سوره النحل
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ أَتَىٰٓ أَمۡرُ ٱللَّهِ فَلَا تَسۡتَعۡجِلُوهُ سُبۡحَٰنَهُۥ وَ تَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
1بنام خداى رحمان رحيم؛ عذاب خدا آمد، آن را به عجله مىخواهيد، پاك و برتر است خدا، از آنچه شرك مىآورند.
يُنَزِّلُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ بِٱلرُّوحِ مِنۡ أَمۡرِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦٓ أَنۡ أَنذِرُوٓاْ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱتَّقُونِ
2ملائكه وحى را با روح نبوت از امرش، بر كسى كه از بندگانش بخواهد نازل مىكند بترسانيد زيرا كه جز من معبودى نيست، از من بترسيد.
خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ تَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
3آسمانها و زمين را بحق آفريد، برتر است از آنچه شرك مىآورند.
خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٞ مُّبِينٞ
4انسان را از آبى كم آفريد، آن گاه او مجادلهگر آشكارى است.
وَ ٱلۡأَنۡعَٰمَ خَلَقَهَا لَكُمۡ فِيهَا دِفۡءٞ وَ مَنَٰفِعُ وَ مِنۡهَا تَأۡكُلُونَ
5چهارپايان را آفريد، در آنها براى شما نتايج هست و منافعى هست و از آنها مىخوريد.
وَ لَكُمۡ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَ حِينَ تَسۡرَحُونَ
6و براى شما در چهارپايان زينت، آن گاه كه به استراحتگاه بر مىگردانيد و آن گاه كه بچرا مىبريد.
وَ تَحۡمِلُ أَثۡقَالَكُمۡ إِلَىٰ بَلَدٖ لَّمۡ تَكُونُواْ بَٰلِغِيهِ إِلَّا بِشِقِّ ٱلۡأَنفُسِ إِنَّ رَبَّكُمۡ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ
7امتعه شما را به سرزمينى حمل مىكنند كه جز به مشقت به آن نتوانيد رسيد، خداى شما رءوف و رحيم است.
وَ ٱلۡخَيۡلَ وَ ٱلۡبِغَالَ وَ ٱلۡحَمِيرَ لِتَرۡكَبُوهَا وَ زِينَةٗ وَ يَخۡلُقُ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
8براى شما اسبان و استران و الاغها آفريد تا سوار شويد و نيز براى زينت، و مىآفريند آنچه را كه نمىدانيد.
وَ عَلَى ٱللَّهِ قَصۡدُ ٱلسَّبِيلِ وَ مِنۡهَا جَآئِرٞ وَ لَوۡ شَآءَ لَهَدَىٰكُمۡ أَجۡمَعِينَ
9بر عهده خداست هدايت به راه معتدل، بعضى از راهها منحرف هستند، اگر مىخواست همه را هدايت مىكرد.
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ لَّكُم مِّنۡهُ شَرَابٞ وَ مِنۡهُ شَجَرٞ فِيهِ تُسِيمُونَ
10اوست آنكه از آسمان باران فرستاد، از آنست آشاميدنى، از آنست درخت، در آن مىچرانيد.
يُنۢبِتُ لَكُم بِهِ ٱلزَّرۡعَ وَ ٱلزَّيۡتُونَ وَ ٱلنَّخِيلَ وَ ٱلۡأَعۡنَٰبَ وَ مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
11با آن آب براى شما كشت، زيتون، درختان خرما، تاكها، و از هر ميوهها مىروياند، در اينها شاهدى است براى مردمى كه تفكر مىكنند.
وَ سَخَّرَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَ ٱلنَّهَارَ وَ ٱلشَّمۡسَ وَ ٱلۡقَمَرَ وَ ٱلنُّجُومُ مُسَخَّرَٰتُۢ بِأَمۡرِهِۦٓ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ
12شب، روز، آفتاب و ماه را براى شما رام كرد، ستارگان به امر او رام شدهاند، در اينها شواهدى است براى قومى كه تعقل مىكنند.
وَ مَا ذَرَأَ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُخۡتَلِفًا أَلۡوَٰنُهُۥٓ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَذَّكَّرُونَ
13و رام كرد براى شما آنچه را كه در زمين براى شما آفريده است با رنگهاى مختلف در آن شاهدى است براى قومى كه متذكر مىشوند.
وَ هُوَ ٱلَّذِي سَخَّرَ ٱلۡبَحۡرَ لِتَأۡكُلُواْ مِنۡهُ لَحۡمٗا طَرِيّٗا وَ تَسۡتَخۡرِجُواْ مِنۡهُ حِلۡيَةٗ تَلۡبَسُونَهَا وَ تَرَى ٱلۡفُلۡكَ مَوَاخِرَ فِيهِ وَ لِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
14او همان است كه دريا را براى شما رام كرد تا از آن گوشت تازهاى بخوريد و از آن خارج كنيد زيورى كه مىپوشيد، كشتىها را در آن روان مىبينى و تا از كرم خدا بطلبيد و تا شكرگزار باشيد.
وَ أَلۡقَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ رَوَٰسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمۡ وَ أَنۡهَٰرٗا وَ سُبُلٗا لَّعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
15در زمين كوههاى ثابتى افكند مبادا كه شما را مضطرب كند و نهرها و راههايى قرار داد تا هدايت شويد.
وَ عَلَٰمَٰتٖ وَ بِٱلنَّجۡمِ هُمۡ يَهۡتَدُونَ
16و براى شما علاماتى قرار داد و با ستارگان هدايت مىشوند.
أَفَمَن يَخۡلُقُ كَمَن لَّا يَخۡلُقُ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
17آيا آنكه مىآفريند مانند كسى است كه نمىآفريند آيا بيدار نمىشويد.
وَ إِن تَعُدُّواْ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآ إِنَّ ٱللَّهَ لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
18اگر نعمتهاى خدا را بشماريد، به آخر نتوانيد رسانيد كه خدا غفور و مهربان است.
وَ ٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَ مَا تُعۡلِنُونَ
19خدا مىداند آنچه را كه پنهان مىكنند و آشكار مىنمايند.
وَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَخۡلُقُونَ شَيۡٔٗا وَ هُمۡ يُخۡلَقُونَ
20معبودهايى كه جز خدا مىخوانند، چيزى خلق نمىكنند و خود خلق مىشوند.
أَمۡوَٰتٌ غَيۡرُ أَحۡيَآءٖ وَ مَا يَشۡعُرُونَ أَيَّانَ يُبۡعَثُونَ
21مردگانند نه زندگان و نمىدانند كه مشركان چه زمانى مبعوث مىشوند.
إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ قُلُوبُهُم مُّنكِرَةٞ وَ هُم مُّسۡتَكۡبِرُونَ
22معبود شما يكى است، آنان كه به آخرت ايمان نمىآورند قلوبشان حق را انكار مىكند و آنها متكبران هستند.
لَا جَرَمَ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعۡلِنُونَ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡتَكۡبِرِينَ
23بىشك خدا داناست به آنچه پنهان مىدارند و آنچه آشكار مىكنند، او متكبران را دوست ندارد.
وَ إِذَا قِيلَ لَهُم مَّاذَآ أَنزَلَ رَبُّكُمۡ قَالُوٓاْ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
24و چون به آنها گفته شود: پروردگارتان چه چيز نازل كرده است؟ گويند: افسانههاى گذشتگان را.
لِيَحۡمِلُوٓاْ أَوۡزَارَهُمۡ كَامِلَةٗ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَ مِنۡ أَوۡزَارِ ٱلَّذِينَ يُضِلُّونَهُم بِغَيۡرِ عِلۡمٍ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
25تا متحمل شوند گناهان خود را در روز قيامت به طور كامل، و متحمل شوند از گناهان آنان كه آنها را بدون علم گمراه مىكنند، بدانيد: بد است آنچه متحمل مىشوند.
قَدۡ مَكَرَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَأَتَى ٱللَّهُ بُنۡيَٰنَهُم مِّنَ ٱلۡقَوَاعِدِ فَخَرَّ عَلَيۡهِمُ ٱلسَّقۡفُ مِن فَوۡقِهِمۡ وَ أَتَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ
26كسانى كه پيش از اهل مكه بودند تلاش كردند، خدا به ساختمانشان از پايه ناآمده بر آنها ريخت و عذاب از جايى كه نمىدانستند آمد.
ثُمَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يُخۡزِيهِمۡ وَ يَقُولُ أَيۡنَ شُرَكَآءِيَ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تُشَٰٓقُّونَ فِيهِمۡ قَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ إِنَّ ٱلۡخِزۡيَ ٱلۡيَوۡمَ وَ ٱلسُّوٓءَ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
27سپس روز قيامت خوارشان مىكند و مىگويد: كجاست شريكان من كه درباره آنها مخاصمه مىكرديد؟ اهل علم گويد: خوارى و بدى امروز بر كافران است.
ٱلَّذِينَ تَتَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِيٓ أَنفُسِهِمۡ فَأَلۡقَوُاْ ٱلسَّلَمَ مَا كُنَّا نَعۡمَلُ مِن سُوٓءِۢ بَلَىٰٓ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
28كسانى كه ملائكه آنها را مىميراند در حالى كه به نفس خود ظالمند. اظهار تسليم مىكنند و مىگويند ما كار بدى نمىكرديم، بلى مىكرديد كه خدا با آنچه مىكرديد دانا بود.
فَٱدۡخُلُوٓاْ أَبۡوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا فَلَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلۡمُتَكَبِّرِينَ
29از درهاى جهنم داخل شويد در آن جاودان هستيد ناگوار است مكان متكبران.
وَ قِيلَ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ مَاذَآ أَنزَلَ رَبُّكُمۡ قَالُواْ خَيۡرٗا لِّلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٞ وَ لَدَارُ ٱلۡأٓخِرَةِ خَيۡرٞ وَ لَنِعۡمَ دَارُ ٱلۡمُتَّقِينَ
30به اهل تقوى گفته شد: پروردگارتان چه چيز نازل كرده است؟ گفتند خوب را، براى آنان كه در دنيا نيكى كردهاند پاداش خوبى هست، خانه آخرت بهتر است خانه تقوى كاران بهتر است.
جَنَّٰتُ عَدۡنٖ يَدۡخُلُونَهَا تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ لَهُمۡ فِيهَا مَا يَشَآءُونَ كَذَٰلِكَ يَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلۡمُتَّقِينَ
31بهشتهاى جاودان كه بدان داخل مىشوند از زير آنها نهرها جارى است، براى آنهاست آنچه بخواهند خدا اين چنين به اهل تقوى پاداش مىدهد.
ٱلَّذِينَ تَتَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمُ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
32كسانى كه ملائكه آنها را در حال پاك بودن قبض روح مىكنند، مىگويند. سلام بر شما داخل بهشت شويد به سبب اعمالى كه مىكرديد.
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ أَمۡرُ رَبِّكَ كَذَٰلِكَ فَعَلَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ وَ مَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَ لَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
33منتظر نيستند مگر به آن كه ملائكه به سوى آنها آيد يا فرمان خدايت، اين چنين كردند آنان كه قبلا بودند خدا ظلمشان نكرد بلكه خود به خود ظلم مىكردند.
فَأَصَابَهُمۡ سَئَِّاتُ مَا عَمِلُواْ وَ حَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
34عواقب ناگوار عملشان به آنها رسيد و عذابى كه مسخرهاش مىكردند آنها را فرا گرفت.
وَ قَالَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا عَبَدۡنَا مِن دُونِهِۦ مِن شَيۡءٖ نَّحۡنُ وَ لَآ ءَابَآؤُنَا وَ لَا حَرَّمۡنَا مِن دُونِهِۦ مِن شَيۡءٖ كَذَٰلِكَ فَعَلَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ فَهَلۡ عَلَى ٱلرُّسُلِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
35مشركان گفتند: اگر خدا مىخواست جز او چيزى را عبادت نمىكرديم نه ما و نه پدران ما و بدون امر او چيزى را تحريم نمىكرديم گذشتگان نيز چنين كردند رسولان را جز تبليغ آشكار وظيفه نيست.
وَ لَقَدۡ بَعَثۡنَا فِي كُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَ ٱجۡتَنِبُواْ ٱلطَّٰغُوتَ فَمِنۡهُم مَّنۡ هَدَى ٱللَّهُ وَ مِنۡهُم مَّنۡ حَقَّتۡ عَلَيۡهِ ٱلضَّلَٰلَةُ فَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
36در هر امت رسولى برانگيختيم كه خدا را عبادت كنيد و از طاغوت بپرهيزيد، بعضى از آنها را خدا هدايت كرد و بعضى ضلالت بر آنها حتمى گرديد، در زمين سفر كنيد و بنگريد عاقبت مكذبين چگونه بود.
إِن تَحۡرِصۡ عَلَىٰ هُدَىٰهُمۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَن يُضِلُّ وَ مَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
37اگر به هدايتشان حريص باشى خدا كسى را كه گمراه مىكند هدايت نمىكند و يارانى نخواهند داشت.
وَ أَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَا يَبۡعَثُ ٱللَّهُ مَن يَمُوتُ بَلَىٰ وَعۡدًا عَلَيۡهِ حَقّٗا وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
38به خدا سوگند اكيد ياد كردهاند كه خدا مردگان را زنده نمىكند، بلى زنده مىكند، آن وعده حقى بر خداست، ليكن بيشتر مردم نمىدانند.
لِيُبَيِّنَ لَهُمُ ٱلَّذِي يَخۡتَلِفُونَ فِيهِ وَ لِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰذِبِينَ
39تا خدا آشكار كند آنچه را در آن اختلاف مىكنند و تا كافران بدانند كه دروغگويانند.
إِنَّمَا قَوۡلُنَا لِشَيۡءٍ إِذَآ أَرَدۡنَٰهُ أَن نَّقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
40چون چيزى را اراده كنيم سخن ما فقط آنست كه به آن گوئيم: باش و مىشود.
وَ ٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ فِي ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا ظُلِمُواْ لَنُبَوِّئَنَّهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَ لَأَجۡرُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَكۡبَرُ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ
41كسانى كه بعد از مظلوم شدن، در راه خدا هجرت كنند، حتما و يقينا در دنيا براى آنها مكان نيكو آماده مىكنيم، پاداش آخرت نيكوتر است اى كاش مىدانستند.
ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَ عَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ
42كسانى كه استقامت كردهاند و بر خدايشان اعتماد مىكنند.
وَ مَآ أَرۡسَلۡنَا مِن قَبۡلِكَ إِلَّا رِجَالٗا نُّوحِيٓ إِلَيۡهِمۡ فَسَۡٔلُوٓاْ أَهۡلَ ٱلذِّكۡرِ إِن كُنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
43پيش از تو مبعوث نكردهايم مگر مردانى كه به آنها وحى مىكرديم، اگر نمىدانيد از اهل كتاب بپرسيد.
بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَ ٱلزُّبُرِ وَ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلذِّكۡرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيۡهِمۡ وَ لَعَلَّهُمۡ يَتَفَكَّرُونَ
44آنها را با معجزات و كتابها فرستاديم، قرآن را بر تو نازل كرديم تا براى مردم آنچه را نازل شده بيان كنى و تا فكر كنند.
أَفَأَمِنَ ٱلَّذِينَ مَكَرُواْ ٱلسَّئَِّاتِ أَن يَخۡسِفَ ٱللَّهُ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضَ أَوۡ يَأۡتِيَهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَشۡعُرُونَ
45آنان كه كارهاى بد كردهاند آيا ايمن هستند از اينكه خدايشان به زمين فرو برد يا عذاب از محلى كه نمىدانند به سوى آنها بيايد؟
أَوۡ يَأۡخُذَهُمۡ فِي تَقَلُّبِهِمۡ فَمَا هُم بِمُعۡجِزِينَ
46يا در حين كارشان آنها را بگيرد كه زبون كننده خدا نيستند.
أَوۡ يَأۡخُذَهُمۡ عَلَىٰ تَخَوُّفٖ فَإِنَّ رَبَّكُمۡ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٌ
47يا آنها را در حال دانستن بلا بگيرد كه خداى شما با رأفت و مهربان است.
أَ وَ لَمۡ يَرَوۡاْ إِلَىٰ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٖ يَتَفَيَّؤُاْ ظِلَٰلُهُۥ عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَ ٱلشَّمَآئِلِ سُجَّدٗا لِّلَّهِ وَ هُمۡ دَٰخِرُونَ
48آيا نگاه نكردهاند به چيزهايى كه خدا خلق كرده كه سايههاى آن از راست و چپها مىآيد، به خدا سجدهكنان و منقاد مىباشند.
وَ لِلَّهِ يَسۡجُدُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ مِن دَآبَّةٖ وَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَ هُمۡ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ
49هر چه در آسمان و زمين از جنبندگان است به خدا سجده مىكنند فرشتگان نيز سجده مىكنند و متكبر نيستند.
يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ وَ يَفۡعَلُونَ مَا يُؤۡمَرُونَ
50از پروردگار ما فوق خود، مىترسند و آنچه بدان مأمورند عمل مىكنند.
وَ قَالَ ٱللَّهُ لَا تَتَّخِذُوٓاْ إِلَٰهَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَإِيَّٰيَ فَٱرۡهَبُونِ
51خدا گفته است: دو خدا مگيريد كه خداى يكى است و از من بترسيد.
وَ لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ لَهُ ٱلدِّينُ وَاصِبًا أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَتَّقُونَ
52آنچه در آسمانها و زمين هست خاص خداست و اطاعت لازم مخصوص او مىباشد، آيا از غير خدا مىترسيد؟
وَ مَا بِكُم مِّن نِّعۡمَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِ ثُمَّ إِذَا مَسَّكُمُ ٱلضُّرُّ فَإِلَيۡهِ تَجَۡٔرُونَ
53هر چه نعمت داريد از خداست و آن گاه كه گرفتارى رسد به درگاه او ناله مىكنيد.
ثُمَّ إِذَا كَشَفَ ٱلضُّرَّ عَنكُمۡ إِذَا فَرِيقٞ مِّنكُم بِرَبِّهِمۡ يُشۡرِكُونَ
54و آن گاه كه بلا را زايل كند گروهى از شما به پروردگار خود شرك مىآورند.
لِيَكۡفُرُواْ بِمَآ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ فَتَمَتَّعُواْ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ
55تا نعمتى را كه دادهايم انكار كنند، خوشى كنيد به بزودى خواهيد دانست.
وَ يَجۡعَلُونَ لِمَا لَا يَعۡلَمُونَ نَصِيبٗا مِّمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ تَٱللَّهِ لَتُسَۡٔلُنَّ عَمَّا كُنتُمۡ تَفۡتَرُونَ
56براى اصنام كه چيزى نمىدانند، نصيبى قرار مىدهند از آنچه روزيشان دادهايم، به خدا حتما از آنچه دروغ مىبنديد مسئول خواهيد بود.
وَ يَجۡعَلُونَ لِلَّهِ ٱلۡبَنَٰتِ سُبۡحَٰنَهُۥ وَ لَهُم مَّا يَشۡتَهُونَ
57براى خدا دختران قرار مىدهند، پاك است خدا از اين نسبت و براى آنهاست آنچه ميل مىكنند.
وَ إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِٱلۡأُنثَىٰ ظَلَّ وَجۡهُهُۥ مُسۡوَدّٗا وَ هُوَ كَظِيمٞ
58و چون به يكى از آنها مژده دخترى داده مىشود چهرهاش سياه مىشود و پر از خشم مىشود.
يَتَوَٰرَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ مِن سُوٓءِ مَا بُشِّرَ بِهِۦٓ أَيُمۡسِكُهُۥ عَلَىٰ هُونٍ أَمۡ يَدُسُّهُۥ فِي ٱلتُّرَابِ أَلَا سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
59از بدى آنچه مژده داده شده از مردم پنهان مىشود (و فكر مىكند) كه آيا با خوارى نگاهش دارد يا در خاك پنهانش كند، بد است آنچه حكم مىكنند.
لِلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ مَثَلُ ٱلسَّوۡءِ وَ لِلَّهِ ٱلۡمَثَلُ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
60براى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند صفت بدى است، براى خداست صفت برتر، و اوست توانا و حكيم.
وَ لَوۡ يُؤَاخِذُ ٱللَّهُ ٱلنَّاسَ بِظُلۡمِهِم مَّا تَرَكَ عَلَيۡهَا مِن دَآبَّةٖ وَ لَٰكِن يُؤَخِّرُهُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ لَا يَسۡتَٔۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَ لَا يَسۡتَقۡدِمُونَ
61اگر خدا مردم را براى ظلمشان مؤاخذه مىكرد جنبندهاى در روى زمين نمىگذاشت ولى آنها را تا مدت معين به تأخير مىاندازد و چون اجلشان بيايد نه ساعتى تأخير مىكنند و نه جلو مىافتند.
وَ يَجۡعَلُونَ لِلَّهِ مَا يَكۡرَهُونَ وَ تَصِفُ أَلۡسِنَتُهُمُ ٱلۡكَذِبَ أَنَّ لَهُمُ ٱلۡحُسۡنَىٰ لَا جَرَمَ أَنَّ لَهُمُ ٱلنَّارَ وَ أَنَّهُم مُّفۡرَطُونَ
62براى خدا دختران نسبت مىدهند كه خود مكروه مىدارند و زبانهايشان دروغ مىبندد كه براى آنها عاقبت خوبى هست، ناچار براى آنها آتش هست و آنها جلو افتادگان به آتشند.
تَٱللَّهِ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٖ مِّن قَبۡلِكَ فَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَهُوَ وَلِيُّهُمُ ٱلۡيَوۡمَ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
63به خدا سوگند به سوى امتهايى پيش از تو رسولانى فرستاديم، شيطان اعمال آنها را براى آنها آراست و او اكنون مقتداى آنهاست و آنها راست عذابى دردناك.
وَ مَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ ٱلَّذِي ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ وَ هُدٗى وَ رَحۡمَةٗ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
64اين كتاب را بر تو نازل نكردهايم مگر آنكه براى مشركان چيزى را كه در آن اختلاف كردهاند بيان كنى و هدايت و رحمتى باشد براى قومى كه مؤمن هستند.
وَ ٱللَّهُ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَآ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ
65خدا از آسمان آبى نازل كرد، زمين را بعد از مردن بوسيله آن زنده كرد، در اين كار، حجتى است براى قومى كه مىشنوند.
وَ إِنَّ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَةٗ نُّسۡقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهِۦ مِنۢ بَيۡنِ فَرۡثٖ وَ دَمٖ لَّبَنًا خَالِصٗا سَآئِغٗا لِّلشَّٰرِبِينَ
66در چهارپايان براى شما عبرتى است، از آنچه در شكمهايشان هست از ميان فرث و از ميان خون شما را مىنوشانيم شير خالصى كه براى نوشندگان گواراست.
وَ مِن ثَمَرَٰتِ ٱلنَّخِيلِ وَ ٱلۡأَعۡنَٰبِ تَتَّخِذُونَ مِنۡهُ سَكَرٗا وَ رِزۡقًا حَسَنًا إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ
67و از ميوههاى نخلها و تاكها (به شما دادهايم) كه از آن خمر و روزى نيكو به دست مىآوريد در اين سخن حجتى است براى قومى كه تعقل مىكنند.
وَ أَوۡحَىٰ رَبُّكَ إِلَى ٱلنَّحۡلِ أَنِ ٱتَّخِذِي مِنَ ٱلۡجِبَالِ بُيُوتٗا وَ مِنَ ٱلشَّجَرِ وَ مِمَّا يَعۡرِشُونَ
68پروردگارت به زنبور عسل وحى كرد كه از كوهها و درختان و از آنچه بالا مىبرند لانه كن.
ثُمَّ كُلِي مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ فَٱسۡلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلٗا يَخۡرُجُ مِنۢ بُطُونِهَا شَرَابٞ مُّخۡتَلِفٌ أَلۡوَٰنُهُۥ فِيهِ شِفَآءٞ لِّلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ
69سپس از همه ميوهها بخور و براههاى آسان خدايت داخل شو از شكمهاى آنها شرابى رنگارنگ خارج مىشود، در آن براى مردم شفا هست در اين مطلب حجتى است متفكران را.
وَ ٱللَّهُ خَلَقَكُمۡ ثُمَّ يَتَوَفَّىٰكُمۡ وَ مِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَىٰٓ أَرۡذَلِ ٱلۡعُمُرِ لِكَيۡ لَا يَعۡلَمَ بَعۡدَ عِلۡمٖ شَيًۡٔا إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٞ قَدِيرٞ
70خدا شما را آفريده، سپس شما را تحويل مىگيرد بعضى از شما به پستترين عمر مىرسد كه بعد از دانستن چيزى را نداند خدا دانا و توانا است.
وَ ٱللَّهُ فَضَّلَ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ فِي ٱلرِّزۡقِ فَمَا ٱلَّذِينَ فُضِّلُواْ بِرَآدِّي رِزۡقِهِمۡ عَلَىٰ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَهُمۡ فِيهِ سَوَآءٌ أَفَبِنِعۡمَةِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
71خدا بعضى از شما را بر بعضى در روزى برترى داده است برتر شدگان رزق خود را بر مملوكان خود نمىدهند تا در رزق مساوى باشند آيا نعمت خدا را انكار مىكنند؟
وَ ٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ أَزۡوَٰجٗا وَ جَعَلَ لَكُم مِّنۡ أَزۡوَٰجِكُم بَنِينَ وَ حَفَدَةٗ وَ رَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ أَفَبِٱلۡبَٰطِلِ يُؤۡمِنُونَ وَ بِنِعۡمَتِ ٱللَّهِ هُمۡ يَكۡفُرُونَ
72خدا براى شما از جنس خودتان همسران قرار داد و از همسران فرزندان و نوهها به وجود آورد و از پاكيزهها به شما روزى داد آيا به باطل ايمان مىآورند و نعمت خدا را انكار مىكنند؟!
وَ يَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَمۡلِكُ لَهُمۡ رِزۡقٗا مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ شَيۡٔٗا وَ لَا يَسۡتَطِيعُونَ
73به جاى خدا پرستش مىكنند بتهايى را كه از آسمانها و زمين هيچ رزقى را براى آنها مالك نيستند و قدرت مالك بودن را ندارند.
فَلَا تَضۡرِبُواْ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡثَالَ إِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ وَ أَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
74براى خدا مثلها نزنيد، كه خدا مىداند و شما نمىدانيد.
ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلًا عَبۡدٗا مَّمۡلُوكٗا لَّا يَقۡدِرُ عَلَىٰ شَيۡءٖ وَ مَن رَّزَقۡنَٰهُ مِنَّا رِزۡقًا حَسَنٗا فَهُوَ يُنفِقُ مِنۡهُ سِرّٗا وَ جَهۡرًا هَلۡ يَسۡتَوُۥنَ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
75خدا مثل زده برده صاحبدارى را كه بر چيزى قدرت ندارد و انسان آزادى را كه به او رزق خوبى دادهايم و از آن پنهان و آشكار انفاق مىكند، آيا برابراند؟ حمد خدا راست، بلكه اكثرشان نمىفهمند.
وَ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا رَّجُلَيۡنِ أَحَدُهُمَآ أَبۡكَمُ لَا يَقۡدِرُ عَلَىٰ شَيۡءٖ وَ هُوَ كَلٌّ عَلَىٰ مَوۡلَىٰهُ أَيۡنَمَا يُوَجِّههُّ لَا يَأۡتِ بِخَيۡرٍ هَلۡ يَسۡتَوِي هُوَ وَ مَن يَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَ هُوَ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
76خدا مثل زده دو مردى را كه يكى لال مادرزاد است، قدرت به چيزى ندارد بر مولايش سربار است او را به هر كجا مىفرستد بهرهاى نمىآورد آيا يكسان است او و كسى كه امر به عدالت مىكند و در راه راست است.
وَ لِلَّهِ غَيۡبُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ وَ مَآ أَمۡرُ ٱلسَّاعَةِ إِلَّا كَلَمۡحِ ٱلۡبَصَرِ أَوۡ هُوَ أَقۡرَبُ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
77نهان آسمانها و زمين از آن خداست، كار قيامت مانند چشم به هم زدن يا نزديكتر از آن است كه خدا بر هر چيز توانا است.
وَ ٱللَّهُ أَخۡرَجَكُم مِّنۢ بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ شَيۡٔٗا وَ جَعَلَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَ ٱلۡأَبۡصَٰرَ وَ ٱلۡأَفِۡٔدَةَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
78خدا شما را از شكم مادرانتان خارج كرد در حالى كه چيزى نمىدانستيد، براى شما گوشها، چشمها و قلبها قرار داد تا شكر كنيد.
أَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَى ٱلطَّيۡرِ مُسَخَّرَٰتٖ فِي جَوِّ ٱلسَّمَآءِ مَا يُمۡسِكُهُنَّ إِلَّا ٱللَّهُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
79آيا نگاه نمىكنند به پرندگان كه در فضا مسخر هستند؟ آنها را جز خدا نگاه نمىدارد. در آن دلائلى است براى قومى كه ايمان مىآورند.
وَ ٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنۢ بُيُوتِكُمۡ سَكَنٗا وَ جَعَلَ لَكُم مِّن جُلُودِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ بُيُوتٗا تَسۡتَخِفُّونَهَا يَوۡمَ ظَعۡنِكُمۡ وَ يَوۡمَ إِقَامَتِكُمۡ وَ مِنۡ أَصۡوَافِهَا وَ أَوۡبَارِهَا وَ أَشۡعَارِهَآ أَثَٰثٗا وَ مَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٖ
80خدا خانههاى شما را محل آرامش قرار داد و براى شما از پوست چهارپايان خانههايى داد كه آنها را روز سفر و روز اقامت به سهلى حمل مىكنيد، و از پشمها و كركها و موهاى آنها براى شما اثاث و متاعى است تا مدتى.
وَ ٱللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّمَّا خَلَقَ ظِلَٰلٗا وَ جَعَلَ لَكُم مِّنَ ٱلۡجِبَالِ أَكۡنَٰنٗا وَ جَعَلَ لَكُمۡ سَرَٰبِيلَ تَقِيكُمُ ٱلۡحَرَّ وَ سَرَٰبِيلَ تَقِيكُم بَأۡسَكُمۡ كَذَٰلِكَ يُتِمُّ نِعۡمَتَهُۥ عَلَيۡكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تُسۡلِمُونَ
81خدا از آنچه آفريده، براى شما سايههايى قرار داده و در كوهها مخفىگاهها به وجود آورده است و پيراهنها قرار داده كه شما را از سرما و از جنگ نگاه مىدارد، اين چنين نعمت خود را براى شما تمام مىكند تا اسلام بياوريد.
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡكَ ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
82اگر اعراض كردند، بر عهده تو است فقط ابلاغ آشكار.
يَعۡرِفُونَ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ ثُمَّ يُنكِرُونَهَا وَ أَكۡثَرُهُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
83نعمت خدا را مىدانند سپس آن را انكار مىكنند و بيشترشان كافر مىباشند ياد كن روزى را كه از هر امت شاهدى اقامه مىكنيم.
وَ يَوۡمَ نَبۡعَثُ مِن كُلِّ أُمَّةٖ شَهِيدٗا ثُمَّ لَا يُؤۡذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ لَا هُمۡ يُسۡتَعۡتَبُونَ
84سپس به كفار اجازه داده نمىشود و راضى كردن خدا از آنها خواسته مىشود.
وَ إِذَا رَءَا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلۡعَذَابَ فَلَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمۡ وَ لَا هُمۡ يُنظَرُونَ
85و چون ظالمان عذاب را بهبينند، نه از آنها سبك مىشود و نه مهلت داده مىشوند.
وَ إِذَا رَءَا ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ شُرَكَآءَهُمۡ قَالُواْ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ شُرَكَآؤُنَا ٱلَّذِينَ كُنَّا نَدۡعُواْ مِن دُونِكَ فَأَلۡقَوۡاْ إِلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلَ إِنَّكُمۡ لَكَٰذِبُونَ
86وقتى كه مشركان شركاء خود را ديدند گويند پروردگارا اينها شركاء ما هستند كه جز تو مىخوانديم شركاء مىگويند: به يقين شما دروغگويانيد.
وَ أَلۡقَوۡاْ إِلَى ٱللَّهِ يَوۡمَئِذٍ ٱلسَّلَمَ وَ ضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
87آن روز به خدا تسليم مىشوند و آنچه از خود به دروغ مىگفتند از آنها گم مىشود.
ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَ صَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ زِدۡنَٰهُمۡ عَذَابٗا فَوۡقَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يُفۡسِدُونَ
88كسانى كه كافر شده و ديگران را از راه خدا باز داشتهاند، عذابى بر بالاى عذابشان اضافه مىكنيم به علت افسادى كه مىكردند.
وَ يَوۡمَ نَبۡعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٖ شَهِيدًا عَلَيۡهِم مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ وَ جِئۡنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ وَ نَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ تِبۡيَٰنٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ وَ هُدٗى وَ رَحۡمَةٗ وَ بُشۡرَىٰ لِلۡمُسۡلِمِينَ
89ياد كن آن روز را كه از هر امت شاهد مبعوث مىكنيم از خودشان، و تو را بر اين امت شاهد مىآوريم، كتاب را براى بيان هر چيز و هدايت، بر تو نازل كردهايم و آن رحمت و مژده است مسلمين را.
إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَ ٱلۡإِحۡسَٰنِ وَ إِيتَآيِٕ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَ يَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَ ٱلۡمُنكَرِ وَ ٱلۡبَغۡيِ يَعِظُكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
90خدا به عدالت و نيكى و احسان به خويشان فرمان مىدهد و از فحشاء و ناپسند و تجاوز نهى مىكند، شما را موعظه مىكند تا پند گيريد.
وَ أَوۡفُواْ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ إِذَا عَٰهَدتُّمۡ وَ لَا تَنقُضُواْ ٱلۡأَيۡمَٰنَ بَعۡدَ تَوۡكِيدِهَا وَ قَدۡ جَعَلۡتُمُ ٱللَّهَ عَلَيۡكُمۡ كَفِيلًا إِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا تَفۡعَلُونَ
91چون عهد كرديد به عهد خدا وفا كنيد، سوگندها را بعد از محكم كردن نشكنيد كه خدا را براى خود كفيل قرار دادهايد، خدا مىداند آنچه را كه مىكنيد.
وَ لَا تَكُونُواْ كَٱلَّتِي نَقَضَتۡ غَزۡلَهَا مِنۢ بَعۡدِ قُوَّةٍ أَنكَٰثٗا تَتَّخِذُونَ أَيۡمَٰنَكُمۡ دَخَلَۢا بَيۡنَكُمۡ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِيَ أَرۡبَىٰ مِنۡ أُمَّةٍ إِنَّمَا يَبۡلُوكُمُ ٱللَّهُ بِهِۦ وَ لَيُبَيِّنَنَّ لَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
92مانند آن زن مباشيد كه رشته خود را بعد از تابيدن تكه تكه كرد، سوگندهاى خود را مايه فريب قرار مىدهيد كه گروهى از گروهى ثروتمندتر باشد، خدا شما را با آن امتحان مىكند و روز قيامت آنچه را كه در آن اختلاف مىكرديد روشن خواهد كرد.
وَ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَ لَٰكِن يُضِلُّ مَن يَشَآءُ وَ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ وَ لَتُسَۡٔلُنَّ عَمَّا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
93اگر خدا مىخواست شما را امت واحده قرار مىداد و ليكن هر كه را بخواهد گمراه مىكند و هر كه را بخواهد هدايت مىكند و حتما از آنچه مىكنيد مسئول خواهيد بود.
وَ لَا تَتَّخِذُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡ دَخَلَۢا بَيۡنَكُمۡ فَتَزِلَّ قَدَمُۢ بَعۡدَ ثُبُوتِهَا وَ تَذُوقُواْ ٱلسُّوٓءَ بِمَا صَدَدتُّمۡ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَ لَكُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
94سوگندهاى خود را مايه فريب ديگران قرار مدهيد تا قدمى بعد از ثبوتش بلغزد و در اثر اعراض از راه خدا، عذاب را بچشيد و براى شماست عذابى بزرگ.
وَ لَا تَشۡتَرُواْ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلًا إِنَّمَا عِندَ ٱللَّهِ هُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
95عهد خدا را به بهاى اندكى نفروشيد، آنچه نزد خداست براى شما بهتر است اگر بدانيد.
مَا عِندَكُمۡ يَنفَدُ وَ مَا عِندَ ٱللَّهِ بَاقٖ وَ لَنَجۡزِيَنَّ ٱلَّذِينَ صَبَرُوٓاْ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
96آنچه نزد شماست تمام مىشود و آنچه نزد خداست باقى است به صبر كنندگان اجرشان را بهتر از آنچه مىكردند مىدهيم.
مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَ هُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَنُحۡيِيَنَّهُۥ حَيَوٰةٗ طَيِّبَةٗ وَ لَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
97هر كه عمل شايسته كند مرد باشد يا زن در حالى كه ايمان دارد، حيات مىدهيم به او حياتى پاكيزه، و پاداششان مىدهيم بهتر از آنچه مىكردند
فَإِذَا قَرَأۡتَ ٱلۡقُرۡءَانَ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ
98وقتى كه قرآن را مىخوانى، به خدا از وسوسه شيطان رجيم پناه ببر.
إِنَّهُۥ لَيۡسَ لَهُۥ سُلۡطَٰنٌ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ
99كه او را بر آنان كه ايمان آورده و بر پروردگارشان توكل مىكنند، تسلطى نيست.
إِنَّمَا سُلۡطَٰنُهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ يَتَوَلَّوۡنَهُۥ وَ ٱلَّذِينَ هُم بِهِۦ مُشۡرِكُونَ
100فقط تسلط او بر كسانى است كه او را سرپرست مىگيرند و به وسيله او مشرك مىشوند.
وَ إِذَا بَدَّلۡنَآ ءَايَةٗ مَّكَانَ ءَايَةٖ وَ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا يُنَزِّلُ قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مُفۡتَرِۢ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
101وقتى كه آيهاى را در جاى آيهاى عوض بگيريم خدا مىداند چه نازل مىكند گويند: تو افتراگويى، بلكه بيشترشان نمىدانند.
قُلۡ نَزَّلَهُۥ رُوحُ ٱلۡقُدُسِ مِن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّ لِيُثَبِّتَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ هُدٗى وَ بُشۡرَىٰ لِلۡمُسۡلِمِينَ
102بگو: قرآن را روح پاك از طرف خدايت، به حق نازل كرده است، تا مؤمنان را ثابت قدم كند، و هدايت و بشارتى است مسلمانان را.
وَ لَقَدۡ نَعۡلَمُ أَنَّهُمۡ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُۥ بَشَرٞ لِّسَانُ ٱلَّذِي يُلۡحِدُونَ إِلَيۡهِ أَعۡجَمِيّٞ وَ هَٰذَا لِسَانٌ عَرَبِيّٞ مُّبِينٌ
103مىدانيم كه مىگويند: قرآن را يك بشر به او تعليم مىكند (ولى) زبان كسى كه تعليم را باو نسبت مىدهند غير فصيح است و اين قرآن زبان عربى روشن است.
إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَا يَهۡدِيهِمُ ٱللَّهُ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ
104آنان كه به آيات خدا ايمان نمىآورند، خدا هدايتشان نمىكند و آنها راست عذابى اليم.
إِنَّمَا يَفۡتَرِي ٱلۡكَذِبَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰذِبُونَ
105فقط كسانى دروغ جعل مىكنند كه به آيات خدا ايمان نمىآورند و آنهايند دروغگويان.
مَن كَفَرَ بِٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ إِيمَٰنِهِۦٓ إِلَّا مَنۡ أُكۡرِهَ وَ قَلۡبُهُۥ مُطۡمَئِنُّۢ بِٱلۡإِيمَٰنِ وَ لَٰكِن مَّن شَرَحَ بِٱلۡكُفۡرِ صَدۡرٗا فَعَلَيۡهِمۡ غَضَبٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
106هر كه بعد از ايمان آوردن، به خدا كافر شود، نه آنكه مجبور شده و دلش با ايمان آرام است، بلكه آن كس كه سينهاش را با كفر آكنده، آنها راست غضبى از خدا و عذابى بزرگ.
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ ٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا عَلَى ٱلۡأٓخِرَةِ وَ أَنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
107اين بدان علت است كه آنها زندگى دنيا را بر آخرت اختيار كردند و خدا كافران را هدايت نمىكند.
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ وَ سَمۡعِهِمۡ وَ أَبۡصَٰرِهِمۡ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡغَٰفِلُونَ
108آنها كسانى هستند كه خدا بر دلهايشان و گوش و چشمهايشان مهر زده و آنها غافلانند
لَا جَرَمَ أَنَّهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
109بى شك آنها در آخرت زيانكارانند.
ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هَاجَرُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا فُتِنُواْ ثُمَّ جَٰهَدُواْ وَ صَبَرُوٓاْ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعۡدِهَا لَغَفُورٞ رَّحِيمٞ
110پس از اينها، خدايت به آنان كه بعد از عذاب ديدن هجرت كرده و سپس جهاد كرده و استقامت ورزيدهاند، خدايت بعد از اينها آمرزنده و مهربان است.
يَوۡمَ تَأۡتِي كُلُّ نَفۡسٖ تُجَٰدِلُ عَن نَّفۡسِهَا وَ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ وَ هُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
111ياد كن روزى را كه هر كس مىآيد در حالى كه از خود دفاع مىكند، و به هر كس آنچه كرده است داده مىشود و آنها مظلوم نمىشوند.
وَ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا قَرۡيَةٗ كَانَتۡ ءَامِنَةٗ مُّطۡمَئِنَّةٗ يَأۡتِيهَا رِزۡقُهَا رَغَدٗا مِّن كُلِّ مَكَانٖ فَكَفَرَتۡ بِأَنۡعُمِ ٱللَّهِ فَأَذَٰقَهَا ٱللَّهُ لِبَاسَ ٱلۡجُوعِ وَ ٱلۡخَوۡفِ بِمَا كَانُواْ يَصۡنَعُونَ
112خدا مثل مىزند شهرى را كه امن و آرام بود، ارزاق آن به وفور از هر مكان مىآمد، آن گاه نعمتهاى خدا را كفران كرد، خدا بر اثر گناهانى كه مىكردند پرده گرسنگى و ناامنى را بر آنها كشيد.
وَ لَقَدۡ جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مِّنۡهُمۡ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَ هُمۡ ظَٰلِمُونَ
113پيامبرى از خودشان به سوى آنها آمد، او را تكذيب كردند، عذاب در حال ظالم بودن آنها را گرفت.
فَكُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا وَ ٱشۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ إِيَّاهُ تَعۡبُدُونَ
114پس بخوريد از آنچه به شما روزى دادهايم حلال و خوش آيند، و شكر كنيد نعمت خدا را اگر او را بندگى مىكنيد؟
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةَ وَ ٱلدَّمَ وَ لَحۡمَ ٱلۡخِنزِيرِ وَ مَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَ لَا عَادٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
115فقط مردار و خون و گوشت خوك و آنچه نام غير خدا بر آن ياد شده را بر شما حرام كرده است هر كه ناچار باشد بدون ميل و بدون تجاوز از حد بخورد مانعى نيست كه خدا غفور و رحيم است.
وَ لَا تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلۡسِنَتُكُمُ ٱلۡكَذِبَ هَٰذَا حَلَٰلٞ وَ هَٰذَا حَرَامٞ لِّتَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ
116براى توصيف دروغ كه زبانهايتان مىكند، نگوئيد: اين حلال است و اين حرام، تا بر خدا دروغ بنديد، آنان كه به خدا دروغ بندند نجات نمىيابند.
مَتَٰعٞ قَلِيلٞ وَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
117متاعشان متاع اندكى است، آنها راست عذاب اليم.
وَ عَلَى ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا مَا قَصَصۡنَا عَلَيۡكَ مِن قَبۡلُ وَ مَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَ لَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
118بر كسانى كه يهودى هستند، آنچه را كه از پيش بر تو حكايت كرديم، حرام كرده بوديم ما به آنها ظلم نكرديم خود، به خودشان ظلم مىكردند.
ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَ أَصۡلَحُوٓاْ إِنَّ رَبَّكَ مِنۢ بَعۡدِهَا لَغَفُورٞ رَّحِيمٌ
119سپس پروردگار تو براى كسانى كه از روى جهالت گناه كرده و آن گاه توبه نموده و خود را اصلاح كردهاند، خدايت بعد از توبه غفور و رحيم است.
إِنَّ إِبۡرَٰهِيمَ كَانَ أُمَّةٗ قَانِتٗا لِّلَّهِ حَنِيفٗا وَ لَمۡ يَكُ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
120ابراهيم امتى بود مطيع خدا، موحد و از مشركان نبود.
شَاكِرٗا لِّأَنۡعُمِهِ ٱجۡتَبَىٰهُ وَ هَدَىٰهُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
121شكرگزار نعمتهاى خدا بود، خدا او را برگزيد و به راه راست هدايتش فرمود.
وَ ءَاتَيۡنَٰهُ فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَ إِنَّهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
122به او در دنيا پاداش نيكو داديم و او در آخرت از صالحين خواهد بود.
ثُمَّ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ أَنِ ٱتَّبِعۡ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗا وَ مَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
123سپس به تو وحى كرديم كه از دين ابراهيم پيروى كن، ابراهيمى كه موحد بود و از مشركان نبود.
إِنَّمَا جُعِلَ ٱلسَّبۡتُ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَيَحۡكُمُ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ
124ترك عمل در شنبه بر عليه كسانى وضع شده كه در آن اختلاف كردند، خدايت در ميان آنها در روز قيامت در آنچه اختلاف مىكردند داورى خواهد كرد،
ٱدۡعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِٱلۡحِكۡمَةِ وَ ٱلۡمَوۡعِظَةِ ٱلۡحَسَنَةِ وَ جَٰدِلۡهُم بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ
125به راه پروردگارت دعوت كن با حكمت و موعظه خوب و با طريق نيكو با آنها مجادله كن كه خدايت داناتر است با آنكه از راهش گمراه شده و او داناتر است به هدايت يافتگان.
وَ إِنۡ عَاقَبۡتُمۡ فَعَاقِبُواْ بِمِثۡلِ مَا عُوقِبۡتُم بِهِۦ وَ لَئِن صَبَرۡتُمۡ لَهُوَ خَيۡرٞ لِّلصَّٰبِرِينَ
126اگر انتقام گرفتيد، انتقام بگيريد مانند آنچه عقوبت شدهايد و اگر صبر كنيد آن براى صابران بهتر است.
وَ ٱصۡبِرۡ وَ مَا صَبۡرُكَ إِلَّا بِٱللَّهِ وَ لَا تَحۡزَنۡ عَلَيۡهِمۡ وَ لَا تَكُ فِي ضَيۡقٖ مِّمَّا يَمۡكُرُونَ
127اى پيامبر صبر كن، صبرت نيست مگر با توفيق خدا، بر آنها محزون مباش و از آنچه مىكنند دلتنگ مشو.
إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَواْ وَّ ٱلَّذِينَ هُم مُّحۡسِنُونَ
128خدا با كسانى است كه تقوى كردهاند و با كسانى است كه نيكوكاران هستند.