاح نمايد، پس براستى خدا توبه او را مىپذيرد؛ [چرا] كه خدا، بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.
أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
40آيا ندانستهاى كه خدا، فرمانروايى آسمانها و زمين فقط براى اوست؟! هر كس را بخواهد (و مستحق بداند) عذاب مىكند؛ و هر كس را بخواهد (و شايسته بداند) مىآمرزد؛ و خدا بر هر چيزى تواناست.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ لَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِ مِنَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَ لَمۡ تُؤۡمِن قُلُوبُهُمۡ وَ مِنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ سَمَّٰعُونَ لِقَوۡمٍ ءَاخَرِينَ لَمۡ يَأۡتُوكَ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ مِنۢ بَعۡدِ مَوَاضِعِهِۦ يَقُولُونَ إِنۡ أُوتِيتُمۡ هَٰذَا فَخُذُوهُ وَ إِن لَّمۡ تُؤۡتَوۡهُ فَٱحۡذَرُواْ وَ مَن يُرِدِ ٱللَّهُ فِتۡنَتَهُۥ فَلَن تَمۡلِكَ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ شَيًۡٔا أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَمۡ يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمۡ لَهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا خِزۡيٞ وَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٞ
41اى فرستاده [خدا]! تو را اندوهگين نسازند كسانى كه در كفر ورزيدن [بر همديگر] پيشى مىگيرند، (چه) از كسانى كه با دهانهايشان گفتند:« ايمان آورديم. »در حالى كه دلهايشان ايمان نياورده بود؛ و (چه) از كسانى كه يهودى بودند. [آنان] شنواى خوبى براى دروغ (گويى) هستند، [و] جاسوسان گروه ديگرى هستند، كه نزد تو نيامدهاند؛ [و] سخنان را بعد از (قرار گرفتن در) جايگاههايش دگرگون مىكنند، (و به يكديگر) مىگويند:« اگر اين (حكم) به شما داده شد پس آن را بپذيريد؛ و اگر آن به شما داده نشد، پس بيمناك باشيد (و از او دورى كنيد.) »و [لى] كسى را كه خدا بخواهد او را به فتنه درافكند، (و مجازاتش كند.) پس، از طرف خدا براى (دفاع) از او، هيچ چيزى را مالك نيستى. آنان كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند؛ در دنيا برايشان رسوايى، و در آخرت برايشان عذابى بزرگ است.
سَمَّٰعُونَ لِلۡكَذِبِ أَكَّٰلُونَ لِلسُّحۡتِ فَإِن جَآءُوكَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُمۡ أَوۡ أَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَ إِن تُعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ فَلَن يَضُرُّوكَ شَيۡٔٗا وَ إِنۡ حَكَمۡتَ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ
42(يهوديان) شنواى خوبى براى دروغ (گويى) هستند؛ [و] مال حرام، فراوان مىخورند؛ و اگر نزد تو آيند، پس در بين آنان داورى كن، يا از آنان روى گردان. و اگر از آنان روى گردانى، پس هيچ چيزى به تو زيان نمىرسانند؛ و اگر داورى مىكنى، پس به دادگرى در ميانشان حكم كن؛ كه خدا دادگران را دوست مىدارد.
وَ كَيۡفَ يُحَكِّمُونَكَ وَ عِندَهُمُ ٱلتَّوۡرَىٰةُ فِيهَا حُكۡمُ ٱللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّوۡنَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَ مَآ أُوْلَٰٓئِكَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ
43و چگونه تو را به داورى مىطلبند؟! در حالى كه تورات نزد آنان است؛ [و] در آن، حكم خدا هست؛ آنگاه بعد از اين (داورى خواستن) روى مىگردانند، در حالى كه آنان مؤمن نيستند.
إِنَّآ أَنزَلۡنَا ٱلتَّوۡرَىٰةَ فِيهَا هُدٗى وَ نُورٞ يَحۡكُمُ بِهَا ٱلنَّبِيُّونَ ٱلَّذِينَ أَسۡلَمُواْ لِلَّذِينَ هَادُواْ وَ ٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَ ٱلۡأَحۡبَارُ بِمَا ٱسۡتُحۡفِظُواْ مِن كِتَٰبِ ٱللَّهِ وَ كَانُواْ عَلَيۡهِ شُهَدَآءَ فَلَا تَخۡشَوُاْ ٱلنَّاسَ وَ ٱخۡشَوۡنِ وَ لَا تَشۡتَرُواْ بَِٔايَٰتِي ثَمَنٗا قَلِيلٗا وَ مَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
44براستى كه ما تورات را در حالى كه در آن، رهنمود و نور بود فرو فرستاديم، [و] پيامبرانى كه تسليم (فرمان خدا) بودند، بوسيله آن براى كسانى كه يهودى بودند داورى مىكردند؛ و (همچنين) علماى ربانى و دانشمندان (نيكو اثر)، به آنچه از كتاب خدا به آنان سپرده شده و بر آن گواه بودند، (داورى مىنمودند.) پس، از مردم نهراسيد، و از (مخالفت من) بهراسيد؛ و آيات مرا به بهاى اندكى نفروشيد. و كسانى كه بر طبق آنچه خدا فرو فرستاده داورى نكردهاند، پس تنها آنان، كافرانند.
وَ كَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ فِيهَآ أَنَّ ٱلنَّفۡسَ بِٱلنَّفۡسِ وَ ٱلۡعَيۡنَ بِٱلۡعَيۡنِ وَ ٱلۡأَنفَ بِٱلۡأَنفِ وَ ٱلۡأُذُنَ بِٱلۡأُذُنِ وَ ٱلسِّنَّ بِٱلسِّنِّ وَ ٱلۡجُرُوحَ قِصَاصٞ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِۦ فَهُوَ كَفَّارَةٞ لَّهُۥ وَ مَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
45و بر آن (يهودي) ان در آن (تورات) مقرر داشتيم، كه: جان عوض جان، و چشم عوض چشم، و بينى عوض بينى، و گوش عوض گوش، و دندان عوض دندان مىباشد؛ و زخمها (نيز داراى) قصاص است؛ و هر كه آن را ببخشد، پس آن جريمهاى براى (گناهان) اوست؛ و كسانى كه بر طبق آنچه خدا فرو فرستاده، داورى نكردهاند، پس تنها آنان، ستمگرانند.
وَ قَفَّيۡنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَ ءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡإِنجِيلَ فِيهِ هُدٗى وَ نُورٞ وَ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَ هُدٗى وَ مَوۡعِظَةٗ لِّلۡمُتَّقِينَ
46و عيسى پسر مريم را به دنبال آثار آن (پيامبر) ان فرستاديم، در حالى كه مؤيد تورات پيش از او بود؛ و انجيل را به او داديم كه در آن، رهنمود و نور بود؛ و مؤيد تورات پيش از او بود؛ و رهنمود و پندى براى پارسايان (خود نگهدار) است.
وَ لۡيَحۡكُمۡ أَهۡلُ ٱلۡإِنجِيلِ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فِيهِ وَ مَن لَّمۡ يَحۡكُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
47و اهل انجيل بايد بر طبق آنچه خدا در آن فرو فرستاده، داورى كنند. و كسانى كه بر طبق آنچه خدا فرو فرستاده داورى نمىكنند، پس تنها آنان نافرمانبردارند.
وَ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَ مُهَيۡمِنًا عَلَيۡهِ فَٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَ لَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ عَمَّا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡحَقِّ لِكُلّٖ جَعَلۡنَا مِنكُمۡ شِرۡعَةٗ وَ مِنۡهَاجٗا وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَ لَٰكِن لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡ فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
48و اين كتاب [قرآن] را بحق بر تو فرو فرستاديم، در حالى كه مؤيد كتابهاى پيش از آن است، و نگهبان بر آن [ها] است؛ پس بر طبق آنچه كه خدا فرو فرستاده، در بين آنان داورى كن؛ و از هوسهاى آنان پيروى نكن، در حالى كه (منحرف شدهاى) از آنچه كه از (احكام) حق به سوى تو آمده است. براى هر كدام از شما شريعت و راه روشنى قرار داديم؛ و اگر (بر فرض) خدا مىخواست، حتما شما را يك امت قرار مىداد، و ليكن (چنين نكرد) تا [اينكه] شما را در مورد آنچه به شما داده، بيازمايد. پس در نيكىها [بر يكديگر] پيشى گيريد؛ بازگشت همه شما، فقط به سوى خداست؛ و شما را (نسبت) به آنچه همواره در آن اختلاف مىكرديد، خبر خواهد داد.
وَ أَنِ ٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَ لَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ وَ ٱحۡذَرۡهُمۡ أَن يَفۡتِنُوكَ عَنۢ بَعۡضِ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعۡضِ ذُنُوبِهِمۡ وَ إِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ لَفَٰسِقُونَ
49و در ميان آنان، بر طبق آنچه خدا فرو فرستاده داورى كن؛ و از هوسهاى آنان پيروى مكن؛ و از آنان بيمناك باش، [مبادا] تو را در بخشى از آنچه خدا به سوى تو فرو فرستاده، به فتنه در اندازند. (و منحرف سازند.) و اگر آنان (از حكم تو) روى برتابند، پس بدان كه خدا مىخواهد آنان را به (سزاى) برخى پيامدهاى (گناهان) شان برساند؛ و قطعا بسيارى از مردم نافرمانبردارند.
أَفَحُكۡمَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ يَبۡغُونَ وَ مَنۡ أَحۡسَنُ مِنَ ٱللَّهِ حُكۡمٗا لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ
50و آيا خواستار حكم جاهليتاند؟! و براى گروهى كه يقين دارند، حكم چه كسى از خدا بهتر است؟
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡيَهُودَ وَ ٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوۡلِيَآءَۘ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖ وَ مَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
51اى كسانى كه ايمان آوردهايد! يهوديان و مسيحيان را همپيمانان [و دوستان خود] مگيريد، برخى آنان همپيمانان [و دوستان] برخى [ديگر] ند. و هر كه از شما با آنان همپيمان [و دوست] شود، پس در حقيقت او از آنان است؛ براستى كه خدا، گروه ستمكاران را رهنمايى نمىكند.
فَتَرَى ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ يُسَٰرِعُونَ فِيهِمۡ يَقُولُونَ نَخۡشَىٰٓ أَن تُصِيبَنَا دَآئِرَةٞ فَعَسَى ٱللَّهُ أَن يَأۡتِيَ بِٱلۡفَتۡحِ أَوۡ أَمۡرٖ مِّنۡ عِندِهِۦ فَيُصۡبِحُواْ عَلَىٰ مَآ أَسَرُّواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ نَٰدِمِينَ
52و مىبينى، كسانى را كه در دلهايشان [نوعى] بيمارى است، در (هم پيمانى و دوستى با) آنان، بر يكديگر پيشى مىگيرند، در حالى كه مىگويند:« هراس داريم حادثهاى به ما در رسد. »و اميد است خدا پيروزى يا چيزى از نزدش (به نفع مسلمانان پيش) آورد، تا (آنان) از آنچه در دلهايشان پنهان داشتند، پشيمان گردند.
وَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ إِنَّهُمۡ لَمَعَكُمۡ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَأَصۡبَحُواْ خَٰسِرِينَ
53و كسانى كه ايمان آوردهاند، مىگويند:« آيا اين (منافق) ان كسانى هستند كه با شديدترين سوگندهايشان به خدا قسم ياد كردند: كه قطعا آنان با شما هستند؟! »اعمالشان تباه گرديد، و زيانكار شدند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرۡتَدَّ مِنكُمۡ عَن دِينِهِۦ فَسَوۡفَ يَأۡتِي ٱللَّهُ بِقَوۡمٖ يُحِبُّهُمۡ وَ يُحِبُّونَهُۥٓ أَذِلَّةٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ يُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ لَا يَخَافُونَ لَوۡمَةَ لَآئِمٖ ذَٰلِكَ فَضۡلُ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُ وَ ٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٌ
54اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هر كس از شما از دين خود باز گردد، (به خدا زيانى نمىرساند؛) و در آينده خدا گروهى را مىآورد كه آنان را دوست دارد و آنان (نيز) او را دوست دارند؛ در برابر مؤمنان فروتن، و در برابر كافران شكستناپذيرند؛ در راه خدا جهاد مىكنند، و از هيچ سرزنش ملامتگرى ترس ندارند؛ اين، بخشش خداست آن را به هر كس بخواهد (و شايسته بداند) مىدهد؛ و خدا گشايشگرى داناست.
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ ٱللَّهُ وَ رَسُولُهُۥ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَ يُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَ هُمۡ رَٰكِعُونَ
55سرپرست شما، تنها خدا و فرستاده او و كسانى كه ايمان آوردهاند؛ مىباشند (همان) كسانى كه نماز را بر پا مىدارند، و در حالى كه آنان در ركوعند، زكات مىدهند.
وَ مَن يَتَوَلَّ ٱللَّهَ وَ رَسُولَهُۥ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فَإِنَّ حِزۡبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ
56و هر كس كه ولايت خدا و فرستاده او و كسانى را كه ايمان آوردهاند، بپذيرد، پس (از حزب خداست و) براستى كه تنها، حزب خدا پيروزمند است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَكُمۡ هُزُوٗا وَ لَعِبٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَ ٱلۡكُفَّارَ أَوۡلِيَآءَ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
57اى كسانى كه ايمان آوردهايد! (افرادى) از كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده، كه دين شما را به ريشخند و بازى گرفتهاند، و كافران را، دوستان [خود] مگيريد؛ و اگر مؤمنيد، [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد.
وَ إِذَا نَادَيۡتُمۡ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ ٱتَّخَذُوهَا هُزُوٗا وَ لَعِبٗا ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡقِلُونَ
58و هنگامى كه (مردم را با اذان) به نماز فرا مىخوانيد، آن را به مسخره و بازى مىگيرند؛ اين بخاطر آن است كه آنان گروهى هستند، كه خردورزى نمىكنند.
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ هَلۡ تَنقِمُونَ مِنَّآ إِلَّآ أَنۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَ مَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلُ وَ أَنَّ أَكۡثَرَكُمۡ فَٰسِقُونَ
59بگو:« اى اهل كتاب! آيا از ما انتقام مىگيريد، جز بخاطر اينكه به خدا، و آنچه به سوى ما فرود آمده، و آنچه پيش (از اين) فرو فرستاده شده، ايمان آوردهايم؟! و اينكه اكثر شما نافرمانبرداريد. »
قُلۡ هَلۡ أُنَبِّئُكُم بِشَرّٖ مِّن ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِندَ ٱللَّهِ مَن لَّعَنَهُ ٱللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَيۡهِ وَ جَعَلَ مِنۡهُمُ ٱلۡقِرَدَةَ وَ ٱلۡخَنَازِيرَ وَ عَبَدَ ٱلطَّٰغُوتَ أُوْلَٰٓئِكَ شَرّٞ مَّكَانٗا وَ أَضَلُّ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
60بگو:« آيا شما را به كيفرى بدتر از اين در نزد خدا خبر دهم؟ كسى كه خدا او را از رحمت خود دور ساخته، و بر او خشم گرفته، و از آنان ميمونها و خوكهايى قرار داده، و معبود (ان طغيانگر و بتها) را پرستش كردهاند، منزلت آنان بدتر؛ و از راه راست، گمراهترند. »
وَ إِذَا جَآءُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَ قَد دَّخَلُواْ بِٱلۡكُفۡرِ وَ هُمۡ قَدۡ خَرَجُواْ بِهِۦ وَ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا كَانُواْ يَكۡتُمُونَ
61و هنگامى كه نزد شما مىآيند، مىگويند:« ايمان آوردهايم. »و [لى] بيقين با كفر وارد شدند، و بيقين آنان با آن [كفر] خارج گرديدند؛ و خدا، به آنچه همواره پنهان مىكردند، داناتر است.
وَ تَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡإِثۡمِ وَ ٱلۡعُدۡوَٰنِ وَ أَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
62و مىبينى كه بسيارى از آنان در گناه و تجاوز و حرامخواريشان، بر يكديگر پيشى مىگيرند؛ واقعا چه بد است آنچه همواره انجام مىدادند!
لَوۡلَا يَنۡهَىٰهُمُ ٱلرَّبَّٰنِيُّونَ وَ ٱلۡأَحۡبَارُ عَن قَوۡلِهِمُ ٱلۡإِثۡمَ وَ أَكۡلِهِمُ ٱلسُّحۡتَ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
63چرا (علماى) ربانى و دانشمندان (نيكو اثر)، آنان را از سخنان گناه (آلود) شان و حرامخواريشان، منع نمىكنند؟! واقعا چه بد است، آنچه را كه همواره با زيركى انجام مىدادند.
وَ قَالَتِ ٱلۡيَهُودُ يَدُ ٱللَّهِ مَغۡلُولَةٌ غُلَّتۡ أَيۡدِيهِمۡ وَ لُعِنُواْ بِمَا قَالُواْۘ بَلۡ يَدَاهُ مَبۡسُوطَتَانِ يُنفِقُ كَيۡفَ يَشَآءُ وَ لَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَ كُفۡرٗا وَ أَلۡقَيۡنَا بَيۡنَهُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَ ٱلۡبَغۡضَآءَ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ كُلَّمَآ أَوۡقَدُواْ نَارٗا لِّلۡحَرۡبِ أَطۡفَأَهَا ٱللَّهُ وَ يَسۡعَوۡنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَسَادٗا وَ ٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
64و يهوديان گفتند:« دست خدا بسته است. »دستهايشان بسته باد! و بخاطر آنچه كه گفتند، از رحمت (الهى) دور شدند! بلكه هر دو دست (قدرت) او، گشاده است؛ هر گونه بخواهد، (و شايسته بداند) مصرف مىكند. و [لى] آنچه از طرف پروردگارت، به سوى تو فرود آمده، حتما بر طغيان و كفر بسيارى از آنان مىافزايد؛ و ما در ميان آنان تا روز رستاخيز، دشمنى و كينه افكنديم. هر گاه آتشى براى جنگ بر افروختند، خدا آن را خاموش ساخت؛ و براى فساد در زمين، مىكوشند؛ و خدا، فسادگران را دوست ندارد.
وَ لَوۡ أَنَّ أَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامَنُواْ وَ ٱتَّقَوۡاْ لَكَفَّرۡنَا عَنۡهُمۡ سَئَِّاتِهِمۡ وَ لَأَدۡخَلۡنَٰهُمۡ جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
65و اگر (بر فرض) اهل كتاب ايمان آورده و خود نگهدارى كرده بودند، قطعا بدىهايشان را از آنان مىزدوديم؛ و حتما آنان را در بوستانهاى پر نعمت (بهشت) وارد مىساختيم.
وَ لَوۡ أَنَّهُمۡ أَقَامُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَ ٱلۡإِنجِيلَ وَ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِم مِّن رَّبِّهِمۡ لَأَكَلُواْ مِن فَوۡقِهِمۡ وَ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِهِم مِّنۡهُمۡ أُمَّةٞ مُّقۡتَصِدَةٞ وَ كَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ سَآءَ مَا يَعۡمَلُونَ
66و اگر (بر فرض) آنان، تورات و انجيل و آنچه را كه از جانب پروردگارشان بر آنان فرود آمده، به پا مىداشتند، حتما از بالاى (سر) شان (نعمتهاى آسمانى) و از زير پاهايشان (نعمتهاى زمينى روزى) مىخوردند؛ گروهى از آنان معتدل هستند، و [لى] بسيارى از آنان بد رفتارى مىكنند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ وَ إِن لَّمۡ تَفۡعَلۡ فَمَا بَلَّغۡتَ رِسَالَتَهُۥ وَ ٱللَّهُ يَعۡصِمُكَ مِنَ ٱلنَّاسِ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
67اى فرستاده [خدا]! آنچه را از طرف پروردگارت به سوى تو فرود آمده، برسان؛ و اگر انجام ندهى، پس پيام او را نرساندهاى؛ و خدا تو را از (گزند) مردم حفظ مىكند؛ براستى كه خدا گروه كافران (منكر) را راهنمايى نمىكند.
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَسۡتُمۡ عَلَىٰ شَيۡءٍ حَتَّىٰ تُقِيمُواْ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَ ٱلۡإِنجِيلَ وَ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡ وَ لَيَزِيدَنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُم مَّآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ طُغۡيَٰنٗا وَ كُفۡرٗا فَلَا تَأۡسَ عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
68بگو:« اى اهل كتاب! بر هيچ چيز (از آيين حق) نيستيد، تا اينكه تورات و انجيل و آنچه را از طرف پروردگارتان به سوى شما فرود آمده، به پا داريد. »و [لى] قطعا آنچه از طرف پروردگارت به سوى تو فرود آمده، بر طغيان و كفر بسيارى از آنان مىافزايد؛ پس بر گروه كافران اندوهگين مباش.
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ وَ ٱلصَّٰبُِٔونَ وَ ٱلنَّصَٰرَىٰ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَ ٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
69در حقيقت كسانى كه (به پيامبر اسلام) ايمان آوردهاند، و كسانى كه به (آيين) يهود گرويدند، و صابئان (پيرو يحياى پيامبر) و مسيحيان، كسانى (از آنان) كه به خدا و روز بازپسين ايمان آوردند، و [كار] شايسته انجام دادند، پس هيچ ترسى بر آنان نيست، و نه آنان اندوهگين مىشوند.
لَقَدۡ أَخَذۡنَا مِيثَٰقَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمۡ رُسُلٗا كُلَّمَا جَآءَهُمۡ رَسُولُۢ بِمَا لَا تَهۡوَىٰٓ أَنفُسُهُمۡ فَرِيقٗا كَذَّبُواْ وَ فَرِيقٗا يَقۡتُلُونَ
70بيقين از بنى اسرائيل (فرزندان يعقوب) پيمان محكم گرفتيم، و فرستادگانى را به سوى آنان فرستاديم؛ هر گاه فرستادهاى چيزى را كه خوشايند (هواى) نفس (شان) نبود، براىشان آورد، دستهاى را دروغگو خواندند، و دستهاى را مىكشتند.
وَ حَسِبُوٓاْ أَلَّا تَكُونَ فِتۡنَةٞ فَعَمُواْ وَ صَمُّواْ ثُمَّ تَابَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ ثُمَّ عَمُواْ وَ صَمُّواْ كَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ وَ ٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
71و پنداشتند، كه كيفرى نخواهد بود، پس نابينا و ناشنوا شدند؛ سپس (به سوى خدا بازگشتند و) خدا توبه آنان را پذيرفت؛ ديگر بار بسيارى از آنان نابينا و ناشنوا شدند؛ و خدا، به آنچه انجام مىدهند، بيناست.
لَقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ وَ قَالَ ٱلۡمَسِيحُ يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَ رَبَّكُمۡ إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَ مَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُ وَ مَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
72كسانى كه گفتند:« در واقع خدا همان مسيح پسر مريم است، »بيقين كفر ورزيدند؛ در حالى كه مسيح گفت:« اى بنى اسرائيل (فرزندان يعقوب)! خدا را، كه پروردگار من و پروردگار شماست، پرستش كنيد؛ [چرا] كه هر كس به خدا شرك ورزد، پس حتما خدا بهشت را بر او ممنوع ساخته، و مقصدش آتش است؛ و براى ستمكاران هيچ ياورى نيست. »
لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ ثَالِثُ ثَلَٰثَةٖۘ وَ مَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّآ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَ إِن لَّمۡ يَنتَهُواْ عَمَّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
73كسانى كه گفتند:« در واقع خدا، سومين [خدا از] سه [خدا] است. »بيقين كفر ورزيدند؛ و هيچ معبودى جز معبود يگانه نيست؛ و اگر به آنچه مىگويند، پايان ندهند، حتما به كسانى از آنان كه كفر ورزيدند، عذاب دردناكى خواهد رسيد.
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى ٱللَّهِ وَ يَسۡتَغۡفِرُونَهُۥ وَ ٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
74پس چرا به سوى خدا توبه (و بازگشت) نمىكنند، و از او آمرزش نمىطلبند؟! و حال آنكه خدا بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.
مَّا ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُ وَ أُمُّهُۥ صِدِّيقَةٞ كَانَا يَأۡكُلَانِ ٱلطَّعَامَ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ ٱنظُرۡ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
75مسيح پسر مريم، جز فرستادهاى نيست، كه بيقين پيش از وى (نيز)، فرستادگان (ديگرى) بودند؛ و مادرش، بسيار راستگو بود؛ هر دو، همواره غذا مىخوردند؛ بنگر چگونه نشانهها را برايشان روشن مىسازيم، سپس بنگر چگونه (از حق) بازگردانده مىشوند!
قُلۡ أَتَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمۡلِكُ لَكُمۡ ضَرّٗا وَ لَا نَفۡعٗا وَ ٱللَّهُ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
76بگو:« آيا جز خدا چيزى را مىپرستيد، كه مالك هيچ سود و زيانى براى شما نيست؟! در حالى كه تنها خدا، شنوا [و] داناست. »
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَ لَا تَتَّبِعُوٓاْ أَهۡوَآءَ قَوۡمٖ قَدۡ ضَلُّواْ مِن قَبۡلُ وَ أَضَلُّواْ كَثِيرٗا وَ ضَلُّواْ عَن سَوَآءِ ٱلسَّبِيلِ
77بگو:« اى اهل كتاب! در دين خود، بناحق بزرگنمايى نكنيد؛ و از هوسهاى گروهى كه پيش از [اين] گمراه گشتند و بسيارى را گمراه كردند، و از راه درست گم شدند، پيروى ننماييد. »
لُعِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَلَىٰ لِسَانِ دَاوُۥدَ وَ عِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّ كَانُواْ يَعۡتَدُونَ
78كسانى از بنى اسرائيل (فرزندان يعقوب)، كه كفر ورزيدند، به زبان داود و عيسى پسر مريم، لعنت شدند؛ اين بدان سبب بود، كه نافرمانى كردند، و همواره تعدى مىنمودند.
كَانُواْ لَا يَتَنَاهَوۡنَ عَن مُّنكَرٖ فَعَلُوهُ لَبِئۡسَ مَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
79همواره از [كارهاى] ناپسندى كه آن را انجام مىدادند، يكديگر را منع نمىكردند؛ واقعا، همواره كار بدى انجام مىدادند!
تَرَىٰ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ يَتَوَلَّوۡنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَبِئۡسَ مَا قَدَّمَتۡ لَهُمۡ أَنفُسُهُمۡ أَن سَخِطَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡ وَ فِي ٱلۡعَذَابِ هُمۡ خَٰلِدُونَ
80بسيارى از آنان را مىبينى، با كسانى كه كفر ورزيدهاند، دوستى مىكنند؛ واقعا بد بود آنچه خودشان از قبل براى خويش فرستادند؛ كه (در نتيجه) خدا بر آنان خشم گرفت، و آنان در عذاب ماندگارند.
وَ لَوۡ كَانُواْ يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَ ٱلنَّبِيِّ وَ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَا ٱتَّخَذُوهُمۡ أَوۡلِيَآءَ وَ لَٰكِنَّ كَثِيرٗا مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ
81و اگر (بر فرض) به خدا و پيامبر و آنچه به سوى او فرود آمده، همواره ايمان مىآوردند، آن [كافر] ان را دوستان (خويش) نمىگرفتند؛ و ليكن بسيارى از آنان نافرمانبردارند.
لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ ٱلنَّاسِ عَدَٰوَةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلۡيَهُودَ وَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ وَ لَتَجِدَنَّ أَقۡرَبَهُم مَّوَدَّةٗ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّا نَصَٰرَىٰ ذَٰلِكَ بِأَنَّ مِنۡهُمۡ قِسِّيسِينَ وَ رُهۡبَانٗا وَ أَنَّهُمۡ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ
82مسلما يهوديان و كسانى را كه شرك ورزيدهاند، دشمنترين مردم نسبت به مؤمنان خواهى يافت؛ و قطعا كسانى را كه گفتند:« براستى ما مسيحى هستيم، »نزديكترين آن (مردم) ان در دوستى با مؤمنان خواهى يافت؛ اين بدان سبب است كه در ميان آنان، كشيشان و راهبانى هستند؛ و براستى كه آنان (در برابر حق) تكبر نمىورزند.
وَ إِذَا سَمِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَى ٱلرَّسُولِ تَرَىٰٓ أَعۡيُنَهُمۡ تَفِيضُ مِنَ ٱلدَّمۡعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ ٱلۡحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
83و هنگامى كه آنچه را به سوى فرستاده [خدا] فرود آمده، مىشنوند، مىبينى در اثر حقيقتى كه شناختهاند، اشك (شوق) از ديدگانشان سرازير مىشود. مىگويند:« [اى] پروردگار ما! ايمان آورديم، پس ما را با گواهان بنويس.
وَ مَا لَنَا لَا نُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَ مَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡحَقِّ وَ نَطۡمَعُ أَن يُدۡخِلَنَا رَبُّنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلصَّٰلِحِينَ
84و براى ما چه (عذرى) است، كه به خدا و آنچه از حق به ما رسيده است، ايمان نياوريم، و حال آنكه طمع داريم، پروردگارمان ما را در [زمره] گروه شايستگان در آورد؟! »
فَأَثَٰبَهُمُ ٱللَّهُ بِمَا قَالُواْ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَ ذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
85پس به پاس آنچه گفتند، خدا به آنان بوستانهاى (بهشتى) پاداش داد كه از زير [درختان] ش، نهرها روان است، در حالى كه در آنجا ماندگارند؛ و اين پاداش نيكوكاران است!
وَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ كَذَّبُواْ بَِٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَحِيمِ
86و كسانى كه كفر ورزيدند، و نشانههاى ما را دروغ انگاشتند، آنان اهل دوزخند.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحَرِّمُواْ طَيِّبَٰتِ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَ لَا تَعۡتَدُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
87اى كسانى كه ايمان آوردهايد! چيزهاى پاك [نيكو] را كه خدا براى شما حلال كرده است، ممنوع نسازيد؛ و (از حد) تجاوز ننماييد؛ [چرا] كه خدا متجاوزان را دوست نمىدارد.
وَ كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ أَنتُم بِهِۦ مُؤۡمِنُونَ
88و از آنچه خدا« روزى »شما نموده، در حالى كه حلال و پاكيزه است، بخوريد؛ و [خودتان را] از [عذاب] خدايى كه شما به او ايمان داريد، حفظ كنيد.
لَا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَ لَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا عَقَّدتُّمُ ٱلۡأَيۡمَٰنَ فَكَفَّٰرَتُهُۥٓ إِطۡعَامُ عَشَرَةِ مَسَٰكِينَ مِنۡ أَوۡسَطِ مَا تُطۡعِمُونَ أَهۡلِيكُمۡ أَوۡ كِسۡوَتُهُمۡ أَوۡ تَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡ وَ ٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
89خدا شما را بخاطر سوگندهاى بيهوده [بىتوجه] تان بازخواست نخواهد كرد؛ و ليكن به سبب سوگندهايى كه (محكم) ياد كرده (و شكستهايد،) مؤاخذه مىكند، و جريمه آن: غذا دادن به ده (نفر) بينواست، از غذاى متوسطى كه به خانوادههايتان مىدهيد؛ يا لباس پوشاندن بر آنان؛ و يا آزاد سازى بندهاى؛ و هر كس كه (هيچ كدام از اينها را) نيابد، پس سه روز روزه بدارد؛ اين، جريمه سوگندهاى شماست، به هنگامى كه سوگند ياد مىكنيد (و مخالفت مىنماييد.) و سوگندهاى خود را پاس داريد (و نشكنيد.) اينگونه خدا آياتش را براى شما روشن بيان مىكند، تا شايد شما سپاسگزارى كنيد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَ ٱلۡمَيۡسِرُ وَ ٱلۡأَنصَابُ وَ ٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
90اى كسانى كه ايمان آوردهايد! شراب و قمار و بتها و چوبهاى شرطبندى فقط پليدند [و] از كار شيطانند؛ پس، از آن [ها] دورى كنيد، باشد كه شما رستگار شويد.
إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَ ٱلۡبَغۡضَآءَ فِي ٱلۡخَمۡرِ وَ ٱلۡمَيۡسِرِ وَ يَصُدَّكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَ عَنِ ٱلصَّلَوٰةِ فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ
91شيطان مىخواهد به سبب شراب و قمار، در بين شما فقط دشمنى و كينه ايجاد كند، و شما را از ياد خدا و از نماز باز دارد؛ پس آيا شما (به شرابخوارى و قماربازى) پايان مىدهيد؟!
وَ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَ أَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَ ٱحۡذَرُواْ فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
92و خدا را اطاعت كنيد و فرستاده [او] را اطاعت نماييد؛ و (از مخالفت او) بيمناك باشيد؛ و اگر روى برتابيد، پس آگاه باشيد كه بر عهده فرستاده ما رساندن [پيام روشنگر و] آشكار است.
لَيۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جُنَاحٞ فِيمَا طَعِمُوٓاْ إِذَا مَا ٱتَّقَواْ وَّ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّ ءَامَنُواْ ثُمَّ ٱتَّقَواْ وَّ أَحۡسَنُواْ وَ ٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
93بر كسانى كه ايمان آورده و [كارهاى] شايسته انجام دادهاند، هيچ گناهى در مورد آنچه (قبلا) خوردهاند، نيست؛ در صورتى كه (خود نگهدارى و) پارسايى كنند، و ايمان بياورند، و [كارهاى] شايسته انجام دهند؛ سپس (خود نگهدارى و) پارسايى كنند و ايمان بياورند؛ سپس پارسايى (و خود نگهدارى) پيشه كنند و نيكى نمايند؛ و خدا، نيكوكاران را دوست مىدارد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَيَبۡلُوَنَّكُمُ ٱللَّهُ بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلصَّيۡدِ تَنَالُهُۥٓ أَيۡدِيكُمۡ وَ رِمَاحُكُمۡ لِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ مَن يَخَافُهُۥ بِٱلۡغَيۡبِ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٞ
94اى كسانى كه ايمان آوردهايد! قطعا خدا شما را به چيزى از شكار، در حالى كه آن در دسترس شما و نيزههايتان است، مىآزمايد؛ تا خدا معلوم دارد، كسى را كه در نهان از او مىترسد؛ و هر كس بعد از اين تعدى كند، پس برايش عذابى دردناك است.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡتُلُواْ ٱلصَّيۡدَ وَ أَنتُمۡ حُرُمٞ وَ مَن قَتَلَهُۥ مِنكُم مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآءٞ مِّثۡلُ مَا قَتَلَ مِنَ ٱلنَّعَمِ يَحۡكُمُ بِهِۦ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ هَدۡيَۢا بَٰلِغَ ٱلۡكَعۡبَةِ أَوۡ كَفَّٰرَةٞ طَعَامُ مَسَٰكِينَ أَوۡ عَدۡلُ ذَٰلِكَ صِيَامٗا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمۡرِهِۦ عَفَا ٱللَّهُ عَمَّا سَلَفَ وَ مَنۡ عَادَ فَيَنتَقِمُ ٱللَّهُ مِنۡهُ وَ ٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
95اى كسانى كه ايمان آوردهايد! در حالى كه شما محرم هستيد صيد را مكشيد؛ و هر كس از شما عمدا آن را بكشد پس كيفرى نظير آنچه كشته است، از چهار پايان (بر او واجب است؛) كه دو [نفر] عادل از شما، (معادل بودن) آن را داورى كنند؛ در حالى كه بصورت قربانى به (حريم) كعبه برسد؛ يا جريمهاى كه (همان) غذا دادن به بينوايان است؛ يا معادل آن، روزهاى (واجب است؛) تا سنگينى (كيفر) كارش را بچشد. خدا آنچه را در گذشته واقع شده بخشيده است، و [لى] هر كس تكرار كند، خدا از او انتقام مىگيرد؛ و خدا شكستناپذيرى صاحب انتقام است.
أُحِلَّ لَكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَحۡرِ وَ طَعَامُهُۥ مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَ لِلسَّيَّارَةِ وَ حُرِّمَ عَلَيۡكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَرِّ مَا دُمۡتُمۡ حُرُمٗا وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
96صيد دريا و غذاى آن براى شما حلال شده است؛ تا بهرهاى براى شما و براى مسافران (در حال احرام) باشد. ولى تا وقتى كه محرم هستيد، شكار صحرا براى شما حرام شده است؛ و [خودتان را] از [عذاب] خدايى حفظ كنيد، كه فقط به سوى او گردآورى مىشويد!
جَعَلَ ٱللَّهُ ٱلۡكَعۡبَةَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ قِيَٰمٗا لِّلنَّاسِ وَ ٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَ ٱلۡهَدۡيَ وَ ٱلۡقَلَٰٓئِدَ ذَٰلِكَ لِتَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ أَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
97خدا، كعبه، خانه محترم، و ماه حرام، و قربانىهاى بىنشان، و قربانىهاى نشاندار را، [وسيله] به پا داشتن (مصلحتها) براى مردم قرار داد؛ اين (امور) بخاطر آن است كه بدانيد در واقع خدا، آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است، مىداند؛ و اينكه خدا به هر چيزى داناست.
ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ وَ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
98بدانيد كه خدا سخت كيفر، و اينكه خدا بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.
مَّا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَ مَا تَكۡتُمُونَ
99بر فرستاده [خدا وظيفهاى] جز رساندن (پيام الهى) نيست؛ و خدا آنچه را آشكار مىنماييد، و آنچه را پنهان مىداريد، مىداند.
قُل لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡخَبِيثُ وَ ٱلطَّيِّبُ وَ لَوۡ أَعۡجَبَكَ كَثۡرَةُ ٱلۡخَبِيثِ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
100بگو:« پليد و پاك [نيكو] مساوى نيستند، هر چند كه فزونى پليد [ها]، تو را به شگفتى اندازد؛ پس اى خردمندان، [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد، باشد كه شما رستگار شويد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَسَۡٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ وَ إِن تَسَۡٔلُواْ عَنۡهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلۡقُرۡءَانُ تُبۡدَ لَكُمۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهَا وَ ٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
101اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از چيزهايى پرسش نكنيد، كه اگر براى شما آشكار گردد، شما را اندوهگين مىكند؛ و اگر به هنگامى كه قرآن فرو فرستاده مىشود، از آنها پرسش كنيد، براى شما آشكار مىشود؛ خدا آن (پرسشهاى بيجا) را بخشيد؛ و خدا، بسيار آمرزندهاى بردبار است.
قَدۡ سَأَلَهَا قَوۡمٞ مِّن قَبۡلِكُمۡ ثُمَّ أَصۡبَحُواْ بِهَا كَٰفِرِينَ
102بيقين گروهى از پيشينيان شما، آن (پرسشهاى بيجا را) پرسيدند، سپس (مخالفت كردند و) بدانها كافر گرديدند.
مَا جَعَلَ ٱللَّهُ مِنۢ بَحِيرَةٖ وَ لَا سَآئِبَةٖ وَ لَا وَصِيلَةٖ وَ لَا حَامٖ وَ لَٰكِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
103خدا هيچ (ممنوعيتى، در مورد) حيوان گوش شكافته بارور، و شتر آزاد بارور، و گوسفند بارور، و حيوان نرينه حمايت شدهاى، قرار نداده است؛ و ليكن كسانى كه كفر ورزيدند، بر خدا دروغ مىبندند؛ و اكثر آنان خردورزى نمىكنند.
وَ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَ إِلَى ٱلرَّسُولِ قَالُواْ حَسۡبُنَا مَا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآ أَ وَ لَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ شَيۡٔٗا وَ لَا يَهۡتَدُونَ
104و هنگامى كه به آنان گفته شود:« به سوى آنچه خدا فرود آورده، و به سوى فرستاده [اش] بياييد. »مىگويند:« آنچه پدرانمان را بر آن يافتهايم، ما را بس است. »و آيا اگر (بر فرض) پدرانشان هيچ چيزى نمىدانستند، و هدايت نيافته بودند (باز از آنها پيروى مىكنند)؟!
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ عَلَيۡكُمۡ أَنفُسَكُمۡ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا ٱهۡتَدَيۡتُمۡ إِلَى ٱللَّهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
105اى كسانى كه ايمان آوردهايد! بر شماست كه به خودتان [بپردازيد.] هر گاه شما هدايت يافتيد، كسى كه گمراه شده است، به شما زيانى نمىرساند. بازگشت همه شما فقط به سوى خداست؛ و شما را از آنچه همواره انجام مىداديد، آگاه خواهد كرد.
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ شَهَٰدَةُ بَيۡنِكُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ حِينَ ٱلۡوَصِيَّةِ ٱثۡنَانِ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ أَوۡ ءَاخَرَانِ مِنۡ غَيۡرِكُمۡ إِنۡ أَنتُمۡ ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَأَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةُ ٱلۡمَوۡتِ تَحۡبِسُونَهُمَا مِنۢ بَعۡدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ إِنِ ٱرۡتَبۡتُمۡ لَا نَشۡتَرِي بِهِۦ ثَمَنٗا وَ لَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰ وَ لَا نَكۡتُمُ شَهَٰدَةَ ٱللَّهِ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡأٓثِمِينَ
106اى كسانى كه ايمان آوردهايد! هنگامى كه مرگ يكى از شما فرا رسد، در هنگام وصيت [بايد] از بين شما، دو (نفر) عادل را به گواهى دادن ميان خود [فرا خوانيد]؛ يا اگر شما در زمين مسافرت كرديد، و مصيبت مرگ، شما را فرا رسيد، (و گواه مسلمان نيافتيد،) دو (نفر) ديگر از غير (همكيشان خود) تان را [به گواهى بطلبيد]. و اگر (در راستگويى گواهان) شك كرديد، آن دو را بعد از نماز نگاه مىداريد، پس آن دو به خدا سوگند ياد كنند كه:« اين (گواهى به حق) را به هيچ بهايى نمىفروشيم، و اگر چه (به سود) نزديكان باشد؛ و گواهى الهى را پنهان نمىكنيم، كه (اگر چنين كنيم) در اين هنگام حتما ما از گناهكارانيم. »
فَإِنۡ عُثِرَ عَلَىٰٓ أَنَّهُمَا ٱسۡتَحَقَّآ إِثۡمٗا فََٔاخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَحَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَوۡلَيَٰنِ فَيُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ لَشَهَٰدَتُنَآ أَحَقُّ مِن شَهَٰدَتِهِمَا وَ مَا ٱعۡتَدَيۡنَآ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
107و اگر اطلاعى حاصل شد، كه آن دو (شاهد،) مستحق (كيفر) گناهى شدهاند، پس دو (نفر) ديگر (نزديكان ميت) از كسانى كه آن دو (شاهد) نخستين بر آنان ستم كردند، به جاى آن دو قرار مىگيرند، و آن دو به خدا سوگند ياد مىكنند كه:« قطعا گواهى ما، از گواهى آن دو، سزاوارتر است؛ و تجاوزى نكردهايم؛ كه (اگر چنين كنيم) در اين هنگام حتما ما از ستمگرانيم. »
ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِٱلشَّهَٰدَةِ عَلَىٰ وَجۡهِهَآ أَوۡ يَخَافُوٓاْ أَن تُرَدَّ أَيۡمَٰنُۢ بَعۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ وَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَ ٱسۡمَعُواْ وَ ٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
108اين [روش سوگند]، نزديكتر است، به اينكه گواهى را به صورت (صحيح) آن ادا كنند، يا بترسند از اينكه بعد از سوگند خوردنشان، سوگندهايى (به وارثان ميت) برگردانده شود؛ و [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد، و گوش فرا دهيد؛ و خدا، گروه نافرمانبرداران را راهنمايى نمىكند.
يَوۡمَ يَجۡمَعُ ٱللَّهُ ٱلرُّسُلَ فَيَقُولُ مَاذَآ أُجِبۡتُمۡ قَالُواْ لَا عِلۡمَ لَنَآ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
109[ياد كن] روزى را كه خدا، فرستادگان (ش) را جمع مىكند، پس مىگويد:« (در برابر دعوت،) چه پاسخى به شما داده شد؟ »مىگويند:« براى ما هيچ دانشى نيست؛ كه تنها تو، از همه (اسرار) نهان، بسيار آگاهى. »
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ٱذۡكُرۡ نِعۡمَتِي عَلَيۡكَ وَ عَلَىٰ وَٰلِدَتِكَ إِذۡ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ ٱلۡقُدُسِ تُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَ كَهۡلٗا وَ إِذۡ عَلَّمۡتُكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَ ٱلۡحِكۡمَةَ وَ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَ ٱلۡإِنجِيلَ وَ إِذۡ تَخۡلُقُ مِنَ ٱلطِّينِ كَهَيَۡٔةِ ٱلطَّيۡرِ بِإِذۡنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِي وَ تُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَ ٱلۡأَبۡرَصَ بِإِذۡنِي وَ إِذۡ تُخۡرِجُ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِي وَ إِذۡ كَفَفۡتُ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ عَنكَ إِذۡ جِئۡتَهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
110[ياد كن] هنگامى را كه خدا گفت:« اى عيسى پسر مريم! نعمت مرا بر خودت و بر مادرت بياد آور؛ آنگاه كه تو را با« روح پاك »تأييد كردم؛ در حالى كه در گهواره و در ميانسالى، با مردم سخن مىگفتى؛ و هنگامى كه كتاب و حكمت و تورات و انجيل را به تو آموختم؛ و هنگامى كه به رخصت من، از گل [چيزى] همانند شكل پرنده مىساختى، و در آن مىدميدى، و به رخصت من، پرندهاى مىشد؛ و نابيناى مادرزاد، و (مبتلايان به) پيسى را به رخصت من، بهبود مىبخشيدى؛ و هنگامى كه مردگان را به رخصت من (زنده از قبر) بيرون مىآوردى؛ و هنگامى كه بنى اسرائيل (فرزندان يعقوب) را از (آسيب رساندن به) تو، بازداشتم؛ در آن موقع كه دليلهاى [معجزه آسا] براى آنان آوردى، و [لى] كسانى از آنان كه كفر ورزيدند، گفتند:« اين [ها] جز سحرى آشكار نيست. »
وَ إِذۡ أَوۡحَيۡتُ إِلَى ٱلۡحَوَارِيِّۧنَ أَنۡ ءَامِنُواْ بِي وَ بِرَسُولِي قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَ ٱشۡهَدۡ بِأَنَّنَا مُسۡلِمُونَ
111و (ياد كن) هنگامى را كه به حواريون وحى كردم كه:« به من و فرستاده من، ايمان آوريد. »گفتند:« ايمان آورديم، و گواه باش كه ما تسليم هستيم. »
إِذۡ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ هَلۡ يَسۡتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ قَالَ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
112[ياد كن] هنگامى را كه حواريون گفتند:« اى عيسى پسر مريم! آيا پروردگارت مىتواند غذايى از آسمان بر ما فرود آورد؟ » [عيسى] گفت:« اگر مؤمن هستيد [خودتان را] از [عذاب] خدا حفظ كنيد! »
قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأۡكُلَ مِنۡهَا وَ تَطۡمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَ نَعۡلَمَ أَن قَدۡ صَدَقۡتَنَا وَ نَكُونَ عَلَيۡهَا مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
113(حواريون) گفتند:« مىخواهيم از آن بخوريم، و دلهاى ما آرامش يابد؛ و بدانيم كه بيقين به ما راست گفتهاى؛ و از شاهدان بر آن باشيم. »
قَالَ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ ٱللَّهُمَّ رَبَّنَآ أَنزِلۡ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ تَكُونُ لَنَا عِيدٗا لِّأَوَّلِنَا وَ ءَاخِرِنَا وَ ءَايَةٗ مِّنكَ وَ ٱرۡزُقۡنَا وَ أَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
114عيسى پسر مريم گفت:« خدايا! (اى) پروردگار ما! از آسمان غذايى بر ما فروفرست؛ كه عيدى براى اول ما و آخر ما، و نشانهاى از تو باشد؛ و ما را« روزى »ده؛ و تو بهترين« روزى »دهندگانى. »
قَالَ ٱللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيۡكُمۡ فَمَن يَكۡفُرۡ بَعۡدُ مِنكُمۡ فَإِنِّيٓ أُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا لَّآ أُعَذِّبُهُۥٓ أَحَدٗا مِّنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
115خدا فرمود:« حتما من آن را بر شما فرود فرستم؛ و [لى] بعد [از آن]، هر كس از شما كفر ورزد، پس مسلما من با عذابى او را عذاب مىكنم كه هيچ يك از جهانيان را بدان عذاب نكرده باشم! »
وَ إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ ءَأَنتَ قُلۡتَ لِلنَّاسِ ٱتَّخِذُونِي وَ أُمِّيَ إِلَٰهَيۡنِ مِن دُونِ ٱللَّهِ قَالَ سُبۡحَٰنَكَ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أَقُولَ مَا لَيۡسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلۡتُهُۥ فَقَدۡ عَلِمۡتَهُۥ تَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِي وَ لَآ أَعۡلَمُ مَا فِي نَفۡسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
116و [ياد كن] هنگامى را كه خدا فرمايد:« اى عيسى پسر مريم! آيا تو، به مردم گفتى كه من و مادرم را، دو معبود غير از خدا، اتخاذ كنيد؟! » [عيسى] گويد:« منزهى تو! براى من (سزاوار) نيست كه چيزى را كه براى من حق نيست، بگويم! اگر آن را گفته بودم پس حتما تو آن را مىدانستى؛ آنچه در جان من است، (تو) مىدانى؛ و آنچه در ذات توست، (من) نمىدانم؛ كه تنها تو، از همه (اسرار) نهان بسيار آگاهى.
مَا قُلۡتُ لَهُمۡ إِلَّا مَآ أَمَرۡتَنِي بِهِۦٓ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ رَبِّي وَ رَبَّكُمۡ وَ كُنتُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا مَّا دُمۡتُ فِيهِمۡ فَلَمَّا تَوَفَّيۡتَنِي كُنتَ أَنتَ ٱلرَّقِيبَ عَلَيۡهِمۡ وَ أَنتَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ
117جز آنچه مرا به آن فرمان دادى، [چيزى] به آنان نگفتم؛ (به آنان گفتم) كه: خدا را كه پروردگار من و پروردگار شماست بپرستيد. و تا هنگامى كه در ميانشان بودم، بر آنان گواه بودم؛ و [لى] هنگامى كه مرا بصورت كامل برگرفتى، تنها تو نگهبان آنان بودى؛ و تو بر هر چيزى، گواهى.
إِن تُعَذِّبۡهُمۡ فَإِنَّهُمۡ عِبَادُكَ وَ إِن تَغۡفِرۡ لَهُمۡ فَإِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
118اگر عذابشان كنى، پس براستى كه آنان بندگان تواند؛ و اگر آنان را بيامرزى، پس براستى كه تنها تو شكستناپذير [و] فرزانهاى. »
قَالَ ٱللَّهُ هَٰذَا يَوۡمُ يَنفَعُ ٱلصَّٰدِقِينَ صِدۡقُهُمۡ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗا رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَ رَضُواْ عَنۡهُ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
119خدا فرمود:« اين، روزى است كه راستى راستگويان، به آنان سود مىبخشد؛ براى آنان بوستانهاى (بهشتى) است كه از زير [درختان] ش نهرها روان است، در حالى كه جاودانه در آن ماندگارند. خدا از آنان خشنود است، و آنان (نيز) از او خشنودند؛ اين كاميابى بزرگ است. »
لِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا فِيهِنَّ وَ هُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرُۢ
120فرمانروايى آسمانها و زمين و آنچه در آنهاست، فقط از آن خداست؛ و او بر هر چيزى تواناست.