بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ حمٓ

بنام خداى رحمان رحيم؛ حاء ميم.

تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ

اين كتاب از جانب خداى توانا و دانا نازل شده است.

غَافِرِ ٱلذَّنۢبِ وَ قَابِلِ ٱلتَّوۡبِ شَدِيدِ ٱلۡعِقَابِ ذِي ٱلطَّوۡلِ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ إِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ

(خدايى كه) آمرزنده گناه و پذيرنده توبه، سخت عذاب، صاحب نعمت طولانى است جز او معبودى نيست، بازگشت به سوى اوست.

مَا يُجَٰدِلُ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَا يَغۡرُرۡكَ تَقَلُّبُهُمۡ فِي ٱلۡبِلَٰدِ

در آيات خدا مجادله نميكند مگر آنان كه حق را انكار كرده‌اند، تصرفشان (در كارها) در ديارشان تو را نفريبد.

كَذَّبَتۡ قَبۡلَهُمۡ قَوۡمُ نُوحٖ وَ ٱلۡأَحۡزَابُ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ وَ هَمَّتۡ كُلُّ أُمَّةِۢ بِرَسُولِهِمۡ لِيَأۡخُذُوهُ وَ جَٰدَلُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ لِيُدۡحِضُواْ بِهِ ٱلۡحَقَّ فَأَخَذۡتُهُمۡ فَكَيۡفَ كَانَ عِقَابِ

پيش از اهل مكه، قوم نوح و بعد از آنها، احزاب شرك، آيات خدا را تكذيب كردند و هر امت قصد كرد تا پيامبرش را بگيرد، با باطل مجادله كردند تا حق را با آن ساقط كنند آنها را گرفتم، عقاب من چگونه بود؟

وَ كَذَٰلِكَ حَقَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ

اين چنين عذاب پروردگارت بر كافران قطعى شد كه آنها اهل آتش هستند.

ٱلَّذِينَ يَحۡمِلُونَ ٱلۡعَرۡشَ وَ مَنۡ حَوۡلَهُۥ يُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ وَ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ وَ يَسۡتَغۡفِرُونَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ رَبَّنَا وَسِعۡتَ كُلَّ شَيۡءٖ رَّحۡمَةٗ وَ عِلۡمٗا فَٱغۡفِرۡ لِلَّذِينَ تَابُواْ وَ ٱتَّبَعُواْ سَبِيلَكَ وَ قِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ

ملائكه‌اى كه عرش را حمل مى‌كنند و ملائكه‌اى كه در اطراف آنند، خدا را تسبيح و حمد مى‌گويند و باو ايمان مى‌آورند و براى اهل ايمان آمرزش مى‌خواهند كه خدايا به هر چيز با رحمت و علم احاطه كرده‌اى، بيامرز كسانى را كه به سوى تو برگشته و تابع راه تو شده‌اند و آنها را از عذاب جحيم حفظ كن.

رَبَّنَا وَ أَدۡخِلۡهُمۡ جَنَّٰتِ عَدۡنٍ ٱلَّتِي وَعَدتَّهُمۡ وَ مَن صَلَحَ مِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَ أَزۡوَٰجِهِمۡ وَ ذُرِّيَّٰتِهِمۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

پروردگارا داخلشان كن به بهشتهاى جاويدان و كسانى را كه صلاحيت دارند از پدران و همسران و فرزندان آنان، كه فقط تو، توانا و حكيمى.

وَ قِهِمُ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ وَ مَن تَقِ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ يَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمۡتَهُۥ وَ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ

آنها را از وبالها حفظ كن، هر كه را كه در آن روز از عذابها حفظ كنى مورد رحمت قرار داده‌اى، فوز عظيم همانست.

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُنَادَوۡنَ لَمَقۡتُ ٱللَّهِ أَكۡبَرُ مِن مَّقۡتِكُمۡ أَنفُسَكُمۡ إِذۡ تُدۡعَوۡنَ إِلَى ٱلۡإِيمَٰنِ فَتَكۡفُرُونَ

آنان كه كافر شده‌اند، روز قيامت ندا مى‌شوند كه غضب خدا بزرگتر است از غضبتان به خودتان، وقتى كه به ايمان دعوت مى‌شديد و انكار مى‌كرديد.

قَالُواْ رَبَّنَآ أَمَتَّنَا ٱثۡنَتَيۡنِ وَ أَحۡيَيۡتَنَا ٱثۡنَتَيۡنِ فَٱعۡتَرَفۡنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلۡ إِلَىٰ خُرُوجٖ مِّن سَبِيلٖ

گويند. پروردگارا ما را دو دفعه ميراندى و دو بار زنده كردى، به گناهانمان اقرار كرديم، آيا براى خروج از آتش راهى هست؟

ذَٰلِكُم بِأَنَّهُۥٓ إِذَا دُعِيَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُۥ كَفَرۡتُمۡ وَ إِن يُشۡرَكۡ بِهِۦ تُؤۡمِنُواْ فَٱلۡحُكۡمُ لِلَّهِ ٱلۡعَلِيِّ ٱلۡكَبِيرِ

اين عذاب براى آنست كه چون خدا به تنهايى ياد مى‌شد كافر مى‌شديد و چون به خدا شرك آورده مى‌شد قبول مى‌كرديد، پس حكم درباره شما خاص خداى والا و بزرگ است.

هُوَ ٱلَّذِي يُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَ يُنَزِّلُ لَكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ رِزۡقٗا وَ مَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَن يُنِيبُ

او كسى است كه آيات خويش را به شما نشان مى‌دهد و از آسمان براى شما آب نازل مى‌كند، (با اين گفته‌ها) پند نمى‌گيرد مگر آنكه به خدا انابه مى‌كند.

فَٱدۡعُواْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ وَ لَوۡ كَرِهَ ٱلۡكَٰفِرُونَ

پس خدا را بخوانيد در حالى كه عبادت را خاص او كرده‌ايد هر چند كافران را خوش نيايد.

رَفِيعُ ٱلدَّرَجَٰتِ ذُو ٱلۡعَرۡشِ يُلۡقِي ٱلرُّوحَ مِنۡ أَمۡرِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ لِيُنذِرَ يَوۡمَ ٱلتَّلَاقِ

او داراى درجات بالا رفته و صاحب حكومت است روحى را كه از كار اوست القاء مى‌كند بر آنكه از بندگانش مى‌خواهد تا بيم دهد از روز لقاء الله.

يَوۡمَ هُم بَٰرِزُونَ لَا يَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِنۡهُمۡ شَيۡءٞ لِّمَنِ ٱلۡمُلۡكُ ٱلۡيَوۡمَ لِلَّهِ ٱلۡوَٰحِدِ ٱلۡقَهَّارِ

روزى كه مردم آشكار هستند، چيزى از آنها بر خدا پوشيده نمى‌ماند، امروز حكومت‌ خاص كيست؟ خاص خداى يگانه و غالب است.

ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۢ بِمَا كَسَبَتۡ لَا ظُلۡمَ ٱلۡيَوۡمَ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ

امروز هر كس با آنچه كرده مجازات مى‌شود امروز ظلمى نيست، خدا سريع الحساب است.

وَ أَنذِرۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡأٓزِفَةِ إِذِ ٱلۡقُلُوبُ لَدَى ٱلۡحَنَاجِرِ كَٰظِمِينَ مَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ حَمِيمٖ وَ لَا شَفِيعٖ يُطَاعُ

انذار كن مردم را از روز نزديك، وقتى كه دلها كنار حنجره‌هاست، ظالمان را دوستى و شفاعتگر مقبول القولى نيست.

يَعۡلَمُ خَآئِنَةَ ٱلۡأَعۡيُنِ وَ مَا تُخۡفِي ٱلصُّدُورُ

خدا خيانت چشمها را و آنچه را كه سينه‌ها پنهان مى‌دارد، مى‌داند.

وَ ٱللَّهُ يَقۡضِي بِٱلۡحَقِّ وَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَقۡضُونَ بِشَيۡءٍ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ

خدا به حق داورى مى‌كند، كسانى كه جز خدا هستند هيچ داورى نتوانند، خدا فقط او شنوا و بيناست.

أَ وَ لَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ كَانُواْ مِن قَبۡلِهِمۡ كَانُواْ هُمۡ أَشَدَّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗ وَ ءَاثَارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡ وَ مَا كَانَ لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِن وَاقٖ

آيا در زمين سفر نكرده‌اند تا بنگرند، چطور شد عاقبت آنان كه پيش از آنها بودند، از اهل مكه در نيرو و آثار قويتر بودند، خدا آنها را با گناهانشان گرفت، نگهدارنده‌اى از عذاب خدا براى آنها نبود.

ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانَت تَّأۡتِيهِمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَكَفَرُواْ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ إِنَّهُۥ قَوِيّٞ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ

اين عذاب بدان جهت بود كه پيامبرانشان براى آنها معجزات آوردند، ولى آنها انكار كردند، پس خدا با گناهانشان گرفت، كه خدا توانا و سخت عذاب است.

وَ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِ‍َٔايَٰتِنَا وَ سُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ

موسى را با آيات خويش و حجت آشكار فرستاديم.

إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَ هَٰمَٰنَ وَ قَٰرُونَ فَقَالُواْ سَٰحِرٞ كَذَّابٞ

به سوى فرعون و هامان و قارون، گفتند: او جادوگر دروغگويى است.

فَلَمَّا جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ مِنۡ عِندِنَا قَالُواْ ٱقۡتُلُوٓاْ أَبۡنَآءَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ وَ ٱسۡتَحۡيُواْ نِسَآءَهُمۡ وَ مَا كَيۡدُ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ

چون حق از سوى ما به آنها آمد، گفتند: بكشيد كسانى را كه به او ايمان آورده‌اند و دخترانشان را زنده نگاه داريد، جمله كافران در تباهى است.

وَ قَالَ فِرۡعَوۡنُ ذَرُونِيٓ أَقۡتُلۡ مُوسَىٰ وَ لۡيَدۡعُ رَبَّهُۥٓ إِنِّيٓ أَخَافُ أَن يُبَدِّلَ دِينَكُمۡ أَوۡ أَن يُظۡهِرَ فِي ٱلۡأَرۡضِ ٱلۡفَسَادَ

فرعون گفت: بگذاريد موسى را بكشم، و خدايش را بخواند، من بيم دارم كه دين شما را تغيير دهد و يا در اين زمين شورش بپا دارد.

وَ قَالَ مُوسَىٰٓ إِنِّي عُذۡتُ بِرَبِّي وَ رَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٖ لَّا يُؤۡمِنُ بِيَوۡمِ ٱلۡحِسَابِ

موسى گفت: من پناه مى‌برم به پروردگار خودم و خداى شما از هر متكبرى كه به روز حساب ايمان نمى‌آورد.

وَ قَالَ رَجُلٞ مُّؤۡمِنٞ مِّنۡ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ يَكۡتُمُ إِيمَٰنَهُۥٓ أَتَقۡتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ ٱللَّهُ وَ قَدۡ جَآءَكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ مِن رَّبِّكُمۡ وَ إِن يَكُ كَٰذِبٗا فَعَلَيۡهِ كَذِبُهُۥ وَ إِن يَكُ صَادِقٗا يُصِبۡكُم بَعۡضُ ٱلَّذِي يَعِدُكُمۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ كَذَّابٞ

مردى مؤمن از آل فرعون كه ايمان خويش را مخفى مى‌داشت، گفت آيا مى‌كشيد مردى را به علت آنكه مى‌گويد: الله رب من است و به شما معجزات آورده؟ اگر دروغگو باشد دروغش او را بس است و اگر راستگو باشد بعضى از آنچه وعده مى‌دهد به شما خواهد رسيد ...

يَٰقَوۡمِ لَكُمُ ٱلۡمُلۡكُ ٱلۡيَوۡمَ ظَٰهِرِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِنۢ بَأۡسِ ٱللَّهِ إِن جَآءَنَا قَالَ فِرۡعَوۡنُ مَآ أُرِيكُمۡ إِلَّا مَآ أَرَىٰ وَ مَآ أَهۡدِيكُمۡ إِلَّا سَبِيلَ ٱلرَّشَادِ

اى قوم امروز حكومت در زمين به طور غلبه، شمار است، چه كسى ما را از عذاب‌ خدا يارى مى‌كند اگر بيايد؟ فرعون گفت: شما را اشاره نمى‌كنم مگر به آنكه صواب مى‌بينم ...

وَ قَالَ ٱلَّذِيٓ ءَامَنَ يَٰقَوۡمِ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُم مِّثۡلَ يَوۡمِ ٱلۡأَحۡزَابِ

آنكه ايمان آورده بود گفت: اى قوم من، بر شما از عذابى مانند روز احزاب بيم دارم.

مِثۡلَ دَأۡبِ قَوۡمِ نُوحٖ وَ عَادٖ وَ ثَمُودَ وَ ٱلَّذِينَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ وَ مَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعِبَادِ

مانند جريان قوم نوح و عاد و ثمود و كسانى كه بعد از آنها بودند، خدا بر بندگان ظلم نمى‌خواهد.

وَ يَٰقَوۡمِ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ يَوۡمَ ٱلتَّنَادِ

واى قوم، من مى‌ترسم بر شما از روز قيامت.

يَوۡمَ تُوَلُّونَ مُدۡبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖ وَ مَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٖ

روزى كه پشت‌كنان بر مى‌گرديد، از عذاب خدا نگهدارنده‌اى نداريد، هر كه خدا اضلالش كند، هدايت كننده‌اى ندارد.

وَ لَقَدۡ جَآءَكُمۡ يُوسُفُ مِن قَبۡلُ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا زِلۡتُمۡ فِي شَكّٖ مِّمَّا جَآءَكُم بِهِۦ حَتَّىٰٓ إِذَا هَلَكَ قُلۡتُمۡ لَن يَبۡعَثَ ٱللَّهُ مِنۢ بَعۡدِهِۦ رَسُولٗا كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ مَنۡ هُوَ مُسۡرِفٞ مُّرۡتَابٌ

پيش از موسى، يوسف براى شما معجزات آورد، پيوسته در نبوت او شك كرديد، چون از دنيا رفت گفتيد: ديگر خدا پيامبرى مبعوث نخواهد كرد، بدينسان خدا هر متجاوز شكاك را گمراه مى‌كند.

ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ سُلۡطَٰنٍ أَتَىٰهُمۡ كَبُرَ مَقۡتًا عِندَ ٱللَّهِ وَ عِندَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كَذَٰلِكَ يَطۡبَعُ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلۡبِ مُتَكَبِّرٖ جَبَّارٖ

كسانى كه در آيات خدا بدون دليل مجادله مى‌كنند، آن مجادله پيش خدا و مؤمنان بسيار مبغوض است، اين چنين خدا بر قلب هر متكبر ستمگر مهر مى‌زند.

وَ قَالَ فِرۡعَوۡنُ يَٰهَٰمَٰنُ ٱبۡنِ لِي صَرۡحٗا لَّعَلِّيٓ أَبۡلُغُ ٱلۡأَسۡبَٰبَ

فرعون گفت: اى هامان براى من عمارت بلندى بساز تا به راهها برسم‌

أَسۡبَٰبَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ فَأَطَّلِعَ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَ إِنِّي لَأَظُنُّهُۥ كَٰذِبٗا وَ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِفِرۡعَوۡنَ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ وَ صُدَّ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَ مَا كَيۡدُ فِرۡعَوۡنَ إِلَّا فِي تَبَابٖ

راههاى آسمانها تا به معبود موسى مطلع شوم، من او را دروغگو گمان دارم، اين چنين كار بدش به فرعون مزين گرديد و از راه حق باز داشته شد، حيله فرعون جز در خسران نيست.

وَ قَالَ ٱلَّذِيٓ ءَامَنَ يَٰقَوۡمِ ٱتَّبِعُونِ أَهۡدِكُمۡ سَبِيلَ ٱلرَّشَادِ

آنكه ايمان آورده بود، گفت: اى قوم من، از من تبعيت كنيد تا به راه كمال هدايتتان كنم.

يَٰقَوۡمِ إِنَّمَا هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا مَتَٰعٞ وَ إِنَّ ٱلۡأٓخِرَةَ هِيَ دَارُ ٱلۡقَرَارِ

اى قوم من: اين زندگى دنيا متاع اندكى است، (اما) آخرت همو خانه پايدار است.

مَنۡ عَمِلَ سَيِّئَةٗ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَا وَ مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَ هُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ يُرۡزَقُونَ فِيهَا بِغَيۡرِ حِسَابٖ

هر كه عمل بد كند، مجازات نمى‌شود مگر به قدر آن و هر كه عمل خوب انجام دهد مرد باشد يا زن در حالى كه مؤمن است، آنها داخل بهشت مى‌شوند و بى‌حساب پاداش داده مى‌شوند

وَ يَٰقَوۡمِ مَا لِيٓ أَدۡعُوكُمۡ إِلَى ٱلنَّجَوٰةِ وَ تَدۡعُونَنِيٓ إِلَى ٱلنَّارِ

و اى قوم من، مرا چه شده كه شما را به نجات مى‌خوانم و شما مرا به آتش مى‌خوانيد.

تَدۡعُونَنِي لِأَكۡفُرَ بِٱللَّهِ وَ أُشۡرِكَ بِهِۦ مَا لَيۡسَ لِي بِهِۦ عِلۡمٞ وَ أَنَا۠ أَدۡعُوكُمۡ إِلَى ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡغَفَّٰرِ

مرا مى‌خوانيد كه به خدا كافر شوم و به او شريك قرار دهم چيزى را كه به آن دليلى ندارم و من شما را به سوى خداى توانا و آمرزنده مى‌خوانم.

لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدۡعُونَنِيٓ إِلَيۡهِ لَيۡسَ لَهُۥ دَعۡوَةٞ فِي ٱلدُّنۡيَا وَ لَا فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَ أَنَّ مَرَدَّنَآ إِلَى ٱللَّهِ وَ أَنَّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ

ناچار آنچه مرا بدان مى‌خوانيد دعوتى در دنيا و آخرت ندارد، بازگشت ما به سوى خداست اهل اسراف فقط اهل آتشند.

فَسَتَذۡكُرُونَ مَآ أَقُولُ لَكُمۡ وَ أُفَوِّضُ أَمۡرِيٓ إِلَى ٱللَّهِ إِنَّ ٱللَّهَ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ

به زودى آنچه را كه مى‌گويم ياد مى‌آوريد، من كارم را به خدا واگذار مى‌كنم كه خدا به بندگان بيناست.

فَوَقَىٰهُ ٱللَّهُ سَيِّ‍َٔاتِ مَا مَكَرُواْ وَ حَاقَ بِ‍َٔالِ فِرۡعَوۡنَ سُوٓءُ ٱلۡعَذَابِ

خدا او را از بديهاى مكرشان نگاه داشت و عذاب بد، آل فرعون را احاطه نمود

ٱلنَّارُ يُعۡرَضُونَ عَلَيۡهَا غُدُوّٗا وَ عَشِيّٗا وَ يَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ أَدۡخِلُوٓاْ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ أَشَدَّ ٱلۡعَذَابِ

(آن عذاب) آتشى است كه بامداد و شامگاه به آن نشان داده شوند و روزى كه قيامت بر پا مى‌شود و آل فرعون را به اشد عذاب داخل كنيد.

وَ إِذۡ يَتَحَآجُّونَ فِي ٱلنَّارِ فَيَقُولُ ٱلضُّعَفَٰٓؤُاْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا كُنَّا لَكُمۡ تَبَعٗا فَهَلۡ أَنتُم مُّغۡنُونَ عَنَّا نَصِيبٗا مِّنَ ٱلنَّارِ

يادآور كه در آتش با هم محاجه كنند، ضعفاء به مستكبران گويند: ما به شما تابع بوديم آيا مقدارى از آتش را از ما كفايت مى‌كنيد؟

قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا كُلّٞ فِيهَآ إِنَّ ٱللَّهَ قَدۡ حَكَمَ بَيۡنَ ٱلۡعِبَادِ

مستكبران گويند: ما همه در آتش هستيم خدا ميان بندگان حكم كرده است.

وَ قَالَ ٱلَّذِينَ فِي ٱلنَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ يُخَفِّفۡ عَنَّا يَوۡمٗا مِّنَ ٱلۡعَذَابِ

آنان كه در آتشند به خازنان جهنم گويند: پروردگارتان را بخوانيد تا روزى مقدارى از آتش را از ما تخفيف دهد.

قَالُوٓاْ أَ وَ لَمۡ تَكُ تَأۡتِيكُمۡ رُسُلُكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ قَالُواْ بَلَىٰ قَالُواْ فَٱدۡعُواْ وَ مَا دُعَٰٓؤُاْ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٍ

گويند: آيا پيامبرانتان آيات روشن را براى شما نياوردند؟ گويند آرى، ملائكه گويند: پس بخوانيد، دعاى كافران جز در ضلال نخواهد بود.

إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَ يَوۡمَ يَقُومُ ٱلۡأَشۡهَٰدُ

ما پيامبران و اهل ايمان را در زندگى دنيا و روزى كه گواهان بر مى‌خيزند يارى مى‌كنيم‌

يَوۡمَ لَا يَنفَعُ ٱلظَّٰلِمِينَ مَعۡذِرَتُهُمۡ وَ لَهُمُ ٱللَّعۡنَةُ وَ لَهُمۡ سُوٓءُ ٱلدَّارِ

روزى كه ظالمان را معذرتشان سودى ندهد، آنها راست لعنت خدا و آنها راست خانه بد.

وَ لَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡهُدَىٰ وَ أَوۡرَثۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡكِتَٰبَ

به موسى هدايت داديم و كتاب را بر بنى اسرائيل ارث گذاشتيم.

هُدٗى وَ ذِكۡرَىٰ لِأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ

هدايت و تذكر است براى خردمندان.

فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَ ٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِكَ وَ سَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ بِٱلۡعَشِيِّ وَ ٱلۡإِبۡكَٰرِ

صبر كن كه وعده خدا حق است، براى گناه خود مغفرت بخواه، پروردگارت را تسبيح و حمد كن در عصر و بامداد.

إِنَّ ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بِغَيۡرِ سُلۡطَٰنٍ أَتَىٰهُمۡ إِن فِي صُدُورِهِمۡ إِلَّا كِبۡرٞ مَّا هُم بِبَٰلِغِيهِ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ

كسانى كه درباره آيات خدا مجادله مى‌كنند بى‌آنكه دليلى از جانب خدا آمده باشد، در سينه‌شان جز تكبر نيست، آنها بخواسته خود نمى‌رسند، به خدا پناه بر كه او شنوا و بيناست.

لَخَلۡقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَ ٱلۡأَرۡضِ أَكۡبَرُ مِنۡ خَلۡقِ ٱلنَّاسِ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ

خلقت آسمانها و زمين از خلقت انسان بزرگتر است، ليكن بيشتر مردم نمى‌دانند.

وَ مَا يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَ ٱلۡبَصِيرُ وَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَ لَا ٱلۡمُسِيٓءُ قَلِيلٗا مَّا تَتَذَكَّرُونَ

نابينا و بينا برابر نيستند و برابر نيستند آنان كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند و گناهكاران، بسيار كم متذكر مى‌شويد.

إِنَّ ٱلسَّاعَةَ لَأٓتِيَةٞ لَّا رَيۡبَ فِيهَا وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يُؤۡمِنُونَ

حقا كه قيامت آمدنى است، شكى در آن نيست ليكن بيشتر مردم ايمان نمى‌آورند.

وَ قَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِي سَيَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ

پروردگارتان گفت. مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم، آنان كه از عبادت من تكبر مى‌كنند حتما ذليلانه داخل آتش مى‌شوند.

ٱللَّهُ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَ ٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًا إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَ لَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَشۡكُرُونَ

خدا اوست كه شب را قرار داده تا در آن آرام گيريد، روز را روشن قرار داده است، خدا بر مردم صاحب كرم است ليكن بسيارى از مردم شكر نمى‌كنند.

ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ

آن الله پروردگار شماست، آفريننده همه اشياء است پس به كجا برگردانده مى‌شويد.

كَذَٰلِكَ يُؤۡفَكُ ٱلَّذِينَ كَانُواْ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ

اين چنين از حق برگردانده مى‌شوند، آنان كه دانسته آيات خدا را انكار مى‌كنند.

ٱللَّهُ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ قَرَارٗا وَ ٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ وَ صَوَّرَكُمۡ فَأَحۡسَنَ صُوَرَكُمۡ وَ رَزَقَكُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

خدا همانست كه زمين را براى شما قرارگاه گردانيد و آسمان را بنائى كرد، شما را شكل داد، شكلتان را بهتر گردانيد و از پاكيزه‌ها به شما روزى داد آن الله پروردگار شما و دائم الخير است ...

هُوَ ٱلۡحَيُّ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَٱدۡعُوهُ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

فقط اوست زنده واقعى، جز او معبودى نيست، او را بخوانيد در حالى كه بندگى را مخصوص او كرده‌ايد، حمد خداى رب العالمين راست.

قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَمَّا جَآءَنِيَ ٱلۡبَيِّنَٰتُ مِن رَّبِّي وَ أُمِرۡتُ أَنۡ أُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

بگو: من نهى شده‌ام از اينكه عبادت كنم آنان را كه جز خدا مى‌خوانيد، چون بينات از خدايم به من آمد، و مأمورم كه تسليم رب العالمين باشم.

هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن تُرَابٖ ثُمَّ مِن نُّطۡفَةٖ ثُمَّ مِنۡ عَلَقَةٖ ثُمَّ يُخۡرِجُكُمۡ طِفۡلٗا ثُمَّ لِتَبۡلُغُوٓاْ أَشُدَّكُمۡ ثُمَّ لِتَكُونُواْ شُيُوخٗا وَ مِنكُم مَّن يُتَوَفَّىٰ مِن قَبۡلُ وَ لِتَبۡلُغُوٓاْ أَجَلٗا مُّسَمّٗى وَ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ

خدا همانست كه شما را از خاكى سپس از آب صافى، سپس از خونى منعقد آفريد، سپس بصورت طفلان از شكم مادران خارج مى‌كند، سپس بزرگ ميكند تا به جوانى برسيد و سپس پيران باشيد، بعضى از شما از پيش مى‌ميرند.

هُوَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَ يُمِيتُ فَإِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ

اوست كه زنده ميكند و ميميراند، پس چون چيزى را اراده فرمايد به او مى‌گويد: باش، مى‌شود.

أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ أَنَّىٰ يُصۡرَفُونَ

آيا نمى‌بينى كسانى را كه در آيات خدا مجادله مى‌كنند چطور از حق برگردانده مى‌شوند؟!

ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِٱلۡكِتَٰبِ وَ بِمَآ أَرۡسَلۡنَا بِهِۦ رُسُلَنَا فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ

كسانى كه قرآن و آنچه را كه پيامبران خود را با آن نازل كرده‌ايم تكذيب مى‌كنند به زودى عاقبت امر خود را مى‌دانند.

إِذِ ٱلۡأَغۡلَٰلُ فِيٓ أَعۡنَٰقِهِمۡ وَ ٱلسَّلَٰسِلُ يُسۡحَبُونَ

وقتى كه غل‌ها و زنجيرها در گردنهاى آنها باشد، كشيده مى‌شوند.

فِي ٱلۡحَمِيمِ ثُمَّ فِي ٱلنَّارِ يُسۡجَرُونَ

در آب جوشان، سپس در آتش سرخ كرده شوند.

ثُمَّ قِيلَ لَهُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تُشۡرِكُونَ

سپس گفته شود، كجاست آنچه شريك قرار مى‌داديد.

مِن دُونِ ٱللَّهِ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا بَل لَّمۡ نَكُن نَّدۡعُواْ مِن قَبۡلُ شَيۡ‍ٔٗا كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلۡكَٰفِرِينَ

غير خدا را؟ گويند: از ما گم شدند، بلكه از پيش چيزى نمى‌خوانديم. اين چنين خدا كافران را گمراه مى‌كند.

ذَٰلِكُم بِمَا كُنتُمۡ تَفۡرَحُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَ بِمَا كُنتُمۡ تَمۡرَحُونَ

اين عذاب براى آنست كه در زمين بدون حق شادى كرده و به علت آنچه تكبر مى‌كرديد.

ٱدۡخُلُوٓاْ أَبۡوَٰبَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَا فَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلۡمُتَكَبِّرِينَ

داخل طبقات جهنم شويد، در آنها پيوسته‌ايد بد است جايگاه متكبران.

فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعۡضَ ٱلَّذِي نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيۡنَا يُرۡجَعُونَ

صبر كن، كه وعده خدا حق است، پس اگر بعضى آنچه را از عذاب وعده‌شان مى‌دهيم، به تو بنمايانيم يا تو را بميرانيم به سوى ما برگشته مى‌شوند.

وَ لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا رُسُلٗا مِّن قَبۡلِكَ مِنۡهُم مَّن قَصَصۡنَا عَلَيۡكَ وَ مِنۡهُم مَّن لَّمۡ نَقۡصُصۡ عَلَيۡكَ وَ مَا كَانَ لِرَسُولٍ أَن يَأۡتِيَ بِ‍َٔايَةٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُ ٱللَّهِ قُضِيَ بِٱلۡحَقِّ وَ خَسِرَ هُنَالِكَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ

پيش از تو پيامبرانى فرستاديم، بعضى از آنها را بر تو حكايت كرديم و بعضى را بر تو حكايت نكرديم، هيچ پيامبرى را نيست كه آيه‌اى بياورد مگر به اذن خدا و چون امر خدا آيد، با حق قضاوت مى‌شود و اهل باطل به خسران مى‌افتند.

ٱللَّهُ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَنۡعَٰمَ لِتَرۡكَبُواْ مِنۡهَا وَ مِنۡهَا تَأۡكُلُونَ

خدا آنست كه چهار پايان را براى شما قرار داد تا بعضى را سوار و از بعضى بخوريد.

وَ لَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ وَ لِتَبۡلُغُواْ عَلَيۡهَا حَاجَةٗ فِي صُدُورِكُمۡ وَ عَلَيۡهَا وَ عَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ

شما را در آنها منافع ديگرى است و تا بر آنها به قصدى كه در ضمير داريد برسيد و بر آنها و بر كشتى حمل مى‌شويد.

وَ يُرِيكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ فَأَيَّ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُنكِرُونَ

آيات خويش را بر شما مى‌نماياند، پس كدام آيه‌اى از آيات خدا را انكار مى‌كنيد؟!

أَفَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِنۡهُمۡ وَ أَشَدَّ قُوَّةٗ وَ ءَاثَارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

آيا در زمين مسافرت نكرده‌اند تا به بينند عاقبت گذشتگان چه شد؟ آنها از اهل مكه زيادتر و نيرومندتر و پراثرتر بودند، ولى امكاناتشان از عذاب كفايتشان نكرد.

فَلَمَّا جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَرِحُواْ بِمَا عِندَهُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ وَ حَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ

چون پيامبرانشان آيات روشن را براى آنها آوردند، به آنچه از علم نزد خود داشتند شاد شدند، عذابى را كه مسخره مى‌كردند آنها را گرفت.

فَلَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَا قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥ وَ كَفَرۡنَا بِمَا كُنَّا بِهِۦ مُشۡرِكِينَ

چون عذاب ما را ديدند گفتند: به خدا به تنهايى ايمان آورديم و به آنچه شريك مى‌آورديم كافر شديم.

فَلَمۡ يَكُ يَنفَعُهُمۡ إِيمَٰنُهُمۡ لَمَّا رَأَوۡاْ بَأۡسَنَا سُنَّتَ ٱللَّهِ ٱلَّتِي قَدۡ خَلَتۡ فِي عِبَادِهِۦ وَ خَسِرَ هُنَالِكَ ٱلۡكَٰفِرُونَ

ايمانشان به وقت ديدن عذاب نفع رساننده نبود، سنت خدا همين است كه در بندگانش گذشته است، آنجا كافران به خسران افتادند.