بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ وَ النَّجْمِ إِذا هَويٰ

به نام خداى رحمان و رحيم.؛ سوگند به اجرام آسمانى هنگامى كه غروب مى‌كنند.

ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما غَويٰ

كه هرگز همنشين و دوست شما (محمد) نه عمدا از صراط مستقيم منحرف شده، و نه به خطا.

وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَويٰ

و هرگز از روى هوى و هوس سخن نمى‌گويد.

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحيٰ

آنچه مى‌گويد به جز وحيى كه به وى مى‌شود نمى‌باشد.

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُويٰ

اسرارى است كه جبرئيل شديد القوى به وى آموخته است.

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَويٰ

كسى كه به خاطر رأى و عقل كاملش بر چنين مقامى رسيده.

وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْليٰ

و در بلندترين افق جاى گرفته.

ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّيٰ

و در عين بلندى رتبه‌اش به خدا نزديك و نزديك‌تر شده.

فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنيٰ

او رسول را آن قدر بالا برد كه بيش از دو كمان و يا كمتر فاصله نماند.

فَأَوْحيٰ إِليٰ عَبْدِهِ ما أَوْحيٰ

در آنجا بود كه جبرئيل به بنده خدا وحى كرد آنچه را كه كرد.

ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأيٰ

قلب پيامبر آنچه كه ديده بود صادق بود.

أَ فَتُمارُونَهُ عَليٰ ما يَري

با اينكه خدا بر صدق او شهادت مى‌دهد شما مشركين مى‌خواهيد با اصرار خود او را در آنچه ديده در شك بيندازيد؟!.

وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْريٰ

با اين كه او را يك بار ديگر ديده بود.

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهيٰ

نزد سدره منتهى.

عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْويٰ

كه جنت الماوى آنجاست.

إِذْ يَغْشَي السِّدْرَةَ ما يَغْشيٰ

و هنگامى ديده بود كه آنچه بر سدره احاطه داشت آن را پوشانده بود.

ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغيٰ

چشم او نه به كجى گراييده بود، و نه در ديدن طغيان كرده بود، (تا در نتيجه چيزى را ديده باشد كه حقيقت نداشته باشد).

لَقَدْ رَأيٰ مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْريٰ

و چطور ممكن است چشم او دچار كژبينى و طغيان شده باشد با اينكه آيات چندى از آيات كبراى پروردگارش را ديده بود.

أَ فَرَأَيْتُمُ اللاَّتَ وَ الْعُزَّي

و با اينكه دعوت او حق و نبوتش صدق است آيا هنوز هم معتقديد كه لات و عزى.

وَ مَناةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْريٰ

و سومى يعنى منات (به گمان شما دختران خدايند).

أَ لَكُمُ الذَّكَرُ وَ لَهُ الْأُنْثيٰ

آيا پسران مال شما و براى خدا دختران است؟.

تِلْكَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِيزيٰ

چه تقسيم جائرانه و غير عادلانه‌اى.

إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ ما تَهْوَي الْأَنْفُسُ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُديٰ

اين بت‌ها هيچ حقيقتى به جز اين ندارند كه نام‌هايى از طرف شما و پدرانتان بر آنها نهاده شده، و خداى تعالى هيچ مدركى بر الوهيت آنها نازل نكرده، اى پيامبر اينان به جز خيال و پندارى دلخواه را پيروى نمى‌كنند. با اينكه از ناحيه پروردگارشان هدايت برايشان آمده.

أَمْ لِلْإِنْسانِ ما تَمَنَّيٰ

راستى انسانها چنين قدرتى دارند كه هر چه را آرزو كنند به صرف آرزو مالك شوند؟.

فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَ الْأُوليٰ

نه، دنيا و آخرت تنها ملك خدا است.

وَ كَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّماواتِ لا تُغْنِي شَفاعَتُهُمْ شَيْئاً إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَرْضيٰ

و چه بسيار فرشته در آسمان كه شفاعتشان هيچ دردى را دوا نمى‌كند، مگر بعد از آنكه خدا اذن دهد، و براى هر كس كه بخواهد و بپسندد اجازه دهد.

إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنْثيٰ

كسانى كه به آخرت ايمان نمى‌آورند براى ملائكه نامهاى زنان مى‌گذارند و آنان را زن مى‌پندارند.

وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً

با اينكه هيچ دليلى علمى بر گفته خود ندارند، و جز خيال و گمان دنبال نمى‌كنند، در حالى كه خيال و گمان هيچ دردى را دوا ننموده، در تشخيص حق جاى علم را نمى‌گيرد.

فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّيٰ عَنْ ذِكْرِنا وَ لَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَياةَ الدُّنْيا

پس تو اى پيامبر از هر كسى كه از ياد ما روگردان است و جز زندگى دنيا نمى‌خواهد روى بگردان

ذٰلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَديٰ

علمشان تا همين جا كارگر است، و تحقيقا پروردگار تو بهتر مى‌داند كه چه كسى از راه او گمراه شده، و چه كسى راه يافته است.

وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَساءُوا بِما عَمِلُوا وَ يَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَي

و براى خدا است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين هست (آن وقت چگونه ممكن است حال اين دو طايفه را نداند، و اينكه گفتيم از آنان روى بگردان براى اين بود كه) تا خدا آنهايى را كه با اعمال خود بدى كردند، و آنهايى را كه با نيكى‌هاى خود نيكى نمودند، جزا بدهد.

الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقيٰ

و اما كسانى كه از گناهان كبيره و خيلى زشت پروا كرده‌اند، و گناهانى كوچك مرتكب شده‌اند، پروردگار تو مغفرتى وسيع دارد، او به وضع شما آگاه است، چه آن زمانى كه شما را از زمين پديد مى‌آورد، و چه آن زمانى كه در شكم مادرانتان چنين بوديد، پس بيهوده خويشتن را نستاييد كه او بهتر مى‌داند چه كسى با تقوا است.

أَ فَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّيٰ

آيا آن كس را كه از انفاق روى‌گردان شد مشاهده كردى؟.

وَ أَعْطيٰ قَلِيلاً وَ أَكْديٰ

مختصرى انفاق كرد و (به خاطر گفتار رفيقش كه گفت اگر ترك انفاق كردى گناهت به گردن‌ من) ترك انفاق نمود.

أَ عِنْدَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَريٰ

آيا او علم غيب دارد و مى‌داند (كه رفيقش گناهش را گردن مى‌گيرد).

أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِما فِي صُحُفِ مُوسيٰ

يا از آن سفارش‌ها كه در تورات در باره دادن حق شده با خبر نشده؟.

وَ إِبْراهِيمَ الَّذِي وَفَّي

و در صحف ابراهيمى كه حق را به حد تمام ادا كرد.

أَلَّا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْريٰ

و نمى‌داند كه هيچ گنهكارى گناه ديگرى را تحمل نمى‌كند، و به گردن نمى‌گيرد؟.

وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعيٰ

و اينكه انسان به جز كار و تلاشش سرمايه‌اى ندارد؟.

وَ أَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُريٰ

و اينكه نزد وى سعى خود را خواهد ديد؟.

ثُمَّ يُجْزاهُ الْجَزاءَ الْأَوْفيٰ

و سپس جزاى آن به كاملترين وجهش داده مى‌شود.

وَ أَنَّ إِليٰ رَبِّكَ الْمُنْتَهيٰ

و اينكه انتهاى سيرشان به سوى پروردگار تو است.

وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَ أَبْكيٰ

و اينكه او است كه اسباب خنديدن و گريستن را فراهم كرده.

وَ أَنَّهُ هُوَ أَماتَ وَ أَحْيا

و اينكه او است كه مى‌ميراند و زنده مى‌كند.

وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثيٰ

و اينكه او است كه جفت نر و ماده را آفريده.

مِنْ نُطْفَةٍ إِذا تُمْنيٰ

از نطفه‌اى كه در رحم ريخته مى‌شود.

وَ أَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْريٰ

و اينكه بر خداست كه نشاه آخرت را پديد آورد.

وَ أَنَّهُ هُوَ أَغْنيٰ وَ أَقْنيٰ

و اينكه خود او است كه با اموال منقول و غير منقول بندگان خود را بى‌نياز مى‌كند.

وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْريٰ

و اينكه او رب" كوكب شعرى" است كه بعضى آن را رب خود مى‌پندارند.

وَ أَنَّهُ أَهْلَكَ عاداً الْأُوليٰ

و اينكه او نسل پيشين عاد را هلاك كرد.

وَ ثَمُودَ فَما أَبْقيٰ

و ثمود را كه حتى يك نفر از ايشان باقى نگذاشت.

وَ قَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَ أَطْغيٰ

و قوم نوح را كه قبل از آنان، و ستمكارتر و ياغى‌تر از آنان بودند.

وَ الْمُؤْتَفِكَةَ أَهْويٰ

و شهرهاى قوم لوط را كه زير و رو كرد و از عذاب آنچه متوجه آنان ساخت.

فَغَشَّاها ما غَشَّيٰ

از هر سو احاطه‌شان كرد.

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَماريٰ

پس ديگر در كدام يك از نعمت‌هاى پروردگارت مى‌توانى ترديد كنى.

هٰذا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُوليٰ

اين پيامبر، بيم‌رسانى است از سنخ بيم رسانان گذشته.

أَزِفَتِ الْآزِفَةُ

قيامت نزديك شد.

لَيْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ كاشِفَةٌ

و براى آن به غير از خدا پرده بردارى نيست.

أَ فَمِنْ هٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ

آيا از اين مطالب تعجب مى‌كنيد؟.

وَ تَضْحَكُونَ وَ لا تَبْكُونَ

و مى‌خنديد و گريه نمى‌كنيد؟.

وَ أَنْتُمْ سامِدُونَ

و هم چنان سرگرم بازى خود هستيد؟.

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا

پس براى خدا سجده كنيد و به عبادت او بپردازيد.