بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ أَتيٰ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَ تَعاليٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ

به نام خداى گسترده مهر مهرورز؛ فرمان خدا (براى مجازات مشركان) فرا رسيد، پس بدان شتاب مورزيد؛ او منزه و برتر است از آنچه شريك (او) قرار مى‌دهند.

يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَليٰ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ

فرشتگان را با« روح »به فرمانش، بر هر كس از بندگانش بخواهد فرو مى‌فرستد، كه (به مردم) هشدار دهيد كه يقينا هيچ معبودى جز من نيست؛ پس خودتان را (از عذاب من) حفظ كنيد.

خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعاليٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ

آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد؛ [خدا] برتر است از آنچه شريك (او) قرار مى‌دهند.

خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ

انسان را از آب اندك سيال آفريد؛ و آنگاه او دشمنى آشكار (و مدافعى روشنگر) شد.

وَ الْأَنْعامَ خَلَقَها لَكُمْ فِيها دِفْءٌ وَ مَنافِعُ وَ مِنْها تَأْكُلُونَ

و دام‌ها را براى شما آفريدشان، در حالى كه در آنها، (وسيله) پوششى و سودهاى (ديگر) است؛ و از (گوشت) آنها مى‌خوريد.

وَ لَكُمْ فِيها جَمالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَ حِينَ تَسْرَحُونَ

و در آنها براى شما زيبايى است، آنگاه كه [آنها را] از چراگاه بر مى‌گردانيد و هنگامى كه (صبحگاهان) به چراگاه مى‌فرستيد.

وَ تَحْمِلُ أَثْقالَكُمْ إِليٰ بَلَدٍ لَمْ تَكُونُوا بالِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ إِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ

و بارهاى سنگين شما را به سرزمينى حمل مى‌كنند كه جز با مشقت جان‌ها بدان نمى‌رسيديد؛ [چرا] كه پروردگارتان حتما مهربانى مهرورز است.

وَ الْخَيْلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمِيرَ لِتَرْكَبُوها وَ زِينَةً وَ يَخْلُقُ ما لا تَعْلَمُونَ

و اسب‌ها و استرها و الاغ‌ها را [نيز آفريد،] تا بر آنها سوار شويد و زيور (شما) باشد؛ و آنچه را كه نمى‌دانيد مى‌آفريند.

وَ عَلَي اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَ مِنْها جائِرٌ وَ لَوْ شاءَ لَهَداكُمْ أَجْمَعِينَ

و (بيان) راه معتدل و راست بر عهده خداست، و برخى از آن (راه‌ها) كژ است؛ و اگر (بر فرض خدا) مى‌خواست حتما همه شما را (به اجبار) راهنمايى مى‌كرد.

هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً لَكُمْ مِنْهُ شَرابٌ وَ مِنْهُ شَجَرٌ فِيهِ تُسِيمُونَ

او كسى است كه از آسمان، آبى فرو فرستاد، كه براى شما از آن آشاميدنى است؛ و از آن روييدنى‌هاى ساقه‌دارى است كه [حيوانات را] در آن مى‌چرانيد.

يُنْبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّيْتُونَ وَ النَّخِيلَ وَ الْأَعْنابَ وَ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

با آن (آب) براى شما زراعت و زيتون و درختان خرما و انگورها، و از همه محصولات مى‌روياند؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌اى است براى گروهى كه تفكر مى‌كنند.

وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و (منافع) شب و روز و خورشيد و ماه را مسخر شما كرد؛ و (نيز منافع) ستارگان به فرمان (و تدبير) او مسخر (شما) هستند؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌هايى است براى گروهى كه خردورزى مى‌كنند.

وَ ما ذَرَأَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُخْتَلِفاً أَلْوانُهُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ

و آنچه را در زمين براى شما با رنگ‌هاى متفاوتش آفريد و منتشر كرد، (مسخر شما ساخت)؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌اى است براى گروهى كه متذكر مى‌شوند.

وَ هُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْماً طَرِيًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَها وَ تَرَي الْفُلْكَ مَواخِرَ فِيهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و او كسى است كه دريا را رام ساخت تا از آن، گوشت تازه بخوريد؛ و از آن زيورى كه آن را مى‌پوشيد بيرون آوريد؛ و كشتى‌ها را در آن (آب) شكافنده مى‌بينى، و (دريا را رام شما ساخت) تا از بخشش او (بهره) جوييد؛ و تا شايد شما سپاسگزارى كنيد.

وَ أَلْقيٰ فِي الْأَرْضِ رَواسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَ أَنْهاراً وَ سُبُلاً لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

و در زمين، [كوه‌هاى‌] استوارى افكند [مبادا] كه شما را بلرزاند؛ و نهرها و راه‌هايى [قرار داد،] تا شايد شما راهنمايى شويد.

وَ عَلاماتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ

و نشانه‌هايى (نيز قرار داد) و آن (مردم) ان به وسيله ستاره [ها] رهنمون مى‌شوند.

أَ فَمَنْ يَخْلُقُ كَمَنْ لا يَخْلُقُ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ

و آيا كسى كه مى‌آفريند، همچون كسى است كه نمى‌آفريند؟! آيا (غافليد) و متذكر نمى‌شويد؟!

وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ

و اگر نعمت [هاى‌] خدا را بشماريد، نمى‌توانيد آنها را شمارش كنيد؛ قطعا خدا بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.

وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُسِرُّونَ وَ ما تُعْلِنُونَ

و خدا آنچه را پنهان مى‌داريد و آنچه را آشكار مى‌سازيد، مى‌داند.

وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا يَخْلُقُونَ شَيْئاً وَ هُمْ يُخْلَقُونَ

و كسانى كه (مشركان آنان را) غير از خدا مى‌خوانند، هيچ چيزى را نمى‌آفرينند؛ در حالى كه آنان آفريده شده‌اند.

أَمْواتٌ غَيْرُ أَحْياءٍ وَ ما يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ

(بتان) مردگانى غير زنده‌اند، و (با درك حسى) متوجه نمى‌شوند كه چه زمانى برانگيخته خواهند شد.

إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَالَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ قُلُوبُهُمْ مُنْكِرَةٌ وَ هُمْ مُسْتَكْبِرُونَ

معبود شما معبودى يگانه است؛ و [لى‌] كسانى كه به آخرت ايمان نمى‌آورند، دل‌هايشان انكار كننده (حق) است، و آنان مستكبرند.

لا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ

قطعا خدا آنچه را پنهان مى‌كنند و آنچه را آشكار مى‌سازند مى‌داند؛ در حقيقت او مستكبران را دوست نمى‌دارد.

وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ

و هنگامى كه به آن (مستكبر) ان گفته شود:« پروردگار شما چه فرو فرستاده است؟! »مى‌گويند:« افسانه‌هاى پيشينيان. »

لِيَحْمِلُوا أَوْزارَهُمْ كامِلَةً يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ مِنْ أَوْزارِ الَّذِينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ أَلا ساءَ ما يَزِرُونَ

تا روز رستاخيز، بارهاى سنگين (گناهان) شان را كاملا و برخى بارهاى سنگين (گناهان) كسانى را كه بدون هيچ دانشى گمراهشان مى‌كنند، بر دوش كشند؛ آگاه باشيد، چه بد است آنچه را كه بر دوش مى‌كشند!

قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَي اللَّهُ بُنْيانَهُمْ مِنَ الْقَواعِدِ فَخَرَّ عَلَيْهِمُ السَّقْفُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ أَتاهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَيْثُ لا يَشْعُرُونَ

بيقين كسانى كه پيش از آنان بودند (نيز) فريبكارى كردند؛ و [لى‌] خدا از (ناحيه) پايه‌ها به سراغ (ويرانى) ساختمانشان رفت، و سقف از بالاى [سر] شان بر آنان فرو افتاد؛ و عذاب (الهى) از جايى كه (با درك حسى) متوجه نمى‌شدند به سراغشان آمد.

ثُمَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُخْزِيهِمْ وَ يَقُولُ أَيْنَ شُرَكائِيَ الَّذِينَ كُنْتُمْ تُشَاقُّونَ فِيهِمْ قالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَي الْكافِرِينَ

سپس در روز رستاخيز آنان را خوار مى‌سازد؛ و مى‌گويد:« كجايند شريكان من، (همان) كسانى كه در باره آنان (با پيامبران و مؤمنان) مخالفت مى‌كرديد؟! »كسانى كه به آنان علم داده شده، مى‌گويند:« در واقع امروز، رسوايى و بد [بختى‌] بر كافران است! »

الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمِي أَنْفُسِهِمْ فَأَلْقَوُا السَّلَمَ ما كُنَّا نَعْمَلُ مِنْ سُوءٍ بَليٰ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

(همان) كسانى كه فرشتگان (جان‌هاى) آنان را به طور كامل مى‌گيرند در حالى كه به خويشتن ستمكار بودند؛ پس [سر] تسليم فرو افكنند (و گويند:) ما هيچ [كار] بدى انجام نمى‌داديم! آرى، در واقع خدا به آنچه همواره انجام مى‌داديد داناست.

فَادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها فَلَبِئْسَ مَثْوَي الْمُتَكَبِّرِينَ

(به كافران گفته مى‌شود:) پس از درهاى جهنم وارد شويد در حالى كه در آنجا ماندگاريد؛ و واقعا جايگاه متكبران چه بد است!

وَ قِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا خَيْراً لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِينَ

و به كسانى كه (خود نگهدارى و) پارسايى كرده‌اند، گفته شود:« پروردگار شما چه چيزى فرو فرستاده است؟ »گويند:« نيكى. »براى كسانى كه در اين دنيا نيكى كردند، نيكى است؛ و حتما سراى آخرت بهتر است؛ و واقعا سراى پارسايان (خود نگهدار) چه خوب است!

جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَها تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ لَهُمْ فِيها ما يَشاؤُنَ كَذٰلِكَ يَجْزِي اللَّهُ الْمُتَّقِينَ

(همان) بوستان‌هاى (ويژه) ماندگارى كه وارد آن مى‌شوند؛ در حالى كه نهرها از زير [درختان‌] ش روان است؛ [و] تنها براى آنان، آنچه را كه بخواهند در آنجا هست؛ اينگونه خدا پارسايان (خود نگهدار) را پاداش مى‌دهد.

الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمْ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

(همان) كسانى كه فرشتگان (جان‌هاى) آنان را به طور كامل مى‌گيرند، در حالى كه پاكيزه‌اند؛ (و به آنان) مى‌گويند:« سلام بر شما! به خاطر اعمالى كه همواره انجام مى‌داديد، وارد بهشت شويد. »

هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ تَأْتِيَهُمُ الْمَلائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ أَمْرُ رَبِّكَ كَذٰلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ ما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَ لٰكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

آيا انتظارى غير از اين دارند كه فرشتگان (مرگ) به سراغشان آيند، يا فرمان پروردگارت (براى عذاب) فرا رسد؟ اينگونه انجام دادند كسانى كه پيش از آنان بودند. خدا به آنان ستم نكرده و ليكن همواره بر خودشان ستم مى‌كردند.

فَأَصابَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ

و بدى‌هاى اعمالشان به آنان در رسيد؛ و آنچه كه همواره آن را ريشخند مى‌كردند، آنان را فرو گيرد.

وَ قالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ نَحْنُ وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ كَذٰلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَهَلْ عَلَي الرُّسُلِ إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبِينُ

و كسانى كه شرك ورزيدند، گفتند:« اگر (بر فرض) خدا مى‌خواست، ما و پدرانمان هيچ چيزى جز او را پرستش نمى‌كرديم؛ و هيچ چيزى را بدون (اجازه) او ممنوع نمى‌كرديم. »اينگونه انجام دادند كسانى كه پيش از آنان بودند. و [لى‌] آيا بر فرستادگان (خدا، وظيفه‌اى) جز رساندن [پيام روشنگر و] آشكار است؟!

وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَي اللَّهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

و بيقين در هر امتى فرستاده‌اى برانگيختيم (تا بگويد) كه: خدا را بپرستيد؛ و از طغيان‌گر (ان و بت‌ها) دورى كنيد. پس، برخى از آنان كسانى هستند كه خدا (آنها را) راهنمايى كرده؛ و برخى از آنان كسانى هستند كه گمراهى بر آن (ان) ثابت گرديده است. پس در زمين گردش كنيد و بنگريد، كه فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است.

إِنْ تَحْرِصْ عَليٰ هُداهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي مَنْ يُضِلُّ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرِينَ

اگر بر راهنمايى آن (گمراه) ان حريص باشى (سودى ندارد)؛ چرا كه خدا كسى را كه در گمراهى وا نهاده، راهنمايى نمى‌كند؛ و هيچ ياورى برايشان نيست.

وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ بَليٰ وَعْداً عَلَيْهِ حَقًّا وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ

و با شديدترين سوگندهايشان به خدا قسم خوردند كه:« خدا كسى را كه مى‌ميرد، بر نمى‌انگيزد! »آرى (اين رستاخيز) وعده حقى بر عهده اوست؛ و ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند.

لِيُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي يَخْتَلِفُونَ فِيهِ وَ لِيَعْلَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ كانُوا كاذِبِينَ

(مردگان را بر مى‌انگيزد) تا آنچه را كه در آن اختلاف مى‌كردند، براى آنان روشن بيان كند؛ و تا كسانى كه كفر ورزيدند، بدانند كه (خود) آنان دروغگو بودند.

إِنَّما قَوْلُنا لِشَيْءٍ إِذا أَرَدْناهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ

هنگامى كه چيزى را مى‌خواهيم، سخن ما به آن، فقط [اين است‌] كه بدان مى‌گوييم:« باش! »پس [فورا موجود] مى‌شود.

وَ الَّذِينَ هاجَرُوا فِي اللَّهِ مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ لَأَجْرُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ

و كسانى كه پس از ستمديدگى، در (راه) خدا هجرت كردند، حتما در اين دنيا جايگاه نيكويى به آنان مى‌دهيم؛ و البته پاداش آخرت، بزرگ‌تر است اگر (بر فرض) مى‌دانستند.

الَّذِينَ صَبَرُوا وَ عَليٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

(مهاجران) كسانى هستند كه شكيبايى كردند، و تنها بر پروردگارشان توكل مى‌كنند.

وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجالاً نُوحِي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ

و پيش از تو، جز مردانى كه به سوى آنان وحى مى‌كرديم، نفرستاديم؛ پس اگر نمى‌دانيد، از آگاهان بپرسيد.

بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ

(پيامبران را) با دليل‌هاى روشن (معجزه آسا) و نوشته‌هاى متين (فرستاديم.) و آگاه كننده (قرآن) را به سوى تو فرو فرستاديم، تا آنچه را كه به سوى مردم فرود آمده، براى آنان روشن كنى؛ و تا شايد آنان تفكر كنند.

أَ فَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئاتِ أَنْ يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَيْثُ لا يَشْعُرُونَ

پس آيا كسانى كه فريبكارى بد مى‌كنند، ايمن شده‌اند از اينكه خدا آنان را در زمين فرو برد يا از جايى كه (با درك حسى) متوجه نمى‌شوند، عذاب به سراغشان آيد؟!

أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَما هُمْ بِمُعْجِزِينَ

و يا در حال رفت و آمدشان، (عذاب) آنان را بگيرد، و آنان عاجز كننده (خدا) نيستند؟!

أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَليٰ تَخَوُّفٍ فَإِنَّ رَبَّكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ

يا با كاستن تدريجى و هراس‌انگيز آنان را گرفتار سازد؟! چرا كه پروردگار شما، حتما مهربان [و] مهرورز است.

أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِليٰ ما خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ يَتَفَيَّؤُا ظِلالُهُ عَنِ الْيَمِينِ وَ الشَّمائِلِ سُجَّداً لِلَّهِ وَ هُمْ داخِرُونَ

و آيا به چيز [هاي‌] ى كه خدا آفريده است، نظر نكرده‌اند، كه سايه‌هايش از [جانب‌هاى‌] راست و چپ در حركتند، در حالى كه آنان براى خدا سجده‌كنان فروتنند؟!

وَ لِلَّهِ يَسْجُدُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ دابَّةٍ وَ الْمَلائِكَةُ وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ

آنچه از جنبندگان در آسمان‌ها و آنچه در زمينند و فرشتگان، تنها براى خدا سجده مى‌كنند؛ در حالى كه آن (فرشتگ) ان تكبر نمى‌ورزند.

يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ

(و) از (مخالفت) پروردگارشان، كه بر فراز آنها (حاكم) است، ترسانند؛ و آنچه را فرمان داده شده‌اند انجام مى‌دهند.

وَ قالَ اللَّهُ لا تَتَّخِذُوا إِلهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ

و خدا فرمود:« دو معبود (براى خود) مگيريد، چرا كه او تنها معبود يگانه است؛ پس فقط از (مخالفت) من بهراسيد! »

وَ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَهُ الدِّينُ واصِباً أَ فَغَيْرَ اللَّهِ تَتَّقُونَ

و آنچه در آسمان‌ها و زمين است، فقط از آن اوست؛ و دين پايدار (خالص) تنها از آن اوست؛ پس آيا از (عذاب) غير خدا، خودنگهدارى مى‌كنيد؟!

وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ثُمَّ إِذا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فَإِلَيْهِ تَجْئَرُونَ

و آنچه شما از نعمت داريد، از خداست؛ سپس هنگامى كه زيان به شما رسد، پس تنها به سوى او ناله و زارى مى‌كنيد.

ثُمَّ إِذا كَشَفَ الضُّرَّ عَنْكُمْ إِذا فَرِيقٌ مِنْكُمْ بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ

سپس هنگامى كه زيان را از شما برطرف كند، بناگاه دسته‌اى از شما به پروردگارشان شرك مى‌ورزند!

لِيَكْفُرُوا بِما آتَيْناهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ

تا آنچه را به آنان داده‌ايم، ناسپاسى كنند! پس (چند روزى از دنيا) بهره گيريد، و [لى‌] در آينده خواهيد دانست!

وَ يَجْعَلُونَ لِما لا يَعْلَمُونَ نَصِيباً مِمَّا رَزَقْناهُمْ تَاللَّهِ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَفْتَرُونَ

و از آنچه به آن (مشرك) ان روزى داده‌ايم، سهمى براى آنچه (از بت‌ها كه سود و زيانشان را) نمى‌دانند قرار مى‌دهند؛ به خدا سوگند، (در رستاخيز،) از آنچه همواره [دروغ‌] مى‌بنديد، قطعا بازپرسى خواهيد شد!

وَ يَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَناتِ سُبْحانَهُ وَ لَهُمْ ما يَشْتَهُونَ

و (مشركان) دختران را براى خدا قرار مى‌دهند؛ در حالى كه تنها براى [خود] شان، آنچه را ميل دارند (قرار مى‌دهند)؛ او منزه است (از اينكه فرزندى داشته باشد)

وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثيٰ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ

و هر گاه به يكى از آن (مشرك) ان مژده (تولد) دختر داده شود، چهره‌اش سياه مى‌گردد؛ در حالى كه او خشم شديد (خود) را فرو برد.

يَتَواريٰ مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ ما بُشِّرَ بِهِ أَ يُمْسِكُهُ عَليٰ هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرابِ أَلا ساءَ ما يَحْكُمُونَ

از بدى آنچه به او مژده داده شده، از قوم [خود] پنهان مى‌شود؛ (و فكر مى‌كند كه) آيا او را با خوارى نگه دارد، يا در خاك پنهانش كند؟! آگاه باشيد كه چه بد داورى مى‌كنند!

لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ وَ لِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْليٰ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

مثال بد، براى كسانى است كه به آخرت ايمان نمى‌آورند، و مثال والاتر فقط از آن خداست؛ و او شكست‌ناپذير فرزانه است.

وَ لَوْ يُؤاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ ما تَرَكَ عَلَيْها مِنْ دَابَّةٍ وَ لٰكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِليٰ أَجَلٍ مُسَمًّي فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ لا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا يَسْتَقْدِمُونَ

و اگر (بر فرض) خدا مردم را بخاطر ستمكاريشان مؤاخذه مى‌كرد، هيچ جنبنده‌اى بر آن [زمين‌] باقى نمى‌گذارد! و ليكن آنان را تا سرآمد معين (مرگ حتمى) به تأخير مى‌اندازد؛ و هنگامى كه (پايان) سرآمد آنان فرا رسد، هيچ ساعتى تأخير نمى‌كنند، و پيشى نمى‌گيرند.

وَ يَجْعَلُونَ لِلَّهِ ما يَكْرَهُونَ وَ تَصِفُ أَلْسِنَتُهُمُ الْكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ الْحُسْنيٰ لا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ النَّارَ وَ أَنَّهُمْ مُفْرَطُونَ

و (كافران) آنچه را كه ناخوش دارند، براى خدا قرار مى‌دهند؛ و زبان‌هايشان دروغ‌پردازى مى‌كند كه نيكى، تنها براى آنان است؛ قطعا آتش فقط براى آنان است؛ و آنان پيشگامان (دوزخ) اند.

تَاللَّهِ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِليٰ أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ فَهُوَ وَلِيُّهُمُ الْيَوْمَ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ

به خدا سوگند، يقينا به سوى امت‌هايى كه پيش از تو بودند (پيامبرانى) فرستاديم؛ و [لى‌] شيطان كارهاى آنان را در نظرشان آراست؛ و امروز او سرپرست آنان است؛ و عذاب دردناكى براى آنهاست!

وَ ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ هُديً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

و كتاب (قرآن) را بر تو فرو نفرستاديم مگر براى اينكه آنچه را در آن اختلاف كردند، براى آنان روشن كنى؛ و رهنمود و رحمتى باشد براى گروهى كه ايمان مى‌آورند.

وَ اللَّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ

و خدا از آسمان، آبى فرو فرستاد؛ و با آن زمين را، پس از مردنش زنده نمود؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌اى است براى گروهى كه گوش شنوا دارند.

وَ إِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعامِ لَعِبْرَةً نُسْقِيكُمْ مِمَّا فِي بُطُونِهِ مِنْ بَيْنِ فَرْثٍ وَ دَمٍ لَبَناً خالِصاً سائِغاً لِلشَّارِبِينَ

و قطعا در (وجود) دام‌ها، براى شما عبرتى است: از آنچه در شكم آنهاست، از ميان غذاهاى هضم شده و خون، شيرى خالص به شما مى‌نوشانيم كه براى نوشندگان گواراست.

وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِيلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً وَ رِزْقاً حَسَناً إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

و از محصولات درختان خرما و انگورها، [شراب‌] مستى‌بخش و روزى نيكو از آن [ها] مى‌گيريد؛ قطعا در آن [ها]، نشانه‌اى است براى گروهى كه خردورزى مى‌كنند.

وَ أَوْحيٰ رَبُّكَ إِلَي النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا يَعْرِشُونَ

و پروردگارت به زنبور عسل وحى (الهام غريزى) نمود كه:« از بخشى از كوه‌ها و از درختان و از آنچه داربست مى‌كنند، خانه‌هايى برگزين؛

ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلاً يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فِيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

سپس از همه محصولات بخور و راه‌هاى پروردگارت را فروتنانه بپيماى. »از شكم‌هايشان نوشيدنى (عسل) بيرون مى‌آيد كه رنگ‌هايش متفاوت [و] در آن براى مردم درمانى است؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌اى است براى گروهى كه تفكر مى‌كنند!

وَ اللَّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِليٰ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ قَدِيرٌ

دا شما را آفريد، سپس (جان) شما را به صورت كامل مى‌گيرد؛ و از شما كسى است كه به خوارترين (دوران) عمر برگردانده مى‌شود، تا بعد از آگاهى هيچ چيزى نداند؛ براستى كه خدا داناى تواناست.

وَ اللَّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَليٰ بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرَادِّي رِزْقِهِمْ عَليٰ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَواءٌ أَ فَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ

و خدا برخى از شما را در« روزى »، بر برخى [ديگر] برترى داد؛ و [لى‌] كسانى كه برترى داده شده‌اند، رزقشان را به آنچه (از بردگان) كه آنان مالكند، نمى‌دهند، پس آنان در آن يكسان شوند؛ و آيا نعمت خدا را انكار مى‌كنند؟!

وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَنِينَ وَ حَفَدَةً وَ رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ أَ فَبِالْباطِلِ يُؤْمِنُونَ وَ بِنِعْمَتِ اللَّهِ هُمْ يَكْفُرُونَ

و خدا براى شما از (جنس) خودتان همسرانى قرار داد؛ و از همسرانتان براى شما پسران و نوادگانى مقرر كرد؛ و از پاكيزه‌ها به شما روزى داد؛ پس آيا به باطل ايمان مى‌آورند، و آنان نعمت خدا را انكار مى‌كنند؟!

وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَمْلِكُ لَهُمْ رِزْقاً مِنَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ شَيْئاً وَ لا يَسْتَطِيعُونَ

و غير از خدا، چيزى را مى‌پرستند كه هيچ رزقى را از آسمان‌ها و زمين براى آنان مالك نيستند؛ و توان (اين كار را نيز) ندارند.

فَلا تَضْرِبُوا لِلَّهِ الْأَمْثالَ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ

پس براى خدا مثل‌ها (ى ناروا) نزنيد! [چرا] كه خدا مى‌داند، و شما نمى‌دانيد.

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً عَبْداً مَمْلُوكاً لا يَقْدِرُ عَليٰ شَيْءٍ وَ مَنْ رَزَقْناهُ مِنَّا رِزْقاً حَسَناً فَهُوَ يُنْفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَ جَهْراً هَلْ يَسْتَوُونَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ

خدا مثلى زده: برده‌اى زر خريد، كه توانايى بر هيچ چيزى ندارد، و شخص (آزاده با ايمان) ى را كه از جانب خود، روزى نيكو به او روزى كرده‌ايم، و او پنهانى و آشكارا، از آن (در راه خدا) مصرف مى‌كند، آيا (اين دو نفر) مساويند؟! ستايش مخصوص خداست؛ ولى بيشتر آنان نمى‌دانند.

وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً رَجُلَيْنِ أَحَدُهُما أَبْكَمُ لا يَقْدِرُ عَليٰ شَيْءٍ وَ هُوَ كَلٌّ عَليٰ مَوْلاهُ أَيْنَما يُوَجِّهْهُ لا يَأْتِ بِخَيْرٍ هَلْ يَسْتَوِي هُوَ وَ مَنْ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ هُوَ عَليٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ

و خدا مثل (ديگر) ى زده: دو مردى كه يكى از آن دو، گنگ مادرزادى است كه توانايى بر هيچ چيزى ندارد، و او سر بارى بر سرپرستش مى‌باشد، هر جا كه او را متوجه (كارى) مى‌كند، هيچ خيرى (به همراه) نمى‌آورد، آيا او و كسى كه به عدالت فرمان مى‌دهد و خود بر راهى راست است، يكسانند؟!

وَ لِلَّهِ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما أَمْرُ السَّاعَةِ إِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ إِنَّ اللَّهَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

و نهان آسمان‌ها و زمين، فقط از آن خداست؛ و كار ساعت (قيامت) جز همانند چشم بر هم زدن نيست، بلكه آن نزديك‌تر است؛ [چرا] كه خدا بر هر چيزى تواناست.

وَ اللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَيْئاً وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و خدا شما را از شكم‌هاى مادرانتان بيرون آورد در حالى كه هيچ چيزى نمى‌دانستيد؛ و براى شما، گوش و چشم‌ها و دل‌ها [ى سوزان‌] قرار داد، تا شايد شما سپاسگزارى كنيد.

أَ لَمْ يَرَوْا إِلَي الطَّيْرِ مُسَخَّراتٍ فِي جَوِّ السَّماءِ ما يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

آيا به سوى پرندگان نظر نمى‌كنند؟ در حالى كه در هواى فراز آسمان رام شده [و] جز خدا آنها را نگاه نمى‌دارد؛ قطعا در آن [ها] نشانه‌هايى است، براى گروهى كه ايمان مى‌آورند.

وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَناً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُيُوتاً تَسْتَخِفُّونَها يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَ يَوْمَ إِقامَتِكُمْ وَ مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثاً وَ مَتاعاً إِليٰ حِينٍ

و خدا براى شما از خانه‌هايتان (مايه) آرامش قرار داد؛ و از پوست‌هاى دام‌ها خانه‌هايى را براى شما قرار داد كه آن [ها] را روز مسافرتتان و روز اقامتتان، سبك مى‌يابيد؛ و از پشم‌هاى آنها و كرك‌هايشان و موهاى آنها، اثاث (منزل) و كالايى تا زمانى [معين قرار داد].

وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلالاً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْجِبالِ أَكْناناً وَ جَعَلَ لَكُمْ سَرابِيلَ تَقِيكُمُ الْحَرَّ وَ سَرابِيلَ تَقِيكُمْ بَأْسَكُمْ كَذٰلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ

و خدا از آنچه آفريده است سايه‌هايى براى شما قرار داده؛ و از كوه‌ها براى شما پناهگاه‌هايى مقرر كرد؛ و براى شما پيراهن‌هايى قرار داده، كه شما را از گرما حفظ مى‌كند؛ و پيراهن‌هاى (زره پوش) كه شما را از سختى (جنگ‌هاى) تان محافظت مى‌كند؛ اينگونه نعمتش را بر شما تمام مى‌كند، تا شايد شما تسليم (فرمان او) شويد.

فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ الْمُبِينُ

و اگر روى بر تافتند، پس فقط رساندن [پيام روشنگر و] آشكار بر عهده توست.

يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها وَ أَكْثَرُهُمُ الْكافِرُونَ

نعمت خدا را مى‌شناسند، سپس آن را انكار مى‌كنند! در حالى كه بيشترشان كافرند.

وَ يَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً ثُمَّ لا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ

و (ياد كن) روزى را كه از هر امتى گواهى (بر آنان) بر مى‌انگيزيم؛ سپس به كسانى كه كفر ورزيدند، رخصت (سخن گفتن) داده نمى‌شود؛ و از آنان تقاضاى عذرخواهى نمى‌شود، (تا مورد رضايت قرار گيرند).

وَ إِذا رَأَي الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذابَ فَلا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ

و هنگامى كه كسانى كه ستم كرده‌اند، عذاب را ببينند، پس از (عذاب) آنان كاسته نمى‌شود؛ و آنان مهلت داده نمى‌شوند.

وَ إِذا رَأَي الَّذِينَ أَشْرَكُوا شُرَكاءَهُمْ قالُوا رَبَّنا هٰؤُلاءِ شُرَكاؤُنَا الَّذِينَ كُنَّا نَدْعُوا مِنْ دُونِكَ فَأَلْقَوْا إِلَيْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكاذِبُونَ

و هنگامى كه كسانى كه شرك ورزيدند، شريك‌هاى (معبود) شان را ببينند، مى‌گويند:« [اى‌] پروردگار ما! اينان شريكان ما هستند (همان) كسانى كه (ما آنان را) غير از تو همواره مى‌خوانديم (و مى‌پرستيديم.) »و [لى شريكان‌] به سوى آنان سخن پراكنى مى‌كنند:« كه قطعا شما دروغگوييد. »

وَ أَلْقَوْا إِلَي اللَّهِ يَوْمَئِذٍ السَّلَمَ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ

و در آن روز، در برابر خدا سر تسليم فرو افكنند، و آنچه را همواره (بر خدا شريك) مى‌بستند از (نظر) ايشان گم شود.

الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ زِدْناهُمْ عَذاباً فَوْقَ الْعَذابِ بِما كانُوا يُفْسِدُونَ

كسانى كه كفر ورزيدند و (مردم را) از راه خدا باز داشتند، بخاطر فسادى كه همواره مى‌كردند، عذابى بر عذاب آنان مى‌افزاييم!

وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهِيداً عَليٰ هٰؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ وَ هُديً وَ رَحْمَةً وَ بُشْريٰ لِلْمُسْلِمِينَ

و (ياد كن) روزى را كه از هر امتى، گواهى از خودشان بر آنان بر مى‌انگيزيم؛ و تو را (نيز) بر آنان شاهد آورديم. و كتاب (قرآن) را بر تو فرو فرستاديم كه بيانگر هر چيز (از كليات دين) و رهنمود و رحمت و مژده‌اى براى مسلمانان است.

إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِيتاءِ ذِي الْقُرْبيٰ وَ يَنْهيٰ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ الْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ

در واقع خدا، به عدالت و نيكى و اداى (حق) نزديكان فرمان مى‌دهد؛ و از [كار] زشت و ناپسند و ستم منع مى‌كند؛ (خدا) شما را پند مى‌دهد، تا شايد شما متذكر شويد.

وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللَّهِ إِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الْأَيْمانَ بَعْدَ تَوْكِيدِها وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلاً إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ

و به عهد خدا چون پيمان بستيد، وفا كنيد؛ و سوگندها را بعد از استوار كردن آنها مشكنيد، در حالى كه خدا را ضامن بر (سوگندهاى) تان قرار داده‌ايد؛ [چرا] كه خدا از آنچه انجام مى‌دهيد، آگاه است.

وَ لا تَكُونُوا كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكاثاً تَتَّخِذُونَ أَيْمانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ أَنْ تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرْبيٰ مِنْ أُمَّةٍ إِنَّما يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ ما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ

و همانند آن [زنى‌] كه رشته خود را پس از محكم (بافتن) وا تابيده از هم مى‌گسست، مباشيد؛ در حالى كه سوگندهايتان را دستاويز (فساد) بين خودتان بر مى‌گيريد، بخاطر اينكه گروهى، از گروه [ديگر] افزون‌ترند؛ خدا شما را فقط بدان آزمايش مى‌كند؛ و روز رستاخيز آنچه را كه همواره در آن اختلاف داشتيد، قطعا براى شما روشن مى‌سازد.

وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لٰكِنْ يُضِلُّ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ وَ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

و اگر (بر فرض) خدا مى‌خواست، حتما شما را يك امت قرار مى‌داد؛ و ليكن هر كس را بخواهد (بخاطر اعمالش) در گمراهى وا مى‌نهد، و هر كس را بخواهد (و شايسته بداند) راهنمايى مى‌كند؛ و قطعا از آنچه همواره انجام مى‌داديد، بازپرسى خواهيد شد.

وَ لا تَتَّخِذُوا أَيْمانَكُمْ دَخَلاً بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِها وَ تَذُوقُوا السُّوءَ بِما صَدَدْتُمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَكُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ

و سوگندهايتان را دستاويز (فساد) در بين خودتان بر نگيريد، تا گامى، بعد از استواريش بلغزد؛ و بخاطر آنكه (مردم را) از راه خدا باز داشتيد، (آثار) بد (آن) را بچشيد! و براى شما، عذاب بزرگى است!

وَ لا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِيلاً إِنَّما عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ

و پيمان الهى را با بهاى اندكى نفروشيد؛ در حقيقت آنچه نزد خداست، آن براى شما بهتر است اگر بدانيد.

ما عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ وَ ما عِنْدَ اللَّهِ باقٍ وَ لَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ

آنچه نزد شماست پايان مى‌گيرد؛ و [لى‌] آنچه نزد خداست باقى است؛ و قطعا كسانى كه شكيبايى كردند، مزدشان را بر طبق بهترين چيزى كه همواره انجام مى‌دادند، پاداش خواهيم داد.

مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثيٰ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ

هر كس از مرد يا زن، [كار] شايسته‌اى انجام دهد، در حالى كه او مؤمن است، پس قطعا او را به زندگانى پاكيزه‌اى زنده مى‌داريم؛ و حتما مزدشان را بر طبق بهترين چيزى كه همواره انجام مى‌دادند، به آنان پاداش خواهيم داد.

فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ

و هنگامى كه قرآن را مى‌خوانى، پس از (وسوسه‌هاى) شيطان رانده شده، به خدا پناه ببر!

إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطانٌ عَلَي الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَليٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

[چرا] كه او، بر كسانى كه ايمان آورده‌اند، و تنها بر پروردگارشان توكل مى‌كنند، هيچ تسلطى برايش نيست؛

إِنَّما سُلْطانُهُ عَلَي الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَ الَّذِينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ

تسلط او تنها بر كسانى است كه وى را به سرپرستى مى‌گيرند؛ و (بر) كسانى كه آنان به او (خدا) مشركند.

وَ إِذا بَدَّلْنا آيَةً مَكانَ آيَةٍ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما يُنَزِّلُ قالُوا إِنَّما أَنْتَ مُفْتَرٍ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ

و هنگامى كه (حكم) آيه‌اى را به جاى (حكم) آيه‌اى [ديگر] جايگزين كنيم- و خدا به آنچه فرو مى‌فرستد داناتر است- (مشركان) مى‌گويند:« تو تنها دروغ‌پردازى. » (چنين نيست) بلكه بيشترشان نمى‌دانند.

قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ لِيُثَبِّتَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ هُديً وَ بُشْريٰ لِلْمُسْلِمِينَ

(اى پيامبر) بگو:« روح پاك، آن (قرآن) را از طرف پروردگارت به حق فرو آورد، تا كسانى را كه ايمان آورده‌اند، استوار گرداند؛ و رهنمود و مژده‌اى براى مسلمانان باشد. »

وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّما يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَ هٰذا لِسانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ

و بيقين مى‌دانيم كه آنان مى‌گويند:« (اين قرآن را) تنها بشرى به او مى‌آموزد. »در حالى كه زبان كسى كه به او نسبت مى‌دهند مبهم (و غير عربى) است؛ و اين (قرآن، به) زبان عربى روشن است.

إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِآياتِ اللَّهِ لا يَهْدِيهِمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ

در واقع، كسانى كه به آيات خدا ايمان نمى‌آورند، خدا آنان را راهنمايى نمى‌كند؛ و براى آنان عذاب دردناكى است.

إِنَّما يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْكاذِبُونَ

تنها كسانى كه به آيات خدا ايمان نمى‌آورند، (به او) دروغ مى‌بندند؛ و آنان فقط دروغگويند.

مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمانِ وَ لٰكِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْراً فَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ

هر كس بعد از ايمان آوردنش، به خدا كفر ورزد (مجازات مى‌شود.)- مگر كسى كه اكراه شده، در حالى كه دلش به ايمان آرام گرفته است- و ليكن، هر كس (در دل و) سينه به روى كفر گشايد، پس خشمى از طرف خدا بر آنان است، و برايشان عذابى بزرگ است!

ذٰلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَياةَ الدُّنْيا عَلَي الْآخِرَةِ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ

اين بخاطر آن است كه آنان زندگى پست (دنيا) را بر آخرت ترجيح دادند؛ و (به سبب) آنكه خدا گروه كافران را راهنمايى نمى‌كند.

أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَليٰ قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ

آنان كسانى هستند كه خدا بر دل‌هايشان و گوش آنان و چشمانشان مهر نهاده؛ و آنان فقط غافلند.

لا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْخاسِرُونَ

قطعا آنان در آخرت فقط زيانكارند.

ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هاجَرُوا مِنْ بَعْدِ ما فُتِنُوا ثُمَّ جاهَدُوا وَ صَبَرُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِها لَغَفُورٌ رَحِيمٌ

سپس در حقيقت پروردگارت براى كسانى كه بعد از آزمايش شدنشان (و كفرگويى) هجرت نمودند، سپس جهاد كردند و شكيبايى نمودند (يارى‌گر است)؛ البته پروردگارت، بعد از اين (كارها،) بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.

يَوْمَ تَأْتِي كُلُّ نَفْسٍ تُجادِلُ عَنْ نَفْسِها وَ تُوَفَّي كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ

(ياد كن) روزى را كه هر كس مى‌آيد، كه از خودش دفاع كند؛ و هر كس، آنچه را انجام داده، به طور كامل بازپس داده مى‌شود؛ در حالى كه آنان مورد ستم واقع نمى‌شوند.

وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيها رِزْقُها رَغَداً مِنْ كُلِّ مَكانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذاقَهَا اللَّهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما كانُوا يَصْنَعُونَ

خدا مثلى زده: آبادى كه أمن [و] آرام بود، [و] روزى‌اش از هر جا فراوان و گوارا، به (مردم) ش مى‌رسيد، و [لى‌] نعمت‌هاى خدا را ناسپاسى كردند، پس خدا بخاطر آنچه همواره با زيركى انجام مى‌دادند، (طعم) پوشش گرسنگى و ترس را به آن (مردم) چشاند.

وَ لَقَدْ جاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذابُ وَ هُمْ ظالِمُونَ

و بيقين فرستاده‌اى از ميان آنان به سراغشان آمد، و او را تكذيب كردند؛ پس عذاب [الهى‌] آنان را فرو گرفت در حالى كه آنان ستمكار بودند.

فَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلالاً طَيِّباً وَ اشْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ

پس، از آنچه خدا روزى شما نموده، در حالى كه حلال [و] پاكيزه است بخوريد؛ و نعمت خدا را سپاس گوييد، اگر شما تنها او را مى‌پرستيد.

إِنَّما حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزِيرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

[خدا]، تنها (خوردن) مردار و خون و گوشت خوك و آنچه را كه [به هنگام سر بريدن نام‌] غير خدا بر آن بانگ زده شده، بر شما حرام كرده است؛ و [لى‌] كسى كه ناچار شود، در صورتى كه ستمگر و متجاوز نباشد، پس (گناهى بر او نيست؛ چرا) كه خدا بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.

وَ لا تَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هٰذا حَلالٌ وَ هٰذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَي اللَّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَي اللَّهِ الْكَذِبَ لا يُفْلِحُونَ

و براى آنچه زبان‌هاى شما دروغ‌پردازى مى‌كند، مگوييد:« اين حلال است و اين حرام. »تا بر خدا دروغ بنديد، در حقيقت كسانى كه بر خدا دروغ مى‌بندند، رستگار نمى‌شوند.

مَتاعٌ قَلِيلٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ

(بهره آنان از اين دنيا) كالاى اندكى است؛ و برايشان عذاب دردناكى است!

وَ عَلَي الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا ما قَصَصْنا عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ وَ ما ظَلَمْناهُمْ وَ لٰكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

و آنچه را پيش از [اين‌] بر تو حكايت كرديم، بر كسانى كه يهودى شدند، حرام نموديم؛ و (ما) به آنان ستم نكرديم، و ليكن همواره بر خودشان ستم مى‌كردند.

ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُوا السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ تابُوا مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ وَ أَصْلَحُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِها لَغَفُورٌ رَحِيمٌ

سپس در واقع پروردگارت براى كسانى كه از روى جهالت، [كار] بدى انجام داده‌اند، آنگاه بعد از آن توبه كرده و اصلاح نمودند (يارى‌گر است)؛ البته پروردگارت بعد از آن (كارها) بسيار آمرزنده [و] مهرورز است.

إِنَّ إِبْراهِيمَ كانَ أُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ حَنِيفاً وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

براستى كه ابراهيم (سرچشمه) امت، [و فروتن و] فرمانبردار خدا [و] حق‌گرا بود؛ و از مشركان نبود؛

شاكِراً لِأَنْعُمِهِ اجْتَباهُ وَ هَداهُ إِليٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ

[و] سپاسگزار نعمت‌هاى او بود؛ [خدا] او را برگزيد؛ و وى را به راهى راست رهنمايى كرد؛

وَ آتَيْناهُ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ

و در دنيا به او نيكى داديم؛ و قطعا او در آخرت از شايستگان است.

ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

سپس به سوى تو وحى كرديم كه از آيين ابراهيم پيروى كن، در حالى كه حق‌گراست و از مشركان نبود.

إِنَّما جُعِلَ السَّبْتُ عَلَي الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَيَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

(تحريم‌ها و تعطيلى روز) شنبه، تنها بر كسانى مقرر گرديد كه درباره آن اختلاف كردند؛ و قطعا پروردگارت روز رستاخيز، در باره آنچه همواره در آن اختلاف مى‌كردند، ميان آنان داورى مى‌كند.

ادْعُ إِليٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ

با حكمت و پند نيكو، به راه پروردگارت فرا خوان، و با آنان به آن (شيوه‌اى) كه نيكوتر است، مناظره كن! در حقيقت پروردگارت خود، به كسى كه از راهش گمراه گشته، داناتر است و او به (حال) ره يافتگان (نيز) داناتر است.

وَ إِنْ عاقَبْتُمْ فَعاقِبُوا بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ بِهِ وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ

و اگر (خواستيد) كيفر كنيد، پس همانند چيزى كه بدان مجازات شديد، كيفر دهيد؛ و اگر شكيبايى كنيد، البته آن براى شكيبايان بهتر است.

وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ

و شكيبايى كن، و شكيبايى تو جز به (توفيق) خدا نيست؛ و بر (بى‌ايمانى) آنان غم مخور؛ و از آنچه فريبكارى مى‌كنند (دل) تنگ مباش؛

إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ

[چرا] كه خدا، با كسانى است كه خود نگهدارى (و پارسايى) مى‌كنند، و كسانى كه آنان نيكو كارند.