قرآن عثمان طه

سوره النساء

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالاً كَثِيراً وَ نِساءً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً

1

بنام خداى رحمان رحيم؛ اى مردم از پروردگارتان به ترسيد، كه شما را از يك تن آفريد و همسر او را از جنس او آفريد و از آن دو مردان و زنان بسيار بوجود آورد، به ترسيد از خدايى كه از همديگر به نام او تقاضا مى‌كنيد و (به ترسيد) از خويشاونديها كه خدا مواظب و ناظر اعمال شماست.


وَ آتُوا الْيَتاميٰ أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِليٰ أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبِيراً

2

اموال يتيمان را به آنها بدهيد و بد را با خوب عوض نكنيد و اموال آنها را با اموال خودتان مخوريد كه آن گناه بزرگى است.


وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتاميٰ فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنيٰ وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ ذٰلِكَ أَدْنيٰ أَلَّا تَعُولُوا

3

اگر بترسيد از اينكه در كار يتيمان عدالت نكنيد، از زنان ديگر كه خوش داريد بگيريد، دو تا دو تا، سه تا سه تا، چهار تا چهار تا و اگر بترسيد (كه ميان آنها) عدالت‌ نكنيد فقط يك زن بگيريد و يا به كنيزى كه مالك آن هستيد اكتفاء كنيد اين مناسبتر است كه ستم نكنيد.


وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنِيئاً مَرِيئاً

4

مهرى زنان را بعنوان عطيه بدهيد: اگر چيزى از آن را برضاى خاطر به شما واگذاشتند، بى زحمت و گوارا بخوريد.


وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً وَ ارْزُقُوهُمْ فِيها وَ اكْسُوهُمْ وَ قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفاً

5

اموال خويش را كه خدا وسيله قوام زندگى شما كرده است، به سفيهان ندهيد، و از آن به آنها روزى دهيد و لباس به پوشانيد و با آنها سخن پسنديده گوئيد.


وَ ابْتَلُوا الْيَتاميٰ حَتَّي إِذا بَلَغُوا النِّكاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوالَهُمْ وَ لا تَأْكُلُوها إِسْرافاً وَ بِداراً أَنْ يَكْبَرُوا وَ مَنْ كانَ غَنِيًّا فَلْيَسْتَعْفِفْ وَ مَنْ كانَ فَقِيراً فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوالَهُمْ فَأَشْهِدُوا عَلَيْهِمْ وَ كَفيٰ بِاللَّهِ حَسِيباً

6

يتيمان را بيازمائيد تا وقتى كه به سن بلوغ رسيدند اگر در آنها رشدى ديديد، اموالشان را به آنها بدهيد و آن را به افراط و عجله كه مبادا بزرگ شوند (و بدانند) مخوريد، هر كه توانگر است (از برداشتن حق الزحمه) خوددارى كند و هر كه فقير است بطرز شايسته (مطابق زحمتش) بخورد و چون اموالشان را به آنها داديد بر آنها شاهد گيريد، و خدا در حسابگرى كافى است.


لِلرِّجالِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّساءِ نَصِيبٌ مِمَّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيباً مَفْرُوضاً

7

براى مردان از آنچه پدر و مادر و خويشان گذاشته‌اند سهمى هست براى زنان از آنچه پدر و مادر و خويشان باقى گذاشته‌اند سهمى هست (از آنچه گذاشته شده) كم باشد يا زياد، سهمى معين.


وَ إِذا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُوا الْقُرْبيٰ وَ الْيَتاميٰ وَ الْمَساكِينُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ وَ قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفاً

8

و چون خويشان ميت و يتيمان و فقرا در وقت تقسيم حضور يافتند، چيزى از مال بآنها بدهيد و با آنها سخن شايسته بگوئيد.


وَ لْيَخْشَ الَّذِينَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّيَّةً ضِعافاً خافُوا عَلَيْهِمْ فَلْيَتَّقُوا اللَّهَ وَ لْيَقُولُوا قَوْلاً سَدِيداً

9

بترسند از ظلم بر يتيم كسانى كه اگر از پس خويش فرزندان ناتوان مى‌گذراند و بر آنها بيمناك مى‌شوند، پس از خدا بترسند و سخنى درست بگوئيد (كه به حال يتيمان مفيد باشد).


إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتاميٰ ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً

10

كسانى كه اموال يتيمان را به ظلم مى‌خورند، فقط در شكمشان آتش فرو مى‌برند و حتما بآتش افروخته داخل خواهند شد.


يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِساءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثا ما تَرَكَ وَ إِنْ كانَتْ واحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَواهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِها أَوْ دَيْنٍ آباؤُكُمْ وَ أَبْناؤُكُمْ لا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعاً فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً حَكِيماً

11

خدا به شما درباره فرزندان توصيه مى‌كند كه پسر را مانند سهم دو دختر است. و اگر فرزندان شما دختر باشند بيش از دو تن، دو سوم آن، مال آنهاست. و اگر يك دختر باشد نصف مال از آن اوست، و براى پدر و مادر ميت هر كدام يك ششم است اگر ميت را فرزندى باشد. و اگر او را فرزندى نباشد و (فقط) پدر و مادر از او ارث برند، يك سوم براى مادر او است. و اگر ميت برادرانى داشته باشد يك ششم از آن مادر او است. (اينها) پس از انجام وصيتى است كه كرده يا بعد از اداى وامى كه داشته، نمى‌دانيد پدران و پسران كداميك به شما سودمندترند، اين از جانب خدا مقرر است، خدا دانا و حكيم است.


وَ لَكُمْ نِصْفُ ما تَرَكَ أَزْواجُكُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِينَ بِها أَوْ دَيْنٍ وَ لَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِها أَوْ دَيْنٍ وَ إِنْ كانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَ لَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ كانُوا أَكْثَرَ مِنْ ذٰلِكَ فَهُمْ شُرَكاءُ فِي الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصيٰ بِها أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَارٍّ وَصِيَّةً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ

12

نصف آنچه زنان شما باقى گذاشته‌اند براى شماست اگر آنها را فرزندى نباشد و اگر فرزندى داشته باشند يك چهارم از آن شماست. پس از انجام وصيتى كه كرده‌اند يا پس از اداى وامى كه دارند براى زنان يك چهارم ميراث شماست اگر فرزند نداشته باشيد و اگر فرزند داشته باشيد يك هشتم براى آنهاست بعد از انجام وصيتى كه مى‌كنيد يا اداى وامى كه داريد و اگر مرد يا زنى باشد كه كلاله (برادر، خواهر) از او ارث مى‌برد و برادر يا خواهرى دارد براى هر كدام يك ششم است و اگر بيشتر از يك نفر باشند در يك سوم شريك هستند. بعد از انجام وصيت يا ااى قرضى كه بدون ضرر زدن است، اين سفارش خداست و خدا دانا و حليم است.


تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها وَ ذٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ

13

اينها حدود خداست هر كه به خدا و رسولش اطاعت كند او را به بهشتهايى داخل مى‌كند كه نهرها از زيرا آنها روان است، در آنها جاودانانند و اين رستگارى بزرگى است.


وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلْهُ ناراً خالِداً فِيها وَ لَهُ عَذابٌ مُهِينٌ

14

و هر كه خدا و رسولش را نافرمانى كند و از حدود تجاوز نمايد او را به آتشى كه در آن پيوسته باشد، داخل مى‌كند و براى او است عذابى خوار كننده.


وَ اللاَّتِي يَأْتِينَ الْفاحِشَةَ مِنْ نِسائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ حَتَّي يَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ يَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلاً

15

كسانى كه از زنان شما كار زشت مى‌كنند بر آنها چهار نفر از خودتان شاهد بگيريد، اگر شهادت دادند، آنها را در خانه‌ها نگاه داريد تا مرگشان برسد يا خدا راهى براى آنها پديد آورد.


وَ الَّذانِ يَأْتِيانِها مِنْكُمْ فَآذُوهُما فَإِنْ تابا وَ أَصْلَحا فَأَعْرِضُوا عَنْهُما إِنَّ اللَّهَ كانَ تَوَّاباً رَحِيماً

16

آن دو نفر از شما كه كار زشت مى‌كنند آزارشان كنيد اگر توبه كردند و خود را اصلاح نمودند از آنها دست برداريد كه خدا توبه پذير و مهربان است.


إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَي اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً

17

قبول توبه از جانب خدا فقط براى كسانى است كه كار بد را از روى بى‌اعتنايى مرتكب مى‌شوند، سپس به زودى توبه مى‌كنند خدا بر آنها باز مى‌گردد (قبول توبه مى‌كنند) كه خدا دانا و حكمت كردار است.


وَ لَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتَّي إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَ لَا الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَ هُمْ كُفَّارٌ أُولئِكَ أَعْتَدْنا لَهُمْ عَذاباً أَلِيماً

18

توبه و بازگشت خدا براى كسانى نيست كه كارهاى بد را مى‌كنند تا چون مرگ يكى فرا رسيد بگويد: من اكنون توبه كردم و نه براى كسانى است كه كافر بميرند، براى چنين كسانى عذابى دردناك آماده كرده‌ايم.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّساءَ كَرْهاً وَ لا تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ ما آتَيْتُمُوهُنَّ إِلَّا أَنْ يَأْتِينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ وَ عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسيٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ يَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْراً كَثِيراً

19

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد بر شما حلال نيست كه از زنان باجبار ارث ببريد و آنها را در فشار نگذاريد تا قسمتى از آنچه را به آنها داده‌ايد ببريد (به شما بذل كنند) مگر آنكه به كار قبيح آشكار مرتكب شوند. با آنها بطور شايسته رفتار كنيد و اگر آنها را مكروه داريد شايد چيزى را مكروه بداريد ولى خدا در آن فائده بسيارى قرار بدهد.


وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً

20

و اگر خواستيد زنى را بجاى زنى ديگر بگيريد و به اولى مال زيادى مهريه داده‌ايد از آن چيزى نگيريد آيا آن را به حال بهتان بستن و گناه آشكار مى‌گيريد؟!!


وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضي بَعْضُكُمْ إِليٰ بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً

21

چطور آن را مى‌گيريد حال آن كه بعضى از شما به بعض ديگر رسيده (همزيستى كرده) و زنان از شما پيمانى استوار گرفته‌اند.


وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلَّا ما قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ مَقْتاً وَ ساءَ سَبِيلاً

22

زنانى را كه پدران شما گرفته، مگريد، مگر آنچه در گذشته اتفاق افتاده كه اين‌ كارى زشت و نفرت انگيز و طريقه بدى است.


حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهاتُكُمْ وَ بَناتُكُمْ وَ أَخَواتُكُمْ وَ عَمَّاتُكُمْ وَ خالاتُكُمْ وَ بَناتُ الْأَخِ وَ بَناتُ الْأُخْتِ وَ أُمَّهاتُكُمُ اللاَّتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَ أَخَواتُكُمْ مِنَ الرَّضاعَةِ وَ أُمَّهاتُ نِسائِكُمْ وَ رَبائِبُكُمُ اللاَّتِي فِي حُجُورِكُمْ مِنْ نِسائِكُمُ اللاَّتِي دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَكُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ وَ حَلائِلُ أَبْنائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلابِكُمْ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا ما قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً

23

بر شما حرام شده مادران، دختران، خواهران، عمه‌ها، خاله‌ها، دختران برادر، دختران خواهر، مادرانى كه به شما شير داده‌اند، خواهران رضاعى شما، مادران زنانتان، دختران همسرانتان كه در كنار شما هستند از زنانى كه به آنها دخول كرده‌ايد، اگر دخول نكرده باشيد گناهى در ازدواج آنها نيست، و زنان پسرانى كه از نسل شما هستند و جمع كردن ميان دو خواهر مگر آنچه گذشته است، خداوند آمرزنده و مهربان است.


وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ النِّساءِ إِلَّا ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ كِتابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ أُحِلَّ لَكُمْ ما وَراءَ ذٰلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِيما تَراضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَرِيضَةِ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً حَكِيماً

24

و (بر شما حرام است) زنان شوهردار مگر زنى كه مالك آن شده‌ايد، بدستور خدا اهميت بدهيد. و براى شما حلال است غير اينها، كه به اموال خود (زنى) پيدا كنيد در حالى كه مى‌خواهيد پاكدامنان باشيد نه زناكاران. پس هر كس از زنان كه از او لذت برده‌ايد مهر مقررشان را بدهيد و بر شما گناهى نيست در آنچه پس از مقرر شدن توافق كرده‌ايد خدا دانا و حكمت كردار است.


وَ مَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ مِنْكُمْ طَوْلاً أَنْ يَنْكِحَ الْمُحْصَناتِ الْمُؤْمِناتِ فَمِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ فَتَياتِكُمُ الْمُؤْمِناتِ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمانِكُمْ بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ فَانْكِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَناتٍ غَيْرَ مُسافِحاتٍ وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدانٍ فَإِذا أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفاحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ ما عَلَي الْمُحْصَناتِ مِنَ الْعَذابِ ذٰلِكَ لِمَنْ خَشِيَ الْعَنَتَ مِنْكُمْ وَ أَنْ تَصْبِرُوا خَيْرٌ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ

25

هر كس از شما از جهت مكنت نتواند زنان عفيف آزاد مؤمن را نكاح كند، از آنچه از كنيزان مؤمن مالك شده‌ايد، زن گيرد. خدا بايمان شما داناتر است. همه يكى هستيد. آنها را با اجازه مالكشان نكاح كنيد، مهرشان را بطور شايسته بدهيد، بشرط آنكه پاكدامن باشند نه زناكار و رفيقگير و چون شوهر دار شدند اگر زنا دهند بر آنها نصف مجازات زنان آزاد است. اين براى كسانى از شماست كه از مشقت مى‌ترسد و اگر صبر كنيد براى شما بهتر است، خدا چاره ساز و مهربان است.


يُرِيدُ اللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ وَ يَهْدِيَكُمْ سُنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

26

خدا مى‌خواهد شريعت را بر شما بيان كند و بروشهاى كسانى كه پيش از شما بودند هدايتتان نمايد و بر شما عنايت كند، خدا دانا و حكمت كردار است.


وَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ يُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلاً عَظِيماً

27

خدا مى‌خواهد بر شما توجه كند ولى آنان كه پيرو خواستهاى نفسند مى‌خواهند كه منحرف شويد انحرافى بزرگ.


يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ وَ خُلِقَ الْإِنْسانُ ضَعِيفاً

28

خدا مى‌خواهد تكليف شما را سبك كند كه انسان ناتوان آفريده شده است.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحِيماً

29

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد اموالتان را ميان خود به باطل مخوريد مگر اينكه تجارتى باشد با رضايت طرفين. و يكديگر را نكشيد كه خدا به شما مهربان است.


وَ مَنْ يَفْعَلْ ذٰلِكَ عُدْواناً وَ ظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلِيهِ ناراً وَ كانَ ذٰلِكَ عَلَي اللَّهِ يَسِيراً

30

هر كه از روى تجاوز و ستم ان عمل را انجام دهد به زودى او را به آتشى بزرگ مى‌كشيم و اين كار بر خدا آسان است.


إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَرِيماً

31

اگر از كبيره‌هاى گناهانى كه نهى شده‌ايد اجتناب كنيد بديها (يا گناهان كوچك) شما را مى‌پوشانيم و شما را به جايگاه خوبى وارد مى‌كنيم.


وَ لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَليٰ بَعْضٍ لِلرِّجالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيماً

32

آنچه را كه خدا بعضى از شما را بر بعضى برترى داده، آرزو نكنيد، مردان را از آنچه كرده‌اند بهره‌اى هست و (نيز) زنان را از آنچه كرده‌اند بهره‌اى هست، خدا را از كرمش مسئلت كنيد خدا به همه چيز داناست.


وَ لِكُلٍّ جَعَلْنا مَوالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوالِدانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ الَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيداً

33

براى هر يك از انسانها وارثانى قرار داده‌ايم از آنچه پدران و مادران و نزديكان و همسران گذاشته‌اند، پس نصيب هر يك را بدهيد كه خدا بر هر چيز شاهد و ناظر است.


الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَي النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَليٰ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَيْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ وَ اللاَّتِي تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيًّا كَبِيراً

34

مردان سرپرست زنانند بخاطر برتريتى كه خدا بعضى را بر بعضى قرار داده است و به خاطر آنچه از اموال خود (در تأمين زنان) خرج كرده‌اند، پس زنان شايسته آنهايى هستند كه فربانبر و حافظ غياب شوهر باشند در مقابل حقوقى كه خدا براى آنها حفظ كرده، زنانى كه از عصيان آنها مى‌ترسيد پندشان دهيد و در خوابگاهها از آنها جدايى كنيد و آنها را بزنيد و اگر اطاعت كردند بر آنها بهانه مجوئيد كه خدا والا و بزرگ است.


وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَيْنِهِما فَابْعَثُوا حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَكَماً مِنْ أَهْلِها إِنْ يُرِيدا إِصْلاحاً يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُما إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً خَبِيراً

35

و اگر از جدايى ميان آن دو بيم داشتيد داورى از كسان مرد و داورى از كسان زن انتخاب كنيد اگر خواهان صلح باشند خدا ميان آنها سازش آورد، خدا دانا و آگاه است.


وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ بِذِي الْقُرْبيٰ وَ الْيَتاميٰ وَ الْمَساكِينِ وَ الْجارِ ذِي الْقُرْبيٰ وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ مُخْتالاً فَخُوراً

36

به خدا عبادت كنيد و هيچ چيز را با او شريك نكنيد و با پدر و مادر نيكويى كنيد (و نيز) با خويشان، يتيمان، تنگدستان، همسايه‌اى كه خويشاوند است، همسايه‌اى‌ كه غير خويشاوند است، درماندگان، و آنچه مالك آن شده‌ايد نكويى كنيد كه خدا كسى را كه متكبر و فخر فروش باشد دوست نمى‌دارد.


الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَ يَكْتُمُونَ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ أَعْتَدْنا لِلْكافِرِينَ عَذاباً مُهِيناً

37

همان كسانى كه بخل مى‌ورزند و مردم را ببخل وادار مى‌كنند و آنچه را خدا از فضل خود بآنها داده نهان مى‌دارند. براى كافران عذابى ذلت آور آماده كرده‌ايم.


وَ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ النَّاسِ وَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ مَنْ يَكُنِ الشَّيْطانُ لَهُ قَرِيناً فَساءَ قَرِيناً

38

و كسانى كه اموال خود را براى تظاهر بمردم انفاق مى‌كنند و به خدا و بروز جزا ايمان نمى‌آورند و هر كه شيطان همدم او باشد همدم بدى است.


وَ ما ذا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّهُ وَ كانَ اللَّهُ بِهِمْ عَلِيماً

39

چه شده بر آنها؟! اى كاش كه به خدا و روز جزا تسليم مى‌شدند و از آنچه خدا داده انفاق مى‌كردند!! و خدا بآنها داناست.


إِنَّ اللَّهَ لا يَظْلِمُ مِثْقالَ ذَرَّةٍ وَ إِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضاعِفْها وَ يُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْراً عَظِيماً

40

خدا هموزن ذره‌اى ستم نمى‌كند و اگر عمل، عمل نيك باشد آن را افزون مى‌كند و از جانب خود پاداشى بزرگ مى‌دهد.


فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَليٰ هٰؤُلاءِ شَهِيداً

41

چگونه باشد (حالشان) آن وقتى كه از هر امت گواهى مى‌آوريم و تو را بر اين امت گواه قرار مى‌دهيم.


يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ عَصَوُا الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّي بِهِمُ الْأَرْضُ وَ لا يَكْتُمُونَ اللَّهَ حَدِيثاً

42

آن روز كسانى كه كافر شده و به پيامبر نافرمانى كرده‌اند دوست مى‌دارند كه اى كاش زمين با آنها يكسان مى‌بود و هيچ واقعه‌اى را نمى‌توانند از خدا پنهان كنند.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكاريٰ حَتَّي تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلَّا عابِرِي سَبِيلٍ حَتَّي تَغْتَسِلُوا وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضيٰ أَوْ عَليٰ سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَفُوًّا غَفُوراً

43

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد در حال مستى تا وقتى كه بدانيد چه مى‌گوئيد، نماز نخوانيد و نيز در حال جنابت نماز نخوانيد تا غسل بكنيد مگر آنكه مسافر باشيد و اگر بيمار يا در سفر بوديد و يا يكى از شما از محل خلوت آمد يا با زنان آميزش كرديد و آب نيافتيد خاك پاكى را قصد كنيد (و بآن دست بزنيد) سپس صورت و دستهاى خود را مسح كنيد كه خدا آمرزنده و چاره ساز است.


أَ لَمْ تَرَ إِلَي الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ يَشْتَرُونَ الضَّلالَةَ وَ يُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ

44

آيا نديدى كسانى را كه مقدارى از كتاب به آنها داده شده، گمراهى را مى‌خرند و مى‌خواهند شما نيز گمراه شويد.


وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدائِكُمْ وَ كَفيٰ بِاللَّهِ وَلِيًّا وَ كَفيٰ بِاللَّهِ نَصِيراً

45

خدا به دشمنان شما آگاهتر است. خدا سرپرست كافى و كمك كافى است.


مِنَ الَّذِينَ هادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ وَ يَقُولُونَ سَمِعْنا وَ عَصَيْنا وَ اسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَ راعِنا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَ طَعْناً فِي الدِّينِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ قالُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا وَ اسْمَعْ وَ انْظُرْنا لَكانَ خَيْراً لَهُمْ وَ أَقْوَمَ وَ لٰكِنْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلاً

46

آنها از كسانى هستند كه يهوديت اختيار كرده و كلمه‌ها را، از معانى خود منحرف مى‌كنند، مى‌گويند: شنيديم و نافرمانى كرديم، بشنو شنوا نباشى و مى‌گويند: راعنا تا زبان خويش را در ناحق بگردانند و بدين طعنه زنند، اگر آنها مى‌گفتند شنيديم و فرمان برديم بشنو و بما مهلت ده (تا حقائق را درك كنيم) بر ايشان بهتر و استوارتر بود ولى خدا در اثر كفرشان لعنتشان كرده، جز تعداد اندكى ايمان نمى‌آورند.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ آمِنُوا بِما نَزَّلْنا مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَليٰ أَدْبارِها أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَما لَعَنَّا أَصْحابَ السَّبْتِ وَ كانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولاً

47

اى كسانى كه به شما كتاب داده شده، به آنچه نازل كرده‌ايم و دين شما را تصديق مى‌كند ايمان آوريد، پيش از آنكه صورتهايى را محو كنيم و به قفا برگردانيم يا به آنها لعنت كنيم چنان كه به اصحاب سبت لعنت كرديم و امر خدا شدنى (و حتمى) است.


إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذٰلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَريٰ إِثْماً عَظِيماً

48

خدا نمى‌بخشد كه بدو شرك آورند، و جز اين را براى هر كسى كه بخواهد مى‌بخشد و هر كس به خدا شرك آورد حقا گناه بزرگى را مرتكب شده است.


أَ لَمْ تَرَ إِلَي الَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنْفُسَهُمْ بَلِ اللَّهُ يُزَكِّي مَنْ يَشاءُ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتِيلاً

49

آيا نديدى آنها را كه خود را مدح مى‌كنند، بلكه خدا هر كه را بخواهد مدح مى‌كند و بقدر نخ وسط هسته خرما ستم نمى‌شوند.


انْظُرْ كَيْفَ يَفْتَرُونَ عَلَي اللَّهِ الْكَذِبَ وَ كَفيٰ بِهِ إِثْماً مُبِيناً

50

ببين چطور به خدا دروغ مى‌بندند و همى بس كه آن گناه آشكار است.


أَ لَمْ تَرَ إِلَي الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ وَ يَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هٰؤُلاءِ أَهْديٰ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلاً

51

آيا نديدى كسانى را كه بهره‌اى از كتاب بآنها داده شده كه به مكتب باطل و طغيانگر ايمان مى‌آورند و درباره كافران مى‌گويند كه اينها از مؤمنان بهدايت نزديكتر است.


أُولئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ مَنْ يَلْعَنِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ نَصِيراً

52

همان كسانند كه خدا لعنتشان كرده و هر كه خدا لعنتش كند هرگز يارى براى او نخواهى يافت.


أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ فَإِذاً لا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيراً

53

يا براى آنها در حكومت جهان بهره‌اى هست؟! (اگر چنين بود) به مردم چيزى نمى‌دادند.


أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَليٰ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ فَقَدْ آتَيْنا آلَ إِبْراهِيمَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ آتَيْناهُمْ مُلْكاً عَظِيماً

54

يا بر مردم (خاندان نبوت) در برابر آنچه خدا از كرمش بآنها داده حسد مى‌برند؟! ما به آل ابراهيم شريعت و حكمت داديم و حكومت بزرگى عطا كرديم.


فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَ كَفيٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيراً

55

بعضى بآن ايمان آورد و بعضى از آن اعراض نمود جهنم كه آتشى افروخته است براى آنها بس است.


إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِنا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ ناراً كُلَّما نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْناهُمْ جُلُوداً غَيْرَها لِيَذُوقُوا الْعَذابَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَزِيزاً حَكِيماً

56

براستى كسانى كه به آيات ما كافر شدند بزودى بآتش مهيب داخلشان مى‌كنيم هر وقت پوستهايشان سوخت و بيحس شد پوستهاى ديگرى بر آنها عوض مى‌گيريم تا عذاب را بچشند، خدا عزيز و حكيم است.


وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً لَهُمْ فِيها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ نُدْخِلُهُمْ ظِلاًّ ظَلِيلاً

57

كسانى كه ايمان آورده و عمل شايسته انجام دادند، آنها را به بهشتهايى داخل مى‌كنيم كه از زير آنها نهرها روان است و در آنها جاودانانند براى آنها در آن بهشتها زنان پاكى هست و آنها را بزندگى سعادتبخش داخل مى‌كنيم.


إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِليٰ أَهْلِها وَ إِذا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ إِنَّ اللَّهَ كانَ سَمِيعاً بَصِيراً

58

خدا بشما فرمان ميدهد كه امانتها را به صاحبانشان برگردانيد و چون ميان مردم داورى مى‌كنيد به عدل داورى كنيد، خدا با اين سخن پند خوبى به شما مى‌دهد خدا شنوا و بيناست.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَي اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذٰلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلاً

59

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد اطاعت كنيد خدا را و اطاعت كنيد رسول خدا و صاحبان امر را كه از شما هستند، و اگر در چيزى نزاع كرديد آن را به خدا و رسول ارجاع دهيد اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد، اين خود خوب و عاقبتش خوبتر است.


أَ لَمْ تَرَ إِلَي الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحاكَمُوا إِلَي الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَ يُرِيدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلالاً بَعِيداً

60

آيا نديدى آنان را كه مى‌گويند به آنچه بر تو نازل شده و به آنچه پيش از تو نازل شده ايمان دارند (ولى) مى‌خواهند محاكمه پيش طاغوت ببرند با آنكه مأمور هستند كه به طاغوت كفر ورزند، شيطان مى‌خواهد آنها را به گمراهى افكند، گمراهى دور.


وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِليٰ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَي الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُوداً

61

چون به آنها گفته شود. بيائيد به سوى آنچه خدا نازل كرده (و بيائيد) به طرف اين پيامبر، مى‌بينى كه منافقان از تو اعراض مى‌كنند اعراض جدى.


فَكَيْفَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ثُمَّ جاءُوكَ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا إِحْساناً وَ تَوْفِيقاً

62

چگونه خواهد بود حالشان وقتى كه در اثر عملشان مصيبتى به آنها رسد سپس بيايند پيش تو و قسم خورند كه در اين كار جز نيكى به تو و الفت در ميان دو خصم نظرى نداشته‌ايم.


أُولئِكَ الَّذِينَ يَعْلَمُ اللَّهُ ما فِي قُلُوبِهِمْ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلاً بَلِيغاً

63

آنها كسانى هستند كه خدا آنچه را كه در دل دارند مى‌داند از آنها دورى كن، پندشان ده، و به آنها سخنى رسا بگو كه در وجودشان اثر كند.


وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً

64

هيچ پيامبرى نفرستاديم مگر آنكه به فرمان خدا از وى اطاعت شود، اگر آنها وقتى كه بخود ستم كردند پيش تو آمده و از خدا آمرزش خواسته بودند و پيامبر (هم) بر آنها آمرزش خواسته بود خدا را توبه پذير و مهربان مى‌يافتند.


فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّي يُحَكِّمُوكَ فِيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً

65

پس قسم به پروردگار تو مؤمن نمى‌شوند تا اينكه تو را در اختلافى كه پيش آمده حاكم كنند، سپس در دلهاى خويش از آنچه حكم كرده‌اى ملالى نيابند و كاملا تسليم باشند (كار را بى چون و چرا به حكم تو واگذار كنند).


وَ لَوْ أَنَّا كَتَبْنا عَلَيْهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ أَوِ اخْرُجُوا مِنْ دِيارِكُمْ ما فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٌ مِنْهُمْ وَ لَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا ما يُوعَظُونَ بِهِ لَكانَ خَيْراً لَهُمْ وَ أَشَدَّ تَثْبِيتاً

66

اگر ما به آنها دستور داده بوديم كه خودتان را بكشيد يا از ديار خويش بيرون شويد. جز عده كمى چنين نمى‌كردند و اگر پندهايى را كه به آنها داده مى‌شود عمل مى‌كردند براى آنها بهتر و در تقويتشان محكمتر بود.


وَ إِذاً لَآتَيْناهُمْ مِنْ لَدُنَّا أَجْراً عَظِيماً

67

و آن گاه از جانب خويش به آنها پاداش بزرگى مى‌داديم.


وَ لَهَدَيْناهُمْ صِراطاً مُسْتَقِيماً

68

و براهى راست هدايتشان مى‌كرديم.


وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفِيقاً

69

هر كس خدا و رسول را اطاعت كند آنها همراه كسانى هستند كه خدا نعمتشان داده از پيامبران، صدق پيشگان، گواهان اعمال و شايستگان و آنها نيكو رفيقانند.


ذٰلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللَّهِ وَ كَفيٰ بِاللَّهِ عَلِيماً

70

آن كرامت از خداست و همين بس كه خدا داناست.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِيعاً

71

اى كسانى ايمان آورده‌ايد، سلاحتان را برگيريد گروه گروه به جنگ بيرون شويد يا همگى بيرون شويد.


وَ إِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُنْ مَعَهُمْ شَهِيداً

72

بعضى از شماست كه از رفتن تأخير مى‌كند، پس از مصيبتى كه به شما رسيد مى‌گويد: خدا به من كرم كرد كه با آنها حاضر نبودم.


وَ لَئِنْ أَصابَكُمْ فَضْلٌ مِنَ اللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَنْ لَمْ تَكُنْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُ مَوَدَّةٌ يا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً

73

و اگر بشما از خدا فضلى (غنيمت) رسيد مى‌گويد، گويى ميان شما و او دوستى نبوده: اى كاش با آنها بودم بكاميابى بزرگى مى‌رسيدم.


فَلْيُقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَياةَ الدُّنْيا بِالْآخِرَةِ وَ مَنْ يُقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً

74

بايد بجنگد در راه خدا كسانى كه اين دنيا را بآخرت مى‌فروشند، هر كه در راه خدا بجنگد، كشته شود يا غلبه يابد بزودى باو پاداشى بزرگ مى‌دهيم.


وَ ما لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ نَصِيراً

75

چه شده كه در راه خدا و مستضعفين از مردن و زنان و كودكان نمى‌جنگيد، آنان كه مى‌گويند: پروردگارا ما را از اين شهرى كه اهلش ستمگر است خارج كن و ما را از نزد خودت سرپرستى و از نزد خودت ياورى قرار ده.


الَّذِينَ آمَنُوا يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ الطَّاغُوتِ فَقاتِلُوا أَوْلِياءَ الشَّيْطانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطانِ كانَ ضَعِيفاً

76

آنها كه ايمان دارند در راه خدا مى‌جنگند، آنها كه كافر هستند در راه طاغوت مى‌جنگند، با پيروان شيطان به جنگيد كه حيله شيطان ناتوان است.


أَ لَمْ تَرَ إِلَي الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتالُ إِذا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللَّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَ قالُوا رَبَّنا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتالَ لَوْلا أَخَّرْتَنا إِليٰ أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتاعُ الدُّنْيا قَلِيلٌ وَ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقيٰ وَ لا تُظْلَمُونَ فَتِيلاً

77

آيا نديدى كسانى را كه بآنها گفته شد: دست از جهاد باز داريد، نماز بخوانيد و زكاة بدهيد، چون براى آنها جنگ نوشته شد آن گاه گروهى از آنها از مردم مى‌ترسند هم چنان كه از خدا مى‌ترسند يا بيشتر از آن، و مى‌گويند: پروردگارا چرا بر ما جنگ مقرر كردى؟ چرا تا مدت نزديكى ما را بتأخير نيانداختى؟ بگو متاع دنيا اندكى است، آخرت براى متقى بهتر است در آنجا حتى مقدار اندكى هم مظلوم نمى‌شويد.


أَيْنَما تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ وَ إِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَما لِهٰؤُلاءِ الْقَوْمِ لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثاً

78

هر كجا كه باشيد مرگ شما را در مى‌يابد، گر چه در كاخهاى مستحكم باشيد، اگر بآنها خوبى رسيد گويند: اين از جانب خداست و اگر بآنها بدى رسد گويند: اين از جانب تو است. بگو همه از جانب خداست اين گروه را چه شده كه نمى‌خواهند هيچ سخنى را بفهمند.


ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ وَ أَرْسَلْناكَ لِلنَّاسِ رَسُولاً وَ كَفيٰ بِاللَّهِ شَهِيداً

79

هر خوبى بتو رسد از جانب خداست و هر بدى كه بتو رسد از جانب خود تو است و ما تو را براى مردم پيغمبر فرستاديم و همين بس كه خدا گواه (اين مطلب) است.


مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ تَوَلَّيٰ فَما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً

80

هر كه پيغمبر را اطاعت كند محققا خدا را اطاعت كرده و هر كه (از طاعت او) سر بر تابد ما تو را بآنها نگهبان نفرستاده‌ايم.


وَ يَقُولُونَ طاعَةٌ فَإِذا بَرَزُوا مِنْ عِنْدِكَ بَيَّتَ طائِفَةٌ مِنْهُمْ غَيْرَ الَّذِي تَقُولُ وَ اللَّهُ يَكْتُبُ ما يُبَيِّتُونَ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ تَوَكَّلْ عَلَي اللَّهِ وَ كَفيٰ بِاللَّهِ وَكِيلاً

81

مى‌گويند: كار ما اطاعت است (ولى) چون از نزد تو خارج مى‌شوند، گروهى از آنها شب هنگام جز آنچه تو گفته‌اى مى‌كنند، خدا آنچه شب هنگام مى‌كنند مى‌نويسد، از آنها اعراض كن و بر خدا اعتماد نما خدا در كار ساز بودن كافى است.


أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً

82

آيا در اين قرآن تفكر نمى‌كنند اگر از پيش غير خدا بود در آن اختلاف زيادى مى‌يافتند.


وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذاعُوا بِهِ وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَي الرَّسُولِ وَ إِليٰ أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَ لَوْلا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطانَ إِلَّا قَلِيلاً

83

و چون خبرى از امن يا بيم به آنها رسد انتشارش مى‌دهند، اگر آن را به پيغمبر و سرپرستان خويش رجوع مى‌كردند، استنباط كنندگان آن را مى‌دانستند، و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، از شيطان پيروى كرده بوديد مگر اندكى از شما


فَقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَسَي اللَّهُ أَنْ يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ اللَّهُ أَشَدُّ بَأْساً وَ أَشَدُّ تَنْكِيلاً

84

در راه خدا پيكار كن، جز بر نفس خود مكلف نيستى مؤمنان را به پيكار ترغيب كن، شايد خدا شر كافران را باز دارد كه صلابت خدا محكمتر و عقوبتش سختتر است.


مَنْ يَشْفَعْ شَفاعَةً حَسَنَةً يَكُنْ لَهُ نَصِيبٌ مِنْها وَ مَنْ يَشْفَعْ شَفاعَةً سَيِّئَةً يَكُنْ لَهُ كِفْلٌ مِنْها وَ كانَ اللَّهُ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ مُقِيتاً

85

هر كس وساطت كند وساطت نيكو، وى را از آن بهره‌اى باشد و هر كه وساطت كند وساطت بد وى را از آن بهره‌اى باشد، خدا نگهدار همه چيز است.


وَ إِذا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها إِنَّ اللَّهَ كانَ عَليٰ كُلِّ شَيْءٍ حَسِيباً

86

چون سلامى به شما گفتند، بهتر از آن سلام كنيد يا همان را باز گردانيد كه خدا بر هر چيز حسابگر است.


اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِليٰ يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثاً

87

خدا جز او معبودى نيست قطعا تا روز قيامت كه در آن شكى نيست شما را جمع مى‌كند كيست كه راستگوتر از خدا باشد.


فَما لَكُمْ فِي الْمُنافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَ اللَّهُ أَرْكَسَهُمْ بِما كَسَبُوا أَ تُرِيدُونَ أَنْ تَهْدُوا مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِيلاً

88

چرا درباره منافقان دو گروه شده‌ايد با آنكه خدا آنها را در اثر عملشان سرنگون كرده است آيا مى‌خواهيد آنكه را كه خدا گمراه كرده هدايت كنيد، هر كه را خدا گمراه كند هرگز راهى به هدايت او نخواهى يافت.


وَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ كَما كَفَرُوا فَتَكُونُونَ سَواءً فَلا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ أَوْلِياءَ حَتَّي يُهاجِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَخُذُوهُمْ وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ لا تَتَّخِذُوا مِنْهُمْ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً

89

دوست دارند كه شما نيز مانند آنها كافر شويد و با آنها برابر باشيد، از آنها دوست مگيريد تا در راه خدا مهاجرت كنند و اگر اعراض كردند، آنها را بگيريد و بكشيد هر جا كه پيدا كرديد و از آنها دوستى و يارى مگيريد.


إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِليٰ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ مِيثاقٌ أَوْ جاءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ يُقاتِلُوكُمْ أَوْ يُقاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقاتَلُوكُمْ فَإِنِ اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقاتِلُوكُمْ وَ أَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَما جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلاً

90

مگر آنان كه به قومى مى‌پيوندند كه ميان شما و آنها پيمانى هست يا پيش شما آمده‌اند و سينه آنها تنگ شده از اينكه با شما و يا در معيت شما با قوم خويش بجنگند، و اگر خدا مى‌خواست آنها را بر شما مسلط مى‌كرد و با شما مى‌جنگيدند، پس اگر از شما كنار شدند و جنگ نكردند و اطاعت عرضه نمودند خدا براى شما راهى بر عليه آنها قرار نداده است.


سَتَجِدُونَ آخَرِينَ يُرِيدُونَ أَنْ يَأْمَنُوكُمْ وَ يَأْمَنُوا قَوْمَهُمْ كُلَّما رُدُّوا إِلَي الْفِتْنَةِ أُرْكِسُوا فِيها فَإِنْ لَمْ يَعْتَزِلُوكُمْ وَ يُلْقُوا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ وَ يَكُفُّوا أَيْدِيَهُمْ فَخُذُوهُمْ وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أُولئِكُمْ جَعَلْنا لَكُمْ عَلَيْهِمْ سُلْطاناً مُبِيناً

91

بزودى قوم ديگرى مى‌يابيد كه مى‌خواهند از شما و از قوم خود ايمن باشند و چون بفتنه و شرك رانده شوند در آن سرنگون شوند، پس اگر از شما كناره نگرفتند


وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلَّا خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ دِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِليٰ أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا فَإِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ إِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ مِيثاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِليٰ أَهْلِهِ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ شَهْرَيْنِ مُتَتابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً

92

در خور شأن هيچ مؤمن نيست كه مؤمنى را بكشد مگر از روى اشتباه، هر كه مؤمنى را به خطا بكشد بر اوست كه بنده مؤمنى آزاد كند و خونبهايى يكسان او تسليم نمايد مگر آنكه ببخشند و اگر از قومى است كه دشمن شماست و او مؤمن است، وظيفه آزاد كردن بنده است، و اگر مقتول از گروهى است كه ميان شما و آنها پيمانى هست خونبهايى يكسان او تسليم شود و بنده‌اى آزاد گردد، و هر كه نتواند دو ماه پى در پى روزه بگيرد، اين توبه‌اى از جانب خداست، خدا دانا و حكمت كردار است.


وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِيها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظِيماً

93

و هر كه مؤمنى را از روى عمد بكشد، جزاى او جهنم است كه پيوسته در آن باشد. خدا بر او غضب و لعنت مى‌كند و براى او عذاب بزرگى آماده كرده است.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا ضَرَبْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَتَبَيَّنُوا وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقيٰ إِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ كَثِيرَةٌ كَذٰلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنُوا إِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيراً

94

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد چون در راه خدا (جهاد) سفر مى‌كنيد تحقيق كنيد به كسى كه به شما سلام مى‌كند نگوئيد مؤمن نيستى كه در اينكار متاع دنيا را مى‌جوئيد غنيمتهاى بسيار در نزد خداست، شما پيش از اين چنين بوديد و خدا بر شما منت نهاد، پس بتحقيق بپردازيد كه خدا بآنچه مى‌كنيد داناست.


لا يَسْتَوِي الْقاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَ الْمُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدِينَ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ عَلَي الْقاعِدِينَ دَرَجَةً وَ كُلاًّ وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنيٰ وَ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدِينَ عَلَي الْقاعِدِينَ أَجْراً عَظِيماً

95

مؤمنان نشسته از جهاد كه نقصى ندارند با مجاهدين كه با مالها و جانهاى خويش در راه خدا جهاد مى‌كنند، يكسان نيستند خدا مجاهدين با اموال و جانهاى خويش را بر نشستگان به مرتبه برترى داده و همه را وعده نيكو داده و مجاهدان را بر قاعدان به پاداش بزرگ فضيلت داده است.


دَرَجاتٍ مِنْهُ وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً

96

(آن اجر) مرتبه‌ها و آمرزش و رحمت است و خدا آمرزنده و مهربان است.


إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمِي أَنْفُسِهِمْ قالُوا فِيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فِيها فَأُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصِيراً

97

كسانى در حال ظالم بودن بنفس خود، ملائكه جانشان را بگرفتند گفتند: در چه وضع بوديد؟ گفتند: مادر زمين بيچاره شده‌ها بوديم، گفتند: آيا زمين خدا وسعت نداشت كه در آن مهاجرت كنيد، آنها جايشان جهنم است و بد سرانجامى است.


إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ لا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ سَبِيلاً

98

مگر بيچاره شدگانى از مردان و زنان و كودكان كه چاره‌اى نتوانند و راهى (براى فرار) نمى‌يابند.


فَأُولئِكَ عَسَي اللَّهُ أَنْ يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ كانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُوراً

99

آنها شايد خدا عفوشان كند، كه خدا بسيار عفو كننده و چاره ساز است.


وَ مَنْ يُهاجِرْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يَجِدْ فِي الْأَرْضِ مُراغَماً كَثِيراً وَ سَعَةً وَ مَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِهِ مُهاجِراً إِلَي اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَي اللَّهِ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً

100

هر كه در راه خدا مهاجرت كند در زمين جولانگاه بسيار و وسعت مى‌يابد و هر كه از خانه‌اش هجرت‌كنان به سوى خدا و رسول خارج شود سپس مرگ او را دريابد پاداش وى بعهده خدا بوده خدا آمرزنده و مهربان است.


وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً

101

و چون در زمين سفر كنيد براى شما گناهى نيست كه از نماز كوتاه كنيد اگر بترسيد كه كفار شما را غافلگير كند زيرا كافران دشمن آشكار شما هستند.


وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْريٰ لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَ أَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً واحِدَةً وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كانَ بِكُمْ أَذيً مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضيٰ أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَ خُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكافِرِينَ عَذاباً مُهِيناً

102

و چون در ميان مجاهدين باشى و بخواهى براى آنها نماز بپا كنى، گروهى از آنها با تو به نماز برخيزند و اسلحه خود را برگيريد و چون نماز خواندند در پشت سر شما (روبروى دشمن) باشند، و طائفه ديگر كه نماز نخوانده است بيايند و با تو نماز بخوانند و احتياط بدارند و اسلحه خويش را برگيرند كفار خوش دارند كه اى كاش از سلاحهاى خود و كالاهاى خويش غافل شويد تا يكباره به شما حمله كنند و بر شما گناهى نيست اگر از باران زحمتى داشتيد يا بيمار بوديد، اين كه سلاحهاى خويش را بزمين گذاريد ولى احتياط خود را بداريد كه خدا براى كفار عذابى خوار كننده آماده كرده است.


فَإِذا قَضَيْتُمُ الصَّلاةَ فَاذْكُرُوا اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَليٰ جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ كانَتْ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً

103

و چون نماز را تمام كرديد خدا را ايستاده، نشسته و خوابيده ياد كنيد و چون ايمن شديد نماز را (بطور معمول) بپا داريد كه نماز براى مؤمنان نوشته وقتدارى است.


وَ لا تَهِنُوا فِي ابْتِغاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَما تَأْلَمُونَ وَ تَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ ما لا يَرْجُونَ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً

104

در تعقيب كردن آن گروه سستى مكنيد اگر شما رنج مى‌بريد آنها نيز چنان كه شما رنج مى‌بريد، رنج مى‌برند و شما از خدا چيزى اميد داريد كه آنها ندارند و خدا دانا و حكمت كردار است.


إِنَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِما أَراكَ اللَّهُ وَ لا تَكُنْ لِلْخائِنِينَ خَصِيماً

105

ما اين كتاب حق را بتو نازل كرديم كه طبق آنچه خدا بتو فهمانده ميان مردم داورى كنى، (پس داورى كن) و طرفگير خائنان مباش.


وَ اسْتَغْفِرِ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً

106

و از خدا آمرزش بخواه كه خدا آمرزنده است و مهربان است.


وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ خَوَّاناً أَثِيماً

107

و از آنها كه بخويشتن خيانت مى‌كنند دفاع مكن كه خدا كسى را كه خيانتگر و گناه پيشه است دوست نمى‌دارد.


يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَ لا يَسْتَخْفُونَ مِنَ اللَّهِ وَ هُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ ما لا يَرْضيٰ مِنَ الْقَوْلِ وَ كانَ اللَّهُ بِما يَعْمَلُونَ مُحِيطاً

108

از مردم شرم مى‌كنند اما از خدا شرم نمى‌كنند با آنكه خدا هنگامى كه سخنى در شب به خلاف رضاى او مى‌سازند، با آنهاست و به آنچه مى‌كنند احاطه دارد (و ميداند).


ها أَنْتُمْ هٰؤُلاءِ جادَلْتُمْ عَنْهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا فَمَنْ يُجادِلُ اللَّهَ عَنْهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَمْ مَنْ يَكُونُ عَلَيْهِمْ وَكِيلاً

109

بدانيد شما اشخاصى هستيد كه در زندگى دنيا از آنها دفاع كرديد اما روز قيامت چه كسى از آنها دفاع مى‌كند يا چه كسى وكيل و كار ساز آنها مى‌شود؟


وَ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّهَ يَجِدِ اللَّهَ غَفُوراً رَحِيماً

110

هر كس بدى كند و يا به خويشتن ستم كند، سپس از خدا آمرزش بخواهد، خدا را آمرزنده و مهربان مى‌يابد.


وَ مَنْ يَكْسِبْ إِثْماً فَإِنَّما يَكْسِبُهُ عَليٰ نَفْسِهِ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً

111

و هر كس گناهى كند بضرر خويش مى‌كند، خدا دانا و حكمت كردار است.


وَ مَنْ يَكْسِبْ خَطِيئَةً أَوْ إِثْماً ثُمَّ يَرْمِ بِهِ بَرِيئاً فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً

112

و هر كس خطا يا گناهى كند سپس آن را بگردن بيگناهى اندازد بهتانى و گناهى آشكار را بدوش گرفته است.


وَ لَوْلا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَ رَحْمَتُهُ لَهَمَّتْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ أَنْ يُضِلُّوكَ وَ ما يُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَضُرُّونَكَ مِنْ شَيْءٍ وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ عَلَّمَكَ ما لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَ كانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيماً

113

اگر كرم و رحمت خدا نبود گروهى از آنها مى‌خواستند تو را گمراه كنند ولى جز خويشتن را گمراه نمى‌كنند و بتو هيچ ضررى نمى‌زنند و خدا اين كتاب و حكمت را بر تو فرستاده و آنچه را كه ندانسته بودى آموخته و كرم خدا بر تو بزرگ است.


لا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِنْ نَجْواهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذٰلِكَ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً

114

در بيشتر سخنان سرى آنها فائده‌اى نيست مگر آنكه بصدقه دادنى، يا بكار نيكى و يا باصلاحى ميان مردم فرمان دهد، هر كه اينها را براى رضاى خدا انجام دهد، بزودى باو پاداش بزرگى مى‌دهيم.


وَ مَنْ يُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُديٰ وَ يَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّيٰ وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً

115

و هر كه بعد از روشن شدن حق، با اين پيامبر مخالفت كند و بغير طريقه مؤمنان رود، او را بآنچه دوست مى‌دارد وا مى‌گذاريم و به جهنم وارد مى‌كنيم كه سرانجام بدى است.


إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذٰلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعِيداً

116

خدا نمى‌بخشد كه به او شرك آورند، جز اين براى آنكه بخواهد مى‌بخشد و هر كه به خدا شرك آورد گمراه شده، گمراهى دور.


إِنْ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ إِلَّا إِناثاً وَ إِنْ يَدْعُونَ إِلَّا شَيْطاناً مَرِيداً

117

نمى‌خوانند جز خدا مگر منفعلها را، و نمى‌خوانند مگر شيطان بيفائده را.


لَعَنَهُ اللَّهُ وَ قالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبادِكَ نَصِيباً مَفْرُوضاً

118

خدا او را لعنت كرده و او گفته كه از بندگانت سهم معينى خواهم گرفت.


وَ لَأُضِلَّنَّهُمْ وَ لَأُمَنِّيَنَّهُمْ وَ لَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ آذانَ الْأَنْعامِ وَ لَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ وَ مَنْ يَتَّخِذِ الشَّيْطانَ وَلِيًّا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْراناً مُبِيناً

119

حتما گمراهشان مى‌كنم و حتما آرزومندشان مى‌كنم و حتما وادارشان مى‌كنم كه گوش چهار پايان را بشكافند و وادارشان مى‌كنم تا دين خدا را تغيير دهند، و هر كس جز خدا شيطان را مطاع گيرد زيان كرده است زيانى آشكار.


يَعِدُهُمْ وَ يُمَنِّيهِمْ وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلَّا غُرُوراً

120

شيطان آنها را وعده مى دهد و آرزومند مى‌كند شيطان جز فريب به آنها وعده نمى دهد.


أُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ لا يَجِدُونَ عَنْها مَحِيصاً

121

آنها جايشان جهنم است و از آن فرارگاهى نمى‌يابند.


وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها أَبَداً وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قِيلاً

122

آنهايى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند حتما آنها را به بهشتهايى كه از زير آنها نهرها روان است داخل مى‌كنيم، در آنها جاودانانند، وعده خدا حق است و كيست كه از خدا راستگوتر باشد.


لَيْسَ بِأَمانِيِّكُمْ وَ لا أَمانِيِّ أَهْلِ الْكِتابِ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً يُجْزَ بِهِ وَ لا يَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً

123

نه به آرزوهاى شماست و نه به آرزوهاى اهل كتاب، هر كه كار بدى كند مجازات بيند و جز خدا برى خود دوست و يارى نمى‌يابد.


وَ مَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثيٰ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لا يُظْلَمُونَ نَقِيراً

124

و هر كس از كارهاى شايسته كند، مرد باشد يا زن حال آنكه مؤمن است، آنها داخل بهشت مى‌شوند و به قدر جاى منقارى مظلوم نمى‌شوند.


وَ مَنْ أَحْسَنُ دِيناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ وَ اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً وَ اتَّخَذَ اللَّهُ إِبْراهِيمَ خَلِيلاً

125

كيست بهتر باشد در دين از آنكه به خدا تسليم شده، نيكو كار است، پيرو دين ابراهيم و موحد است، خدا ابراهيم را بدوستى گرفته است.


وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ كانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطاً

126

آنچه در آسمانها و زمين هست مال خداست و خدا به همه چيز احاطه دارد.


وَ يَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّساءِ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَ ما يُتْليٰ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ فِي يَتامَي النِّساءِ اللاَّتِي لا تُؤْتُونَهُنَّ ما كُتِبَ لَهُنَّ وَ تَرْغَبُونَ أَنْ تَنْكِحُوهُنَّ وَ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدانِ وَ أَنْ تَقُومُوا لِلْيَتاميٰ بِالْقِسْطِ وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِهِ عَلِيماً

127

از تو درباره زنان فتوى مى‌خواهند، بگو خدا درباره آنها شما را فتوى مى‌دهد، و نيز فتوى ميدهد در آنچه بر شما در خصوص دختران يتيم كه حقوقشان را نمى‌دهيد و از نكاحشان اعراض مى‌كنيد و كودكان بيچاره، در قرآن تلاوت مى‌شود و نيز فتوى مى‌دهد كه درباره يتيمان به عدالت رفتار كنيد، و آنچه از نيكى مى‌كنيد خدا به آن دانا است.


وَ إِنِ امْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَوْ إِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يُصْلِحا بَيْنَهُما صُلْحاً وَ الصُّلْحُ خَيْرٌ وَ أُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَ إِنْ تُحْسِنُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيراً

128

اگر زنى از عصيان يا بى ميلى شوهرش بيم دارد، مانعى نيست كه ميان خود سازش كنند، سازش كردن خوب است، جانها در تنگ چشمى حاضراند و اگر نكويى كنيد و از اعراض پرهيز جوييد خدا به آنچه مى‌كنيد داناست.


وَ لَنْ تَسْتَطِيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ فَلا تَمِيلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوها كَالْمُعَلَّقَةِ وَ إِنْ تُصْلِحُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً

129

هرگز نمى‌توانيد ميان زنها به عدالت (واقعى) رفتار كنيد هر چند به اينكار حريص هم باشيد پس از زن تمام اعراض نكنيد كه او را بلا تكليف بگذاريد و اگر سازش كنيد و از بلا تكليف گذاشتن به پرهيزيد خدا آمرزنده و مهربان است.


وَ إِنْ يَتَفَرَّقا يُغْنِ اللَّهُ كُلاًّ مِنْ سَعَتِهِ وَ كانَ اللَّهُ واسِعاً حَكِيماً

130

و اگر از هم جدا شوند خدا هر دو را از گشايش خود بى‌نياز گرداند كه خدا وسعت بخش و حكمت كردار است.


وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ لَقَدْ وَصَّيْنَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ إِيَّاكُمْ أَنِ اتَّقُوا اللَّهَ وَ إِنْ تَكْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ كانَ اللَّهُ غَنِيًّا حَمِيداً

131

آنچه در آسمانها و زمين هست، مال خداست، به شما و پيش از شما به اهل كتاب سفارش كرده‌ايم كه از خدا بترسيد و اگر كافر شويد هر چه در آسمانها و زمين هست مال خداست و خدا بى‌نياز و پسنديده است.


وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ كَفيٰ بِاللَّهِ وَكِيلاً

132

مال خداست آنچه در آسمانها و زمين هست و وكيل بودن خدا كافى است.


إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ أَيُّهَا النَّاسُ وَ يَأْتِ بِآخَرِينَ وَ كانَ اللَّهُ عَليٰ ذٰلِكَ قَدِيراً

133

اگر بخواهد شما را مى‌برد اى مردم، و ديگران را مى‌آورد و خدا بر اينكار تواناست.


مَنْ كانَ يُرِيدُ ثَوابَ الدُّنْيا فَعِنْدَ اللَّهِ ثَوابُ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ كانَ اللَّهُ سَمِيعاً بَصِيراً

134

هر كه ثواب دنيا را مى‌خواهد، ثواب دنيا و آخرت نزد خداست و خدا شنوا و بيناست.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلَّهِ وَ لَوْ عَليٰ أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبِينَ إِنْ يَكُنْ غَنِيًّا أَوْ فَقِيراً فَاللَّهُ أَوْليٰ بِهِما فَلا تَتَّبِعُوا الْهَويٰ أَنْ تَعْدِلُوا وَ إِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيراً

135

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، قائم به عدالت و گواهان براى خدا باشيد هر چند به ضرر خود يا پدر و مادر و خويشان باشد، اگر مشهود له توانگر يا فقير باشد خدا به آن دو سزاوارتر است، پيرو هوس مباشيد كه از عدالت اعراض كنيد، اگر گواهى را تبديل كنيد يا از آن اعراض نمائيد خدا به آنچه مى‌كنيد داناست‌


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذِي نَزَّلَ عَليٰ رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذِي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعِيداً

136

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، ايمان بياوريد به خدا و پيغمبرش و به اين كتاب كه به پيمبرش نازل كرده و به آن كتابى كه از پيش فرستاده، هر كه به خدا و فرشتگان و كتابها و پيامبران او و روز قيامت منكر شود در ضلال افتاده ضلالى دور.


إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ آمَنُوا ثُمَّ كَفَرُوا ثُمَّ ازْدادُوا كُفْراً لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلاً

137

كسانى كه ايمان آوردند سپس كافر شدند، سپس ايمان آوردند سپس كافر شدند سپس بر كفر افزودند، در سنت خدا نبوده كه آنها را بيامرزد و نه براهى هدايت كند


بَشِّرِ الْمُنافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِيماً

138

مژده بده منافقان را كه براى آنهاست عذابى دردناك.


الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكافِرِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَ يَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً

139

كسانى كه كفار را به جاى مؤمنان دوست مى‌گيرند، آيا در نزد كفار عزت مى‌جويند؟! عزت همه از آن خداست.


وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ آياتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِها وَ يُسْتَهْزَأُ بِها فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّي يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقِينَ وَ الْكافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعاً

140

بر شما در كتاب نازل كرده كه چون شنيديد كه آيات مورد انكار و مسخره قرار مى‌گيرد، با آنها ننشينيد تا در حديث ديگرى وارد شوند، شما آن وقت مثل آنها هستيد، خدا همه منافقان و كفار را در جهنم جمع مى‌كند.


الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِنْ كانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ قالُوا أَ لَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ وَ إِنْ كانَ لِلْكافِرِينَ نَصِيبٌ قالُوا أَ لَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ وَ نَمْنَعْكُمْ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكافِرِينَ عَلَي الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلاً

141

كسانى كه درباره شما انتظار مى‌كشند اگر براى شما فتحى از خدا باشد گويند: آيا با شما نبوديم؟ و اگر براى كافران بهره‌اى از پيروزى باشد گويند: آيا بر شما غلبه نكرديم؟ آيا از مؤمنان منعتان نكرديم؟ خدا ميان شما روز قيامت داورى مى‌كند و خدا هرگز براى كافران بر ضد مؤمنان راهى قرار نمى‌دهد.


إِنَّ الْمُنافِقِينَ يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ وَ إِذا قامُوا إِلَي الصَّلاةِ قامُوا كُساليٰ يُراءُونَ النَّاسَ وَ لا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلاً

142

منافقان با خدا حيله مى‌كنند، خدا با آنها حيله مى‌كند و چون به نماز برخيزند كسل و سنگين برخيزند در مقابل مردم در نماز ريا و تظاهر مى‌كنند، خدا را جز اندكى ياد نمى‌كنند.


مُذَبْذَبِينَ بَيْنَ ذٰلِكَ لا إِليٰ هٰؤُلاءِ وَ لا إِليٰ هٰؤُلاءِ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِيلاً

143

مردد هستند ميان كفر و ايمان نه بسوى مؤمنان نه به سوى كفار، هر كس خدا گمراهش كند هرگز براى او راهى پيدا نمى‌كند.


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْكافِرِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَ تُرِيدُونَ أَنْ تَجْعَلُوا لِلَّهِ عَلَيْكُمْ سُلْطاناً مُبِيناً

144

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد كفار را به جاى مؤمنان دوست مگيريد آيا مى‌خواهيد براى خدا بر ضرر خودتان حجت آشكارى قرار دهيد؟!


إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيراً

145

حقا كه منافقان در پائين‌ترين طبقه آتشند و هرگز براى آنان ياور و حامى پيدا نمى‌كنى.


إِلَّا الَّذِينَ تابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ اعْتَصَمُوا بِاللَّهِ وَ أَخْلَصُوا دِينَهُمْ لِلَّهِ فَأُولئِكَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَوْفَ يُؤْتِ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ أَجْراً عَظِيماً

146

مگر آنان كه توبه كرده و خود را اصلاح نموده و به خدا چنگ زده و عبادت خود را براى خدا خالص كرده‌اند آنها با مؤمنانند، خدا بزودى به مؤمنان پاداش بزرگ خواهد داد.


ما يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ وَ كانَ اللَّهُ شاكِراً عَلِيماً

147

اگر شكر نعمت كرديد و ايمان آورديد خدا با معذب كردن شما مى‌خواهد چه بكند؟ با آنكه خدا پاداش دهنده و دانا به اعمال است.


لا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ وَ كانَ اللَّهُ سَمِيعاً عَلِيماً

148

خدا آشكار كردن بدى را دوست نمى‌دارد مگر آن كس كه مظلوم شده است، و خدا شنوا و داناست.


إِنْ تُبْدُوا خَيْراً أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَنْ سُوءٍ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ عَفُوًّا قَدِيراً

149

اگر خوب را آشكار كنيد يا پنهان داريد يا از بدى عفو كنيد خدا بسيار عفو كننده و توانا است.


إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذٰلِكَ سَبِيلاً

150

كسانى كه به خدا و پيامبرانش كفر مى‌ورزند و مى‌خواهند ميان خدا و پيامبرانش جدايى افكنند و مى‌گويند به بعضى ايمان مى‌آوريم و به بعضى كافر مى‌شويم و مى‌خواهند ميان ايمان به خدا و پيامبران راه ديگرى بگيرند.


أُولئِكَ هُمُ الْكافِرُونَ حَقًّا وَ أَعْتَدْنا لِلْكافِرِينَ عَذاباً مُهِيناً

151

آنها كافر حقيقى هستند، ما براى كافران عذاب خوار كننده‌اى آماده كرده‌ايم.


وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لَمْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ أُولئِكَ سَوْفَ يُؤْتِيهِمْ أُجُورَهُمْ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً

152

كسانى كه به خدا و پيامبران او ايمان آورده و ميان هيچ يك از آنها فرقى نگذاشته‌اند خدا به زودى پاداش آنها را مى‌دهد، خدا آمرزنده و مهربان است.


يَسْئَلُكَ أَهْلُ الْكِتابِ أَنْ تُنَزِّلَ عَلَيْهِمْ كِتاباً مِنَ السَّماءِ فَقَدْ سَأَلُوا مُوسيٰ أَكْبَرَ مِنْ ذٰلِكَ فَقالُوا أَرِنَا اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ ثُمَّ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّناتُ فَعَفَوْنا عَنْ ذٰلِكَ وَ آتَيْنا مُوسيٰ سُلْطاناً مُبِيناً

153

اهل كتاب از تو مى‌خواهند كه كتابى (تمام) بر آنها نازل كنى، از موسى بزرگتر از آن را خواستند، گفتند: خدا را آشكارا بما بنمايان، صاعقه در اثر ظلمشان آنها را گرفت، آن گاه پس از آمدن معجزات گوساله پرستى كردند، از اين گناه عفو كرديم و به موسى تسلط آشكار داديم.


وَ رَفَعْنا فَوْقَهُمُ الطُّورَ بِمِيثاقِهِمْ وَ قُلْنا لَهُمُ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً وَ قُلْنا لَهُمْ لا تَعْدُوا فِي السَّبْتِ وَ أَخَذْنا مِنْهُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً

154

به علت ميثاقشان كوه را بالاى آنها برديم و به آنها گفتيم از دروازه شهر سجده‌كنان وارد شويد، و گفتيم در مورد شنبه تجاوز نكنيد و از آنها پيمان محكمى گرفتيم.


فَبِما نَقْضِهِمْ مِيثاقَهُمْ وَ كُفْرِهِمْ بِآياتِ اللَّهِ وَ قَتْلِهِمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ قَوْلِهِمْ قُلُوبُنا غُلْفٌ بَلْ طَبَعَ اللَّهُ عَلَيْها بِكُفْرِهِمْ فَلا يُؤْمِنُونَ إِلَّا قَلِيلاً

155

به علت نقض پيمان و كفر بآيات خدا و ناحق كشتن پيامبران (ملعون شدند) و اينكه مى‌گفتند دلهاى ما در غلاف است (چنين نيست) بلكه خدا بسزاى كفرشان بر دل آنها مهر نهاده در نتيجه جز اندكى ايمان نمى‌آورند.


وَ بِكُفْرِهِمْ وَ قَوْلِهِمْ عَليٰ مَرْيَمَ بُهْتاناً عَظِيماً

156

و به علت كافر شدن و اينكه به مريم دروغى بزرگ گفتند (ملعون شدند).


وَ قَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَي ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لٰكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَ إِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِنْهُ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلَّا اتِّباعَ الظَّنِّ وَ ما قَتَلُوهُ يَقِيناً

157

و به علت اين گفتارشان كه ما عيسى پسر مريم را كشتيم كه رسول خدا بود اما او را نكشتند و بر دار نزدند ولى بر آنها مشتبه شد و آنها كه درباره قتل او اختلاف كردند از آن در شك هستند و در آن علمى جز پيروى گمان ندارند و او را به يقين نكشتند.


بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَ كانَ اللَّهُ عَزِيزاً حَكِيماً

158

بلكه خدا او را بسوى خويش بالا برد، خدا عزيز و حكيم است.


وَ إِنْ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ إِلَّا لَيُؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يَكُونُ عَلَيْهِمْ شَهِيداً

159

هيچكس از اهل كتاب نيست مگر آنكه پيش از مرگش به عيسى ايمان مى‌آورد و روز قيامت بر آنها گواه خواهد بود.


فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا عَلَيْهِمْ طَيِّباتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَ بِصَدِّهِمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ كَثِيراً

160

به علت ظلمى كه از يهود واقع شد پاكيزه‌هاى حلال شده را بر آنها حرام كرديم و به علت بسيار باز داشتن مردم از راه خدا.


وَ أَخْذِهِمُ الرِّبَوا وَ قَدْ نُهُوا عَنْهُ وَ أَكْلِهِمْ أَمْوالَ النَّاسِ بِالْباطِلِ وَ أَعْتَدْنا لِلْكافِرِينَ مِنْهُمْ عَذاباً أَلِيماً

161

و بجهت ربا گرفتن با آنكه از آن نهى شده بودند و بجهت خوردن اموال مردم به باطل، و براى كافران يهود عذاب دردناكى آماده كرده‌ايم.


لٰكِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ الْمُقِيمِينَ الصَّلاةَ وَ الْمُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ أُولئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْراً عَظِيماً

162

لكن دانشمندان ثابت در علم و مؤمنين آنها بآنچه بر تو نازل شده و به آنچه پيش از تو نازل شده ايمان مى‌آورند، كه بنماز گزاران و زكات دهندگان و مؤمنان به خدا و روز جزا هستند، آنها را بزودى پاداش بزرگى خواهيم داد.


إِنَّا أَوْحَيْنا إِلَيْكَ كَما أَوْحَيْنا إِليٰ نُوحٍ وَ النَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَوْحَيْنا إِليٰ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ عِيسيٰ وَ أَيُّوبَ وَ يُونُسَ وَ هارُونَ وَ سُلَيْمانَ وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً

163

ما بتو وحى كرديم چنان كه بنوح و پيامبران بعد از او وحى كرديم و نيز وحى كرديم به ابراهيم، اسماعيل، اسحاق، يعقوب، نوادگان، عيسى، ايوب، يونس، هارون، سليمان و بداود زبور داديم. و نيز وحى كرديم.


وَ رُسُلاً قَدْ قَصَصْناهُمْ عَلَيْكَ مِنْ قَبْلُ وَ رُسُلاً لَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ وَ كَلَّمَ اللَّهُ مُوسيٰ تَكْلِيماً

164

به پيغمبرانى كه از پيش بر تو حكايت كرده‌ايم و پيغمبرانى كه بر تو حكايت نكرده‌ايم و خدا با موسى سخن گفت بطور مخصوص.


رُسُلاً مُبَشِّرِينَ وَ مُنْذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَي اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ كانَ اللَّهُ عَزِيزاً حَكِيماً

165

پيغمبرانى بودند، بشارت دهنده و انذار كننده تا مردم پس از آمدن آنها بر ضد خدا دليلى نداشته باشند، خدا توانا و حكمت كردار است.


لٰكِنِ اللَّهُ يَشْهَدُ بِما أَنْزَلَ إِلَيْكَ أَنْزَلَهُ بِعِلْمِهِ وَ الْمَلائِكَةُ يَشْهَدُونَ وَ كَفيٰ بِاللَّهِ شَهِيداً

166

اما خدا گواهى مى‌دهد بآنچه بر تو نازل كرده، و آن را با علم خودش نازل كرده، فرشتگان نيز گواهى مى‌دهند و گواه بودن خدا بس است.


إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالاً بَعِيداً

167

كسانى كه كافر شده و مردم را از راه خدا منحرف كرده‌اند بضلالت افتاده‌اند ضلالتى دور.


إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقاً

168

كسانى كه كافر شده و ظلم كرده‌اند، خدا كسى نبوده كه آنها را بيامرزد و نه براهى هدايت كند.


إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها أَبَداً وَ كانَ ذٰلِكَ عَلَي اللَّهِ يَسِيراً

169

مگر براه جهنم كه در آن جاودانانند و اين بر خدا آسان است.


يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّكُمْ فَآمِنُوا خَيْراً لَكُمْ وَ إِنْ تَكْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيماً

170

اى مردم اين پيغمبر حق را از جانب پروردگار براى شما آورد، ايمان بياوريد كه بخير شماست و اگر كفر ورزيديد آنچه در آسمانها و زمين هست از آن خداست خدا دانا و حكمت كردار است.


يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ وَ لا تَقُولُوا عَلَي اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَي ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَ كَلِمَتُهُ أَلْقاها إِليٰ مَرْيَمَ وَ رُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ لا تَقُولُوا ثَلاثَةٌ انْتَهُوا خَيْراً لَكُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلهٌ واحِدٌ سُبْحانَهُ أَنْ يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ كَفيٰ بِاللَّهِ وَكِيلاً

171

اى اهل كتاب در دين خود تجاوز نكنيد و بر خدا جز حق مگوييد، عيساى مسيح فقط رسول خدا و كلمه خدا بود كه به مريم القا كرد و روحى از او بود، پس به خدا و پيغمبران او ايمان بياوريد و مگوييد: سه چيز است، بس كنيد كه بخير شماست، خدا فقط معبود يگانه است، منزه است از آنكه براى او فرزندى باشد، براى اوست آنچه در آسمانها و زمين هست، وكيل بودن خدا بس است.


لَنْ يَسْتَنْكِفَ الْمَسِيحُ أَنْ يَكُونَ عَبْداً لِلَّهِ وَ لَا الْمَلائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ وَ مَنْ يَسْتَنْكِفْ عَنْ عِبادَتِهِ وَ يَسْتَكْبِرْ فَسَيَحْشُرُهُمْ إِلَيْهِ جَمِيعاً

172

مسيح هرگز ابا ندارد كه بنده خدا باشد، همچنين ملائكة مقرب، هر كس از بندگان خدا ابا كند و تكبر ورزد همه را بسوى خويش محشور خواهد كرد.


فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ أَمَّا الَّذِينَ اسْتَنْكَفُوا وَ اسْتَكْبَرُوا فَيُعَذِّبُهُمْ عَذاباً أَلِيماً وَ لا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً

173

اما آنان كه ايمان آورده و اعمال شايسته انجام داده‌اند پاداش آنها را بطور كامل مى‌دهد و از كرم خويش افزون كند، اما آنهايى كه ابا و استكبار كرده‌اند بعذاب دردناكى عذابشان كند و براى خود بغير خدا يار و ياورى نمى‌يابند.


يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ نُوراً مُبِيناً

174

اى مردم براى شما از پروردگارتان دليل روشنى آمد و بر شما نور آشكارى نازل كرديم.


فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ اعْتَصَمُوا بِهِ فَسَيُدْخِلُهُمْ فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ وَ فَضْلٍ وَ يَهْدِيهِمْ إِلَيْهِ صِراطاً مُسْتَقِيماً

175

پس آنان كه به خدا ايمان آوردند و به او چنگ زدند حتما آنها را برحمت و فضل خود داخل مى‌كند و در راهى راست آنها را بسوى خود راهنمايى مى‌كند.


يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما تَرَكَ وَ هُوَ يَرِثُها إِنْ لَمْ يَكُنْ لَها وَلَدٌ فَإِنْ كانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمَّا تَرَكَ وَ إِنْ كانُوا إِخْوَةً رِجالاً وَ نِساءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

176

از تو فتوى ميخواهند، بگو خدا درباره برادر و خواهر به شما فتوى مى‌دهد: اگر مردى بميرد و فرزندى نداشته باشد و خواهرى داشته باشد، نصف ما ترك براى اوست، آن مرد از اين خواهر همه مال را مى‌برد اگر او فرزندى نداشته باشد. اگر دو خواهر باشند براى آنهاست دو سوم. و اگر جمعى باشند مردان و زنان، مرد مانند بهره دو زن دارد، خدا حكم را بيان مى‌كند مبادا كه گمراه شويد، خدا بر همه چيز داناست.


قاری
ترجمه گویا
انصاریان