سوره سبأ
بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ لَهُ ٱلۡحَمۡدُ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَ هُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
1به نام خداى گسترده مهر مهرورز؛ ستايش مخصوص خدايى است كه آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين است فقط از آن اوست؛ و ستايش در آخرت (نيز) فقط از آن اوست؛ و او فرزانه [و] آگاه است.
يَعۡلَمُ مَا يَلِجُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا يَخۡرُجُ مِنۡهَا وَ مَا يَنزِلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ وَ مَا يَعۡرُجُ فِيهَا وَ هُوَ ٱلرَّحِيمُ ٱلۡغَفُورُ
2(خدا) مىداند آنچه را در زمين داخل مىشود و آنچه را از آن خارج مىشود و آنچه از آسمان فروفرستاده مىشود و آنچه در آن بالا مى رود؛ و او مهرورز [و] بسيار آمرزنده است.
وَ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَأۡتِينَا ٱلسَّاعَةُ قُلۡ بَلَىٰ وَ رَبِّي لَتَأۡتِيَنَّكُمۡ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ لَا يَعۡزُبُ عَنۡهُ مِثۡقَالُ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ لَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ لَآ أَصۡغَرُ مِن ذَٰلِكَ وَ لَآ أَكۡبَرُ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
3و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند:« ساعت (رستاخيز) به سراغ ما نخواهد آمد. »بگو:« آرى، به پروردگارم سوگند، كه قطعا به سراغ شما خواهد آمد، (همان پروردگار) داناى نهان كه در آسمانها و در زمين، از او هموزن ذره اى و نه كوچكتر از آن و نه بزرگتر، مخفى نمى ماند؛ مگر اينكه (همه آنها) در كتاب روشنگر (علم خدا ثبت شده) است.
لِّيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَ رِزۡقٞ كَرِيمٞ
4تا كسانى را كه ايمان آورده و [كارهاى] شايسته انجام دادهاند پاداش دهد؛ آنان برايشان آمرزش و روزى ارجمندى است.
وَ ٱلَّذِينَ سَعَوۡ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مِّن رِّجۡزٍ أَلِيمٞ
5و كسانى كه در (رد) آيات ما تلاش مى كردند در حالى كه (به خيال خود) عاجزكننده (ما) هستند؛ آنان براى شان مجازاتى دردناك از (عذاب) اضطرابآور است.
وَ يَرَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ هُوَ ٱلۡحَقَّ وَ يَهۡدِيٓ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَمِيدِ
6و كسانى كه به آنان دانش داده شده، مىدانند آنچه از پروردگارت به سوى تو فروفرستاده شده، فقط حق است؛ و به سوى راه (خداى) شكست ناپذير ستوده رهنمون مىشود.
وَ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ هَلۡ نَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ رَجُلٖ يُنَبِّئُكُمۡ إِذَا مُزِّقۡتُمۡ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمۡ لَفِي خَلۡقٖ جَدِيدٍ
7و كسانى كه كفر ورزيدند، گفتند:« آيا شما را به مردى راهنمايى كنيم كه به شما خبر مىدهد: هنگامى كه (مرديد و) كاملا متلاشى شديد، قطعا (بارديگر) شما آفرينش جديدى خواهيد يافت؟!
أَفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَم بِهِۦ جِنَّةُۢ بَلِ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ فِي ٱلۡعَذَابِ وَ ٱلضَّلَٰلِ ٱلۡبَعِيدِ
8آيا بر خدا دروغ بسته يا جنونى در اوست؟! » (چنين نيست)، بلكه كسانى كه به آخرت ايمان نمى آورند، در عذاب و گمراهى دورى هستند!
أَفَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَىٰ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَ مَا خَلۡفَهُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَ ٱلۡأَرۡضِ إِن نَّشَأۡ نَخۡسِفۡ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضَ أَوۡ نُسۡقِطۡ عَلَيۡهِمۡ كِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّكُلِّ عَبۡدٖ مُّنِيبٖ
9و آيا به آنچه پيش رويشان و پشت سرآنان از آسمان و زمين قرار دارد نظر نكردهاند؟! اگر بخواهيم آنان را در زمين فرو مى بريم، يا قطعههايى از آسمان را بر آنان فرو مىافكنيم؛ قطعا در اين (امور) نشانهاى (از قدرت خدا) براى هر بنده بازگشت كننده (به سوى او) است.
وَ لَقَدۡ ءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ مِنَّا فَضۡلٗا يَٰجِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُۥ وَ ٱلطَّيۡرَ وَ أَلَنَّا لَهُ ٱلۡحَدِيدَ
10و بيقين به داود از جانب خود بخششى داديم؛ (و گفتيم:) اى كوهها همراه پرندگان با او (در تسبيح حق) هم آواز شويد؛ و آهن را براى او نرم كرديم.
أَنِ ٱعۡمَلۡ سَٰبِغَٰتٖ وَ قَدِّرۡ فِي ٱلسَّرۡدِ وَ ٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًا إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
11(و به او دستور داديم:) كه زرههاى فراخ بساز، و حلقههاى (متناسب) اندازه زن، و [كار] شايسته به جا آوريد؛ [چرا] كه من به آنچه انجام مىدهيد بينا هستم.
وَ لِسُلَيۡمَٰنَ ٱلرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهۡرٞ وَ رَوَاحُهَا شَهۡرٞ وَ أَسَلۡنَا لَهُۥ عَيۡنَ ٱلۡقِطۡرِ وَ مِنَ ٱلۡجِنِّ مَن يَعۡمَلُ بَيۡنَ يَدَيۡهِ بِإِذۡنِ رَبِّهِۦ وَ مَن يَزِغۡ مِنۡهُمۡ عَنۡ أَمۡرِنَا نُذِقۡهُ مِنۡ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ
12و براى سليمان باد را (رام ساختيم كه بوسيله آن مسافرت كند) در حالى كه بامداد آن، يك ماه، و شامگاه آن، يك ماه بود، و چشمه مس گداخته را براى او روان ساختيم؛ برخى از جنها كسانى بودند كه به رخصت پروردگارش پيش او كار مىكردند؛ و هر كس از آنان كه از فرمان ما سرپيچى مىكرد، اورا از عذاب شعله فروزان (آتش) مىچشانديم!
يَعۡمَلُونَ لَهُۥ مَا يَشَآءُ مِن مَّحَٰرِيبَ وَ تَمَٰثِيلَ وَ جِفَانٖ كَٱلۡجَوَابِ وَ قُدُورٖ رَّاسِيَٰتٍ ٱعۡمَلُوٓاْ ءَالَ دَاوُۥدَ شُكۡرٗا وَ قَلِيلٞ مِّنۡ عِبَادِيَ ٱلشَّكُورُ
13هر چه (سليمان) مىخواست، از محرابها و نقاشىها (و مجسمه ها) و كاسههاى بزرگ همانند حوضها و ديگهاى استوار براى او مى ساختند؛ (و به آنان گفتيم:) اى خاندان داود! بخاطر سپاسگزارى كار (شايسته) كنيد؛ و اندكى از بندگان من بسيار سپاسگزارند.
فَلَمَّا قَضَيۡنَا عَلَيۡهِ ٱلۡمَوۡتَ مَا دَلَّهُمۡ عَلَىٰ مَوۡتِهِۦٓ إِلَّا دَآبَّةُ ٱلۡأَرۡضِ تَأۡكُلُ مِنسَأَتَهُۥ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ ٱلۡجِنُّ أَن لَّوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ ٱلۡغَيۡبَ مَا لَبِثُواْ فِي ٱلۡعَذَابِ ٱلۡمُهِينِ
14و هنگامى كه مرگ را بر او مقرر داشتيم، آنان را بر مرگ او رهنمون نكرد؛ مگر جنبنده زمين [موريانه] در حالى كه عصاى اورا مىخورد؛ و هنگامى كه بر زمين افتاد جنها دانستند كه اگر (بر فرض) همواره (آنچه از حس) پوشيده، را مىدانستند در مجازات (كارهاى) خواركننده درنگ نمىكردند.
لَقَدۡ كَانَ لِسَبَإٖ فِي مَسۡكَنِهِمۡ ءَايَةٞ جَنَّتَانِ عَن يَمِينٖ وَ شِمَالٖ كُلُواْ مِن رِّزۡقِ رَبِّكُمۡ وَ ٱشۡكُرُواْ لَهُۥ بَلۡدَةٞ طَيِّبَةٞ وَ رَبٌّ غَفُورٞ
15بيقين براى (مردم)« سبأ »در محل سكونتشان نشانهاى (از قدرت خدا) بود: دو باغستان از راست و چپ، (و به آنان گفتيم:) از« روزى »پروردگارتان بخوريد و سپاس او را بجا آوريد؛ (اين) شهرى پاكيزه و پروردگارى بسيار آمرزنده است.
فَأَعۡرَضُواْ فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ سَيۡلَ ٱلۡعَرِمِ وَ بَدَّلۡنَٰهُم بِجَنَّتَيۡهِمۡ جَنَّتَيۡنِ ذَوَاتَيۡ أُكُلٍ خَمۡطٖ وَ أَثۡلٖ وَ شَيۡءٖ مِّن سِدۡرٖ قَلِيلٖ
16و [لى] روى گرداندند و سيل ويرانگر برآنان فرستاديم، و دو باغستان آنان را به دو باغى مبدل ساختيم كه داراى ميوههاى تلخ و [درختان] شوره گز و چيزى اندك از [درخت] سدر بود.
ذَٰلِكَ جَزَيۡنَٰهُم بِمَا كَفَرُواْ وَ هَلۡ نُجَٰزِيٓ إِلَّا ٱلۡكَفُورَ
17اين را به سزاى نا سپاسى كردنشان به آنان كيفر داديم؛ و آيا جز ناسپاس را كيفر مىدهيم؟!
وَ جَعَلۡنَا بَيۡنَهُمۡ وَ بَيۡنَ ٱلۡقُرَى ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَا قُرٗى ظَٰهِرَةٗ وَ قَدَّرۡنَا فِيهَا ٱلسَّيۡرَ سِيرُواْ فِيهَا لَيَالِيَ وَ أَيَّامًا ءَامِنِينَ
18و بين آنان و بين آبادىهايى كه به آنها بركت داديم، آبادىهاى آشكار قرار داديم؛ و سفر در (ميان) آنها را به اندازه (متناسب) مقرر داشتيم؛ (و به آنان گفتيم:) شبها و روزها در آن (آبادىها) با امنيت گردش كنيد.
فَقَالُواْ رَبَّنَا بَٰعِدۡ بَيۡنَ أَسۡفَارِنَا وَ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَ وَ مَزَّقۡنَٰهُمۡ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٖ
19و [لى مردم سبأ] گفتند:« [اى] پروردگار ما! ميان سفرهاى ما دورى افكن. »و به خودشان ستم كردند؛ و آنان را خبرهاى (عبرت آموز) گردانيديم، و آنان را كاملا متلاشى كرديم. قطعا در اين (ماجرا) نشانههاى (عبرت آموزى) براى هر بسيار شكيباى بسيار سپاسگزار است.
وَ لَقَدۡ صَدَّقَ عَلَيۡهِمۡ إِبۡلِيسُ ظَنَّهُۥ فَٱتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقٗا مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
20و بيقين، ابليس گمانش را درباره آنان راست يافت، و جز دستهاى از مؤمنان (همگى) از او پيروى كردند.
وَ مَا كَانَ لَهُۥ عَلَيۡهِم مِّن سُلۡطَٰنٍ إِلَّا لِنَعۡلَمَ مَن يُؤۡمِنُ بِٱلۡأٓخِرَةِ مِمَّنۡ هُوَ مِنۡهَا فِي شَكّٖ وَ رَبُّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَفِيظٞ
21و براى او (ابليس) هيچ تسلطى بر آنان نبود؛ جز اينكه كسى را كه به آخرت ايمان مى آورد از كسى كه وى در مورد آن شك دارد، معلوم داريم؛ و پرودگارت بر هر چيز نگهبان است.
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ لَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَ مَا لَهُمۡ فِيهِمَا مِن شِرۡكٖ وَ مَا لَهُۥ مِنۡهُم مِّن ظَهِيرٖ
22بگو:« كسانى را بخوانيد كه غير از خدا (معبود خود) مى پنداريد. (آنان) هموزن ذرهاى در آسمانها و زمين مالك نيستند، و براى آنان در (آفرينش) آن دو هيچ شركتى نيست، و براى او (خدا) از ميان آنان هيچ پشتيبانى نيست.
وَ لَا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ عِندَهُۥٓ إِلَّا لِمَنۡ أَذِنَ لَهُۥ حَتَّىٰٓ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمۡ قَالُواْ مَاذَا قَالَ رَبُّكُمۡ قَالُواْ ٱلۡحَقَّ وَ هُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ
23و شفاعت در نزد او سودى ندارد جز براى كسى كه (خدا) برايش رخصت دهد. تا هنگامى كه وحشت از دلهايشان برطرف شود، (به همديگر) مىگويند:« پروردگارتان چه فرمود؟ »مىگويند:« حق را (بيان كرد،) و او بلند مرتبه [و] بزرگ است. »
قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ قُلِ ٱللَّهُ وَ إِنَّآ أَوۡ إِيَّاكُمۡ لَعَلَىٰ هُدًى أَوۡ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
24بگو:« چه كسى شما را از آسمان ها و زمين« روزى »مىدهد؟ »بگو:« خدا! و قطعا ما، يا شما بر هدايت يا در گمراهى آشكارى هستيم. »
قُل لَّا تُسَۡٔلُونَ عَمَّآ أَجۡرَمۡنَا وَ لَا نُسَۡٔلُ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
25بگو:« (شما) از آنچه (ما) خلاف كرديم پرسيده نمىشويد، و (ما) از آنچه (شما) انجام مىدهيد پرسش نمىشويم. »
قُلۡ يَجۡمَعُ بَيۡنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ يَفۡتَحُ بَيۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَ هُوَ ٱلۡفَتَّاحُ ٱلۡعَلِيمُ
26بگو:« پروردگار مان بين ما (و شما) جمع مى كند، سپس در ميان ما به حق (داورى مى كند و مشكل ما را) مىگشايد؛ و او (داورى) گشاينده [و] داناست. »
قُلۡ أَرُونِيَ ٱلَّذِينَ أَلۡحَقۡتُم بِهِۦ شُرَكَآءَ كَلَّا بَلۡ هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
27بگو:« كسانى را كه بعنوان شريكان (خدا) به او ملحق ساختهايد به من نشان دهيد! هرگز چنين نيست! بلكه او خداى شكست ناپذير [و] فرزانه است. »
وَ مَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا كَآفَّةٗ لِّلنَّاسِ بَشِيرٗا وَ نَذِيرٗا وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
28و تورا جز براى همه مردم نفرستاديم در حالى كه بشارتگر و هشدارگرى؛ و ليكن بيشتر مردم نمىدانند.
وَ يَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
29و مىگويند:« اگر راست گوييد، اين وعده (رستاخيز) چه زمانى خواهد بود؟! »
قُل لَّكُم مِّيعَادُ يَوۡمٖ لَّا تَسۡتَٔۡخِرُونَ عَنۡهُ سَاعَةٗ وَ لَا تَسۡتَقۡدِمُونَ
30بگو:« براى شما وعدگاه روزى خواهد بود كه ساعتى از آن تأخير نمىكنيد، و (برآن) پيشىنخواهيد گرفت. »
وَ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن نُّؤۡمِنَ بِهَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ وَ لَا بِٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَ لَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ مَوۡقُوفُونَ عِندَ رَبِّهِمۡ يَرۡجِعُ بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٍ ٱلۡقَوۡلَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ لَوۡلَآ أَنتُمۡ لَكُنَّا مُؤۡمِنِينَ
31و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند:« ما به اين قرآن و به آنچه (از كتابهاى آسمانى) پيش از آن بوده، ايمان نخواهيم آورد. »و اگر (بر فرض) ببينى هنگامى را كه ستمكاران در پيشگاه پروردگارشان بازداشت شدهاند، در حالى كه برخى آنان سخن را به سوى برخى [ديگر] برمىگرداند؛ (از آن تعجب مى كنى كه) كسانى كه مستضعف گرديدهاند به كسانى كه تكبر ورزيدند مىگويند:« اگر شما نبوديد حتما [ما] مؤمن بوديم. »
قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُوٓاْ أَنَحۡنُ صَدَدۡنَٰكُمۡ عَنِ ٱلۡهُدَىٰ بَعۡدَ إِذۡ جَآءَكُم بَلۡ كُنتُم مُّجۡرِمِينَ
32كسانى كه تكبر ورزيدند به كسانى كه مستضعف گرديدهاند [در پاسخ] گويند:« آيا ما شما را از هدايت بازداشتيم بعد از آنكه به سراغ شما آمد؟! بلكه [شما] خلافكار بوديد. »
وَ قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ بَلۡ مَكۡرُ ٱلَّيۡلِ وَ ٱلنَّهَارِ إِذۡ تَأۡمُرُونَنَآ أَن نَّكۡفُرَ بِٱللَّهِ وَ نَجۡعَلَ لَهُۥٓ أَندَادٗا وَ أَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ وَ جَعَلۡنَا ٱلۡأَغۡلَٰلَ فِيٓ أَعۡنَاقِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ هَلۡ يُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
33و كسانى كه مستضعف گرديدهاند به كسانى كه تكبر ورزيدند [در پاسخ] گويند:« بلكه فريب شب و روز (شما مانع هدايت ما شد)، هنگامى كه به ما دستور داديد كه به خدا كفر ورزيم و براى او همانندهايى (معبودگونه) قرار دهيم. »و هنگامى كه عذاب را ببينند پشيمانى خود را پنهان كنند، و غلها را در گردنهاى كسانى كه كفر ورزيدند قرار مىدهيم؛ آيا جز آنچه را همواره انجام مىدادند كيفر داده مىشوند؟
وَ مَآ أَرۡسَلۡنَا فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتۡرَفُوهَآ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ
34و در هيچ آبادى (پيامبر) هشدارگرى نفرستاديم، مگر اينكه سردمداران ثروتمندش گفتند:« در حقيقت ما به آنچه بدان فرستاده شدهايد، كافريم. »
وَ قَالُواْ نَحۡنُ أَكۡثَرُ أَمۡوَٰلٗا وَ أَوۡلَٰدٗا وَ مَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ
35و گفتند:« ما داراى اموال و فرزندان بيشترى هستيم، و ما عذاب نخواهيم شد. »
قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَ يَقۡدِرُ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ
36بگو:« در حقيقت پروردگار من،« روزى »را براى هر كس كه بخواهد (و شايسته بداند) گسترده مىسازد، و (يا) تنگ مىگرداند؛ و ليكن بيشتر مردم نمىدانند. »
وَ مَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَ لَآ أَوۡلَٰدُكُم بِٱلَّتِي تُقَرِّبُكُمۡ عِندَنَا زُلۡفَىٰٓ إِلَّا مَنۡ ءَامَنَ وَ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ جَزَآءُ ٱلضِّعۡفِ بِمَا عَمِلُواْ وَ هُمۡ فِي ٱلۡغُرُفَٰتِ ءَامِنُونَ
37و اموال شما و فرزندانتان چيزى نيست كه شما را نزد ما كاملا نزديك سازد، جز كسانى كه ايمان آورده و [كار] شايسته انجام داده باشند، پس آنان بخاطر كردارشان برايشان پاداش دوچندان است، و آنان در جايگاهها (ى بلند بهشتى) در امنيتند.
وَ ٱلَّذِينَ يَسۡعَوۡنَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُوْلَٰٓئِكَ فِي ٱلۡعَذَابِ مُحۡضَرُونَ
38و كسانى كه در (رد) آيات ما تلاش مىكنند در حالى كه (به خيال خود) عاجز كننده (ما) هستند، آنان در عذاب احضار شدگانند!
قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَ يَقۡدِرُ لَهُۥ وَ مَآ أَنفَقۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَهُوَ يُخۡلِفُهُۥ وَ هُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ
39بگو:« در حقيقت پروردگار من،« روزى »را براى هر كس از بندگانش كه بخواهد (و شايسته بداند،) گسترده مىسازد، و (يا) براى او تنگ مىگرداند؛ و هر چيزى كه [در راه خدا] مصرف مىكنيد پس او (عوض) آن را جانشين مى كند؛ و او بهترين« روزى »دهندگان است.
وَ يَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ يَقُولُ لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ أَهَٰٓؤُلَآءِ إِيَّاكُمۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ
40و (يادكن) روزى را كه (خدا) همه آنان را گرد آورى مى كند، سپس به فرشتگان مىگويد:« آيا اينان شما را همواره مىپرستيدند؟! »
قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِم بَلۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ ٱلۡجِنَّ أَكۡثَرُهُم بِهِم مُّؤۡمِنُونَ
41(فرشتگان) مىگويند:« تو منزهى، تويى سرپرست ما نه آنان، بلكه (آنان) همواره جن را پرستش مى نمودند؛ كه بيشترشان به آنها ايمان داشتند. »
فَٱلۡيَوۡمَ لَا يَمۡلِكُ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٖ نَّفۡعٗا وَ لَا ضَرّٗا وَ نَقُولُ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلنَّارِ ٱلَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ
42و امروز برخى از شما براى برخى [ديگر] مالك هيچ سود و زيانى نيستند، و به كسانى كه ستم كردند مىگوييم:« بچشيد عذاب آتشى را كه همواره آن را دروغ مىانگاشتيد! »
وَ إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّا رَجُلٞ يُرِيدُ أَن يَصُدَّكُمۡ عَمَّا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُكُمۡ وَ قَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّآ إِفۡكٞ مُّفۡتَرٗى وَ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
43و هنگامى كه آيات ما در حالى كه روشن است برآنان خوانده مىشود، مىگويند:« اين نيست جز مردى كه مىخواهد شما را از آنچه همواره پدرانتان مى پرستيدند بازدارد. »و مىگويند:« اين (قرآن) جز دروغ بزرگ بربافته نيست! »و كسانى كه كفر ورزيدند در باره حق، هنگامى كه به سراغشان آمد، گفتند:« اين، جز سحرى آشكار نيست! »
وَ مَآ ءَاتَيۡنَٰهُم مِّن كُتُبٖ يَدۡرُسُونَهَا وَ مَآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمۡ قَبۡلَكَ مِن نَّذِيرٖ
44و از كتاب هاى (الهى) به آنان ندادهايم كه آن را درس بخوانند، و پيش از تو هيچ هشدارگرى به سوى آنان نفرستاديم.
وَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ وَ مَا بَلَغُواْ مِعۡشَارَ مَآ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ فَكَذَّبُواْ رُسُلِي فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ
45و كسانى كه پيش از آنان بودند (نيز آيات الهى و پيامبران را) دروغ انگاشتند، در حالى كه (اينان) به يك دهم آنچه به آنان داديم نرسيدهاند، و فرستادگان مرا تكذيب كردند؛ پس (ببين مجازات) انكار (من) چگونه بود؟
قُلۡ إِنَّمَآ أَعِظُكُم بِوَٰحِدَةٍ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثۡنَىٰ وَ فُرَٰدَىٰ ثُمَّ تَتَفَكَّرُواْ مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍ إِنۡ هُوَ إِلَّا نَذِيرٞ لَّكُم بَيۡنَ يَدَيۡ عَذَابٖ شَدِيدٖ
46بگو:« شما را فقط به يك (چيز) پند مىدهم، اينكه: دو دو و يك يك براى خدا بپاخيزيد، سپس تفكر كنيد كه همنشين شما (پيامبر) هيچ جنونى ندارد؛ او براى شما جز هشدارگرى پيش از (فرارسيدن) عذاب شديد نيست! »
قُلۡ مَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٖ فَهُوَ لَكُمۡ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ وَ هُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٞ
47بگو:« آنچه از پاداش از شما خواستهام پس آن براى (خود) شماست؛ پاداش من جز بر عهده خدا نيست؛ و او بر هر چيزى گواه است. »
قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَقۡذِفُ بِٱلۡحَقِّ عَلَّٰمُ ٱلۡغُيُوبِ
48بگو:« در حقيقت پروردگار من حق را (بر دلها) مى افكند، (و او به اسرار) نهانها بسيار داناست. »
قُلۡ جَآءَ ٱلۡحَقُّ وَ مَا يُبۡدِئُ ٱلۡبَٰطِلُ وَ مَا يُعِيدُ
49بگو:« حق آمده؛ و (ديگر) باطل آغاز نمى كند و باز نمىگردد. »
قُلۡ إِن ضَلَلۡتُ فَإِنَّمَآ أَضِلُّ عَلَىٰ نَفۡسِي وَ إِنِ ٱهۡتَدَيۡتُ فَبِمَا يُوحِيٓ إِلَيَّ رَبِّيٓ إِنَّهُۥ سَمِيعٞ قَرِيبٞ
50بگو:« اگر گمراهشوم، پس فقط به زيان خودم گمراه مىشوم؛ و اگر رهنمون شوم پس بوسيله آنچه پروردگارم به سوى من وحى مى كند (هدايت مىيابم)؛ كه او شنواى نزديك است. »
وَ لَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ فَزِعُواْ فَلَا فَوۡتَ وَ أُخِذُواْ مِن مَّكَانٖ قَرِيبٖ
51و اگر (بر فرض) ببينى هنگامى را كه (كافران) وحشت زدهاند، چرا كه هيچ (راه) گريزى نيست، و از مكانى نزديك (به عذاب) گرفتار شده اند. (تعجب خواهى كرد!)
وَ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِهِۦ وَ أَنَّىٰ لَهُمُ ٱلتَّنَاوُشُ مِن مَّكَانِۢ بَعِيدٖ
52و مىگويند:« بدان (حق) ايمان آورديم. »و [لى] آنان چگونه از مكانى دور (به ايمان) دسترسى پيدا كنند؟!
وَ قَدۡ كَفَرُواْ بِهِۦ مِن قَبۡلُ وَ يَقۡذِفُونَ بِٱلۡغَيۡبِ مِن مَّكَانِۢ بَعِيدٖ
53در حالى كه بيقين پيش از (آن) بدان كفر ورزيدند و از مكانى دور به ناديده (تير تهمت) مىافكندند.
وَ حِيلَ بَيۡنَهُمۡ وَ بَيۡنَ مَا يَشۡتَهُونَ كَمَا فُعِلَ بِأَشۡيَاعِهِم مِّن قَبۡلُ إِنَّهُمۡ كَانُواْ فِي شَكّٖ مُّرِيبِۢ
54و (سرانجام) بين آنان و بين آنچه ميل داشتند، (مانعى) حائل شود، همانگونه كه پيش از (آن) با گروههاى مشابه آنان انجام شد؛ [چرا] كه آنان در شكى ترديد آميز بودند.